LUBLIN

(koniec XII w. Lubelnia, Mp II 376, 1224, n. Lublin Mp I 10, 1231 Lubelin Mog 12) 1302 Lublin novum (MPH II 853).

2. Ok. 1333-70 mury miejskie zbudowane przez Kazimierza W. (MPH II 625). 1408 szubienica miejska na granicy z w. Czechów, k. stawu opactwa świętokrzyskiego (ZDM V 1209).

Przedmieścia: → Czwartek, Podgrodzie, Tatary, Żydowskie, Kilowski folwark.

Drogi i cla: 1315 Władysław Łokietek zabrania kupcom z Torunia jeździć przez Sieciechów i L. na Ruś (ZDM IV 892). 1349 Kazimierz W. ustanawia drogę dla kupców z Torunia do Włodzimierza przez Kazimierz, Wąwolnicę i L. (ZDM IV 937). 1383 Jagiełło i Skirgiełło książęta litewscy zezwalają mieszcz. lub. na handel w swojej ziemi (Mp III 931). 1392 Władysław Jagiełło zezwala na odbywanie w L. jarmarków przez 8 dni przed i 8 dni po Zielonych Świętach (ZDM VIII 2546). Tenże ustanawia skład generalny w L. postanawiając, aby obcy kupcy wystawiali swe towary na sprzedaż w L. przez dni 8 (Mp IV 1017). 1404 tenże zezwala mieszcz. z Wielunia jeździć z towarami do L. i uwalnia ich od składu w tym m. (ZDM VI 1663). 1412 droga z L. przez Abramowice do Szczebrzeszyna (ZDM V 1246). 1426 i 1432 Władysław Jagiełło nadaje klasztorowi ś. Brygidy w L. 20 grz. rocznie z cła lub. (ZDM VII 1996, 2113). 1432 tenże postanawia, aby kupcy z Sandomierza i Opatowa jeździli dawną drogą do L., a to przez Urzędów i Bełżyce (ZDM VII 2098). 1439 sędzia dworu postanawia, aby mieszczanie lub. od mieszczan z Radomia, Opoczna, Iłży i in. nie pobierali ceł większych, jak 2 gr od konia, a nie 4, jak to czynili rzekomo na ustne zezwolenie Władysława Jagiełły (ZDM II 544). 1441 Władysław [Warneńczyk] zezwala → mieszczanom z Wrocławia jeździć z towarami i wołami przez L. na Litwę (MS III, suppl. 132). 1447 stara droga z L. do Ciecierzyna (LP 23). 1450 Kazimierz Jagiel. ustanawia drogę z Solca przez Opole do L. (ZDM VIII 2521). Tenże postanawia, aby mieszcz. z Krasnegostawu jeździli do Wielkopolski, Śląska i Torunia przez L. i tamże opłacali cło (ZDM III 869). Tenże postanawia, aby wojski lub. nie wybierał od mieszcz. z Radomia cła wyższego, niż od dużego wozu po 3 gr, od małego po półgroszku, zaś od wołu po trzeciaku (ZDM III 859). Tenże potwierdza postanowienie swego ojca, Władysława Jagiełły, aby kupcy z Bełza, Hrubieszowa, Krasnegostawu, Kazimierza i L. nie jeździli na zachód inną drogą, niż przez Radom (ZDM III 840). 1452 tenże potwierdza przyw. m. Sandomierza, na mocy którego kupcy z Nowego Sącza winni jeździć do L. przez Sandomierz, Zawichost i Urzędów (Mp V/55). 1453 rajcy krak. zeznają pod przysięgą, że kupcy z Rusi i L. winni jeździć do Wielkopolski przez Sandomierz, zaś na Śląsk przez Kraków (MS III, suppl. 155). 1454 Kazimierz Jagiel. postanawia do najbliższego sejmu, aby kupcy z Rusi i z. bełskiej jeździli na Śląsk przez L. i dalej - także kupcy lub. - przez Zwoleń, Radom itp. (Mp V/100). 1462 tenże zakazuje pobierania ceł w L. od mieszcz. poznańskich (MS IV, suppl. 955). Ok. 1470-80 ważny punkt handlu z Rusią i Litwą. Cło król nad rz. Bystrzycą wydzierżawiane za 100 grz. rocznie, lub więcej (DLB III 303). 1471 Kazimierz Jagiel. wydzierżawia 1/2 cła i grobelne lub. oraz podymne z. lub. na 1 rok za 1800 grz. Janowi Gębale mieszcz. lub. (MS I 733). Tenże zapisuje rajcom lub. 170 grz. na połowie cła lub. (MS I 664). 1472 tenże zapisuje 820 fl. węgr. Janowi Gębale na drugiej połowie cła (MS I 930). Tenże zapisuje 200 fl. węgr. rajcom lub. na połowie cła lub. (MS I 778). Tenże zapisuje Janowi Gębale 180 fl. węgr. na cle lub. zw. grobelne (MS I 929). 1475 tenże zapisuje Janowi Gębale 45 grz. na grobelnym → lub. (MS I 1282). Tenże zapisuje mieszczanom lub. 73 1/2 grz. i 25 fl. na połowie cła lub. (MS I 1335). 1490 tenże zezwala Mikołajowi z Ostrowa star. lub. na pobranie z cła grobelnego lub. i czynszów 427 fl. (MS I 2168). 1493 Jan Olbracht wydzierżawia cło mostowe i grobelne oraz wagę lub. na lat 4 za 320 grz. Joskowi i Jordanowi Żydom z Hrubieszowa (MS II 151). 1503 król Aleksander przekazuje Janowi Cnor kupcowi lub. cło lub. i 1/2 „przemytu”, które trzymał w arendzie Żyd Josko, aż do wypłacenia sumy 1100 fl. węgr. i 320 złp. (MS III 826). Tenże postanawia, że w wypadku obecności króla w czasie targów w L. kupcy nie będą zobowiązani płacić targowego marszałkowi dworu (MS III 986). 1506 tenże postanawia, aby m. L. dawało królowi 6 4-konnych wozów, gdy przejeżdża sam, zaś 12 wozów, gdy jedzie z królową, aż do m. Parczew, Łuków, Krasnystaw, Urzędów, Kazimierz (AA 310). 1508 wg ordynacji król. w sprawie podwód posłańcy z Krakowa na Litwę mają otrzymywać podwody m. in. w L. (MS IV 369). 1512 Zygmunt I nadaje Mikołajowi Kijańskiemu pisarzowi z. lub. dożywotnio 20 fl. z cła lub. (MS IV 1862). 1564 drogi: koło miasta do bramy Krakowskiej, łukowska, wieluńska, lwowska, krakowska, podgórska (AS XIX 302-3).

3. Ok. 1320-33 Władysław [Łokietek] zakazują pobierania ceł od mieszczan lub. w całym Królestwie, co zatwierdza królowa Elżbieta w 1371 r. i Ludwik Węgierski w 1376 r. (Mp II 577, III 843, 880). 1377 królowa Elżbieta zatwierdza przywileje nadane przez Władysława [Łokietka] i Kazimierza W. (Mp III 888). Piotr star. i kaszt. lub. zaświadcza, że król Ludwik w czasie oblężenia Bełza uwolnił rajców lub. od opłaty czynszu po 1 sk. z 2 ł. po obu stronach drogi do Wąwolnicy, służących „ad refugium terrigenarum” walczących z Litwinami (Mp II I894). 1379 tenże zobowiązuje się przestrzegać przyw. miejskie oraz wynagrodzić miastu straty poniesione w czasie jego tenuty, a to pod zakładem 100 grz. (Mp III 911). 1405 Władysław Jagiełło odnawia spalone przyw. Władysława [Łokietka], Kazimierza W., królowych Elżbiety i Jadwigi zwalniając mieszczan lub. od ceł w całym Królestwie (Mp IV 1088). 1447 Kazimierz Jagiel. uwalnia m. L. od wszelkich czynszów na 1. 10 (RML 26). 1443 tenże ustanawia 8-dniowe jarmarki w L. na Matkę Boską Gromniczną [2 II], Zielone Święta, Wniebowzięcia NMP [15 VIII] i śś. Szymona i Judę [28 X] (MS I 22). Tenże, celem odbudowy 2-krotnie spalonego L., uwalnia mieszczan od mostowego w Łęcznej, metret od słodu sprowadzanego z Brześcia, zezwala na ścinkę i zwózkę drewna z lasów król. oraz korzystanie z pastwisk między miastem a wielkim stawem król. (MS I 28). 1453 tenże zakazuje szlachcie i duchowieństwu kupowania domów i placów w L. (MS IV, suppl. 870). 1460 tenże zakazuje burgrabiemu lub. uczestnictwa w sądach miejskich (RML 49). 1468 tenże nadaje prawo mierzenia i strychowania postawów wszelkiego rodzaju sukna przywożonego do L. (RML 53). Tenże zakazuje star. lub. gnębienia mieszczan (RML 54). 1471 tenże, zezwala na urządzenie wodociągu z rz. Bystrzycy do miasta (RML 55). 1473 tenże ustanawia cech kapeluszników [„lanificum seu pileatorum”] (MS III 1044). Burmistrz i rada zawierają ugodę z prasołami (RML 54). 1475 Kazimierz Jagiel. zezwala rajcom na zbudowanie smatruza na rynku [,,venditorium alias szmatrusz”] (MS I 1285). 1489 tenże zapisuje 300 fl. węgr. i 40 grz. Mikołajowi Firlejowi z Dąbrowicy na wadze lub. (MS I 2055). Tenże potwierdza ugodę rady z przedmieszczanami (MS I 2072). 1499 Jan Olbracht zapisuje 350 grz. na wadze lub. Stanisławowi Ożarowskiemu (MS II 1385). 1501 kr. Aleksander zezwala burmistrzowi i rajcom wykupić wagę i tragarstwo z rąk mieszcz. Andrzeja Sadurki (MS III 44). 1502 tenże nadaje miastu L. wagę i tragarstwo (MS III 543). 1503 tenże wynagradzając rajców lub. za wydatki poniesione na wypłatę; najemnikom zapisuje 300 fl. na poborze czopowego miejskiego oraz uwalnia L. od podatków na lat 3 (MS III 981). 1504 tenże obiecuje burmistrzowi i rajcom nie wymagać od miasta wozów wojennych z wyjątkiem wypraw, w których król weźmie osobisty udział (MS III 1610). 1506 tenże potwierdza mieszez. lub. wolność od opłaty cła lub. (MS IV suppl. 1334). Tenże odstępuje miastu roczny pobór czopowego celem obwarowania miasta (MS III 2766, 2772). Rada i pospólstwo zawierają układ z rurrnistrzami Janem i Łukaszem z Nowego Sącza w sprawie budowy wodociągu z rz. Bystrzycy do miasta (RML 95). 1512 Zygmunt I zezwala mieszez. lub. na handel ze Śląskiem z wyj. Wrocławia (MS IV 1869). Tenże zakazuje star. chełmskiemu pobierania ceł od mieszez. lub. (MS IV 1472). Tenże zakazuje star. lub. mieszania się do poboru czopowego w L. (RML 109). 1515 tenże uwalnia m. L. z powodu pożaru od podatków na lat 18 i czopowego na 1 rok (MS IV 10 589). 1517 tenże zakazuje pobierania ceł od mieszcz. lub. w Gnieźnie (RML 114).

Żydzi: 1453 Kazimierz Jagiel. potwierdza przy w. Żydów lub. (RML 38). 1475 rabin Jakub, zbiegły z Trydentu z powodu oskarżenia o mord rytualny, osiedla się w L. (DH XII 636-7). 1493 br. Josek i Jordan z Hrubieszowa celnicy lub. (MS II 151). 1503 król Aleksander zezwala Ezechielowi doktorowi medycyny, wykształconemu w piśmie łacińskim, na osiedlenie się w L. (MS III 988). 1510, 7 domów żydowskich (ASK LIV IX 87). 1518 Zygmunt I rozsądzając spór między star. lub. a miastem postanawia m. in., aby przenieść na inne miejsce dom wystawiony przez pewnego Żyda przy bramie miejskiej i ograniczyć handel żydowski wg dawnego zwyczaju (RML 115). 1521 tenże zakazuje Żydom lub. skupować zboże poza miastem oraz wyznacza komisarzy do zbadania skarg przeciw Żydom (RML 116). 1522 tenże zezwala Judzie s. Arona na sprawowanie jurysdykcji nad Żydami z. lub., chełmskiej i bełskiej (RML 117a). 1523 tenże na prośby star. lub. przyznaje Żydom mieszkającym pod zamkiem lub. prawa, jakie posiadają inni Żydzi, szczególnie we Lwowie (MS IV 4137).

4. 1317 Władysław [Łokietek] nadaje swemu rządcy [procurator], Maciejowi, wójtowi z Opatowca [pow. wiślicki], wójtostwo w L. na pr. magd. z 1/3 dochodów z kar, 1/6 ze 100 ł. miejskich., jatek, karczem, kramów, z rzeźnią, łaźnią, z prawem urządzenia dowolnej ilości młynów i stawów w granicach miasta. Nadaje mieszczanom 20 lat wolnizny, wolność od ceł w całym państwie, pastwiska w 3 częściach. Po upływie wolnizny czynsz po wiard. monety pospolitej (Mp II 569). 1338 dyspensa papieska dla Sygeharda mieszczanina lub. i Agnieszki z Frankenhausen, mieszczanki z Erfurtu [Niemcy], którzy przed 4 laty zawarli małżeństwo w IV stopniu pokrewieństwa (RAV LII 10). 1342 Kazimierz W. sprzedaje wójtostwo w L. za 140 grz. gr. praskich Franczkowi z Moguncji [Niemcy], z w. → Eronowice i Konopnica, z młynami z wyj. król. młyna pod zamkiem, z 6 ł frankońskimi, siedliskiem, z łaźnią z zastrzeżeniem bezpłatnego z niej korzystania przez króla i jego dwór, z 3 jatkami, sklepami sukienniczymi, kramami solnymi, chlebnymi, szewskiemi, rybnymi, ogrodami, rzeźnią, wolnym rybołówstwem, pastwiskami i przywozem drewna. Uwalnia wójta od wszelskich świadczeń, m. in. od przewodu rycerskiego. Ladwójt będzie uczestniczyć w sądach miejskich 3 razy w roku. Król nie wybuduje więcej młynów, oprócz ww., w którym mieszczanie winni mleć słody. (Mp III 668).

1377 wzm. rada miejska (Mp III 894). 1396 wzm. księgi miejskie (RML XII). 1448 rada rozlicza się z kanclerzem i podkanclerzym z poboru oraz połowy cła lub. za l. 1443-8 (ZDM III 791). 1504 rada skupuje wójtostwo dziedz. (RML 86-93). 1512 Zygmunt I potwierdza prawo wyboru rajców i ławników lub. (RML 101).

5. 1415 Jan XXIII (anty)papież zwraca Władysławowi Jag. pr. patr. kościołów m. in. w L. (KK II 557).

Archidiakonat lub.: Jakoby utworzony z kośc. par. w L. za czasów Kazimierza W. 1470-80 archidiakon członkiem kapituły krak. Uposażenie: w. → Dziesiąta odstąpiona przez Kazimierza W. w zamian za ulicę w L. miedzy kośc. par., a klaszt. Dominikanów, należącą do archidiakonów, oraz dzies. z 31 ł. na przedmieściu w stronę Dłotlic i z w. → Osmolice, Czechów, Palikije, Dąbrowica, Ciecierzyn, Sławin, Wola Sławińska, Płoniszowice (DLB I 198-201). 1529 dzies. z ww. wsi wart. 82 grz., 36 gr (LR 466). Teren archidiakonatu obejmował obszar pow. lub. bez jego południowej enklawy k. Goraja, oraz 12 par. na lewym brzegu Wisły w pow. radomskim (Szafran mapa).

Archidiakoni: koniec XII w. Jan (Mp II 376). 1224-9 Błażej (Mp I 10-12). 1266 Jan (Mog 28). 1296 Zdzisław (Mp I 126). 1304 Mikołaj (Mp I 134). 1326-7 Filip s. Piotra; dochód 10 grz. (MV I 171-296). 1333-7 Bertold (Theiner I 512, KK II 248). 1350-4 N.; dochód 10 grz. (MV II 373-432). 1371 Dziwisz z Gór (RAv CLXXVII 473). 1383 Mikołaj (KK II 323-4). 1390-2 dr Mikołaj z Gorzkowa (ZDK I 102-8, KK II 383). 1394 Jan (Mog. s. 14). a. 1406 mgr Wacław zw. Schabday (RLat CXXIV 150, CCLIV 158). 1410 Paweł (SP VII/2 1585), 1416 Wincenty (ZL X 114). 1418 Symeon (ZDM V 1299). 1418-9 Tomko s. Andrzeja z Błogoszowa (ZDK II 219, ZDM V 1300, KK II 585). 1419 Tomasz s. Mikołaja z Czarncy; usunięty z powodu braku święceń (RSupl CXXXII 56). 1419 Mikołaj s. Jana (KK II 585). 1425 Stanisław Rpiszka (Wad 105). 1425 Klemens Mikołajowic z → Przybysławic, mianowany po Rpiszce 143 Jakub (Wad 105). 1437 Jan Odolf (Mp IV 831). 1441 Jan (ZL I 39). 1442-3 Paweł (ZL I 54-67). 1443-66 Klemens Cholewa z → Jawidza, Przybysławic i Zawieprzyc. 1467 Jan Kazimierski (Wad 105) 1470-89 Jerzy Litwos z Kazanowa (Wad 105). 1492-4 Bernard Lubrański (Wad 105). 1509-12 Zygmunt z Targowisk (Wad 105).

1282 Kościół ś. Michała archan., zbudowany jakoby z okazji zwycięstwa Leszka Czarnego nad Litwinami i Jadwigami 1232 (DHn VII 218-9). 1470-80 mur. z cegły (DLB II 536. Poł. XIX w. zburzony (Wad. 49-200). 1336-57 i 1373 świętopietrze 11 sk. (MV I 389, II 179-294, Gromnicki 397). 1423 oficjał krak. odsądza plebana lub. od dzies. z ról km. we w. Dąbrowica, Motycz, Sławin (ZDK II 244). Poł. XV w. plebanowi dzies. z w. Bronowice, Jakubowice, Snopków, Trześniów (OL I 7). 1470-80 altarie ś. Katarzyny, Barbary, Jana, Agnieszki, Jakuba apost, Mikołaja. Folw. pleb. na przedmieściu z ok. 1 ł. Do par. należą w. Motycz, Dąbrowica, Jakubowice [Murowane], Ciecierzyn, Świdnik Wielki, Mały i Koniński, Rudnik W. i M. Sławin, Wola Sławińska, Płoniszowice, Dziesiąta, Czechów, Bronowice, Rajtkospuszki, Abramowice!, Dominów, Śmiłów, Snopków. Plebanowi dzies. z 18 ł. na północnym przedmieściu, z w. Motycz, Jakubowice, Sławin, Czechów, Bronowice, Abramowice, Dominów, Dąbrowica, Śmiłów, Snopków (DLB II 536-9). 1529 dzies. jw. oraz z folw. na przedmieściu, z Tatarów, Czwartku, Zemborzyc, łącznie z kolędą 52 grz., 36 gr. (LR 429).

Plebani: 1268 Grzegorz (LH 868). 1331 Rudolf z Wiślicy (MV III 286). 1398 Grzegorz (ZDM IV 1139). 1409-13 Stanisław (TA VII 6-140, ZDM V 1258). 1416 Maciej oficjał lub. (ZL X 111). 1418-9 Marcin z → Czechowa i Snopkowa. 1423 Marcin (ZDK II 244). 1428 Grzegorz (OL I 8). 1429-33 Marcin (OL I 13, ZL II 219-54, ZDM II 436, Wad. 107). 1440-59 Mikołaj oficjał lub., pisarz z. lub. (ZL IV 197-272, Wad. 107). a. 1470 Tomasz Trąbczyński (Wad. 107). 1470-89 Jerzy Litwos z Kazanowa (Wad. 107). 1439-96 Klemens z Businy (Wad. 107). a. 1505 Piotr Krasnopolski (MS III 2407). 1505 Jakub Buczacki (MS III 2407). 1513-5 Jan Jaroski (Wad. 107).

1531-3 do par. należą w. → Bronowice, Czechów, Dąbrowica, Dziesiąta, Jakubowice, Motycz, Płoniszowice, Rudnik, Świdnik Mały i Wielki, Sławin, Snopków, Tatary, Trześniów, Wola Sławińska, Wrotków (RP).

Kościół ś. Krzyża za murami, wg późnej tradycji wystawiony w 1434 r. (Wad. 493 n.).

Kościół ś. Mikołaja → Czwartek.

Kościół ś. Trójcy → Lublin zamek.

Szkoła: Rektorzy: ok. 1405-8 Piotr (AKH XII/2 91). 1428 Piotr (OL I 8). 1430 Michał (AKH V 99). 1481 bakałarz Teofil z Bogusławic wykłada Kronikę Kadłubka z komentarzem Jana Dąbrówki (SŹ XX 113).

Szpital: 1419 rajcy i pospólstwo m. L. donoszą bpowi o ufundowaniu kośc. Ś. Ducha i szpitala za murami oraz uposażeniu ich 4 okolicznymi domami (ZDK II 230). 1421 bp Wojciech [Jastrzębiec] eryguje szpital Ś. Ducha (ZDK II 237). 1439 Władysław [Warneńczyk] uwalnia łan szpitala lub. od podatków i świadczeń (ZDM V 1439). 1451 Marcin s. Stogniewa prepozyt szpitala lub. zapisuje w testamencie temuż szpitalowi 3 ogrody (OL XXI 263-4). 1453 Piotr Siestrzeniec wójt z Kraśnika, ż. jego Małgorzata i pasierbowie Jan i Jakub Kreidlarowie nadają szpitalowi 2 ł. na przedmieściu i 2 grz. czynszu z ogrodów (RML 35). 1404 Piotr prepozyt nowego szpitala za murami (Mp V?P 7). 1529 prepozyt otrzymuje corocznie od rajców 12 grz. (LR 430).

Klasztor Dominikanów: Ok. 1260 założony (J. Kłoczowski, Dominikanie polscy na Śląsku, Lublin 1956, 299-300). 1288 wieża klaszt. (LH 598-599). 1342 Kazimierz W. ufundował kośc. mur. z cegły pod wezw. ś. Stanisława w miejscu drewn. kaplicy ś. Krzyża. Pod ołtarzem ś. Krzyża znajdował się grób Grzegorza ks. Kijowskiego i ż. jego Marii, który jakoby ofiarował klaszt. relikwie krzyża ś. 1470-80 do klaszt. należą 3 jatki, 5 ogrodów, kamienica Kreidlara, folwark i cz. w. → Trześniów (DLB III 459-60). 1408 Mikołaj Kroler sprzedaje Dominikanom browar za murami za 54 grz. (ZDM V 1207). 1419 wójt Mikołaj i jego matka Małgorzata nadają klaszt. czynsz z 2 jatek (ZDM V 1430). 1444 Mikołaj Sieneński przeor i konwent wydzierżawiają browar klaszt. za czynszem rocznym 1 grz. Grzegorzowi Goździowi (ZDM III 682). 1460 Piotr z Kurowa kaszt. lub. przekazuje rajcom lub. 60 grz. celem zakupienia 4 grz. czynszu dla klaszt. dominikanów (RML 48).

Klasztor NMP zakonu ś. Brygidy: 1396 wójt Jan zaświadcza, że Wojciecha bezdzietna wd. po mieszcz. Dominiku darowała bractwu NMP folwark z 3 ł., zaś bp Piotr [Wysz] erygował kościół NMP i ś. Barbary na przedmieściu (ZDM IV 1126). 1406 bp Piotr [Wysz] nadaje odpusty kaplicy ś. Zofii zbudowanej pod miastem przez wójta Wawrzyńca [Szirmera] (ZDK III ). 1412 Marcin s. Stogniewa kapelan kaplicy NMP pod L. składa rezygnację na ręce przedstawiciela zakonu ś. Brygidy ze Szwecji, a to celem umożliwienia królowi Władysławowi Jagielle ufundowania klasztoru tegoż zakonu (ZDK III). 1419 Stefan i Mikołaj z konwentu klaszt. NMP i ś. Brygidy za murami lub. (ZDK II 229). 1426 Wincenty-Więcek mieszcz. lub. ofiarował klasztorowi 3 ł. na → Czwartku (DLB III 307). 1426 Władysław Jagiełło uposaża klaszt. na przedmieściu lub. braci i sióstr ś. Brygidy, której opieki często doznawał zwłaszcza w wojnach z Krzyżakami: Nadaje w. → Czerniów; folw. i 1 1/2 ł. należące do kaplicy, z której powstał klasztor; drugi folw. z 2 ł. aż do rz. Bystrzycy, które kupił od Piotra Czigelstrichera; dziesiątą miarę z młynów lub. oraz we w. → Chłopie; wolny wrąb w lasach król.; corocznie po 20 grz. z cła lub. i tyleż z chełmskiego; prawo trzymania rybaka przy stawach król. w L.; przenosi mieszkańców Czerniowa i pow. folw. na pr. średzkie (ZDM VII 1996). 1428 tenże zezwala klasztorowi na trzymanie 2 rybaków przy stawach król. w L. (ZDM VII 2085). 1432 tenże powtarza swój przyw. z 1426 r. dodając w. → Skrzynice. Uwalnia od świadczeń łan nad rz. Bystrzycą darowany przez mieszcz. Mikołaja Tłusto (ZDM VII 2113). 1442 Helena przeorysza (ZL X 268). 1442-3 Stefan przeor, alias opat (ZL I 55-138). 1462 Mikołaj przeor, Dorota opatka (ZL V 64). 1470-80 wg Długosza klasztor założony w miejscu kaplicy ś. Barbary. Konwent braci i sióstr narodowości niemieckiej sprowadzony z Gdańska. I przeor Helwoszer, II Huszbranth. Po usunięciu Niemców za skandaliczne życie reformę przeprowadził przeor Marcin z Karniowic. Wokół klaszt. 20 ogrodów wydzierżawianych mieszcz. za czynszem rocznym po 1 wiard. (DLB III 302, 307). 1475 komisarze król. uznają skargę Marcina przeora przeciw rajcom lub. o zajęcie 1 1/2 ł. za nieuzasadnioną (RML 58). 1529 klasztorowi z ceł lub. i chełmskiego po 20 grz., czynsz z w. Czerniów i Skrzynice 18 grz., z ogrodów 11 grz., z Czwartku 2 1/2 grz., z młyna król. 1 grz., z młyna w Czerniowie 1 grz., razem 73 grz, 24 gr (LR 432).

Klasztor Bernardynów z kośc. ś. Pawła Ap. 1456 bernardyni objęli klasztor ufundowany przez rajców lub. Kierstana i Kuninogę [wg Długosza w 1459 r.]. Kośc. erygowany 1473, wybudowany pocz. z pruskiego muru [„inter robora quercina murata”], w 1. 1487-97 wymur. z cegły (MPH III 254-5, DLB III 480).

Uposażenie opactwa ś. Krzyża na Łysej Górze: 1396 rada m. L. zaświadcza, że opat Paweł udowodnił dokumentem swe prawa do stawu i młyna na przedmieściu, zaś mieszcz. Pecz zrzekł się pretensji do klaszt. (ZDM IV 1125). 1427 staw spust, pod L. przeznaczony na uposażenie konwentu (ZDM II 390). 1450 Kazimierz Jagiel. zaświadcza, że opat Maciej sprzedał staw z młynem nad. rz. Czechówką pod L. za 50 grz. mieszcz. Stefanowi (MS I 119). 1470-80 opactwu dzies. z 7 ł. zw. Peczowskie, oraz z innych 7 1/2 i. za drogą do Jakubowic Końskich (DLB III 243-4). 1529 opactwu dzios. z pewnych ról. 2 grz. (LR 351).

6. 29 IX 1390 królowa Jadwiga w L. (ZDM IV 1090). Częste miejsce pobytów królów z dynastii Jagiellonów. Zjazdy i sejmy w L.: 1386, 1419, 1421, 1430, 1432, 1452, 1484, 1506 (Vademecum, Warszawa 1908, s. 144-5, ZL IV 94).

XV w. 41 studentów zapisało się na Uniw. Krak:., 7 uzyskało bakalaureat, 3 magisterium na Wydziale sztuk wyzwolonych (Ind, LPr).

7. Dzieje Lublina t. I, Lublin 1956. Dzieje Lubelszczyzny t. I, Warszawa 1974, tamże bibliografia. J. Mazurkiewicz, Jurydyki lubelskie, Wrocław 1956. K. Myśliński, Wójt dziedziczny i rada miejska w Lublinie 1317-1504, Lublin 1962. A. Wadowski, Kościoły lubelskie na podstawie źródeł archiwalnych, Kraków 1907.

8. Wykopaliska wczesnośr: → Czwartek.