KRUSZYNY WIELKIE

(1321-5 Krossin, Crossen, Crussin, 1526 Croszyno, Krossyno, Croszin) 17 km na NW od Brodnicy.

1. Ok. 1423-4 komt. brod. (DK 16); 1526 stwo brod. (MS 4/2, nr 14 844); 1570-1 pow. mich., stwo brod., par. Lembarg (Bi. 48, 78).

3. Ok. 1423-4 cz. ryc., Klemens z C. obow. do służby w zbroi lekkiej (DK 16); 1437-8 wieś czynsz., wlasn. Zak. 70 ł., z tego 58 ł. os. i 12 ł. opust., czynsz 17 1/2 szk. z łanu, 1 karczma daje 7 wiard., druga opust. (GZ 87); 1446 87 ł., czynsz z łanu 17 1/2 szk. i 2 kury, od obu karczem 1 grz. i 1/2 f. szafranu albo 7 wiard. i 1/2 kopy kur, 10 ł. lemańskich (PlO 68); 1535 własn. król. (MS 4/2, nr 17 233); 1570-1 68 ł. chł., 3 ł. dzierżawione, 1 ł. karczmarza, 2 karczmy, 2 kowali, 10 zagr., 19 komorników, wyszynk gorzałki i piwa (Zap. 20, 313).

4. 1321-5 komtur z. chełm. Otto v. Lutterberg sprzedaje Hermanowi sołtysowi w K. 6 ł., 1/3 opłat z sądownictwem oraz zezwala łowić ryby na jez. Wądzyńskim dla własnego stołu jak inni wasale osiedli wokół; z pozostałych 65 1/2 ł. czynsz po 15 szk. i 2 kury z łanu (Pr U 2/1, nr 498); 1526 przyw. dany Janowi z C. na 10 ł. we wsi C. z obow. świadczeń do zamku brod. jak inni wasale lub lemani z. chełm. (MS 4/2, nr 14 844).

5. 1414 szkody woj. kościoła na 400 grz. (PlO 68); 1667-72 kościół fil. Ś. Mikołaja, uposażenie „ex usu et possessione continua et immemorabili” 4 ł., pochodzi z 1. poł. XIV w. (F 6-10 553; BK 2, 371-3; Bi. Po. 118).

6. 1343 Hermanus de C. rajca m. Brodnicy (PrU 3/2, nr 542); 1414 szkody woj. w K. na 6000 grz. (PlO 68); zabrane 2 konie wartości 8 grz., 3 konie sołtysa 12 grz., sprzęt jego pachołka 1 grz. (Br. 154).