JURYSZEWO

(1472 Jurzyschewo, Jurszyssewo, Yurzyschevo, Juriszewo) 11 km na NEE od Płocka.

1. 1578 pow. płoc., par. Radzanowo Stare (ŹD 7).

2. 1596 folwark od stawu, który bieży pod Ślepkowo; pole z drugiej strony gościńca; pole obok drogi, która biegnie do Męczynina (PG 98, 590).

3. Włas. szlach. 1472 Mikołaj z J. zabezpiecza żonie Katarzynie c. zm. Jana Łosia z Krzynowłogi wiano na połowie swych dóbr (MK 6, 8v); 1476-78 discr. Maciej z J. (Ep. 13, 55, 187); 1525 ur. Andrzej Ośnicki kaszt. rac., właściciel J. (AC III nr 441); 1531: 4 1/2 wł. os. (RP 41, 69).

5. 1496 bp płoc. ma zatwierdzić darowiznę księdza Stan. Radzanowskiego dzies. snop. w J. dla plebana kościoła Wszystkich Świętych w Miszewie [Murowanym] (Ep. 15, 57).

7. Bon. IX, 120. podczaszy płoc. przedstawia dokument, wg którego całe jezioro, czyli bagno, między Gilinem a Bielskiem, należy do jego wsi Gilino; nie przeszkadza to ks. Kazimierzowi III wyznaczyć granic, wg których tylko połowa bagien należy do Gilina (MK 5, 54v-66); Marcin kan. płoc., Piotr pcz. płoc., bracia, wraz z bratankiem Maciejem, dziedzice z J., otrzymują od ks. Kazimierza III potwierdzenie granic wieczystych między wsią Piotra Gilino i m. Bielsk; jednocześnie książę zmniejsza Piotrowi czynsz dla wsi Kuchary do 1 gr pras. (MK 5, 66); tenże Piotr z J. właściciel Gilina kupuje od szlachty z wsi [Dmochy-]Przeczki pr. bliższości po ich matce Małgorzacie c. Woczka z Gilina do wsi Kuchary i Gilino za 100 kóp gr w szelągach (MK 5, 44-44v); Bolesta z J. sprzedaje Janowi z Mlic i szlachcie z Tłubic 5 wł. w Tłubicach i 1 1/2 wł. w Gołakach obok Tłubic, wraz z pr. chełm., z czynszem po 4 gr pras., za 130 kóp gr w półgr. (MK 5, 44v); 1477-1485 Piotr z J. pcz. płoc., 1485 cześnik płoc. (MK 5, 71, 76; MK 6, 197; ZDP nr 206, 208, 235); 1478 ksiądz Piotr s. Jana Dziubela z J., pleban w Bogurzynie, darowuje bratankom, Janowi, Bodzęcie, Mikołajowi, Bartłomiejowi, synom Bartłomieja z J., dobra w Grzędowie i w J. wraz z pr. patronatu (MK 5, 75v); Bolesta z J. pisarz płoń., stryj szlachty z Młotkowa, z synami Mikołajem i Bolestą otrzymują dobra w Młotkowie i Piaskach-Zarzeczu z cz. młyna i stawu za 60 kóp gr (MK 5, 75); 1479 w podziale dóbr stryja z bratankiem Piotr z J. pcz. płoc. otrzymuje wsie Piaski-Zarzecze i Tchórz, a bratanek Maciej – Stropkowo i 1/2 młyna w Piaskach-Zarzeczu (MK 5, 76); 1484 discr. Jan s. Bartłomieja z J. (Ep. 10, 327, 329, 332, 349); 1485-1487 Jan z G. kan. płoc. (Bon. IX, 56; AC III nr 373); 1488 → p. 5; [1491] zm. Piotr Dziubel z G. rektor kościoła par. w Bogurzynie (Ep. 15, 5); 1497 → p. 5; Bartłomiej Dziubel z J. zastawia Mikołajowi z Kęsic 3 wł. os. w Rudowie w 30 fl. węg. (MS II nr 774)1W tekście 2 błędne odczyty: Jezioro (zamiast Jeżewo) i Rzandow (zamiast Rudowo); 1507-1514 Andrzej z J. psęd. płoc. (MS IV nr 31, 8320, 8628, 10477, 11063, 23160); 1531: 1 wł. os. (RP 41, 87).

4. 1459 książęta Siemowit VI i Włodzisław II nadają braciom z J., Marcinowi kan. płoc., Janowi, Piotrowi, Bodzęcie, pr. niem. na wsie Stropkowo, Piaski-Zarzecze i Tchórz, z czynszem po 3 gr posp. (MK 335, 168).

5. 1379 par. J. niegdyś była większa; w XIV w. została uszczuplona na rzecz nowych kościołów par. w Zawidzu i Koziebrodach (Mąk. 46; OP 231, 57v-60); 1449 → p. 3; 1451 ugoda w sporze o obsadzenie parafii w J.: plebanem ma zostać Marcin ze Stropkowa kan. płoc., zaprezentowany przez Piotra s. Macieja ze Stropkowa, Bolestę i Mikołaja z Młotkowa oraz Jana, Mikołaja, Piotra i Bodzętę, braci ze Stropkowa [i z J.]; ma on w rekompensacie oddawać przez 5 lat dzies. snop. ze Skoczkowa księdzu Piotrowi Dziubelowi z J., zaprezentowanemu przez stronę przeciwną, tj. przez Bartłomieja, Annę, Beatę, Małgorzatę, Dorotę, Jadwigę, dzieci Jana Dziubela z J. (Ep. 5, 55v-56); 1488 bp płoc. orzeka, że Jan Jeżewski kan. płoc. ma oddać vitricis kościoła w Y. dzwon srebrny, legowany przez zm. Marcina Jeżewskiego kan. płoc. temuż kościołowi (Ep. 10, 569); 1497 ksiądz Jan pleban z J. oskarża Andrzeja i Marcina, braci z J., o napad na plebanię i kradzież siodła wartości 1 1/2 kopy gr (Ep. 15, 111v-112); 1513 Niemierza Skoczkowski parafianin kościoła w J. (Ep. 7, 73); 1598 kościół par. Ś. Bartłomieja (WP 5, 73-74).

8. Kościół późnogotycki, zbarokizowany, wyposażenie XVI-XVIII w. (Kat. Zab. 23, 6-7).

1 W tekście 2 błędne odczyty: Jezioro (zamiast Jeżewo) i Rzandow (zamiast Rudowo).