BRZEŹNO

(1403 or. Brzesno, 1424 Brzezno, 1485 Brzeszno, 1944 Briese) 10 km na SW od Międzychodu.

1. 1508 n. pow. pozn. (ASK I 3, 23v); 1437 n. par. Wierzbno (Now. 2, 467).

2. 1403 kopce gran. między wsiami B. i Zielomyśl → p. 3; 1536 w podziale dóbr Gorzycko, Wierzbno i B. między braćmi Maciejem i Serafinem Wierzbieńskimi we wsi B. nast. obiekty fizjograficzne: rola Ostrówek Sołecki (Ostrówek Scholeczski), ostrowy Przewrotny Ostrów (Przewothny Ostrów), Kozi Ostrow1Kozierowski nietrafnie zlokalizował Kozi Ostrów między Gorzycą a Wierzbnem (K 2, 344) (Kozy Ostrow), jezioro rozciągające się do drogi Jelemiska [A. Ptaszyński czytał Jelęciska, zob. K 2, 257], droga przetocka, czyli gorajska (PG 76, 247v-248v); 1570-71 miejsce Glinka (K 3, 588); 1579 ugoda między braćmi Krzysztofem i Mik. Wierzbieńskimi a ich bratem stryj. Andrzejem Wierzbieńskim dot. podziału i rozgraniczenia dóbr Wierzbno i B., m.in. odnowiono granicę między dziedziną Wierzbno a pustą dziedziną B. wg starych znaków i kopców; obiekty fizjograficzne: [jezioro] Łojewo, droga z Zielomyśla (PG 135, 306-309); 1579 obiekty nieokreślone Jaźwiny (w Iazwinach), Wygorzałki (K 3, 422, 614).

3. Własn. szlach. 1403 Dobiesław z Rozbitka [jako właśc. wsi B.] w sporze z bpem pozn. [jako właśc. wsi Zielomyśl] o kopce gran. między wsiami B. i Zielomyśl (KP nr 1521); 1418 Przecław i Hinczka niegdyś dziedzice Lubiekowa trzykrotnie przedkładają dok. nabycia całej dziedziny B., a nikt nie zgłasza roszczeń do B. z tytułu pr. bliższości (PZ 5, 82v; KR 4, 37).

1424-27 Wilaham, Wilam z B., Brzezieński (WR 1 nr 1165, 1207, 1208, 1226): 1424 tenże w sporze z bpem pozn. ekskomunikowany, a bp przedkłada w sądzie ziemskim dok. ekskomuniki (PZ 8, 11); 1424 tenże w sporze z Sędziwojem z Chyciny dowodzi, że gdy Sędziwój wykupił od niego Goruńsko, to nie pozwolił mu złożyć zboża, przez co Wilaham poniósł szkody w wysokości 100 grz. oraz że Sędziwój przyrzekł mu zapłacić 20 grz. za budowę domu (WR 1 nr 1189, 1190; PZ 8 k. 11v, 15v).

ok. 1446 podział dóbr między braćmi Sędziwojem, Dobrogostem i Mikołajem [synami Bodzęty Niewierskiego]: Dobrogost Wierzbieński otrzymuje wsie B. i Wierzbno (PG 2, 156a; luźna karta, nadniszczona, między wpisami z 1446 r.); 1485 podział dóbr między braćmi Stanisławem i Mikołajem dz. niedz. w Wierzbnie a ich stryjem Dobrogostem Niewierskim: bracia otrzymują Wierzbno i B., a Dobrogost otrzymuje Zakrzewo i Niewierz (PG 10, 17v); 1485 Mikołaj dz. w Wierzbnie zapisuje ż. Małgorzacie po 150 grz. posagu i wiana na połowach swoich połówek należnych mu z działów z bratem Stanisławem we wsiach Wierzbno, B., Gorzycko Nowe i na 1/2 wsi Gorzycko (PG 10, 17v).

1499 B. w wykazie zaległości podatkowych (PG 62, 41); 1508 B. nie ma kmieci, wieś opust. (ASK I 3, 23v); 1563, 1577 B. wieś opust. (ASK I 5 k. 238, 723).

5. 1437 sędziowie polubowni w sporze między plebanami w Wierzbnie i Przetocznie wyrokują m.in. że wieś B. ma przynależeć do par. w Wierzbnie zgodnie z [wcześniejszym] wyrokiem [oficjała] (ACC 21, 189v).

8. Osada (?) z okresu ok. VII-XI w. (?) nad jez. Raczem (Hensel 1, 91-92).

1 Kozierowski nietrafnie zlokalizował Kozi Ostrów między Gorzycą a Wierzbnem (K 2, 344).