BUCZ

(1303 fals.?, interpol.?, kop. 1585 Bodcze, Bodcza, 1394 or. Bocz, 1395 Bocze, Bodcze, 1396 [Bodzecz], Bodecz, 1397 Bodze, 1398 Bodoszcze, Bodcza, 1399 Bodeczsko, Bocczcza, 1400 Bodzcza, Boczdczę, 1462 Bodzecz, 1530 Bucz) 9 km na W od Śmigla.

1. 1463 n. pow. kośc. (PG 6, 162v); 1530 n. par. Grobia (ASK I, 125).

2. 1303 fals.?, interpol.?, kop. 1585 droga z Przemętu do B. (MK 133, 59); 1415, 1418 jez. Lutomia → p. 3; 1416 jez. Trzebidza → p. 3; 1423 [niezident.] jez. między B. a Barklinem → p. 3; 1584 obl. 1585 kopiec narożny B., Kluczewa i Sączkówka stoi przy grobli wsi Kluczewo [w miejscu] zw. Smarzewo (KoścG 39, 242).

3. Własn. szlach. 1303 fals.?, interpol.?, kop. 1585 śwd. komes Jakub z B. (MK 133, 59v).

1391-1426 z B.: 1391-1411 Dobiesław Bodecki [również z Grobi] (Lek. 1 nr 2028; Lek. 2 nr 1472, 1502, 2216; WR 2 nr 322, 323; WR 3 nr 56, 178, 352), asesor sąd. w Poznaniu 1408 (Wp. 5 nr 136, 140; DBL nr 136; 1391-1426 Wyszomir albo Wyszemir Bodecki, brat Dobiesława [również z Grobi] (Lek. 2 nr 2210; WR 3 nr 1, 49, 178, 202, 612, 615, 672, 1205, 1322); 1392-1411 Wolfram Bodecki, brat Dobiesława i Wyszomira1Od r. 1400 występuje Jan Bodecki [z Bucza?, z Bodzewa?] w Rosnowie i w Cykowie; w 1426 występuje wdowa po nim Nela (ZSW nr 261; WR 3 nr 362, 1320, 1322, 1377; KoścZ 3, k. 16, 80; MH 6, 20) (Lek. 1 nr 2116, 2117, 2126, 2326, 2327, 2328, 2566, 2763a, 2771; Lek. 2 nr 1540, 1703, 1767, 2123, 2210, 2335; WR 2 nr 60 Godeczsky!; WR 3 nr 176; KP nr 968, 1190, 1429, 1741, 1748, 1785, 1903, 1972, 2856), asesor sąd. w Kościanie i w Poznaniu 1400, 1408 (Lek. 2 nr 2572; Wp. 5 nr 136, 140; DBL nr 136).

1392-99 Bodeccy w sporach z Wojc. Barklińskim: 1392 Wolfram oskarżony o uwięzienie Barklińskiego i najazd (Lek. 1 nr 1234, 1235, 1236), 1396 Dobiesław w sporze z tymże Wojciechem (Lek. 2 nr 1935), 1398 Wyszomir w sporze z tymże płaci karę (Lek. 2 nr 2050), 1398-99 Wolfram oddala pretensje Wojciecha do 40 grz. i prowadzi z nim spór o 100 oraz o 7 grz. za Barklino Stare (Lek. 1 nr 2692, 2971, 3093; Lek. 2 nr 2405).

1394-96 Wolfram w sporze z bratem Dobiesławem: 1394 o zabrane koła, o zajęte ludziom Dobiesława kosy na gruncie Wolframa, o rolę i pług (WR 3 nr 69, 70; Lek. 2 nr 1701), 1394 Dobiesław może objąć swój dział (Lek. 2 nr 1715), 1396 Dobiesław wygrywa proces z bratem o 60 grz. (Lek. 2 nr 1853).

1395-99 Wolfram w sporze z Januszem zw. Wallermul albo Warmul z Popowa [k. Śmigla] i z Karśnic i jego ż. Małgorzatą o obrazę, najazdy, szkody (Lek. 1 nr 2029, 2213, 2480, 2939, 2991; Lek. 2 nr 1764, 1783, 1921, 2189, 2190; WR 3 nr 26); 1395 tenże w sporze z Arkenboltem o 8 kop gr i 7 grz. (Lek. 2 nr 1745, 1813); 1396 tenże w sporze z Janem Wolframem [skąd?] o 8 grz. poręki (Lek. 2 nr 1937); tenże w sporze z Łukową [panią z Łukowa?] o konie (WR 1 nr 204); 1397-98 tenże w sporze z Marcinem Ceradzkim o 10 grz. (Lek. 1 nr 2566, 2819); 1398 tenże przegrywa spór z Czewlejem z Bieczyn o 20 kop żyta i 1/2 grz. (Lek. 2 nr 2139); 1399-1400 tenże w sporach z Wincentym Granowskim kaszt. nak., o napad na cz. → Trzebawia nal. do Wolframa i o sumy należne tytułem poręki 44 grz. i 120 grz. albo 110 grz. (Lek. 1 nr 3069; Lek. 2 nr 2314, 2322; KP nr 7, 200, 251); tenże w sporach z Janem Czepurskim o łąki, bydło i maciory [na granicy Trzebawia i Górki k. Stęszewa] (Lek. 1 nr 2872, 3064, 3107; Kowalewicz nr 5; KP nr 233, 318).

1399 Wyszomir z B. w sporze z Piotrem Urbanowskim o 25 grz. poręki za Agnieszkę z Głodna (Lek. 1 nr 2986); 1400 tenże w sporze z Janem Łąckim [z Łęk Wielkich k. Kościana] (Lek. 2 nr 2700).

1400 Wolfram Bodecki w sporze z Winc. [Granowskim] kaszt. nak., o 2 konie zajęte Wolframowi w Zieminie (Lek. 2 nr 2569); tenże w sporze z Ottonem Siekowskim o zakup 7 łyżek srebrnych za 7 wiard. (Lek. 2 nr 2548).

1400-05 spory o Goślinkę: 1400 Wichna, ż. Dobiesława z B. w sporze [o Goślinkę?] z Klarą wd. po Janie Łukowskim (KP nr 187), 1403-05 taż prowadzi proces z Klarą Łukowską i jej córką Hanką o Goślinkę, za którą Jan Łukowski dał niegdyś 130 grz., na której Klara Łukowska ma zapisane wiano i którą obecnie Wichna chce odkupić na mocy pr. bliższości za 130 grz. (KP nr 1136, 1612, 1863, 2347, 2353, 2400, 2450, 2476; WR 1 nr 774); 1406-08 Dobiesław Bodecki z ż. Wichną z Goślinki w sporach z opatką z Owińsk o granice Goślinki (KP nr 2580, 2610; ZSW nr 1237, por. nr 1163).

1407 Wyszomir Bodecki w sporze z [bratem] Wolframem o 80 grz. poręki i o nie spłaconą Wyszemirowi ojcowiznę (KoścZ 3, 53); 1411 Dobiesław i Wolfram z B. dają Tomaszowi opatowi cyst. z Wielenia [obecnie Wieleń Zaobrzański] odziedziczone po rodzicach pr. patronatu nad kościołem par. Ś. Piotra i Pawła w Świętopietrzu [obecnie Przedmieście k. Przemętu] (Przemęt A 8a); Wyszomir z B. w sporze z Kat. Sączkowską i Małgorzatą o 1/2 jez. Lutomia, które Wyszomir kupił niegdyś od brata Wolframa (WR 3 nr 546); 1416 tenże przegrywa spór z Wojc. Barklińskim o 1 /4 jez. Trzebidza (KoścZ 4, 200v); tenże dowodzi, że Mikołaj [Lubiatowski] stolnik nie spłacił Wolframowi z B. 40 grz. i 2 kop gr długu (WR 3 nr 621); 1418 Sędziwój s. Wyszomira z B. pozwany przez Mik. Parzęczewskiego, seniora w Zieminie, z powodu szkód uczynionych przez 60 macior zajętych w Zieminie (KoścZ 5, 142v); Dobiesław z B. dowodzi w sporze z Katarzyną i Hanką ze Starkowca [pow. pyzdr.], że dał Nastce [Starkowieckiej] 5 grz. i 20 gr posagu z jej majątku po matce (WR 2 nr 537); Wyszomir z B. przegrywa proces z Kat. Sączkowską o 1/4 jez. Trzebidza, które należało też do zm. jego brata Dobiesława [z B.] (KoścZ 4, 353v); 1422 tenże pozwany . przez opata cyst. z Przemętu, że wraz z synem łowił ryby [w jeziorze nal. do klasztoru] (WR 3 nr 1215); 1423 tenże pozwany przez Sędziwoja i Andrzeja ss. [Wojciecha] Barklińskiego, o to że zrobił rów, którym uciekają ryby z [niezident.] jeziora nal. do Barklińskich (KoścZ 7, 142v); 1426 oficjał pozn. przyznaje Wyszomirowi z B. oraz Sędziwojowi i Andrzejowi z Barklina pr. prezenty plebana w kościele Ś. Piotra [w Świętopietrzu] k. Przemętu (Przemęt A 10); 1427 Wyszomir z B. posiada Śniaty (WR 3 nr 1286).

1445 Michał Grobski [s. Wyszomira z B.] przegrywa proces o dług 84 grz. i kary z Mik. Bylęckim, który otrzymał pr. wwiązania w Grobie, B. i Śniaty do wysokości długu (KoścZ 12, 638); 1463 Jakub Grobski [brat Michała] daje swemu bratankowi Stanisławowi, s. zm. Michała, 1/3 dóbr w Grobi, B., Boszkowie Starym, Barklinie Starym, Siekowie, Siekowie Małym, Śniatach, Sikorzynie i Głodnie, a plebanowi w Grobi zapisuje na tychże dobrach czynsz 4 grz. od sumy 80 grz. (PG 6, 162v); tenże otrzymuje od swego brata Wojciecha plebana w Krerowie, części dziedz. w Grobi, B., Siekowie Siekowie Małym i Głodnie (PG 6, 168); 1469 działy dóbr rodziny Grobskich-Siekowskich: Stanisław [s. Michała Grobskiego] otrzymuje Siekowo, Siekowo Małe, Barklino Stare i Głodno, Andrzej Bieganowski [z Bieganowa k. Środy], s. Wincentego kaszt. nak. [i zapewne Małgorzaty z domu Grobskiej] otrzymuje Sikorzyn i Śniaty, a Katarzyna, ż. Baltazara Gołanickiego [z domu Grobska?], ciotka rodzona wspomn. Andrzeja, otrzymuje Grobię, B., Boszkowo Stare (PG 8, 42-42v); 1470 szlachta z B. pozwana z powodu zaległych wiard. król. (PG 57, 90v); Katarzyna, ż. Balcera [Baltazara] Kotwicza z Gołanic sprzedaje z pr. odkupu Janowi [niegdyś z Gołanic], byłemu wójtowi kośc. tenutariuszowi dóbr bpich w Wielichowie, swoje wsie ojczyste i macierzyste Grobie, B. i Boszkowo Stare za 300 grz., a tenże Jan [zwany później Grobskim] na wspomn. wsiach zapisuje ż. Dorocie 250 grz. posagu i 150 grz. wiana (PG 8, 60v); 1492 Dorota wd. po Janie Grobskim sprzedaje z pr. odkupu Janowi Gołanickiemu, sędz. wsch., swą oprawę na wspomn. wsiach za 250 grz. (PG 10, 166v); 1508 Mikołaj villicus z B., vitricus w Grobi (ACC 85, 73v).

1530 pobór z 3 1/2 ł. (ASK I 3, 125); 1563 pobór od 4 1/2 ł., 1 karczmy dziedz., 1 wiatraka dorocznego, 2 komorników (ASK I 4, 164); 1581 pobór od 4 3/4 ł. i 1/8 ł., 2 zagr., komornika i wiatraka (ŹD 67).

6. 1414 Wojciech s. Wyszomira student w Krakowie (AS 1, 36); 1479 śwd. prac. Szymon Bodecki z Przesieki Polskiej (DBL nr 322).

8. Ślady osady palowej? w lesie, w małym wyschniętym jeziorku (Hensel 1, 94).

Uwaga: Nowacki błędnie lokalizował w B. kaplicę Ś. Barbary (Now. 2, 435); wszystkie cytowane przez niego źródła stwierdzają zgodnie, że kaplica ta mieściła się w Grobi, wsi opustoszałej w końcu XVI w., a położonej zapewne w bezpośrednim sąsiedztwie B.; → Grobia, uwaga.

Według wizytacji z lat 1684/85 w 1573 r. do par. Grobia należały, zapewne od dawna, dzies. ze wsi B., Boszkowo [Stare?] i Barklino [Stare?]. O tych samych dziesięcinach wspomina wzmiankowany w tejże wizytacji dokument zapewne z 1440 r., błędnie datowany na r. 1540 (AV 17, 455; → Grobia, przypis 1).

1 Od r. 1400 występuje Jan Bodecki [z Bucza?, z Bodzewa?] w Rosnowie i w Cykowie; w 1426 występuje wdowa po nim Nela (ZSW nr 261; WR 3 nr 362, 1320, 1322, 1377; KoścZ 3, k. 16, 80; MH 6, 20).