OPATKOWICE

[krak.] (1339 Oppatkouicze, 1355 Opathkowycze Vislaj, 1361, 1365, 1405 Opatkowicze, 1365/6 Opatkowice, 1373 Oppatkouicz, Oppatkouicze, 1382-96 Opathkowicz, Opathkouicz, Oppatkouicz, Opatowiecz [! 1393], Opathkowicze, Opathkowycze, Opathkovicze, Opatkowyce, Opatkouice, 1394 Oppattkouicz, 1411 Opathcovicze, 1456 Opatkowycze, 1465 Opathkowycze, 1470-80 Opathkowicze Vislai, Oppathkowycze, Oppathkowicze Mogyle, 1477 Oppathkowycze, 1479 Opatkowicze, 1490 Opatkowycze Podgaye minor, Opathcowycze maior, 1529 Opathkowicze Wislai, Opathowicze prope Andrzeyow, Oppathkouicze Naporzinske, pred. Polayowski, 1564 Opatkowicze circa Andrzeow, O. Minor, O. Niemsta, 1580 O., O. małe, 1620 O., 1629 O., O. Naperzyńskie, O. Małe, 1680 O., O. Naporzyńskie, O. Małe, 1787 O.: murowane, drewniane, Pojałowskie, Białowskie, 1788-92 O., O. Cysterskie, O. Folwark, O. Napurzyńskie, O. Pojałowskie, O. Poradowskie, O. Większe, 1827 O.: cysterskie, drewniane, murowane, poiałowskie; Rym. 48, 85, 97; Rymut 1967 119n.) dziś O. Cysterskie, O. Drewniane, O. Murowane i O. Pojałowskie, ok. 9 km na SE od Jędrzejowa; ok. 58 km na SW od kl., 52 km na W od → Koniemłotów.

1. 1365/6 z. krak. (Tyn. 95), 1495n. pow. krak. (Paw. 439), 1629n. pow. księski (RK 1629 134), 1827 pow. jędrzejowski (Tabela II 63); 1470-80n. par. Grodzina1Ob. Grudzyny (SGHK II 62). Wieś ta graniczyła z O. i miała w cz. wspólnych z nimi właścicieli → dużo przytoczonych poniżej informacji pochodzi z poświęconego jej opracowania F. Sikory w SGHK II 62-70 (DLb. I 238; III 273), 1789 cz. w par. Wrocieryż (Materiały 813), 1827 par. Mierzwin (Tabela II 63).

2. 1355, 1360-6 graniczy z Grodziną (KK I 204; Tyn. 95); 1361 spór między Wilhelmem opatem jędrzejowskim a Wincentym z Koszyc o pole we wsi Konary leżące pod O., po prawej stronie, idąc do Łysakowa (Mp. I 260); 1365 Gerard opat jędrzejowski lokuje wieś Sadek [ob. Zagaje?] w lesie między Łysakowem i O. (ib. 277); 1382 Przecław z O. uzyskuje pr. wypasu bydła i ścinania drzew w lasach zegartowskich, czego mu wzbraniał Sądek z Zegartowic (DSZ 23)2Jak wskazuje obecność oryginału tego dok. w archiwum kl. w Mogile, ta cz. O. weszła w skład dóbr uzyskanych przez opactwo mogilskie w 1476 r. lub też została przezeń nabyta w późniejszym okresie; 1398 Mścisław opat tyn. nie stawił się jako pozywający przeciw Jakuszowi Kuropatwie z Grodziny o granice [między O. a Grodziną] (SP VIII 7331); 1427 Przecław z Węchadłowa daje Janowi zw. Kuropatwa z Grodziny „totas rivulos suos alias stoki”, z pustą sadzawką należącą do tych stoków w O., w zamian za łąkę w Grodzinie k. młyna zw. Borowy (ZK CXCVI 61); 1435 Andrzej z O. nie stawił się na termin pozwany przeciw Przybkowi z G. o granice między O. a Zegartowicami (ib. CXLVI 297); 1470-80 cz. O. należąca do kl. tyn. graniczy z Grodziną, Sędowicami, Niegosławicami, O. mogilskimi (Mogyle), Grodzińską Wolą [ob. Wola Zegartowska] i Mrukowem (DLb. III 213); 1476 cz. O. należąca do kl. w Mogile graniczy z Zegartowicami (Mog. 146); 1529 wizja sądowa w sprawie granic między O. należącymi do kl. w Mogile a Grodziną Stanisława Dębińskiego (ZK CCLXVIII 188, 191); 1537 cz. O. należąca do kl. w Mogile graniczy z Zegartowicami i Turowem (ib. s. 133); 1577 Mikołaj Dembiński z Grodziny, ze względu na ciągłe spory, odstępuje opatowi i konw. mogilskiemu, właścicielom źrebów w O., 2 niwy po 3 staje i 483 zagony oraz łąki: za rolami folw. klaszt. i k. browaru szlach. Oraczewskiego w O., a także pr. wspólnego użytkowania boru i lasu w O. (ib. s. 135).

3. Własn. podzielona.

3A. Własn. kl. Bened. w Tyńcu3F. Sikora (SGHK II 62) przypuszcza, że pierwotnie była to cz. Grodziny, która następnie zmieniła nazwą. Jej dotyczyłaby zatem interpolowana bulla Grzegorza IX biorąca w opiekę pap. dobra kl. tyn., w tym Grodzinę (Tyn. 116; DLb. III 218).

1365/6 Kazimierz Wlk. przenosi na pr. średz. należącą do kl. tyn., położoną k. Grodziny wieś O. (Tyn. 95)4Datę tego dok. ustalił F. Sikora, Dokumenty tyn. Kazimierza W., „Zapiski Historyczne” 50, 1985, zesz. 3, s. 171n; 1456 Kazimierz Jag. potwierdza wyliczone przywileje i posiadłości kl. tyn., w tym wieś O. k. Jędrzejowa (ib. 219); 1465 Maciej opat i konw. tyn. nadają swemu konfratrowi, Pawłowi Gołuchowskiemu, opust. wieś O. k. Jędrzejowa, z obowiązkiem ponownego jej zagospodarowania (ib. 243); 1470-80 należy do opactwa w Tyńcu. Folw. klaszt. liczący 5 ł., 7 łkm., 4. zagrody, karczma z rolą, młyn. Kmiecie płacą po 1 grz. czynszu, dają po 2 kor. żyta i 4 kor. owsa, 30 jaj, 2 koguty, 1 serze, pracują po 1 dniu tyg. własnym wozem lub pługiem, nie odrabiają powaby, nie dają sepu, zagr. nie płacą czynszu, ale pracują, kiedy każą, karczmarz płaci 2 grz. czynszu, młyn daje mlewo (DLb. III 213); 1529 → p. 5; 1564 z 5 ł. w O. k. Jędrzejowa opactwo tyn. nie daje sepu (LK 1564 II 71).

3B. Własn. kl. Cyst. w Mogile [ob. O. Cysterskie].

1470-80 kl. mogilski sprzedał w 1475 r. Pieniążkowi z Iwanowic za 350 grz. wieś Sprowę i za uzyskaną kwotę kupił wieś O. „Mogyle” (DLb. III 426, 436, 213); 1476 kl. w Mogile zamienia z Janem Pieniążkiem z Iwanowic swoją włość Sprowę na cz. O. z łączennictwem w Zegartowicach, którą Pieniążek kupił od Jana Dicasz [Dziwisza?] z O. (Mog. 146)5W obręb cz. zakupionej przez Cyst. z Mogiły weszły, sądząc z obecności dokumentów w tutejszym archiwum (por. przyp. 2), części Przecława z O., Mikołaja s. Ratołda, Jakusza i jego s. Bogusza z O; 1477 Kazimierz Jag. potwierdza transakcję z 1476 r. (ib. 147); 1537 Zygmunt St. potwierdza transakcję z 1476 r. (ib. s. 133); 1537, 1577 → p. 2; 1581 [?] z O. Małych Jan Trojanowski płaci pobór od 2 ł. i 2 zagr. bez roli (Paw. 88)6Jak wynika z dok. z 1620 r., Trojanowski był dzierż. cz. O. należącej do kl. mogilskiego, może zatem O. Małe to późniejsze O. Księże - Cysterskie? O. Małe posiadali Trojanowscy jeszcze w l. 1629 i 1680 (RK 1629 134; RK 1680 133) - można to jednak wytłumaczyć warunkami dzierżawnymi, np. dożywociem rodzinnym. Zwróćmy jednak uwagę, że w 1564 r. jakieś O. Minor dzierżył Kozłowski (LK 1564 II 79); 1620 opat mogilski przyłącza do uposażenia stołu konw. m.in. wieś O., którą mnisi uzyskają po śmierci lub zrzeczeniu się jej przez obecnego posiadacza Trojanowskiego (Mog. 180); 1629 [?] O. Małe Jana Trojanowskiego, w którego imieniu pobór z 1 ł. i od 2 zagr. bez roli oddał Grzegorz Ryc (RK 1629 134); 1680 [?] z O. Małych Trojanowski płaci pobór (RK 1680 133)7Por. przyp. 6; 1783 folw. kl. Cyst. w Mogile, przy nim drugi Mącholskiego regenta z. krak. (Materiały 213); 1783 2 folw. (ib.); 1789-90 własn. kl. mogilskiego, 3 domy: dwór i dwie chałupy o 1 gospodarzu (ib.); 1827 O. Cysterskie mają 5 domów i 42 mkw (Tabela II 63).

3C. Własn. szlach. oraz kl. święt. do 1339 r. i kl. jędrzejowskiego do 1405 r. [ob. O. Drewniane, O. Murowane i O. Pojałowskie oraz cz. O. Cysterskich].

1339 za zgodą Kazimierza Wlk. podsędek z. krak. Przybko8Z Grodzina (SHGK II 63) zamienia wsie → Rzepin, → Rzepinek, → Żerniki i → Szczybrzę na należące do opactwa święt. O. [ob. O. Murowane?]9Bardzo możliwe, że cała lub przynajmniej cz. posiadłości kl. święt. w O. to późniejsze O. Wisława, wspomniane w l. 1355, 1470-80 i 1529 (→ p. 5), czyli ob. O. Murowane. Tak też przypuszczają Borkiewicz 145 oraz Odkrycia w Wiślicy, Warszawa 1963, 258, 260 i → Zborów (Mp. III 660); 1361, 1365 → p. 2; 1373 Piotr niegdyś dz. O. sprzedaje za 80 grz. swoją cz. ojczystą w O. Mikołajowi s. Rafała niegdyś dz. Kalinówki (DSZ 13; Mog. s. 134)10Por. przyp. 2; 1382-1411 Przecław z O. h. Jastrzębiec, komornik z. krak. (DSZ 23, 26, 28-31, 34-6, 38-47, 49, 50, 60-1, 63, 67; Mp. III 945; IV 973, 1005; KK II 346, 389; Mog. 113; SP VII/2 1249); 1386 Mikołaj z Grodzin ma przedłożyć w sądzie dok. w sporze z Budkiem z O. o kmiecia zbiegłego z O. (SP VIII 3947); 1388-98 Jakusz z O. (DSZ 37, 40; Boniecki XIII 234); 1388 Otto zw. Gruby z Gniewięcia zastawia Krzesławowi z Wywły podsędkowi z. krak. za 55 grz. cz. wsi O., którą dzierżył w zastawie od Jakusza z O. (DSZ 37; Mog. s. 135); 1388 Krzesław podsędek z. krak. zastawia za 55 grz. cz. O., którą ma w zastawie od Ottona Gniewięcińskiego, Boguszowi s. Jakusza (DSZ 40); 1388-1400 Pietrasz z O. (SP VIII 4504-5179, uw. 229-325; DSZ 63)11Cytuję za DSZ s. 290; 1389 Przybek z Grodziny nie powinien oddalać żadnego przedawnienia o cz. dziedziny w O. przeciw Wierzchosławicowi z Siedlisk, które to części należały do Wielisława i Piotrasza. Mają one wart. 100 grz. (SP VIII 5244); 1389 Piotr z Czarnocina przeciw Przybkowi z Grodziny o wyłowienie ryb (ib. uw. 151/8, 163/2, 168/3, 182/15)12Do Lisów należała cz. O. (SHGK II 63). ; 1389 Przybek z Grodziny bierze w zastaw za 3 grz. od Przecława z O. kmiecia Stanisława tamże (ib. uw. 160/41); 1394 Mikołaj zw. „Sprochsczel” z Brzuchani sprzedaje swoją cz. O. za 80 grz. Przecławowi z O. (DSZ 63; Mog. s. 134); 1395 Ota Spassus pozyskuje na Przybku z Grodziny 2 ł. w O., ale dla zgody daje mu łąkę w O. (ZK Ic 189, 194);

1405 Jakub opat kl. jędrzejowskiego zamienia wieś O., z dopłatą ustaloną najpierw na 200 grz., potem podwyższoną do 300 grz., na wieś Cierno należącą do Dziwisza z Tyńca (Mp. IV 1086, 1094-5); 1419 Szczepan z Mozgawy poręcza za braci i siostry Jakuszowi Kuropatwie z G. w ten sposób, że jeśli prawnie upadnie sprawa przeciw Jakuszowi o cz. O., rodzeństwo to nie wystąpi już nigdy przeciw niemu o tę część; tenże Jakusz prawem przedawnienia oddala roszczenia tegoż Szczepana o cz. O. (ZK VI 505); 1435 → p. 2; 1438 br. Przybysław ze Żmigrodu i Pakosz z Grodziny pod zakładem 2000 grz. dzielą się dobrami. Przybysław bierze zamek i m. Żmigród z wójtostwem oraz imiennie wymienione wsie. Pakoszowi przypadają Grodzina, Zegartowice, Wola [Zegartowska], O. i 200 grz. (ib. CLXVI 400); 1448 Jan i Marcin z jednej strony oraz Mikołaj i Piotr z drugiej strony br. rodzeni Kuropatwowic z Grodziny dzielą się dobrami. Mikołajowi i Piotrowi przypadają całe cz. w Grodzinie, O., Dmeninie i Sobowicach, a Jan i Marcin ustępują im pr. do tych dóbr. Z kolei Mikołaj i Piotr dzielą pozyskane dobra, z których Piotr bierze cz. w Grodzinie i w O., a Mikołaj cz. w Sobowicach i Dmeninie (ib. CCLVII 276); 1448 Piotr Kuropatwa z Grodziny wyznacza ż. Barbarze c. Miecława z Wiszenki po 125 grz. gr krak. posagu i wiana na 1/2 dóbr w Grodzinie i O. (ib. 283); 1453 Katarzyna13C. Pakosza z Grodziny i Żmigrodu, wd. po Mikołaju Stadnickim (ib. 66) ż. Krzesława Wojszyka z Wójczy pokojowca król. i burgrabiego krak. daje mężowi 1/3 wszystkich swych dóbr, mianowicie zamku Żmigród, z przynależnymi doń wsiami, oraz Grodziny, Zegartowic i O. (ib. CLI 210);

1462 ur. Elżbieta wd. po Pakoszu ze Żmigrodu ustępuje c. Katarzynie ż. Pawła Gołuchowskiego wsie Grodzinę, Wolę [Zegartowską], O. i Zegartowice w pow. ksiąskim, które dzierżyła w posagu od swego męża (ZB I 220); 1462 Katarzyna ze Żmigrodu ż. Pawła Gołuchowskiego zeznaje, że [jej trzeci] mąż wniósł jej 400 grz. zgromadzonych ze służby i uskładanych, które zapisuje mu na dobrach Grodzina, O., Wola [Zegartowska] i Zegartowice. Dobra te zwróci jej po spłaceniu sumy (ZKXV 416); 1463 Jakub dz. Grodziny wydzierżawia na 10 lat za roczną opłatą 7 grz. Janowi Gżegżułce z Łowini całe cz. w Grodzinie i O. przez 3 lata Jan będzie wolny od opłat z tytułu dzierżawy (GK XVI 816-7); 1463 Jakub Kuropatwa z Grodziny sprzedaje za 800 grz. gr polskich temuż Gżegżułce części w Grodzinie i O. Jakub zobowiązuje się pod zakładem 80 grz. wciągnąć transakcję do akt ziemskich w Książu; Gżegżułka ma jeszcze zapłacić 500 grz. w ciągu 3 lat pod warunkiem wwiązania Jakuba do cz. w Grodzinie i O. (ib. 955-7); 1463 Paweł Gołuchowski z Grodziny zeznaje, że zastawił za 400 grz. Szczepanowi Świętopełce z Zawady cz. w Grodzinie, O., Woli [Zegartowskiej] i Zegartowicach, które sam trzyma tytułem zastawu (ib. 979-80); 1463 ww. Jan Gżegżułka ma zapłacić 500 grz. długu Jakubowi Kuropatwie z Grodziny pod warunkiem wwiązania go do cz. dóbr w Grodzinie i O., które od niego kupił (ZK CCLVIII 414-5);

1465 Jan Gżegżułka z Gołyszyna dzierż. w Tczycy zastawia za 100 grz. gr krak. Mikołajowi Opatkowskiemu całe dziedzictwo zw. Kuropatwickie w Grodzinie i O. (ib. CCLX 85-6); 1466 Mikołaj z O. odstępuje na powrót Janowi Gżegżułce za 100 grz. zastaw w Grodzinie, który ma od niego w tej sumie (ib. XVII 349): 1470 Marcin z Czuszowa zastawia do pełnej spłaty Janowi z O. za 33 grz. gr pospolitych cz. w Grodzinie oraz 1/4 młyna w Bełku (ib. 335-6; SGHK II 67);

1470-80 O. Wisława [ob. O. Murowane?] należą do br. Piotra i Jana h. Jastrzębiec oraz Kuropatwów h. Śrzeniawa, są tu 2 dwory i 1 karczma (DLb. I 238)14Por. przyp. 9; 1476 Jan Dicasz [Dziwisz?] sprzedaje wieś O. Janowi Pieniążkowi, który zamienia ją z kl. mogilskim (→ p. 3B); 1477 Jakub Kuropatwa z Grodziny zastawia za 40 grz. Janowi Pielszowi ze Świeradzic całą cz. O. (GK XX 909); 1481 Mikołaj Stadnicki ze Żmigrodu kaszt. przemyski pozywa [swych br. przyrodnich po matce Katarzynie] Jana i Krzesława ze Żmigrodu, aby mu wydzielili i uwolnili 1/2 trzeciej części dóbr dziedzicznych w Grodzinie, Zegartowicach, O. i Woli [Zegartowskiej] (ZB II 66; III 38); 1481 Krzesław Wojszyk ze Żmigrodu [s. Krzesława i Katarzyny] zeznaje, że umarza zgodę na zapis w aktach, przeprowadzony pod zakładem 1000 grz., spisany z kaszt. przemyskim Mikołajem Stadnickim ze Żmigrodu, w sprawie podziału dóbr macierzystych, tj. zamku Żmigród z miastem i wsiami oraz Grodziny, Zegartowic, O. i Woli [Zegartowskiej] w pow. ksiąskim, a także 1/3 sum zapisanych na dobrach król. (ib. II 54, 56-7); 1481 tenże Stadnicki sprzedaje za 800 grz. gr pospolitych Klemensowi z Gołuchowic całe swoje cz. w Grodzinie, Zegartowicach, Woli [Zegartowskiej] i O. wraz z cz. pr. patronatu nad kościołem w Grodzinie (ZK CCLXII 199); 1482 br. Jan i Krzesław Wojszykowie dz. Żmigrodu pozywają Mikołaja [Stadnickiego] ze Żmigrodu o wydzielenie im cz. dziedzictwa w Grodzinie, O. i Woli [Zegartowskiej] (ZB III 51); 1485 Paweł s. zm. Klemensa z Grodziny zeznaje, że oprawę, którą ojciec zabezpieczył swej ż. Katarzynie na dobrach Gołuchowice [w 1464 r.], przenosi na inne dobra. Wyznacza jej po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 dóbr w Grodzinie, O. i Woli [Zegartowskiej] i Zegartowicach (ZK CCLXII 288-9);

1490 pobór z O. Podgaje Mniejszych „ibid. in par. Myleyowsky” oraz z O. Większych (Paw. 439); 1493 szl. Stanisław Milejowski z Mileniowa sprzedaje O. Jakubowi Kapora z Sadykurzu za 630 zł i futro kunie (ZK XXIV 57); 1516 ur. Andrzej Masłomiącki dz. Masłomiącej daje Piotrowi Starzyńskiemu ze Starzyn role folw. w Grodzinie, Zegartowicach, O. i Woli [Zegartowskiej], a sprzedaje mu za 480 fl. węgierskich całe cz. w tych wsiach, należące do jego cc. Zbigniewy i Katarzyny; Piotr dz. Grodziny zobowiązuje się zapłacić 64 fl. córkom Andrzeja, gdy osiągną lata sprawne, pod warunkiem wwiązania ich do Grodziny i ww. wsi; Piotr zobowiązuje się też, że jeśli Anna ż. Jerzego Niemsty wystąpi o te dobra, zwróci je Andrzejowi (GK XXXIII 355-8); 1518 Piotr Starzyński z Grodziny wyznacza ż. Katarzynie c. zm. Andrzeja Sochy z Giebła po 100 fl. polskich posagu i wiana na 1/3 dóbr w Grodzinie, Zegartowicach, O. i Woli [Zegartowskiej] oraz na 1/2 dworu w Zegartowicach (ZK CCLXVI 256); 1518 Andrzej Masłomiącki dzierż. dóbr Grodzina, Zegartowice, O. i Wola [Zegartowska] rezygnuje z tej dzierżawy na rzecz ich dz. Piotra Starzyńskiego (ib. 276); 1523 Feliks Dębieński dzierżawi od Mikołaja Starzyńskiego ze Starzyn, opiekuna dzieci zm. Piotra Starzyńskiego, dobra Grodzinę, Wolę [Zegartowską] i O. (ib. CCLXVII 159, 262); 1527 Piotr Starzyński dz. swych cz. w Grodzinie, Zegartowicach, O. i Woli [Zegartowskiej], które kupił od Andrzeja Masłomiąckiego z Masłomiącej, zeznaje, że odstąpi te dobra zgłaszającej do nich pr. bliższości Annie ż. Jerzego Niemsty, jeśli zapłaci mu 480 fl., ta zaś odstępuje ww. dobra za tę sumę swemu mężowi (ib. CCLXIX 1-3); 1527-37 Jerzy Niemsta dz. Krzcięcic, Grodziny, Zegartowic, O. i Woli [Zegartowskiej] (ib. 3, 132, 398; CCXCVII 351; Mog. 133);

1529 folw. Pojałowskiego [ob. O. Drewniane lub Pojałowskie], folw. w O. Naporzyńskich [ob. O. Murowane] (LR 341, → p. 5); 1533 Jan Starzyński s. Piotra Starzyńskiego z Grodziny zeznaje, że Jerzy Niemsta z Krzcięcic spłacił go z tytułu 50 fl. jego cz. wiana po macosze Katarzynie, które miała oprawione przez Piotra na dobrach Grodzina, Zegartowice, Wola [Zegartowska] i O. (ZK CCXCVII 291-2, 351-2); 1544 Andrzej, Mikołaj i Sebastian ss. Stanisława Dębieńskiego z Dębian dzielą dobra: Dębiany, Białoszyce, Grodzina, O. i Mierzwin (Boniecki IV 229),

3Ca. 1546n. właściciele O. Drewnianych, por. Borkiewicz 149n. oraz LK 1564 II 79; Paw. 88; RK 1629 134; RK 1680 133; Spis I 337; II 66; Materiały 213; Tabela II 63; SG VII 544.

3Cb. 1537n. właściciele O. Murowanych, por. Mog. s. 133, 135; Borkiewicz 145-8; RK 1629 134; RK 1680 133; Spis I 337; II 66; Materiały 213; Tabela II 63; SG VII 544.

3Cc. 1565n. właściciele O. Pojałowskich, por. Borkiewicz 150-2; LK 1565 II 79 [?]; Paw. 88; Spis I 337; II 66; Materiały 213; Tabela II 63; SG VII 544.

4. 1365/6, 1456, 1465 → p. 3A.

5. 1355 bp krak. Bodzanta nadaje ołtarzowi ś. Mateusza w katedrze krak. dzies. ze wsi O. Wisława15Ob. O. Murowane?; por. przyp. 9 i Bogartowice położonych k. Grodziny (KK I 204); 1461 wyznaczeni arbitrzy rozsądzają spór między Pawłem z Jeżowa altarzystą ołtarza ś. Macieja w katedrze krak. a Tomaszem z Woźnik pleb. w Grodzinie o dzies. snop. w O. Dzies. z folw. Mikołaja Kuropatwy ma należeć do pleb. (Mp. 5/H 3; 5/V 13); 1470-80 z O. Wisława [ob. O. Murowane?] dzies. od 1355 r. należy do ołtarza ś. Mateusza w katedrze krak.; z całej wsi dzies. kon. z 4 wiązek i dzies. snop. pobiera altarysta tegoż ołtarza (DLb. I 238). Z całej cz. O. należącej do kl. tyn., łącznie z folw., z którego dzies. przeznaczona jest na własne potrzeby, dzies. snop. i kon. wart. do 7 grz. należy do opactwa w Tyńcu (ib. III 213); 1529 z O. Wisława [ob. O. Murowane?] dzies. snop. mocą przywileju będącego w posiadaniu altarysty należy do ołtarza ś. Mateusza w katedrze krak., ale nie może być otaksowana, albowiem „villa per modernum altaristam reperiri non potest” (LR 56); dzies. snop. z folw. w O. Naporzyńskich [ob. O. Murowane] wart. 1 grz. i z folw. pojałowskiego [ob. O. Drewniane lub Pojałowskie] wart. 5 grz. należy do pleb. Grodziny (ib. 341). Z O. k. Jędrzejowa dzies. snop. wart. 60 gr pobiera kl. tyn. (ib. 244); 1598 do par. Grodzina należą m.in. O. Naporzyńskie (SHGKII 69).

6. Studenci U. Kr.16Identyfikacja miejscowości bardzo niepewna: 1426 Adam s. Grzegorza (Al. I 62); 1436 Stanisław s. Stanisława (ib. 88).

7. Boniecki XIII 233; Borkiewicz 145-52; SHGK II 62-70; Derwich 1992 wg indeksu.

Uw. Dokładne rozgraniczenie licznych działów majątkowych w obrębie O., na dodatek często zmieniających nazwę, nie jest możliwe. W wiekach średnich wyodrębnia się wyraźnie tylko cz. należąca do Bened. z Tyńca (→ p. 3A). W obręb cz. należącej do kl. Cyst. w Mogile (→ p. 3B - O. Cysterskie, wcześniej O. Księże) weszło kilka działów rycerskich, w tym może cz. działu opactwa święt. Z pozostałej cz. lub też z całości działu kl. święt., czyli może z O. Wisława oraz z cz. kl. Cyst. w Jędrzejowie, razem z działami rycerskimi, których nie wykupiło opactwo mogilskie, ukształtowały się dzisiejsze O. Drewniane, O. Murowane i O. Pojałowskie.

1 Ob. Grudzyny (SGHK II 62). Wieś ta graniczyła z O. i miała w cz. wspólnych z nimi właścicieli → dużo przytoczonych poniżej informacji pochodzi z poświęconego jej opracowania F. Sikory w SGHK II 62-70.

2 Jak wskazuje obecność oryginału tego dok. w archiwum kl. w Mogile, ta cz. O. weszła w skład dóbr uzyskanych przez opactwo mogilskie w 1476 r. lub też została przezeń nabyta w późniejszym okresie.

3 F. Sikora (SGHK II 62) przypuszcza, że pierwotnie była to cz. Grodziny, która następnie zmieniła nazwą. Jej dotyczyłaby zatem interpolowana bulla Grzegorza IX biorąca w opiekę pap. dobra kl. tyn., w tym Grodzinę (Tyn. 116; DLb. III 218).

4 Datę tego dok. ustalił F. Sikora, Dokumenty tyn. Kazimierza W., „Zapiski Historyczne” 50, 1985, zesz. 3, s. 171n.

5 W obręb cz. zakupionej przez Cyst. z Mogiły weszły, sądząc z obecności dokumentów w tutejszym archiwum (por. przyp. 2), części Przecława z O., Mikołaja s. Ratołda, Jakusza i jego s. Bogusza z O.

6 Jak wynika z dok. z 1620 r., Trojanowski był dzierż. cz. O. należącej do kl. mogilskiego, może zatem O. Małe to późniejsze O. Księże - Cysterskie? O. Małe posiadali Trojanowscy jeszcze w l. 1629 i 1680 (RK 1629 134; RK 1680 133) - można to jednak wytłumaczyć warunkami dzierżawnymi, np. dożywociem rodzinnym. Zwróćmy jednak uwagę, że w 1564 r. jakieś O. Minor dzierżył Kozłowski (LK 1564 II 79).

7 Por. przyp. 6.

8 Z Grodzina (SHGK II 63).

9 Bardzo możliwe, że cała lub przynajmniej cz. posiadłości kl. święt. w O. to późniejsze O. Wisława, wspomniane w l. 1355, 1470-80 i 1529 (→ p. 5), czyli ob. O. Murowane. Tak też przypuszczają Borkiewicz 145 oraz Odkrycia w Wiślicy, Warszawa 1963, 258, 260.

10 Por. przyp. 2.

11 Cytuję za DSZ s. 290.

12 Do Lisów należała cz. O. (SHGK II 63).

13 C. Pakosza z Grodziny i Żmigrodu, wd. po Mikołaju Stadnickim (ib. 66).

14 Por. przyp. 9.

15 Ob. O. Murowane?; por. przyp. 9.

16 Identyfikacja miejscowości bardzo niepewna.