DRAHIM

(1368 Draheym, [1402-08] Drageheym, [1407] Trageheym, 1408 Drahem, 1411 Tragheim, 1415 Draheyn, 1416 Dragheim, 1420 Drahen, 1426 Draim, Drahyn, 1433 Traheim, 1438 Drahym, 1444 Drachim, 1509 Dragym, Draym, 1521 Dereym, 1944 Alt Draheim) zamek (siedziba joan. potem star.), obecnie Stare Drawsko, 5 km na NW od Czaplinka; stwo niegrodowe.

1. Zwierzchność państwowa nad D.: 1368 Wierzbięta star. gen. wlkp. w imieniu Kazimierza W. zawiera porozumienie z przedstawicielami Ottona margrabiego brand.: Kazimierz W. oddaje margrabiemu zamek (Hus) i m. Retz [obecnie Recz na Pomorzu], a Otto daje królowi komandorię [joannitów] z Tempelburgiem [obecnie Czaplinek] i z D. (Wp. 3 nr 1607); dalsze losy D. → p. 6.

1563 pow. wał. (ASK I 5, 202v); [o parafii brak danych, zapewne Czaplinek].

2. 1436/41, 1549, 1564/65 [północna] gran. stwa drah. pokrywa się z gran. → Wielkopolski z Pomorzem, a [zachodnia] gran. stwa pokrywa się z gran. → Wielkopolski z Nową Marchią (Wielopolski 102-103; CMP nr 154 i LWK 1, 208-210); a. 1480 źródła rz. Drawy leżą [rzekomo] między D. a Falkenburgiem [obecnie Złocieniec; w rzeczywistości źródła Drawy leżą 12 km na NNW od Drahimia]; zamek [D.] stoi nad jez. Drawsko (DA 1 s. 82, 93); 1559 łąki między zamkiem D. a Popielewem → Drahim osada; 1565 Joachim Natzmer [tenut. drahimski] wybudował przed ponad 30 l. zamek drewniany i poprawił stare dobrze zbudowane mury [szczegółowy opis murów oraz zabudowań drewnianych znajdujących się w 1565 r. w złym stanie]; zamek leży w miejscu obronnym między jez. Drawsko a jez. Zarębie [obecnie Żerdno]; do folwarku i gumna prowadzi most długości 90 łokci na rz. Drawie (LWK 1, 17-22).

3. Własn. zakonna joannitów, później król. 1368 D. w komandorii [joan.] → Czaplinek przechodzi na własność króla polskiego → p. 6; 1407 usunięcie joan. z zamku D. → p. 6; 1415 Wedlowie [jako tenut.?] w D. (CDB A 18 s. 171, 172); [1421] Jakub burgr. w D. → p. 6; 1420-22 Dobrogost z Prusimia i Kolna tenut. drahimski: 1420 tenże ma otrzymać w ciągu 4 tygodni w zamku D. 100 ćw. słodu pszennego i 100 ćw. żyta wg miary korca rogoz. od Przybysława z Przesieki [pow. gniezn.] tenut. rogoz.; jeżeli Przybysław nie wywiąże się w terminie z tego zobowiązania, będzie musiał dać 200 ćw. słodu i 200 ćw. żyta Dobrogostowi i tyleż królowi (PZ 6, 109v); 1422 tenże (Reg. nr 3715; PZ 7, 25v; DH 4, 304 → p. 6); 1422 Arnold z Koprzywna z bratem Jakubem obiecuje, że będzie wiernie służył i strzegł zamku D., który otrzymał z rąk króla Władysława Jag.; brat jego Jakub ma złożyć podobną przysięgę na ręce Sędziwoja [Ostroroga] wdy pozn. (CMP nr 113; AG perg. 264; MS 3 suppl. nr 93).

1426 Jan Jarogniewski dowodzi przy pomocy świadków, że czeladź, która napadła na Piotra Sobiepana mieszcz. gniezn. nie wyjechała z D., ani po tym uczynku nie wróciła do D. do Jana Jarogniewskiego1Na tej podstawie przyjmuje się, że Jarogniewski był tenutariuszem drahimskim (Cieplucha 168; GStar. 39) (WR 1 nr 1229, 1230).

1435-38 Piotr Wilfin [z Lichwina, woj. krak.2PSB 26, 378] zw. też Polak, burgr. zamków w D. i w Wałczu 1435, tenut. zamków Wałcz i D. 1438 (Neumark nr 818; PG 1, 101v; MS 4/3 suppl. nr 716).

1442-66 Jan Wedel albo Wedelski, zw. też Jan Marcinkowski, tenut. albo star. w Wałczu i w D. → p. 6, miecznik pozn. 1444-61 (GUrz. A 244; GStar. 39; Neumark nr 1002, 1244; AC 2 nr 1189; Wp. 5 nr 728; CDB A 18 s. 191, 193; MS 3/4 suppl. nr 836; DH 5 s. 439, 469; CMP 123; AG perg. 267).

1473-85 Andrzej Górski [z Góry k. Bnina pow. pyzdr.] star. w Wałczu i D., podkomorzy pozn. 1479-85 (GUrz. A 275; GStar. 39; MS 4/3 suppl. nr 1086); 1473 tenże sprzedaje z pr. odkupu swej siostrze Małg. Budziszewskiej ospy [tzn. daniny w ziarnie, czyli sep] płacone przez cyst. z Wągrowca dla zamków Wałcz i D. (PG 8, 167).

1493 Jan Olbracht rozstrzyga spór między Urielem [Górką] bpem pozn. i tenut. zamków Wałcz i D. a opatem [cyst.] z Wągrowca: jeżeli ospy należne z klasztoru do wspomn. zamków oddawane będą bpowi pozn. w Ujściu, ma być stosowana do zboża miara ujska, jeżeli zaś bp będzie sobie życzył, aby zboże odwieźć do Poznania lub Gniezna, należy stosować miarę obowiązującą w tym powiecie, w którym leży kl. [pow. kcyn.] (Pot. 304, 108; Hock. III, 500; regest: MS 4/3 suppl. nr 1157); 1498 tenże zezwala Jarandowi z Brudzewa [pow. kon.], kaszt. spicymierskiemu, wykupić dobra D. i Wałcz z rąk Łukasza z Górki (MS 2 nr 1291).

1504 król Aleksander, chcąc wykupić za sumę 2210 grz. dobra król. Wałcz i D. [por. → p. 6: jego projekty związane z tymi zamkami] z rąk Łukasza z Górki, zapisuje mu 500 grz. na podatku zw. sep oraz 1710 grz. na poborze 2 gr [z łanu] zw. poradlne w woj. kal.3Jeszcze w 1509 r. poborca wlkp. Jakub Boturzyński wpłacił Łukaszowi Górce z tego tytułu 100 grz. (MS 4/1 nr 699) (MK 20 k. 220, 225, 274v; MS 3 nr 1410, 1411, 1420); 1505 tenże w nagrodę za służbę swych dworzan Jakuba Boboleckiego [z Bobulczyna] i Jana zw. Brzozowiec z Pogorzałego Stawu [k. Lublina] zezwala im na wykup z rąk Kierstena Borcka z Falkenburga [obecnie Złocieniec] dóbr król. nal. do zamków Wałcz i D,: Bulgrin [obecnie → Bolegorzyn], Klaushagen [obecnie Kluczewo], Vfstete [niezident.], Clensko [obecnie Stare Kaleńsko4Była to wieś położona w Nowej Marchii przy granicy z Polską (1944 Alt Kalenzig). W 1564 r. 1/3 tej wsi należała do Golczów z Rzepowa i Broczyna (Wrede 112)], Nowy Dwór, Turberkg [→ Turze Błoto], [jez.] Prosino [recte → Krosino] i [jez.] Wilczkowo (MS 3 nr 2322); 1508 Zygmunt St. zwalniając Jana Zarembę z Kalinowy z urzędu star. gen. wlkp. zwalnia go od przysięgi, że wiernie będzie strzegł zamków w Poznaniu, Kaliszu, Wałczu i D. [przysięgę taką składał starosta na początku urzędowania] (MS 4/1 nr 341).

1509 śwd. Jan Gołcz burgr. w D. (AC 2 nr 1631); 1510 w ramach działów braterskich braci Jana, Konrada, Aleksandra i Ewalda Golczów, Ewald daje Konradowi m. in. części wsi → Klausdorf [obecnie Kłębowiec], Brocz [obecnie Broczyno], Heinrichsdorf [obecnie Siemczyno], Plumward [obecnie Piaseczno] oraz sumy pieniężne zapisane na dobrach D. (PG 14, 114); 1513 Zygmunt St. poleca Janowi i Aleksandrowi Zeboltom (ss. Sebalda?) Gołczom tenutariuszom w D., aby w ciągu 2 tygodni przedstawili przyw. na te dobra (MK 28, 34v; MS 4/1 nr 1991); 1519 Aleksander Zybolt (Golcz; s. Sebalda?) tenut. w D. (PG 70 k. 43v, 51, 53, 222v); 1521 Zygmunt [St.] zezwala Andrzejowi Oporowskiemu na wykup zamku D. i m. Czaplinek z wsiami z rąk Sebalda, Kuny (Konrada) i Aleksandra Golczów oraz ich wspólników (MS 4/1 nr 4073, 4282; por. nr 4284); 1522 Sebald i Konrad Golczowie oraz Dawid Wedelski dz. Marcinkowic, jako byli tenut. w D., kwitują Łukasza Górkę (star. gen. wlkp.) z odbioru 200 fl. reńskich wpłaconych na D. przez ich ojca Jandrzycha (Henryka?, Andrzeja?, czyj to ojciec?), ręczą za Aleksandra Golcza oraz Andrzeja Golcza s. Jana, że oni nie będą rościć pretensji do tej sumy oraz obiecują, że ustąpią z D. (PG 71, 156); 1522-23 Zygmunt (St.) zezwala Stan. Grzymułtowskiemu chor. kal. i star. drah. na wykup za 200 fl. zamku D. z wsiami z rąk Sebalda i Aleksandra Golczów oraz in. wspólników (MS 4/1 nr 4073, 4282; por. nr 4284); 1526 Winc. Spławski poseł sejmiku średz. do króla ma mu oznajmić, że Grzymułtowski chciał odebrać siłą Golczom zamek D., ale Golczowie nie oddali go; wtedy Grzymułtowski zabrał dochody zamkowe złożone w miasteczku w kościele [w D.? – tam nie było miasteczka z kościołem!, w Czaplinku?]; margr. brand. skarżył się, że Grzymułtowski nie zdobywszy D., uprawiał rozbój na terenie Nowej Marchii; Golczowie natomiast na rozkaz króla oddali dobrowolnie zamek D. [Łukaszowi z Górki star. gen. wlkp.] kaszt. pozn.; w zamku w D. brak zaopatrzenia: nie ma dział, prochu ani żywności (Acta Tomiciana, t. 8, Poznań b.d., s. 13); 1527 Zygmunt St. uzupełnia wcześniejsze swoje przyw. z 1523 oraz 1525 [oba nieznane] i określa prawa i obowiązki dóbr król.: miast Oborniki, Pobiedziska, Czaplinek, zamku D., wsi Lubolla [niezident.] i [wsi] Modrze [pow. kośc.] oddanych w dożywotnie posiadanie Sędziwojowi z Czarnkowa i Szubina (MK 42, 263-264; MS 4/1 nr 5206); 1531 tenże daje Joachimowi Natzmerowi (Noczmer) dworzaninowi król. zamek D. z m. Czaplinek w dożywocie (MK 44, 89 reg.; MS 4/1 nr 5872); 1435 tenże poleca Joachimowi Natzmerowi star. drah., aby naprawił stare i zniszczone mury i obwarowania zamku D.; na ten cel do sum zapisanych na D. dodaje 100 grz. i zobowiązuje się pokryć przekraczające tę sumę koszty remontu (MK 50, 516); 1551 Zygmunt August zezwala na ustąpienie z zamku D. synom tenut. Joachima Natzmera i nadaje ten zamek w dożywocie Januszowi Kościeleckiemu wdzie sier. pod warunkiem zapłacenia przez niego sumy zapisanej na zamku D. (MS 5/2 nr 7423 por. dok. z 1559 niżej); 1553 tenże Wilhelmowi Natzmerowi s. Joachima, który uległ paraliżowi, nadaje w zarząd stwo D. z m. Czaplinkiem oraz z wsiami osiadłymi Heinrichsdorf [obecnie Siemczyno], Blumwerder [→ Plumward, obecnie Piaseczno], Worowo [→ Worowo Nowe] oraz pustkami: Claushagen [→ Klaushagen, obecnie Kluczewo], Falkenhagen, Schuldendurw [niezident.] i Karsbon [→ Kerszebom, obecnie Karsno] (MK 83, 342v; MS 5/1 nr 1670); 1555 tenże nadaje D. w dożywocie Januszowi Kościeleckiemu, a Natzmerowi poleca ustąpić z dożywocia w D., gdy [Kościelecki] spłaci sumę na tym stwie zapisaną (MK 87, 296); 1556-63 Stan. Sędziwój Czarnkowski, upoważniony przez króla do wykupu wsi Worowo Nowe w pow. wał. i w stwie (prefectura) D. z rąk Jana s. Konrada oraz Jana i Ewalda ss. Henryka Golczów, dochodzi swych praw w sporze z Wilhelmem Natzmerem (MK 87, 406; MS 5/2, nr 7512, 9125; WG 1, 283); 1559 Zygmunt August nadaje w dożywocie Januszowi Kościeleckiemu wdzie sier., star. gen. wlkp. i star. nak. zamek D. i poleca mu wykupić go za sumę na tym stwie zapisaną z rąk Wilhelma i Jerzego Natzmerów (MK 95 k. 296, 298; MS 5/2 nr 8832).

1560 w Czaplinku działa komisja król. powołana do zorganizowania wykupu stwa albo tenuty D., przez Janusza Kościeleckiego [por. r. 1559] z rąk Wilhelma Natzmera; prawa do tego stwa zgłasza Stan. [Sędziwój] Czarnkowski5Używał on w 1569 r. tytułu starosty drah. (MS 5/2 nr 10 221) (WG 1, 170v-172v); 1562 w Czaplinku działa [druga] komisja król. powołana do oszacowania budynków w zamku D.; występują strony jw. (WG 1, 281-282); 1563 Zygmunt August zatwierdza cesję praw do wsi król. Nowe Worowo dokonaną przez Stan. Sędziwoja Czarnkowskiego na rzecz jego brata Wojciecha (MK 96, 86).

1553 kop. 1564/65 zeznania mieszczan z Czaplinka liczących ponad 100 lat o posiadłościach zamku D. i należnych mu powinnościach: do koszenia i zwożenia siana do zamku zobowiązani zawsze byli mieszkańcy wsi Rzepowo z miejsca zw. Prior Valde, mieszkańcy wsi Broczyno z miejsca zw. Dobrzicz, poddani Golczów ze wsi Heinrichsdorf [obecnie Siemczyno] oraz mieszkańcy Popielewa z opust. Claushagen [→ Klaushagen, obecnie Kluczewo]; do zwożenia drzewa zobowiązani byli mieszkańcy z Heinrichsdorf oraz z Popielewa; do zamku D. od dawna należały wsie: Worowo [Nowe] (przez jednego z komandorów oddane w zastaw braciom Bomgwartwer, następnie obciążone sumą 300 fl. marchijskich na rzecz Golczów), Falkenhagen i Claushagen wraz z jez. Prosino (niesłusznie przywłaszczane sobie przez Henryka Manteuffla z Popielewa), 7 kmieci w wspomn. wyżej wsi Heinrichsdorf (który przypadli zamkowi po bezpotomnej śmierci ich posiadaczy, braci Bornatine), Plumward [obecnie Piaseczno] oraz jez. przy wsi Rzepowo, na którym jeden ze świadków przez 27 lat łowił ryby dla zamku (LWK 1, 186-188).

1564/65 do stwa D. należy: zamek D. (→ p. 2), m. Czaplinek, części wsi Heinrichsdorf i Worowo [Nowe], wsie nowo osadzone Flakąszi [obecnie Jeziorna], Klausewo, Łubowo, Rakowo i Swartęzel [obecnie Czarne Wielkie albo Czarne Małe], 2 folwarki: pod m. Czaplinek, i pod zamkiem D. [→ Drahim osada], Ruda na rz. Drawie [obecnie Kuźnica Drawska] i piła na rz. Drawie [obecnie Żerdno], puszcze i bory: Elberbus, Langezebus, Medelbus, Warschelth, Kliczowezebus, Luboschowinbus, Czochrinsinbus, Grotenmedelbus, Liethkiemedelbus, Sultendorfsenbus, jeziora: Drawsko, wynajmowane rybakom, Zarębie [obecnie Żerdno], Kiemrowo, Łubowo, Nobliny, Worowskie, Prosino, Kulbarze, Czepe, Czochryń, Krosino, Wilczkowo, Rzepowskie, Czekier, Czekier Mniejsze, Mutheraw [obecnie Motarskie], Kierschow, Raczkowo, Łąkie, Pławno, Dołgie Wielkie, [oraz 4 jez. niezident.:] Kutersze, Kanden, Sleisze, Rhorsze; ogólny dochód z stwa wynosi 636 fl. 26 gr, 4 1 /2 den.; za czasów starostów Natzmerów [1531-1562] i przed Natzmerami [a. 1531] od zamku D. odpadło: 1/2 jez. Pławno, puszcze Tulbrug [→ Turze Błoto], Bolegorzyn i Nowy Dwór przy jez. Krosino (LWK 1, 178-188).

1565 łącznie na zamku i na folw. pod zamkiem [Drahim osada] znajdują się nast. urzędnicy i czeladź: podstarości, pisarz, 2 strzelców, klucznik, 2 grodzian, 4 stróży, 1 myśliwiec, kucharz, wrotny, puszkarz, masztelarz czyli sługa podstarościego, sługa stary, rybak, dworka, 2 dziewki, chłopak do radła; razem otrzymują 140 fl. 12 gr (LWK 1, 22).

6. Por. → p. 1; [1402-08] krzyżacy wymieniają miasta i zamki, które niegdyś należały do Nowej Marchii, m.in. D. (Wrede 119); 1406 [recte 1407] Władysław Jag. zażądał od joan., aby oddali mu zamek w D. lub uznali go za lenno [polskie]; wobec ich odmowy wysłał z wojskiem Tomasza z Węgleszyna star. gen. wlkp. i ten w ciągu 4 dni opanował zamek6Mylnie odniesiono ten fakt do grodu Santok w Rozbiorze krytycznym Annalium Poloniae Jana Długosza z lat 1385-1444, t. 1, Kraków 1965, s. 75 (DH 3, 565; por. CEV nr 368, Neumark nr 197; WR 3 nr 391); 1407 tenże chce odzyskać 400 owiec (nal. do zamku w D.), które znalazły się w Nowej Marchii (CEV nr 368); 1410-21 skargi strony krzyżackiej i nowomarchijskiej na załogę polską w D. z powodu najazdów na wsie przygraniczne, szkód, aresztowania i więzienia jeńców itp. (Neumark nr 249, 254, 263, 283, 333, 394, 437, 455; CEV nr 467, 628); 1416 Władysław Jag. zarzuca komturowi z Człuchowa, że zabrał on wraz z in. zbrojnymi 10 koni, 5 źrebaków i stado bydła z pastwisk pod zamkiem D.; w. mistrz krzyżacki w odpowiedzi powołuje się na szkody poniesione przez ludzi z okolic Człuchowa od załogi w D. (CEV nr 680, 684); 1420 Fryderyk margr. brand. ręczy za Jana mistrza joan., że zakon ten dotrzyma Władysławowi Jag. wszelkich zobowiązań, zwłaszcza dot. zwrotu i darowizny (ob restitucionem et pretextu immo nomine dacionis) zamku D.7Dok. ten przytoczył również Caro, uważał go jednak za niezrealizowany koncept (Caro, Geschichte Polens, t. II, XLVII s. 91) (CEV nr 868); [ok. 1421] Jakub burgr. z D. pisze do Henninga i Jakuba Wedlów z Tuczna w sprawie zabezpieczenia zamku w Falkenburgu [obecnie Złocieniec] w związku z zamierzeniami Władysława Jag. przeciw m. Dramburg [obecnie Drawsko Pomorskie] (Neumark nr 1521).

1422 Andrzej z Danaborza urzęduje jako deputowany sędzia ziemski pozn. pod zamkiem D. (PZ 9, 138v).

1422 na skutek niedbalstwa tenut. Dobrogosta [z Kolna i Prusimia] kaszt. kam. wrogowie opanowali zamek D., lecz po kilku dniach odzyskano go podstępem przy pomocy jednego z załogi8Jak wynika z przytoczonych niżej przekazów źródłowych zamek D. trzymany był przez załogę z Dramburga, a potem przez krzyżaków jeszcze jesienią 1423 r (DH 4, 304); Władysław Jag. skarży się w. mistrzowi krzyżackiemu, że w okresie zawieszenia broni poddani krzyżaccy z Dramburga zajęli zamek D. (Liv-, Esth- und Curländisches Urkundenbuch, Abteilung I, t. 5, Ryga 1867 s. 856 nr 2620; Neumark nr 487, CEV s. 568 reg.); w. mistrz krzyżacki stwierdza, że luźni pachołkowie niem. wypędzili Polaków z zamku D., ponieważ załoga D. czyniła liczne szkody i rozboje w okolicy (Liv-, Esth- und Curländisches Urkundenbuch, Abteilung I, t. 5, Ryga 1867 s. 858 nr 2623; Neumark nr 487); w. mistrz ostrzega m. Dramburg, że zajęli zamek D. bez woli i wiedzy wójta Nowej Marchii oraz komtura z Schivelbein [w Nowej Marchii, obecnie Świdwin] i stawiają przez to Zak. Krzyż. w trudnej sytuacji (Neumark nr 486); 1423 z inicjatywy w. mistrza krzyżackiego m. Gdańsk zostało opodatkowane na sfinansowanie wyprawy do D. oraz na odbudowę i uzbrojenie zamku po zniszczeniach dokonanych przez Polaków (SRP 4, 356-357); korespondencja w sprawie wydania D. Polsce: 3 V wójt Nowej Marchii donosi krzyżakom, że m. Dramburg zgadza się oddać D. krzyżakom tylko w zamian za odszkodowanie pieniężne (Neumark nr 501); 26 VI Witold wielki ks. litewski projektuje zjazd [pokojowy], a sprawa D. nie powinna w tym przeszkadzać (CEV nr 1079); 21. IX Zygmunt Luksemburski król rzymski stwierdza w liście do w. mistrza krzyżackiego, że oddanie zamku D. Polsce jest sprawą pilną (Neumark nr 507); 4 X Władysław Jag. upoważnił do odbioru zamku D. Sędziwoja Ostroroga wdę [pozn.] i star. gen. wlkp.; wobec jego choroby prosi w. mistrza o wydanie zamku synowi Sędziwoja (AG perg. nr 99; CMP nr 115, 167; Rykaczewski nr 279); 16 XI tenże ponownie pisze do w. mistrza krzyżackiego w tej sprawie (Neumark nr 512; Reg. nr 4187). [1424], 1431 jeńcy krzyżaccy trzymani są w D. (CEV nr 1175; Neumark nr 688, 689).

1426 Władysław Jag. zwiedza grody pograniczne w Wielkopolsce m. in. D. i Wałcz (DH 4, 342).

1432 wójt Nowej Marchii wymienia zamki i miasta, do których Polacy uzurpują sobie pr., m. in. D. (Neumark nr 693); 1433 gran. → Wielkopolski z Nową Marchią i państwem Zak. Krzyż, biegnie wzdłuż Drawy do miejsca [jez.] Drawsko, które wraz z zamkiem T. leży po stronie pol. (CDB B 4 s. 134); 1431-37 skargi wójta Nowej Marchii: na tarasowanie dróg przez załogę D., na przyjęcie husytów w 1433 r. przez zamek w D. i ich łupieżcze akcje, na szkody czynione przez załogi z D. i z Wałcza w Nowej Marchii (Neumark nr 683, 730, 763, 818, 828, 829, 838, 848, 860).

1444-45 Jan Wedel, star. z Wałcza i D. ma brać udział w rokowaniach między królem polskim a Zakonem Niem. (CDB A 18 s. 191, 193); 1448 w. mistrz krzyżacki donosi Eghardowi v. Günsterberg, że istnieje pogłoska, iż Jan Wedel ma przekazać zamki Wałcz i D. „an Muszczycki” [niezident.]; chce w tej sprawie ingerować u abpa gniezn. (Neumark nr 1244); 1466 Jan Marcinkowski [tzn. Jan Wedel] star. w D. posłem króla pol. do Eryka ks. słupskiego (DH 5 nr 439); [nie zapłaceni pol.] żołnierze zaciężni po ukończeniu wojny [trzynastoletniej] bez wiedzy króla pol. zajęli Połczyn, a właściciel Połczyna [tytułem odwetu] zajął zamek król. D. będący pod komendą Jana Marcinkowskiego; po zawarciu ugody zagarnięte nawzajem obiekty zwrócono (DH 5, 469).

1504 król Aleksander upoważnia Mik. Kościeleckiego prep. włocł. do układów z Bogusławem [X] ks. słupskim, zięciem króla [Kazimierza Jag.] w sprawie złożenia przezeń hołdu Polsce z wszystkich jego ziem i nadania mu zamków król. Wałcz i D. w Wlkp. oraz Lęborka i Bytowa, por. → p. 3 r. 1504 (AA nr 232; MS 3 nr 1243).

7. 1504 (MS 3 nr 1851); 1509 (AC 2 nr 1631).

8. H. Janocha, Sprawozdanie z badań archeologiczno-architektonicznych w Starym Drawsku (Drahim) pow. Szczecinek, „Materiały Zachodniopomorskie”, t. 9, 1963 s. 315-332; t. 10, 1964 s. 183-202; t. 11, 1965 s. 461-514.

Uwaga: W literaturze niem. z XIX w. powtarza się wiadomość pochodząca rzekomo z jakiegoś dok., że w 1237 r. król? pol. podarował D. templariuszom (Codex Pomeranie diplomaticus, Greifswald 1843 s. 555).

Wg notatki J. v. Possilge przedmiotem obrad pokojowych w 1414 r. w Grabowie był m. in. zwrot zamku D. Polsce (SRP 3, 339). Wg Voigta chodziło wtedy o zwrot Santoka (Voigt, Geschichte Preussens, Königsberg 1836, t. VII s. 233).

Określenie „districtus Drahimensis” używane było potocznie na określenie okolic D.; użyto go np. 1506 r. w odniesieniu do wsi Klausdorf (obecnie Kłębowiec) oraz w 1521 r. dla objaśnienia, skąd pochodzili Gunter i Kurt Golczowie (MS 3 nr 2738; MS 4/1 nr 3738). Jednostki administracyjnej o takiej nazwie nie było.

1 Na tej podstawie przyjmuje się, że Jarogniewski był tenutariuszem drahimskim (Cieplucha 168; GStar. 39).

2 PSB 26, 378.

3 Jeszcze w 1509 r. poborca wlkp. Jakub Boturzyński wpłacił Łukaszowi Górce z tego tytułu 100 grz. (MS 4/1 nr 699).

4 Była to wieś położona w Nowej Marchii przy granicy z Polską (1944 Alt Kalenzig). W 1564 r. 1/3 tej wsi należała do Golczów z Rzepowa i Broczyna (Wrede 112).

5 Używał on w 1569 r. tytułu starosty drah. (MS 5/2 nr 10 221).

6 Mylnie odniesiono ten fakt do grodu Santok w Rozbiorze krytycznym Annalium Poloniae Jana Długosza z lat 1385-1444, t. 1, Kraków 1965, s. 75.

7 Dok. ten przytoczył również Caro, uważał go jednak za niezrealizowany koncept (Caro, Geschichte Polens, t. II, XLVII s. 91).

8 Jak wynika z przytoczonych niżej przekazów źródłowych zamek D. trzymany był przez załogę z Dramburga, a potem przez krzyżaków jeszcze jesienią 1423 r.