DROBNIN

(or. 1291 Drobnino, 1395 Drobnina, 1424 Drobnyno) 10,5 km na N od Ponieca.

1. 1466 n. pow. kość. (PG 6, 237); 1563 par. Świerczyna (ASK I 4, 197).

2. 1413 Bawor [Wyskota] przy pomocy świadków udowadnia w sporze z Hanką [swoją siostrą, ż. Dobrogosta z Kolna], że postawione przez niego budynki oraz młyn i karczma stoją na gruncie nal. do Krzemieniewa, a nie na gruncie D. (WR 3 nr 486); 1413 gran. między Krzemieniewem, D. i Garzynem → p. 3.

3. Własn. szlach. 1291 Przemysł II oznajmia, że komes Bogumił s. Jana kupił D. od braci Magnusa, Wincentego, Wojciecha i Chwała, ss. zm. Piotra, dziedzica D. → p. 4 (Wp. 2 nr 677).

1395 Piotr Ociosna (Oczosna) z D. świadczy, że Wilczek z Kotusza zezwolił Baworowi [Wyskocie] rąbać w swoich lasach (Lek. 2 nr 1756; WR 3 nr 21, por. nr 110 z r. 1398).

1398 – ok. 1415 Bawor Wyskota z D. [również z → Krzemieniewa] (WR 3 nr 133, 135, 181, 225: KP nr 188, 1024); 1398 tenże dz. „de Lanky [Łęka Mała i Łęka Wielka k. Ponieca] daje ż. Małgorzacie swe dziedziny „Lanky”, D., Rybnik i cz. Krzemieniewa wartości 400 grz. [jako wiano?]1W zapisce tekst niejasny: „contra ipsius dotalicium -- dedit” (Wp. 3 nr 1993); 1398 tenże pozwany przez Przecława mieszcz. pozn. o 1 grz. długu (Lek. 1 nr 2684); 1398 tenże z bratem Stroszynem [z Oporowa] pozwany przez Szczepana (Stephanus) z Mirzewa [obecnie Mierzejewo] z powodu dokonanego „gwałtu” (Lek. 1 nr 2684); 1399-1400 tenże płaci kary z powodu zabicia ojca Mikołajowi Międzyborskiemu [z Międzyborza k. Książa oraz z Połażejewa w pow. pyzdr.]; Małgorzata ż. Bawora ma przedstawić dokument dot. jej oprawy i ma bronić swego wiana [od obciążeń wynikłych z przestępstwa jej męża] (Lek. 2 nr 2365, 2432, 2556, 2573, 2606; KP nr 358 por. 1324 z 1403); 1400 [bracia] Lisek [z Oporowa a później z Dzięczyny] i Bawor z D. oraz Marcin z Pawłowic i Dzierżek z Goliny pozwani przez Lutkę z Radomicka, Olbrachta Krakwicza [z Czerwonego Kościoła, obecnie Czerwonawieś] i Szczepana (Stephanus) Wilkowskiego [z Wilkowa Niemieckiego, obecnie Wilkowo Leszczyńskie] z powodu dokonanych przez nich napadów i gwałtów (Lek. 2 nr 2608-2611); 1402-07 Bawor i jego ż. Małgorzata w sporach z Żydem Marklem z Poznania o długi (KP nr 794, 816, 829, 1365, 2579, 2606, 2643, 2692, 2829); 1403 Małg. Baworowej przysądzono jej oprawę zgodnie z posiadanym przez nią dokumentem; jedynie Mik. Chwalmowski ma pr. dochodzić przysądzonej sobie [sumy] z wsi Rybnik (KP nr 1442, 1534); 1405 → p. 4; 1407 Bawor dowodzi w sporze ze Zdzichną Bylęciną [z Bylęcina, od 1415 r. z Trzebca], że nikomu nie kazał, ani nikogo nie namawiał, aby złupić poddanych Zdzichny (WR 3 nr 344); 1407 Małgorzata ż. Bawora pozwana przez Tomisława [z Łęki Małej] o to, że po śmierci [Czewleja] ojca Tomisława zajęła siłą sołectwo w Łęce Małej (ZSW nr 1192; WR 3 nr 349); 1408 Bawor przegrywa proces z [swą pasierbicą] Tochną [Tomisława] z Jezierzyc, ż. Wincentego, która odparła roszczenia Bawora do 80 grz. (KoścZ 3, 92v); 1409 tenże w sporze z Bernardem Lubońskim (KoścZ 3, 118); 1414 Bawor z D. (KoścZ 4, 5v); 1414 Janusz Kurowski [może ident. z Januszem Jurkowskim?] w sporze z Małg. Baworową dowodzi, że gdy posłał swych pachołków, aby zajęli mienie Bawora [za długi?], to nie kazał im wyłamać u niej drzwi i jej łajać: zobowiązuje się ich ukarać (cum eisdem suis famulis eidem domine debet ius iuvare: WR 3 nr 518 tu błędnie „ius iurare”); 1415 Małgorzata ż. Bawora dowodzi w sporze z Bartoszem [Wezenborgiem] Gostyńskim, że wsadziła [jego] człowieka do twierdzy, bo otrzymał wyrok skazujący, a nikt za niego nie ręczył (WR 3 nr 529); 1420-22 Bawor z ż. Machną (Małgorzatą) i z s. Janem w → Zborowie (PZ 6 k. 50, 137, 137v; PZ 7, 18).

1405 Anna c. zm. Jana Wyskoty z D. oraz [jej bracia] Maciek Pawłowski [z Pawłowic k. Rydzyny] i Henryk z Kociug w sporze z Sędziwojem [Wyskota z Żytowiecka] o 2 dok. żydowskie (KośćZ 3, 10v); 1411-12 Dobrogost z Kolna w sporach z Baworem: 1411 dowodzi, że sołectwo w D. należy do [jego żony] Hanki [siostry Bawora]; sąd przysądza to sołectwo Hance, 1412 dowodzi, że [dział?] przyznany Czewlejowi [z Łęki Małej?] należał prawym działem do ojca Hanki (WR 1 nr 832; WR 3 nr 471; KoścZ 3, 168v); 1413 Bawor Wyskota w sporze z Hanką ż. Dobrogosta Koleńskiego o dobra2Transakcji między Wyskotami a Dobrogostem z Kolna i między Dobrogostem z Kolna a Przybysławem z Brenna było w źródłach więcej (por. → Brylewo), ale nie we wszystkich wymieniano D. Cieplucha 213 twierdził, że Przybysław z Brenna zapłacił za całe dobra 1600 grz: woźny kośc. zeznaje, że wwiązał Bawora w Oporowo: Hance ż. Dobrogosta Koleńskiego przysądzono zwołanie opola [dla rozgraniczenia] między Krzemieniewem a D. (KoścZ 4, 40v); 1413 sędziowie polubowni pogodzili strony: Dobrogosta Koleńskiego z ż. Hanką i teściową Halszką Machowską z jednej strony, a braci Wyskotów z drugiej strony; rodzeństwo Wyskotów: Lisek, Bawor, Stroszyn, Henryk i Hanka ż. Dobrogosta złożą się na sumę 100 grz. i wykupią z rąk Halszki Machowskiej cz. Krzemieniewa, którą ona posiada, a następnie tę cz. między siebie podzielą; spór gran. między Krzemieniewem, D. i Garzynem ma być rozstrzygnięty przy pomocy instytucji opola (KoścZ 4, 47v); 1415 Dobrogost Koleński z ż. Anną w sporze z Mik. Kuranowskim [z Kuranowa, obecnie Koronowo k. Osiecznej], który wniósł pozew o 1/2 D. leżącą od strony Garzyna: świadkowie Dobrogosta dowodzą, że pozew ten widzieli i że został on podarty „niewinnie” przed sądem (WR 3 nr 554).

1421 Anna ż. Dobrogosta Prusimskiego [Koleńskiego] dz. w Krzemieniewie sprzedaje Przybysławowi z Gryżyny [i z Brenna] stolnikowi pozn. swoje części po ojcu w Krzemieniewie, Brylewie, Wierzchocinie, D., Garzynie i Rybniku za 1000 grz. (KoścZ 25, 169); 1421 Przybysław Gryżyński przedstawia przez swego pełnomocnika w sądzie dok. dot. kupna od Dobrogosta Koleńskiego wsi Krzemieniewo, D., Garzyn i 1/2 Brylewa; na mocy pr. bliższości protestują: Sobek [Wyskota] Żytowiecki, Andrzej Bojanowski w imieniu swej żony Jadwigi, siostry Dobrogosta Koleńskiego oraz Mik. Baworowski (BR 628 nr 79); 1424 Przybysław z Gryżyny stolnik pozn. pozywa Dobrogosta z Kamionny i Skrzydlewa oraz Dobrogosta z Sierakowa z powodu niewyclenia dziedzin Krzemieniewo, D., 1/2 Brylewa, Garzyn, Wierzchucin i 1/4 Rybnika3Halszka (Elżbieta) Machowska była wdową po Janie Wyskocie i matką wymienionego tu rodzeństwa Wyskotów. Jej drugim s mężem był Hejdan ze → Strzelec k. Grodziska Wielkopolskiego; → Krzemieniewo, → Oporowo (PZ 7, 171v); 1429 Przybysław Gryżyński pozywa Annę i Dobrogosta Koleńskich o 100 grz. za nieprawne zabranie zboża ze stogów i o 100 grz. za zboże zabrane nieprawnie z pól we wsiach D., Garzyn i Krzemieniewo (KoścZ 9 k. 226v-239v).

1439-40 Andrzej i Wojsław Gryżyńscy [ss. zm. Jana z Gryżyny] w sporze z Andrzejem Jaszkowskim [s. Wyszaka z Gryżyny i Jaszkowa] o podział spadku po stryju Przybysławie Gryżyńskim, m. in. dóbr → Włoszakowice i → Brenno, w tym wsi D. (KoścZ 12 k. 137v, 322); [po 1440] Mac. Borek Osiecki [s. Andrzeja Gryżyńskiego z Osiecznej] po stryju Przybysławie z Brenna otrzymał Bojanice, Krzemieniewo, D., Garzyn, 1/2 Gorzyc [k. Czempinia] i 1/2 Borówka (Cieplucha 152).

1462 Mikołaj, Maciej i Piotr ss. zm. Mac. Borka z Osiecznej dzielą się dobrami po ojcu: Maciej i Piotr otrzymują dobra → Gostyń oraz wsie Krzemieniewo, D., Garzyn, Świerczynę z 1/2 dąbrowy, Górkę [k. Krzywinia], Ziemice, Trzebiec i Czerwony Kościół (PG 6, k. 119, 214v); 1466 Mac. Borek z Gostynia zapisuje Ściborowi z Ponieca sędziemu pozn. 3000 grz. długu na dobrach → Gostyń oraz na in. wsiach, m. in. na D. (PG 6, 237); 1471 Piotr [Borek] dz. Gostynia zapisuje ż. Barbarze po 1000 zł węg. posagu i wiana na dobrach Gostyń oraz na in. wsiach, m. in. na D. (PG 8, 98); 1484 [Marcin s. Ścibora] Poniecki zniszczył i spalił wsie Garzyn, D. i Krzemieniewo należące do Piotra [Borka] z Gostynia;→ p. 5 (AC 2 nr 1444); 1485 tenże sprzedaje braciom Mikołajowi Borkowi z Osiecznej i Piotrowi Gostyńskiemu swoje pr. do 1/3 dóbr Gostyń oraz do 1/3 we wsiach Krzemieniewo, D., Świerczyna, Górka, Ziemice, Garzyn i Trzebiec za 1000 zł węg. [od każdego z braci?] (PG 10 k. 23, 23v-2 transakcje); 1489 Mik. [Borek] Osiecki sprzedaje z pr. odkupu za 60 zł węg. Janowi Lubońskiemu 1 1/2 ł. w Krzemieniewie i 1 1/2 ł. w opust. D. (PG 10, 117v); 1489 Barbara wd. po Piotrze Gostyńskim daje swemu drugiemu mężowi Janowi Milajowi z Jarocina swą oprawę zapisaną [w 1471 r.] na cz. dóbr → Gostyń i na in. wsiach, m. in. na D. (PG 10, 106v); 1490 Maciej i Jan ss. Piotra [Borka] z Gostynia sprzedają z pr. odkupu Winc. Brodnickiemu z Wronowa za 250 zł węg. 1/2 wsi Świerczyna z jeziorami oraz 1/2 D., nie naruszając posagu i wiana ich matki Barbary [por. r. 1471] (PG 10, 124v; KoścZ 17, 184); 1491 bracia Maciej i Jan Gostyńscy kupują od [ojczyma] Jana Milaja Jarockiego za 1150 zł węg. 1/3 posagu ich matki Barbary zapisaną na cz. dóbr Gostyń oraz na in. wsiach, m. in. na D. (PG 10, 153); 1502 Mik. Luboński [s. Jana?] sprzedaje z pr. odkupu za 60 zł węg. Sędziwojowi Brodnickiemu 1 1/2 ł. w D. (Piotr Kaczorek i Wojtaszek na 2 półł., trzeci półł. opust. zw. Myknowski) oraz 1 1/2 ł. w Krzemieniewie [por. r. 1489] (PG 12, 187); 1509 Barbara ż. Dobrogosta Jezierskiego z Jezior Wielkich [k. Bnina, pow. pyzdr.] dziedziczka dóbr Osieczna i cz. dóbr → Gostyń, w tym cz. D., daje swe dobra małol. Andrzejowi z Górki [Miejskiej: s. Łukasza], a w zamian ma otrzymać 1/2 Wrzeszczyny i części kilku in. wsi w dobrach → Górka Miejska (PG 14, 184); 1510 na cz. D. nal. do Łukasza z Górki star. gen. wlkp. ciąży czynsz 7 wiard. dla altarysty w Osiecznej (LBP 216).

1530 pobór z 3 ł. i od sołtysa z 1/2 ł., 3 ł. [nie płacą] z powodu pożaru (ASK I 3, 133v); 1563 pobór od 11 1/4 ł., 2 komor. i karczmy (ASK I 4, 197); 1581 pobór od 7 ł., 7 komor. i 1 zagr. (ŹD 85; ASK I 6, 491).

1420 kmiecie, świadkowie z D.: Twarog, Tomasz i Jandro (WR 3 m 790); 1502 zob. wyżej.

4. 1291 Przemysł II zwalnia wieś D. od wszelkich ciężarów, upoważnia dz. Bogumiła do pobierania główszczyzny oraz zezwala jemu i jego następcom stosować [jako środki dowodowe] wg pr. pol. pojedynki sąd., próby żelaza i pławienie w wodzie, → p. 3; 1405 Bawor w sporze z Janem kmieciem z Daleszyna [byłym sołtysem w D.?] dowodzi, że pozwolił Janowi sprzedać sołectwo [w D.?] po 4 miesiącach, lecz ten bez jego zgody zbiegł i „nie postąpił jemu [Baworowi] uprawizny [tzn. nie uprawił roli soł.?] (WR 3 nr 285); 1411 sołectwo w D. należy do Hanki ż. Dobrogosta z Kolna p. 3; 1530 sołtys w D. p. 3.

5. 1484 Tomasz pleb. w Świerczynie nie otrzymał ziarna [dzies.] z D. z powodu zniszczenia wsi → p. 3.

Uwaga: W 1407 r. Tomisław i Andrzej z Turwi dowodzili w sporze z Piotrem Kotem z Tarnowa [k. Kostrzyna, pow. gnieźn.], że ich ojciec niegdyś [może w końcu XIV w.?] kupił D. i trzymał je wg pr. ziemskiego. Obok Piotra występował jego siostrzeniec (sororius) Grzymek „de Dobrcze” (WR 3 nr 345). Nie ma pewności, czy zapiska ta dotyczy D., bo nie ma żadnych powiązań między jej treścią a późniejszymi losami D. Nie potrafimy też zidentyfikować osady Dobrcze i nie wiemy, czy może oba przekazy Drobnino i Dobrcze w tej zapisce nie dotyczą jednej osady, ale nie naszego D.

1 W zapisce tekst niejasny: „contra ipsius dotalicium -- dedit”.

2 Transakcji między Wyskotami a Dobrogostem z Kolna i między Dobrogostem z Kolna a Przybysławem z Brenna było w źródłach więcej (por. → Brylewo), ale nie we wszystkich wymieniano D. Cieplucha 213 twierdził, że Przybysław z Brenna zapłacił za całe dobra 1600 grz.

3 Halszka (Elżbieta) Machowska była wdową po Janie Wyskocie i matką wymienionego tu rodzeństwa Wyskotów. Jej drugim s mężem był Hejdan ze → Strzelec k. Grodziska Wielkopolskiego; → Krzemieniewo, → Oporowo.