(1355 [Goslina], 1387 Goslyna, 1399 Goszlina, 1400 Goslina Templi, 1403 Magna Goslina, 1422 Koscielna Goslina, 1423 kop. 1488/92 Gosslyna circa templum, 1436 Goslina Cosczelna, 1458 Gostyna! Kosczelna, 1483 Cosczyelnagoslyna, 1510 Cosczelnagoslina) m., obecnie Murowana Goślina, 16 km na SE od Obornik.

1. 1389 advocatus, 1399 n. miasto (opidum; Lek. 1 nr 728);

1433 n. pow. pozn. (BJ 8057 IV, 175); 1406 n. par. własna (AC 2 nr 943); 1510 dek. Oborniki (LBP 88).

2. 1407 Dorota Pniewska oraz [syn jej] Jan z bratem [przyrodnim] Mikołajem toczą spór z Trojanem [Grochola] Raczkowskim i Niemierzą z Lubosza o 26 grz. zastawu na mł. Olszewka w G.; Jan dowodzi, że trzymał młyn „podług ziemskiego obyczaju” (WR 1 nr 619; PZ 3, 8v); 1416 Jan z Pniew oraz Mikołaj z Wierzenicy mają rozgraniczyć G.T. i Boduszewo z Rakownią przy pomocy instytucji opola (PZ 4, 167); 1422 [Mikołaj z Górki] kanclerz pozn. [posiadacz Goślinki?] dowodzi, że polubownie rozgraniczono K.G. z Goślinką i usypano kopce, a za Jana Pniewskiego, który nie dotrzymuje tej umowy, ręczył wówczas Mik. Przebędowski pod zakładem 100 grz. (WR 1 nr 1101); 1433, 1508, 1563 mł. w G., 1509 2 mł. w G. → p. 3; 1567 mł. Nadolnik w K.G. (PG 20, 579).

3. Własn. szlach. 1387-1406 Mik. Brzechwa z G. (WR 1 nr 255); 1387 tenże w sporze z Sułkiem kmieciem i z [jego?] synami ze wsi Kuropatniki [k. Kórnika, pow. pyzdr.] (Lek. 1 nr 100, 218); 1388-90 tenże w sporach z Żydami i mieszczanami (Lek. 1 nr 239, 614, 618, 701, 732, 733, 736); 1388 tenże z s. Sędziwojem z G., Przebędowa i Boduszewa oraz wszyscy posiadacze zastawni tych dóbr, pozwani przez Żyda Muszka z Pyzdr o 32 grz. i lichwę (Lek. 1 nr 341, 342); 1388 tenże z dziećmi pozwany przez Włosta z Wilkowa [k. Buku] o 20 grz. szkody (Lek. 1 nr 469); 1389 tenże w sporze z Tomisławem Chełmskim [z Chełmna k. Pniew] o 7 grz. i 3 grz. (Lek. 1 nr 616); 1397 śwd. Mikosz z G. [=Mik. Brzechwa?] (WR 1 nr 357; 1401 tenże w sporze z Mik. Pniewskim o G. i o Boduszewo (KP nr 643).

1387-89 Sędziwój (Sędek) s. Mik. Brzechwy (Lek. 1 nr 239, 614¹Tę zapiskę Lekszycki błędnie uzupełnił słowem „patre” zamiast „filio”, 701; WR 1 nr 36); 1399-1414 Świętosław (Święszek) Brzechwa [s. Mikołaja?] w sporze z Winc. [z Pniew, kaszt.] radz. (Lek. 1 nr 2979); 1399 sąd ziemski poleca wwiązać Dorotę [wd. po Wincentym z Pniew kaszt.] radz. w [jej wiano] m. G. i wieś Boduszewo oraz w cz. Pniew (Lek. 1 nr 3087, 3088; por. Lek. 2 nr 1339); 1400 taż Dorota w sporze z Święszkiem Brzechwą (KP nr 37); 1400 taż w sporze ze swym pasierbem (privignus) Mikołajem [Pniewskim] dowodzi, że mąż dając jej wiano w G., nie skasował wiana zapisanego na Pniewach i wygrywa proces o wiano [wartości] 200 kop gr w G.T. i w Boduszewie (WR 1 nr 443; KP nr 162); 1403 taż wygrywa proces z Eufemią c. [Mikołaja?] Brzechwy o M.G. i Boduszewo stanowiące jej wiano (KP nr 1147); 1403-04 Brzechwa [który?] w sporze z Janem Pniewskim o G.T. i Boduszewo (KP nr 1601, 1869); 1405 Dorota Pniewska wygrywa proces z Brzechwą o G. i Boduszewo (KP nr 2324, por. nr 2311); 1406 Mik. Brzechwa zgłasza gotowość wykupienia G. i Boduszewa z rąk Doroty Pniewskiej; sprawę odroczono (KP nr 2654, 2748); Dorota Pniewska z s. Janem w sporze z Hanką Łukowską o G.T. (KP nr 2790, 2799); Anna ż. Mikołaja z Łukowa dowodzi w sporze z Femką [Eufemia c. Brzechwy] ż. Dziersława z Oćwieki [pow. gnieźn]., że G. i Boduszewo były [niegdyś] odstąpione Janowi Łukowskiemu i był na to dok. (WR 1 nr 663; por. PZ 3, 15); 1414 Jan Pniewski w sporze z Ochną Brzechwinką [identyczna z Eufemią?] dowodzi, że Sędziwój [s. Mik. Brzechwy?] dał 500 grz., a Ochna 90 grz. za 1/2 G. i 1/2 Boduszewa, które Ochna wygrała od Jana Pniewskiego (WR 1 nr 852); 1416 Jan z Pniew w G.T. i w Boduszewie → p. 2.

1430 Mikołaj z G. pozwany przez Bernarda i Hinczkę o 11 grz. zaległego długu i 10 grz. szkody (WR 1 nr 1368); 1433 Mikołaj ze Śliwna daje Andrzejowi z Danaborza [pow. kcyn.] wdzie kal. 1/2 m. G. z wójtostwem i młynem i 1/2 Boduszewa z młynem, a w zamian otrzymuje wieś Wysoką w pow. nak. i 600 grz. (ACC 23, 123-124); 1436 ur. Dorota z G.C. [c.?, wnuczka? Doroty Pniewskiej ż. Winc. kaszt. radz.] zeznaje, że jej matka „nic nie ma” do tego dziedzictwa, „gdzie pozwy kładą” [dot. G.K.?] (WR 1 nr 1463); 1444 Włodek z Danaborza star. nak. sprzedaje za 600 grz. Mikołajowi z Kościelca chor. inowrocł. 1/2 m. G. i 1/2 wsi Boduszewo należne pr. bliższości Dorocie [z Pniew, Dworzaczek tabl. 114] ż. Mikołaja (PG 2, 18v); 1446 Mikołaj [z Kościelca] chor. [inowrocł.] z G.K. (KR 8, 20, cytowanego aktu nie udało się odszukać; Kozierowski mylnie uważał go za s. Mikołaja ze Śliwna).

1473? 1475? Mikołaj z Kościelca [s. Jana, bratanek Mikołaja chor.] wda brzeski zapisuje wikariuszom kat. pozn. czynsz 4 grz. od sumy 48 grz. na K.G. i Boduszewie (CP 14, s. 620, 623; PG 9, 22v); 1478 tenże sprzedaje z pr. odkupu za 1000 zł węg. szl. i sław. Jerzemu Zet z Naramowic m. K.G. i wieś Boduszewo (PG 9, 101); 1485 Jan Naramowski za zgodą ojca Jerzego Zet zapisuje ż. Katarzynie po 50 grz. posagu i wiana na 1/2 m. G.K., którą posiada z zastrz. pr. wykupu od zm. Mik. Kościeleckiego wdy brzeskiego (PG 10, 32v); 1493-94 Wincenty i Jan Kościeleccy [ss. Mikołaja chor.] dziedzice wsi Skępe [w ziemi dobrzyńskiej] sprzedali Stan. Potulickiemu m. G.T. i Boduszewo za 1600 fl. węg., a brat ich Mik. Kościelecki prep. włocł. ręczy za wyclenie tych osad (MS 2 nr 241, 340); 1505 Stan. Potulicki sprzedaje z pr. odkupu s. Mik. Potulickiemu dobra G., Boduszewo, Przebędowo oraz [w pow. kcyń.] Potulice, Rumnowo i Rudnicze za 2000 zł węg.; ciż ojciec z synem zapisują Małg. Kębłowskiej, ż. Mikołaja, po 200 grz. posagu i wiana na wspomn. dobrach (PG 13, 74-75v; Cieplucha 214, tu wymieniono dodatkowo wieś Wapno).

1506 Kat. Trzebawska wykupuje czynsz od sumy 48 grz. z G.T. dla wikariuszy kat. pozn. i przenosi go na wsie Trzebaw i Sowiniec (CP 14, 639); 1509 Mik. Zieliński wykupuje czynsz 5 grz. od sumy 60 grz. z Kowalewa i 1/2 G.T. dla wspomn. wikariuszy i przenosi go na wieś Zieliniec w pow. pyzdr. (CP 14, 639; CP 24, 4); 1517 Mac. Czarnkowski wykupuje czynsz od sumy 250 grz. zapisany na wsiach Pomarzanowice, G.T., Jasienie i Żabno dla tychże wikariuszy i przenosi go na swoje wsie [w pow. kcyń.] Morakowo i Czerlenino [obecnie Czerlin] i Prosna [pow. pozn.] (CP 14, 641).

1423 kop. 1488/92 w G. circa templum 12 ł. → p. 5; 1508 pobór: 8 ł. i mł. (ASK I 3, 7); 1509 pobór: 7 1/2 ł., 2 mł. (ASK I 3, 43v); 1510 pobór: 7 ł. (ASK I 3, 253v); 1521 12 ł., nie ma łanów opust. (CP 111, 44v); 1526 10 1/2 ł. os., w tym 1 ł. sołecki; 1 ł. opust. od 18 l., obecnie na 1/2 tego łanu osiadł kmieć (CP 111, 63v); 1563 pobór: 4 ł., karczma opust. z powodu pożaru, mł. korzecznik o 1 kole (ASK I 5, 221 v); 1577 [Piotr Potulicki] wda płocki płaci pobór z G.T. (ASK I 5, 676); 1580 tenże płaci pobór: 4 ł., 8 zagr. (ŹD 12).

Miasto i jego mieszkańcy: 1394, 1396 Staszek mieszczanin w sporze z Dziurką [z Połajewa?, z Gnuszyna?] (Lek. 1 nr 1899; WR 1 nr 213); 1436 Szczepan kmieć! z G.C. (WR 1 1463); 1458 m. G.K. ma dostarczyć 2 pieszych na wyprawę do Malborka (CMP nr 129).

4. 1389-1401 Andrzej wójt z G. (Wp. 3 nr 1915; Lek. 1 nr 728, 1040; WR 1 nr 104, 181, 215, 217, 223, 291, 341, 409, 425, 515; KP nr 731; CP 2, 78v); 1390 tenże bierze udział w sądzie ziemskim jako „vicesgerens subcamerarii” (Lek. 1, 856); 1433 wójtostwo → p. 3; 1526 1 ł. soł. w G.K.; zeznanie o ciężarach kościelnych składają ławnik i rajca z G.K. (CP 111, 63v).

5. 1406 pleb. Bierwałd z G. żąda od parafian, aby sami dowozili mu meszne, a sprzeciwia się temu szlachcic z Przebędowa, żądając, aby zadecydowała o tym uchwała panów świeckich i duchownych; oficjał do czasu wydania decyzji przez bpa wyrokuje, aby pleban posyłał [wóz?] po meszne do swych parafian, a tylko ewent. zaległości parafianie mają sami dostarczać plebanowi; Przebędowo w par. G.? (AC 2 nr 943); 1419 pleb. Wojciech odstępuje komandorowi joan. [→ Święty Jan k. Poznania] dzies. z 1/3 wsi Prądno [pow. gnieźn., obecnie Promno], a w zamian otrzymuje od niego dzies. ze wsi Ruśce [obecnie Rujsca k. Kostrzyna] (ACC 4, 24v); 1423 kop. 1488/92 dzies. z 12 ł. po 1 wiard. należą w połowie do prebendy kan. zw. „Goślina”²Prebenda kan. zw. „Goślina” była przed 1423 r. w posiadaniu Stan. Ciołka, późniejszego bpa pozn. (Now. 2, 83) [później „Kaźmierz”], a w połowie do prebendy kan. „Tarnowo” [Tarnowo Podgórne] (LBP s. 35, 39); 1429 Filip Ciecirad z Chwałkowa [pow. pyzdr.] pleb. w G. otrzymuje od Alcji dz. wsi Jasienie [k. Swarzędza] czynsz 2 grz. od sumy 24 grz. (Wp. 5 nr 500, 503); 1458 Piotr sołtys ze wsi Lipowiec k. Koźmina [pow. pyzdr.] zobowiązuje się dostarczać wiardunki dzies. do Poznania dla pleb. Wincentego z G.T. (ACC 38, 214); 1460 pleb. Wincenty z G. pozywa Jana i Tomasza zw. Tomczewięta, sołtysów w Lipowcu, aby płacili mu 1 wiard. dzies. z łanu kmiecego w Lipowcu, który przed ok. 10 l. przyłączyli do sołectwa (ACC 40, 32v); 1464 Andrzej Swarzędzki pleb. w G.T., spełniając swój ślub, udaje się jako „crucesignatus” na wyprawę przeciw Turkom i na ten cel pożycza 80 fl. węg. od Bartłomieja z Dobieszewa kan. kat. pozn., zabezpieczając te sumy na dochodach plebanii w G.T. oraz na długu należnym mu od Helibranda dz. Gołaszyna i Gościejewic [w pow. kośc.] (AC 2 nr 1302); 1467 tenże pozywa Dobrogosta [z Ostroroga] dz. w Rakowni, ponieważ nie pozwolił on plebanowi zaorać łanu roli w Rakowni; łan ten od ok. 40 l. należał do plebanów w C. (ACC 46, 128); 1508 do par. G.T. należą: Goślinka, Przebędowo, Boduszewo, Rakownia, Trojanowo i Mściszewo (ASK I 3, 7); 1510 par. C. [formularz nie wypełniony]; dzies. z łanów kmiecych we wsi! G.T. dla prebend. kan. [tak jak w 1423 r.]; pleb. w C. otrzymuje wiardunki z 3 ł. we wsi Ruśce w par. Iwno (LBP s. 33, 39, 64, 88); 1548 Walenty pleb. w C.G. pozywa [Ostrorogów] Lwowskich dziedziców Rakowni, że chcą przywłaszczyć sobie łan pleb. w Rakowni i zalegają z mesznem (AE IX 184); 1628 uposażenie plebana w G.T.: meszne: po 1 miarze (metreta) żyta i 1 miarze owsa z łanu (lub od 1 kmiecia) z m. Goślina i z wsi Przebędowo, Trojanowo, Goślinka i Mściszewo, oraz po 16 gr z Rakowni; dzies. snop. wszelkiego zboża z folwarków w G., Przebędowie, Trojanowie i Boduszewie (dwa ostatnie obecnie nic nie dają); z 4 młynów po 1 miarze (metreta) żyta; ze wsi Ruśce wiardunków dzies. nie płacą, bo kmiecie [tzn. łany] są opust.; w Rakowni pleb. ma 1/2 ł. z ogrodem i łąką (AAP Acta Visitationum 7, 36v).

1406-1548 plebani w G.K.: 1406 Bierwałd, 1419 Wojciech, 1429 Filip Ciecirad z Chwałkowa, 1447 Świętosław (SzPozn. 238), 1458-60 Wincenty, 1464-67 Andrzej Swarzędzki, 1548 Walenty (sygnatury źródłowe zob. wyżej).

6. 1355 Nicolaus Goslinensis, mieszcz. w Pobiedziskach (Wp. 3 nr 1332); 1438 św. Michał z G.T. [może pleban?] (M. Krzywiń I 5).

7. 1521, 1531 (CP 111 k. 44v, 118v).