(1288 kop. 1620 Iablona, kop. XV w. Iablone, 1387 or. Jablona, 1425 Jablonya, 1426 Yablona, 1489 Stara Jablona, 1491 Jablona Maior, 1494 Utraque Jablona, 1510 Starayablona, 1514 Jablona Antiqua, 1530 Jablona Stara, 1557 Jabłonna, 1575 Jabłonka Stara), obecnie Jabłonna, 8,5 km na NW od Rakoniewic.

1. 1489 n. pow. kośc. (PG 10, 107); 1510 par. Gnin (LBP 165).

2. 1422 spór o gran. → p. 3; 1425 woźny zapowiada wszystkim sąsiadom i obcym drogi nieprawe, łąki, pastwiska, lasy i zarośla dziedzin Zbąszyń i m. in. J. (KoścZ 8, 166); 1425 spór o gran. → p. 3; 1425 mł. (KoścZ 8, 170); 1426 spór o rów w końcu grobli między mł. Ruchocina Gać [na rz. Dojca] a wsią Y. (KoścZ 8, 259); 1427 J. nad rz. Dojca → p. 3; 1428 woźny zapowiada wszystkim sąsiadom i obcym drogi nieprawe, łąki, pastwiska, lasy, zarośla, bory i wszelkie pożytki dziedzin Zbąszyń i m. in. J. (KoścZ 9, 112); 1429 lasy w I. (Wp. 5 nr 496); 1456 bory z barciami w J. (Obra B 3 s. 221-222); 1514 kopiec narożny dzieli dziedziny Głodno, Tłoki i J. A. (KoścZ 18, 500v); 1557 Abraham Zbąski z matką Heleną Zbąską protestują, że Stan. Ostroróg kaszt. międzyrz. [właśc. Kąkolewa] dokonał licznych wyrębów w wielu miejscach w ich dobrach, m. in. wyrąbał 10 dębów w J., w lesie zw. Dwa Lasy; okazali sosnę z nacięciem w kształcie krzyża, w charakterze kopca [gran.], niedaleko od źródła zw. Źródłem Matki Bożej (fons Matris Dei) oraz okazali dwa kopce [gran.] na wzgórku za błotem zw. Świerzyno¹W podstawie “Szwyerzino”, co K 3, 285, odczytał “Szwyerzno” oraz dodał odczyty Ptaszyńskiego z XVIII w.: Swierno a. Swidna między J. a Kąkolewem (KoścG 11, 268); 1563 mł. (ASK I 4, 166v); 1563 J. nad rz. Dojca (PG 107, 356-358v); 1571 kopiec narożny na Cisiej Górze dzieli J. i Boruję przynależne do Zbąszynia, Sątop przynależny do Lwówka, Kąkolewo i Bukowiec przynależne do Grodziska [Wlkp.] Ostrorogów (KoścZ 62, 50-53); 1575 ugoda pod karą umowną 500 zł pol. dot. granic wsi J. S. Abrahama Zbąskiego oraz Kąkolewo Jana i Mikołaja Ostrorogów, nieletnich ss. Zofii z Tęczyna Ostrorogowej. Kopiec narożny dzieli wsie Gnin panów Gnińskich, J. Zbąskiego, Kąkolewo i Zdrój Ostrorogów. Od tego kopca narożnego 84 kopce gran. między J. S. a Kąkolewem. M. in. 4. i 9. kopiec nad drogą ze wsi Zdrój do Wronich Gór, 13. kopiec w końcu Wronich Gór, 14. kopiec na dąbrowie ku kopcowi zw. Zgoda, 15. kopiec między zapustem kąkolewskim a Wronią Górą, 18. kopiec w końcu Błochowego Kąta, wspomn. droga z J. do wsi Sułocino [obecnie Słocin], 23. kopiec w końcu Wronich Gór, 26. kopiec w Tłumie, 29. kopiec w Dębiczu, 31. kopiec w Brześciu nad polem kąkolewskim i jabłońskim, 32. kopiec w Brześciu nad drogą z Kąkolewa do J., kopce 33-36. w Brześciu, 37. kopiec przy drodze wielgiej z Kąkolewa do Królewskich Mostów, 54. kopiec w Przeworze, 56. kopiec w końcu Przewory, 59. kopiec w końcu drugiej Przewory, 60. kopiec na Czarnej Drodze, 62. kopiec za Brzozowym Ostrowskiem, 63. kopiec za Pogorzelą Kąkolewską, ku Cisiej Górze, między Strugą Wielgą a Piskorną, 68. kopiec między Sochami a Pogorzelą, 70. kopiec na Wielgiej Strudze za Sochami, 72. kopiec między groblą a Wielgą Pogorzelą, 75. kopiec między Dębowcem a Wielgą Pogorzelą za Mostową Drogą, 76. kopiec ku Zgorzałej Drodze, 77. kopiec ku Cisiej Górze, 83. kopiec przed samą Cisią Górą, 84. kopiec pod samą Cisią Górą. Kopiec narożny na Cisiej Górze. Wspomn. droga z J. S. do Grodziska [Wlkp.] (KoścG 29, 144v-147).

3. Własn. król., potem szlach. → dobra Zbąszyń. 1288 Przemysł II zatwierdza dok. Mikołaja z Kiebłowa podkom. Królestwa Polskiego dot. mł. Ruchocina Gać [obecnie Ruchocki Młyn] na rz. Dojca, który został przyznany kl. w Obrze i dodaje na rzecz kl. pr. pobierania drewna i ziemi we wsi I. dla wzniesienia i naprawy grobli (Wp. 5 nr 523).

1387 Jan [Rola] kaszt. łęcz. [z Łąkoszyna w woj. łęcz., posiadacz król. dóbr Zbąszyń z wsiami]: 1387 tenże pozwany z J. przez Żyda Muszkę o sumę główną i odsetki (Lek. 1 nr 89); 1387 tenże pozwany ze Zbąszynia, Przeprostyni [obecnie Przyprostynia] i J. toczy proces z Pawłem Naramem z Baranowa [k. Mosiny] i jego ss. Bogusławem i Naramem o 27 grz. z tytułu poręczenia u Żydówki za swego brata Szczepanka niegdyś kaszt. łęcz. (Lek. 1 nr 212).

1400-18 Jan z J., Jabłoński, [brat? Abrahama Zbąskiego]: 1400 tenże toczy proces z Januszem Krakwiczem [z Popowa Wonieskiego k. Krzywinia], który uznaje, że winien mu na rokach w Poznaniu wypłacić 2 kopy, [w zamian] za co ma zobowiązać się na sumę 10 grz. i przedstawić poręczycieli (Lek. 2 nr 2456); 1418 tenże i Abraham z J. toczą proces z Januszem Rzeczycą [z Gnina] o 2 świnie wartości 4 grz. (KoścZ 4, 356).

1418-29 Abraham z J., ze Zbąszynia, Zbąski z J., Abraham Głowacz dz. w Zbąszyniu, [s. Jana Głowacza wdy maz. z Nowego Dworu na Mazowszu i Jadwigi z Graboszewa w pow. pyzdr.] (KoścZ 4, 356; KoścZ 5, 232v; KoścZ 9, 134v; WSB 866-867): 1422 tenże toczy proces z Niemierzą Luboskim [czyli Grodziskim] o granice między J. a Grodziskiem [Wlkp.] i Kąkolewem [k. Grodziska Wlkp.] (KoścZ 7, 30); 1425 tenże powoduje zapowiedź dziedzin Zbąszyń i m. in. J. (KoścZ 8, 166, dawniej k. 173); 1425 sąd wyrokuje, że tenże oraz Niemierza Grodziski winni rozgraniczyć dziedziny J. i Kąkolewo, poczynając od kopca nad lasem, który mają usypać sędziowie polubowni, od tego kopca winni rozgraniczyć prosto aż do wzgórza Cisia Góra, do kopca narożnego między Tomyślem [obecnie Stary Tomyśl], J. i Kąkolewem; strony pod karą umowną 100 grz. mają przyprowadzić sędziów polubownych i upoważnić ich do rozgraniczenia (KoścZ 8, 261v); 1426 tenże oraz opat kl. w Obrze toczą proces; sąd wyrokuje m. in. że opat ma pr. do rowu w końcu grobli między mł. Ruchocina Gać [na Dojcy, obecnie Ruchocki Młyn] a wsią Y.; Zbąski ma ten rów naprawiać (KoścZ 8, 259); 1427 tenże oraz Jan z Tuchorzy toczą spór o staw i rz. Dojcę, a sędziowie polubowni doprowadzają do ugody pod karą umowną 200 grz. szer. gr, m. in. obie strony mogą budować swobodnie groble i młyny oraz pobierać na te cele ziemię i drewno [nawzajem] z dziedzin J. i Tuchorza (KoścZ 9, 210); 1428 zapowiedź dziedziny J. tegoż Abrahama (KoścZ 9, 112); 1429 Abraham z Kębłowa poręcza opatowi kl. w Obrze za stren. Abrahama Głowacza dz. w Zbąszyniu, że ten przekaże mu mł. Zawada z groblą [na Dojcy] z wyjątkiem stawu, a młynarz będzie mógł pobierać z dziedziny I. drewno na opał i cele budowlane (Wp. 5 nr 496).

1456 Stan. Zbąski, [s. Abrahama Głowacza Zbąskiego] zawiera ugodę z opatem kl. w Obrze dot. mł. Zawada na rz. Dojca, m. in. przenosi własn. młyna na kl., a na cele budowlane i na opał dla mł. zezwala w borach J. wycinać drzewa, wyłączając barcie (PG 5, 36v-37v; Obra 3 s. 221-222; Krasoń 134).

1489-94 Piotr ze Zbąszynia, Zbąski, [s. Stan. Zbąskiego podkom. pozn.] (KoścG 4, 13v): 1489 Abraham, Piotr i Marcin bracia ze Zbąszynia dokonują podziału dóbr po ojcu: Piotr otrzymuje m. in. S. J. (PG 10, 107); 1489 Piotr na wsi S. J. zapisuje księdzu Wojc. Pakosławskiemu pleb. we Lwówku 6 grz. i 31 gr czynszu rocznego za 80 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 10, 128); 1491 tenże, Marcin i Abraham bracia niedz. [!] ze Zbąszynia, Borui, J. M., Jabłony Nowej i Łomnicy pozwani przez Piotra z Opalenicy sędziego pozn. o 200 zł węg. posagu ich siostry Anny (KoścZ 17, 228).

1531 bracia ze Zbąszynia [ss. Marcina Zbąskiego] Piotr i Jan Zbąscy dzielą dobra, Jan otrzymuje m. in. 1/2 S. J. (PG 16, 412-413).

1531 Jan Zbąski kustosz wiślicki, kan. pozn., sekretarz król. sprzedaje bratu Piotrowi m. in. 1/2 S. J. za 800 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 16, 414v-415).

1557 Abraham Zbąski [s. Piotra Zbąskiego] z matką Heleną Zbąską → p. 2; 1561 tenże sprzedaje wsie Boruja i J. oraz mł. Hamer Janowi Cykowskiemu za 6000 zł pol. z zastrz. pr. wykupu (PG 20, 40); 1571 tenże → p. 2.

1510 S. J. wieś pana Zbąskiego: 7 ł. os., 1 ł. opust. (LBP 165); 1530 pobór: 4 ł. (ASK I 3, 126); 1563 pobór: 8 ł., karczma dziedz., mł. dziedz. korzecznik o 1 kole (ASK I 4, 166v); 1564 dzies. z 7 1/2 ł. (IBP 303); 1581 pobór: 8 ł., karczma dor. na 1/2 ł., 4 zagr., owczarz od 20 owiec (ŹD 69; ASK I 6, 496).

1425 Mikołaj młynarz z J. toczy proces z opatem z Obry (KoścZ 8, 170; Krasoń 144).

5. 1510 wiard. dzies. dla bpa pozn. (LBP 165); 1564 z 7 1/2 ł. wiard. dzies. dla bpa pozn. (IBP 303).

Uwaga: 1393 Władysław Jag. nadaje Niemierzy, Janowi i Abrahamowi ss. Abrahama z Nowego Dworu [Mazowsze] Zbąszyń i Kębłowo z przynależnościami w zamian za zwrot zastawionego im Inowłodza w z łęcz. (Wp. 3 nr 1929). Przynależności Zbąszynia nie zostały w tym dok. imiennie wymienione. Należała do nich m. in. J. S. i Jabłona Nowa (lub tereny, na których ta ostatnia wieś powstała).