KLAUSHAGEN

1251 [fals. koniec XV w.] campus Clashagenensis, campus Claushagensis (PU 1 nr 544; Wp. 1 nr 297), 1505 Clawssao (MS 3 nr 2322), 1553 Chlanshagen! (MS 5/1 nr 1670), 1553 Clausagen, Clausahegen (LWK 1, 187), Clawssaw (WG 1, 124v), 1559 Claweshagen, Clausshagen (AKsSzcz. I 547, 354v; Maske 73), 1564-65 Klasaff, Klaschkow (LWK 1 s. 181, 184), 1577 Klausewo (ASK I 5, 764), 1579 Klauszewo (ŹD 103), 1628-32 Klauschaw (LWK 1628/32 1, 41), obecnie Kluczewo, 10 km na NW od Czaplinka.

1. 1577 pow. wał. (ASK 1 5, 764); w XVII w. par. Czaplinek → p. 5.

2. 1559 opis gran. → Wielkopolski z Pomorzem sporządzony przez pol.-pom. komisję gran. w Połczynie: gran. ta biegnie od narożnika 3 wsi: Worowa w Polsce, Chlebowa w Brandenburgii i Ciemina [obecnie Cieminko] w ks. pom. i rozdziela wsie pol. Worowo, Bolegorzyn, C. i Popielewo od posiadłości pom.: wsi Ciemino i Połczyńskiego Lasu (Poltznische Busch) (Maske 73 wg AKsSzcz. I 547, 354v-356).

1564-65 na dziedzinie K. znajduje się jez. → Prosino [tu błędnie: Krasino!1W źródłach mylono nieraz nazwy jezior: Prosino koło K. i Krosino na NE od Złocieńca; → p. 3 r. 1505, gdzie sprostowano analogiczną pomyłkę] (LWK 1, 184).

3. Własn. król.; stwo → Drahim [obecnie Stare Drawsko]; 1251 [fals. koniec XV w.] do dóbr Falkenburg [obecnie Złocieniec] należy 1/5 osady (campus) C, która leży [na terenie] Polski2Tę samą informację w formie dodatkowej noty zawiera tekst z 1564 r. (Wrede 112, przyp. 1); wydawca nie przytoczył oryginalnego tekstu tej noty. Jest to zapewne ślad po tym, że w pewnym okresie Kersten Borek ze Złocieńca posiadał cz. stwa drah. → r. 1505 (PU 1 nr 544; Wp. 1 nr 297).

1505 król Aleksander swym dworzanom Jakubowi Boboleckiemu [z Bobulczyna] oraz Janowi zw. Brzozowiec z Pogorzałego Stawu! k. Lublina! w nagrodę za służbę zezwala na wykup z rąk Kierstena Borcka z Falkenburga dóbr król. nal. do zamków Wałcz i Drahim, a mianowicie wsi: Bolegorzyn, C, Vfstete [niezident.], Clensko [obecnie Stare Kaleńsko, leżało w Nowej Marchii], Nowy Dwór, Turbergk [→ Turze], jez. Prosino [recte: Krosino] i [jez.] Wilczkowo (MS 3 nr 2322).

1553 król Zygmunt po śmierci Joachima Natzmera star. drah. nadaje jego s. Wilhelmowi Natzmerowi stwo Drahim3Inne decyzje król. dot. zarządu stwa drah. → Drahimstwo, cz. I, s. 393 w zarząd, w tym m. in. osadę opust. C. (MK 83, 342v; MS 5/1 nr 1670); 1553 opatrzni Michał Katt burmistrz, ponad stuletni, oraz Henryk Ratman wójt, mający 103 l., obaj z Czaplinka, zeznają na prośbę (ad instanciam) Wilhelma Natzmera star. drah., że wsie opust. → Falkenhagen i C. z jez. Prosino, do których zgłasza roszczenia (sibi vindicat) Henryk Manteuffel dz. w Popielewie, od niepamiętnych czasów należą do król. zamku Drahim, a Manteuffel nigdy z nich nie korzystał; ludzie z Popielewa [poddani Manteuffla] są zobowiązani przez 1 dzień w roku kosić trawę w C. i przez 1 dzień wozić drewno do zamku [w Drahimiu] (LWK 1, 187); 1559 łąki w opust. wsiach C. i Falkenhagen położone między zamkiem w Drahimiu a Popielewem zostały wysieczone, a siano z nich na przeszło 100! wozach wywiezione przez Nowe Worowo do [Nowej] Marchii; woźny relacjonując to wydarzenie dodaje, że wobec istniejącego sporu o te łąki między Wilhelmem i Jerzym Natzmerami tenutariuszami drah. a Henrykiem Popielewskim [Manteufflem] z Popielewa, wydaje się prawdop., że siano wysieczono na polecenie Natzmerów (WG 1, 124v).

1561 Zygmunt August na prośbę Henryka Manteuffla wydaje nowy przyw. na miejsce starych i [rzekomo] zgorzałych i nadaje mu Popielewo, Popielewo Małe oraz posiadłości nie uprawiane czyli puste (fundos incultos seu vastos) C., Freienhagen, Falkenhagen, Bolegorzyn i jez. Prosino4→ Bolegorzyn przyp. 3, cz. I, s. 57; Manteuffel wypełnia w Polsce swój obowiązek służby wojskowej (WG 12, 194).

1564 w K. 4 domki; [mieszkańcy] są zwolnieni od świadczeń na 8 l., zajmują się wypalaniem smoły (LWK 1, 181).

1577 pobór z K.: 9 półł., 5 zagr., mł o 1 kole (ASK I 5, 764); 1579 pobór w K.: 9 półśl., 5 zagr., sołtys, karczmarz (ŹD 103; ASK I 3, 686).

1628-32 w K. było niegdyś 9 kmieci i 6 zagr., obecnie jest 6 kmieci i 3 zagr., pozostali zginęli od zarazy; kmiecie dają po 1 fl. 16 gr czynszu oraz po 4 ćw. wałeckie jęczmienia i 4 ćw. owsa, zagrodnicy dają po 23 gr czynszu; zobowiązani są do robót, jak mieszkańcy in. wsi [tzn. kmiecie po 4 dni mają robić „bydłem”, a piąty dzień pieszo]; we wsi karczma; sołtys Piotr Kaulisz zobowiązany do służby z bronią na gran. lub na zamku, gdy mu rozkażą; ogółem ze wsi 105 fl. 15 gr dochodu (LWK 1628/32 1, 41-42).

4. 1579, 1628-32 sołtys w K. → p. 3.

5. 1628, 1641 kościół w K. filią par. Czaplinek (Now. 2, 389).

1 W źródłach mylono nieraz nazwy jezior: Prosino koło K. i Krosino na NE od Złocieńca; → p. 3 r. 1505, gdzie sprostowano analogiczną pomyłkę.

2 Tę samą informację w formie dodatkowej noty zawiera tekst z 1564 r. (Wrede 112, przyp. 1); wydawca nie przytoczył oryginalnego tekstu tej noty. Jest to zapewne ślad po tym, że w pewnym okresie Kersten Borek ze Złocieńca posiadał cz. stwa drah. → r. 1505.

3 Inne decyzje król. dot. zarządu stwa drah. → Drahimstwo, cz. I, s. 393.

4 → Bolegorzyn przyp. 3, cz. I, s. 57.