KOKORZYN

1394 or. Koturzino! (Lek. 2 nr 1710), 1398 Kokorszino (Lek. 2 nr 2213), 1400? Kocorzyno (AS 1, 5), 1402 Kocorino (WR 3 nr 188), 1414 Kokoszyno (PyZ 3, 31v), 1444 Cocorzin (PG 2, 3), 1445 Kukurzin (Przem. A 13), 4,5 km na W od m. Kościan.

1. 1437 n. pow. kośc. (PG 1, 131); 1581 n. par. Kościan (ŹD 61).

2. 1402 zapowiedź dziedzin K. i Godziszewo, lasów, gajów, zarośli, łąk, dróg nieprawych (indirecte vie et iniuste) zgodnie ze zwyczajem Wielkopolski (ZSW nr 348).

1420, 1428 procesy o granice → p. 3; 1429 przypuszczalnie zatarg gran. → p. 3.

1465 rola Poświętne, położona między dziedzinami C. i Godziszewo, w pobliżu folw. dziedziny C., dotychczas przynależna do kościoła par. w Krzonie [obecnie Krzan], na skutek zamiany przechodzi na własność Sędziwoja Rąbińskiego, właśc. C. i Godziszewa [i wskutek tego zapewne staje się cz. składową C. albo Godziszewa] → p. 3; 1488 wiatrak w C. (PG 10, 98v).

1493 ugoda, że sędziowie polubowni rozgraniczą wsie C. i Krzon: od kopca narożnego między wsiami Łęki, C. i Krzon i od niego przez cały las aż do Borkowej Łąki (PZ 22, 213; K 2, 39).

1493 łan Klepaczewski, zagroda zw. Karczmarski [!], łąki, lasy (PG 10, 192); 1495 łan Klepaczewski (PG 7, 62); 1505 łąki Zaryta i Dębowałąka (PG 13 s. 30, 31); 1520 staw zw. Rogoźny, łąki, lasy (PG 15, 348v); 1535 staw Wierzchnystaw, wiatrak (PG 16, 760); 1563 wiatrak (ASK I 4, 148v); 1588 łąki: Zaryta i Wierzbiennik; [obiekt nieokreślony] Drgońce (K 3 s. 379, 455, 573): 1590 łąki: Zaryta. Wierzbiennik. [obiekty nieokreślone]: Łajsce, Kwarta, Bliznia (K 3 s. 379, 455).

3. Własn. szlach. 1395-1403 Wojciech z K., Kokorzyński (Lek. 1 nr 1710; WR 1 nr 810; Cieplucha 187): 1395 tenże wraz z wójtem kośc. Zefrydem [z Punina, obecnie Ponin] toczą proces z Wojc. Barklińskim z powodu aktów przemocy (Lek. 1 nr 2051).

1397-1437 Opacz z K., Kokorzyński, Opaczek z K., Opacz (Cieplucha 188; AC 2 nr 1063; WR 1 nr 1242; WR 2 nr 60; WR 3 nr 259, 311, 546, 730, 732, 907, 1130; KoścZ 9 k. 17, 102v, 151, 164v, 166, 179, 188, 190v, 201v, 206, 223, 228v; KoścZ 11 k. 219v, 266; BR 628 nr 96), 1430 jego ż. Hanka (KoścZ 9, 258v), jego brat Andrzej z K., profesor Akademii Krakowskiej (Cieplucha 188): 1398 tenże zapowiada dziedzinę Godziszewo oraz zapusty w lesie i pastwiska w Kobylnikach [obie osady k. Kościana] (Lek. 2 nr 2213); 1402 tenże zapowiada dziedziny K. oraz Godziszewo (ZSW nr 348); 1402 tenże w procesie z Andrzejem kmieciem z Kobylnik dowodzi, że nie uderzył go po gębie, ale pchał go ze swej roli (WR 3 nr 188); 1404 tenże1Zapiski z 1402 i 1419 r. (SBP s. 45, 110, nr 32, 303) nie dotyczą Opacza z K jako dłużnik główny oraz bracia Andrzej i Jan z Gryżyny jako poręczyciele zeznają, że na swych dobrach sprzedali Janowi i Mikołajowi, ss. Henryka Falkenhana2Henryk Falkenhan występuje w Piotrowie, par. Głuchowo pod Czempiniem, a także w Bruszczewie 10 grz. gr czeskich czynszu rocznego z zastrz. pr. wykupu za 100 grz. gr czeskich (SBP s. 54 nr 68): 1414 tenże ze swym krewnym (filiaster) toczy proces przeciwko Andrzejowi z Góry z powodu sprzedaży [przez niego] i o odzyskanie dziedziny Brzostów [obie osady w pow. pyzdr., k. Jarocina] oraz o 66 grz. (PyZ 3 k. 31v, 35v); 1420 tenże oraz Mik. Łęcki toczą proces z Przybysławem Gryżyńskim o granice między dziedzinami C., Łęki i Krzon (WR 3 nr 83); 1425 burmistrz Kościana w imieniu miasta toczy proces z [braćmi] Opaczem i mgrem krak. Andrzejem i Małgorzatą, Helżką i ich stryjem Jakubem Kotowieskim ze Szczodrowa o łąkę „Pollazecz”3K 8, 211 lokalizuje uroczysko [!] Półłaziec na Kokorzynie [czy słusznie?] i zamiast 1425 r. podaje datę 1426 r, która przynależy do [wsi miejskiej] Sierakowo [pod Kościanem, graniczy z K.] i o granice (KoścZ 8, 210, dawniej k. 275); 1427 tenże toczy proces z Henrykiem Niałeckim; gdy Opacz wróci od króla, wówczas ma zaprzysiąc, że Henryk z bratem Dzierżkiem nie powierzył mu na przechowanie innego dok. aniżeli ten, który przedłożył mu w sądzie (WR 3, nr 1293; dalszy ciąg procesu 1428 KoścZ 8, 448, dawniej k. 219); 1428 tenże oraz jego brat ksiądz dr Andrzej, dziedzice z K., pozwani przez Andrzeja Szczodrowskiego plebana w Kamionnej o to, że oni wraz z trzydziestu szlachty i sześćdziesięciu niższego stanu usypali 20 kopcy gran. na swoja korzyść, a na szkodę dziedziny Szczodrowo w wysokości 20 grz. szer. gr oraz ponownie z dwudziestu szlachty i trzydziestu niższego stanu usypali 7 kopcy [gran.], zabierając łąki, lasy i zarośla wartości 50 grz. szer. gr; sąd uznaje, że Opacz i Andrzej uczynili to zgodnie z wyrokiem oraz zachowuje ich przy tych granicach (KoścZ 9, 55); 1428 tenże oraz Piotr [z Punina] wójt kośc. toczą proces z Anną ż. Dziersława z Chełkowa i jej mężem; sąd zachowuje Annę przy jej oprawie na Chełkowie oraz poleca [jej? czy Dziersławowi?] zapłacić Opaczowi 10 grz. i 1 wiard. szer. gr (KoścZ 9 k. 3v, 94v, 112v); 1429 tenże toczy proces z Jakuszem Sepieńskim o sumy, przysądzone na Chełkowie, przy czym Jakusz twierdzi, że on uzyskał wyrok jako pierwszy, przed Opaczem (KoścZ 9, 162v); 1429 tenże toczy proces z Jakuszem Sepieńskim o 11 siekier i 1 nóż [prawdop. w związku z zatargiem gran.], a sąd wyrokuje, że maje zwrócić Jakuszowi (KoścZ 9 k. 183, 198); 1429 temuż Jurga Sikorzyński przed sądem zobowiązuje się zapłacić 3 grz. szer. gr (KoścZ 9, 206); 1429-30 tenże toczy proces [procesy?] z Wojc. Górskim [Góra w pow. pyzdr., k. Jarocina] o spadek po Andrzeju z Zalesia [pow. pyzdr., k. Jarocina], krewnym (filiaster) Andrzeja Górskiego, a także krewnym (nepos) Opacza, o 45 grz., a także sąd zachowuje Hankę, ż. Opacza przy jej oprawie na dziedzinie Godziszewo, mimo pozwu Andrzeja przeciwko Opaczowi (KoścZ 9 k. 230, 244v, 256, 258v, 259; 1432 tenże opatruje swą pieczęcią z h. „Wylk” akt, w którym panowie i miasta województwa pozn. zobowiązują się, że po śmierci Władysława Jag. obiorą królem jednego z jego synów (Wp. 9 nr 1289); 1437 tenże, na dziedzinie K., sprzedaje 8 grz. czynszu rocznego Blizborowi z Karśnic dla altarii Ś. Katarzyny w kościele par. w Kościanie za 96 grz. szer. gr (z zastrz. pr. wykupu), poddając się i swoich kmieci karom kościelnym w razie zalegania z czynszem oraz zobowiązuje się doręczać go na własny koszt (Wp. 5 nr 595; PG 1, 131; ACC 31, 9; ACC 21, 14, gdzie jako sumę główną mylnie podano 100 grz.).

1400-zm.ok. 1433 Andrzej z K., brat Opacza z K., s. Wisława z K. (tak WSB 23), student w Pradze (jako Andrzej z Kościana) i tamże 1399 bakałarz, 1400-07 dziekan wydziału filozoficznego Akademii Krakowskiej, 1408-09, 1426, 1429 jej rektor, 1417 poseł na sobór w Konstancji, 1420 kustosz sandomierski, 1424 kanclerz królowej Zofii, 1426 profesor teologii, 1428 archid. krak., 1431 uczestnik dysputy z husytami (PSB 1, 107; Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364-1764, t. 1, Kraków 1964, indeks; WSB 23; J. Krzyżaniakowa, Związki uniwersytetu praskiego z uniwersytetem krakowskim w drugiej polowie XlV wieku, Acta Universitatis Carolinae, t. 5, 1964, s. 110, 117; M. Markowski, Wykład wstępny Andrzeja z Kokorzyna. Materiały i Studia Zakładu Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej, t. 2, 1962, s. 3-51; tenże, Spis osób dopuszczonych do wykładów i do katedry na wydziale teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku, tamże, t. 4, 1965, s. 178, 222; tenże, Poglądy filozoficzne Andrzeja z Kokorzyna. Studia Mediewistyczne, t. 6, 1964, s. 55-136; J. Zathey, A. Lewicka-Kamińska, L. Hajdukiewicz, Historia Biblioteki Jagiellońskiej, Kraków 1966, t. 1, s. 77; Cieplucha 188; AS 1 s. 5, 26, 61, 71; DH 4, 439): 1425, 1428 → wyżej; 30 I 1429 tenże, mgr teologii, kustosz sandomierski (o dochodach rocznych kustodii w wysokości 20 grz. srebra) otrzymuje od papieża nominację na archid. krakowskiego (o dochodach 35 grz. srebra) i zgodę na dożywotnie posiadanie obu beneficjów (Bul. Pol. 4 nr 2233); a. 4 V 1430 tenże zrezygnował z kustodii sandomierskiej (Bul. Pol. 4 nr 2458, 2519).

1403-29 prezbiter Przybysław, dz. w C., Kokorzyński4W 1419 r. występuje „honorabilis Cokom” Kokorzyński (KoścZ 4 k. 44v, dawniej f. 21v), który wraz z Sędziwojem z Manieczek toczy proces ze stren. Przybysławem [Gryzyńskim?]. Zapiskę tę KObceRyc. 133 odnosił do księdza Andrzeja Kokorzyńskiego, lecz on, jako profesor Akademii Krak., był przecież luźno związany z Wielkopolską. Wiadomość, niewątpliwie przekręcona, raczej dotyczy księdza Przybysława Kokorzyńskiego: 1403 Bawor [Wyskota z Krzemieniewa] winien w ciągu 2 tygodni zapłacić prezbiterowi Przybysławowi, dz. w C., 1 grz. i 2 gr (KoścZ 2 k. 61 czyli 65); 1429 pan Przybysław Kokorzyński i jego służebnik (familiaris) opatrzny Mik. Krakowski (KoścZ 9, 215).

1430 Mikołaj z K. i Piotr [z Punina] wójt [kośc.] toczą proces z Przybysławem Gryżyńskim (KoścZ 9, 257v).

1444-50 Jan; 1444 tenże, z C., zapisuje ż. Katarzynie po 200 grz. posagu i wiana na wsi Szaradowo i 1/2 wsi Suchoręcz [obie osady w pow. kcyn.] (PG 2, 3); 1449 tenże i Piotr, bracia, niegdyś dziedzice w C. → niżej; 1450 tenże, brat Jakuba, Piotra i Unisława, dziedzice w C. → niżej.

1445-50 Jakub dz. w C., Kokorzyński, brat Jana, Unisława i Piotra (KoścZ 12, 775; KoścZ 13, 107): 1445 Jan pleban w Ptaszkowie i dz. w Sepnie, Dominik dz. w Wilkowie [Polskim], Tomisław dz. w Kluczewie solidarnie poręczają, że Jakub dz. w C. zapłaci 100 grz. szer. gr opatowi i kl. cyst. w Przemęcie (Przem. A 13); 1447 tenże z K. i Godziszewa (KoścZ 13, 58); 1450 → niżej.

1445-70 Unisław, Uniesław, [omyłkowo: Wacław], dz. w C., Kokorzyński (KsLub. nr 4450), brat Jana, Jakuba i Piotra, 1476 wspomn. jako zm. (PG 9, 45): 1450 → niżej; 1451 discretus Jan Wojnowski zeznaje, że otrzymał od Unisława Kokorzyńskiego 4 grz. 32 gr na poczet 9 grz., a pozostałość ma otrzymać do ś. Michała [29 IX] (ACC 33, 70); 1464 Unisław, niegdyś Kokorzyński wydzierżawia od plebana Jana wszelkie dochody kościoła [par.] w m. Grodzisk [Wlkp.] wraz z folw., na 3 lata za 25 grz. i za 2 lata z góry płaci mu 50 grz. (ACC 43, 141v-142); 1467 tenże sprzedaje Franciszkowi Kąkolewskiemu [z Kąkolewa k. Osiecznej] 1/3 swej 1/2 we wsiach Bielewo i Bielewko za 250 grz. (PG 6, 241v, porównaj k. 243); 1470 tenże pozywa Jana Jaszkowskiego [z Jaszkowa k. Śremu] o zapłatę 20 grz. (KoścZ 15, 507); 1476 Dorota, wd. po Uniesławie Kokorzyńskim kupuje od Piotra i Mikołaja dziedziców Opalenicy wieś Ptaszkowo za 330 zł węg. z zastrz. pr. wykupu (PG 9, 45), a 1480 sprzedaje swe pr. do Ptaszkowa Dobiesławowi z Kociug (PG 9, 194), a ten 1486 zapisuje jej 5 grz. czynszu rocznego na cz. dziedz. w Ptaszkowie (PG 10, 43); 1479 wspomn. jego cc., panny Elżbieta i Małgorzata (KoścG 2, 62).

1450-59 Piotr dz. w C., Kokorzyński, brat Jana, Jakuba i Unisława: 1450 tenże, wuj Mikołaja syna zm. Stan. Glinieckiego (PG 4, 96): 1449 tenże i Jan, niegdyś dziedzice w C., toczą proces z Marcinem, plebanem w Bonikowie, [jako altarystą altarii Ś. Katarzyny w kościele par. w Kościanie] o czynsze [dla altarii], zakupione [na wsi C.]. Piotr i Jan twierdzą, że niesłusznie ich ekskomunikowano [za zaległości w czynszu]. Podnoszą, że ich wierzyciele Andrzej Jaszkowski, Jakub Sepieński, Mik. Gorzycki [ze wsi Gorzyca k. Międzyrzecza] i Dominik Wilkowski [Wilkowo Polskie k. Śmigla] są posiadaczami wsi C., którym sąd ziemski przyznał posiadanie [wsi C.] za długi Piotra i Jana. Pleban wywodzi, że Piotr i Jan mieszkają w dziedzinie C., posiadają cz. dóbr tej dziedziny, posiadają [tam] spore dobra w postaci inwentarza żywego, zaś dok. [sprzedaży czynszu w 1437] dot. wszystkich dóbr ruchomych i nieruchomych w całej dziedzinie, przeto Piotr i Jan nie powinni otrzymać absolucji. Piotr i Jan zaprzeczają, aby byli posiadaczami. Sędzia wyznacza nowy termin dla zawarcia przez strony polubownej ugody, albo dla dalszego postępowania w procesie (ACC 31, 9); 1450→ niżej; 1451 tenże, niegdyś z C., wydzierżawia na 3 lata od Wojciecha plebana w Charbielinie dziesięciny we wsiach Sikorzyn, Szczepankowo, w Bukowcu Małym z ról uprawianych przez Gryżyńskiego oraz innego szlachcica, folwark plebański w Charbielinie i rybaka na jez. Kosino za 12 grz. dobrych półgr rocznie, z tym że ewentualne szkody w dziesięcinach obciążą plebana (ACC 33, 47v); 1459 tenże, niegdyś Kokorzyński, toczy proces z Wojsławem z Gryżyny (KoścZ 14, 239).

1450 Tomisław dz. w K. → niżej.

1450-65 Sędziwój Rąbiński: 1450 tenże kupuje sumy, jakie sąd na C. i Godziszewie przysądził różnym osobom od braci Jakuba, Uniesława, Piotra i Jana: a) od Dominika Wilkowskiego5K 2, 189 nietrafnie łączy Dominika Wilkowskiego z K. i Godziszewem cytując mylnie zapiskę z 1450 r., która dotyczy rozgraniczenia Rogoźna dziedziny Wilkowskiego oraz Wyszaka Żegrowskiego (KoścZ 14, 112v-113) 20 grz. i 1/2 kopy półgr i 20 grz. i 1/2 kopy szer. gr [z nie podanego tytułu] oraz tytułem szkód 40 grz. i 1 kopa gr, b) od Piotra Czackiego (tyle samo), c) od Andrzeja Jaszkowskiego (tyle samo); 1450 tenże kupuje od Winc. Ziemka z Łęk Średnich sumy 200 zł węg. i tyleż samo tytułem szkód, jakie sąd przysądził Ziemkowi na K. od Jakuba Kokorzyńskiego (PG 4, 1v); 1450 tenże kupuje od Piotra dz. w K. 1/3 cz. w K. i 1/3 cz. w Godziszewie za 900 zł węg. (PG 4, 69); 1450 tenże kupuje od Tomisława dz. w K. 1/3 cz. w K. i 1/3 cz. w Godziszewie za 900 zł węg. (PG 4, 69); 1465 tenże, dz. w Krzonie daje role w Krzonie Marcinowi plebanowi w Krzonie w zamian za rolę Poświętne, jaka leży między dziedzinami C. i Godziszewo, a z dawien dawna należała do kościoła w Krzonie, zaś bp pozn. wyraża zgodę na tę zamianę (AE II 125); 1465 Agnieszka ż. Sędziwoja Rąbińskiego daje swym synom, braciom niedz. Piotrowi i Janowi 1/3 swego posagu, który wynosi 1300 grz., to jest 433 grz., a który został przez jej męża zapisany na wsiach Rąbin, K., Godziszewo i Krzon (PG 6, 216v); 1467, 1469, 1475 taż, wd. po Sędziwoju Rąbińskim (PG 7, 247; PG 8, 44; PG 9, 41).

1457-82 Jan s. Sędziwoja [Rąbińskiego] z K., Jan z K., Jan Starszy Rąbiński: 1457 tenże, student w Krakowie (AS 1, 151); 1463 tenże kupuje od brata Piotra z K. jego cz. po ojcu i po matce w K. za 50 grz. (PG 7, 190v); 1465 → wyżej; 1469 tenże z bratem Janem Młodszym od Elżbiety wd. po Jakubie Sierakowskim kupują za 200 grz. jej mienie po matce Agnieszce, wd. po Sędziwoju Rąbińskim we wsiach Rąbin, Drzęczewo, K. i Godziszewo (PG 8, 44); 1467 Jan Starszy, Jan Młodszy i Piotr dziedzice w Rąbiniu od Katarzyny wd. po Iwanie z Karmina jej mienie po matce Agnieszce [wd. po Sędziwoju Rąbińskim] we wsiach Rąbin, C., Godziszewo, Drzęczewo kupują za 200 grz. (PG 7, 247); 1471 tenże, za zgodą braci Piotra plebana w Niezamyślu [pow. pyzdr., obecnie Zaniemyśl] i Jana Młodszego, zapisuje ż. Małgorzacie po 300 grz. posagu i wiana na wsiach C. i Godziszewo (PG 8, 105); 1475 podział mienia po ojcu i po matce między braćmi: Jan Starszy otrzymuje części Rąbinia, Jan Młodszy części K. i Godziszewa, Piotr Rąbiński kan. pozn. wieś Drzęczewo, którą oddaje w dożywocie za 600 grz. matce Agnieszce (PG 9, 41); 1482 Małgorzata ż. Jana Starszego Rąbińskiego zeznaje, że Jan Młodszy Rąbiński zaspokoił jej roszczenia z tytułu posagu w wysokości 300 grz. i tyleż wiana, jakie miała zapisane na dziedzinach C. i Godziszewo, zaś mąż zapisał jej ten posag i wiano na 1/2 Rąbinia (KoścG 2, 93).

1457-1502 Piotr s. Sędziwoja [Rąbińskiego] z K., Piotr z K., też z Rąbinia, Rąbiński [tak od ok. 1468] (Now. Nieznane nr 3; AC 2 nr 1410; Theiner 2 nr 286; Pol. 2 nr 432), do 1475 w niedziale z braćmi, 1457 student w Krakowie (AS 1, 151), 1454 promowany na bakałarza (Statuta nec non liber promotionum philosophorum ordinis in Universitate studiorum Jagellonica, wyd. J. Muczkowski, Cracoviae 1849, s. 53), od 1464 notariusz publ. w diec. pozn. (AE II 109) a od 1467 w diec. gnieźn. (AAG ACons. G II 1, 77), 1471 pleban w Niezamyślu (PG 8, 105), 1472-1502 altarysta altarii Ś. Mikołaja w kat. pozn. (Now. 1, 271; AC 2 nr 1511), 1473 notariusz bpa pozn. (AC 2 nr 1368), 1475 kan. pozn. (PG 9, 41), 1495 n. pleban w Tulcach (ACC 72, 103; ACC 74, 49; ACC 76 k. 44, 44v, 50v, 66, 72, 98v), tenże, kan. włocł. i pozn. 1496 i ponownie 1500 przedstawiony jako kandydat na plebana w Brodach (ACC 73, 172v-173; ACC 78 k. 39v, 52v, 76): 1463, 1465, 1467, 1475 → wyżej; 1475 tenże posiadaczem wsi [kap. kat. pozn.] Kobylniki [pod Poznaniem] (Cieplucha 251); 1478 temuż bp pozn. daje w dożywocie dzies. snop. we wsi Kosów k. Mrokowa w ks. warszawskim (CP 3 nr 57); 1485 temuż kap. pozn. na prośby [Piotra z Bnina] bpa włocł. zwraca [w posiadanie] wieś Kobylniki, którą mu odebrała z powodu uciemiężania kmieci [tej wsi] przez [sąsiednią] szlachtę, pod warunkiem, że polepszy stan tej wsi przez obronę jej kmieci przed krzywdami oraz będzie bronić jej granic (AC 1 nr 755).

1467-1505 Jan Młodszy6Jan Młodszy Kokorzyński wraz z s. Janem i c. Anna wystepował w 1504 r. w procesie o pr. patronatu kościoła par. w Białym Jeziorze (ACC 81, 86; Cieplucha 188). W 1506 r. proces ten kontynuowało rodzeństwo Jan i Anna (ACC 83, 97), a ich ojciec, Jan Młodszy najpewniej już nie żył. Te czynności procesowe z 1506 r. przyjąłem jako początek występowania Jana syna Jana Młodszego. Wcześniejsze akty zaliczyłem do działań Jana Młodszego ojca. W szczególności darowiznę łąki w K. z 1505 r. dla dominikanów kośc. uważam za akt dewocyjny ze schyłku życia Jana ojca, a nie z początków działalności Jana syna (PG 13, 31). Tak samo do czynności Jana ojca zaliczam sprzedaż 1/2 Drzęczewa, tym bardziej że dotyczyła ona cz. należnej z działów z bratem (PG 13, 31), dz. w Rąbiniu, dz. w K., Kokorzyński (DBL nr 335), do 1475 w niedziale z braćmi Janem Starszym i Piotrem, jego ż. [pierwsza?] Anna Czacka h. Świnka, a z niej s. Jan (tak Cieplucha 188): 1467, 1469, 1471, 1475, 1482 → wyżej; 1483 tenże, dz. w K., [drugiej?] ż. Katarzynie z Lasocie zapisuje na Godziszewie po 200 zł węg. posagu i wiana (PG 9, 184v); 1488 tenże na wsi Godziszewo, na folw. Kunradowo i na wiatraku w K. zapisuje ż. Katarzynie po 300 zł węg. posagu i wiana (PG 10, 98v); 1488 tegoż ż. Katarzyna kupuje za 300 grz. 1/2 wsi Krzon i cz. wsi Białe Jezioro [obecnie Białcz Stary] od Stanisława, Piotra i Doroty, rodzeństwa z Gwiazdowa (PG 10, 100); 1489 tenże opatrznemu Marcinowi z Obornik w zamian za służby daje ł. Klepaczewski w K. z zastrz. pr. wykupu za 20 grz. (PG 10, 114); 1491 tenże od Andrzeja Gryżyńskiego kupuje cz. wsi Racat [obecnie Racot] za 50 zł węg. z zastrz. pr. wykupu (PG 10, 137v); 1493 tenże zawiera ugodę, że sędziowie polubowni rozgraniczą jego wieś C. oraz Krzon Mik. Kluczewskiego (PZ 22, 213); 1493 tenże sprzedaje opatrznemu Marcinowi z Obornik ł. zw. Klepaczewski z łąkami i kwartę roli koło niego wraz z łąkami i zagrodą, przynależną do tej roli oraz zagrodę zw. Karczmarską wraz z zagrodnikiem Michałem, nadto pr. wyrębu drzew na opał i na cele budowlane (PG 10, 192); 1495 tenże daje Piotrowi Głupońskiemu, z zastrz. pr. wykupu za 40 grz., ł. opust. zw. Klepaczewski z zagrodnikiem zwanym Niemiec; ł. ten trzyma karczmarz w C. (PG 7, 62); 1502 tenże, dz. w C. zobowiązuje się zapłacić 7 grz. czynszu rocznego za bieżący rok Piotrowi Płachcie, altaryście [altarii NMP, → Kościan p. 5Bv] w Kościanie, a tytułem zaległych 18 grz. czynszu płacić 2 razy w roku po 3 grz., aż do wypłacenia tej sumy (ACC 79, 105v); 1504 tenże, w imieniu własnym i swych dzieci Jana i Anny, jako patronów kościoła par. w Białym Jeziorze, przedstawia jako kandydata na plebana w Białym Jeziorze, Jakuba Malickiego, kapłana (actu presbiter), burgrabiego kośc. i ustanawia pełnomocnika procesowego (ACC 81, 86); 1505 tenże7Zob. przypis 6 kupuje cz. Białego Jeziora od księdza Macieja Pigłowskiego (Cieplucha 118); 1505 tenże daje łąkę w K. Janowi Szczodrowskiemu w zamian za brzeg [rz. Obry?] w Szczodrowie (PG 13, 30); 1505 tenże daje klasztorowi dominikanów w Kościanie łąkę Dębowałąka w K. (PG 13, 31); 1505 tenże 1/2 wsi Drzęczewo, jaka należy mu z działów z bratem, sprzedaje Annie, c. zm. Jana Drogockiego, za 100 zł węg. z zastrz. pr. wykupu (PG 13, 56).

1506-23 Jan Kokorzyński, s. Jana Młodszego, brat Anny: 1506 tenże z siostrą Anną kontynuuje proces o pr. patronatu kościoła par. w Białym Jeziorze (ACC 83, 97); 1506 tenże, wuj żony [prawdop. Jadwigi] Mik. Kamblana z Wszołowa [pow. kal.] (PG 13, 94v); 1506 tenże. stryj [tutaj w znaczeniu: bliski krewny po ojcu] sióstr z Będlewa, Anny ż. Jana Kołudzkiego i Zofii ż. Dobrogosta Bylęckiego (PG 13, 97v); 1507 tenże, brat stryj. córek Jana Rąbińskiego Anny, ż. Mik. Góreckiego i Barbary panny (PG 13, 127); 1512 tenże swą cz. we wsi Białe Jezioro sprzedaje Andrzejowi Ręcskiemu za 40 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 14 s. 371); 1513 tenże toczy proces z Wojc. Pakosławskim kan. pozn. i altarystą w Kościanie [najpewniej o czynsze roczne z K. na rzecz altarii] (ACC 89, 92; DepTest. IV 349v); 1520 tenże zapisuje ż. Annie, c. zm. Jana Drogockiego8Cieplucha 188 podaje nietrafnie, że Jan Kokorzyński, mąż Anny zmarł 1514 r. ponadto, że drugim mężem Anny byl Stan. Ujejski 150 zł pol. na 1/2 C., na dworze, folw., stawie zw. Rogoźny, na 1/2 łąk i wkupów do lasów (PG 15, 348v); 1523 tenże, wuj Jadwigi Słupskiej, ż. Jana Słupskiego (KoścZ 19, 105).

1510 ze wsi C. czynsz 8 grz. dla altarii NMP w kościele [par.] w Kościanie (LBP 193).

1504-26 Anna Kokorzyńska, siostra Jana: 1504, 1505, 1506 → wyżej; 1526 taż, ż. Stan. Jandy Niemierzyckiego, kupuje od Stan. Jurkowskiego [czyli Strzępińskiego, PG 16, 135v] części wsi Strzępin za 200 grz. (PG 16, 131v); 1526 tejże stryj Mac. Wargowski oraz wuj Krzysztof Karczewski (PG 16, 162v); 1526 taż, w asystencji stryja Tomasza Otuskiego i wuja Mac. Kopaszewskiego, sprzedaje za 200 grz. Janowi Dokowskiemu cz. wsi Strzępin, nabytą od Stan. Jurkowskiego (PG 16, 197).

1535-zm. po 1566 Krzysztof Kokorzyński, s. Jana, wnuk Jana Młodszego (Cieplucha 188): 1535 tenże zapisuje ż. Urszuli, c. zm. Piotra Rydzyńskiego po 600 zł pol. posagu i wiana na połówkach wsi C. i Godziszewo, na 1/2 połowy wsi Krzon, na 1/2 cz. wsi Białe Jezioro, na dworze, folw., wiatraku i stawie Wierzchnystaw w C. (PG 16, 760); po 1566 spadek po nim przypada cc. Annie, ż. Stan. Radzewskiego i Urszuli ż. Jana Cerekwickiego (Cieplucha 188).

1581 płatnik poboru Jan Zaremba Cerekwicki (jako mąż Urszuli, c. Krzysztofa Kokorzyńskiego): 3 1/2 ł., 6 zagr., 1 komor., 1 wiatrak (ŹD 61; ASK I 6, 479v; Piotrkowska 1 nr 266; Cieplucha 188).

1513-1581: 1513 prac. Wincenty sołtys z Gołusek pod przysięgą zeznaje o stanie gospodarczym wsi C.: w C. jest 4 kmieci, którzy płacą panu [wsi] po 1 kopie [gr] czynszu. Włodarz (villicus) Andrzej trzyma 1 kwartę [roli], z której płaci po 1/2 kopy [gr czynszu]. Karczmarz płaci po 1/2 kopy [gr czynszu]. Dwaj zagrodnicy płacą po 10 i 8 gr, trzeci po 1 wiard. [czynszu]. Śwd. nie wie, ile płacą pozostali, lecz włodarz mówił mu, że wszyscy osiadli zagrodnicy płacą po 2 grz. [rocznie czynszu]. Od niego wie, że są 2 płosy [łany] opust., których się nie uprawia. Nie wie, ile jest zagród opust. Są też inne role opust., zw. Kliny, na których można wysiewać 3 ćw. (mensure) zboża, a od dawna leżą nie uprawiane. O lasach w C. śwd. nie umie powiedzieć (DepTest. IV 349v).

1530 pobór: 2 1/4 ł. (ASK I 3, 121v); 1535 pobór: 1 karczma opust. (ASK I 5, 143); 1563 pobór: 3 1/4 ł., 1 karczma dor., 1 wiatrak dor. (ASK I 4, 148v); 1581 pobór: 3 1/2 ł., 6 zagr., 1 komor., 1 wiatrak (ŹD 61; ASK I 6, 479v).

Mieszkańcy: 1421 Mikołaj zagr. z C. toczy proces z stren. Przybysławem [z Gryżyny] stolnikiem pozn. (KoścZ 6, 121); 1428 prac. Świętosław sługa (famulus) Opacza Kokorzyńskiego toczy proces ze szl. Wojciechem dz. z Borku [obecnie Boreczek, pod Śremem] (KoścZ 9, 192v); 1429 opatrzny Mik. Krakowski służebnik (familiaris) pana Przybysława Kokorzyńskiego [Gryżyńskiego?] toczy proces z szl. Januszem z Janiszewa (KoścZ 9, 215).

5. 1610 z wizytacji kościoła par. w Kościanie: pleban otrzymuje z K. meszne [od kmieci], a od pana wsi za dzies. 2 talary (AV 4, 68v).

6. 1400-zm. ok. 1433 Andrzej z K., rektor Akademii Krakowskiej → p. 3.

7. 1474? (ExpBel. nr 693).

8. Na wzniesieniu opadającym ku dolinie strumyka znalezisko ułamków naczyń glinianych z VI-VII w. (Z. Hilczerówna, Dorzecze górnej i środkowej Obry od VI do początków XI wieku, Wrocław 1967, s. 284-285), ponadto w bliżej nie określonym miejscu w Kokorzynie znalezisko ułamków naczyń, które określono jako średniowieczne (Hensel 3, 82-83).

1 Zapiski z 1402 i 1419 r. (SBP s. 45, 110, nr 32, 303) nie dotyczą Opacza z K.

2 Henryk Falkenhan występuje w Piotrowie, par. Głuchowo pod Czempiniem, a także w Bruszczewie.

3 K 8, 211 lokalizuje uroczysko [!] Półłaziec na Kokorzynie [czy słusznie?] i zamiast 1425 r. podaje datę 1426 r.

4 W 1419 r. występuje „honorabilis Cokom” Kokorzyński (KoścZ 4 k. 44v, dawniej f. 21v), który wraz z Sędziwojem z Manieczek toczy proces ze stren. Przybysławem [Gryzyńskim?]. Zapiskę tę KObceRyc. 133 odnosił do księdza Andrzeja Kokorzyńskiego, lecz on, jako profesor Akademii Krak., był przecież luźno związany z Wielkopolską. Wiadomość, niewątpliwie przekręcona, raczej dotyczy księdza Przybysława Kokorzyńskiego.

5 K 2, 189 nietrafnie łączy Dominika Wilkowskiego z K. i Godziszewem cytując mylnie zapiskę z 1450 r., która dotyczy rozgraniczenia Rogoźna dziedziny Wilkowskiego oraz Wyszaka Żegrowskiego (KoścZ 14, 112v-113).

6 Jan Młodszy Kokorzyński wraz z s. Janem i c. Anna wystepował w 1504 r. w procesie o pr. patronatu kościoła par. w Białym Jeziorze (ACC 81, 86; Cieplucha 188). W 1506 r. proces ten kontynuowało rodzeństwo Jan i Anna (ACC 83, 97), a ich ojciec, Jan Młodszy najpewniej już nie żył. Te czynności procesowe z 1506 r. przyjąłem jako początek występowania Jana syna Jana Młodszego. Wcześniejsze akty zaliczyłem do działań Jana Młodszego ojca. W szczególności darowiznę łąki w K. z 1505 r. dla dominikanów kośc. uważam za akt dewocyjny ze schyłku życia Jana ojca, a nie z początków działalności Jana syna (PG 13, 31). Tak samo do czynności Jana ojca zaliczam sprzedaż 1/2 Drzęczewa, tym bardziej że dotyczyła ona cz. należnej z działów z bratem (PG 13, 31).

7 Zob. przypis 6.

8 Cieplucha 188 podaje nietrafnie, że Jan Kokorzyński, mąż Anny zmarł 1514 r. ponadto, że drugim mężem Anny byl Stan. Ujejski.