KOMORNIKI

1387 or. Komornik (Lek. 1 nr 123), 1393 Komorniki (WR 1 nr 138), 10 km na SW od Kostrzyna.

1. 1472 n. pow. pozn. (PG 8, 132v); 1508 par. Tulce (ASK I 3, 21v).

2. 1496 kap. kat. pozn. uchwala, że kan. posiadacz wsi kap. (dominus regens) Tanieborz [obecnie Tanibórz] powinien przeprowadzić rozgraniczenie z [sąsiednimi] wsiami, m. in. z C. (AC 1 nr 866).

1500-31 wzmianki o granicach wsi C. w wizytacjach wsi kap. Tanieborz: 1500 stare granice nie są naruszane, lecz 1 kopiec należy odnowić (CP 111, 6); 1501 obie wsie graniczą ze sobą (CP 111, 24); 1509 niezbędne jest rozgraniczenie obu wsi i odnowienie kopcy [gran.], bo stare kopce są zniszczone i nie można rozpoznać, gdzie były (CP 111, 27); 1531 niezbędne jest odnowienie granic obu wsi, bo nie ma kopcy [gran.] (CP 111, 122).

3. Wlasn. szlach. 1387 pani Dobka, wd. w K. z ss. Jankiem i Bodzętą toczy proces z Muszką, [Żydem] z Pyzdr, o 6 grz. wraz z odsetkami za 7 lat (Lek. 1 nr 123).

1387-93 Janek, s. Dobki. Komornicki (Lek. 1 nr 123, 1444).

1387-1408 Bodzęta s. Dobki (Lek. 1 nr 123), z K., Komornicki (WR 1 nr 138, 148, 450, 599, 633; WR 2 nr 75, 138, 202; WP 3 nr 98; WR 5 A nr 130; KP nr 227, 884), 1389- 1404 w Borzujewie [pow. pyzdr., obecnie Borzejewo]: 1399 tenże toczy proces z Przecławem z Gołutowa [pow. pyzdr., obecnie Gułtowy] o zabrane [przemocą?, komu?] zboże wartości 12 grz. (Lek. 2 nr 753, 2980); 1402 tenże, [wikariuszom kat. pozn.], zapisuje na K. 1/2 grz. monety obiegowej czynszu rocznego od sumy głównej 5 grz. (CP 14, 609); 1404 sąd postanawia, że tenże nie powinien przeszkadzać Katarzynie z Borzujewa w dziedzinie Chwalszyce [pow. pyzdr.], utrzymuje w mocy dok. zastawny Borzujewa na rzecz Bodzęty oraz postanawia, że Bodzęta nie powinien przeszkadzać [Kat.] Borzujewskiej i jej córkom w sprzedaży [Borzujewa] lub zastawieniu za większą sumę (KP nr 1672, 1679); 1406 tenże toczy proces z Jakuszem Siekierką [ze wsi Siekierki] o zabicie kmiecia [czyjego?] (KP nr 2648).

1418-47 Jan dz. z C., Komornicki (WR 1 nr 940, 1104, 1161, 1460; PG 1, 14; PZ 8 k. 72v, 96v, 111, 122; PZ 9 k. 42v, 127, 145v; PZ 10 k. 5v, 10, 32v, 41, 177v; PZ 11 k. 119v, 126v, 140; PZ 12 k. 33, 36v, 53v, 88v, 90v, 139v, 145, 215, 249v; PZ 16, 31; PZ 13, 29v; PyZ 11, 168v-169; ACC 28, 120), h. Łodzia, mąż Doroty, ojciec Bodzęty [a więc także Jana, Macieja, Marcina i Barbary] (MHP nr 229), 1435 n. w Garbach, 1443 w Górce1O miejscowości Górka (też Górki) znamy dotychczas tylko informacje z 1443 i 1491 r. (AC 2 nr 1161; PG 10, 141v). Najprawdopodobniej osada ta leżała w woj. pozn., w okolicy wsi K. k. Tulec i dzieliła jej losy własnościowe; obecnie nieznana. Osadzie Górka k. K. nie poświęcono w SHG samodzielnego hasła, 1444 w Borzujewie, 1445 n. w Gowarzewie, brat Mikołaja, burgr. w Poznaniu 1434-36, 1440, 1447, wicewojewoda w Poznaniu 1442-46 (GUrz. C 923, 926, 954; MHP s. 341; CP 381 nr 54, 56, 83, 94; AR 1 nr 178; AC 2 nr 1092; PZ 16, 31): 1418-19 tenże toczy proces o 10 grz. tytułem poręczenia i o 10 grz. szkód z Janem, dz. z Gowarzewa, który twierdzi, że sprawa go nie dotyczy (PZ 5 k. 73, 80, 130, 143v); 1418 tenże toczy proces z Siechną z Gowarzewa [i z Tomaszewic], której przy pomocy 5 kmieci i 12 wozów najechał oprawę [w Gowarzewie] i [tam] wyciął sobie 150 drzew (PZ 5, 83); 1419 tenże toczy proces ze Stanisławem z Gowarzewa, który ma mu zapłacić 10 grz. szer. gr oraz karę (PZ 6 k. 9, 27, 31); 1422 w procesie między Janem, niegdyś z Tarnowa, a Mikołajem z Tarnowa, woźny sąd. ma zająć (prevenire alias zapovedzecz) 16 1/2 grz. szer. gr u [braci] Mikołaja i Jana2W zapisce tej występuje jeszcze Mroczek, dz. w Kleszczewie. Natomiast Z. Wdowiszewski (RH 9, 50) mylnie pisze o Janie z Komornik i Kleszczowej z K. (PZ 7, 8v); 1423 Jan z C. w procesie z Janem, [niegdyś z Tarnowa k. Kostrzyna, obecnie] z Jadów [pow. gnieźn.] dowodzi, że poniósł 10 grz. szkody, ponieważ nie otrzymał odeń należności (WR 1 nr 1129; PZ 7, 56); 1425 za tegoż, pod karą umowną 100 grz., poręczają Piotr ze Studzieńca [k. Rogoźna] i Pietrasz [Słap] z Dąbrowy [k. Poznania, par. Skórzewo], że on oraz Stanisław z Gowarzewa będą zachowywać pokój, a swój spór rozstrzygną sądownie (PZ 8, 73); 1425 tenże dowodzi, że poniósł 30 grz. szkody, ponieważ Chwalibóg Szczytnicki [Szczytniki k. Poznania, par. Głuszyna] nie uregulował poręczenia za Mik. Tuleckiego (WR 1 nr 1203); 1425 Stanisław Słap [z Palędzia] toczy proces ze Stanisławem z Gowarzewa i dowodzi, że poręczył Janowi Komornickiemu, iż Świętochna, ż. Stan. Gowarzewskiego umorzy swój stary dok. w sprawie jej wiana na Gowarzewie, a przed star. [gen. wlkp.] okaże nowy dok. i że od tego poręczenia jeszcze nie minęły 3 lata (WR 1 nr 1215); 1425 Jan z C. pozywa Hinczkę Międzychodzkiego [z Międzychodu k. Dolska], który dowodzi, że nie miał mu dać poręczenia (WR 3 nr 1138); 1430 tenże toczy proces z Janem Praskiem z Babina [k. Środy w pow. pyzdr.], który dowodzi, iż nie poręczał za Piotra Burczka [z Borzujewa i Chłapowa w pow. pyzdr.] (WR 2 nr 957); 1433 tenże toczy proces z Janem Gądkowskim o poręczenie (PZ 12, 92); 1434 tenże poręcza za Świętochnę, wd. po Stanisławie, dziedzicu z Gowarzewa (ACC 18, 77); 1435 tenże i Mikołaj [bracia], dziedzice z K., kupują od Wojc. Garbowskiego cz. w Garbach za 40 grz. (PG, 60); 1436-38 tenże toczy proces związany z poręczeniem za Andrzeja Ciołka, star. gen. wlkp. [star. 1434-36]: 1436 Stan. [Ciołek] bp pozn. ma zaprzysiąc, że nie miał i nie ma pieniędzy swego zm. brata [Andrzeja Ciołka], starosty oraz jego dzieci (WR 1 nr 1473), zaś 1438 stren. Wierzbięta z Grzybowa [k. Skoków, w pow. gnieźn.] dowodzi, ze poniósł 100 grz. szkody wskutek niezapłacenia sumy 100 grz. przez [Andrzeja] Ciołka, starostę [gen. wlkp.], za którego poręczył Jan Komornicki (WR 1 nr 1590); 1436 tenże w procesie z Janem Gądkowskim dowodzi, że nie umówił się z nim w sprawie polowania ani nie wziął mu sarny w borze (WR 1 nr 1554); 1437 tenże toczy proces ze Stanisławem z Kamionek, który dowodzi, że wskutek niezapłacenia pieniędzy poniósł 10 grz. szkody (WR 1 nr 1588); 1442 tenże, wraz z Wincentym, rządcą Wyszoty [Górki] prepozyta kat. pozn., jeden ze współuczestników procesu, zostaje skazany przez bpa pozn. [Stan. Ciołka] na kary ekskomuniki oraz interdyktu za wyrzucenie przemocą [jego bratanka] kan. pozn. Klemensa z Drzewicy [Małopolska] wraz z rzeczami z jego rezydencji (AC 2 nr 1140); 1442-43 tenże toczy procesy z Mikołajem, plebanem w Spławiu: 1442 ponieważ Jan ze swej cz. dziedziny Garby odmówił mu dzies. snop. wartości 2 grz. (ACC 25, 72), 1443 o dzies. snop. z folwarku Jana w Górce3Zob. przypis 1 (AC 2 nr 1161); 1444 tenże w procesie ze Szczepanem (Stephanus) z Dębicza [pow. pyzdr.] dowodzi, że wskutek niezapłacenia pieniędzy poniósł 10 grz. szkody (WR 2 nr 1280); 1444 tenże i Mikołaj, bracia niedz. z K., na 1/2 Borzujewa zapisują dominikankom w kl. Ś. Katarzyny w Poznaniu 5 grz. czynszu rocznego od sumy 50 grz., z zastrz. pr. wykupu (PG 2, 22); 1444 ciż bracia sprzedają Piotrowi z Bnina, kaszt. gnieźn., 1/2 wsi Borzujewo (PG 2, 28); 1444-46 ciż bracia kupują: 1444 trzecią cz. wsi w Garbach za 60 grz. od Andrzeja i Arnolda z Borkowa [niezident.] (PG 2, 29), 1444 dwie części w Garbach od Jana i Andrzeja, braci z Grodnej [k. Rogoźna, obecnie Grudna] za 160 grz., z zastrz. pr. wykupu, a 1445 [również!] dwie części w Garbach od Jana i Andrzeja z Grodnej za 200 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 2 k. 46v, 115v), zaś 1446 kupują dwie części w Garbach od Jana i Andrzeja z Grodnej za 400 grz. [bez zastrz. pr. wykupu] (PG 2, 171v); 1445 Jan z C. zgodnie z dok. przeniesienia pr. własności wystawionym przez Sędziwoja Ostroroga, niegdyś wdę pozn. i podówczas star. gen. wlkp. [1411-15, 1419-26, 1432-34], sprzedaje Janowi, niegdyś z Brzeźna [niezident.], obecnie z Gowarzewa, [role] 7 kmieci w Gowarzewie za 70 grz. szer. gr (PG 2, 105); 6 XI 1445 Jan Komornicki zobowiązuje się, że zapłaci 2 grz. tytułem czynszu [rocznego], który ciąży na Gowarzewie na rzecz kolegium wikariuszy kat. pozn. i zalega od 2 lat, jeśli Jan [niegdyś z Brzeźna, obecnie] dz. w Gowarzewie, który przebywa poza granicami Królestwa, przez najbliższy rok do ś. Marcina [do 11 Xl 1446] nie powróci, a jeśli powróci, to sam jako dz., winien zapłacić, za co Jan Komornicki poręcza (ACC 28, 120); 1446 tenże na cz. w Gowarzewie zapisuje klasztorowi [dominikanek] Ś. Katarzyny w Poznaniu 5 grz. półgr czynszu rocznego od sumy głównej 50 grz. półgr z zastrz. pr. wykupu (PG 2, 160); 1446 tenże, dz. w C. i w Gowarzewie, zakonnicy (beginka? nobilis ac devota virgo, nobilis et deodicata virgo), szl. pannie Boguchnie4W 1453 r. Boguchna czynsz ten w testamencie zapisała altarystom w koleg. Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu (M. Poznań D 671) z Wysławic [pow. pyzdr.], mieszkającej w Poznaniu, sprzedaje z zastrz. pr. wykupu 2 grz. dobrych półgr czynszu rocznego za 24 grz. dobrych na 1/3 swej cz. w Gowarzewie i na folw. w Gowarzewie, przenosząc ten czynsz z Borzujewa na Gowarzewo (M. Poznań D 671; PG 2, 157); 1432, 1434, 1436, 1447 służebnicy (familiares) Jana Komornickiego: Wojciech, Mikołaj, Jakub [ich przynależność stanowa nie podana], prac. Maciej Wilk. (PZ 11, 119v; PZ 12, 249v; WR 1 nr 1460; PZ 16, 31); 1476 Barbarze, córce Jana Komornickiego, jej mąż Filip Strzelecki zapisuje 200 grz. na 1/2 wsi Strzelce Wielkie w pow. kośc. [k. Gostynia] (MS 1 nr 1345).

1422-57 Mikołaj, dz. z K., Komornicki (PZ 9, 42v; PZ 12, 53v; ACC 24, 141), 1462 wspomn. jako zm. (PG 6, 54, dawniej 134), brat niedz. Jana Komornickiego, stryj Jana Komornickiego, altarysty i wikariusza kat. pozn.: 1422, 1435, 1444-46 → wyżej Jan, brat Mikołaja; 1450 → niżej Jan altarysta, bratanek Mikołaja; 1457 tenże, dz. w C., toczy proces z Janem [Krakowitą], plebanem w Tulcach, który zarzuca mu, że w tym roku w czasie żniw, we wsi Bylin, w nocy zabrał 5 mendli [zboża], wartości 1/2 grz., z dziesięciny snop. plebana (ACC 38, 76); 1462 czynsz → niżej Jan z braćmi.

1432 Wojciech z C. toczy proces z Janem z Gadek (PZ 11, 122v).

1449-86 Jan, dz. w K., Komornicki (ACC 59, 90v): 1449 tenże, wikariusz w kat. pozn.; Dobrogost Krzyżanowski, prep. [koleg.] w Głuszynie, zobowiązuje się na podstawie wyroku sądu polubownego zapłacić mu 16 zł węg. (ACC 31, 129v); 1450 tenże, wikariusz i altarysta w kat. pozn. wraz ze stryjem Mikołajem, dziedzice w K. i Garbach, zapisują na Garbach wikariuszom kat. pozn. 1 grz. czynszu [rocznego] od sumy [głównej] 12 grz. półgr (CP 14, 620); 1461-68 tenże, pleban w Tulcach (ACC 41, 101; ACC 44, 110; ACC 46 k. 87v, 112v), a 1468 kościół par. w Tulcach wakuje, bo Jan otrzymał inne beneficjum (ACC 47, 107v), zaś 1486 Jan wspomn. jako niegdyś pleban w Tulcach (PG 10, 54v – w podstawie błędnie: w Tylicach!); 1462 [ksiądz] Jan, [ksiądz] Bodzęta, Maciej i Marcin, dziedzice w C, bracia niedz., za 36 grz. wykupują 3 grz. czynszu rocznego, jaki na rzecz kanonii w koleg. NMP in Summo Poznaniensi ciążył na C, z zastrz. pr. wykupu; c/ynszami tymi w czasie urzędowania Łukasza Górki jako star. gen. wlkp. [1447-48, 1451-54, 1456-57] obciążyli C: tenże Jan w wysokości 1 grz. rocznie oraz [jego stryj] Mikołaj w wysokości 2 grz. rocznie (PG 6, 54, dawniej 134); 1469 tenże. kan. koleg. NMP in Summo Poznaniensi, wuj Mikołaja i Macieja, ss. zm. Jana Budziejewskiego [Budziejewo w pow. gnieźn.] (PG 8, 23); 1472-86 tenże, pleban wNiezamyślu [pow. pyzdrski, obecnie Zaniemyśl] (PG 8, 132v; SzPozn. 461; PG 10, 54v); 1472 tenże pleban Jan, pleban Bodzęta, Maciej i Marcin, bracia niedz., dziedzice w C, swej siostrze Barbarze, ż. Filipa ze Strzelec [k. Gostynia] zapisują na wsiach K., Garby i Gowarzewo 5 grz. czynszu rocznego, z zastrz. pr. wykupu za 60 grz. (PG 8, 132v); 1475 [ciż bracia niedz.5Lakoniczny regest nie podaje, kto obciążył czynszem K., lecz porównanie z innymi transakcjami wskazuje, że wszyscy czterej bracia dokonali tej transakcji] na rzecz wikariuszy kat. pozn. obciążają K. czynszem [rocznym] w wysokości 1 zł węg. od sumy głównej 12 zł. węg. (CP 14, 623); 1479 ciż bracia niedz.6W akcie tym pominięto Jana Komornickiego. Nie znamy powodów tego opuszczenia (nieobecność? pomyłka pisarza?). Brak ten nie jest uzasadniony w świetle późniejszych czynności, które dotyczyły wsi K 1/2 ł. os. w Gowarzewie sprzedają za 10 grz. Adamowi Gowarzewskiemu oraz jego bratankom Janowi i Adamowi z Gowarzewa, z zastrz. pr. wykupu (PG 9, 111v); 1480, 1481 ciż bracia7Oba akty, z 1480 i 1481 r., są równobrzmiące: jedynie w pierwszym z nich nabywcy są określeni jako nobiles, a w drugim jako honorabiles et nobiles (a więc tu uwzględniono, że Jan i Bodzęta byli duchownymi). kupują cz. wsi Poklatki [pow. pyzdr.] od Jana Malewskiego za 20 grz., z zastrz. pr. wykupu (PG 9 k. 120v, 129v); 1486 ciż bracia niedz., dziedzice w K., wsie Wyszakowo, Biernatki i 1/4 wsi Płaczki w pow. pyzdr., posiadane tytułem kupna z zastrz. pr. wykupu za 190 grz. dają Mikołajowi i Maciejowi braciom niedz. z Budziejewa [pow. gnieźn.] w zamian za cz. Gowarzewa (PG 10, 54v); → wywód szlachectwa jego brata Bodzęty.

1462-1510 Bodzęta, dz. w C., Komornicki, brat Jana, Macieja i Marcina [ss. Jana], 1472 pleban w Kazimierzu [niezident.] (PG 8, 132v), 1479 kan. koleg. NMP in Summo Poznaniensi (PG 9, 111v), 1486 pleban w Tłokini [pow. kał., obecnie Tłokinia Kościelna] (PG 10, 54v), 1495-1505 prep. kat. chełmskiej (PG 7, 77; ACC 73, 120v; PG 12, 22; RH 3 nr 150; MS 3 nr 2290), 1509 prep. w Bninie [pow. pyzdr.] (MHP nr 229), 1507-10 kan. kat. pozn. (MHP nr 229; A 209): 1462-86 → wyżej Jan; 1479 tenże, Maciej i Marcin, bracia niedz., dziedzice w K., Adamowi Gowarzewskiemu oraz Janowi i Andrzejowi z Gowarzewa, jego bratankom, sprzedają 1/2 ł. os. w Gowarzewie za 10 grz., z zastrz. pr. wykupu (PG 9, 11 lv); 1484 na tegoż korzyść król zezwala Bernardowi Lubrańskiemu zrezygnować z kościoła w Tłokini (MS 1 nr 1712); 1495 ciż bracia niedz. z C. kupują za 70 grz. od Kat. Gowarzewskiej, wd. po Macieju Jaskóleckim, cz. w Gowarzewie, którą posiada z zastrz. pr. wykupu Anna, ż. Jana Jemieleńskiego [ze wsi Imielenko, pow. gnieźn.] i siostrzenica jej Katarzyna oraz inną cz. Gowarzewa, należną jej po śmierci Małgorzaty, zakonnicy [klaryski] w Gnieźnie (PG 7, 77); 1496-98 ciż bracia z K., twierdząc, że posiadają pr. patronatu kościoła par. Ś. Małgorzaty w Śródce [obecnie cz. Poznania] toczą proces przeciwko współpatronom (ACC 73, 120v; ACC 75, 51); 1499 tenże z bratem niedz. Maciejem, jego ż. Anną, jako panią wienną (taż w asystencji brata ciotecznego Jana Spławskiego) sprzedają na Gowarzewie 1 grz. i 9 gr czynszu rocznego altarii ŚS. Mikołaja i Marcina w kaplicy ŚŚ. Marty i Łazarza w kat. pozn. za 21 zł węg., z zastrz. pr. wykupu (PG 12, 22); 1507 tenże przed przyjęciem w skład kap. kat. pozn. przeprowadza wywód szlachectwa: świadkowie zeznają, że jest on s. Jana Komornickiego z C., h. Łodzią i Doroty h. Rolicz z Łopacina pod Gnieznem; inny śwd. zeznaje, że Dorota h. Rolicz (Vomerum) pochodziła z Łopacina w ziemi krak.; dodatkowo powołani śwd. zeznają, że matkM była szlachcianką z ziemi sandomierskiej (MHP nr 229).

1462-1501 Maciej, dz. w C, Komornicki (PZ 20, 91v), brat Jana, Bodzęty i Marcina, [s. Jana], 1472-1501 mąż Anny z Wyszakowa [pow. pyzdr.] (PG 8, 147v; PG 9, 114; PG 10 k. 54v, 64v, 169; PG 12 k. 22, 164), 1493 wuj Jana, Wojciecha, Tomasza i Wincentego z Bojanic (PG 10, 188v), 1493 brat Włodki, wd. po Janie z Policka (MS 2 nr 194), 1494 wuj Anny, c. Ludgierza, wójta obornickiego, ż. Stefana Gołaskiego (PG 59, 77v), 1496 wuj Doroty, Małgorzaty i Jadwigi, cc. Mik. Młyńskiego (PG 7, 120), 1500 wuj Jadwigi Łukowskiej (PG 12, 110), wicepodsędek w Poznaniu 1486, wicepodkomorzy w Poznaniu 1489-91, wicepodkomorzy w Kościanie 1491 (GUrz. C 867, 1024, 1049), asesor sądu wojewodzińskiego na wyprawie wojennej nad Prutem 1497 (ExpBel. przed nrem 213), 1503 tenże, wspomn. jako zm. (PG 12 k. 279v, 280, 285): 1462-86 → wyżej Jan; 1479-99 → wyżej Bodzęta; 1472 tegoż ż. Anna, dziedzic w Wyszakowie, na tej wsi sprzedaje 2 grz. monety obiegowej czynszu rocznego za 24 grz. półgr, z zastrz. pr. wykupu, dla prebendy w koleg. NMP in Summo Poznaniensi, którą posiada Jan z Konarzewa (PG 8, 147v); 1479 temuż ż. Anna sprzedaje wsie Wyszakowo, Biernatki i 1/4 wsi Płaczki w pow. pyzdr. za 150 grz.. z zastrz. pr. wykupu (PG 9, 114); 1479 tenże daje ż. Annie 100 grz. wiana na 1/2 dóbr, jakie mu się należą z działów z braćmi Janem, Bodzętą i Marcinem we wsiach K., Garby i Gowarzewo (PG 9, 114); 1486 tenże Mikołajowi i Maciejowi braciom niedz. z Budziejewa sprzedaje z zastrz. pr. wykupu wsie Wyszakowo, Biernatki i 1/4 wsi Płaczki, jakie nabył od ż. Anny z zastrz. pr. wykupu za 160 grz. (PG 10, 54v); 1486 tenże zapisuje ż. Annie 200 grz. posagu na cz. dziedzicznej w Gowarzewie (PG 10, 64v); 1500 tenże według wizytacji wsi kap. Taniebórz jest dz. wsi Gowarzewo i posiada (tenet) wieś C. (CP 111, 6-6v); 1501 tegoż ż., Anna Wyszakowska, w asystencji stryja Tomasza Słupskiego, wsie Wyszakowo, Biernatki i 1/4 wsi Płaczki swemu s. Mik. Ciecieradowi Chwalkowskiemu [Chwałkowo w pow. pyzdr.] sprzedaje za 700 grz. półgr, a to tytułem 300 grz., jakie Ciecierad wypłacił z tych dóbr, wyposażając swe siostry oraz tytułem 160 grz., które dał swej matce Annie, wyposażając ją, a które zostały zapisane na Gowarzewie (PG 12, 164); 1503 Anna, wd. po Mac. Komornickim, swemu synowi Mik. Ciecieradowi Chwalkowskiemu daje 200 grz., jakie jej zm. mąż Maciej zapisał na cz. Gowarzewa (PG 12, 279v); 1503 tejże, swej matce Mikołaj Ciecierad Chwałkowski daje dożywotnio 3 grz. czynszu rocznego na wsi Chwałkowo w pow. pyzdr. (PG 12, 280); 1504 taż, swe wsie po ojcu i matce, Wyszakowo, Biernatki i 1/4 wsi Płaczki, przekazuje swemu s. Mikołajowi Ciecieradowi Chwałkowskiemu, ponieważ wyposażył on ze swych własnych pieniędzy swe siostry Dorotę, Małgorzatę i Zofię (PG 12, 285).

1462-98 Marcin, dz. w C., Komornicki (PZ 20, 91v; ACC 74, 107v), brat Jana, Bodzęty i Macieja, [ss. Jana], 1487 wuj Małgorzaty, ż. Jana Łubowickiego [Łubowice, w pow. gnieźn.] (PG 10, 66), 1487 wuj Anny, ż. Szymona Boguniewskiego (PG 10, 83), 1492 ojciec Włodki, ż. Jana Silnowskiego ze wsi Gadki w pow. pozn. i Luboniec w pow. pyzdr. (PG 10, 172); 1462-86 → wyżej Jan; 1479-98 → wyżej Bodzęta; 1491 tenże ż. Dorocie, c. zm. Andrzeja Ciecierada z Chwałkowa zapisuje 100 kóp [gr] posagu i wiana na 1/2 wsi Górki8→ przypis 1 w pow. pozn. (PG 10, 141v); 1497 tenże, dz. w Garbach, 1 grz. pieniędzy pospolitych czynszu rocznego na wsi Garby za 12 grz. szer. gr sprzedaje altarii w Kostrzynie, z zastrz. pr. wykupu (ACC 74, 74v).

1513-20 Jan Komornicki Cięciwa, [s. Marcina Komornickiego]: 1513 tenże na 1/2 swych cz. w K., Gowarzewie i Garbach, należnych mu z działów z bratem Wojc. Komornickim, zapisuje ż. Urszuli, c. zm. Adama Baranowskiego, po 170 grz. posagu i wiana (PG 14 s. 459); 1514 tenże, wuj Anny, c. zm. Andrzeja Dłużyńskiego, ż. Mik. Spławskiego (PG 15, 13); 1514 tenże daje bratu Wojc. Komornickiemu cz. dziedz. wsi Garby w zamian za części po ojcu i po stryju w K. i Gowarzewie (PG 15, 20); 1514 tegoż ż. Urszula, c. Eufemii Baranowskiej, wdowy po Adamie Baranowskim (PG 15, 21v-22); 1517 tenże, wuj Reginy, wd. po Janie Pieskowskim, obecnie żony sław. Andrzeja Kawki, młynarza w młynie Obra, spadkobierczyni po Herstopskich (PG 15, 107); 1519 Kat. Żychlińska, c. zm. Floriana Żychlińskiego, wd. po Wojc. Kiełbasie Markowskim, obecnie [druga] ż. Jana Komornickiego, na 1/2 części należnych zm. mężowi z działów z bratem Janem z Markowa we wsiach Gosławice z przynależnościami w pow. kon. i na 1/2 m. Licheń z wsiami w pow. kon. oraz na 1/2 wsi Mieczewnica, Jaworowo i Radwanczewo w pow. gnieźn. zapisuje obecnemu mężowi 1000 zł węg. (PG 15, 311v); 1520 tenże, asesor na roczkach w Kcyni w zastępstwie burgrabiego (M. Gniezno I 155, 12).

1513-35 Wojc. Komornicki zw. Nóżka (Nosska, Noschka): 1513, 1514 → wyżej Jan Komornicki; 1515 tenże, brat Włodki, ż. Jana Gądkowskiego (PG 15, 49); 1518 tenże, stryj Małgorzaty, c. zm. Piotra Poklateckiego, ż. Andrzeja Górskiego (PG 15, 226); 1518 tenże, na 1/2 swych cz. wsi Garby zapisuje ż. Annie, c. Wojc. Bylińskiego, po 60 grz. posagu i wiana (PG 15, 187); 1524 tenże od Doroty Gowarzewskiej, c. zm. Stan. Gowarzewskiego, kupuje jej cz. po ojcu i matce w Gowarzewie za 30 grz. (PG 16, 44); 1524 tenże od szl. Mac. Grzybowskiego czyli Gowarzewskiego, mieszcz. we Wrześni, kupuje części wsi Gowarzewo za 200 grz. (PG 16, 47); 1527 tenże, stryj Kat. Komornickiej, c. zm. Jana Komornickiego, kupuje od niej części po ojcu i matce w K. i Gowarzewie, odziedziczone przez nią po śmierci brata Stan. Komornickiego za 200 grz. oraz obciąża te części czynszem rocznym 3 grz. na jej rzecz, z zastrz. pr. wykupu za 40 grz. (PG 16, 149v-150); 1527 tenże, wuj Barbary Ciecieradówny [Chwałkowskiej], zakonnicy w Trzebnicy [na Śląsku] (PG 16, 192v); 1529 tenże zobowiązuje się Bartłomiejowi Komornickiemu, swemu bratankowi (nepos), bronić od roszczeń osób trzecich, 1 ł. opust. zw. Grzybowski w Gowarzewie, jaki mu oddał w drodze zamiany (PZ 29, 575); 1530 tenże, wuj Zofii Bielawskiej, ż. Mateusza Ciecierada Chwałkowskiego (PG 16, 354); 1531 tenże, stryj Anny, c. zm. Bartłomieja Dębickiego, ż. Jana Sołeczyńskiego (PG 16, 469); 1532 temuż, dziedzicowi w Garbach, Wojciech Jemieliński [czyli Komornicki], dz. w Gowarzewie, zobowiązuje się bronić od roszczeń osób trzecich, las zw. Pasieka, zagrodę Kuracz z ostrowem, ogród zw. Grzybowski i 1/2 karczmy w Gowarzewie, które mu sprzedał za 40 grz. (PZ 20, 80); 1533 tenże toczy proces z Jakubem, altarystą w Kostrzynie (ACC 108, 20); 1533 tenże, wuj Anny Dobrzyckiej, ż. Jakuba Gliszczyńskiego (PG 16, 601); 1535 tenże dłużny 64 grz. Winc. Cielmickiemu, który ceduje tę sumę Łukaszowi Górce, star. gen. wlkp. (PG 16, 752v).

1514 Eufemia Baranowska, wd. po Adamie Baranowskim, prawa i roszczenia, przysądzone jej na sumach, które Hieronim Mosiński ma na wsiach król. Krosna [obecnie Krosno], Sowiniec i Żabienko, to jest na sumie 720 grz., daje c. Urszuli, ż. Jana Komornickiemu, zw. Cięciwa (PG 15, 21v-22), a 1515 dobra te, tenuta Hieronima Mosińskiego, w posiadaniu Eufemii Baranowskiej, która swe prawa przekazała c. Urszuli, wróciły do skarbu król. (MS 4/1 nr 2457).

1515 Florian, Stanisław, Anna i Zofia Komorniccy, Małg. Słupska, ż. Hieronima Bielawskiego, jej siostra Anna Słupska, ż. Jerzego Przyborowskiego, Barbara Międzychodzka, ż. Wojc. Drzewieckiego, Małg. Międzychodzka, ż. Franciszka Speki mieszcz. kośc., Kat. Cerekwicka, ż. Piotra Żychlińskiego i Beata Cerekwicka, 7. Świętosława Liskowskiego wspólnie otrzymują w podziale 1/3 wiosek Jeziora Wielkie, Winna i Kaleje [pow. pyzdr.] (PyG 29, 53v-55v).

1519-20 Dorota Komornicka, wd. po Marcinie Komornickim: 1519 taż, pani wienna, na swej oprawie we wsi Garby, 3 grz. czynszu rocznego z zastrz. pr. wykupu za 36 grz. zapisuje pannom Dorocie, swej córce i Katarzynie, nepotce [bratanicy swego męża], zakonnicom [w kl. Ś. Klary] w Gnieźnie (PG 15, 289v); 1520 taż, swemu zięciowi Jerzemu Rogaczewskiemu [mężowi Zofii], inwentarze i ruchomości w 1/2 wsi Garby, swą oprawę, sprzedaje za 40 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 15, 357v).

1519 Dorota Komornicka, c. Doroty Komornickiej, wdowy po Janie Komornickim, zakonnica w Gnieźnie (PG 15, 289v), 1525 ksieni kl. Ś. Klary w Gnieźnie (PG 16 k. 63, 71; MS 4/2 nr 13951, 14470).

1519-32 Zofia Komornicka, c. zm. Marcina Komornickiego, ż. Jerzego Rogaczewskiego (PG 15, 264; PG 16, 301v): 1520 Dorota Komornicka, wd. po Marcinie Komornickim, inwentarze i ruchomości w 1/2 wsi Garby, oprawione przez zm. męża, sprzedaje zięciowi Jerzemu Rogaczewskiemu, za 40 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 15, 357v); 1521 Jerzy Rogaczewski wsie Jabłonowo i Charcice w pow. pozn. sprzedaje Wawrz. Izdbieńskiemu za 800 grz., a jego ż. Zofia Komornicka, w asystencji stryja Łukasza Opalińskiego i wuja Mac. Wełmieńskiego [ze wsi Wełna k. Rogoźna], wyraża na to zgodę (PG 15, 417); 1532 tenże swej ż. Zofii Komornickiej sprzedaje za 100 grz. z zastrz. pr. wykupu 1/2 wsi Jabłkowo w pow. gnieźn., którą nabył od Kat. Przecławskiej, wd. po Idzim Jabłkowskim, za 200 grz. grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 16, 498v).

1521-29 Bartłomiej Komornicki, [s. Jana i Urszuli]: 1521 tenże i Stanisław, bracia nieletni, w asystencji stryja Wojc. Komornickiego i wuja Jana Baranowskiego, części po ojcu zamku Gosławice z wsiami, które ojciec ich za 1000 zł węg. nabył od [swej drugiej] ż. Katarzyny z Żychlina, przekazują wieczyście swej macosze, wd. po ojcu (PG 15, 392v); 1529 tenże na 1/2 swych cz. wsi K. i Gowarzewo zapisuje ż. Jadwidze, c. Jakuba Międzychodzkiego, po 100 kóp [gr] posagu i wiana (PG 16, 312).

1521-27 Stan. Komornicki [s. Jana i Urszuli]: 1521 → wyżej Bartłomiej; 1527 → Wojciech.

1527 Kat. Komornicka, c. zm. Jana [Cięciwy] Komornickiego, [c. Urszuli Baranowskiej, zakonnica w kl. S. Klary w Gnieźnie], w asystencji stryjów Jana Opalińskiego i Mac. Kopaszewskiego oraz wuja Łukasza Kowalskiego → Wojciech Nóżka.

1532 Jan Gliszczyński zapisuje ż. Kat. Komornickiej po 100 kóp [gr] posagu i wiana na 1/2 swych połówek wsi Glisno [obecnie Glesno], Kleszczyna i Wąsosz w pow. nak. (PG 16, 533v).

1508-1580 areał: 1508 [formularz nie wypełniony] (ASK I 3, 21v); 1510 C. wieś opust. (ASK I 3, 265v); 1510 C. wieś całkowicie opust. (LBP 54); 1563 in regestris mansis caret [w rejestrach poborowych nie podano liczby łanów w C, zapewne dlatego, że wieś była opust.] (ASK I 5, 237); 1577 K. (ASK I 5, 719); 1580 [formularz nie wypełniony] (ZD 37).

5. 1423 kop. 1488-92 dzies. małdratowa wraz z opłatami pieniężnymi z C. należą do uposażenia prebendy zw. „Krzesiny” w kat. pozn. (LBP 54); 1467 Marcin, kapłan ze Środki, wydzierżawia dochody swego kościoła [Ś. Małgorzaty w Śródce] Janowi Komornickiemu, plebanowi w Tulcach, z wyjątkiem m. in. dziesięciny z folw. w C.9Now. 2, 354 pisząc o uposażeniu kościoła par. Ś. Małgorzaty w Sródce K. Poznania wspomina o dziesięcinie z Komornik dla tego kościoła, lecz z podanych przez niego źródeł nie udało się odszukać dalszych informacji na ten temat (ACC 46, 112v); 1510 do uposażenia prebendy „Krzesiny” należała dzies. małdratowa [z łanów kmiecych] w C., lecz wieś całkowicie opust. [jest bez kmieci] i nic nie dają (LBP 54); 1629 z wizytacji kościoła par. w Tulcach: dla plebana należy się dzies. snop. z folwarku w K., z tego tytułu otrzymał on 6 kóp [zboża] (AAP, Acta Visitationum 7, 78-79).

6. 1449-86 Jan Komornicki, duchowny → p. 3; 1462-1510 Bodzęta Komornicki, duchowny → p. 3.

1 O miejscowości Górka (też Górki) znamy dotychczas tylko informacje z 1443 i 1491 r. (AC 2 nr 1161; PG 10, 141v). Najprawdopodobniej osada ta leżała w woj. pozn., w okolicy wsi K. k. Tulec i dzieliła jej losy własnościowe; obecnie nieznana. Osadzie Górka k. K. nie poświęcono w SHG samodzielnego hasła.

2 W zapisce tej występuje jeszcze Mroczek, dz. w Kleszczewie. Natomiast Z. Wdowiszewski (RH 9, 50) mylnie pisze o Janie z Komornik i Kleszczowej.

3 Zob. przypis 1.

4 W 1453 r. Boguchna czynsz ten w testamencie zapisała altarystom w koleg. Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu (M. Poznań D 671).

5 Lakoniczny regest nie podaje, kto obciążył czynszem K., lecz porównanie z innymi transakcjami wskazuje, że wszyscy czterej bracia dokonali tej transakcji.

6 W akcie tym pominięto Jana Komornickiego. Nie znamy powodów tego opuszczenia (nieobecność? pomyłka pisarza?). Brak ten nie jest uzasadniony w świetle późniejszych czynności, które dotyczyły wsi K.

7 Oba akty, z 1480 i 1481 r., są równobrzmiące: jedynie w pierwszym z nich nabywcy są określeni jako nobiles, a w drugim jako honorabiles et nobiles (a więc tu uwzględniono, że Jan i Bodzęta byli duchownymi).

8 → przypis 1.

9 Now. 2, 354 pisząc o uposażeniu kościoła par. Ś. Małgorzaty w Sródce K. Poznania wspomina o dziesięcinie z Komornik dla tego kościoła, lecz z podanych przez niego źródeł nie udało się odszukać dalszych informacji na ten temat.