1230 or. Cunarske (Wp. 1 nr 128), 1240 Conarske (Wp. 1 nr 225), 1247 Conerzch (Wp. 1 nr 265), 1252 kop. XVII w. Konarske (Wp. 1 nr 295), 1390 kop. 1685 Konarskie (Wp. 6 nr 317), 1400 Conari (WR 3 nr 114), 1415 Konarskye (PyZ 3, 93), 1430 Konary (KoścZ 9, 271v), 1470 Komorskye (PG 57, 45v-46), 1510 Conary, Conarskye (LBP s. 106, 139-140), 1523 Conarszkye (KoścZ 24, 318), 1563 Conarskie (ASK I 4, 209v), 3 km na SW od Książa.

1. 1436 n. pow. kośc. (PG 1, 194); 1510 par. Książ, dek. Nowe Miasto (LBP 139-140).

2. 1510 młyn i 3 jeziora → p. 3; 1520 Jarosławki graniczą ze wsiami C. i Olsze (KoścZ 24, 98v); 1523 granice wsi C. i Jarosławki, jez. we wsi C. (KoścZ 19, 103-103v); 1541 Stanisław i Jan Ksiąscy dają Wawrz. Pogorzelskiemu bagno we wsi Kiączyn graniczące z Włościejewkami, Międzyborzem i C. wraz z jez. Piołyńsko i ostrowami, a otrzymują w zamian jez. Wielki Wieczel w C.¹Na MTop. 1950 w okolicy K. zaznaczono wiele niewielkich jezior bez nazwy 500 zł pol. (PG 17, 434-434v).

3. Własn. ryc. przejściowo kl. cystersów w Paradyżu. 1230²Część badaczy skłonna jest datować dok. na 1232 r.; przegląd stanowisk daje Matuszewski Imm. 398, przyp. 11 komes Bronisz nadaje po śmierci swojej i żony klasztorowi cyst. w Paradyżu swe wszystkie dobra [wymieniono szereg wsi w okolicy Książa] m. in. C. (Wp. 1 nr 128); 1236 Władysław [Odonic] ks. wlkp. potwierdza powyższe nadanie, które uczynione zostało za zgodą krewnych Bronisza: brata Sędziwoja, bratanka Jarosta s. Chwała, ich rodziców, oraz żony Bronisza (Wp. 1 nr 194); 1240 komes Bronisz fundator kl. w Paradyżu nadaje temu klasztorowi po swej śmierci dobra odziedziczone po ojcu, m. in. C. (Wp. 1 nr 225); 1247 pap. Innocenty IV przyjmuje pod swą opiekę kl. w Paradyżu i jego dobra, m. in. C. (Wp. 1 nr 265); 1252 Przemysł [I] ks. wlkp. zaświadcza, że komes Sędziwej s. zm. Chwała za zgodą swego brata komesa Jarosta dał klasztorowi w Gościkowie [Paradyżu] 1/2 wsi Chrząstowo, a otrzymał w zamian K. i dopłatę 7 grz. (Wp. 1 nr 295); 1257 (fals.) Przemysł [I] ks. wlkp. bierze w opiekę kl. w Paradyżu i jego dobra, m. in. C. (Wp. 1 nr 351; Bielińska 261-262).

1390 Paszek z Gogolewa daje nowo erygowanemu kościołowi par. w Gogolewie m. in. dzies. ze swego folw. w K. i czynsz z 2 1/2 ł. wysokości 2 grz. 14 gr (Wp. 6 nr 317).

1400-30 Peregryn z K., Konarski: 1400-01 tenże toczy proces z Jakuszem z Jarosławek o to, że Jakusz zranił go na publicznej drodze (WR 3 nr 114; ZSW nr 204); 1415 tenże wraz z [Dobrogostem] z Włosciejewek [kaszt.] gieckim i bratem [swoim?³Zapiska sformułowana została niegramatycznie, co uniemożliwia zrozumienie pokrewieństwa występujących osób: „In causa nobilium Geczsky de Wlosczeyeuicze et Peregrini de Konarskye et frater Derslaus de Wyesczyczno – –”. Dziersław był na pewno współrodowcem Pasikoniów h. Wczele: 1418 Dziersław Wczele Wieszczyczyński (WR 3 nr 700)] Dziersławem z Wieszczyczyna toczy proces przeciwko Tyfanowi z Łowęcic [pow. pyzdr.] o 15 grz. (PyZ 3, 93-93v); 1415 tenże toczy proces ze Stan. Słapem [z Dąbrówki k. Skórzewa]; Peregryn oskarża Słapa, iż z 4 sobie równymi i 3 niższymi najechał dziedzinę K. i przemocą porwał kmiecia Jakuba do zamku król. w Kościanie, zagarniając mienie tego kmiecia wartości 40 grz.; Słap odpowiada, że uczynił to z polecenia star. Sędziwoja z Ostroroga jako jego burgr. kośc., gdyż wspomn. kmieć ukradł zasekwestrowane mu przedmioty (pingnores regales); Słap ma przyprowadzić do sądu star. Sędziwoja (KoścZ 4, 151-151v, dawne f. 48); 1430 tenże zastępuje w sądzie Jana Pasikonia [z Włościejewek] (KoścZ 9, 269); 1430 tenże zobowiązuje się dać Wojc. Siedleckiemu swemu zięciowi (gener) wwiązanie w K. na sumę 4 grz. czynszu od kmieci (KoścZ 9, 271 v).

1424 Mikołaj niegdyś Pruski [z Prus w pow. kał.] ma zastaw w C.⁴Nie ma pewności, czy przekaz ten należy odnieść do K. koło Książa, jest też bowiem Konarskie k. Kórnika w pow. pyzdr. Mikołaj występuje jednak w zapisce dotyczącej sprawy Wojc. Dobczyńskiego, a Dobczyn leży w pobliżu K. koło Książa (WR 3 nr 1221).

1427 śwd. Dobiesław, który rezyduje w C. (WR 3 nr 1273).

1436 Olbracht, Bartosz, Jan, Andrzej, Jarosław, Opacz i Stanisław [Krakwicze⁵Jak wskazuje imię pierwszego z braci mogli to być synowie Olbrachta Krakwicza z → Czerwonego Kościoła], bracia niedz. z Czerwonego Kościoła kupują od Mikołaja, Jana i Wojciecha braci niedz. z C. dziedzinę C. za 400 grz. (PG 1, 194); 1444-47 Jarosław i Jan bracia z C., Konarscy (KoścZ 12, 472; KoścZ 13 s. 13, 31); 1449 Olbracht, Bartosz, Andrzej, Jarosław, Opacz dają Mik. Pasikoniowi z Włościejewek swą cz. K.. a otrzymują w zamian Masłowo i dopłatę 400 grz. (PG 3, 89); 1454 Andrzej bp pozn. nadaje Opaczowi z K. w uznaniu jego zasług sołectwo w Skarboszewie w pow. pyzdr. (CP 4 nr 370); 1468 tenże Opacz w Czerwonego Kościoła marszałek dworu bpiego, stryj Andrzeja syna Piotra Pasikonia z Włosciejewek (AE II 207).

1449-70 Mikołaj Pasikoń z K., Konarski (KoścZ 15 k. 547, 595), także z Włosciejewek, [h. Wczele⁶W 1505 r. Wawrz. Pasikoń z Włościejewek przyjmowany w skład kap. pozn. przeprowadził wywód swego szlachectwa po ojcu z h. Wczele (MHP 221)], mąż Jadwigi (PG 4, 49): 1449 → wyżej; 1464 tenże toczy proces z Janem Wyskotą kan. pozn., Maciejem i Mikołajem z Kawcza o 20 grz., które braciom tym należą się po zm. Małgorzacie c. Wojc. Rusockiego; Mikołaj ma zapłacić wspomn. braciom tę sumę (KoścZ 14, 294; BR 628 nr 171); 1466 tenże stryj Jana Jabłkowskiego [z Jabłkowa w pow. gnieźn.] i jego siostry Anny (PG 6, 222v): 1470 tenże z K., Chlebowa, Masłowa, Wieszczyczyna (KoścZ 15, 529); 1470 tenże stryj Świebora, Pawła Pachoty Kolnickich [→ Kolniczki], ich sióstr Jadwigi i Katarzyny oraz ich braci stryjecznych (PG 57, 45v-46); 1472 tenże toczy proces z Janem, Michałem i Dorotą dziećmi Jana Wyciążkowskiego (KoścZ 15, 735); 1472 tenże toczy proces z Maciejem i Janem z Górki [której?] (KoścZ 15, 731); 1476 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mac. Jastrzębskiemu [z Jastrzębnik w pow. kał.] 8 grz. czynszu na wsi Masłowo za 100 grz., a Jastrzębski zapisuje swej ż. Barbarze po 150 grz. posagu i wiana⁷Być może Barbara była c. Mikołaja Pasikonia, a czynsz z Masłowa byłby zatem jej posagiem. W 1508 Maciej i Jakub Jastrzębscy nazwani zostali siostrzeńcami Andrzeja i Wawrzyńca Pasikoni z Włościejewek (AC 2 nr 1621). W 1470 r. znamy inną ż. Macieja Jastrzębskiego, Beatę (PG 8, 73v), a w 1482 Elżbietę (PG 7, 152) (PG 9, 64v).

1487-1514 Wawrzyniec Pasikoń z K., Konarski, także z Wieszczyczyna i Pogorzeli [pow. pyzdr.], brat Dobrogosta, [zapewne s. Mikołaja Pasikonia]: 1487 tenże z Dobrogostem bracia niedz. sprzedają z zastrz. pr. odkupu Fryczowi Kowalewskiemu wieś Masłowo za 200 grz. jako posag swej siostry Katarzyny ż. Frycza (PG 10, 89v); 1488 działy tegoż z bratem Dobrogostem: Wawrzyniec otrzymuje Wieszczyczyn, Chlebowo, K. i wolnych kmieci w Masłowie, Dobrogost otrzymuje Grąbkowo, Sląskowo, Golejewo, Masłowo i 1/3 Stwolna (PG 10, 99v); 1489 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mac. Jastrzębskiemu wieś K. za 100 grz. (PG 10, 114v); 1489 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mac. Jastrzębskiemu 1/2 Śląskowa za 200 grz. (PG 10, 123v); 1489 tenże przekazuje swemu bratu Dobrogostowi pr. własności dóbr ojczystych i macierzystych K., Chlebowo, Masłowo, Grąbkowo, Sląskowo, Golejewo i Stwolno, zachowując dla siebie Wieszczyczyn oraz 2 stawy i mł. w Chlebowie; Dobrogost ma przejąć obowiązek wyposażenia sióstr (PG 10, 123v); 1506 tenże stryj Doroty ż. Świebora Kolnickiego (PG 13, 93v); 1506 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Marcina Baranowskiego dz. w Dobczynie 2 ł. os. w Chrząstowic (PG 13, 98); 1514 tenże z Wieszczyczyna daje w działach swemu bratu Dobrogostowi Pasikoniowi z K. wsie Wieszczyczyn, Masłowo, K. i Chlebowo; Dobrogost zapisuje Wawrzyńcowi czynsz 15 grz. na 1/2 wsi Grąbkowo, Sląskowo, Golejewo i Stwolno oraz na całych wsiach Wieszczyczyn, Masłowo, K. i Chlebowo (PG 15, 11).

1487-1523 Dobrogost Pasikoń z K., Konarski, także z Pogorzeli, brat Wawrzyńca: 1487, 1488, 1489 → wyżej; 1496 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Mik. Pogorzelskiego [z Pogorzeli w pow. pyzdr.] zw. Lurant 1/2 wsi Gumienicc w pow. pyzdr. za 400 zł węg. jako posag swej ż. Agnieszki, siostry Pogorzelskiego; Dobrogost zapisuje Agnieszce c. zm. Jana Luranta Pogorzelskiego po 400 zł węg. posagu i wiana na K., Chlebowie i Masłowie (PG 7, 118v-119); 1499 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu za 100 grz. Barbarze wd. po Mik. Pogorzelskim 1/2 wsi Gumienice, którą Mik. Pogorzelski zastawił mu tytułem wiana za 200 kóp (PG 12, 320); 1500 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu szl. Michałowi sołtysowi we wsi Słup 1/2 Golejewa z 1/2 młyna, 1/4 Stwolna za 70 grz. i 85 zł (PG 12, 69); 1510 tenże dz. w C. (LBP 139-140); 1512 tenże toczy proces z Janem Pogorzelskim oskarżony o to, że poręczył Janowi za swą ż. Agnieszkę, iż odstąpi ona Janowi swą cz. folwarku w Głuchowie w pow, pyzdr. wraz z częścią wójtostwa w Pogorzeli i stawem Przykunia w zamian za 1/2 zamku i 2 inne stawy w Pogorzeli; Agnieszka nie uczyniła tego (PG 68, 225); 1514 Agnieszka Pogorzelska ż. tegoż Dobrogosta toczy proces o granice Pogorzeli (PyZ 19 k. 149, 259); 1514 tegoż działy z bratem Wawrzyńcem → wyżej; 1521 tenże z ż. Agnieszką Pogorzelską (KoścZ 24, 175v); 1521 tenże z s. Wawrzyńcem → niżej; 1523 tenże toczy proces z Wielisławem, Feliksem i Janem braćmi niedz., ss. Jana Kołackiego i domaga się, by odstąpili mu oni swe części Grabkowa, Chrząstowa, Śląskowa, Stwolna i Golejewa z częścią mł. Słupskiego, odebrawszy sumę, jaką zapłacili za te dobra Zygmuntowi, Barbarze i Annie dzieciom Ramsza Zimnowodzkiego; Dobrogost ma pr. bliższości do wspomn. dóbr jako wuj owych dzieci (KoścZ 24, 318).

1496 Małgorzacie c. Mik. Pasikonia z K. zapisuje jej mąż Piotr Baszkowski [z Baszkowa w pow. pyzdr.] po 200 grz. posagu i wiana (PG 7, 125v); 1500 Elżbiecie c. zm. Mik. Pasikonia z K. zapisuje jej mąż Andrzej Bieganowski [z Bieganowa k. Środy, pow. pyzdr.] po 200 grz. posagu i wiana na Śniatach i Sikorzynie w pow. kośc. (PG 12, 84-84v).

1521 Wawrz. Pogorzelski z ojcem Dobrogostem zapisują żonie Wawrzyńca, Konstancji c. Hieronima Rozdrażewskiego kaszt. przem., po 350 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi Wieszczyczyn, Masłowo, Chlebowo i K.; Dobrogost daje wspomn. wsie Wawrzyńcowi (PG 15, 412v-413); 1528 Wawrz. Pasikoń Pogorzelski zapisuje swej ż. Konstancji c. Hieronima Rozdrażewskiego kaszt. rogoz. po 425 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi Wieszczyczyn, Masłowo, Chlebowo, K. i Jarosławki (PG 16, 224v); 1528 bracia rodzeni Pogorzelscy [ss. Dobrogosta]: Wawrzyniec, Andrzej z ż. Anną c. Hieronima Rozdrażewskiego, Mikołaj z ż. Dorotą c. Jana Chojeńskiego, Piotr (PG 16, 224-224v); 1534 Agnieszka Pogorzelska wd. po Dobrogoście Konarskim Pasikoniu daje swemu s. Piotrowi Pogorzelskiemu w działach z nią i jego braćmi Wawrzyńcem, Mikołajem i Andrzejem, 1/2 miasta Pogorzela oraz wsi Głuchowo i Gumienice w pow. pyzdr. (PG 16, 645v); 1534 Piotr Pogorzelski z ż. Zofią c. Jana Dobczyńskiego (PG 16, 646); 1535 Wawrz. Pogorzelski Pasikoń daje swemu bratu Andrzejowi Pogorzelskiemu i swej ż. Konstancji Nowomiejskiej dobra Wieszczyczyn, Masłowo, Chlebowo, K. i Jarosławki do czasu, gdy starszy jego s. Jan

ukończy 20 rok życia (PG 16, 761 v); 1541 Wawrz. Pogorzelski poborca woj. pozn. → p. 2.

Mieszkańcy: 1415 kmieć Maciej (PyZ 3, 92v); 1515 kmieć Jakub → wyżej.

1510 wieś C. ma 5 1/2 ł. os., 1/2 ł. opust., 3 jeziora; folw. opust. dziedzica; mł. opust.; 2 zagr. (LBP 139-140); 1530 pobór od 2 ł. (ASK I 3, 135v); 1563 pobór od 4 ł. (ASK I 4, 209v); 1581 pobór od 2 ł. (ŹD 89).

5. 1390 dzies. z folw. płacona plebanowi w Gogolewie → p. 3; 1510 wieś C. płaci dzies. kościołowi par. w Śremie; folw. dziedzica płaci dzies. plebanowi [w Książu]; 2 zagr. płaci plebanowi po 1 gr; 2 grz. na wsi C. ma zapisane pleb. z Gogolewa (LBP s. 106, 139-140, 150).

7. SzPozn. 157.

8. 1926 znaleziono w torfie przęślik gliniany o nieokreślonej chronologii (Hensel 3, 107).

Uwaga: nazwa K. stoi w związku z określeniem ludności służebnej zajmującej się hodowlą koni i podlegającej zapewne specjalnemu urzędnikowi – konarskiemu. Nazwy typu Konarskie czy Konary występują dość często w całej Polsce (Z. Kaczmarczyk, Kasztelanowie konarscy, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, 2, 1949, s. 18-20).