KUBACZYN

1326 or. Cobaczno (Wp. 2 nr 1069, Wp. 4 s. 45), 1388 Kubaczyn (Lek. 1 nr 302), 1419 Kubaczina (KoścZ 5, 446, dawniej k. 22), 1421 Cubaczino (KoścZ 5, 307), 11 km na E od Grodziska Wlkp.

1. 1326 dystr. drożyński (Wp. 2 nr 1069; Wp. 4 s. 45); 1450 n. pow. kośc. (PG 4, 52); 1510 n. par. Drożyn [obecnie Drużyn] (LBP 100).

2. 1429 staw rybny (KoścZ 9, 157v); 1435 proces o granice między K. a Kotowem (KoścZ 11, 67); 1465 w podziale C. wymieniono: sad, ostrów, zapust, łąki, staw; [obiekt nieokreślony] Grobka, na którym można łowić ryby; pola w stronę wsi Drożyn, Kotowo, Ząbrsko [obecnie Zemsko] i [strugi] Mogilnica (PG 7, 153v, dawniej k. 362v); 1524 w procesie o odnowienie granic między wsiami C. oraz Ząbrsko podano opis gran.: kopiec narożny za brodem zw. Kamienny Bród przy brzegu strugi rozdziela wsie Niemierzyce, Ząbrsko i m. Drożyn; od niego kopce gran. i znaki metalowe aż do kopca narożnego nad błotem; kopiec ten rozdziela Ząbrsko, C. i Granowo; pozwany, Bartłomiej Kubacki wnosi o przeprowadzenie rozgraniczenia zimą, ze względu na podmokłe lasy (KoścZ 24, 438).

1566 wymieniono w K.: dwór zw. Obórka, płosa Kwilecka, droga granowska [do Granowa?, do Granówka?], gran. z Drożynem (KoścG 19, 42); 1568 w K. wymieniono: [dwór] Obórka, Dół Kuszczyński, łąki aż do gran. granowskicj [do Granowa?, do Granówka?] (PG 20, 654).

3. Własn. szlach. 1326 król Władysław [Łok.] nadaje imm. ekon. i sąd. Marcinowi zw. Domasławic, s. Mikołaja, dla jego dziedziny Adamowice położonej w dystr. druż. i przyległych do niej, zw. Czartkowice, C. i Pełczyce (Wp. 2 nr 1069; Wp. 4 s. 45).

1388 Baranek z K. (Lek. 1 nr 302).

1393-94 Święchna wd. Kubaczyńska wygrywa proces z bratem Szczedrzykiem z Kluczewa [k. Wielichowa] o podział 2 ł. i 1/2 karczmy w Kluczewie (Lek. 2 nr 1538, 1587).

1419-21 Helżka, Elżbieta z K.: 1419 taż z bratem Piotrem, dziedzice w K. toczą proces z Prachną wd. po Wincentym z Sepna (KoścZ 5 k. 184v, 446, dawniej k. 123v, 22); 1420 taż z bratem Piotrem, dziedzice w C., otrzymują w podziale Sepna 1/4 tej dziedziny, a Prachna, wd. po Wincentym z Sepna wraz z dziećmi otrzymują 3/4 tej dziedziny; podobnie dzieli się zasiewy zimowe [to jest plony z tych zasiewów], lecz zasiewy wiosenne przypadają Prachnie; podobnie dzieli się bydło i ruchomości, lecz z wyłączeniem bydła najemnego oraz tego bydła, które Prachna przyprowadziła do Sepna (KoścZ 6, 41v); 1420 sąd wyrokuje, że Jakusz Sepieński winien wydać Prachnie wraz z dziećmi, Elżbiecie1Elżbieta i Piotr, rodzeństwo z Kubaczyna tu incydentalnie określeni „z Sepna” i Piotrowi z Sepna dokumenty dot. połowy ł. w Sepnie Wielkim (KoścZ 6, 42); 1421 Elżbieta, ż. Przecława [z Lubiekowa, obecnie Lubikowo], dz. w C. i jej brat Piotr oraz Prachna z Sepna Wielkiego, ż. Wincentego [to jest wd. po Winc. Sepieńskim] i jej dzieci toczą proces z Budziwojem z Sepna Małego i jego s. Jakuszem o całe zarośla w Sepnie Wielkim oraz o łąkę Ostrów Wielki (KoścZ 5, 307, dawniej k. 78).

1419-35 Piotr dz. w K., Kubacki, Kubaczyński, brat Elżbiety, mąż Heleny: 1419, 1420 → wyżej; 1429 za Piotra Kubackiego pod karą umowną 100 grz. poręczają staroście gen. Wlkp. Franciszek Szkapa [z Ujazdu k. Grodziska Wlkp.] i Jarosław Zadorski, że Piotr będzie żyć w pokoju z Januszem Woźnickim (KoścZ 9, 155v), a 1430 Piotr i Wincenty z K. toczą proces z Januszem Woźnickim (KoścZ 9, 261v); 1429 tenże Piotr toczy proces z Wincentym z C. o staw rybny [w K.?] (KoścZ 9, 157v); 1430 tenże toczy proces z Marcinem Komorowskim [który występuje też jako Sepieński] o 300 grz. szer. gr spadku po stryju Tarchale2Prawdop. był to Piotr Tarchała, 1413-13 tenut. w Międzyrzeczu (G.Star. 49), który występuje w 1424 jako stren. Piotr Tarchała z Jankowa [Przygodzkiego], a dawniej z Wysocka [obie osady w pow. kal.] (WR 4 nr 917, por. też Wp. 5 nr 325), do którego jest bliższy, aniżeli Marcin (KoścZ 9 k. 243, 257v, 270v); 1430-31 tenże, występuje jako opiekun (vitricus) Mikołaja i Jana ss. [Wojciecha?] Kromnow [z Górska k. Przemętu] (KoścZ 9 k. 246v, 258, 262, 276v); 1432 tegoż ż. Helena dowodzi, że swego dziewierza [szwagra] Olbrachta Kromnowo z Górska nie posyłała do Wschowy, aby odebrał od Żydów 10 grz. (WR 3 nr 1453); 1433 w procesie przeciwko temuż, Andrzej Bojanowski dowodzi, że wskutek niezapłacenia przezeń należności, poniósł 10 grz. szkody (WR 3 nr 1467); 1435 tenże z ż. Heleną dają kl. cyst. w Paradyżu 150 grz. (tak PG 1, 102v; względnie 120 grz., tak Wp. 5 nr 559), a otrzymują od kl. w dożywocie wieś Lutole Mokre [obecnie Lutol Mokry] oraz przekazują po swej śmierci tę wieś klasztorowi (PG 1, 102v; Wp. 5 nr 559, 561); 1435 tenże oraz Winc. Wąbiewski [występuje jako Wincenty z K.] toczą proces z Januszem Woźnickim3Ciż sami procesowali się już w 1428 i 1430 (KoścZ 9 k. 74v, 261v), lecz w zapiskach nie podano przedmiotu sporu; być może był on ten sam o granice między K. a Kotowem (KoścZ 11, 67); 1435 za Helenę ż. [Piotra] Kubaczyńskiego poręczył Piotr Popowski, który z tego powodu toczy proces ze szlach. [Janem i Zewrzydem z Ponina, ss. Piotra] wójtami kośc. (KoścZ 11, 92v).

1428 Małgorzata z K. i jej s. [imienia nie podano] (KoścZ 9, 108v).

1429-30 Wincenty z K. (KoścZ 9, 261v); 1427-35 tenże w Wąbiewie: 1429 → wyżej.

1435-50 Hinczka z K., Kubacki, Kubaczyński (PZ 15, 5v; KoścZ 12 k. 174, 562), mąż Anny: 1435 tenże na 1/2 K. zapisuje po 50 grz. posagu i wiana ż. Annie (PG 1, 74); 1435 tenże sprzedaje swoją cz. Sepna za 100 grz. szer. gr Janowi i Maciejowi, braciom niedz. z Sepna, a ci tegoż samego dnia przenoszą na Hinczkę własność swojej cz. Sepna oraz tej cz. Sepna, którą kupili od niego – zastrzegając dla siebie 2 ł., jeden pod Konojadem, drugi pod Szczepowicami – a to dlatego, ponieważ nie zapłacili Hinczce za kupioną cz. Sepna, a także pod warunkiem, że Hinczka po 8 latach przekaże im obie części Sepna (PG 1, 77v-78); 1447 tenże oraz Jan, pleban w Drożynie toczą proces o to, że [Hinczka] Kubaczyński po śmierci plebana Piotra zabrał dokumenty i inne rzeczy kościelne zamknięte w skrzyni; Hinczka składa do rąk oficjała dokumenty kościoła w Drożynie w opieczętowanym worku (ACC 29 k. 186v, 201); 1450 tenże sprzedaje za 50 grz. Przedpełkowi dz. w Plastowie 2 płosy w Piastowie i trzecią cz. swej szóstej cz. w Karczewie [k. Grodziska Wlkp.] (PG 4, 52v).

1440 działy majątkowe braci Wąbiewskich: Jan Wąbiewski otrzymuje 1/2 dziedziny C. oraz od braci 30 grz. półgr, wraz z czynszem [o niepodanej wysokości] od tej sumy, nadto jego bracia mają wystawić dok. [aby zabezpieczyć tę sumę na swym mieniu]; pozostali bracia Maciej i Mikołaj otrzymują całą dziedzinę Wąbiewo; wśród rozjemców przy podziale Hinczka Kubacki (KoścZ 12, 174).

1463-79 Jan Hampel, Hempel, Ampel, dz. w C., Kubaski, Kubacki, mąż Jadwigi: 1463 tenże kupuje za 200 zł węg. od Czuchny ż. Pakosza Golińskiego części we wsiach Wolikowo [k. Grodziska Wlkp., obecnie Wolkowo] i Plastowo, jakie jej przypadły po ojcu i matce w dziale ze siostrami (PG 6, 165); 1465 w podziale wsi C. między braćmi Jan Hempel z C. otrzymuje dwór sołecki (curia scoltecie) z 4 kmieciami (Michał Kyetran, Jan Strzich, Pietro, Jan Furman), 2 zagrody z 2 zagrodnikami (Piotrowski, Strytrz), po 1/2 sadu, obory, ostrowu sołtysa, zapustu i łąk oraz folwark, zaś Jan Młodszy otrzymuje wielki dwór z 4 kmieciami (Jandro, Ptak, Jan Bojak, Stanisław), po 1/2 obory przy stawie, wielkiego ogrodu, sadu, ostrowu sołtysa, zapustu i łąk oraz wielką stodołę, wielką słodownię i 1/2 [innej] słodowni, pr. połowu ryb [na obiekcie nieokreślonym] Grobka (PG 7, 153v; dawniej k. 362v); 1467 tenże oraz Jan [Starszy], Jan [Młodszy] bracia, dziedzice w C., sprzedają za 200 [zł węg.4Brzeg karty urwany w tym miejscu, lecz kontekst wskazuje, że sumę sprzedażną podano w złotych węgierskich] swe części dziedz. w Wolikowie Jakubowi, Mikołajowi i Filipowi braciom z Wolikowa (PG 6, 241); 1479 sąd zachowuje w mocy dok. wienny Jadwigi ż. Jana Hampel Kubackiego wobec pozwów panny Anny c. zm. Jana [którego?] Kubackiego z powodu zabicia przez Hampela jej ojca (KoścG 2 k. 68, 71v); Hampel płaci główszczyznę żonie oraz córce zabitego (KoścG 2, 77v).

1465-69 Jan Młodszy, dz. w C., brat Jana Hampela Kubackiego i Jana Starszego, dziedziców w C.: 1465, 1467 → wyżej; 1469 tenże wraz z bratem Janem Starszym poręczył za prac. Krzyżana z Łęk Wielkich w sprawie 8 koni i 2 wozów; z tego powodu bracia zostali pozwani przez Mik. Granowskiego (KoścZ 15, 257).

1467-77 Jan Starszy, dz. w K., brat Jana Hampela Kubackiego i Jana Młodszego dz. w C.: 1467, 1469 → wyżej; 1477 tenże kupuje 2 ł. os. we wsi Strzelce [k. Grodziska Wlkp.] za 70 zł węg. z zastrz. pr. wykupu od Mikołaja Grabisza ze Strzelec (PG 9, 75v).

1465-97 Jan [Młodszy czy Starszy?] Kubacki, Kubatski, Kubacski (KoścZ 15 k. 52v, 190): 1466 Jan Kubacki na dwóch cz. połowy wsi C. zapisuje Stefanowi altaryście altarii Ś. Jadwigi w kościele par. w Grodzisku [Wlkp.] kopę [gr] czynszu rocznego z zastrz. pr. wykupu (PG 6, 231v); 1479 Jan Kubacki, mąż Małgorzaty, ojciec panny Anny, zabity przez Jana Hampela Kubackiego (KoścG 2, 68), który płaci tytułem główszczyzny 60 grz. dobrych półgr Małgorzacie i tyleż Annie (KoścG 2, 77v); 1497 król daje Mik. Opalińskiemu pr. do dóbr dziedz. C. Jana Kubackiego [z powodu zarzutu niedopełnienia przezeń obowiązku służby wojskowej] (Posp. Rusz. 109; MS 2 nr 892).

1485-93 Małg. Kubacka: 1485 taż, wd. po Janie [Młodszym czy Starszym?] Kubackim, ż. Mik. Paruszewskiego, sprzedaje mężowi z zastrz. pr. wykupu oprawę, jaką jej pierwszy mąż zapisał na 1/2 połowy C. (PG 10, 24); 1493 taż, w asystencji stryja i wuja Sędziwoja Kokalewskiego i Mik. Snowidowskiego, daje mężowi Mik. Paruszewskiemu trzecią cz. swej oprawy w K. (PG 11, 3).

1493-98 Hincza, Hinczka Kubacki (AC 2 nr 762), mąż Heleny: 1496 tenże na 1/2 C. zapisuje ż. Helenie, c. Hinczki Ujejskiego [z Ujazdu k. Grodziska Wlkp.] po 100 grz. posagu i wiana (PG 7, 90); 1497, 1498 tenże, dla strzeżenia zamków i ziem Wlkp., zwolniony przez króla od obowiązku udziału w wyprawie wojennej (MS 2 nr 717, 1214).

1497 Anna Kubacka, ż. Stan. Kamieniewskiego [z Kamionek], który za 150 zł węg. sprzedaje jej części dziedz. we wsiach Kamionki i Taczały (PG 13, 138).

1503 Jan Kubacki: Anna, wd. po Janie Będlewskim swej córce Annie Będlewskiej, ż. Jana Kubackiego, zapisuje tytułem długu 100 grz. szer. półgr na swej oprawie na 1/2 Srocka [Małego k. Stęszewa] (PG 12, 271).

1510 dz. wsi C. niewymieniony z imienia i nazwiska; tenut. Wąbiewski uprawia w C. 1 1/2 ł. opust.; dla altarii Ś. Trójcy w Grodzisku [Wlkp.] płaci się z C. 1 kopę [gr czynszu rocznego] (LBP s. 100, 207).

1515-41 Bartłomiej Kubacki: 1515 tenże na 1/2 wsi C. i na sołectwie w C., które uprawia jako folwark, zapisuje ż. Katarzynie, c. Jana Kokalewskiego po 110 grz. posagu i wiana (PG 15, 60v); 1524 → p. 2; 1541 jego c., Anna, ż. Wojc. Gnińskiego (PG 17, 423); 1547 tenże wspomn. jako zm., jego c. Barbara, ż. Marcina Granowskiego z Granówka (PG 18, 351).

1566-68 Wojc. Kubacki, Kubaczyński: 1566 tenże protestuje przeciwko Stan. Kokalewskiemu z powodu szkód, jakie ten wyrządził mu w K. (KoścG 18, 42); 1568 tenże swe części starego dworu w K. daje Stan. Kokalewskiemu w zamian za opust. zagrodę, położoną z tyłu za Obórką w K., wraz z Dołem Kuszczyńskim i łąkami aż do gran. granowskiej [z Granowem?, z Granówkiem?] (PG 20, 654).

1581 Gaspar Gniński: pozwany przez Stanisława i Piotra Ujejskich o to, że [jako dz. części K.] nie wymierzył sprawiedliwości w sporze z jego poddanymi z K., Stachem Górnym, o żyto, które wypasły świnie w K., w tej części, która należy do powodów (KoścZ 67, 533 n.).

1581 Stanisław i Piotr Ujejscy z K.: ciż, płatnicy poboru (ŹD 85; ASK I 6, 486v); 1581 ciż → wyżej.

1493 w K. dziedzice uprawiają 3 ł. [kmiece opust.?], a kmiecie 9 ł. opust. (LBP 245); 1510 w C. dziedzic [a więc prawdop. jest folw.], 2 1/2 ł. os., 6 1/2 ł. opust., z tych ostatnich tenut. Wąbiewski uprawia 1 1/2 ł., a pozostałe leżą odłogiem (LBP 100); 1530 pobór: 1 ł. (ASK I 3, 124); 1563 pobór: 2 1/4 ł., karczma dor., wiatrak dor. (ASK I 4, 159v); 1564 dzies. z 5 1/2 ł. (IBP 302); 1581 płatnicy poboru Stan. i Piotr Ujejscy: 3/4 ł., 1 zagr., 1 rataj (colonus) od pługa, 1 krawiec (ŹD 65; ASK I 6, 486v).

Kmiecie: 1428 zagr. Andrzej, kmieć z K. przed sądem zwalnia szl. Małgorzatę z K. od swych roszczeń w wysokości 10 sk., jakie mu należały się za wołu oraz zwalnia jej poręczyciela sołtysa Pawła [czy z K.?] oraz jej pełnomocnika (procurator) pana Jarosława Jarogniewskiego; kmieć winien w ciągu 2 tygodni przenieść swe prawa do zagrody na Małgorzatę lub jej syna, za co poręcza wspomn. pan Jarosław; 1465, 1581 → wyżej.

4. 1428 Paweł sołtys [czy z K.?] poręczyciel za szl. Małgorzatę z K. w jej procesie z kmieciem Andrzejem z K. (KoścZ 9, 108v); 1465 w podziale wsi C. wymieniono: dwór sołecki (curia scolteti), ostrów sołtysa (PG 7, 153v, dawniej k. 362v); 1515 Bartłomiej Kubacki, właśc. cz. wsi C., ma także sołectwo w C., które uprawia jako folw. (PG 15, 60v).

5. 1447 → p. 3; 1510 z łanów [kmiecych] dzies. wiard. dla bpa pozn. (LBP 100); 1564 z 5 1/2 ł. [kmiecego] dzies. dla bpa pozn. po 1 wiard. (LBP 302).

1 Elżbieta i Piotr, rodzeństwo z Kubaczyna tu incydentalnie określeni „z Sepna”.

2 Prawdop. był to Piotr Tarchała, 1413-13 tenut. w Międzyrzeczu (G.Star. 49), który występuje w 1424 jako stren. Piotr Tarchała z Jankowa [Przygodzkiego], a dawniej z Wysocka [obie osady w pow. kal.] (WR 4 nr 917, por. też Wp. 5 nr 325).

3 Ciż sami procesowali się już w 1428 i 1430 (KoścZ 9 k. 74v, 261v), lecz w zapiskach nie podano przedmiotu sporu; być może był on ten sam.

4 Brzeg karty urwany w tym miejscu, lecz kontekst wskazuje, że sumę sprzedażną podano w złotych węgierskich.