1404 or. Mescisko (KP nr 1768), 1406 Mescziska, Mesczisko (WR 1 nr 601, 785), 1415 Miesczisko (Wp. 7 nr 753), 1424 Miescisko (Wp. 8 nr 1003), 1430 Mecziska (K 5, 29), 1432 Myesciska (CP 28, 79v), Myeszcziska, Myeszcisko (AC 2 nr 1072), 1448 Myecziska (AE I 164v-165), 1508 Myesczyczko (ASK I 3, 3), Mielczycko [!] (ŹD 7), 10,5 km na N od Buku.

1. 1424 n. pow. pozn. (Wp. 8 nr 1011); 1431 wznowienie par. w M. (Wp. 9 nr 1268); 1510 par. Ceradz Stary (LBP 167).

2. 1500 Kunowo graniczy z M.; Podkupna Łąka w M. (PG 62, 64v); 1547 w akcie rozgraniczenia wsi opust. Gorgoszewo wspomn. o granicy w stronę wsi opust. M. (PZ 31, 662v-663v).

3. Własn. szlach., potem kościelna. 1404-06 Mścigniew z M. (WR 1 nr 601, 785): 1404 tenże obwiniony o kradzież, a 3 ze szlachty poręcza, że stanie on przed sądem następnego dnia, gdy tylko król przybędzie do Poznania (KP nr 1768); 1404 tenże w sporze z Jakubkiem Bytyńskim o zajęcie [w szkodzie] 5 siekier i 13 szat; zajętych przedmiotów nie chciano zwrócić mimo obietnicy poręczenia (KP nr 1894); 1405 tenże pozwany przez Pietrasza burgrabiego pozn. o to, że zajął 3 konie król. w domu kmiecia w Ławicy oraz że ich używa (KP nr 2482; ZSW nr 884); 1406 tenże toczy proces z Pietraszem i Mikoszem z Witkowic o 20 grz. kary umownej; w toku procesu przeprowadza się dowód z wsteczy [z zapiski w księdze sąd. dot. wcześniejszych czynności prawnych], zaś Mścigniew odmawia współdziałania przy tym dowodzie, wobec czego jego przeciwnicy procesowi uzyskują pomyślną dla siebie decyzję (KP nr 2594).

1408-15 Wincencja z M. (WR 1 nr 900): 1408 taż w procesach przeciwko Piotrowi kmieciowi z Grzebienicka: a) dowodzi, że Jan [osoba niezident.] nie poręczał za kmiecia (WR 1 nr 658), b) toczy z kmieciem proces o zabranie zboża wartości 14 grz., a przeprowadza pomyślnie dowód o zabranie zboża wartości 12 grz. (PZ 3 s. 130, 143); 1415 w procesie z nią pan Jakub ma zaprzysiąc, że Wincencja nie pożyczyła mu 9 grz., ani nie jest jej niczego dłużny (WR 1 nr 900); 1415 → Piotr.

1412 Jan Czepurski zeznaje, że kupił od Mac. Nienińskiego dziedzinę M. oraz że miał na niej 40 grz. [wierzytelności?], a wszystko jest zapłacone (PZ 3, 207).

1415-24, zm. 1428 Piotr Kobyliński [h. Łodzia] dziekan kap. kat. pozn.: 1415 tenże kupuje od ur. Wincencji z M. całą dziedzinę M. za 200 grz. szer. gr pras. (Wp. 7 nr 753); 1424 król oznajmia, że Piotr kupioną¹Wg dok. Jagiełły (1424) Piotr kupił M. od szl. Małgorzaty wd. po Wałachu, której skądinąd nie znamy, natomiast dok. star. gen. wlkp. (1415) mówi o kupnie przez Piotra całej dziedziny M. od Wincencji, o której mamy nieco więcej wiadomości. Czy w dok. król. jest błąd? Dodać trzeba, że dok. bpi określił M. jako własność dziedz. Piotra po ojcu; błąd ten zapewne powstał wskutek niestarannego zastosowania formularza przy sporządzaniu dok. bpiego przez siebie wieś M. podarował dla kanonikatu, jaki ma powstać w koleg. NMP in Summo Pozn., potwierdza darowiznę tę oraz zwalnia wieś M. od ciężaru wypraw wojennych, w zamian za co kanonik – posiadacz tej wsi będzie obowiązany do odprawiania co tydzień mszy w intencji króla i jego rodziny (Wp. 5 nr 394; Wp. 8 nr 1003); 1424 a bp pozn. za zgodą kapituły eryguje ten kanonikat, zastrzega dożywotnio jego pr. patronatu dla Piotra, a potem dla jego jedynego, starszego brata z rodu Łodzia wraz z potomkami; bp nadaje temu kanonikatowi dzies. ze wszystkich ról sołtysa i kmieci w M., która dotychczas należała do uposażenia stołu bpiego oraz zastrzega, że każdorazowy posiadacz tego beneficjum powinien zastępować kaznodzieję w kat. pozn. w razie jego nieobecności lub jakichś przeszkód, zaś swojemu patronowi [z rodu Łodziów] powinien co roku dostarczać w Poznaniu beczkę pozn. piwa pszennego (Wp. 8 nr 1011).

1443 Sędziwój Bobolecki w procesie ze szl. Wyszakiem niegdyś z M. dowodzi, że ani Iwan, ani jego c. Jadwiga nie wnieśli mu do Bobolczyna 25 grz. (WR 1 nr 1611).

1443 Wojciech s. Bieniaka niegdyś z M. [?] (Albertum filium Benak de M. olim; WR 1 nr 1615); 1443 tenże Wojciech niegdyś z M. w procesie z Winc. Czuryłą z Bielaw dowodzi, że dok. poręczenia na sumę 24 grz. półgr spłonął w Dąbrowie [par. Skórzewo] wraz z domem Jaśka Dąbrowskiego, wuja Wojciecha (WR 1 nr 1634, 1635).

1431-38, zm. a. 12 II 1449 Mac. Dryja kan. kat. pozn. [i posiadacz M.] (Now. 1, 736): 1431 tenże → p. 5; 1438 tenże → p. 4.

1448-50 Jakub [Młodszy] z Wyganowa [pow. pyzdr.]: 1448 tenże pleban w Buku [i kan. koleg. NMP in Summo Poznaniensi]; jego pełnomocnik Jakub [Starszy] kan. i oficjał pozn. wydzierżawia Dobrogostowi z Zajączkowa tenut. bukowskiemu [zarządcy klucza dóbr bpich] dochody kościoła par. w Buku oraz sprzedaje mu m. in. zboże ozime, jakie jest zasiane w M., zezwala mu zasiać tam na lato co chce i zebrać dla siebie, upoważnia go do pobrania czynszów od kmieci w M., którzy w okresie dzierżawy powinni mu okazywać posłuszeństwo (AE I 164v-165); 1450 tenże wydzierżawia wspomn. Dobrogostowi dochody kościoła w Buku wraz ze wsią M. oraz [wsią kap. kat. pozn.] Drożdżyce na 1 rok za 100 zł węg. (AE I 72v), a Jakub [Starszy] archid. pszczewski i pleb. w Buku potwierdza tę umowę (ACC 32, 18).

1456 oficjał pozn. transumuje dok. bpa pozn. z 1424 r. dot. erekcji kanonikatu w koleg. NMP in Summo Pozn., który został uposażony w wieś M. przez Piotra Kobylińskiego (A 172).

1485 Mik. Lubaski kan. koleg. NMP in Summo Pozn. i pleb. w Ludomiu, jako posiadacz m. in. M., pozwany przez Katarzynę wd. po Mik. Witkowskim (PZ 21, 44v).

1500 Jan Sławieński kan. kruszwicki [i pozn., posiadacz wsi M.] pozywa Jakuba Kunowskiego, ponieważ ten przemocą wywiózł z dziedziny M., z łąki zw. Podkupna Łąka, do sąsiedniego Kunowa 15 dwukonnych wozów siana (PG 62, 64v).

1507-08 Andrzej Ciesielski kan. kat. pozn. oraz koleg. NMP in Summo Pozn.: 1507 do tegoż M. Stan. Młodawski przybył ze swoimi kmieciami, zabrał stamtąd zagrodnika z dobytkiem; rozebrane zostały także budynki opust. sołectwa w M. (DepTest. IV 55v); 1508 Sędziwój Witkowski zobowiązuje się odbudować w M. tegoż Ciesielskiego budynek sołectwa, który rozebrał i zabrał (ACC 85, 23v).

1510 M. wieś kanonikatu w koleg. NMP in Summo Poznaniensi, w posiadaniu Jana Kunowskiego (LBP 167).

Areał w M.: 1508, 1563, 1577 M. opust. (ASK I 3, 3; ASK I 5 k. 216, 666v); 1510 w M. 16 ł., wszystkie opust. (LBP 167).

4. 1424 role sołtysie → p. 3; 1424 sołtys Przedstaw → p. 5; 1430 sołtys w M. (K 5, 29).

1436-38 sołtys Maciej: 1436 tenże z M. (przynależność stanowa nie podana) występuje jako jeden ze śwd. szl. Wojciecha z Glinna (WR 1 nr 1476); 1438 Mac. Dryja dziekan kat. pozn. procesuje się z Maciejem niegdyś sołtysem w M., dziedzinie tegoż dziekana, ponieważ Maciej w ubiegłym roku w czasie żniw, gdy był jeszcze sołtysem w M. zabrał z opust. ról kmiecych, które uprawiano dla dziekana 9 1/2 kopy zboża wartości 6 grz., a ponadto żąda od niego 1 grz. z tytułu przeniesienia pr. własności sołectwa na niego [to jest na Dryję], tak jak jest to w zwyczaju płacić panom wsi; [były] sołtys stawia zarzut niewłaściwości sądu i wnosi o odesłanie sprawy do sądu świeckiego; powód twierdzi, że sprawa ma charakter zniewagi osobistej i wnosi o jej rozpoznanie; sędzia postanawia toczyć proces, lecz sołtys uporczywie opuszcza posiedzenie sąd., a sędzia postanawia toczyć proces w jego nieobecności (AC 2 nr 1072).

1438 Piotr Mierzycz były sołtys w M., brat zm. Jakuba [czy również sołtysa w M.?] → p. 5.

1507 sołectwo opust. w M. (DepTest. IV 55v).

5. 1424 dziesięcina → p. 3; 1424 cieśle Andrzej z Wilczyny i „Samroy” z Buku procesują się z Przedsławem sołtysem o 5 grz. monety obiegowej za prace przy budynku kościelnym (labores edificii ecclesie²Na tej zbyt skąpej podstawie Now. 1, 460 podaje, że Piotr Kobyliński wybudował w M. drewniany kościół) i twierdzą, że do tego najął ich sołtys, ten zaś zaprzecza, wobec czego cieśle mają przeprowadzić dowód (ACC 7, 80v).

1431 Stan. [Ciołek] bp pozn. na prośbę, którą wniósł kan. kat. pozn. [i kolegiaty NMP in Summo Pozn.] Mac. Dryja, wznawia kościół par. w M. pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP, ŚŚ. Mikołaja Wyznawcy i Katarzyny; na skutek klęsk wojennych był on opuszczony przez plebanów, którym nie starczało środków utrzymania; bp wciela do par. wsie M., Stramica, Grzebienisko, Wierzeja i Sarb, które dawniej do niej należały, a później zostały wcielone do par. Ceradz [Kościelny] (Wp. 9 nr 1268; Now. 2, 460 pod datą 1432 na podstawie luźnej karty w ACC 76, której obecnie tam nie ma); 1432 Stan. [Ciołek] bp pozn. przyłącza wsie Stramica, Grzebienisko, Wierzeja i Sarb do kościoła par. w M. (CP 28, 79v); 1432 plebani Jan w M. oraz Filip w Ceradzu [Kościelnym] procesują się o dziesięciny snop. teraz właśnie przyłączone do kościoła [par.] w M. (ACC 16, 203).

1433 oficjał pozn. zwalnia od ekskomuniki kmieci ze wsi [m. in. M.], które zostały przyłączone do kościoła [par.] w M., ponieważ Jan pleb. w M. w procesie o meszne ze wspomn. wsi wystąpił jako strona [pozwana] w miejsce kmieci (Wp. 9 nr 1310).

1438 Aleksy pleban w M. procesuje się z Piotrem Mierzyczem byłym sołtysem w M. o 1 grz. za pogrzeb jego zmarłego brata Jakuba, który został pochowany w kościele w M., a jego mienie odziedziczył Piotr (ACC 22, 9); 1439 Piotr s. Jana z Trzemeszna kleryk diec. gnieźn. prosi papieża o prowizje na kościół w M., który wakuje po rezygnacji [tegoż] Aleksego s. Macieja z Tomyśla (BulPol. 5 nr 876).

1440 Jan i Piotr bracia ze wsi Sarb pozywają Filipa plebana z Ceradza Starego i twierdzą, że nigdy nie oddawali mu dzies., natomiast pleban podnosi, że dzies. należy do niego [to jest do kościoła par. w Ceradzu], co powinien udowodnić; bracia deklarują, że gotowi są oddawać dzies. plebanowi albo w M. albo w Ceradzu, zgodnie z wyrokiem sądu (AE Ia 33).

1509 proces w sprawie małżeństwa, które zostało przed 2 laty zawarte w kościele w M. (ACC 86, 80).

1510 pleban z Ceradza Starego pobiera meszne we wsiach par., wśród nich wyliczono M. (LBP 167).

1513-14 Łukasz s. Łukasza z Poznania, pleban w M. (ACC 89, 75; ACC 90, 77v): 1513 tenże pozywa opatrznego Jakuba Klizę mieszcz. pozn. o 2 kopy [gr], które przed 4 laty pożyczył mu w bursie jerozolimskiej w Krakowie, natomiast pozwany twierdzi, że na poczet długu dał nową szatę za 7 wiard. i 1 1/2 łokcia sukna za 3 wiard. oraz 20 gr (ACC 89, 110v-111), a 1514 Łukasz uzyskuje wyrok skazujący Jakuba na zapłatę 2 kóp długu oraz 8 gr tytułem kosztów (ACC 90, 145v).

1550-61 Maciej pleban w M.: 1550 tenże zobowiązuje się zapłacić 1 kopę [gr] Adamowi ze Środy wikariuszowi kat. pozn. (AE IX 406v); 1561 na tegoż korzyść Stefan Źdzarowski pleban w Dąbrowie i altarysta w Skokach rezygnuje z altarii NMP, ŚŚ. Jana Chrzc. i Barbary w kościele par. w Skokach (ACC 121, 188v).

XVI w.: w okresie Reformacji giną wiadomości o kościele w M. (Now. 2, 569).

Plebani: 1424 Florian, 1432-33 Jan z Buku (ACC 16, 203; Wp. 9 nr 1310), 1433 Maciej z Buku, 1434/37 Mikołaj Krzampa (ACC 22, 9), 1437-38 Aleksy (ACC 22, 9; BulPol. 5 nr 876); 1513-14 Łukasz s. Łukasza (AC 2 nr 1694; ACC 89 k.75, 110v-111; ACC 90 k. 77v, 145v), 1550-61 Maciej (AE IX 406v; ACC 121, 188v; do wszystkich ³Now. 2, 260 przyp. 22 wymienia wśród miejscowych plebanów pod 1457 r. Andrzeja z Opalenicy, późniejszego sufragana gnieźn. Jednakże w 1457 r. tenże Andrzej, pleban w Mieścisku czyli w Nowym Mieście [k. Skoków w pow. gnieźn.] w diec. gnieźn. (to ostatnie słowo niezbyt czytelne) oraz Jakub pleban w Ptaszkowie w diec. pozn. zamienili swoje beneficja (ACC 38, 98v). W świetle tej wiadomości Andrzeja należy usunąć z listy plebanów w M. k. Buku plebanów Now. 2, 460 przypis 22).

6. 1452 notariusz Jan z M. występuje jako śwd.w dok. oficjała pozn.(CP 5 nr 11).

7. Now. 2, 460.

Uwaga: Now. 2, 460 podaje kilka cytatów źródłowych (ACC 100, 69v; ACC 104, 175v; AE IX 288) i waha się, do jakiej osady one się odnoszą; nie dotyczą one M. k. Buku.