1257 fals. z XIV w. (kop. 1650) Milostowo (Wp. 1 nr 351), 1259 kop. XVII w. Milostow (Wp. 1 nr 380), 1260 or. Milostovo (Wp. 1 nr 383), 1400 Mylostowo (Lek. 2 nr 2533), 1483 Milosthowo (PG 9, 184v), 1485 Mylosthowo (ACC 63, 63), 1504 Mylosczkovo!, Myloskovo! (PG 12, 290v), 1540 Mileszewo! (AV 3, 280), 1577 Mielostowo (ASK I 5, 704), 1580 Mielustowo (ASK I 6, 133; ŹD 29), 14 km na SE od m. Międzychód.

1. 1435 n. pow. pozn. (PG 1, 91v); a. 1432 par. Lewice?, 1432? par. Kwilcz (ACC 15, 178; → p. 5); 1510 n. par. Kwilcz (LBP 171).

2. 1260 las przyległy do dziedziny zw. M. → p. 3; 1416-18 spory o 13 kopców [gran.] z Lewicami i o młyny na rz. Kamionka → p. 3; 1425 w M. 2 młyny wodne (Wp. 5 nr 422); 1435 zapowiedź → p. 3; 1475 mł. wodny → p. 3; 1492 mł. w M.(PG 10, 166); 1505-48 mł. wodny w M. (PG 13, 61; PG 15, 51; PG 16, 391 v; PG 17, 180; PG 18, 412); 1508 mł. w M. (ASK I 3, 10); 1520-21 kopiec narożny między wsiami Zębowo, M. i m. Lewice (PZ 29, 90; CP 378, 179-181); 1531 staw w M. (PG 16, 391v); 1555 ugoda dot. granic M. i Gralewa; wspomn. m. in. kopiec gran. w M. nad strugą Wjachaniec, kopce gran. w pobliżu mł. w M. oraz kopce narożne Tuczęp, M. i Gralewa (PG 100, 69); 1563 w M. mł. doroczny o 2 kołach (ASK I 5, 224); 1573 kopiec narożny → Gralewa, Tuczęp i M. (PG 124, 743); 1580 w M. 2 młyny o 1 kole (ASK I 6, 133; ŹD 29).

3. Własn. kl. cystersów w Paradyżu [Gościchowie, obecnie Gościkowo], potem szlach. 1257 fals. XIV w.¹Bielińska 261-262; Sik. Kryt. 176 ks. Przemysł [I] potwierdza posiadłości kl. cyst. w Paradyżu, m. in. wieś M., i nadaje imm. sąd. i ekon. (Wp. 1 nr 351); 1259 opat kl. w Obrze sprzedaje cyst. z Paradyża dziedzinę z w. M. za 10 grz. (Wp. 1 nr 380); 1260 ks. Bolesław [Pob.] poświadcza, że Piotr z Konina [pod Lwówkiem] nadał cystersom z Paradyża las przyległy do dziedziny zw. M. wraz z 2 jeziorami zw. → Linia (Wp. 1 nr 383); 1400 opat i konwent kl. w Gościchowie czyli w Paradyżu oraz Mikołaj [z Przetocznej, Tuczęp] kaszt. druż. w sporze o dziedziny Suchcino [koło M., obecnie niezn.], M. i hamer zw. Ruda [kuźnica niezn. koło M.] (Lek. 2 nr 2533); 1416 kl. w Paradyżu (jako właśc. Gralewa i M.] toczy procesy z Piotrem Urbanowskim [z Lewic] o 13 kopców [gran.] oraz o młyny między → Lewicami, Gralewem i M. (PZ 4, 145; PZ 5 k. 56, 89, 92, 98v-99; KoścZ 4, 229, dawniej 130v; KoścZ 5, 97v, dawniej 62v; WR 1 nr 962); 1425 Dobrogost Koleński dz. Prusimia oświadcza, że opat parad. oddał mu 1/2 dochodów ze wsi Gralewo, M. i Przerost [alias Przeradz] k. Kamionny (w tym dochody m. in. z 2 młynów wodnych w M.), a w zamian Dobrogost zobowiązuje się do śmierci bronić dóbr kl. parad. [→ Kolno] (Wp. 5 nr 422); 1435 opat parad, daje w dożywocie Dobrogostowi Koleńskiemu kaszt. kam. połowy wsi M. i Gralewo (PG 1, 91v); 1435 [Andrzej Ciołek z Żelechowa] star. gen. wlkp. poświadcza, że wspomn. Dobrogost Koleński nadaje po swej śmierci klasztorowi parad, swe części dziedz. [!] w Gralewie i M. (Wp. 5 nr 558); 1435 woźny sąd. zapowiada dziedziny Prusim, Mnichy, Gralewo i M.; 1/2 tych dziedzin nal. do Dobrogosta Koleńskiego, a 1/2 do opata parad. (PZ 13, 52v; → Kolno, przyp. 5).

1439 Sędziwój z Ostroroga wda pozn. otrzymuje od opata parad. wsie M. i Mnichy w zamian za Koźminek w pow. kośc. i 85 grz. (CMPnr 122; Wp. 5 nr 641 reg.).

1466 Stanisław z Ostroroga wda kal. [s. Sędziwoja] daje Sędziwojowi niegdyś Grodzickiemu [z Grodziska Wlkp.] wsie Tuczępy, M., Gralewo i Mnichy oraz 1000 grz.; w zamian otrzymuje 1/2 m. Grodzisk [Wlkp.] z 1/2 przedmieści i wsie Kobylniki, Kąkolewo oraz Zdrój w pow. kośc. (PG 7, 290v).

1475-1505 Stanisław i 1492-93 Marcin Mniscy, dziedzice M., Mnichów, Tuczęp, Gralewa, ss. zm. Sędziwoja Grodzickiego: 1475 Stanisław sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Mik. Strykowskiemu [alias Kamieński, Kamieniecki z Kamionny] 1/2 wsi Gralewo i mł. wodny zw. Miłoszewski²W źródle: molendinum Miloschewsky. Może to być błędny zapis (zamiast: Milosthowsky). W haśle → Gralewo błędny odczyt: mł. Małoszewski za 200 grz. (PG 9, 30); 1483 tenże Stanisław zapisuje ż. Annie c. Mac. Chrzypskiego po 200 grz. posagu i wiana na 1/2 cz. z działów z braćmi we wsiach Mnichy, Tuczępy i M. (PG 9, 184v); 1485-89 tenże Stanisław zapisuje czynsze roczne na M.: 1485 szpitalowi we Lwówku [→ Lwówek miasto, p. 5E] (ACC 63, 63), 1489 altaryście we Lwówku [→ Lwówek miasto, p. 5Ha] (ACC 66, 133); 1492 tenże i jego brat Marcin dokonują podziału dóbr po ojcu: Marcin otrzymuje m. in. 1/2 M. z 1/2 mł. w Tuczępach, a Stanisław m.in. 1/2 M. z 1/2 mł. tamże (PG 10, 166); 1493 Marcin zapisuje ż. Małgorzacie c. Jana Jabłkowskiego po 300 grz. posagu i wiana na połowach wsi M. i Tuczępy (PG 10, 181); 1504 Stanisław z ż. Anną Mniską sprzedaje Marcinowi Lutomskiemu altaryście we Lwówku czynsz roczny na połowach wsi M. i Tuczępy [→ Lwówek miasto, p. 5Hb] (PG 12, 290v); 1505 tenże Stanisław sprzedaje Michałowi Prusimskiemu mł. wodny w M. za 100 grz. (PG 13, 61).

1505-15 Michał Prusimski: 1505 tenże → wyżej; 1515 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Helenie Mniskiej 1/2 mł. wodnego w M. za 50 grz. (PG 15, 51).

1510-15 Helena Mniska, c. Marcina Mniskiego: 1510 taż z mężem Stan. Krzyszkowskim dz. Łoskunia zapisuje kaznodziei oraz organiście w kościele par. w Koźminie 6 grz. czynszu rocznego od sumy głównej 100 grz. na połowach wsi po ojcu Tuczępy i M. (PG 14, 224); 1510 król zezwala tejże Helenie zapisać dla kolegium wikariuszy w Koźminie 200 grz. na wsiach król. [?] Tuczępy, Gralewo i M.³→ Gralewo, przyp. 5 (MS 4 nr 980); 1515 taż sprzedaje mężowi Stan. Krzyszkowskiemu połowy wsi Tuczępy, M. i Linie za 1000 grz. (PG 15, 49); 1515 taż → wyżej.

1515-20 Stan. Krzyszkowski, mąż Heleny Mniskiej: 1515 tenże → wyżej; 1520 temuż ręczy Dobrogost Mniski, że uwolni od roszczeń innych osób 1 ł. opust. zw. Michałkowski (lub Michałowski) w M.; łan ten Stanisław otrzymał od wspomn. Dobrogosta w zamian za 2 łąki w Tuczępach (PZ 29, 228).

1521 uwolnienie wsi M. od czynszu rocznego na rzecz szpitala we Lwówku [→ Lwówek miasto, p. 5E] (M Lwówek I 3, 77-78).

1524 Dobrogost i Stan. Mniscy bracia niedz. oraz Anna Mniska wd. po Stan. Mniskim sprzedają z zastrz. pr. wykupu mansjonarzom kościoła par. w Sierakowie 8 grz. czynszu rocznego za 100 grz. na wsi Mnichy i połowach wsi Tuczępy, Gralewo oraz M. (PG 16, 36).

1531-48 Stanisław, 1531-55 Andrzej i Mik. Mniscy, bracia: 1531 Stanisław pleb. w Koźminku oraz Andrzej i Mikołaj bracia niedz. sprzedają z zastrz. pr. wykupu Bodzęcie Niewierskiemu 1/2 mł. wodnego w M. z 1/2 stawu w M. za 50 grz. (PG 16, 391v); 1547 Stanisław pleb. w Obornikach daje swym braciom Andrzejowi i Mikołajowi 1/2 M. i cz. Mnichów (PG 18, 341); 1548 Mikołaj za zgodą brata Stanisława pleb. w Obornikach zapisuje ż. Zofii c. Mik. Strzeleckiego po 350 grz. posagu i wiana na połowach swych części w Mnichach, Gralewie, Tuczępach i M. oraz na 1/2 części młynów wodnych w tych wsiach (PG 18, 412); 1555 Andrzej i Mikołaj zawierają z Janem Bylęckim ugodę dot. granicy między → Gralewem a M. (PG 100, 69).

1536-38 Mikołaj, Jan i Wacław Krzyszkowscy, dziedzice M., Krzyszkowa, Gralewa, Tuczęp i Linia, ss. Stan. Krzyszkowskiego i Heleny Mniskiej: 1536-38 Mikołaj zapisuje ż. Katarzynie c. zm. Jana Nojewskiego po 210 grz. posagu i wiana: 1536 na 1/2 części (należnych z działu z braćmi Janem i Wacławem) we wsiach M., Tuczępy, Linie i Gralewo (PG 17, 32v), 1538 na 1/2 M. i na cz. Gralewa (PG 17, 220); 1538 Jan i Wacław dają w dziale bratu Mikołajowi 1/2 M. z 1/2 mł. wodnego tamże (PG 17, 180).

1540 uwolnienie dóbr M., → Mnichy i innych od czynszu rocznego na rzecz mansjonarzy w Sierakowie (PG 17, 334; AV 3, 280).

1573 Stanisław i Jan Mniscy z M. zawierają z Mac. Bylęckim z Gralewa ugodę [gran.] (PG 124, 743).

Areał: 1508 pobór w M. od 9 półł., od mł. wiard., od karczmy 6 gr (ASK I 3, 10); 1510 we wsi M. 6 ł. os., 7 1/2 ł. opust., 1 ł. sołectwa, 4 zagrody opust., 1 karczma (LBP 171); 1520 w M. 8 ł. opust. (ACC 95, 83); 1563 pobór od 4 ł., 2 karczem i 1 mł. dorocznego o 2 kołach (ASK I 5, 224); 1577 Mik. Krzyszkowski i Stan. Mniski płacą pobór z M. (ASK I 5, 704); 1580 pobór z cz. Jana Strzeleckiego: 3 półł., 2 zagr., 3 półł. opust., mł. o 1 kole; z cz. Jana Krzyszkowskiego: 5 półł., 8 zagr., 3 komor., 5 półł. opust., mł. o 1 kole (ASK I 6, 133; ŹD 29); 1581-83 pobór z M. płacą: 1581 Jan Strzelecki i Stan. Prusimski, 1582-83 Sędziwój Rozbicki, 1583 Jan Krzyszkowski (Piotrkowska 2, 47).

Mieszkańcy M.: 1432 śwd. Mikołaj (laycus) z M. (ACC 15, 178); 1520 prac. J. Clesmeth, Cleszmeth [Kleinschmied = ślusarz] kmieć z M. → p. 5.

4. 1432 śwd. Jakub sołtys z M. (ACC 15, 178); 1510 w M. 1 ł. sołectwa (LBP 171).

5. 1432 pleb. z Kwilcza toczy spór z pleb. w Lewicach oraz ze Zbylutem [Urbanowskim z Lewic] jako patronem kościoła w Lewicach o przynależność par. wsi M.; pleb. z Kwilcza twierdzi, że wieś M. nal. [obecnie] do par. Kwilcz na mocy przywileju „de nova ereccione”⁴Treść tego dok. sugeruje, że M. należało do par. Lewice do chwili erekcji par. Kwilcz; pleb. z Lewic i Zbylut ustanawiają pełnomocnika procesowego (ACC 15, 178); 1440 pleb. z Kwilcza toczy spór z pleb. z Lewic o dzies. snop. z M. i twierdzi, że on i jego poprzednicy pobierali tę dziesięcinę (AE Ia 36); 1510 M. w par. Kwilcz (LBP 171); 1520-21 pleb. z → Kwilcza pozywa kmieci z kilku wsi, m. in. w 1520 kmiecia z M., o zaległe od 2 l. meszne z 8 ł. opust. w M. (ACC 95, 83; ACC 96, 173).

Uwaga: Ze wsią M. lub z Mnichami identyfikowana była → Kamionka czyli Zawłostowo (Wp. 4, 173; K 2, 274; K 3, 459). Nie można wykluczyć identyczności z → M. joannickim.