1389 Mlodaffsko (Lek. 1 nr 582), 1396 Mlodaszko (Lek. 1 nr 2219), 1493 Mlodawsky! (ACC 70, 54v), 1505 Mlodawskye (ACC 82, 102v), 1508, 1510 Moldawsko! (ASK I 3 k. 1, 245), 1580 Młodawsko (ŹD 3), obecnie Młodasko, 13,5 km na N od m. Buk.

1. 1434 n. pow. pozn. (PG 1, 15); 1427 par. własna (ACC 10, 4v)¹Jedyną wiadomość o kościele [par.] w M. posiadamy z 1427 r. Istnienie tego kościoła przyjmuje SzPozn. 229, powątpiewa w to Now. 2, 461; 1510 n. par. Bytyń (LBP 172).

2. 1403 zapowiedź → p. 3; 1418 proces o granice pomiędzy M. i Pogwizdowem (PZ 5, 88v); 1588 [wieś opust.] Tachowa ma nowe 23 kopce [gran.] od stawu kiączyńskiego [k. wsi Kiączyn] aż do M. (PG 158, 247-248); 1589 las Pary, drogi: Kątna, Otorowska (PP 10, 352).

3. Własn. szlach. 1387-1400 Mikołaj z Bytynia, M., Nojewa, kaszt. starogr.: 1387 tenże pozwany o długi przez Żydówkę Jordanową (Lek. 1 nr 141); 1400 tenże w sporze z Czasławem Grabowcem [z Grabowca k. Kórnika, w pow. pyzdr.]: powinien poręczyć Czasławowi na sumę 23 grz. szer. gr, a jeśli tego nie uczyni, to powinien mu zastawić (obligare) 5 grz. czynszu od kmieci w M. (KP nr 428); 1400 tenże przyrzeka Szczedrzykowi [ze Szczodrzykowa], że przywiesi do dok., który dot. 29 grz., pieczęcie swoją oraz s. Pietrasza, a jeśliby tego nie uczynił, to wprowadzi go w posiadanie czynszu [w jakiej wysokości?] w dziedzinie M. (KP nr 470).

1389 [mieszcz. pozn.] Janusz Stular [przed pożarem miasta] tytułem długu wygrał w sądzie 6 grz., które obciążają dziedzinę M. (Lek. 1 nr 582, por. nr 581).

1400 Pietrasz s. Mikołaja z Bytynia → wyżej.

1401 Katarzyna z M. oraz Mik. Pietrski toczą ze sobą proces o zabrane mienie wartości 10 grz. (KP nr 673).

1403-11 Jakub (Jakusz, Jakubek) z M., Młodawski, także Bytyński, z Bytynia, s. Mikołaja (KP nr 2567, 2625, 2650; WR 1 nr 650; PZ 3, 150): 1403 tenże zapowiada lasy w Bytyniu, M. i Kunowie (KP nr 1296); 1403 tenże wraz z braćmi powinien przenieść pr. własności 3 ł. w M. na rzecz Szczedrzyka ze Szczodrzykowic albo Sędziwoja Zaborowskiego tytułem należności 30 grz. bez 8 sk.; Sędziwój Zaborowski wygrał proces o 29 grz. bez 8 sk.[!] i powinien zostać wprowadzony w posiadanie czynszu 3 grz. bez 8 gr w M. (KP nr 1295, 1388); 1406 tenże powinien przyprowadzić do sądu swoją ż. i wspólnie z nią prowadzić proces z [bratem] Miroszkiem [Bytyńskim] o 200 grz. kary umownej (KP nr 2568); 1412 tenże? (WR 1 nr 844)²Pietrasz z Bytynia toczy proces o 8 grz. z Jakubem, który w zapisce jest określony z Morawska, a nie z M.: prawdop. jest to błąd pisarza sąd. (tak przypuszcza KR 2, 120) → Morawsko przyp. 2.

1406 Mirosław, Miroszek Bytyński, s. Mikołaja, z → Bytynia, M., Kunowa, Grąblewa i Wojkowa, kan. kat. pozn., zm. a. 19 XII 1428 (Now. 1, 308; KP 2568, 2650; ACC 9, 38); 1427 tegoż bracia, dziedzice z Bytynia i M. (ACC 10, 167).

1406-27 Bodzęta z M., także z → Bytynia (KP nr 2625, 2650; WR 1 nr 673; PZ 3, 150): 1407 tenże w sporze z Janem Krzestowskim, który dowodzi, że nie posiekł żadnego człowieka (WR 1 nr 632); 1418 tenże i Mikołaj dziedzice w M. toczą proces ze Stefanem z Wilkowa o kopce gran. pomiędzy dziedzinami M. i Pogwizdowo (PZ 5, 88v); 1426 tenże dz. w M. oraz [jego brat] Piotr dz. w Bytyniu [jako wykonawcy ostatniej woli] zm. Wojciecha plebana w Bytyniu, a także Jakub Kurek obecny pleban w Bytyniu pozwani przez Andrzeja Śremskiego mieszcz. pozn. o mienie po zmarłym plebanie (ACC 9, 172, por. 1427 – ACC 10, 47); 1427 woźny sąd. wywołuje dok. star. gen. wlkp. dot. przeniesienia pr. własności wsi Izdebno na rzecz Bodzęty, a sąd utrzymuje ten dok. w mocy (PZ 9, 98v); 1427 Bodzęta witryk kościoła w M. → p. 5.

1406-26 Bieniak z → Bytynia, Bytyński s. Mikołaja (KP nr 2650; WR 1 nr 673; PZ 3, 150; ACC 9, 38).

1406-27 Piotr, Pietrasz z → Bytynia, Bytyński, s. Mikołaja (KP nr 2650; WR 1 nr 673; PZ 3, 150; ACC 9, 172; ACC 10, 47).

1418-26 Mikołaj dz. w M. [s. Mikołaja, brat Bodzęty?]: 1418 → wyżej Bodzęta; 1418 tenże dz. M. dowodzi w procesie z Janem Iwieńskim, że jego opiekun Mikołaj [bliżej nieznany] oraz on sam nie wzięli w jego sprawie więcej, aniżeli 16 grz. (WR 1 nr 967); 1426 tenże dz. w M. oraz Mirosław i Bieniak dziedzice w Bytyniu przedstawiają kandydata na plebana kościoła par. w Bytyniu (ACC 9, 38); 1426 tenże w sporze z Mik. Śliwieńskim o dotrzymanie ugody, do której doprowadził star. [gen. wlkp.] (PZ 8 k. 86, 95v, 102).

1420 Małgorzata z M. w sporze ze swoim braćmi Niklem i Florianem dziedzicami z Witkowic, którzy dowiedli, że Małgorzata sama wybrała swój posag i że został on jej wypłacony (PZ 6 k. 117, 129; WR 1 nr 1007; KR 2, 155 zalicza Małgorzatę do rodu Drogosławiców).

1426 Wojc. Dorink z M. w sporze z Piotrem Skórą z Gaju [Wielkiego] o poręczenie (PZ 8, 99; KObceRyc. 31 jest zdania, że Wojciech pochodził ze Śląska).

1434 Jan i Wojciech bracia niedz. dziedzice M. kupują z zastrz. pr. wykupu Michorzewo Mokre od [Przedpełka] Mościca z Koźmina za 280 grz. (PG 1, 2); 1434 ciż → niżej: Grzegorz.

1434-50 Grzegorz dz. M., Młodawski (WR 1 nr 1630; PZ 15, 10: 1434 tenże oraz Jan dziedzice w M. kupują 1/2 M. od braci niedz. Jana i Wojciecha dziedziców M. (PG 1, 15); 1435 tenże z bratem Janem sprzedaje Katarzynie ż. Sędziwoja niegdyś Siekowskiego dziedzinę Izdebno za 250 grz. (PG 1, 68v); 1438 tenże z matką Tomisławą oraz Mikołaj z Kikowa, Jan i Wojciech z Kunowa ustanawiają pełnomocnika w procesie o pr. patronatu kościoła par. w Bytyniu (CoPr. I 127, dawniej 60), zaś 1444 w sporze tym zostaje zawarta ugoda: dziedzice Bytynia zgadzają się, aby w okresie najbliższych 24 lat Grzegorz z M. jeden raz przedstawił swojego kandydata na plebana w Bytyniu, a także, aby Wojciech z Kunowa również jeden raz to uczynił, wówczas gdy kościół ten zawakuje; Grzegorz z M., Mikołaj [z Kunowa?] i Wojciech z Kunowa zobowiązują się, że ich spadkobiercy nie będą mieli takich uprawnień oraz poddają siebie i swoich następców karom kościelnym na przypadek niedotrzymania tych warunków (ACC 27, 55v); 1444 Grzegorz dz. w M. oraz Dobiesław pleb. w Bytyniu toczą spór o dzies. z M.; Grzegorz podnosi, że nie zagrabił tej dzies. oraz że zwykł ją oddawać do kościoła [par.] w Tarnowie [Podgórnym]; pleb. podnosi, że Grzegorz jest jego parafianinem oraz korzysta z posług duszpasterskich w kościele w Bytyniu, a ponadto jego role folw. leżą w obrębie par. bytyńskiej, wobec czego dzies. snopowa zgodnie z prawem i zwyczajem należy do niego, jako rektora miejscowego kościoła par., a ponadto podnosi, że pleban [w Bytyniu] i jego poprzednicy byli bez przerwy w posiadaniu tej dzies., natomiast Grzegorz w bieżącym roku w okresie żniw zagrabił ją; Grzegorz przedstawia Mikołaja plebana w Tarnowie jako zachodźcę; pleban z Tarnowa wywodzi, że dzies. wiard. z M. należy do kościoła w Tarnowie oraz że on i jego poprzednicy bez przeszkód ją pobierali oraz dodaje, że w M. zawsze były role kmiece tak długo, dopóki zm. Jakub dz. z Bytynia [występuje 1393-1416] nie obrócił tych ról na folwark, przez co uczynił szkodę kościołowi w Tarnowie (ACC 27, 95v-96); 1446 Małgorzata ż. Grzegorza z M. dowodzi w procesie ze swoim stryjem Tomaszem [Gądkowskim] ze Starołęki [Wielkiej], że ona (ani jej mąż) nie dali stryjowi pieniędzy „pro recognicione” (WR 1 nr 1644); 1446 taż sprzedaje Wyszocie z Bytynia Gądki, swoją wieś dziedz. po ojcu, za 400 grz. szer. gr pras. (PG 2, 138), a Grzegorz z M. z tego powodu zapisuje żonie po 300 grz. półgr. posagu i wiana na 1/2 M. (PG 2, 138v; to samo ponownie 1450 PG 4, 61) oraz zapisuje swojej teściowej Klimce po 70 grz. posagu i wiana na 1/4 M. (PG 2, 138v).

1434-35 Jan brat niedz. Grzegorza → wyżej.

1438 Tomisława dz. w M., matka Grzegorza i Jana → wyżej.

1454 M. obciążone czynszem [rocznym] w wysokości 1 grz. i 32 gr od sumy głównej 20 grz. szer. półgr na rzecz altarii ŚŚ. Piotra i Pawła oraz Doroty w katedrze pozn. (CP 14, 629).

1466-79 Jan Młodawski: 1466 tenże oraz Jan z Ceradza [Nowego] i Piotr niegdyś Chojnicki zobowiązani do przeproszenia Franciszka plebana w Nieproszewie [obecnie Niepruszewo] za zniewagi słowne, uderzenia i rany (AC 2 nr 1308); 1479 tenże kupuje od braci niedz. Jana plebana w Bukowcu i Piotra dziedziców w Pakosławiu 1/2 wsi Pakosław za 400 grz. (PG 9, 105).

1478-93 Adam dz. w M., Młodawski: tenże zapisuje swojej siostrze, pannie Katarzynie dożywotnio 2 gr. czynszu rocznego na wsi M. (PG 9, 104v); 1480 tenże zapisuje ż. Małgorzacie po 200 grz. posagu i wiana na 1/2 M. (PG 9, 126); 1483 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu [komu?] 7 ł. w M. za 100 grz. (PG 9, 172); 1493 tenże współpatronem altarii Ś. Jana w kat. pozn. (ACC 70 k. 48, 49, 49v, 50v, 54v; AE II 179).

1503-09 Jan dz. w M., Młodawski: 1503 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Wojc. Przyborowskiemu 1 ł. os. w M. za 12 grz. szer. gr (PG 12, 248v); 1507 tenże i Piotr bracia sprzedają bratu Stan. Młodawskiemu swoje części po ojcu w dworze wraz z siedliskiem, sadem i ogrodem w M. za 100 zł węg. (PG 13, 124); 1505 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Wojc. Przyborowskiemu 1 1/2 ł. os. za 20 grz. (PG 13, 22); 1509 tenże oraz Jerzy, Piotr i Marcin bracia z M. oraz ich brat stryj. Mik. Bytyński jako współpatroni kościoła par. w Bytyniu przedstawiają kandydata na plebana tego koścoła (ACC 86, 17) oraz toczą proces z Piotrem Jabłonowskim z Bytynia i Jakubem Kunowskim o pr. patronatu tego kościoła (ACC 86, 17v).

1503-09 Jerzy Młodawski: 1503-05 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Wojc. Przyborowskiemu: 1503 2 półł. w M. za 15 grz. szer. gr (PG 12, 248), 1505 3 półl. za 23 grz. (PG 13, 29); 1508 tenże zapisuje ż. Małgorzacie c. zm. Wojc. Niemierzewskiego po 40 grz. posagu i wiana na 1/2 cz. dziedz. w M. (PG 13, 117v); 1508 tenże występuje jako wuj nieletnich Wincentego i Hieronima ss. zm. Stan. Słopanowskiego (PG 66, 25v-26); 1509 tenże → wyżej: Jan.

1503-07 Stan. Młodawski: 1503 tenże dz. w M. sprzedaje z zastrz. pr. wykupu [komu? – czy Wojc. Przyborowskiemu?] 2 półł. w M. za 10 grz. szer. gr z zastrz. pr. wykupu (PG 12, 233v); 1507 tenże → wyżej: Jan; 1507 Andrzej Sarbski dz. we wsi Sarby jako śwd. w sprawie aktów przemocy we wsi Mieścisko zeznaje, że Stan. Młodawski przybył wraz ze swoimi kmieciami na wozach do tej wsi i zabrał stamtąd zagrodnika z jego dobytkiem (DepTest. IV 55v).

1503-10 Wojc. Przyborowski: 1503, 1505, 1507 tenże → wyżej: bracia Jan, Jerzy i Stan. Młodawscy; 1505 tenże przy pomocy swoich kmieci z M. i Przyborowa wywiózł dzies. [skąd?] na szkodę plebana z Kaźmierza (ACC 82, 102v); 1510 tenże zapisuje ż. Annie c. zm. Mik. Niegolewskiego po 200 kóp [gr] posagu i wiana na 1/2 Przyborowa i na 1/2 M. (PG 14, 95v, dawniej k. 189).

1507-09 Piotr dz. w M., Młodawski: 1507 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Wojc. Przyborowskiemu 2 ł. os. w M. (PG 13, 129v); 1507, 1509 tenże → wyżej: Jan Młodawski.

1509 Marcin z M. → wyżej: Jan Młodawski.

1510 M. wieś 5 dziedziców [imion nie podano] (LBP 172).

1526 Piotr Młodawski stryjem Jadwigi Bytyńskiej zakonnicy w Owińskach (PG 16, 107-108).

1534-36 Jan Baworowski dz. w M. jako współpatron kościoła par. w Bytyniu (ACC 109, 76; ACC 110, 150).

1547 Łukasz Jaktorowski dz. w Psarskiem zapisuje posag i wiano swojej ż. Annie c. zm. Wacława Ostroroga kaszt. kal. na swoich dobrach, m. in. na 1/2 połowy wsi M. (PG 18, 321v).

1553 Jan Wielżyński h. Nałęcz → pobór.

1556-80 Ezechiel Wargowski: 1556 tenże, dz. w M., współpatron kościoła par. w Bytyniu (ACC 120, 243v); 1580 tenże → pobór.

1577 Jakub Wielżyński oraz Michał Turkowski → pobór; 1580 Stan. Wielżyński i Dorota Odolikowska → pobór; 1589 umowa o podziale M. pomiędzy Andrzejem i Marcinem Młodawskimi oraz Stefanem i Janem Rudzkimi (PP 10, 352).

Areał w M.: 1478, 1499 M. w wykazach zaległości podatkowych (PG 58, 72v; PG 62, 11); 1508 pobór od 7 1/2 ł., od karczmy 6 gr, [budynki kmiece na] 1 1/2 ł. spłonęły [i kmiecie są zwolnieni od poboru] (ASK I 3, 1); 1509 pobór od 7 1/2 ł. (ASK I 3, 35); 1510 pobór od 6 ł. (ASK I 3, 245); 1510 folwarki dziedziców; 8 1/2 ł. kmiecych os., 2 1/2 ł. opust., 6 zagr., karczmarz (LBP 172); 1563 pobór od 6 ł., od 1 karczmy dor. (ASK I 5, 213); 1580 pobór płacą: Stan. Wielżyński od 6 półł., 1 zagr., 1 krawca; Ezechiel Wargowski od 4 półł., 3 zagr., 4 komor.; Dorota Odolikowska od 4 zagr. (ŹD 3).

Kmiecie: 1396 komandor domu joannitów [Ś. Jan pod Poznaniem] pozwany przez Macieja, kmiecia z M. o 6 grz., które od niego pobrał i o siekierę odpiera jego roszczenia (Lek. 1 nr 2219); 1503 w M. siedzą kmiecie: na 2 półł. Trojan i Marcin Karbania, na 2 półł. Jerzy Wieczko i Jakub Czyż, na 1 ł. os. Wojc. Czech (PG 12 k. 233v, 248, 248v); 1505 → p. 3.

5. 1427 Bodzęta [z M.] witryk kościoła w M. toczy proces z Żaczkiem mieszcz. z Pniew (ACC 10, 4v); 1510 z łanów kmiecych po 6 gr dzies. wiard. dla plebana w Tarnowie [Podgórnym]; dla plebana w Bytyniu: meszne od zagrodników i karczmarza po 1 gr, również od kmieci [też po 1 gr?], ponadto dzies. snop. z folwarków 5 dziedziców (LBP 172).

8. W pobliżu zachodnich zabudowań M., na obszarze równinnym, 100 metrów na S od szosy Poznań – Pniewy, grodzisko stożkowate, z okresu ok. 1100-1250 oraz tym miejscu gródek wspomn. w XV w. Na SE od wsi, w odległości kilkuset metrów od szosy z M. do Kiączyna, wśród łąk cmentarzysko szkieletowe; jego chronologia nie jest określona (Hensel 94-95).