SIENNO

1397 or. Szenno (Lek. 2 nr 2041), 1398 Senno (Lek. 2 nr 2059), 1399 Sczenno, Schenno (Lek. 2 nr 2303), 1424 na Zenne (WR 3 nr 1256), 1429 [nazwisko:] Syensky (KoścZ 9, 235), 1434 Szyenno (PZ 12, 151v), 1450 utraque1→ Uwaga 1 Szyenno, 1451 utraque Senno (PG 4, 53; ACC 33, 27v), 1457 Schyenno (PG 5, 67), 1480 Syenno (PG 9, 120), wieś, obecnie nie istnieje, graniczyła z Lesznem2S. leżało przy granicy z Lesznem (→ p. 2) i najpewniej na N od tego miasta, na co wskazuje przynależność do par. Goniębice (Goniębice też leżą na N od Leszna). Wieś S. położona była prawdop. też blisko Grunowa, gdyż obie te wsie niejednokrotnie podlegały tym samym transakcjom (→ Uwaga 1).

1. 1448 n. pow. kośc. (PG 3, 11); 1451-66 par. Goniębice? → p. 5, 1510 n. par. Goniębice (LBP 132).

2. 1410 zapowiedź → p. 3: Jakusz i Franciszek; 1421-22 S. graniczy z Lesznem (WR 3 nr 1210, 1210a; KoścZ 7, 32); 1423 zapowiedź → p. 3: Tomisław; 1424 zapust w S. (WR 3 nr 1256); 1513 dwór (curia) → p. 3: Jan i Rafał Leszczyńscy.

3. Własn. szlach. 1397-99 Szymon3Pochodził z miśnieńskiej rodziny Zwągrodów, osiadłej też w Wyciążkowie (k. Osiecznej). Niemiecka nazwa tej rodziny nie jest znana. Niewątpliwie została zniekształcona przez poznańskiego pisarza w jedynym znanym nam zapisie z 1400: Szymon z → Grunowa dowodzi swego szlachectwa m. in. z pomocą swych stryjów przybyłych z ziemi miśnieńskiej, którzy zeznali, że są zawołania Zwągrody, na tarczy mają 6 (liści) łopianu, a na hełmie wyżła z kogucim („kokotowym”) ogonem (WR 1 nr 424). Też → KObceRyc. 127-128; J. Szymański, Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Warszawa 1993, s. 304; JurObce s. 89, 116 Grunowski z → Grunowa [i z → Goniębic, → Piotrowic]: 1397-99 tenże przegrywa proces z Frąckiem i Jakuszem braćmi z S. o 2 1/2 ł. w dziedzinie S. (Lek. 2 nr 2041, 2303); 1398 tenże pozywa Szczepana (Stephanus) z Karmina [i Leszna] oraz jego ż. [Zbyszkę] o spowodowanie szkód w S., gdzie Szczepan, wg swego zeznania, ma zastaw (Lek. 2 nr 2059).

1397-99 Jakusz i 1397-1416 (zm. 1416) Franciszek (Frącek, Frączek) Sieńscy z S., bracia Wichny, h. Leliwa4Leliwitami byli też potomkowie Bernarda (Biernata) z pobliskiego → Grunowa (1397-1400, zm. ok. 1405), poświadczeni w Grunowie do 1437. Nie wiemy, czy byli spokrewnieni z naszymi Sieńskimi, ale Femka (prawdop. c. Bernarda) toczyła w 1421 spór o cz. S: 1397-99 ciż bracia → wyżej;

1408-16 tenże Franciszek: 1408 tenże naganiony przez Jana zw. Przecobyali, zięcia Czeszki (Bohemissa) mieszczki w Pyzdrach, przeprowadza wywód swego szlachectwa przy pomocy 3 par świadków; zeznają: Winc. Drzeczkowski i Janusz Jeleńczewski z h. Leliwa (Lewa) [po ojcu], Jan Jarosławski [z Jarosławek k. Książa] i Pietrasz Orzeszkowski [z Orzeszkowa, pow. pyzdr.] z h. Nowina [po matce] oraz Tomasz i Ożep z Księginek [k. Kościana] z h. Staroma (ZSW nr 1299; MHP nr 90); 1410 tenże w sporze z Przybysławem Gryżyńskim [z Gryżyny i Brenna] o poręczenie (KoścZ 3, 146v); 1410 tenże zapowiada drogi boczne, lasy, łąki i pastwiska w swej dziedzinie S. (KoścZ 3, 149v); 1415 tenże pozwany przez Janusza Sulewskiego [z Sulewa k. Osiecznej, obecnie Sulejewo], Wojc. Kuranowskiego, Mik. Piotrowskiego [z Piotrowa k. Czempinia] i Czewleja Bielewskiego o 55 grz. z tytułu poręczenia (KoścZ 4, 141v); 1415 tenże w sporze z Zygmuntem Grunowskim o rany (KoścZ 4, 163v; WR 3 nr 556); 1416 tenże śwd. (WR 3 nr 569); 1416 tenże z żoną [Nastazją] pozwani przez Wojc. Kuranowskiego w sprawie o porękę złożoną temuż Frąckowi i jego żonie przez dwu wymienionych poręczycieli [za Kuranowskiego?] na kwotę 33 grz. (WR 3 nr 585; zapiska niejasna); 1416 wspomn. Nastazja, wd. po tymże Frącku, w sporze z Tomaszem piekarzem o 5 grz. bez 1 wiard. oraz z Jaśkiem Sierpowskim i Mik. Stesselem5KObceRyc. 102, błędnie pod 1417. Tamże informacja o rodzinie Stysel, której przedstawiciele występują m. in. w → Czaczu (1420: Mik. Steslaw, 1427: Zdzisław Stissel) o 8 grz. z tytułu poręczenia [przez jej zm. męża] (KoścZ 5, 22v); 1416 sąd potwierdza prawo wspomn. [wdowy] Nastazji do jej wiana (dotalicium) [zapisanego przez męża na S.], oddala roszczenia Wichny, siostry tegoż Frącka oraz orzeka, że Nastazja nie odpowiada ze swej oprawy wdowiej za długi swego zm. męża wobec wierzycieli: Jaśka Sierpowskiego, Mik. Stessela [→ wyżej] i Jana6W haśle → Jarosławiec, p. 3, pomyłkowo piszemy o Jarosławie, zamiast Janie i może niesłusznie przypisaliśmy tego Jana do Jarosławca, zamiast do Jarosławek Jarosławskiego (KoścZ 4, 259; KoścZ 5, 33); 1418 tenże Frącek wspomn. jako zm. → niżej: Wichna; 1418 wspomn. Nastazja w sporze ze Szczepanem ze Smyczyny [k. Śmigla, także z Wilkowa Niemieckiego] (KoścZ 5, 122); 1419 wspomn. Nastazja (Nastka) w sporze z Wojc. Kuranowskim, któremu pożyczyła 4 grz. i 6 gr [i domaga się ich zwrotu] (WR 3 nr 738).

1398 Szczepan (Stephanus) z → Karmina [i → Leszna, brat Iwana kaszt. śrem., h. Wieniawa] zeznaje, że ma zastaw w S. → wyżej: Szymon.

1411 Szczepan (Stephanus) Wilkowski ze Smyczyny [i z Wilkowa Niemieckiego] przegrywa proces z Januszem Jarosławskim [z Jarosławek] o pr. bliższości do S., sąd zezwala Januszowi na wykupienie od tegoż Szczepana 1/2 S. za 30 grz. (KoścZ 3 k. 146v, 165); 1418 tenże ze Smyczyny → wyżej: Jakusz i Franciszek.

1411-13 Janusz Jarosławski7KR 4, 42, zaliczył nieomal wszystkich licznych współwłaścicieli → Jarosławek do Nowinów. Jednak w Jarosławkach, obok niewątpliwych Nowinów, są też osoby o nieustalonej przynależności rodowej, wśród nich nasz Janusz [z → Jarosławek]: 1411 tenże → wyżej; 1411-13 [najpewniej] tenże Janusz8Także KR 4, 42, identyfikuje Janusza Sieńskiego z Januszem Jarosławskim Sieński toczy procesy: 1411 z Mikołajem z Malewa (KoścZ 3, 172v); 1411 z Katarzyną ż. Adama Bylęty [ze wsi Trzebiec k. Krzywinia, obecnie nie istnieje] o 10 grz. (KoścZ 3, 176v); 1412 z Januszem Sulewskim i [jego siostrą] Małg. Woliszewską [z Woliszewa k. Śmigla, obecnie Olszewo] o 1/2 S. (KoścZ 3, 186v; KoścZ 4, 125v); 1413 tenże odstępuje od sporu z Paszkiem Błożejewskim w sprawie o poręczenie za wspomn. Małg. Woliszewską (KoścZ 4, 41); 1424 tegoż syn Filip z Jarosławek → niżej: Wichna.

1412-28 Janusz Sulewski z S., brat Małg. Sieńskiej: 1412-15 tenże toczy procesy o 1/2 S. → wyżej: 1412 Janusz Jarosławski i → niżej: 1415 Jan Sieński; 1415 tenże Sulewski → wyżej: Jakusz i Franciszek; 1421 tenże w sporze z Femką [z domu?] Grunowską ż. Piotra Siekierki [z → Siekierek Wielkich, wicepodsędka w Poznaniu i w Kościanie] o cz. S. dowodzi, że nieprawdą jest, jakoby ta cz. S. była dana [jej ojcu?] Biernatowi9→ przyp. 4 za służbę, jak twierdzi Femka (WR 3 nr 861); 1421-22 tenże i jego siostra Małgorzata w procesie z Wichną (w 1421 Wichna zw. niegdyś Sieńską, w 1422 z S.) dowodzą, że ich dziad, ojciec10Z pierwszych dziedziców Sulewa znamy: Andrzeja 1388 (WR 1 nr 41) oraz Hankę (Annę) wd. po Macieju z Sulewa i panią wienną w tej wsi 1393-96 (Lek. 2 nr 1475, 1734, 1755, 1932) i oni sami posiadają spokojnie od 30 lat 1/2 S., która graniczy z Lesznem (WR 3 nr 947, 1210, 1210a); 1422 tenże → niżej: Tomisław; 1424 tenże w sporze ze wspomn. Wichną niegdyś z S. dowodzi, że nie wyciął zapustu w S. wartości 60 grz. i nie wywiózł drewna do innej dziedziny [tj. do Sulewa?] (WR 3 nr 1256); 1428 tenże → niżej: Mieszkańcy.

1412-48 Małg. Woliszewska, Sieńska z S., siostra Janusza Sulewskiego: 1412-15 taż toczy spory o 1/2 S. → wyżej: 1412-13 Janusz Jarosławski i → niżej: 1415 Jan Sieński; 1421-22 taż → wyżej; 1428 taż w sporze z Mac. Borkiem Osieckim z Osiecznej oraz burmistrzem i rajcami z Osiecznej dowodzi, że posłała swych posłów do nich z żądaniem wydania ludzi [swych poddanych, wśród nich Mac. Ziemkowica; → niżej: Mieszkańcy], zatrzymanych w tym mieście, aby mogła ich sama ukarać; wspomn. jej szwagier Rafał11Siostrą Małgorzaty, a ż. Rafała Leszczyńskiego, była Anna, która w znanych źródłach wspomn. jest dopiero w 1527 jako zm. matka Małgorzaty z Leszna (ACC 103, 36v-37; szczegółowy reg. → Leszno, p. 3B) Leszczyński (WR 3 nr 1350); 1448 taż sprzedaje 1/2 S. → niżej: Jan, Mikołaj, Rafał i Tomasz.

1415 Jan Sieński [syn Janusza Jarosławskiego z S. i → Jarosławek?] toczy proces z Małg. [Woliszewską czyli Sieńską] o 1/2 S., pełnomocnikiem Małgorzaty jest jej brat Janusz Sulewski [cd. sporu z 1412-13?; → wyżej: Janusz Jarosławski] (KoścZ 4, 195v).

1416-22 Wichna Sieńska z S., siostra Franciszka i Jakusza: 1416 taż → wyżej: Jakusz i Franciszek; 1418 taż z Drzęczewa w sporze z Wojc. Kuranowskim, który dowodzi, że nie wziął po jej zm. bracie Frącku koni, pancerzy, zbroi i rynsztunku wartości 19 grz. (WR 3 nr 711); 1420 taż z Bodzewa toczy proces z Dziersławem Koską z Łęki [Wielkiej] (KoścZ 8, 24v); 1421 i 1424 taż niegdyś Sieńska oraz 1422 taż z S. w sporze o 1/2 S. → wyżej: Janusz Sulewski; 1424 taż z Bodzewa niegdyś z S. toczy proces z Filipem synem Janusza z Jarosławek (KoścZ 5, 29); 1424 taż z Bodzewa w sporze z Tomisławem z S.; w sądzie zastępuje ją Gumpracht [niezident.], a Tomisława Mik. Położejewski [z Położejewa w pow. pyzdr., obecnie Połażejewo] (KoścZ 5, 446).

1420-37 Tomisław (Tomasz, Tomek) Sieński zw. Bolcz12Pochodził zapewne ze śląskiej rodziny Bolzów, której przedstawiciele pojawiają się na pocz. XV w. w Starkowcu (k. Miłosławia) w pow. pyzdr. (1403: Dzieczko), w → Białym Jeziorze, → Gorzycach (k. Czempinia) i może też w → Gostyniu (1423: Ruprecht Balcz i 1510 Jan Balecz, mieszczanie). Także → KObceRyc. 12-13; J. Szymański, Herbarz, op. cit., 78-80; JurObce 204-206 z S., → Luboni [k. Ponieca], Jeligowa, → Białego Jeziora [i prawdop. także sołtys w → Łęce Małej i może syn Czewleja Łęckiego z → Łęki Małej i → Łęki Wielkiej]: 1420-35 tenże śwd. (WR 3 nr 966, 1074, 1162, 1178, 1245, 1341, 1411; PG 1, 93); 1421-30 tenże w sporze z Andrzejem [mieszcz.] z → Kościana, pisarzem [sądu ziemskiego w tym mieście]: 1421 pozywa Andrzeja z jego zastawu w Szczodrowie [k. Gostynia]; 1429 tenże nie stawia się w sądzie; 1430 temuż Andrzej zarzuca, że go zniesławił wobec władz m. Kościana (KoścZ 6, 141; KoścZ 9 k. 235, 239, 252v, 265a, 277v, 280); 1422 tenże oraz Janusz Sulewski mają stawić po 2 arbitrów, a ci w razie potrzeby wybiorą superarbitrów, aby doprowadzić do ugody w sprawie o 1/2 S., która graniczy z Lesznem (KoścZ 7, 32); 1423 tenże toczy proces z Pakoszem wójtem z Kiebłowa o 12 grz. z tytułu poręczenia (KoścZ 7, 103); 1423 tenże zapowiada 1/2 S. wraz z łąkami, pastwiskami i drogami bocznymi (KoścZ 8, 4v); 1424 tenże → wyżej; 1425 tenże w sporze z wójtem kośc. Piotrem z → Ponina, któremu ręczył wraz z in. poręczycielami za Janusza z Jeligowa; 1427 tenże ma zapłacić Piotrowi 1/4 z sumy 110 grz.; 1428 wspomn. Piotr zapowiada pierwszeństwo (przed innymi wierzycielami) swych roszczeń w dziedzinie tegoż Tomisława, zasądzonych na 1/2 S. (KoścZ 8 k. 168v, 169, 180, 182v, 194, 202, 330, 335, 339, 340, 341v, 389, 449; KoścZ 9 k. 1a, 10v); 1426 tenże ma zapłacić Niklowi Szutlewskiemu13Wg KObceRyc. 164, Szutlewscy pochodzili ze wsi Schüttlau (obecnie Żuchlów) k. Góry na Śląsku. Znamy też Olbrachta i Szczepana de Svthlow, którzy w 1420 toczyli spór z Januszem Nankerem z → Radomicka o kmiotkę (KoścZ 6, 26v) mieszcz. kośc. 1/2 grz. (KoścZ 8, 224v); 1426 tenże ręczy za Jaśka z → Księginek oskarżonego o zabójstwo, że dotrzyma on warunków ugody zawartej z Dobiesławem i Mikołajem ze Skoraczewa [k. Kościana] (Wp. 9 nr 1112); 1427 tenże w sporach: z Janem Nietąszkowskim; z Pakoszem niegdyś z Proszkowa (KoścZ 8 k. 318, 591v); 1428-30 tenże toczy procesy z Mik. Czackim, Mac. Kotowieckim, Michałem Ręcskim czyli Kotowieckim, Piotrem [z Ponina] wójtem kośc. oraz z Henrykiem Wyskotą z Rusinowa i Bylęcina, którzy poręczyli jego dług u Przybysława Gryżyńskiego [z Brenna] stolnika pozn.; 1429 sąd wwiązuje Michała Ręcskiego i Mac. Kotowieckiego w 1/2 S. należącą do tegoż Tomisława (WR 3 nr 1329, 1336, 1356; KoścZ 8, 449v-450; KoścZ 9 k. 1, 4v, 7, 9v, 11, 12, 13a, 17v, 26, 28, 29v, 31, 37v, 43, 44, 46v, 47v, 49v, 61v, 71, 80v, 95, 96, 98, 99v, 108v, 119, 125v, 236v, 238, 240v, 250v, 253v, 254, 258, 263v, 275v, 281a; szczegółowe regesty w hasłach → Kotusz, → Ręcsko i → Ponin); 1428-34 tenże pełnomocnikiem sąd.: 1428 Tomasza Księgińskiego z Jeligowa, 1429 Burcharda Mirzewskiego, 1434 Mik. Czackiego (KoścZ 9 k. 19v, 157; PZ 12 k. 128, 151v, 158v, 185, 208, 249); 1429 tenże ma odnowić Janowi z Bodzewa dok. poręczenia na kwotę 11 grz. (KoścZ 9, 170); 1436 temuż Tomisławowi Jurga Jarogniewski zwraca dok. wyroku sądowego, wydany na rzecz Jana i Zewrzyda wójtów kośc., ss. Piotra [z Ponina], przysądzający im 55 grz. na S., a sąd umarza tę sumę (KoścZ 11, 262v); 1437 tenże w sporze z Mac. Rusinowskim (KoścZ 12, 26).

1421 Femka14O niej też → przyp. 4 [z domu?] Grunowska [z → Grunowa] ż. Piotra Siekierki [z → Siekierek Wielkich] toczy spór o cz. S. → wyżej: Janusz Sulewski.

1426 Mik. Sieński [syn Janusza Jarosławskiego z S. i → Jarosławek?] toczy proces z Rafałem Leszczyńskim [czy dz. w S.?, czy też toczył spór jako dz. w Lesznie ze swym sąsiadem Sieńskim] o siekierę [spór graniczny?] (KoścZ 8, 247v, dawniej k. 22v); a. 1439 [tenże?] Mik. Sieński (Syensky) konwers wpisany do nekrologu opactwa w Lubiniu (MPHn. 9/2, 39).

1426-28 Rafał Leszczyński [m. in. z → Leszna i Woliszewa, kaszt. przem. 1427-67]: 1426 tenże [czy dz. w S.?] → wyżej; 1428 tenże jest szwagrem Małg. Woliszewskiej → wyżej: Małgorzata.

1428-30 Michał Ręcski czyli Kotowiecki: 1428-30 tenże Ręcski i 1429 tenże wwiązany w 1/2 S. → wyżej: Tomisław; 1429 sąd postanawia, że tenże Michał nie może być pozywany z → Ręcska (na którym ma zapisaną oprawę jego ż. Helszka), lecz tylko ze swych części w S. i Chełkówku (KoścZ 9, 167v).

1448 Jan oraz 1448-50 Mikołaj, Rafał i 1448-57 Tomasz m. in. z → Karmina i S., ss. Iwana kaszt. śrem.: 1448 ciż kupują od Małg. Sieńskiej [czyli Woliszewskiej] 1/2 S. za 300 grz. (PG 3, 11); 1448 tenże Mikołaj z S., Karmina, Grunowa, Parska i cz. Jezierzyc płaci 3 grz. kary, ponieważ [niesłusznie] naganił szlachectwo Bartosza Jurkowskiego (KoścZ 13, 212; Koz. Nieznane nr 43); 1450 ciż Mikołaj, Rafał i Tomasz dokonują działu dóbr: Mikołaj otrzymuje Grunowo, Rafał – Parsko i 1/2 Jezierzyc, a Tomasz – oba S. [tj. obie części S.; → Uwaga 1] (PG 4, 53); 1457 tenże Tomasz sprzedaje Andrzejowi Kąkolewskiemu swój folw. S. za 310 grz. (PG 5, 400).

1457-66 Andrzej Kąkolewski [ojciec Jana Kąkolewskiego] m. in. z → Kąkolewa i S. [h. Krakwicz]: 1457 tenże kupuje folw. w S. → wyżej; 1466 tenże → p. 5.

1480-1517 Jan Kąkolewski, Sieński z S., → Kąkolewa, → Grunowa i Trzebini [syn Andrzeja Kąkolewskiego] (KoścG 7 k. 2v, 3v, 5v): 1480 tenże zapisuje ż. Helenie [Radomickiej] po 200 grz. posagu i wiana na połowach swych dóbr w Grunowie i S., w tym na 1/2 folw. w S. (PG 9, 120); 1486-1500 tenże kupuje: 1486 z zastrz. pr. odkupu od Piotra Borka z Gostynia połowy Górki [k. Krzywinia] i Rusinowa za 100 fl. węg.; 1488 od swego brata Mik. Kąkolewskiego 1/2 Trzebini [k. Osiecznej] za 250 fl. węg.; 1500 od Andrzeja Osieckiego [z Osiecznej] połowy Ziemic, Górki i folwarku Rusinowo za 300 fl. węg. i 20 grz. (PG 10 k. 54, 102; PG 12, 130); 1493? [recte a. 1492?15O dacie → Kąkolewo, przyp. 4] tenże i [jego brat] Mik. Kąkolewski ręczą za dzieci Wawrz. Białojezierskiego (PZ 22, 99); 1500 tenże daje w dożywocie ż. Helenie Radomickiej połowy Ziemic i Górki z połowami wiatraka w Górce i folw. Rusinowo (PG 12, 130v); 1502 tegoż Mac. Gostyński nie ma niepokoić w posiadaniu (tenuta) 1/2 Górki oraz 1/2 Ziemic z 1/2 gaju tamże (KoścZ 18, 80); 1502 tenże w sporze ze swymi bratankami Andrzejem i Bartłomiejem Kąkolewskimi (KoścZ 18 k. 35, 48); 1505 tenże bierze udział w sporze o pr. patronatu nad altarią w → Kąkolewie jako jeden z jej kolatorów (ACC 82 k. 88, 90); 1506 Jakub Malicki prezentowany na altarystę w Kąkolewie przez Bartłomieja i Andrzeja Kąkolewskich dowodzi, że tenże Jan jest ekskomunikowany i nie ma pr. występować w sądzie duchownym (ACC 83, 129v); 1507 tenże dzierżawca (tenutarius) w Kąkolewie w sporze z Mik. Ostrowskim niegdyś altarystą w Kąkolewie (ACC 84, 129); 1507 tenże sprzedaje swemu nieślubnemu synowi (filius naturalis) Janowi16W 1510 w Grunowie, wsi nal. do naszego (Jana) Sieńskiego czyli Kąkolewskiego, Jan Helnar uprawiał 1/2 ł. wymierzonego z folwarku (LBP 132). Może to jest Jan, nieślubny syn Jana Sieńskiego? 2 ł. os. w Grunowie za 30 grz. oraz sprzedaje swemu bratankowi Andrzejowi, synowi Baltazara Kąkolewskiego, 1/2 Trzebini z zastrz. pr. odkupu za 100 kóp gr (PG 13 k. 116v); 1507 tenże sprzedaje Janowi Bojanowskiemu części Ziemic i Górki z 1/2 folw. Rusinowo (PG 13, 118); 1510 tenże winien jest Janowi, Andrzejowi, Wojciechowi i Piotrowi Radomickim 125 grz. i 25 fl. węg. tytułem posagu ich ciotki Heleny, a ż. tegoż Jana [najpewniej więc zm. ona bezpotomnie] (KoścZ 18, 107); 1510 tenże kupuje od [swego bratanka] Bartłomieja 1/4 Kąkolewa z zastrz. pr. odkupu za 200 grz. i 50 fl. (PG 14 k. 114, 237); 1510 tenże ręczy za swego bratanka Andrzeja Kąkolewskiego w związku z jego transakcją dot. sołectwa w → Łuniewie (PG 66, 260); 1510 tenże wraz ze swym bratankiem Andrzejem Kąkolewskim sprzedają Andrzejowi Górce Trzebinię za 450 fl. węg. [w związku z nabyciem przez Andrzeja Górkę dóbr → Osieczna] (PG 14 k. 92, 182); 1510 tenże sprzedaje bratankowi Andrzejowi Kąkolewskiemu 1/2 Grunowa z zastrz. pr. odkupu za 500 fl. węg. (PG 14, 196); 1510 tenże kupuje od swego bratanka Andrzeja Lipieńskiego [czyli Kąkolewskiego] 1 ł. os. w Lipnie z zastrz. pr. odkupu za 12 grz. (PG 14, 196); 1510 tenże pozywa Mikołaja z Książa pleb. w → Kąkolewie o zwrot srebrnego pasa, który należał do jego zm. brata Baltazara Kąkolewskiego (AC 2 nr 1648); 1510 tenże posiada S., → p. 5 (LBP 133); 1511 tenże skwitowany przez swego bratanka Andrzeja Kąkolewskiego z 500 fl. zapisanych na 1/2 Grunowa (PG 68, 2v); 1511 tenże sprzedaje [bratankowi] Bartłomiejowi Kąkolewskiemu połowy Górki, Ziemic i Rusinowa z połowami wiatraka w Górce i jeziora w Ziemicach za 300 fl. węg. i 20 grz. (PG 14, 263; PG 68, 3); 1511 tegoż kwitują Łukasz, Jan i Stanisław ss. Jana Popowskiego [z Popowa k. Śmigla] z 80 grz. posagu zm. Jadwigi17Nie wiemy, dlaczego Jadwiga nazwana została w tej zapisce babką (starą matką) naszego Jana, skoro była (pierwszą) żoną jego brata Baltazara. Możliwe, że Baltazar nie był jej pierwszym mężem. Ta Jadwiga w 1493 nazwana została bowiem też babką Mikołaja i Elżbiety dzieci zm. Jana Piotrkowskiego (PZ 22, 53v), a w 1513 także babką Łukasza Popowskiego (PG 68, 377; → Popowo, przyp. 8) ż. Balcera Kąkolewskiego (KoścZ 18, 224v); 1512 temuż Michał z Wyciążkowa i Goniębic zobowiązuje się sprzedać swe części w Wyciążkowie i Goniębicach za 25 grz. (KoścG 7, 98); 1513 tenże sprzedaje Leszczyńskim S. i Grunowo → niżej; 1517 tenże sprzedaje Mac. Gostyńskiemu kaszt. śrem. części Górki, Ziemic i Rusinowa wraz z połowami wiatraka w Górce i jeziora w Ziemicach za 300 fl. węg. i 20 grz. (KoścZ 23, 39; PG 15, 135v).

1513 Jan podkom. kal. i 1513-20 Rafał duchowny, Leszczyńscy, ss. Kaspra podkom. kal. [wnukowie Rafała Leszczyńskiego i Anny Sieńskiej czyli Woliszewskiej; → niżej: przyp. 11]: 1513 ciż kupują od swego krewnego18Leszczyńscy określani są krewnymi (nepotes) Jana Sieńskiego czyli Kąkolewskiego (MS 4 nr 1914), a on ich stryjem (MS 4 nr 1924). Nie udało się jednak ustalić ich ewent. związków rodzinnych Jana Sieńskiego [czyli Kąkolewskiego] S. oraz Grunowo19Jednak już w 1510 mowa jest o folw. w → Grunowie nal. do panów z Leszna (LBP 132) za 1200 grz. i równocześnie dają Janowi w dożywotnią dzierżawę folw. z dworem w S. (MS 4 nr 1914, 1924, 10401, 10404; PZ 27, 19); 1520 tenże Rafał daje w dziale swemu bratu stryj. Rafałowi [Leszczyńskiemu] kaszt. przem., synowi Rafała marszałka nadwornego, S. i Grunowo oraz zastrzega dla siebie dożywotnie ich posiadanie (MS 4 nr 3371, 12619).

1520-58 Rafał Leszczyński kaszt. przem., syn Rafała marszałka nadwornego: 1520 tenże → wyżej; 1556 tenże sprzedaje Hieronimowi Rozdrażewskiemu [z Rozdrażewa, pow. pyzdr.] całe wsie Grunowo i S. z zastrz. pr. wykupu za 1500 zł (PG 100, 838v; PG 19, 384); 1558 tenże zapisuje Barbarze Rachemberk, ż. swego syna Wacława, po 6000 zł węg. posagu i wiana na swych dobrach, m. in. na S. i Grunowie (PG 19, 654).

1581 Rafał Leszczyński kaszt. śrem. [syn Jana podkom. kal.] z S. i Grunowa → p. 5.

[S. nie występuje w wykorzystanych przez nas rejestrach poborowych z XVI w.]

1428 mieszkańcy S.: Mac. Ziemkowic [kmieć?] z S. pozwany przez Macieja zw. Kropiec (Kropiecz) mieszcz. z Osiecznej o napad na jego dom [w Osiecznej?] i zranienie tam „panicza” Karsieckiego; Janusz Sulewski [jako dziedzic S.] ręczy Mac. Borkowi Osieckiemu i władzom Osiecznej, że tenże Maciej stawi się przed sądem (WR 3 nr 1352; KoścZ 9, 87; też → p. 3: Małg. Woliszewska); Kusz i Tomasz kmiecie z S. w sporze z Mac. Borkiem z Osiecznej; sąd nakazuje Borkowi zwrócić im siekierę, kuszę i 12 strzał (KoścZ 9, 80).

5. 1451 dzies. snop. z obu wsi S. [→ Uwaga 1] nal. do kościoła par. w Goniębicach (ACC 33, 27v); 1466 Andrzej Kąkolewski [jako nabywca S.] na mocy wyroku oficjała pozn. ma płacić plebanowi w Goniębicach dzies. z nowizn [czyli ról nowo wykarczowanych w S.] (ACC 45, 127); 1510 wieś S. pana Jana Sieńskiego w par. Goniębice; dzies. snop. z folw. w S. nal. do plebana w Goniębicach; z tego folwarku wydzielono 3 1/2 ł., które uprawiają kmiecie i płacą plebanowi po 1 wiard. [tytułem dzies.] (LBP 132-133); 1581 Marcin Dąbrowski pleb. w Goniębicach pozywa Rafała Leszczyńskiego kaszt. śrem. z jego wsi Grunowo i S. [S. nadpisane tą samą ręką] o dzies. snop. ozimą i jarą z jego ról czyli folwarków we wsi Grunowo, od dawna należącą do pleb. w Goniębicach (KoścZ 67, 186v-187).

Uwaga: 1. Wzmianki o dwóch S. najpewniej nie oznaczają istnienia dwóch wsi, lecz jedynie poświadczają istniejący do połowy XV w. podział własnościowy S. W p. 3 zamieszczamy informacje o licznych współwłaścicielach S., którzy zmieniali się w wyniku transakcji majątkowych, a może i podziałów spadkowych. Świadczyć o tym mogą procesy o pr. bliższości do części S. Wiemy, że część S., która graniczyła z Lesznem, należała m. in. do Sulewskich, którzy o tę cz. S. toczyli w l. 1412-22 kilka procesów z innymi współwłaścicielami S. Potem ta część S. należała do Leszczyńskich, następnie do Kąkolewskich i ponownie do Leszczyńskich, którzy od 1450 występują jako posiadacze całego S.

Nie można wykluczyć, że S. zostało włączone przez Leszczyńskich do ich miasta Leszno. Jednak bardziej prawdop. jest włączenie S. do wsi Grunowo. Obie te wsie wymieniane są razem zwłaszcza w transakcjach Leszczyńskich. Z kolei w 1581 Rafał Leszczyński pozwany został o dzies. wprawdzie z S. i Grunowa, ale pleban szczegółowo mówił o zaległej dzies. z ról i folwarków tylko w Grunowie (→ p. 5).

2. Now. 2, 426, pisze o erekcji w 1473 ołtarza w kościele par. w Iłowcu Małym z fundacji duchownego Piotra z Sienna. Powtarzamy tę informację w haśle → Iłowiec Mały, p. 5. W cytowanym źródle mowa jest jednak o fundacji Piotra Iłowieckiego (AE II 373).

1 → Uwaga 1.

2 S. leżało przy granicy z Lesznem (→ p. 2) i najpewniej na N od tego miasta, na co wskazuje przynależność do par. Goniębice (Goniębice też leżą na N od Leszna). Wieś S. położona była prawdop. też blisko Grunowa, gdyż obie te wsie niejednokrotnie podlegały tym samym transakcjom (→ Uwaga 1).

3 Pochodził z miśnieńskiej rodziny Zwągrodów, osiadłej też w Wyciążkowie (k. Osiecznej). Niemiecka nazwa tej rodziny nie jest znana. Niewątpliwie została zniekształcona przez poznańskiego pisarza w jedynym znanym nam zapisie z 1400: Szymon z → Grunowa dowodzi swego szlachectwa m. in. z pomocą swych stryjów przybyłych z ziemi miśnieńskiej, którzy zeznali, że są zawołania Zwągrody, na tarczy mają 6 (liści) łopianu, a na hełmie wyżła z kogucim („kokotowym”) ogonem (WR 1 nr 424). Też → KObceRyc. 127-128; J. Szymański, Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Warszawa 1993, s. 304; JurObce s. 89, 116.

4 Leliwitami byli też potomkowie Bernarda (Biernata) z pobliskiego → Grunowa (1397-1400, zm. ok. 1405), poświadczeni w Grunowie do 1437. Nie wiemy, czy byli spokrewnieni z naszymi Sieńskimi, ale Femka (prawdop. c. Bernarda) toczyła w 1421 spór o cz. S.

5 KObceRyc. 102, błędnie pod 1417. Tamże informacja o rodzinie Stysel, której przedstawiciele występują m. in. w → Czaczu (1420: Mik. Steslaw, 1427: Zdzisław Stissel).

6 W haśle → Jarosławiec, p. 3, pomyłkowo piszemy o Jarosławie, zamiast Janie i może niesłusznie przypisaliśmy tego Jana do Jarosławca, zamiast do Jarosławek.

7 KR 4, 42, zaliczył nieomal wszystkich licznych współwłaścicieli → Jarosławek do Nowinów. Jednak w Jarosławkach, obok niewątpliwych Nowinów, są też osoby o nieustalonej przynależności rodowej, wśród nich nasz Janusz.

8 Także KR 4, 42, identyfikuje Janusza Sieńskiego z Januszem Jarosławskim.

9 → przyp. 4.

10 Z pierwszych dziedziców Sulewa znamy: Andrzeja 1388 (WR 1 nr 41) oraz Hankę (Annę) wd. po Macieju z Sulewa i panią wienną w tej wsi 1393-96 (Lek. 2 nr 1475, 1734, 1755, 1932).

11 Siostrą Małgorzaty, a ż. Rafała Leszczyńskiego, była Anna, która w znanych źródłach wspomn. jest dopiero w 1527 jako zm. matka Małgorzaty z Leszna (ACC 103, 36v-37; szczegółowy reg. → Leszno, p. 3B).

12 Pochodził zapewne ze śląskiej rodziny Bolzów, której przedstawiciele pojawiają się na pocz. XV w. w Starkowcu (k. Miłosławia) w pow. pyzdr. (1403: Dzieczko), w → Białym Jeziorze, → Gorzycach (k. Czempinia) i może też w → Gostyniu (1423: Ruprecht Balcz i 1510 Jan Balecz, mieszczanie). Także → KObceRyc. 12-13; J. Szymański, Herbarz, op. cit., 78-80; JurObce 204-206.

13 Wg KObceRyc. 164, Szutlewscy pochodzili ze wsi Schüttlau (obecnie Żuchlów) k. Góry na Śląsku. Znamy też Olbrachta i Szczepana de Svthlow, którzy w 1420 toczyli spór z Januszem Nankerem z → Radomicka o kmiotkę (KoścZ 6, 26v).

14 O niej też → przyp. 4.

15 O dacie → Kąkolewo, przyp. 4.

16 W 1510 w Grunowie, wsi nal. do naszego (Jana) Sieńskiego czyli Kąkolewskiego, Jan Helnar uprawiał 1/2 ł. wymierzonego z folwarku (LBP 132). Może to jest Jan, nieślubny syn Jana Sieńskiego?

17 Nie wiemy, dlaczego Jadwiga nazwana została w tej zapisce babką (starą matką) naszego Jana, skoro była (pierwszą) żoną jego brata Baltazara. Możliwe, że Baltazar nie był jej pierwszym mężem. Ta Jadwiga w 1493 nazwana została bowiem też babką Mikołaja i Elżbiety dzieci zm. Jana Piotrkowskiego (PZ 22, 53v), a w 1513 także babką Łukasza Popowskiego (PG 68, 377; → Popowo, przyp. 8).

18 Leszczyńscy określani są krewnymi (nepotes) Jana Sieńskiego czyli Kąkolewskiego (MS 4 nr 1914), a on ich stryjem (MS 4 nr 1924). Nie udało się jednak ustalić ich ewent. związków rodzinnych.

19 Jednak już w 1510 mowa jest o folw. w → Grunowie nal. do panów z Leszna (LBP 132).