BACHÓRZ

(1377 od Bochurja, u Bochuri, 1377/78 Bochor, 1386 Buchur, 1391 Bochur, 1425 Bachorz, 1426 Bachurz, 1427 Bochorz, 1432 Bochurz, 1470 Buchorz) 3 km na NE od Dynowa.

1. 1391 in districtu [włość] nostro Bochuriensi (Arch. Sang. V s. 5); 1436 districtus san. (XIII 87); 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 149); 1530 z. san. (AS I 21 k. 518).

2. 1377 lasy i dąbrowy w → Hadlem od strony B. ot Bochurja lesy i dubrowy (VII 22); 1401-09 Piotr Kmita z Wiśnicza wwda sandom. zeznaje, że nie posiada pism dot. granic między [dobrami] B. i Tyczyn przeciw Jadwidze wdowie po Ottonie z Pilczy wwdzie sandom. (AKH 8/1 nr 308); 1499 droga z Hyżnego do B. (XIX 656); 1570 granica → Dynów p. 2b.

3. Własn. król., w r. 1391 n. szlach.; 1391 właśc. Piotr Kmita kaszt. lub. wydaje w B. przywilej dla wsi Wary położonej in districtu bonorum suorum haereditariorum Bochurzec [raczej Bochurz] (Arch. Sang. V 7); 1401-09 właśc. Piotr Kmita z Wiśnicza wwda sandom. → p. 2.; 1410 honestus Nicolaus Schulczicz de B. (Ks. ł. przem. I 467); 1423 Mikołaj z B. winien zwrócić Mikołajowi szewcowi [z Przemyśla] pieniądze lub konia (Ks. ł. przem. 1499); 1425 Mikołaj [Kmita] de Bachórz [może de Bachorzec?] (XI 139); 1427-29 Piotr Lunak s. Piotra, Kmita, podczaszy sandom., dominus in Bachorz (ZDM V 1375); 1427 Piotr Lunak podczaszy sandom., dziedzic z B. i zamku Sobnia, wydaje w B. przywilej dla miasta Rzeszowa (Pięć wieków Rzeszowa s. 59-60); Paweł Jasieński wwda z B. (Pięć wieków Rzeszowa s. 60); 1430-33 Jan Tempi, Thampi, s. Piotra Lunaka, Kmita z Sobnia, z B. (XI wg indeksu; ZDM V 1375); 1430 Jan s. [Piotra] podczaszego sandom. zeznaje, że ojciec jego zastawił wieś → Warę Przecławowi ze Wzdowa, który po spłacie 160 grz. winien ją zwrócić Janowi (XI 401); tenże zeznaje, że winien jest Janowi Dolińskiemu 80 grz. i że ręczył za niego Piotr Smolicki (XI 403); 1432 Jan Doliński przeciw Janowi Kmicie z B. (XI 509, 529); Jan Tempy z B. pozywa Mikołaja [Kmitę] z Bachórca o 12 grz. poręki (XI 513, 519, 525); 1433 tenże gwarantuje Janowi i Dobiesławowi z Jasionowa terminowy zwrot długu 45 grz. zastawem czynszu 4 1/2 grz. we wsi Harcie (XI 555); Jan Bal ręczy Mikołajowi Racławskiemu za Jana Kmitę z B. na 33 grz. (XI 564); 1434 po śmierci Jana Kmity [Tępego] wdowa po nim Barbara zachowuje na swój użytek wsie B. i Denowiec z młynem w B., z robocizną i dochodami a to miodem i wszystkimi pożytkami i robocizną z wsi Harty dla folwarku w B. (SPPP II 2549) → Dynów;

1436 Mikołaj [Kmita] de Bochurz [albo de Bochurzec?] (XI 954-956); 1436-65 Małgorzata c. Piotra Lunaka Kmity podczaszego sandom., z B. i Dynowa ż. 1 v. Jan Goligyan [Jan Goły ze Strzałkowa w Kaliskiem] 2 v. Przedpełk Mościc z Wielkiego Koźmina, (XI, XIII, XVI wg indeksów; Arch. Sang. II 137; ZDM III 785, ZDM VIII 2515); 1436 Jan Goligyan jako zastępca ż. swej Małgorzaty występuje przed sądem z. przem. przeciw Mikołajowi [Kmicie br. Piotra Lunaka] kaszt. przem., który zajął gwałtem i dokonał intromisji w dobra ojczyste Małgorzaty, przypadłe jej prawem bliższości po jej bracie rodzonym zm. Janie Kmicie i dzieciach tegoż z B., wartości 20000 grz. a mianowicie: Bachórz z dworem, Denowiec, Chodorówka, Błażowa, Harta, Szklary, Hadle, Hyżne, Kąkolówka, Futoma, Mosczenica, Ulanica, Łubno, Dąbrówka, Niewistka, Nozdrzec, Hłudno, Izdbica, Izdebka, Siedliska, Laskówka, Lipa, Wołodź i Wara. Nadto chodzi o dobra należące do zamku → Sobień i miasta → Dynów oraz o skarbiec, kosztowności, futra, 200 wołów, 100 krów, 100 klaczy, 200 macior a także o przywileje i dokumenty dotyczące wym. dóbr, zabrane i zatrzymane przez Mikołaja. Zastępca Mikołaja żąda odesłania sprawy do powiatu san., gdzie te dobra są położone (XIII 83, 87-93); 1441 na podstawie podziału dóbr między Małgorzatą ż. [Przedpełka] Mościca z Wielkiego Koźmina, a jej stryjem Mikołajem [Kmitą] kaszt. przem., Mikołaj odstępuje Małgorzacie wsie: B., Denowiec, miasto Dynów z przedmieściem, Dąbrówka, Siedliska, Wołodź, Wara, Izdebka, Hłudno, Nozdrzec, Łubno, Ulanica, Futoma, Kąkolówka, Błażowa, Piątkowa, Hyżne, Hadle, Szklary, Harta. Zarazem zostają unieważnione wszystkie długi z wyjątkiem długu 2400 grz. drobnej monety lub 1200 grz. półgroszków, za który ręczył Jan z Pilczy (XI 1372); równocześnie Małgorzata odstępuje Mikołajowi i jego synom zamek → Sobień z wsiami do zamku należącymi oraz → Bachórzec i miasto → Dubiecko z wsiami i dobrami (XI 1370, 1371; Arch. Sang. II 137); Mikołaj i Małgorzata kwitują się nawzajem z dóbr w pow. san. i zwalniają poręczycieli Jana z Pilczy i Mikołaja z Piotraszówki z poręki z racji dóbr w pow. san., co nie dotyczy dóbr w pow. krakowskim (XI, 1373); Mikołaj własne długi a Małgorzata własne oraz jej ojca i brata winni spłacać i dać sobie dokumenty, a jedynie dokumenty dotyczące dóbr wspólnych winni złożyć do wiernych rąk w Krakowie (XI, 1374); Mikołaj z synem Janem, zlecając Janowi z Pilczy porękę za zapłacenie przez nich Małgorzacie 600 grz. półgroszków lub 1200 grz. drobnej monety, gwarantuje to intromisją w zamek Sobień z wszystkimi wsiami (XI 1375-1377); Małgorzata Mościcowa, właścicielka miasta Dynowa i wsi w pow. [włości] bachórskim, zwanym następnie pow. dynowskim: 1442 Izdbica [dziś → Izdebki], 1443 → Wara, 1445 → Siedliska, 1447 → Harta, → Bartkówka, → Łubno, 1453 → Kąkolówka, → Błażowa, → Harta, → Dynów, → Hyżne, → Dąbrówka, 1454 → Wołodź, 1458 → Futoma, → Piątkowa, → Hyżne, → Hadle, → Kąkolówka, → Błażowa, → Dylągowa, 1459 → Piątkowa, → Dąbrówka, → Dynów, 1460 → Wołodź, → Niewistka, → Gdyczyna, 1461 → Siedliska, → Hyżne, → Dylągowa, 1462 → Kąkolówka, → Ulanica, → Przedmieście Dynowskie, → Chodorówka, → Laskówka, → Błażowa; 1462 Małgorzata z Dynowa nadaje kościołowi NP Marii w Dynowie m.in. dziesięcinę z folwarku w B. (XI 3658, 3659).

1469 Stanisław Denowski gwarantuje szl. Pawłowi Podleskiemu terminowy zwrot długu 20 grz. intromisją w młyn w B. (XVI 590); 1470 tenże zobowiązuje się Annie z Rzeszowa, ż. Jana Sapieńskiego [z Sepna w woj. poznańskim], że ż. jego Małgorzata skwituje przed sądem z. w Przeworsku swych krewnych z posagu i wyprawy i unieważni dokumenty dot. oprawy Anny na Rzeszowie. Gdyby Denowski tego nie spełnił do 2 lat, wówczas da Annie intromisję w miasto Dynów, należące doń wieś Hartę, wieś i folwark B., Nozdrzec, Przedmieście Dynowskie, wójtostwo z młynami miasta Dynowa (XVI 708); tenże gwarantuje Dobiesławowi Kmicie kaszt. [lubelskiemu] terminowe zapłacenie 250 grz. intromisją na 500 grz. w wieś B. i folwark Denowiec z młynem (XVI 716); 1471 tenże zastawia Mikołajowi Czarnockiemu za 45 zł węg. wieś → Hartę, nie naruszając pierwszego zastawu zawartego w pierwszym zapisie z młynem w B. (XVI 799); 1475 Jan z Dynowa ręczy za swego młodszego br. Piotra i sam zobowiązuje się wobec Anny z Rzeszowa, ż. Jana Sapieńskiego, uwolnić od swej matki Małgorzaty ze Sprowy część w Rzeszowie i przyległych wsiach oraz zobowiązuje się dać Annie intromisję w miasto → Dynów oraz w przynależące wsie: Nozdrzec, Harta, B. i Przedmieście Dynowskie (XVI 1036); 1480-81 Anna z Rzeszowa, ż. Jana Sapieńskiego, pozywa Jana z Dynowa o to, że wbrew zapisowi nie uwolnił części dóbr w Rzeszowie i wsiach przyległych i nie dał intromisji w miasto → Dynów i wsie: Harta, B., Nozdrzec (XVI 1394, 1498); 1485 Jan Denowski zapisuje ż. swej Jadwidze z Kalinowej oprawę na mieście → Dynowie z przedmieściem i wsiach B. i in. (MRPS I 1755, II S. 98); 1489 tenże gwarantuje Janowi Sopichowskiemu z Bądziemyśla terminowy zwrot długu 50 zł węg. w złocie i 160 zł w szerokich groszach praskich intromisją w → Przedmieście miasta Dynowa, poczynając od wsi B. (XVI 1933).

1496 Mikołaj i Piotr Rzeszowscy, bracia rodzeni niedzielni z Dynowa, sprzedają drogą zamiany Janowi Amorowi z Tarnowa kaszt. krak. miasto → Dynów z wsiami, m.in. B. (XVI 2286; Arch. Sang. I 109); Jan Amor z Tarnowa kaszt. krak. daje synowi swemu młodszemu z drugiego małżeństwa, Janowi Amorowi, miasto → Dynów z wsiami, m.in. B., oddalając te dobra od starszych synów Jana i Aleksandra oraz od córek Elżbiety i Zofii, w zakonie Reginy (XVI 2293, 2294); Mikołaj i Piotr Rzeszowscy, bracia rodzeni niedzielni dziedzice niegdyś z Dynowa, pozywają Jadwigę wdowę po Janie Denowskim pkom. san., dzierżawczynię w Dynowie, m.in. o wtargnięcie do młyna we wsi B. na potoku Vlonka, posiadanie go poza zapisem oprawy i wiana, i pobieranie dochodów 40 grz. rocznie. Jadwiga nie chce ustąpić z młyna, który przypadł prawnie Mikołajowi i Piotrowi po Janie Denowskim jako ich bezpotomnym bracie ciotecznym. Nadto pozywają o zabranie z folwarku i posiadłości B. 40 krów, 24 wołów, 400 owiec, 120 macior wartości 80 grz. oraz 7 stert siana wartości 20 grz. z łąki położonej między Dynowem a B., z czego część zabrano na folwark w B. a część do Dynowa (XVI 2333, 2337-2350); 1515 10 ł., młyn walnik 1 wiard., karczma 6 gr (ŹD XVIII s. 149); 1523 Jan Amor z Tarnowa kaszt. wojnicki sprzedaje Piotrowi i Hieronimowi braciom rodzonym jedną, a Mikołajowi br. stryjecznemu Wapowskim drugą połowę dóbr: miasto → Dynów z wsiami Harta, B., Chodorówka i in. za 11400 zł (MRPS IV, 13448); podymne 22 gr (AS I 21 k. 102); 1526 10 ł., młyn, pop (AS I 21 k. 420); 1530 10 ł., młyn, karczma, pop (AS I 21 k. 518); 1536 10 ł., młyn, karczma, pop (AS I 21 k. 565); 1552 48 [?] gosp., karczma, młyn 2 koła, pop, 1 rola (AS I 21 k. 1021).

Mieszkańcy: 1410 honestus Nicolaus Schulczicz de Bochur (Ks. ł. przem. 467); 1423 Nicolaus de Bochurz (Ks. ł. przem. 1499).

5. 1386 Żegota wwda san. wraz z asesorami zaświadcza, że bracia Klisz Kozarowicz i Piotr, dziedzice z Sielnicy, na podstawie przedłożonych dokumentów króla Kazimierza i Władysława księcia opolskiego posiadają prawo wyboru popa, wbrew popom Jakubowi z Sielnicy i Andrzejowi z B. (ZDM IV 1072); 1526, 1530, 1536, 1552 pop → p. 3; 1593 cerkiew → Przedmieście Dynowskie.

6. 1377 26-31 XII Władysław książę opolski wydaje w B. przywilej dla wsi → Hadle (VII 13); 1377 26-31 XII lub 1378 tenże wydaje przywilej Stanisławowi Bliźniczowi w drodze między Niżankowicami a B. (ZDM IV 1043); 1416 Johannes Pauli de Bochor 6 gr, zapisany na Uniw. Krak. (Album stud. I s. 39); 1426 Niclas f. Reich Petri z B. przyjmuje prawo miasta Lwowa (Pd L III 422); 1497 Iohannes Cunradi de Bochor 8 gr, zapisany na Uniw. Krak. (Album stud. II s. 41).

8. Osada wczesnośredniowieczna z VI-X w. (M. Parczewski, Odkrycie chaty wczesnosłowiańskiej w Bachurzu woj. przemyskie na stanowisku 16. Archeologia Polski XXX, 1985 z. 1; tenże, Pogórze s. 43-49).