(1400 Hoczew, 1404 Oczva, Haczwza [?], 1463 Oczovya, 1483 Oczwya, 1484 Hoyczew, 1488 Hoczwya, 1498 Hoczyew) 5 km na S od Leska.

1. 1400 starosta san. rozgranicza wsie H. i Terpiczów od lasów król. nad Osławą → p. 2; 1493 terra et distr. san. (XVI 2127); 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 148); 1523, 1526, 1530 z. san. (AS I 21 k. 98, 416, 353).

2. 1400 Klemens star. san. przeprowadza na polecenie króla rozgraniczenie między lasami król. Bieszczadami a dobrami dziedzicznymi Jaczka Rusina sędziego san., Hoczew i Terpiczów, z udziałem ludzi starszych z obu stron, którzy prowadzili starostę, począwszy od góry Nyarzablyecz. Potoki albo wierzchowiny płynące do Osławy zaliczono do zamku san., inne zaś, płynące do rz. Hoczew [dziś Hoczewka], do wsi Hoczwi. Od góry Nierzablyecz prowadzili do wierzchowin Soliny [dziś rz. Solinka] i tam potoki płynące do tej rzeki z obu stron zaliczono do wsi Terpiczowy wraz z wszystkimi górami. Górę Byesczad wzdłuż i wszerz uznano w całości za królewską (ZDM I 237); 1430 sprawa między Piotrem Limakiem [Kmitą] podczaszym sandom. a Maciejem ze Zboisk [i Hoczwi] o granice przeniesiona na późniejszy termin (XI 363); 1447 stwierdzenie krajnika i kniaziów z wsi królewskich Odrzechowej i Szczawnego w sprawie granic posiadłości król. obejmujących Bieszczady [przygraniczne pasmo górskie] i tereny sąsiednie. Stwierdza m.in., że Matiaszowicze, synowie Matiasza, posiadają połowę [góry] Nyezablecz, czyli te jej „wirchowyny”, które opadają do rz. Hoczew, należą do nich, inne zaś opadające do Osławy są królewskie. Do Matiaszowiczów należy też Solina poniżej ujścia do niej Lesznej (XI 2511); 1473 wieś Huzele ma granice z wsiami [Hoczew] Jana Bala stolnika san. (XVI 922); 1478 Maciej, Piotr i Mikołaj dziedzice z Nowotańca i H., pozywają Jana, Piotra, Stanisława i Andrzeja [Kmitów] z Sobnia i Leska o granice (XVI 1282); 1484 Maciej, Piotr i Mikołaj bracia rodzeni, dziedzice z Hoczwi i Terpiczowa, pozywają Piotra, Andrzeja i Stanisława braci, dziedziców z Sobnia i Myczkowiec, w sprawie granic (XVI 1662, 1673); 1485-87 → p. 3; 1488 Maciej pkom. san. i ks. Piotr kustosz przem. bracia niedzielni [Balowie], dziedzice z H., skarżą Stanisława z Sobnia, że nie chce sypać granic, gdzie ich brak, i odnawiać dawnych między H., Terpiczowem i drugim Terpiczowem a Huzelami, Leskiem i Manastercem (XVI 1878); Maciej i Piotr jw. dziedzice z H. skarżą Stanisława z Sobnia, że nie chce sypać granic, gdzie ich brak, i odnawiać dawnych między ich posiadłościami Terpiczów, drugi Terpiczów, Brzozka, Wołkowyja, Terka a wsiami Myczkowce, Solina, Rajskie, Bóbrka i Tworylne (XVI 1879); 1491 droga z Leska do H. (XVI 2034); 1503 łąki aż do potoku zw. „Kobili” idąc z H. do Huzeli → p. 3; 1510 król Zygmunt na prośbę Mikołaja Bala pisarza z. san. zatwierdza dokument króla Władysława z r. 1427 dot. granic wsi → Terpiczów i Myczkowce (MRPS IV 9647); 1511 granica wsi a raczej dóbr H. z wsią → Zahoczewie i Łukowe (XIX 3110-3116); 1518 skazanie Mikołaja Bala z H. pkom. san. z racji granic między jego wsiami Dziurdziów, H., oba Terpiczowy i Berezka, wsiami Adama Wzdowskiego Wołkowyja, Bukowiec, Olchowiec [dziś Zawóz], Terka, i wsiami Piotra marszałka i Stanisława Kmitów Huzele, Weremień, Myczkowce, Solina, Bóbrka, Rajskie i Tworylne (MRPS IV 11895); 1519 układ przez rozjemców między Piotrem Kmitą marsz. nadw., dz. z Sobnia i Stanisławem jego bratem, a Mikołajem Balem z H. pkom. san. z racji granic między dobrami Kmitów Huzele, Weremień, Myczkowce, Solina, Bobrka, Rajskie i Tworylne, z jednej, a dobrami Bala Dziurdziów, H., oba Terpiczowy i dobrami Adama Wzdowskiego Wołkowyja, Olchowiec [dziś Zawoź], Bukowiec i Terka (MRPS IV 12018); granica z Weremieniem, zob. Terpiczów (TS 4 k. 194-200); 1523 na prośbę Mikołaja Bala pkom. san. król potwierdza akt graniczny Klemensa star. san. z r. 1400 (MRPS IV 4306).

3. Własn. szlach. 1376-1407 Jaczko Rusin, 1400-07 właśc. H., 1400-07 sędzia san. (ZDM I 237, 261, IV 1030, VI 1707; AGZ XIX 3130); 1407 król Władysław za okazaną wierność Jaczka sędziego san. i tegoż bratanka Dymitra syna zm. Jerzego, dziedziców z H., potwierdza im posiadanie wsi H. i Zahoczewie, nadanych w lenno ich przodkom przez poprzedników króla za udział w wyprawach z 2 kopiami i 3 łucznikami, oraz wymienionemu Jaczkowi i Matiaszowi Węgrowi posiadanie obu wsi Terpiczowy z przynależnościami w od dawna wyznaczonych granicach, za udział w wyprawach z 3 łucznikami (ZDM VI 1707); 1435 Piotr chor. san., Jan i Jerzy [synowie Matiasza ze Zboisk] bracia ze Zboisk, oznajmiają, że w wyniku podziału ojcowizny Piotr otrzymuje wsie → Zboiska, Wolicę, Bukowsko i Zahoczewie, które bracia mu odstępują, a on po śmierci matki Anny ustąpi z praw do wsi Nowotaniec. Następuje określenie granic wsi Bukowska, Nowotańca, Wisłoka i Zahoczewia oraz korzystania z lasów. Poddani Piotra i braci Jana i Jerzego będą mieli wolność we wszystkich lasach i wodach koło Zahoczewia, lecz obcy poddani pasący bydło w lasach winni dawać osep, który przypadnie właścicielowi wsi Terpiczów i H. Wszelkie szkody w dobrach ojczystych ponoszą do 6 lat wszyscy bracia wspólnie, później każdy w swoich dobrach (XI 708, 709).

1435-79 Jan Bal ze Zboisk s. Matiasza, Matiaszowicz, herbu Gozdawa, 1441-79 stolnik san. (XI, XVI wg indeksów); 1435- przed 1463 Jerzy Bal s. Matiasza (XI, XVI wg indeksów); 1458 starosta ustanawia zakład m.in. na Jana Bala stolnika san. z powodu wyrządzania szkód przez jego poddanych w dobrach Makowickiego i Humeńskiego [Makowica i Humenne na Węgrzech] (XI 3455); 1463 na żądanie szl. Matiasza sługi [Jana] Bala stolnika san. 4 mieszczanie san., kniaziowie w tym z Wołkowyi, podwójci z Berezki, tywon z Terpiczowa Zadniego oraz inni z Terki, Średniego Terpiczowa i H. z wszystkimi kmieciami z tych wsi ręczą za stawienie przed starostę Michała s. Kostia „Costh” z Wołkowyi (XVI 19); 1478 Maciej, Piotr i Mikołaj, dziedzice z Nowotańca i H. [synowie Jana Bala stolnika san.] → p. 2; 1480 29 I Matiasz chor. san., ks. Piotr i Mikołaj Balowie z Nowotańca, bracia, dokonują podziału dóbr pozostałych po ojcu ich Janie Balu stolniku san. Mikołaj otrzymuje połowę dóbr w należących do H. wsiach: w H. począwszy od Hrynkowycza aż do Klosza włącznie z ludźmi mającymi wolniznę Demkiem i Sienkiem, w pierwszym Terpiczowie począwszy od Hrynia aż do „Deyasczą” włącznie i ludzi mających wolniznę począwszy od Ioszka aż do końca, w drugim [Terpiczówie] począwszy od Fiedora aż do Szyenka włącznie i ludzi mających wolniznę Michnę i Fiedora, we wszystkich innych wsiach, gdzie byłyby wolnizny nowo lokowane, w Berezce począwszy od Mala aż do Ioszypa włącznie i połowę tego, co byłoby nowo lokowane, w Wołkowyi począwszy od Klisza „Clysz” aż do Michajła włącznie, w Dziurdziowie połowę, w Terce połowę, w Bereźnicy [Wyżnej] połowę, w Żernicy połowę i we wszystkich innych wsiach, które byłyby lokowane na surowym korzeniu, połowę lasów i z lasów daninę z wieprzy i in. Mikołaj winien postawić sobie dwór w miejscu, gdzie mu się spodoba, a bracia winni zwolnić to miejsce, dać ludzi do pomocy i zwiezienia drewna, wybudować 2 izby i 2 komnaty alias srąbą. Wszystkie role należące do dworu winny być podzielone po połowie. Mikołaj będzie posiadał sadzawkę w drugim Terpiczowie i drugą obok Dziurdziowa a miejsca na sadzawki, gdziekolwiek by były, jedno jednemu i drugie drugiemu. Matiasz z Piotrem otrzymuje Nowotaniec z miastem i przynależnościami oraz wsie Mątna, Mała Wołkowyjka [dziś Górzanka] z połową mili i połową ćwierci mili powyżej na lokację tej wsi z wolnością wszystkich lasów. Pola i lasy między Bereźnicą a Wołkowyjka mają być podzielone po połowie, z drugiej zaś strony [Wołkowyjki] co da się wykarczować bez szkody starej Wołkowyi, także z wolnością pastwisk, lasów i rybołówstwa. Odwrotnie Wołkowyja, Bereźnica i inne wsie mają wolność wypasu w lasach bez krzywdy kmieci. Mikołaj winien dodać Matiaszowi i Piotrowi 60 grz. oraz 48 grz., które zabezpiecza na 5 kmieciach w Zadnim Terpiczowie (XVI 1417); 1480 19 XII wymienieni bracia, synowie zm. Jana Bala, dziedzice z Nowotańca, dokonują [nowego] podziału dóbr, mocą którego Maciejowi i Piotrowi, braciom starszym, przypadają wsie: Hoczew, Dziurdziów, Terpiczów, drugi Terpiczów, Berezka, Wołkowyja Wielka, Terka, dwie wole Bereźnica [Wyżna] i Żernica z lasami do nich należącymi i możnością lokowania, cokolwiek w tych lasach i potokach tych wsi zechcą lokować, wszystkie wypasy albo „żyry” w tych lasach. Mikołajowi przypadają Nowotaniec z miastem, Mątna, Wołkowyjka [dziś Górzanka] i powyżej niej pół mili z połową ćwierci mili, z możnością lokowania kmieci nad potokiem tej wsi. Role między Wołkowyjka a Bereźnicą [Wyżną] przypadają braciom po połowie, lecz z trzeciej strony ludzie Mikołaja tam mieszkający mogą powiększać swe role. Wszystkie inne role, które od dawna posiadali na polu „Lukowa”, będą posiadali wieczyście. Wpędy na wypasy albo „na zir” będą należeć do Macieja i Piotra. Maciej chorąży i Piotr pleban san. winni zapłacić Mikołajowi 18 1/2 grz. pod gwarancją intromisji w 2 kmieci w Zadnim Terpiczówie płacących 2 grz. [czynszu] (XVI 1410-1412).

1480-1506 Maciej, Matiasz Bal z Nowotańca s. Jana, współwłaściciel, od 1495 właściciel H., 1475-83 chorąży san., 1484-94 podkomorzy san., 1496-1506 kaszt. san. (II, IX, XVI wg indeksów); 1480-94 ks. Piotr Bal z Nowotańca s. Jana, współwłaśc. H., 1477-83 pleban san., 1485-94 kustosz przem., 1485 pisarz król., 1490 vicarius in spiritualibus, oficjał przem. (VIII 109, XVI wg indeksu; ADP 156 s. 881-884; Rolny II wg indeksu); 1481 ks. Piotr, Matiasz chor. san. i Mikołaj z Nowotańca pozywają Piotra, Jana, Andrzeja i Stanisława [Kmitów] braci z Sobnia. Starosta ustanawia zakład między Janem Kmitą z Sobnia a Mariaszem, chor. san. (XVI 1478, 1495, 1496, 1528, 1533, 1536); kniaź i kmieć z Mchawy [Jana] Felsztyńskiego oraz kmiecie z H. i Terpiczowa Matiasza chor. san. ręczą za Michnę i Lukacza z Olszawki, kmieci gubernatora z Węgier, że ci nie będą grozić żadnemu człowiekowi z Sanoka ani z tych stron za ujęcie i uwięzienie. Gdyby grozili, wówczas poręczyciele winni ich stawić przed starostę na zamku w Sanoku (XVI 1521); 1482 Matiasz Bal chor. san. zapisuje ż. swej Annie ż Weszmuntowa 500 grz. na przypadającej mu połowie wsi H. z dworem i folwarkiem, i wsi Dziurdziów, na co jego brat niedzielny ks. Piotr pleban san. wyraża zgodę (XVI 1569); 1483 Mikołaj Bal dz. z H. (XVI 1592); ks. Piotr i Maciej Bal, bracia rodzeni niedzielni, dziedzice z H. i Berezki (XVI 1611); 1485 Matiasz Bal dz. z H., pkom. san. zapisuje ż. swej Annie c. zm. Piotra Weszmuntowskiego z Weszmuntowa, za zgodą br. swego ks. Piotra Bala kustosza przem., 400 grz. na połowie swego działu wsi H., dworu, folwarku, ogrodów, młyna, sadzawek, oraz na polowie swego działu we wsiach Dziurdziów, Terpiczów, inny Terpiczów, Brzozka, Wołkowyja, Terka, Żernica i Brzeźnica, na połowie swego działu wszystkich sadzawek w tych wsiach (XVI 1699); 1485-86 odłożenie terminów w sprawie między Stanisławem Kmitą, dziedzicem z Sobnia i Rajskiego, i tegoż braćmi a ks. Piotrem i Maciejem Balem z H. i Berezki, w związku z zapowiedzią wojny (XVI 1710, 1712, 1739); 1486 Matiasz podkomorzy san., wyjeżdżając na Podole na wojnę przeciw Tatarom, powierza bratu, ks. Piotrowi Balowi kustoszowi przem., opiekę nad dziećmi swymi Mikołajem, Katarzyną i Barbarą (XVI 1790); 1487 Piotr i Maciej Bal z H. pozywają Stanisława [Kmitę] Sobieńskiego (XVI 1827); 1488 Maciej podkomorzy san. i ks. Piotr kustosz przem., bracia rodzeni niedzielni, dziedzice z H., Terpiczowa, drugiego Terpiczowa, Brzozki, Wołkowyi i Terki → p. 2; ks. Piotr Bal kustosz przem. pozywa Stanisława Kmitę z Sobnia o to, że tegoż ludzie wyjechawszy z zamku (Sobnia) napadli na jego dobra i zabrali 15 baranów (XVI 1910, 1914); 1489 Maciej i ks. Piotr dziedzice z H. gwarantują Mikołajowi Zarszyńskiemu terminowy zwrot długu 105 zł intromisją w 2 wsie Terpiczów Dolny i T. Górny (XVI 1950); 1490-93 Piotr Bal, kustosz przem. dziedzic z H., pozwany przez Jana z Targowisk (XVI 1976, 2015, 2022, 2122); 1493 Matiasz Bal podkom. san. i ks. Piotr kustosz przem. gwarantują Leonardowi i Mikołajowi Jasieńskim terminowy zwrot długu 195 zł intromisją w wieś Średni Terpiczów koło dworu w H. (XVI 2127); 1495 starosta ustanawia zakład między Maciejem Balem z H. a Mikołajem Balem z Nowotańca (XVI 2273); 1497 Jan Targowicki z braćmi Marcinem, Andrzejem i Mikołajem z Targowisk pozywają Macieja Bala dziedzica z H. kaszt. san., jako spadkobiercę dóbr H., Dziurdziów i Terpiczów po tegoż br. ks. Piotrze Balu kustoszu przem., którego pozywał kiedyś ojciec Targowickich Jan o 20 grz. (XVI 2369); Maciej z H. kaszt. san. pozywa Piotra Felsztyńskiego (XVI 2372, 2575); 1498 Maciej Bal kaszt. san. zapisuje ż. swej Annie z Weszmuntowa 420 grz. na połowie wsi H. z całym dworem, połową ról dworskich i młyna, oraz na połowie wsi: Dziurdziów, oba Terpiczowy, Żernica, Wołkowyja, Terka, Bukowiec, Olchowiec [dziś Zawóz], Stężnica i Jabłonki (XVI 2427); 1501 tenże zastawia Elżbiecie siostrze Tyrawskiego za pożyczone 110 zł wieś swą → Dziurdziów z sołectwem i dochody z młyna w H. oraz zobowiązuje się dawać corocznie 6 jagniąt z łąką dającą stóg siana. Anna ż. Macieja wyraża zgodę na ten zapis na jej oprawie w Dziurdziowie (XVI 2706); tenże zastawia wieś → Dziurdziów (XVI 2718); 1502 Piotr Odnowski pozywa Macieja Bala z H. kaszt. san. (XVI 2816, 2822); 1503 Jerzy albo Jurek, dzierżawca w Huzelach, zastawia Maciejowi Balowi kaszt. san. za pożyczone 10 grz. wszystkie łąki, począwszy od granic Macieja aż do pierwszego potoku idąc z H. do Huzeli, zwanego „Kobili” (XVI 2896); 1504 za zgodą Macieja Bala kaszt. san. syn tegoż Mikołaj zapisuje ż. swej Helenie z Tęczyna 2000 zł na połowie wszystkich dóbr ojczystych, na której Anna ż. Macieja nie ma zapisanej oprawy (XVI 2959); Jan Uliński z Czaszyna pozywa Macieja Bala (XVI 2972); 1505 Helena z Tęczyna daje mężowi swemu Mikołajowi Balowi z H. trzecią część swego posagu, będącego ojcowizną i macierzyzną (XVI 3043); 1506 Mikołaj Bał dziedzic z H. ustanawia Macieja bpa przem. i podkanclerzego kor., matkę swą Annę z Weszmuntowa i Rafała z Humnisk burgrabiego krak., opiekunami swej siostry rodzonej Barbary i jej dóbr (XVI 3135).

1506-35 Mikołaj Bal s. Matiasza h. Gozdawa, 1501-11 pisarz z. san., 1518-35 podkomorzy san. (XVI, XIX wg indeksów; MRPS IV wg indeksu; CS 14 s. 55-56, 66-68); 1510 Mikołaj Bal pisarz z. san. funduje i uposaża kościół parafialny w H. → p. 5; 1511 dwór w H. Mikołaja Bala pisarza z. san. (XIX 3110); w związku z różną interpretacją aktu podziału z r. 1435 i praw do korzystania z wszystkich lasów i rzek przez poddanych wsi Hoczew, Terpiczów Mikołaja Bala i Zahoczewie Piotra Odnowskiego, główny rozjemca orzeka, że tylko poddani tych wsi, wymienionych w akcie z r. 1435, posiadają te prawa a poddani z wsi później założonych, nie wymienionych w akcie, praw tych nie posiadają. Strony przyjmują orzeczenie (XIX 3114); Piotr Odnowski i Mikołaj Bal godzą się, aby krzywdy i niezgody między ich poddanymi rozstrzygali Józef Tarnawski i Jan Uliński we dworze w Tarnawie (XIX 3114); 1513 Magdalena z H. [c. Matiasza Bala kaszt. san.], ż. Mikołaja Missopada kaszt. Czechowskiego (MRPS IV 1888); 1515 [Mikołaj] Bal właśc. Nowotańca, Dziurdziowa, H., obu Terpiczowów i Wołkowyi. Hoczew 7 ł., młyn walnik 1 wiard., karczma pusta (ŹD XVIII s. 148); 1518-19 Mikołaj Bal właśc. Dziurdziowa, H. obu Terpiczówów i Berezki (MRPS IV 11895, 12018; MK 33 s. 109; TS 4 k. 194-200) → p. 2; 1523 podymne 14 gr (AS I 21 k. 98); 1525 Piotr Odnowski z Felsztyna star. sądecki zapisuje Janowi z Oleśnicy wwdzie lubelskiemu 400 zł, zapisanych przez Mikołaja Bala z H. pkom. san. na połowie obu wsi Terpiczów dziedzicznych tegoż Bala jako posag c. Anny, ż. Jana z Oleśnicy (MRPS IV 4615); 1526 7 1/2 ł., młyn, karczma (AS I 21 k. 416); 1530 7 1/2 ł., młyn, karczma (AS I 21 k. 353); 1531 Mikołaj Wolski star. san. kwituje Mikołaja Bala pkom. san. z 300 zł (MRPS IV 5854); 1536 7 1/2 ł., młyn; karczma (AS I 21 k. 562); 1552 23 + 2 gosp., 2 karczmy, folusz, młyn o 3 kołach, pleban (AS I 21 k. 1007).

Mieszkańcy: 1463 Maxim kmieć (XVI 19); 1480 Hrynkovycz, Closz, Demko, Syenko (XVI 1417); 1481 Pilip, Olexa, drugi Olexa, Kulig (XVI 1521); 1511 ludzie zbiegli do dóbr H. i Terpiczów z → Zahoczewia (XIX 3114).

5. 1510 17 IX Mikołaj Bal z H. pisarz z. san. ze względu na częste wylewy rzek i niemożność dojścia do sąsiednich kościołów parafialnych przez niego i jego poddanych katolików, funduje kościół parafialny w H. pod wezw. NP Marii i Świętych Anny, Zofii, Jana Chrzciciela i Mikołaja, nadaje mu łan roli w H., 2 ogrody koło kościoła, 4 barany i 4 wieprze z dziesięcin pobieranych z wsi wołoskich 2 1/2 grz. z czynszów wsi H., Wołkowyja i Terpiczów, dziesięcinę z folwarku i sołectwa oraz po kłodzie żyta i owsa z łanu od każdego katolika i nawróconego na wiarę katolicką z błędów ruskich lub wołoskich, według zwyczaju w diec. przem. i pow. san. Tegoż roku 1510 19 XI Maciej bp przem. zatwierdza fundację i eryguje kościół (Oss. 5659 s. 11-17).

6. 1478 Ywan filius Kyelbaszka przyjmuje prawo miejskie Leska (Oss. 9764 s. 18); 1559 Jaczko szyn Miegielin, ktori wyszedł od pana Bala przyjmuje prawo miejskie Leska (Oss. 9764 s. 270).

7. T. Mańkowski, Hoczew i Balowie, Lwów 1910; P. Dąbkowski, Ziemia sanocka w XV stuleciu, T. I, Lwów 1931, s. 2-10: Matjaszowicze.

8. Na granicy z wsią Bachlową nad Sanem góra zw. Grodzisko z ceramiką z X i XI w. (Fastnacht, Osadnictwo s. 62; UN 61 s. 19, 21).