(1282 [?] Krossen, 1358 Crosno, 1367 de Croszna, in Croszno, 1474 Crosna, 1375 prope Crosnam, 1382 Crosna, 1387 oppidum Crosnense, 1392 de Krosna, 1393 Crossin, 1409 Krossen, 1423 de Crossna, 1424 Krossin, 1425 Crosse, 1444 de Crossen, 1496 retro Crosznam, 1505 de Krosno) miasto 42 km na W od Sanoka.

1. 1405 in Russia in metis Polonie (Das Lebuser Stiftsregister von 1405. Wiesbaden 1965 s. 68); 1484 in distr. san. (XVI 3376); 1504 z. san. (MRPS III 1658). 1508, 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 120, 175); 1387 diec. przem. (Borzemski, Archiwa s. 124); 1486 diec. przem. (Rolny I 1480); 1488 diec. przem. (VIII 38).

2. Położenie i granice: 1358 wieś Rogi in terra Russie prope Crosno sita (KDM III s. 117); 1375 Frysztak (Fryenstat) koło K. (Krzyż. 1043); 1410 granica ról miasta K. z rolami Korczyny (Kotkenhaw) w polu, stąd lasem i dalej granica między wsiami → Odrzykoń (Errenberg) a Białobrzegi (Palwerzce ?) (VII 28); 1488 most koło Strzyżowa na rz. Wisłok w kierunku miasta K. (MRPS 1 1956); 1490 granica między rolami miasta K. a wsi Suchodoł (XVI 3444); 1493 mieszkaniec wsi Podniebyle (Ponyebilo) koło K. przynosi pismo z miasta Żmigrodu i przyjmuje prawo miejskie Krakowa (Kacz. 8655); 1496 mieszkaniec Jasła przed K. przyjmuje prawo miejskie Krakowa (Kacz. 8822); 1504 część wsi Odrzykoń od strony miasta K. i zamku Kamieniec (XVI 3041); 1519 miasto Jasło między K. 3 mile a Bieczem 2 mile (SPPP XI 2674).

Mury, bramy, rynek, ulice: a. 1370 obwarowanie miasta K. przez króla Kazimierza (MPH II s. 626); 1405 miasto murowane (Das Lebuser Stiftsregister s. 68); 1400 13 II zapis w aktach miejskich, według którego w czasie, gdy miasto z klasztorem spłonęło, Mikołaj gwardian klasztoru Franciszkanów z braćmi prosił o sprzedanie miejsca wzdłuż starego muru na wybudowanie kościoła i klasztoru, tak jednak aby straże swobodnie mogły przechodzić przy murze. Władze miasta sprzedały zakonnikom miejsce od rogu starego muru aż do wieży poniżej i do wieży powyżej, zamknięte kwadratem. Nadto zakonnicy dali miastu 100 grz. na obwarowanie miasta. Kiedy miasto zacznie murować mur, okna izby i cel będą umieszczone w murze i otrzymają kraty (ferrum), a w jednym odpowiednim miejscu będzie w murze odpływ nieczystości (III 77) → p. 5 Klasztor Franciszkanów; 1407 król Władysław potwierdza kupno tego miejsca od rogu muru aż do wieży poniżej i do wieży powyżej zamkniętego kwadratem (III 82); 1474 brama górna z mostem (III 113 przyp. 2) → p. 6 Pożary, najazdy; 1480 sadzawka położona między wałem muru a rz. Wisłok (XVI 3301); 1481 sadzawki w pobliżu murów miasta K. (XVI 3314); 1497 młyn miejski położony poza murami K. (XVI 2387); 1511 młyn pod bramą krakowską (MRPS IV 10129); 1512 król Zygmunt daruje Łukaszowi Wiluszowi rajcy krośn. łan roli przed bramą górną za gorliwość w obwarowaniu miasta K. (MRPS IV 1394; Garbacik, Zabudowa s. 121); 1514 rada miejska kupuje dom narożny od strony klasztoru Franciszkanów na siedzibę władz (praetorium) (Garbacik, Zabudowa s. 145, tamże dane o innych domach przyrynkowych); 1516, 1542 kamienie na budowę murów brano od dawna z kamieniołomu w Białobrzegach (tamże s. 124); 1517 pod bramą węgierską ma dom Stanisław Stano rajca, który sprzedaje ten dom Bartłomiejowi kowalowi (tamże s. 121, 153); 1518 za bramą węgierską mają domy Jan Schelner i Jerzy Seler (tamże s. 121); 1518, 1528 ulica Sukiennicza lub Tkacka (Wyrozumski, Rozwój s. 98); 1519-1521 ul. Piekarska (tamże s. 97); 1523 plac ratuszowy naprzeciw bramy krakowskiej (Garbacik, Zabudowa s. 139); 1523 n. ulica Szewska (tamże s. 144); 1523, 1528 ulica Szewska (Wyrozumski, Rozwój s. 97); 1524 ulica Ślusarska (tamże s. 97); 1524, 1527 brama niższa (Garbacik, Zabudowa s. 135, 136); 1527 ulica Piekarska albo Krakowska, ulica Szewska, wieża ratuszowa (tamże s. 136-137); 1533 król Zygmunt pozwala na palenie gorzałki przez mieszczan i przedmieszczan z warunkiem, że dochód z czynszu od tego zostanie obrócony na naprawę murów i innych budynków (MRPS IV 17080); 1567 wieża dolnej bramy (Garbacik, Zabudowa s. 124).

Przedmieścia: 1444 przedmieście krakowskie (VIII 74); 1474 szpital i kościół na przedmieściu → p. 5 Szpital; XVI w. suburbium inferius (Wyrozumski. Rozwój s. 92 przyp. 30); XVI w. suburbium superius (tamże, przyp. 32); 1569 dom na przedmieściu węgierskim (MRPS V 4008); zob. też → Krościenko Niżne, Białobrzegi, Suchodół, Głowienka.

Obiekty topograficzne: 1367 nabywca wójtostwa będzie mógł urządzić młyn lub młyny na rz. Wysloka et Lubothowa [Wisłok i Lubatówka], będzie posiadał użytek w ogrodach przed miastem, sadzawki, wolność połowu ryb w wym. rzekach (III 17; MRPS IV s. 244) → p. 4 Wójtostwo; 1397 ogród z folwarkiem i łanem roli, położony naprzeciw klasztoru za rzeką [Wisłok] koło miasta pod górą (III 64, 82) → p. 5 Klasztor Franciszkanów; 1451 spór między wójtem a radą o lasy, o wyrąb drzew ad Czegelniczam [czyli do użytku w cegielni], rozgraniczenie między lasami miasta K. a wsi Szczepańcowej (XI 3016); 1460 rada miasta K., cechmistrze i pospólstwo oraz wójtowie Piotr starszy i s. tegoż Jan zawierają ugodę o las między wsiami Szczepańcową Wolą a Polanką, rada odgranicza część tego lasu dla użytku wójtów (III 116); 1461 król Kazimierz pozwala radzie i mieszczanom miasta K. założyć podziemne wodociągi i sprowadzać skądkolwiek wodę do miasta, lecz bez szkody dla młynów królewskich (IV 100; Lustr. 1661-1665 s. 291); 1478, 1481 sadzawka Macieja młynarza położona między sadzawką rady a Fridrichem (XVI 1336, 1338, 3314); 1480 sadzawka położona między wałem muru a rz. Wisłok (XVI 3301); 1482 rola albo „obschar” z 2 sadzawkami, lasami i gajami przed K. między wsiami Suchodół i Łężany (XVI 3325, 3326) → p. 4 Wójtostwo; 1490 kąt zw. „Iankonis” poniżej wsi Targowiska a należący do K. i 2 sadzawki (XVI 3435, 3436) → p. 4 Wójtostwo; kąt pod sadzawką położony między rolami miasta K. a wsi Suchodół (XVI 3444) → p. 4 Burmistrz i rada; 1498 prawo rybołówstwa na rz. Wisłok (XVI 3574) → p. 4 Wójtostwo; 1511 młyn na rz. Wisłok pod bramą krakowską (MRPS IV 10129) → p. 3 Młyny; 1520 kamieniołom (Wyrozumski, Rozwój s. 99); 1523 młyn na rz. Wisłok pod K. (MRPS IV 4123) → p. 3 Młyny; 1527-34 Mikołaj Lassel „kannalista” [rurmistrz] (Garbacik, Zabudowa s. 126); 1540 młyny krośn. na rz. Wisłok (MRPS IV 20352) → p. 5 Kościół parafialny.

Drogi i cło: 1365 król Kazimierz ustanawia drogę dla kupców na Węgry i Ruś przez miasta Targowiska i K. (ZDM VIII 2535) → p. 3 Handel; 1399 mieszczanie krośn. mogą jeździć na Ruś drogą dawno im wyznaczoną a nie przez Ropczyce, natomiast jadąc do ziemi sandom. i na Mazowsze winni jechać przez Ropczyce i tam opłacać zwykłe cło (III 69) → p. 3 Handel; 1415 zwolnienie mieszczan krośn. od cła w Strzyżowie i Wojniczu, nakaz jeżdżenia na Mazowsze i do ziemi sandom. przez Ropczyce i tam opłacania cła (MRPS IV s. 509) → p. 3 Handel; 1438 po zbadaniu przywilejów królów Ludwika i Władysława II dla miasta K. decyzja króla Władysława III w sprawie ceł w Strzyżowie i Wojniczu oraz drogi i ceł w Ropczycach (ZDM VIII 2193) → p. 3 Handel; 1444 Jan z Czyżowa namiestnik króla, zbadawszy przedłożone przez radę z K. dokumenty, poleca urzędnikom zachowywać mieszczan krośn. w prawach dot. drogi na Ruś oraz obowiązku jeżdżenia przez Ropczyce na Mazowsze i do ziemi sandom. (ZDM III 694) → p. 3 Handel; 1452 zrabowanie krośnian przez złodziei w lesie za Kamieńcem (XI 3082); a. 1456 Andrzej pisarz z. san. dzierżawił cła mostowe i kary w K. (XI 3300); 1460 droga z Brzozowa do K. (VIII 85); 1464 wskutek starań miasta Krakowa król poleca zarąbać drogę z K. przez Sanok do Humennego (KDKr I 176); król Kazimierz zatwierdza przywilej króla Kazimierza [z r. 1365] i postanawia, aby kupcy krośn. jadący ze Śląska, a szczególnie z Wrocławia, nie byli zatrzymani w Krakowie dłużej nad 1 godzinę dla opłacenia cła (III 121) → p. 3 Handel; 1474 zwolnienie mieszczan krośn. od cła w Królestwie (VI 118; MRPS I 1146) → p. 3 Handel; 1493 król Jan Olbracht pozwala rzeźnikom krak. pędzić woły z ziemi san. przez K. i Frysztak z opłatą starych ceł król., uwalniając ich od innych ceł (MRPS III s. 232); 1504 król Aleksander uwalnia mieszkańców K. od opłaty uchwalonych ceł (MRPS III 1661); tenże król przysądza cło 1 gr od konia w → Rymanowie, jak jest wybierane w Sanoku, K. i w innych miastach (MRPS III 1686); 1510 król Zygmunt nadaje mieszkańcom K. wolny przejazd bez ceł na ziemi Rusi i krak. (MRPS IV 9455) → p. 3 Handel; tenże król potwierdza przywileje z l. 1399, 1415 i 1444 dot. ceł w Wojniczu, Strzyżowie, Ropczycach i Frysztaku (MRPS IV 997) → p. 3 Handel; 1515 tenże król ustanawia we Frysztaku cło mostowe z racji wybudowania mostu na rz. Wisłok i uwalnia od mostowego mieszczan krośn. i z innych pobliskich miejsc, jeśli jadą w sprawach niehandlowych (MRPS IV 2533); 1518 przywilej dla mieszkańców Bardiowa dot. drogi do Krakowa, m.in. przez K. (MRPS IV 11871) → p. 3 Handel; 1533 dekret król. w sprawie między Janem Strzeszewskim dz. miasta Strzyżowa i mieszczanami strzyżowskimi a mieszczanami krośn. z powodu mostowego strzyżowskiego (MRPS IV 16986).

3. Własn. król., stwo san. 1282 [?] Leszek [Czarny] książę krak., sandom. i sieradzki nadaje immunitet posiadłościom małopolskim bpstwa lubuskiego, w tym in Krossen versus Rusiam cum omnibus suis pertinentiis (ZDM IV 881)¹Fragment dot. Krosna został uznany za interpolację z I poł. XIV w. Zob. J. Matuszewski, O biskupstwie lubuskim, „Czasop. Prawno-Hist.” t. II 1949 s. 91-123. Jednak na dawne posiadanie Krosna przez biskupstwo lubuskie może wskazywać wzmianka o tej miejscowości w księdze uposażeń biskupstwa z r. 1405 (Wyrozumski, Rozwój, s. 87-90); 1365 król Kazimierz wydaje przywilej dla miasta K. → Ciężary i przywileje; 1367 tenże król stwierdza sprzedaż wójtostwa krośn. → p. 4 Wójtostwo; 1450 królowa Zofia, pożyczywszy od Mikołaja Pieniążka wielkorządcy krak. i star. bieckiego 600 grz., daje mu w dzierżawę na 3 lata zamek san., miasta Sanok i K wraz z przynależnymi wsiami (ZDM III 848); 1493 król Jan Olbracht pozwala Mikołajowi Kamienieckiemu swemu dworzaninowi wykupić z rąk Agnieszki wdowy i Stanisława, s. zm. Stanisława Pieniążka star. san., zamek i miasta Sanok i K. z wsiami (MRPS II 242); tenże król pozwala Janowi Kamienieckiemu wykupić wójtostwo krośn. (MRPS IV s. 1160) → p. 4 Wójtostwo; 1494 tenże król pozwala Mikołajowi Kamienieckiemu swemu dworzaninowi wykupić z rąk Stanisława s. zm. Stanisława Pieniążka zamek i miasta Sanok i K. i stwo san. za 3250 zł węg. i zapisuje mu tę sumę na tych dobrach (MRPS II 307); 1497 tenże król pozwala, aby Mikołaj Kamieniecki star. krak. i san. zastawił młyny król. miasta K. za pewną sumę Andrzejowi Czuryle ze Stojanic (MRPS II 675); 1504 król Aleksander obiecuje Janowi z Tarnowa wwdzie ruskiemu oddać w terminie pożyczone od niego 1000 zł w złocie i 1300 zł w monecie powszechnej, lub zapisać je i zapisuje na zamku san., miastach Sanok, K. i Tyrawa, na przedmieściach tych miast i wsiach przynależnych, m.in. Krościenko [Niżne], Białobrzegi, Suchodół, Głowienka i Szczepańcowa (MRPS III 1287; Mk 20 k. 233) → Sanok, Starostwo; 1512 król Zygmunt na prośbę Mikołaja z Kamieńca potwierdza przywileje król. z lat 1367 i 1493 dot. wójtostwa krośn. (MRPS IV 10262, 10263) → p. 4 Wójtostwo; 1515 tenże król zatwierdza zastaw łaźni i jatek rzeźniczych wójtostwa krośn. radzie przez Mikołaja z Kamieńca (MRPS IV 10594) → p. 4 Wójtostwo; zezwolenie król. dane Klemensowi z Kamieńca na zastaw wójtostwa radzie (MRPS IV 10590) → p. 4 Wójtostwo; tenże król pozwala Klemensowi z Kamieńca kaszt. i star. san. na posiadanie wójtostwa krośn. (MRPS IV 10602) → p. 4 Wójtostwo; 1519 potwierdzenie mansjonarzom kościoła paraf. w Pokrzywnicy zapisów czynszów m.in. na dochodach miasta K. za 200 grz. i 300 zł węg. (MRPS IV 12308); 1521 król Zygmunt daje dożywotnio w dzierżawę Stanisławowi Otta z Pilczy za zasługi zamek i miasto Sanok oraz miasto K. z wsiami za sumę 1200 zł płatną corocznie (MRPS IV 3918); 1522 tenże król zachowuje Stanisława Pileckiego star. san. w dożywotnim posiadaniu słodowni w mieście K. (MRPS IV 4079); tenże król nadaje Stanisławowi Pileckiemu trzecią część dochodów z młynów krośn. celem fundacji ołtarza jakiegokolwiek (MRPS IV 4089); 1523 Mikołaj z Pilczy kaszt. bełski skwitowany z rachunków dzierżawy Sanoka i K. z wsiami za zm. Stanisława Otta z Pilczy pkom. przem. [star. san.] (MRPS IV 13559).

Ciężary i przywileje: 1365 król Kazimierz ustanawia drogę dla kupców na Węgry i Ruś przez miasta Targowiska i K., nadaje mieszczanom krośn. wagę, postrzygalnię sukna, kramy, sklepy do wyszynku wina, blech, ogrody, łany ról z ogrodami wolne od opłat król. dużych i małych, łokcie i inne miary do ważenia zboża, piwa, miodu i innych napojów (Lustr. 1661-1665 s. 289-290); 1367 wg dokumentu stwierdzającego sprzedaż wójtostwa, osadnicy po upływie 1 roku wolnizny winni płacić 3 wiard. czynszu z łanu, 1 skojec honores od parceli lub ogrodu, 4 skojce dziesięciny z łanu, z czego 3 skojce przypadają królowi, a 1 skojec plebanowi (III 17) → p. 4 Wójtostwo: 1399 król Władysław Jagiełło postanawia, że mieszczanie krośn. mogą do ziem ruskich jechać każdą drogą, zaś do ziemi sandom. i Mazowsza przez Ropczyce i tam opłacać zwykłe cło (MRPS IV s. 400; AGZ III 69) → p. 3 Handel; 1405 wzmianka w księdzie uposażeń bpstwa lubuskiego o [dawnym] świadczeniu polskiej ludności K. w postaci 16 kwart miodu oraz po 1 mierze żyta i 1 owsa z łanu (Das Lebuser Stiftsregister von 1405 s. 61, 68); 1415 król Władysław Jagiełło w sprawie cła w Strzyżowie, Wojniczu i Ropczycach (MRPS IV s. 509) → p. 3 Handel; 1420 tenże król postanawia, że w wielkich i drobnych sprawach ze szlachtą mieszczanie krośn. mają odpowiadać, zgodnie z prawem magd., przed swoim sądem miejskim z wyłączeniem dwóch artykułów, tj. zranienia i zabicia szlachcica w mieście, kiedy to mają odpowiadać przed sądem król. (III 88); 1444 Jan z Czyżowa namiestnik króla w sprawie drogi na Ruś i przez Ropczyce na Mazowsze i do ziemi sandom. (ZDM III 694) → Handel; 1461 → p. 2 Obiekty topograficzne; 1464 → Handel; 1474 król Kazimierz uwalnia mieszczan z K., którzy ponieśli szkody podczas najazdu nieprzyjacielskiego [Węgrów] i wskutek spalenia przedmieścia, na lat 8 od czynszów i powinności oraz od cła w Królestwie (VI 118; MRPS I 1146); tenże król nadaje wsiom: Białobrzegi, Krościenko [Niżne], Suchodół i Głowienka, należącym do prawa miejskiego krośn., a zdewastowanym przez Węgrów, wolność na 2 lata od czynszów (MRPS I 1155); 1485 stacje w miejscowościach Sanok, K. i in. (MRPS I 1814); 1493 król Jan Olbracht zatwierdza miastu K. wszystkie prawa i wolności (MRPS II 139); 1494 tenże król uwalnia miasto K., zniszczone siłą wody, na 2 lata od opłaty czynszu rocznego z blechu (MRPS II 301); 1500 tenże król przyłącza do miasta K. 2 łany roli, w tym 1 1/2 ł. między cegielnią miejską a rolami wójta, i 1/2 ł. między obszarami miejskimi a wsią Suchodół, wolne od czynszów i powinności (Lustr. 1661-1665 s. 290); tenże król uwalnia mieszkańców miasta K. od wszystkich czynszów na 20 lat (MRPS III s. 287); 1501 król Aleksander odnawia przywilej króla Jana Olbrachta z r. 1500, zawierający uwolnienie miasta K. od wszystkich czynszów na 20 lat. (MRPS III 59); 1504 tenże król uwalnia mieszkańców miasta K. z powodu pożaru od wszelkich opłat i należności ustanowionych po koronacji i od opłaty ceł uchwalonych na sejmie piotrkowskim (MRPS III 1661); 1507 król Zygmunt zatwierdza miastu K. i jego mieszkańcom wszystkie prawa, wolności i nadanie (MRPS TV 8453); 1510 tenże król potwierdzając dokumenty króla Władysława z lat 1399 i 1415 i Jana z Czyżowa z r. 1444 dot. zwolnienia mieszczan krośn. od ceł w Wojniczu i Strzyżowie, i postanowienia, aby opłacali cło w Ropczycach, kiedy udają się do ziem Mazowsza i sandom. postanawia, że co dotyczy cła w Wojniczu, odnosi się do cła frysztackiego, ponieważ cło wojnickie zostało przeniesione do Frysztaka (MRPS IV 997); tenże król nadaje mieszkańcom miasta K. wolny przejazd bez opłaty ceł do ziemi Rusi i krakowskiej, co nie dotyczy ziemi sandom. (MRPS IV 9455); tenże król przedłuża na 1 rok mieszkańcom miasta K. zwolnienie od szosu i czopowego (MRPS IV 9454); 1512 zwolnienie miasta K. od stacji należnej z racji koronacji królowej Barbary (MRPS IV 1388, 1397); 1513 król Zygmunt na prośbę Mikołaja z Kamieńca wwdy i star. krak. i star. san., uwalnia miasto K. po pożarze od wszekich podatków na 6 lat (MRPS IV 2187); 1515 tenże król pozwala mieszczanom krośn. na poszukiwanie cementu gdziekolwiek na rolach i w lasach po wsiach (MRPS IV 10625); 1518 zwolnienie mieszczan krośn. z powodu ognia od połowy opłat w związku z koronacją królowej [Bony] (MRPS IV 11548); 1524 król Zygmunt przedłuża na 1 rok mieszczanom krośn. wolność od podatków nadaną 26 X 1513 r. (MRPS IV 13813); 1533 tenże król pozwala radzie miasta K. na palenie przez każdego z mieszczan i przedmieszczan gorzałki za pewien czynsz z warunkiem, że dochód od gorzałki będzie obrócony na naprawę murów i innych budynków i zapłatę roczną dla organisty kościoła paraf. (MRPS IV 17080; Lustr. 1661-1665 s. 290); 1559 król Zygmunt August daruje mieszczanom krośn. czopowe na 20 lat na odbudowę miasta (MRPS V 2510); tenże król daje mieszczanom krośn. nowy przywilej wolności od cel w Królestwie, w miejsce utraconego (MRPS V 2511); tenże król nadaje mieszczanom krośn. prawo, że nie mogą być pozwani do sądu król. poza Królestwem (MRPS V 2512); 1562 tenże król potwierdza dok. króla Władysława z r. 1420, dany mieszczanom krośn. w sprawie sądzenia mieszczan (MRPS V 2698); 1569 nadanie mieszczanom krośn. prawa nieprzyjmowania Żydów do miasta K. (MRPS V 10069).

Majątek miejski: 1399 król Władysław Jagiełło nadaje Piotrowi z Fałkowa wieś król. Szczepańcową Wolę, obejmującą 4 łany, z tym że dodatkowe obszary puste będą należeć do miasta K. (III 72); 1400 tenże król nadaje miastu K. wszystkie lasy wsi Szezepańcowej poza 4 łanami (III 73); władze miasta K. za zgodą króla i starosty [san.] Ścibora sprzedają za 300 grz. franciszkanom miejsce od rogu starego muru aż do wieży poniżej i do wieży powyżej zamknięte kwadratem na wybudowanie klasztoru. Nadto zakonnicy dają miastu 100 grz. na obwarowanie, za co otrzymują dworzyszcze między rzeką [Wisłok] a ich folwarkiem (III 77); 1406 Piotr z Fałkowa sprzedaje miastu K. za 140 grz. wieś Szczepańcową (Oss. 2834 k. 46v-47); król Władysław włącza do miasta K. wieś Szczepańcową Wolę, sprzedaną miastu przez Piotra z Fałkowa, i postanawia, że sołtys jej winien podlegać miastu (Lustr. 1661-1665 s. 290-291); 1451 spór między wójtem a radą miasta K. o lasy do użytku cegielni i rozgraniczenie (XI 3016) → p. 2 Obiekty topograficzne; 1460 ugoda między miastem K. a wójtami Piotrem i tegoż s. Janem, mocą której władze miasta odgraniczają część lasu między → Szczepańcową a Polanką (III 116); 1464 starosta san. i podkomorzy san. na polecenie króla zbadawszy powyższą ugodę na miejscu, zatwierdzają ją (III 120); 1478, 1481 sadzawka rady miejskiej (XVI 1336, 1338, 3314); 1490 kąt zw. „Iankonis” poniżej wsi Targowiska, należący do K. (XVI 3435, 3436); role miasta K. (XVI 3444); 1493 Jan Gayslar mieszcz. krak. sprzedaje radzie i miastu K. łany, obszary i sadzawki położone między Suchodołem, Łężanami i Krościenkiem za 260 zł (XVI 3529, 3530); 1494 blech należy do miasta → Ciężary i przywileje; 1495 Jan z Kamieńca zastawia radzie krośn. za pożyczone 832 zł węg. wójtostwo krośn. → p. 4 Wójtostwo; 1497 młyn miejski (XVI 2387); 1500 2 łany roli → Ciężary i przywileje; 1511 Mikołaj i jego bracia z Kamieńca dają radzie krośn. intromisję w łaźnię i rzeźników krośn. za otrzymane 500 zł węg. → p. 4 Wójtostwo; 1515, 1516, 1518, 1523, 1530 → p. 4 Wójtostwo.

Rzemiosło: 1365 król Kazimierz pozwala na budowę w mieście K. postrzygalni, blechu i ram sukienniczych (Lustracja 1601-1665 s. 289-290); 1367 sprzedaż Peszowi z Tarnowa wójtostwa obejmującego m.in. łaźnię, jatki rzeźnicze, ławy sukienników, szewców, kowali, rzeźnię zw. „Cutlow” (III 17) → p. 4 Wójtostwo; 1369 szewc → p. 6 Przyjęcia krośnian do prawa miejskiego; 1382 Piotr i Henlinus wójtowie sprzedają rzeźnikom krośn. jatki rzeźnicze należące do wójtostwa z obowiązkiem opłacania czynszu. Jeśli w wyniku starości, wiatru lub ognia jatki te ulegną zniszczeniu, sami rzeźnicy mają je odbudować. Jeśli który rzeźnik umrze a zostaną wdowa lub dzieci, one będą je używać, opłacając czynsz i będą mogły sprzedać lub zastawić (III 35); bez daty Piotr wójt s. zm. Henlina i bratanek zm. Piora, na prośbę mistrzów, starszych i wszystkich rzeźników, którym dokument wydany przez Henlina i Piotra spłonął, zatwierdza i transsumuje ten dokument z r. 1382 (III 35); 1402 Piotr wójt miasta K., 6 rajców i 5 cechmistrzów (magistri collegiorum), w tym Mathis Schindler, Mathias kowal, Paulus krawiec, Petrus Preysnicz i Nicolaus szewc z Sanoka, zaświadczają istnienie w aktach zapisu dot. klasztoru Franciszkanów (III 77) → p. 5 Klasztor Franciszkanów; 1403 Jan tkacz, Tomasz sukiennik → p. 4 Burmistrz i rada; 1403 wójt i rada zatwierdzają ustawy cechu rzeźników (III 79); 1412 Jan tkacz → p. 4 Burmistrz i rada; 1418 Marcin szewc (Ks. ł. Przem. 1019, 1020); 1424 wójt i rada zatwierdzają statut cechu szewskiego (III 113); 1426 Jan krawiec, Mikołaj stelmach (XI 196); 1428 Meydardus krawiec (SPPP XI 1342); 1430 szl. Klimaszko z Pobiedna winien jest Mikołajowi s. Jana tkacza z K. 8 grz. i 1 wiard. za sukno (XI 387); 1431 Rothannes [z Krościenka Wyżnego] winien jest Bartkowi słodownikowi z K. pół grz. i 3 1/2 gr (SPPP XI 1429); 1432 płótna krośn. w Krakowie (KDKr II 310); 1433 Mikołaj tkacz (ZDM V 1505); 1438 Jan krawiec (SPPP XI 1580); 1439 Klemens szewc (SPPP XI 1625); 1442 cechmistrze (czechmagistros) krośn. (XI 1517); 1447 Jan Peterzelge tkacz płóciennik z K. (SPPP XI 1952); Katarzyna Glaczycht krawcowa (SPPP XI 1956); 1454 Jerzy Achsler krawiec (SPPP XI 2188); 1455 Seyberlich Hansel rzeźnik (SPPP XI 2199); 1458 Piotr wójt zabezpiecza radzie daną za siebie porękę na czynszu 10 grz. od rzeźników, szewców i sukienników (XI 3465); 1459 wójt i rada potwierdzają, dok. z r. 1403 zatwierdzający ustawy cechu rzeźników (III 79); cech krawiecki otrzymuje statut wzorowany na poznańskim (Wyrozumski, Rozwój s. 99); 1459 wójt i rada miasta K. pozwalają cechowi szewskiemu wystawiać stragany koło domu mieszczanina Groschedil na rogu naprzeciw domu Jana Langa i potwierdzają statut cechowy, potwierdzony przez radę w r. 1424. Wzmianka także o ławach rzeźniczych i piekarskich, należących do miasta a nie do wójta (III 113); wójt i rada miasta K. potwierdzają statut cechu piekarzy miasta K. Wzmianka o ławach rzeźniczych i szewskich, należących do miasta a nie do wójta (III 114); 1460 Piotr wójt zastawia Mikołajowi Klinewiczowi mieszcz. krośn. jako swemu poręczycielowi czynsz 6 grz. od rzeźników, 2 grz. 44 gr od szewców i 1 grz. od sukienników (XI 3594); płótna krośn. w Mołdawii → Handel; 1461 Mikołaj krawiec (SPPP XI 2359); Stanisław Yone tkacz płóciennik z K. przybywszy do sądu ławn. w Krościenku Wyżnym z 2 mieszczanami z cechu, przyjmuje sługę młynarza na naukę rzemiosła tkackiego przez 3 lata, płaci za niego pół grz. do cechu, sługa godzi się na naukę (SPPP XI 2368, 2369); 1462 mistrz tkacz sukiennik (XI 3693); 1469 Michał krawiec mieszcz. krośn. (XVI 3229); 1470 Hannusz Hasznar szewc (SPPP XI 2447); Nycz i Gyakyel rzeźnicy z K. pozywają prac. Michała Jelenia (Gyelen) [z Krościenka Wyżnego] o czarnego wołu i gniadą krowę (SPPP XI 2405); 1475 Wawrzyniec Bednarz (lub bednarz) (SPPP XI 2559); 1478 Barbara wójtowa z synami Janem i Piotrem sprzedaje na wyderkaf na 6 lat Stanisławowi Russkowi mieszcz. krośn. za 100 zł węg. wszystkie ławy szewskie w K. (XVI 3290); 1480 rada miasta K. na prośbę starszych cechu rzeźnickiego Marcina Hesnera młodego wówczas cechmistrza, Michała Hoffmana, Marcina Hesnera starego i całego cechu, którzy przedłożyli stary i uszkodzony przywilej, zatwierdzony przez radę w r. 1403 (→ wyżej), odnawia i przepisuje ten przywilej (III 125); 1484 Stanisław Ruszek mieszcz. z K. występuje przeciw Piotrowi i Janowi wójtom krośn. o 100 zł węg., które ci zapisali na szewcach krośn., a zobowiązali się zapłacić w ciągu 6 lat (XVI 3356); Jan łaziebnik (XVI 3377, 3384); 1486 rada miasta K. potwierdza ustawy krośn. czeladzi szewskiej (III 129); 1490 Marek złotnik rajca (XVI 3444); 1495 [?] Jan z Kamieńca wójt dz. w K. zastawia radzie miasta K. za pożyczone 832 zł węg. wójtostwo, a to: łaźnię, rzeźników, szewców i piekarzy (XVI 3554) → p. 4 Wójtostwo; 1496 [Mikołaj] Zborowski daje radzie krośn. za otrzymane 500 zł węg. intromisję w łaźnię i rzeźników krośn. (XVI 3568) → p. 4 Wójtostwo; 1497 Jan mieczownik (Rolny II 1696); 1498 Jan, Klemens, Stanisław i Marcin z Kamieńca bracia, zastawiają szl. Janowi Suszkowskiemu za dług 210 zł czynsz roczny 20 grz. od rzeźników, szewców i rybaków, którzy od nich dzierżawią prawo rybołówstwa na rz. Wisłok (XVI 374) → p. 4 Wójtostwo; 1511 Mikołaj, Jan, Klemens i Marcin z Kamieńca bracia, dają radzie krośn. intromisję w łaźnię i rzeźników krośn. za otrzymane 500 zł węg. (XVI 3662) → p. 4 Wójtostwo; 1512 n. rzemieślnicy różnych specjalności (Wyrozumski, Rozwój s. 99); 1513 Maroskolet i Wilga vitrii [błoniarze] (Garbacik, Zabudowa s. 161); 1514 Klemens z Kamieńca gwarantuje bratu Mikołajowi terminowy zwrot długu 200 zł m.in. na czynszu od szewców i piekarzy krośn. należących do wójtostwa (XVI 3672) → p. 4 Wójtostwo; Benedykt złotnik (Garbacik, Zabudowa s. 162); 1515 król Zygmunt zatwierdza zastaw łaźni i jatek rzeźniczych wójtostwa krośn. radzie miasta K. przez Mikołaja z Kamieńca i tegoż braci (MRPS IV 10594); 1516 rada miasta K. otrzymuje w posiadanie od Klemensa z Kamieńca wszystkie jatki szewców i piekarzy i inne jatki zw. szragowe, należące do wójtostwa (XVI 3682) → p. 4. Wójtostwo; Łukasz Kolmer mistrz cechu sukienników (Garbacik, Zabudowa s. 124); Mikołaj z Kamieńca wójt dz. krośn. na prośbę Marcina Preisnara, Grzegorza Hasnara, Michała i drugiego Grzegorza, mieszczan i rzeźników krośn., wyrażoną imieniem innych rzeźników, ze względu na spalenie poprzednich, na podstawie kopii stwierdza dokument Piotra wójta [po 1382 r.] (III 35); 1516, 1518, 1520 cech sukienniczy (Wyrozumski, Rozwój s. 98); 1517 n. ramy sukiennicze panni extensorium alias tuchraym (tamże s. 98); 1517-19 Stanisław malarz (Garbacik, Zabudowa s. 165); 1519 Gabriel złotnik (tamże s. 162); 1521 Grzegorz rzeźnik, Stanisław stolarz, Grzegorz miecznik, Piotr sukiennik → p. 4 Podwójci i ława; 1521, 1522 bractwo czeladników sukienniczych (Wyrozumski, Rozwój s. 98); 1522 Grzegorz rzeźnik, Stanisław stolarz, Jan miecznik → p. 4 Podwójci i ława; 1524, 1528, 1533, 1534, 1547 postrzygalnia sukna (tamże s. 98); 1525 Wojciech szklarz (Garbacik, Zabudowa s. 161); 1524 Zofia ż. Wawrzyńca słodownika (tamże s. 163); 1525-30 Andrzej malarz (tamże s. 165); 1529 Jan krawiec (tamże s. 143); 1531 Grzegorz złotnik (tamże s. 162); 1538 Wojciech garbarz, Maciej kowal → p. 4 Burmistrz i rada; cechmistrze Krzysztof Jerzy Kerner, Kasper piekarz, Marcin Parvus (mały), Jan Długosz, Wawrzyniec Syber, Maciej Maczner, Andrzej malarz (Wyrozumski, Rozwój s. 96); cech płócienniczy (tamże s. 98).

Młyny, folusz, piła, cegielnia, blech: 1365 król Kazimierz nadaje mieszczanom krośn. m.in. blech (ZDM VIII 2535); 1367 do wójtostwa należą młyn lub młyny, które nabywca wójtostwa będzie mógł urządzić w granicach miasta na rz. Wisłok i Lubatowa [dziś Lubatówka] (III 17; MRPS IV s. 244) → p. 4 Wójtostwo; 1450 król Kazimierz pozwala na urządzenie blechu w Bieczu na wzór blechu w K. (ZDM III 845); 1451 cegielnia → p. 2 Obiekty topograficzne; 1457 król Kazimierz z racji sporu między Andrzejem Szybieńskim a radą miejską z powodu spłynięcia wody z fosy młyńskiej do blechu nakazuje dawać 24 gr z. (Lustracja 1661-1665 s. 292); 1460 młyn. blechy → p. 4 Wójtostwo; 1461 pozwolenie król. na założenie wodociągów, lecz bez szkody dla młynów król. (IV 100) → p. 2 Obiekty topograficzne; 1478 Maciej młynarz z K. za pożyczone 60 grz. od Stanisława Russka mieszcz. krośn. zastawia mu 10 grz. czynszu na swej części foluszu, sadzawkę i piłę (XVI 1336, 1338); 1480 Grzegorz młynarz z Biecza potwierdza zapłatę 550 grz. za młyn w K. przez Macieja Gładkiego (Glathky) młynarza (XVI 3302); Maciej młynarz z K. pożycza od Stanisława Russka 30 grz., które ma zwrócić razem z 60 grz. wcześniej zapisanymi (XVI 3302); 1481 tenże będąc winien Stan. Russkowi 90 grz., zastawia mu 10 grz. czynszu z foluszu i piłę oraz sprzedaje sadzawkę (XVI 3314; → Garbacik, Zabudowa s. 134-135); 1490 blech w Przeworsku na wzór blechów w K. i Bieczu (Bibl. Czart. dypl. 624; Wyrozumski, Rozwój s. 98); 1494 blech → Ciężary i przywileje; 1497 pozwolenie król. na zastaw młynów król. miasta K. Andrzejowi Czuryle ze Stojanic (MRPS II 675) → Własność królewska; Mikołaj z Kamieńca star. san. zastawia Andrzejowi Czuryle ze Stojanic za 2000 zł młyn miejski położony poza murami K. (XVI 2387); 1500 młyn w Głowience → p. 4 Wójtostwo; cegielnia → Ciężary i przywileje; 1502 Jadwiga Russkowa pozywa Macieja młynarza, który świadczy się litkupnikami, że złożył 50 grz. w radzie krośn. (XVI 3583, 3584); 1508 Urszula niegdyś młynarzowa w K. kwituje radę krośn. z należności za jej dział w młynie krośn. (XVI 3640); 1511 król Zygmunt na prośbę Mikołaja z Kamieńca pozwala radzie miasta K wykupić od Stanisława młynarza trzecią część młyna krośn. na rz. Wisłok pod bramą krak. (MRPS IV 10129); dekret król. w sprawie między Wiktorynem Sienieńskim dz. w Rymanowie a mieszczanami krośn. z powodu blechu (MRPS IV 9860); 1512 król Zygmunt pozwala mieszczanom krośn. wykupić trzecią część młyna pod miastem K. od Katarzyny Gładkiej za 550 grz. (MRPS IV 1396); młynarz Jakub Froelich i jego spór z Maciejem Gładkim (Garbacik, Zabudowa s. 134); 1513 10 grz. czynszu z młyna krośn. (MRPS IV 2018) → p. 5 Kościół parafialny; 1515 Katarzyna Frelichowa c. zm. Gładkiego młynarza krośn., przez swego plenipotenta Rafała Wielopolskiego mieszcz. krośn., sprzedaje Maciejowi wnukowi Gładkiego a swemu siostrzeńcowi, za 550 grz. młyn krośn. Maciej młynarz krośn. winien jest Frelichowej za ten młyn 160 grz. płatnych corocznie po 10 grz. (XVI 3675, 3676); Maciej młynarz krośn. zapisuje ż. swej Jadwidze 100 grz. na wym. majątku (XVI 3677); król Zygmunt pozwala radzie miasta K. na wybudowanie młyna dla jej użytku (MRPS IV 10613); próba zbudowania przez miasto nowego młyna (Garbacik, Zabudowa s. 134); 1521 król Zygmunt pozwala Stanisławowi Otta z Pilczy star. san. na wykupienie młyna krośn. z rąk Macieja młynarza (MRPS IV 12906); 1522 polecenie Stanisławowi z Pilczy star. san., aby zapłacił Maciejowi Gładkiemu młynarzowi krośn. 300 grz. z powodu niedostatku i starości (MRPS IV 13122); król zapisuje 300 grz. Stanisławowi Otta z Pilczy star. san. na młynie krośn. wykupionym od Macieja Gładkiego (MRPS IV 13138); tenże król nadaje Stanisławowi Pileckiemu trzecią część dochodów z młynów krośn. celem fundacji ołtarza jakiegokolwiek (MRPS IV 4089); 1523 prac. Maciej Gładki (Glatyky), młynarz i dzierżawca trzeciej części młyna na Wisłoku pod K., odstępuje Stanisławowi z Pilczy star. san. i pkom. przem. za 300 grz. trzecią część młyna (MRPS IV 4123); król Zygmunt zaświadcza, że Maciej Gładki młynarz krośn. otrzymał 300 grz. za trzecią część młyna krośn. od Stanisława Otta z Pilczy star. san. (MRPS IV 13456); 1525 Anna ż. sługi Jana pracującego w blechu (Garbacik, Zabudowa s. 135); 1526 Katarzyna Frelichowa dziedziczka młyna krośn. nadaje ks. Wawrzyńcowi Bieniaszowi, prepozytowi szpitala san., moc działania we wszystkich sprawach dot. młyna, możność jego sprzedania i podejmowania pieniędzy (XVI 3705-3708); rada miasta K. zaświadcza, że Maciej Gładki mieszcz. krośn. czyni swoim plenipotentem Mikołaja Hosangka w sprawie z oskarżenia Katarzyny Frelichowej przed sądem wyższym prawa niem. (coram iudicio scultetico) w Sanoku (XVI 3709); sprawa o dług 160 grz. należny Frelichowej toczy się przed sądem wyższym prawa niem. w Sanoku z odwołaniem do króla (XVI 3710-3714, 3716); 1531 cegielnia (Garbacik, Zabudowa s. 159); 1536 blech (Wyrozumski, Rozwój s. 98); 1540 czynsz 3 grz. z młynów krośn. na rz. Wisłok (MRPS IV 20352) → p. 5 Kościół parafialny; 1558 inwentarz młyna w K, należącego do stwa san. (Inwentarz zamku s. 70-72).

Handel: 1365 król Kazimierz ustanawia drogę dla kupców na Węgry i Ruś przez miasta Targowiska i K., nadaje mieszczanom krośn. wagę, postrzygalnię, sklepy do wyszynku wina, kramy, blech, łokcie i inne miary do ważenia zboża, piwa, miodu i innych napojów (Lustr. 1661-1665 s. 289-290; ZDM VIII 2535); 1399 król Władysław Jagiełło wskutek skarg mieszczan z K., że celnicy z Ropczyc zmuszają ich do jeżdżenia na Ruś z towarami przez Ropczyce, polecił Klemensowi z Moskorzewa star. san. i podkanclerzemu oraz radom miast Biecza, Jasła, Pilzna i Dębowca zbadać sprawę, ci zaś stwierdzili, że mieszczanie z K. winni jechać na Ruś nie przez Ropczyce, lecz inną drogą wyznaczoną im od dawna przez poprzednich królów. Wobec tego król nakazuje celnikom z Ropczyc, aby nie niepokoili mieszczan z K. i pozwolili im jeździć na Ruś drogą dawno wyznaczoną, a jedynie jadąc do ziemi sandom. i na Mazowsze mieszczanie ci winni jechać przez Ropczyce i tam opłacać zwykłe cło (III 69); 1415 król Władysław Jagiełło zwalnia mieszczan krośn. od cła niesłusznie od nich pobieranego w Strzyżowie i Wojniczu, i postanawia, że jeśli udają się do ziem Mazowsza i sandom., winni jechać przez Ropczyce i tam opłacać cło (MRPS IV s. 509); 1424 sprzedaż kradzionych wołów w K. (Ks. ł. Przem. 1541); 1431 król Władysław Jagiełło zezwala miastu → Tyrawa [dziś Mrzygłód] na odbywanie jarmarków i targów tygodniowych wg zwyczaju miast Sanoka i K. (ZDM VII 2081); 1432 handel płótnem krośn. w Krakowie (KDKr II 310); 1438 król Władysław po zbadaniu przywilejów miasta K., wydanych przez Ludwika króla węg. i pol. oraz przez Władysława II w sprawie ceł w Wojniczu i Strzyżowie oraz wolności jeżdżenia na Ruś prostą drogą a nie przez Ropczyce, przez które krośnianie mają jechać i opłacać cło tylko w drodze na Mazowsze i do ziemi sandom., zakazuje pobierania od tych mieszczan cła w Strzyżowie i Wojniczu (ZDM VIII 2193); 1442 Fryderyk z Jaćmierza przetrzymuje woły mieszczanina krośn. (XI 1522); 1443 dwaj mieszkańcy Rymanowa, 7 mieszczan sanockich i 2 mieszkańcy Stropkowa i Wronowa [Węgry] ręczą za stawienie 2 rajców krośn., którzy winni ręczyć za 3 mieszkańców Waradynu i Trebesch. Chodzi o 14 koni i 4 wozy z uprzężą, 3 beczki ryb w tym jedną niepełną, 4 beczki śledzi, 2 „valy plothna”, żupan podbity [futrem], 4 łańcuchy i 3 siodła (XI 1713); 1443-45 w czasie jarmarku w K. ok. św. św. Szymona i Judy [28 X] mieszczanin biecki Tomasz Nacz pozywa Baltazara mieszcz. krak. w sprawie koni (XI 1188); 1444 Jan z Czyżowa namiestnik króla zaświadcza, że rada miasta K. przedłożyła przywileje zm. króla [Władysława II], na mocy których mieszczanie krośn. mogą jeździć na Ruś z towarami i bydłem nie przez Ropczyce lecz prostą drogą, natomiast na Mazowsze i do ziemi sandom. zobowiązani są jeździć przez Ropczyce, oraz poleca urzędnikom zachowywać ich w tych prawach (ZDM III 694); 1446 Adam de Zudawske [k. Humennego na Węgrzech] winien ur. Piotrowi Czeszykowiczowi [z Rytarowiec] dać konia na św. św. Szymona i Judy [28 X jarmark] w K. (XI 2279, zob. też 1917-1920, 1949); 1453 Mikołaj Gorczyca z Jaślisk obwiniony z powodu sukna „szleftuch” i „szytawsky blankytne” tłumaczy się, że sukno to kupił od niejakiego Andrka (aput... Andrkonem) na jarmarku dorocznym krośn. zeszłego roku w jesieni, przed domem albo sienią Closa Cromera mieszcz. krośn., i że ten Clos był przy drzwiach. Mikołaj zobowiązuje się stawić Closa w grodzie san. na świadectwo, że kupił to sukno przed tegoż sienią i że przy nim podzielił je na trzy części. Obwiniony o trzecią część sukna „stubreyt” winien stawić Eliasza (Helyam) Wołocha, że ten otrzymał je od niego za swą pracę i przewiezienie (XI 3191); tenże Gorczyca zeznaje, że Hrycz Wołoch z Jaślisk i Berna otrzymawszy pod swą opiekę sukno Szymona z Rymanowa posłali Wołocha Lancza do pewnego rozbójnika imieniem Wleczko, aby zaszedł im drogę i zabrał sukno. Rozbójnik uczynił to, lecz następnie wszystkie zabrane rzeczy zostały zwrócone Hryszowi i Bernie także część sukna. Gorczyca ze wspólnikami przybyli do swego wojewody (w Jaśliskach) Marcisza, mówiąc mu o krzywdzie Szymona, lecz ten nakazał im milczenie i zabronił dać zadośćuczynienie (XI 3192, 3194); 1457 szl. Mikołaj Radwan z Łodziny będąc winien Stanisławowi mieszcz. z Pilzna 9 zł i 8 gr, zobowiązuje się złożyć je do św. św. Szymona i Judy [28 X] w K. u Strzeżowskiego mieszcz. krośn. (XI 3371); 1460 Stefan wwda mołdawski poręczając kupcom lwowskim przywileje handlowe, wymienia przywożone przez nich m.in. płótno krośn. (VII 8); 1462 rada krośn. wstawia się w Bardiowie za Piotrem Strauszem z K, któremu zatrzymano płótno na cle bardiowskim (Kiryk, Związki s. 9); 1462-86 Grzegorz młynarz i in. mieszcz. krośn. prowadzący handel z Bardiowem (tamże s. 10); 1464 król Kazimierz na prośbę rady miasta K. zatwierdza przywilej króla Kazimierza [Wielkiego z r. 1365] ustanawiający drogę dla kupców z ziemi krak. przez miasto Targowiska oraz postanawia, aby kupcy krośn. jadący ze Śląska, a szczególnie z Wrocławia, nie byli zatrzymywani w Krakowie dłużej nad 1 godzinę dla zapłacenia zwykłego cła, i poleca władzom miasta Krakowa przestrzegać powyższego (III 121; Lustr. 1661-1665 s. 291); 1465 n. Łukasz Wilusz z K. wysyła do Żmigrodu sukna zakupione przez Macieja Goldenmunisza wójta z Bardiowa i wchodzi w kontakty handlowe z innymi bardiowianami (Kiryk, Związki s. 9-10); 1467 list informujący, że Elżbieta Glockingiszerin mieszcz. krośn. przekazała 32 wiązki przędzy Janowi Dreskrowi tkaczowi z Bardiowa (Kiryk, Związki s. 9); 1472 Łukasz Wilusz rajca krośn. prowadzi handel winem z Bardiowem (tamże s. 13); 1472-84 Jakub Frater z K. handluje końmi z Bardiowem (tamże s. 15); 1474 tenże król uwalnia mieszczan z K., którzy ponieśli szkody podczas najazdu nieprzyjacielskiego [Węgrów] i wskutek spalenia przedmieścia, na lat 8 m.in. od cła w Królestwie (VI 118; MRPS I 1146); 1493 król Jan Olbracht pozwala rzeźnikom krak. pędzić woły na rzeź z ziemi san. przez K. i Frysztak z opłatą starych ceł król., uwalniając ich od innych ceł (MRPS III s. 232); I ćw. XVI w. Wojciech Furman z K. dostarcza sukno Piotrowi Kappelowi z Bardiowa, przeważnie za konie (Kiryk, Związki s. 10); 1498 rada krośn. w związku z inwazją turecką nabywa w Bardiowie proch strzelniczy i saletrę (tamże s. 13); 1498-1508 Jan Schelner (Schalner) z K. prowadzi handel z Bardiowem, wywozi przeważnie sukno, a kupuje wino i konie, kupcy bardiowscy przybywają do K. na targi i jarmarki (tamże s. 13-14); 1503 król Aleksander ustanawia targi w Rymanowie na wzór miast Sanoka i K. (MRPS III 998); 1504 tenże król na prośbę mieszczan i rady miasta K. przenosi jarmark doroczny z dnia Św. Trójcy, ustanowiony przez poprzednich królów, na niedzielę po Wielkanocy (MRPS III 1658); tenże król z powodu pożaru uwalnia mieszkańców miasta K. m.in. od opłaty ceł uchwalonych na sejmie piotrkowskim (MRPS III 1661); tenże król przysądza Mikołajowi z Kamieńca star. san. cło 1 gr od konia w Rymanowie, jak jest wybierane w Sanoku, K. i in. miastach i miejscach ziemi san. (MRPS III 1686); 1509 król Zygmunt przywraca miastu K. jarmark doroczny na Św. Trójcę (MRPS IV 8992); 1510 tenże król nadaje mieszkańcom miasta K. wolny przejazd bez opłaty ceł na ziemi Rusi i krak., co nie dotyczy ziemi sandom. (MRPS IV 9455); tenże król, potwierdzając dokumenty króla Władysława z r. 1399 i 1415 i Jana z Czyżowa z r. 1444 dot. zwolnienia mieszczan krośn. od ceł w Wojniczu i Strzyżowie, i postanowienia, aby opłacali cło w Ropczycach, kiedy udają się do ziem Mazowsza i sandom., postanawia, że co dotyczy cła w Wojniczu odnosi się do cła frysztackiego, ponieważ cło wojnickie zostało przeniesione do Frysztaka (MRPS IV 997); 1511-29 Stanisław Stano rajca krośn. i jego s. Szczęsny sprowadzają wino z Bardiowa (Kiryk, Związki s. 14); 1512 tenże król daje Procondorffowi kupcowi wrocławskiemu litteras salvi conductus, aby mógł udać się do K., Tarnowa i Sącza celem odebrania długów (MRPS IV 1709); tenże król pozwala miastom m.in. Sanokowi i K. oraz innym kupcom na wolny handel ze Śląskiem oprócz samego Wrocławia (MRPS IV 1869); 1512 Hanusz miecznik krośn. przywozi do Bardiowa swój towar mieczniczy wartości 15 zł, Walenty Hanel szewc z K. wiele par obuwia (Kiryk, Związki s. 10); 1514, 1518 kupcy z Bardiowa i z Koszyc sprzedają konie na jarmarku Św. Trójcy w K., kupuje je Marcin Warchoł mieszcz. krośn. (tamże s. 15); 1518 tenże król na interwencję Ludwika króla Węgier, pozwala mieszkańcom Bardiowa korzystać z towarami z wszystkich dróg do Krakowa, a nie tylko przez Biecz, Sącz, K. i Sanok, pod warunkiem, aby nie omijali ceł i myt król. (MRPS IV 11871); 1525 tenże król na wstawiennictwo Ludwika II króla Węgier, pozwala mieszczanom z Bardiowa (Bartwa) udawać się z towarami do miast K., Sanok i in. (MRPS IV 14395); 1527 sprzedaż w K. hakownic do Leżajska (Garbacik, Zabudowa s. 158); 1537 pozwolenie król. dla wszystkich poddanych Królestwa na przybywanie w dni targowe do miasta K. z mięsem wołowym (MRPS IV 18299).

Mieszczanie i ich majątek, spory ze szlachtą: 1366 Falco z K. osadźca i sołtys wsi Blizne (VIII 7); 1415 Nicolaus mieszcz. z K. wójt w Rymanowie (SPPP II 1374); 1424-29 Thomas Fristaczky, właśc. domu w K. pozywa szl. Annę z Górek o 13 grz. 20 gr (XI 24, 31, 47, 122, 128, 132, 141, 307); 1418 Marcinowi szewcowi z K. jest winien 3 grz. Andrzej krawiec z Przemyśla (Ks. ł. Przem. 1019, 1020); 1425 Paweł z K. zobowiązuje się zapłacić szl. Mikołajowi z Tarnawy żupnikowi solnemu przem. 166 grz. i 2 wiard. (Ks. ł. Przem. 1048); 1425-28 Iochim a. Nacham Żyd z K. jako wierzyciel licznych mieszkańców Krościenka Wyżnego i in. miejscowości (SPPP XI; → Mieszkańcy); 1425-27 Mathias Schindeler potwierdza odbiór 300 grz. za sołectwo w Haczowie. Tegoż ż. Katarzyna pozywa Piotra Smolickiego o 20 grz. długu z racji poręki (XI 153, 154, 239); 1440-43 Jan Piesch i jego ż. Elżbieta fundują altarię w kościele paraf. w K. darując 220 grz. zapisanych na ich domu. Elżbieta po śmierci męża przekazuje nadto 80 grz. (ZDM V 1511, VIII 2445; AGZ XI 1447) → p. 5 Kościół parafialny; 1444 spór między Jerzym Sperlingiem mieszcz. krośn. i innymi mieszczanami a szl. Janem s. Fryderyka miecznika san., o pobicie i zranienie Sperlinga. Starosta ustanawia zakład, Jan płaci karę za gwałt (XI 1930, 1948, 1954, 1957, 1958, 1963, 1967); 1440 Piotr sołtys z Odrzykonia płaci Michałowi mieszcz. krośn. 75 grz. za sołectwo w Odrzykoniu (XI 2269); 1448 sprawa między starostą san. i radą krośn. a szl. Mikołajem Pełczycem z Jurowiec, któremu mieszczanie krośn. nie ufają (XI 2598, 2599, 2603, 2604); 1453 Clos Cromer właśc. domu (domo aut pallacio) w K. (XI 3191); 1459 mieszczanie Groschedil i Jan Lang właściciele domów (III 113); 1462 Mikołaj Pieniążek star. san. kupuje od Mikołaja Cluquicza z K. sołectwo w Haczowie za 940 zł węg. (XI 3735); 1464 Mikołaj s. Wilhelma przedkłada przywilej na posiadanie ogrodu (XVI 3214); 1472 Anna ż. Jakuba Frater kwituje matkę i braci z ojcowizny na sołectwie wsi Krościenko [Wyżne] (XVI 3262); 1478 Maciej młynarz zastawia Stanisławowi Russkowi za pożyczone 60 grz. czynsz 10 grz. z foluszu, sadzawkę położoną między sadzawką radziecką a Fridrichem oraz piłę aż do spłaty (XVI 1336, 1338, 3314); 1478 Barbara wójtowa krośn. z synami sprzedaje Stanisławowi Russkowi za 100 zł węg. wszystkie jatki szewskie (XVI 3290) → p. 4 Wójtostwo; 1480 Jerzy Schperlynk sprzedaje Łukaszowi Wiluszowi za 8 grz. sadzawkę położoną między wałem muru a rz. Wisłok, kupioną od zm. Piotra wójta (XVI 3301); Grzegorz młynarz z Biecza potwierdza zapłatę 550 grz. za młyn w K. przez Macieja Gładkiego młynarza (XVI 3302); Maciej młynarz z K. pożycza od Stanisława Russka 30 grz., które ma zwrócić razem z 60 grz. wcześniej zapisanymi (XVI 3303); 1481 Urszula ż. Jana Szynyecz z K. kwituje swego br. Wawrzyńca z ojcowizny na sołectwie w Krościenku Wyżnym (XVI 3309, 3310); 1485 Stanisław Russek rajca krośn. otrzymuje od Jana i Piotra wójtów 100 zł zapisane mu na jatkach szewskich (XVI 3383) → p. 4 Wójtostwo; tenże kwituje odbiór 70 grz. za łaźnię i 60 zł węg. (XVI 3384, 3385) → p. 4 Wójtostwo; 1485, 1486 ur. Hieronim z Kobylan za pożyczone 214 zł węg. i 300 zł węg. zastawia Stanisławowi Ruszkowi mieszcz. krośn. wieś swą Miejsce z sołectwem (XVI 1706, 1758); 1487 tenże otrzymuje od Stan. Russka dodatkowe 110 zł zabezpieczone na wsi Miejsce (XVI 1833); 1493 ur. Hieronim z Kobylan, Jadwiga wd. po Stan. Russku i Łukasz br. Stanisława jako opiekun tegoż syna Jana zawierają ugodę przed radą krośn. w sprawie zwrotu przez Kobylańskiego długu zaciągniętego pod zastaw wsi → Miejsce (XVI 2138); 1495-96 Łukasz Wilusz właśc. domu (XVI 2240, 2299); 1498-1500 szl. Barbara ż. Jana zw. Biały Jurek, mieszcz. krośn., pozywa szl. Stanisława Nabrzucha z → Dąbrówki [Starzeńskiej] i Jana Nabrzucha z → Nozdrzca, braci swych, o należne jej kwoty posagu 30 i 15 grz. (XVI 2446, 2447, 2449, 2450, 2649, 2650); 1502 Jadwiga Ruszkowa pozywa Macieja młynarza, który świadczy się litkupnikami, że złożył 50 grz. w radzie krośn. (XVI 3583, 3584); 1508 Urszula niegdyś młynarzowa w K. kwituje radę krośn. z należności za jej dział (XVI 3640); 1512 król Zygmunt daruje Łukaszowi Wiluszowi rajcy łan roli, który ten obecnie posiada, położonej między innymi rolami albo obszarami miasta, za gorliwość w obwarowaniu miasta K. (MRPS IV 1394); 1514 Łukasz Hawryło z ż. Urszulą sprzedaje dom na rogu rynku radzie miejskiej (Garbacik, Zabudowa s. 145); 1515 Katarzyna Frelychowa c. zm. Gładkiego młynarza krośn. sprzedaje młyn za 550 grz. Maciejowi młynarzowi, wnukowi Gładkiego a swemu siostrzeńcowi. Maciej winien zapłacić Katarzynie 160 grz. Tenże zapisuje ż. swej Jadwidze 100 grz. na młynie (XVI 3675, 3677); 1517 Stanisław Stano rajca sprzedaje dom pod bramą węgierską Bartłomiejowi kowalowi (Garbacik, Zabudowa s. 121); 1518 Jan Schelner i Jerzy Seler mają domy za bramą węgierską, ten drugi sprzedany Jakubowi Lorenzowi (tamże s. 121); 1518 Klemens z Kamieńca kaszt. san. zobowiązuje się zapłacić mieszczanom krośn. dług 700 zł w ratach (MRPS IV 11766); 1524 ugoda w sprawie spadku na domu między Katarzyną wd. po Janie Proczlerze rajcy a jego c. Zofią ż. Wawrzyńca słodownika (Garbarcik, Zabudowa s. 163); Juliana wd. po Janie Seidelu bakałarzu i rajcy krośn. daruje szpitalowi Św. Ducha w K. za 400 zł czynsz tygodniowy 7 gr zapisany jej dożywotnio (MRPS IV 13829); 1527 Bartłomiej Kromer tkacz sprzedaje dom Hieronimowi Fryczowi bakałarzowi sztuk wyzw., kantorowi i pisarzowi krośn., a kupuje dom na przedmieściu wyższym koło kościoła św. Jakuba (Garbacik, Zabudowa s. 164); 1529 Jan krawiec właśc. domu koło cmentarza (tamże s. 143).

Przedmieścia²Przedmieściami Krosna były wsie Krościenko Niżne, Białobrzegi, Suchodół i Głowienka, posiadające odrębne hasła. Prócz nich były przedmieścia położone bezpośrednio przed murami i bramami miejskimi, a to: przedmieście krakowskie zwane też niższym oraz przedmieście węgierskie zwane też wyższym. W tym punkcie znajdują się dane dot. tych ostatnich oraz wiadomości mówiące ogólnie o przedmieściach i przedmieszczanach: 1408 Hannus Gerhalth [z Krościenka Wyżnego] zobowiązuje się przed sądem ławn. w Krościenku Wyżnym spłacić w ratach Pawłowi Greusterowi (Grevester) z przedmieścia krośn. (SPPP XI 1046); 1417 Hannus Gernot przedmieszczanin krośn. kupuje role u kobiety Berent Niclusynne przed sądem ławn. w Krościenku Wyżnym (SPPP XI 1069); 1424 Michel Suberth z przedmieścia krośn. (SPPP XI 1177); 1433 Antiquus Faterzele przedmieszczanin krośn. kwituje Macieja Foetchina z 4 grz. (SPPP XI 1478); 1434 prac. Ianusch przedmieszczanin krośn. (XI 624); 1444 przedmieście krakowskie (VIII 74); 1468 Wawrzyniec Czyemny z przedmieścia krośn. (SPPP XI 2421, 2422); 1473 Czyemny Loryncz z przedmieścia krośn. (SPPP XI 2518, 2519, 2521, 2522); 1474 Węgrzy palą domy na przedmieściu, szpital i tegoż kościół (III 113 przyp. 2) → p. 6 Pożary, zarazy; wskutek spalenia przedmieścia król Kazimierz uwalnia mieszczan krośn. od czynszów i powinności na lat 8 oraz nadaje wsiom → Krościenko Niżne, Białobrzegi, Suchodół i Głowienka, zdewastowanym przez Węgrów, wolność na 2 lata od czynszów (VI 113; MRPS I 1146, 1155 → Ciężary i przywileje); 1512 Boczan i Kusch posiadają role przed bramą górną (MRPS IV 1394); 1515 król Zygmunt pozwala radzie krośn. na zmuszanie przedmieszczan podległych prawu miejskiemu do ciężarów i prac przy odnowieniu (instauratio) miasta (MRPS IV 10626); 1529 Wawrzyniec słodownik zakłada słodownię na przedmieściu dolnym obok zabudowań Jakuba Lorenca oraz ogrodów i roli plebana krośn. Dalej mają zabudowania Grzegorz Grof i Stanisław Rzeszowski mieszczanie krośn. oraz znajduje się rola wójtowska (Garbacik, Zabudowa s. 130); 1569 król Zygmunt August pozwala Janowi Murarowi rajcy krośn. w jego domu na przedmieściu węgierskim szynkować piwo krośn. i przem. (MRPS V 4008), także → Krościenko Niżne.

Mieszkańcy: 1366 Falco (VIII 7); 1374 Hanco Scholtys (Krzyż. 942); 1392 Iohannes Halner (Krzyż. 1492); 1402 → Burmistrz i rada; 1403 Michael iudex provincialis, Petrus Regeler, Iohannes zw. Clause, Francz Kensteyn tkacz, Paulus kramarz, Stephanus Furman, Petrus Hone, Iohannes Peszer ławnicy (III 78); → p. 4 Burmistrz i rada; 1408 → p. 4 Burmistrz i rada; 1412 Michael s. Leona (VIII 40); → p. 4 Burmistrz i rada; 1415 Nicolaus (SPPP II 1374); 1417 Nicolaus Fricze, Nicolaus (SPPP XI 1068, 1074); 1419 Iohannes Pcesch, Iohannes Stebel, Wylusch, Closs Czenker rajcy, Iohannes rektor szkoły i pisarz (Trz. 5); 1420 Peter Crawsze (SPPP XI 1113); 1423 Benussius (SPPP XI 1146); 1424-29 Thomas Freystaczky (Fristaczky) (XI 24, 31, 47, 122, 128, 132, 141, 307); 1425 Paulus (Ks. ł. Przem. I 1648); 1425 Michael stary sołtys, Iohannes Heynewelder pisarz (SPPP XI 1203); Thomas Freystetil, Iohannes Schrotte, Iohannes pisarz (SPPP XI 1207); 1425 26 Johannes Nase (SPPP XI 1201, 1204, 1205, 1241); 1425-28 Ioachim (Nacham, Noachim) Żyd (SPPP XI 1217, 1222, 1228, 1236, 1256, 1256a, 1257, 1278-1280, 1291, 1298, 1300, 1305, 1306, 1308-1310, 1315-1317, 1334, 1340, 1348); 1425-27 Iohannes Scobel (XI 187, 188, 234); 1425-27 Mathias Schindeler, jego ż. Katherina (XI 153, 154, 196, 197, 239); 1426 Iohannes pisarz miejski, Hannus Pesch, Michel Scoltes, Iohannes krawiec, Nicolaus stelmach (XI 196); Clos Velus (SPPP XI 1240); Niclos Porse (SPPP XI 1264); 1427 Niclos Porasz (SPPP XI 1286); Petrus Corsnar (SPPP XI 1293, 1294); 1427-31 Andreas Czwirner (Andris Czwirnar) (SPPP XI 1299, 1302, 1426); 1428 Iungklos (SPPP XI 1336); Meydardus krawiec (SPPP XI 1342); 1430 Nicolaus f. Iohannis tkacza (XI 387); Florianus (XI 428); Stephanus Fleyscher [albo rzeźnik] (SPPP XI 1378); Stephan Devern (SPPP XI 1398); 1430-31 Hannes Nazen, Iohannes Naze (SPPP XI 1391, 1394, 1418); 1431 Bartko słodownik (SPPP XI 1429); 1431-33 Hanner (Hannes, Iohannes) Heynewelder (Henevelder, Heyneweldir) (SPPP XI 1431, 1487); 1432-34 Iohannes Fristaczky (XI 523, 664, 667); 1433 Nicolaus tkacz, Iohannes Anderche, Nicolaus Wielusch, Iohannes Piesch, Stephanus Denar, Andreas Cwinar (ZDM V 1505); 1438 Iohannes krawiec, Hanczel Wewer, Cloze Czemerman, Stenczel Cromer (SPPP XI 1580); Longus Iohannes rajca, Sigismundus (SPPP XI 1594); Andreas Czwenar (SPPP XI 1604, 1606); 1439 Weis Matis (SPPP XI 1610, 1623); Clemens szewc (SPPP XI 1625); 1440 Sigismundus rajca (SPPP XI 1672); 1440-43 Iohannes Piesch, jego ż. Elisabeth (ZDM V 1511, VIII 2445; AGZ XI 1447); 1442 Synecz (XI 1434); Stanislaus rajca (XI 1518); 1444 Georgius Sperling (XI 1930, 1948, 1954, 1957, 1958, 1963); 1446 Michael (XI 2269); 1447 Petrus Reysweber (SPPP XI 1934); Iohannes Peterzelge tkacz płóciennik (SPPP XI 1952); Katherine Glaczycht krawcowa (SPPP XI 1956); 1448 Iacobus f. Michaelis niegdyś młynarza z K. (SPPP XI 1994); Lucas Wylusch (Ks. ł. Przem. II 398); 1453 Clos Cromer (XI 3191); 1454 Georgius Achsler krawiec (SPPP XI 2188); Seyberlich Hansel rzeźnik (SPPP XI 2199); 1455 Petir Gresar (XI 3290); 1457 Strzesowsky (XI 3371); 1458 Stano Piknos, Klosko (XI 3461, 3465); 1458 Vitek (Trz. 153); 1459 Groschedil, Iohannes Lang (III 113); → p. 4 Burmistrz i rada; 1460 Nicolaus Klinewicz (XI 3594); 1461 Petrus Regil, Hannes Prawsner, Nicolaus krawiec (SPPP XI 2359); Stanislaus Yone tkacz płóciennik (SPPP XI 2368, 2369); 1462 Nicolaus Cluquicz (XI 3735); 1464 Nicolaus f. Vilhelmi (XVI 3214); 1467 Petrus Coczer, Lucas Wylusch, Iohannes Longus, Nicolaus Kluckwicz, Mathias Czenter, Georgius Bryger rajcy (XVI 3434); 1468 Lorencz Flayszer (SPPP XI 2415); 1469 Petrus Greszar (SPPP XI 2435, 2437, 2438, 2440); Martinus Keysser podwójci, Michael krawiec, Iohannes Baler (XVI 3229); 1470 Hannusz Hasznar szewc (SPPP XI 2447); Nycz, Gyakyel rzeźnicy (SPPP XI 2465); 1471 Nicolaus Clynkovycz (Clynkvycz) (XVI 819); 1472 Iacobus Frater, jego ż. Anna (XVI 3262); 1472-73 Petrus Greszar (Gresar) (SPPP XI 2502, 2504, 2505; AGZ XVI 3272, 3273); 1475 Martinus Kyeszar, Laurencius Bednarz (SPPP XI 2558, 2559); 1478 Hannus Blechmyszcz [blechmistrz?] (SPPP XI 2592); 1478-86 Mathias młynarz, Stanislaus Russek (XVI 1336, 1338, 1706, 1758, 1823, 3290, 3303, 3314, 3356, 3383-3385); 1481-83 Iohannes Szynyecz. jego z. Vrsula Szynczowa (XVI 3309, 3310, 3337); 1480 Georgius Schperlynk, Lucas Vilusch (XVI 3301); Mathias Glathky młynarz (XVI 3302, 3303); 1482 Iohannes Gaystar (XVI 3325, 3326); 1483 Petrus Krezar (XVI 3337); 1484 Iohannes łaziebnik (XVI 3377, 3384); 1485 Geyseler (Kacz. 8185); 1490 Petrus Hownia, Marcus złotnik, Lucas Vilusch, Nicolaus Briger, Iohannes Synecz, Iohannes Selnar rajcy (XVI 3444); 1493 Hedvigis wd. po Stanisławie Russku, Lucas br. tegoż, Iohannes syn Russka (XVI 2138); 1493-95 Lucas Wylusch (Vylusz) (XVI 2240, 2299, 3519, 3523); 1490 Byenyasz (Trz. 384); 1497 Iohannes mieczownik (Rolny II 1696); 1498-1500 Iohannes zw. Bialy Iurek, jego ż. Barbara (XVI 2446, 2447, 2449, 2450, 2649, 2650); 1499 Stanisław krawiec mieszcz. z Koszyc osiada w K. i kupuje dom od Jerzego Schewerberga (Kiryk, Związki s. 16.); 1502 Hedvigis Rvszkova, Mathias młynarz (XVI 3583, 3584); 1503 Katarzyna wd. po Szczęsnym wiedzie spór przed radą w Bardiowie z siostrami Anną i Małgorzatą o dobra w K. (Kiryk, Związki s. 16); 1508 Vrsula niegdyś młynarzowa, Martinus a. Martyczka podwójci (XVI 3640); 1509 Łukosz rajca (MRPS IV 9162); 1512 Lucas Wilusch rajca (MRPS IV 1394); 1513 Maroskolet, Wilga (Garbacik, Zabudowa s. 161); 1515 Katherina Frelychowa f. (Mathiae) Gladki młynarza (XVI 3675-3677); 1516 Marcin Preisnar, Grzegorz Hasnar, Michał, drugi Grzegorz rzeźnicy (III 35); 1517 Stanisław Stano, Bartłomiej kowal, 1518 Jan Schelnar, Jerzy Seler, Jakub Lorenz (Garbacik, Zabudowa s. 121); 1520 Walenty stary dzwonnik, Wojciech Bank, Paweł Kromer, Jan Lorenz (tamże s. 137); 1521 Katarzyna c. zm. Łukasza Wiluszka rajcy, Maciej Perisch (MRPS IV 12808, 12903, 12918); 1521, 1522 → p. 4 Podwójci i ława; 1524 Juliana wd. po Janie Seidelu bakałarzu i rajcy (MRPS IV 13829); 1525 Zozark (XVI 3700); 1526 Gregorius (XVI MDIX); Mathias Gladky, Catherina Frelychowa (XVI 3709-3714); 1538 → p. 4 Burmistrz i rada; → p. 3 Rzemiosło.

4. Lokacja, przywileje i prawa: 1367 król Kazimierz, stwierdzając sprzedaż wójtostwa, zapewnia immunitet, prawo niem., sądownictwo kmieci i mieszczan przed wójtem wg prawa niem. (III 17; MRPS IV s. 244) → Wójtostwo; 1391 Piotr Kmita wydaje przywilej lokacyjny wsi Wary na prawie niem. na wzór wsi koło K. → Wara p. 4; 1420 król Władysław Jagiełło postanawia, że w sprawach ze szlachtą mieszczanie krośn. mają odpowiadać zgodnie z prawem magd. przed swoim sądem miejskim (III 88) → p. 3 Ciężary i przywileje; 1461 Piotr wójt w sporze z bratem Janem odwołuje się do sądu wyższego prawa niem. na zamku krak. (XI 3655); 1462 w związku z pozwaniem wójta krośn. i mistrza sukienników przez Piotra Smolickiego kaszt. san. przed sądem gr. o uwięzienie poddanego, rada miasta K. żąda, aby mieszczanin był sądzony, zgodnie z przyw. król., przed sądem miejskim a nie grodzkim (XI 3693); sprawa o prawo do połowy wójtostwa krośn. między Piotrem a Janem toczy się przed sądem wyższym prawa niem. zamku san. z wpisem ortylu sądu najwyższego prawa niem. na zamku krak. → Wójtostwo; polecenie sądu najwyższego prawa niem. na zamku krak. w sprawie pozbycia połowy wójtostwa → Wójtostwo; wyrok tegoż sądu odsądzający Jana od praw do połowy wójtostwa (III 118); 1474 wsie Białobrzegi, Krościenko [Niżne], Suchodół i Głowienka należą do prawa miejskiego krośn. (MRPS I 1155); 1493 król Jan Olbracht zatwierdza miastu K. wszystkie prawa i wolności (MRPS II 139); 1512 król Zygmunt potwierdza dokument króla Kazimierza z r. 1367 (MRPS IV 10262); 1514 czynsze z wsi Białobrzegi, Głowienka, Suchodół i Krościenko Niżne (XVI 3672) → Wójtostwo; 1523 odnowienie praw i przywilejów wójtostwa (MRPS IV 13721) → Wójtostwo; 1562 król Zygmunt August potwierdza dok. króla Władysława z r. 1420 w sprawie sądzenia mieszczan (MRPS V 10069).

Burmistrz i rada: 1397 wskutek skarg gwardiana i braci klasztoru Franciszkanów, że rada miasta K. usiłuje ingerować w sprawy klasztoru i jego dóbr, ufundowanego nie kosztem rady, królowa Jadwiga postanawia, aby klasztor nie był zależny od władz miejskich i aby te nie ingerowały w sprawy jego i kościoła (III 64) → p. 5 Klasztor Franciszkanów; 1402 Piotr wójt, rada miasta K. w składzie Petrus Villusch, Iohannes Clause, Thomas de Elzeynstat, Petrus Raschke, Nicolaus s. wójta (advocati), Iohannes Bernhart oraz cechmistrze zaświadczają, że w aktach znajduje się zapis z r. 1400 dot. sprzedaży przez władze miejskie klasztorowi miejsca przy murze (III 77) → p. 5 Klasztor Franciszkanów; 1403 rajcy Piotr Wylusch, Mikołaj s. wójta, Jan tkacz, Jakub Helnar i Mikołaj s. sołtysa (III 78); Piotr wójt oraz rajcy Petrus Welusch, Nicolaus Rosenkrancz, Michael Seufftleben, Thomas sukiennik i Nicolaus s. sołtysa zatwierdzają ustawy cechu rzeźniczego (III 79); 1408 rada w składzie: Werner, Tomas de Freynstat, Tomasz tkacz, Petrus Hawg, Jacobus Goril i Petrus Kwnil (VIII 39); 1412 rada w składzie: Hanmis Pesch, Tomasz Freyensatel, Johannes tkacz, Andreas zięć Piotra wójta krośn., Jakub Geril i Nicolaus zw. Nyczfeyt (VIII 40); 1419 Iohannes Peesch, Iohannes Stebel, Wylusch, Closs Czenker rajcy i mieszczanie krośn. (Trz. 5); 1420 spór rady z wójtem o kompetencje sądowe (SPPP II 2205); 1424 rada w składzie Jan Stewbil, Mikołaj Czenkir, Piotr Zefler, Mikołaj Welusch, Jan Schrot, Jan Poschkromer (III 113); 1434 zastępca rady z K. żąda od sądu ławniczego w Krościenku Wyżnym łańcucha w związku z uwięzieniem Andrzeja Hohewsera (SPPP XI 1490); 1438 Longus Iohannes rajca (SPPP XI 1594); 1440 Zygmunt rajca (SPPP XI 1672); 1442 Stanisław rajca (XI 1518); 1443 dwaj rajcy krośn. → p. 3 Handel; ratusz w K. (XI 1768, XIII 7287); 1451 spór między radą a wójtami krośn. o lasy (XI 3016) → p. 4 Wójtowie; 1457 rada → p. 3 Rzemiosło; 1408 rada czyni ugodę między Piotrem wójtem a tegoż stryjem Kloskiem, mieszcz. krośn. (XI 3465); 1459 rajcy: Petrus an der Ecke, Lukas Welusch, Iohannes Withe (Wythche), Matis Rews (Raysz). Lang Hannes, Stenczel (Stanczel) Cromer (III 113, 114); 1460 rada miasta K., cechmistrze, pospólstwo oraz wójtowie Piotr i tegoż s. Jan zawierają ugodę o las między wsiami Szczepańcową Wolą a Polanką i rada odgranicza część tego lasu dla użytku wójtów (III 116); Piotr wójt winien jest radzie i pospólstwu 90 grz. (XI 3594); 1467 rada miasta K. w składzie: Piotr Coczer burmistrz, Łukasz Wilusz, Jan Longus, Mikołaj Kluckwicz, Maciej Czenter i Jerzy Bryger rajcy, wydaje zaświadczenie z wiszącą pieczęcią rady o umowie między wójtami Piotrem i Janem (XVI 3433, 3434) → Wójtostwo; po 1474 Węgier im. Tarczy z powodu spalenia szpitala płaci radzie miasta K. 200 dukatów (III 113 przyp. 2) → p. 5 Szpital; 1480 Jan Proczler sukiennik burmistrz, Piotr Greser, Mikołaj krawiec, Jan Baler piekarz, Mikołaj Szponer kuśnierz, Jakub Prawsznyher rajcy zatwierdzają statut cechu rzeźniczego z r. 1403 (III 125); 1484, 1485 ratusz, rada miejska (XVI 3386) → p. 4 Wójtostwo; 1486 rada miasta K. potwierdza ustawy krośn. czeladzi szewskiej (III 129); 1490 rada w składzie: Piotr Hownia burmistrz, Marek złotnik, Łukasz Wilusz, Mikołaj Briger, Jan Synecz i Jan Selnar rajcy, zawiera kontrakt z Janem Gayslarem mieszcz. krak. w sprawie kąta pod sadzawką tegoż, położonego między rolami miasta K. a wsi Suchodół. Gayslar sprzedaje radzie ten kąt za 28 grz. a kąt ten nie ma przeszkadzać rolom krośn. i Suchodolskim. Rada winna spuszczać sadzawkę miejską trzeciego roku z powodu spuszczania sadzawki Gayslara. Rada winna „tarasz vczynycz” tylko raz, ponieważ woda z sadzawki rady winna spływać „kv tharaschowi” (XVI 3444); 1505 rada miasta K. podaje do wiadomości, że Jan Knor skwitował Jana Schadurkę rajcę lubelskiego z sumy 1100 zł węg. w złocie i 321 zł w monecie, zapisanych przez króla Knorowi na cle lubelskim (MRPS III 2494); król Aleksander na prośbę Andrzeja [!] Sadurki zatwierdza pokwitowanie przez Jana Knora zapłaty powyższej sumy przed radą miasta K. (MRPS III 2497); 1509 Łukasz rajca krośn. (MRPS IV 9162); 1512 Łukasz Wilusz rajca krośn. otrzymuje od króla łan roli za gorliwość w obwarowaniu miasta (MRPS IV 1394); 1517 Stanisław Stano rajca (Garbacik, Zabudowa s. 121); 1521 tenże już nie żyje (MRPS IV 12808, 12918); 1524 Julianna wd. po Janie Seidelu rajcy (MRPS IV 13829); 1524, 1527 trębacze miejscy (Garbacik, Zabudowa s. 140); 1526 rada miasta K. zaopatruje wydane zaświadczenie pieczęcią swego urzędu (XVI 3709) → p. 3 Młyny; ok. 1530 wybór rady (Garbacik, Zabudowa s. 137); 1538 rada miasta K. w składzie: Albertus garbarz, Mathias kowal, Hieronymus Stano, Gregorius Hessner, Stanislaus Kehr (Wyrozumski, Rozwój s. 96).

Wójtowie: 1367 król Kazimierz stwierdza, że Michał i Jakusz (Iacussius) wójtowie z K. sprzedali przez. Peszowi (Peschoni) z Tarnowa za 300 grz. wójtostwo w K. (III 17; MRPS IV s. 244) → Wójtostwo; 1374 Schrobdyabol zastawia wójtowi w K. dom drewniany na ul. Grodzkiej [w Krakowie] z racji 6 1/2 grz. (Krzyż. 976); 1382 Piotr i Henlinus br. rodzeni, wójtowie dziedziczni miasta K., sprzedają za pewną kwotę rzeźnikom krośn. jatki rzeźnicze należące do wójtostwa; bez daty Piotr wójt krośn. syn zm. Henlina i bratanek zm. Piotra, na prośbę rzeźników, którym dokument wydany przez Henlina i Piotra spłonął, zatwierdza i transsumuje dokument z r. 1382 (III 35); 1390 ugoda wójta z K. i jego ż. Małgorzaty ze Styhonem z Rosenbergu o część sołectwa w Rosenbergu, przypadającą Małgorzacie tytułem ojcowizny (I 8); 1391 wójt krośn. (Krzyż. 1370); 1402 Piotr wójt dziedziczny miasta K. (III 77) → p. 5 Klasztor Franciszkanów; 1403 Michał iudex provincialis i ławnicy miasta K. zaświadczają, że Piotr wójt dziedziczny miasta K. wziął w zastaw od Jakuba Cirlera mieszcz. z Biecza czwartą część wójtostwa krośn., przypadłą temuż jako ojcowizna. Piotr zobowiązuje się płacić rocznie po 35 grz. aż do spłaty (III 78); 1408 Piotr wójt dziedziczny miasta K. (VIII 39); 1412 sław. Piotr wójt miasta K. (VIII 40); 1425 wójt krośn. asesor sądu z. san. (XI 137); 1426 Jan Strzeżowski wójt krośn., Jan s. wójta (XI 196); 1428 Piotr wójt (XI 298); 1451 starosta san. ustanawia zakład między sław. Piotrem wójtem krośn. i Hannusem jego synem z jednej, a radą miasta K. w sprawie lasów. Wójtowie nie powinni przeszkadzać radzie w ścinaniu i przywożeniu drzew do cegielni (ad Czegelniczam) aż do ostatecznego rozgraniczenia lasów między radą a lasami wsi Szczepańcowej (XI 3016); 1455-56 Hanus (Jan) wójt krośn. i Petir Gresar mieszcz. z K. uiszczają karę 3 grz. sądowi gr. i 3 grz. powodowi szl. Piotrowi Czarnockiemu, ponieważ tegoż poddanego wójt nie stawił przed sądem gr. (XI 3290, 3312); 1458-60 Piotr wójt miasta K, jego ż. Barbara (XI 3459-3465, 3498, 3501, 3502) → Wójtostwo; 1460 Barbara wójtowa z K., ż. Jana wójta krośn. (XI 3590, 3591); Piotr starszy i tegoż s. Jan, wójtowie (III 116, XI 3594, 3595); 1461 Piotr wójt (SPPP XI 2359) → Podwójci i ława; 1461-62 Piotr i Jan bracia (XI 3640-3648, 3655, 3719 i in.) → Wójtostwo; 1462 Jan wójt odstępuje połowę wójtostwa Henrykowi Kamienieckiemu (XI 3740, 3741, 3744) → Wójtostwo; 1463 król potwierdza wyrok sądu najwyższego prawa niem. na zamku krak. z r. 1462 odsądzający Jana od praw do połowy wójtostwa (III 118-119, XVI 3199) → Wójtostwo; 1464 król zatwierdza wyrok komisarzy w sprawie między Barbarą ż. Jana i Henrykiem Kamienieckim a Piotrem wójtem, przyznający Piotrowi prawa do całego wójtostwa (III 122, XVI 177 i in.) → Wójtostwo; 1467 Piotr wójt (XVI 3433, 3434); 1469 Barbara wójtowa (XVI 3229); 1478 Barbara wójtowa, jej synowie Jan i Piotr (XVI 3290); 1483-84 Jan i Piotr wójtowie (XVI 3356, 3359, 3360); 1484-85 Henryk Kamieniecki pozywa Jana i Piotra braci, wójtów, w sprawie czwartej części wójtostwa (XVI 3564 i in.) → Wójtostwo; 1485 Małgorzata, babka Jana i Piotra synów Piotra i Barbary (XVI 3382-3385) → Wójtostwo; Jan i Piotr bracia, wójtowie, sprzedają wójtostwo Janowi [Rzeszowskiemu] bpowi krak. (XVI 3388, 3389) → Wójtostwo; 1490 Andrzej Rzeszowski zastawia wójtostwo w K. Janowi Krzywieckiemu (XVI 3454); 1491 szl. Jan Krzywiecki wójt krośn. daje intromisję w wójtostwo (XVI 3487) → Wójtostwo; 1493 ks. Piotr kan. krak., Mikołaj, Stanisław i Jan, bracia Wapowscy, posiadający prawo bliższości do wójtostwa krośn. pozywają Jana Krzywieckiego posiadacza wójtostwa o wyjaśnienie praw posiadania (XVI 3500, 3502, 3505, 3506, 3518) → Wójtostwo; Stanisław Rzeszowski sprzedaje Janowi z Kamieńca wójtostwo, na co pełnomocnik Wapowskich zgłasza sprzeciw (XVI 2520-2522, 2524, 3508-3517) → Wójtostwo; 1495 Jan Kamieniecki zastawia Stanisławowi Jeżowskiemu wójtostwo (XVI 3542); tenże wójt dziedziczny w K. zastawia radzie krośn. wójtostwo (XVI 3554, 3556); 1496 tenże zastawia wójtostwo Mikołajowi Zborowskiemu (XVI 3557) → Wójtostwo; bracia Wapowscy pozywają Mikołaja Zborowskiego dzierżawcę wójtostwa, które przypadło im po matce Małgorzacie i ciotce Małgorzacie Makowieckiej (XVI 3563-3566) → Wójtostwo; 1497 Mik. Zborowski daje Janowi z Kamieńca 1600 zł za wójtostwo, ustępuje ten dług królowi, który winien go zapłacić braciom z Kamieńca, oraz zwalnia wójtostwo Mikołajowi, Janowi, Klemensowi, Stanisławowi i Marcinowi, braciom z Kamieńca (XVI 3572); 1498 Jan, Klemens, Stanisław i Marcin zastawiają Janowi Suszowskiemu czynsze z wójtostwa (XVI 3574) → Wójtostwo; 1501 Mikołaj z Kamieńca wykupuje wójtostwo od Jana Suszowskiego, któremu zastawił je Jan brat Mikołaja (XVI 3580); 1502 król pozwala, aby Mikołaj i tegoż bracia z Kamieńca zastawili wójtostwo Andrzejowi Czuryle ze Stojanic (MRPS III 264); Mikołaj, Jan i Klemens z Kamieńca zastawiają Andrzejowi Czuryle wójtostwo (XVI 3582, 3587) → Wójtostwo; 1508 Stanisław Jeżowski kwituje Klemensa [z Kamieńca] z 600 zł, za które trzymał w zastawie wójtostwo (XVI 3636); Andrzej Czuryło kwituje Klemensa z Kamieńca z 930 zł, które miał zapisane na wójtostwie (XVI 3639); 1515 król Zygmunt pozwala Klemensowi z Kamieńca na posiadanie wójtostwa wykupionego od Andrzeja Czuryły (MRPS IV 10602); 1518 przedstawiciele rady krośn. i Klemens z Kamieńca kwitują się z sumy zapisanej na wójtostwie i z wszystkich działań sądowych (MRPS IV 11765); 1523 król Zygmunt pozwala Janowi Bonerowi na sprzedaż wójtostwa krośn. miastu K. (Lustr. 1661-1665 s. 288); na prośbę Jana Bonera, który odstąpił wójtostwo radzie miasta K., zostają wymienione i odnowione prawa i przywileje wójtostwa (MRPS IV 13721).

Wójtostwo: 1367 król Kazimierz stwierdza, że Michał i Jakusz wójtowie z K. sprzedają Peszowi z Tarnowa za 300 grz. wójtostwo w K. obejmujące dochody wójta: 8 łanów wolnych, łaźnię, jatki rzeźnicze, ławy sukienników i szewców, kowali, młyn lub młyny, które będzie mógł urządzić w granicach miasta nad rzekami Wisłok i Lubatowa, użytek w ogrodach przed miastem, 1/3 opłat sądowych, 1/6 z czynszów, sadzawki ile będzie mógł urządzić, wolność połowu ryb w wym. rzekach, barcie, rzeźnię zw. Cutlow. Wójt winien wysyłać na wyprawę jednego człowieka w zbroi i z bronią, drugiego z kuszą. Dokument zapewnia immunitet, prawo niem., sądownictwo kmieci i mieszczan przed wójtem wg prawa niem. (III 17; MRPS IV s. 244) → Wójtowie. → Przywileje i prawa; 1382 Piotr i Henlinus bracia rodzeni, wójtowie dziedziczni miasta K., sprzedają za pewną kwotę rzeźnikom krośn. jatki rzeźnicze należące do wójtostwa z obowiązkiem opłacania czynszu, jeśli w wyniku starości, wiatru lub ognia jatki te ulegną zniszczeniu, sami rzeźnicy mają je odbudować. Jeśli który rzeźnik umrze, a zostaną wdowa lub dzieci, oni będą je używać, opłacając czynsz, i będą mogły sprzedać lub zastawić (III 35) → Wójtowie; 1403 Piotr wójt dziedziczny miasta K. bierze w zastaw od Jakuba Cirlera mieszcz. z Biecza czwartą część wójtostwa krośn. przypadłą temuż jako ojcowizna (III 78) → Wójtowie; 1458 Piotr wójt miasta K. przez swego zastępcę Jurka Lobrek zapisuje ż. swej Barbarze 300 grz. na wójtostwie krośn. z warunkiem, że gdyby zmarł wcześniej, Barbara będzie dziedziczką wójtostwa aż do spłaty jej tej sumy (XI 3459); Barbara wójtowa ustanawia swym zastępcą Jakuba mieszcz. krak. i przyjmuje od swego męża Piotra 300 grz. zapisane jej na wójtostwie (XI 3460); Piotr wójt miasta K. przedkłada przed sądem wyższym prawa niem. w Sanoku pismo rady krośn. stwierdzające, że Klosko stryj Piotra wójta skwitował Piotra z ojcowizny na wójtostwie, że Agata Denerin babka Piotra wraz z córką swą Małgorzatą Kunoszową z Tarnowa skwitowały Piotra z długu na wójtostwie, że Stano Piknos mieszcz. krośn. poświadczył wykupienie od niego przez Piotra młyna zastawionego za 7 grz. Rada z powodu, że wym. osoby ze względu na wiek i brak koni i wozów nie mogą osobiście przybyć do sądu, prosi o skreślenie długów w aktach sądu wyższego (XI 3461); na prośbę Piotra wójta sąd wyższy prawa niem. w Sanoku stwierdza, że jest on pełnoletni i może sam rozporządzać wym. majątkiem (XI 3462); Małgorzata mieszczka krak. przez swego zastępcę Jakuba mieszcz. krak. przyjmuje rezygnację z dóbr wójtostwa krośn. od Piotra wójta (XI 3463, 3464); ugoda dokonana przez radę krośn. między Piotrem wójtem a jego stryjem Klosko w sprawie tegoż ojcowizny. Piotr winien Kloskowi dać 120 grz., za co ręczy rada, a Piotr zabezpiecza radzie porękę czynszem 10 grz. rocznie od rzeźników, szewców i sukienników krośn. (XI 3465); 1459 Piotr wójt zrzeka się 300 grz. na wójtostwie krośn. na rzecz Małgorzaty c. Mikołaja z Krakowa, swej teściowej, w ten sposób, że gdyby Barbara ż. Piotra zmarła przed nim, wówczas Małgorzacie i dzieciom jego należałyby się te pieniądze, gdyby zaś dzieci zmarły przed babką, ona zostałaby właścicielką wójtostwa wraz ze swymi spadkobiercami (XI 3498); Katarzyna zw. Oczina kwituje Piotra wójta krośn. swego bratanka, z ojcowizny i macierzyzny i z sum odziedziczonych po Janie zw. Hampel i Barbarze, rodzeństwie Katarzyny (XI 3501, 3502); 1460 Barbara wójtowa z K. ż. Jana wójta krośn. ustanawia swym zastępcą przez. Mikołaja Frugischa (Fruguscha) mieszcz. san., a przez tegoż swego męża Jana zastępcą w sprawie ojcowizny i macierzyzny (XI 3590, 3591); Piotr starszy i tegoż s. Jan. wójtowie miasta K., zawierają ugodę z radą, cechmistrzami i całym pospólstwem miasta K., mocą której władze miejskie odgraniczają dla użytku wójtów część lasu między Szczepańcową Wolą a Polanką (III 116); sław. Mikołaj Klinewicz mieszcz. krośn. zobowiązuje się ręczyć za Piotra wójta w K. radzie i pospólstwu krośn. na 90 grz. Piotr zastawia Mikołajowi czynsze od rzeźników, szewców i sukienników w wysokości 10 grz. i 44 gr (XI 3594); Piotr zobowiązuje się wobec sądu wyższego prawa niem. w Sanoku i wobec starosty san., że nie będzie niepokoił królowej Zofii w sprawie młyna położonego między miastem K. a blechami pod karą 100 grz. Nie dotyczy to innych młynów będących własnością wójta (XI 3595); 1461 sław. Jan wójt krośn. pozywa swego brata Piotra wójta przed sądem wyższym prawa niem. w Sanoku o odmawianie Janowi czynszów i innych dochodów z połowy wójtostwa krośn. Piotr zaprzecza Janowi praw do wójtostwa, które całe i niepodzielne przodek jego kupił od pierwszych tegoż dziedziców [zob. r. 1367] za zgodą króla. Pradziadek, dziadek i ojciec Piotra spłacali krewnych i wójtostwo zawsze było niepodzielne, na co ma dowody. Jan powołuje się również na dokumenty i świadectwo ludzi, że przodkowie pełnili na zmianę służbę wojskową, a dochody mieli po połowie według prawa leńskiego. Jan zeznaje, że dał ż. swej Barbarze 200 grz. tytułem wiana. Obie strony z polecenia królowej Zofii godzą się na odłożenie sprawy do czasu, gdy panowie i ziemianie powrócą z wyprawy wojennej (XI 3040- 3648); po śmierci królowej na roku z 5 XI Jan odwołuje się do króla. Piotr do sądu wyższego prawa niem. na zamku krak. (XI 3655); 1462 ciąg dalszy sprawy o prawa do połowy wójtostwa krośn. między Piotrem a Janem wójtami przed sądem wyższym prawa niem. na zamku san. z wpisem ortylu sądu najwyższego prawa niem. na zamku krak. (XI 3719, 3720, 3724, 3725, 2728-2733, 3739); Jan wójt dokonuje zamiany z ur. Henrykiem Kamienieckim [→ Kamieniec] odstępując mu połowę wójtostwa w K. wraz z młynem w Głowience, Kamieniecki zaś odstępuje Janowi sołectwo w → Jabłonicy [Polskiej] z 3 łanami roli, młynem i karczmą z warunkiem, że kiedy Kamieniecki uwolni swą wieś Jasienicę, wówczas da Janowi sołectwo tamże z 3 łanami, a otrzyma z powrotem sołectwo w Jabłonicy (XI 3740, 3741); woźny ziemski Michno z upoważnienia woźnego ziemi krak. a z polecenia króla i sądu najwyższego prawa niem. na zamku krak. odwołuje zapisy uczynione przez Jana wójta krośn. i Henryka Kamienieckiego dot. wójtostwa aż do czasu wyroku w sprawie między Piotrem a Janem (XI 3744); sąd najwyższy prawa niem. na zamku krak. przytoczywszy orzeczenia sądu wyższego prawa niem. na zamku san. z 30 IV i 5 XI 1461 r. oraz z 10 VI i I VII 1462 r., wydaje wyrok w sprawie między Piotrem a Janem wójtami krośn. o połowę wójtostwa, przyznający prawo do tej połowy Piotrowi, a odsądzający Jana od praw (III 118); 1463 król Kazimierz potwierdza powyższy wyrok przyznający sporną połowę wójtostwa krośn. Piotrowi (III 119); tenże król powiadamia sąd wyższy prawa niem. na zamku san., że Piotr jest prawdziwym dziedzicem całego wójtostwa krośn., i poleca unieważnienie aktu sprzedaży przez Jana Henrykowi z Kamieńca (XVI 3199); 1464 Barbara sołtysowa z Jabłonicy skarży Piotra wójta o napad na nią w Korczynie na drodze publicznej i zabranie 3 koni i 100 grz. (XVI 117, 118, 122, 126, 127, 129-136, 144 149); Henryk z Kamieńca pozywa Piotra wójta o napad wraz z 6 równymi sobie i 10 podlejszymi w posiadłości Henryka w Korczynie na jego sołtysową Barbarę, zabranie jej koni i pieniędzy i uprowadzenie ich do domu Piotra w K. (XVI 119, 120, 121, 124, 125, 128, 137-141, 143, 150-154); król Kazimierz zatwierdza wyrok wydany z polecenia króla przez Jana z Tęczyna kaszt. krak. i Jana z Rytwian marszałka w. kor. i star. sandom., w sprawie między Piotrem wójtem krośn. a Henrykiem z Kamieńca i Barbarą ż. Jana mieszcz. krośn. [dawniej wójta krośn.] o wójtostwo krośn., gwałty i krzywdy, konie, bydło, 200 grz., który to wyrok przyznał Piotrowi prawa do całego wójtostwa, a Henrykowi z Kamieńca, Janowi, tegoż ż. Barbarze i wszystkim braciom i siostrom nakazał wieczne milczenie (III 122); 1467 rada miasta K. zaświadcza, że na podstawie umowy między Piotrem wójtem a Janem byłym wójtem krośn. Piotr daje Janowi rolę albo obszar z 2 sadzawkami w Suchodole, na które Jan ma specjalny przywilej. Piotr winien usunąć z młyna w Suchodole koło i kamień młyński, a Jan nie może go odbudować, lecz posiadać wym. rolę zgodnie z treścią posiadanego przywileju a nie więcej (XVI 3433, 3434); 1469 ława miasta K. zaświadcza, że Barbara wójtowa krośn. przez swego opiekuna Michała krawca mieszcz. krośn. ustanawia swym zastępcą Jana Balera mieszcz. krośn. w sprawie o wójtostwo krośn. z Janem byłym wójtem (XVI 3229); 1478 Barbara wójtowa krośn. wraz z synami swymi Janem i Piotrem sprzedaje z prawem odkupu do 6 lat sław. Stanisławowi Russkowi mieszcz. krośn. za 100 zł węg. jatki szewskie w K. Jeśli wójtowie nie wykupią jatek w ciągu 6 lat, Stanisław stanie się ich dziedzicem (XVI 3290); 1482 Jan mieszcz. z K. a niegdyś wójt krośn. nadaje swemu pasierbowi Janowi Gayslarowi mieszcz. krak. za dług 264 grz. dobra swe przed K. między wsiami Suchodół i Łężany, czyli obszar z 2 sadzawkami i lasami (XVI 3325, 3326); 1483 Jan i Piotr wójtowie krośn. zabezpieczają Stanisławowi Ruszkowi terminowy zwrot pożyczonych 10 grz. na dochodzie z łaźni (XVI 3359); 1484 Stan. Ruszek przedkłada do wpisu w sądzie wyższym prawa niem. w Sanoku powyższy akt (XVI 3359); tenże mieszcz. z K. przeciw Piotrowi i Janowi wójtom krośn. o 100 zł węg. zapisanych na szewcach krośn. (XVI 3356); szl. Jan i Piotr, bracia rodzeni wójtowie dz. w K., sprzedają ks. Marcinowi Stewbel altaryście ołtarza Św. Krzyża w kościele paraf. Św. Trójcy w K. oraz radzie krośn. jako patronce i kolatorce tego ołtarza, za 60 grz. 2 grz. czynszu rocznego z wójtostwa. W wypadku sprzedaży wójtostwa Jan i Piotr winni wyłączyć te 2 grz. (XVI 3360); ks. Piotr Wiosna jako plenipotent Henryka Kamienieckiego kaszt. san. pozywa sław. Jana i Piotra, braci rodzonych niedzielnych wójtów z K, w sprawie czwartej części wójtostwa miasta K. wartości 350 grz. szerokich gr praskich (XVI 3364, 3366, 3369, 3370, 3372-3376, 3379-3381); tenże jako plenipotent szl. Piotra Skarbka Krzywiańskiego powoda pozywa Jana i Piotra w sprawie 100 grz. zakładu Skarbka i tegoż ż. zm. Barbary oraz 150 grz. macierzyzny dzieci jego po matce (XVI 3365, 3367, 3371, 3378); Jan i Piotr wójtowie stwierdzają, że Jan łaziebnik ich z K. pożyczył im 72 grz. z warunkiem potrącenia sobie każdego roku połowy czynszu z łaźni. Jeśliby Jan zmarł, wówczas obaj wójtowie winni jego spadkobiercom składać przed radą w ratuszu połowę czynszu aż do spłaty sumy pożyczonej (XVI 3377); 1485 Małgorzata stara wójtowa krośn., babka Jana i Piotra wójtów, kwituje odbiór zapłaty, zgodnie z zapisami uczynionymi jej przez zm. Piotra wójta, ojca obecnych obu wójtów (XVI 3382); Stanisław Rusek rajca krośn. otrzymuje 100 zł od Jana i Piotra wójtów, zapisane mu na jatkach szewskich przez zm. Barbarę matkę tych wójtów (XVI 3383); tenże mocą daną mu przez radę miasta K. upoważnia Jana łaziebnika z K. do podjęcia 70 grz. za łaźnię, zapisanych mu przez Jana i Piotra wójtów. Rusek kwituje wójtów z 70 grz. wraz z 10 grz. zapisanymi mu przez nich na łaźni (XVI 3384); tenże jako pełnomocnik rady krośn. kwituje Jana i Piotra wójtów z 60 zł węg., za które zm. Barbara matka wójtów zastawiła przywileje na wójtostwo krośn. Rusek oddaje pisma Janowi bpowi krak. (XVI 3385); ugoda dokonana przez rozjemców między Janem i Piotrem niedzielnymi wójtami krośn. a dziećmi szl. Piotra Skarbka, które ten ma ze zm. Barbarą matką wójtów, w sprawie macierzyzny tych dzieci. Jan i Piotr dają tym dzieciom 100 grz., wręczając je ur. Mikołajowi dz. ze Strzyżowa, który co roku winien wypłacać Skarbkowi i jego dzieciom 9 grz. w 2 ratach. Winien tę kwotę zapisać na łaźni miasta Strzyżowa i z jej czynszu wypłacać po 9 grz. Jeśli będzie przeszkoda w wypłacie z łaźni, Strzeżowski winien wypłacać 9 grz. z czynszu z którejś ze swych wsi. Strzeżowski będzie trzymał te 100 grz. do pełnoletności dzieci, gdyby zaś chciał być wolny od wypłaty 9 grz. rocznie, winien złożyć tę kwotę w ratuszu krośn. radzie. Za Strzeżowskiego ręczą Henryk z Kamieńca kaszt. i Stanisław Pieniążek star. sanoccy. W wypadku śmierci wym. dzieci, 100 grz. przypada Janowi i Piotrowi wójtom (XVI 3386); wyrok sądu wyższego prawa niem. w Sanoku w sprawie między Henrykiem Kamienieckim a Janem i Piotrem wójtami w sprawie czwartej części wójtostwa, że sprawa ta ma być rozstrzygnięta przez króla (XVI 3387); Jan i Piotr bracia rodzeni wójtowie krośn. sprzedają Janowi bpowi krak. swe wójtostwo dziedziczne krośn. za 2000 zł, z czego otrzymują 1000 zł przed sądem gajonym krak. Jan otrzymuje osobno 70 zł za swoją część i biskup składa Janowi 200 grz., należące się tegoż ż. Annie tytułem oprawy i wiana. Owe 200 grz. mają być złożone w sądzie aż krewni Anny zgodzą się na odbiór ich przez Jana, a wówczas przypadną one po połowie obu braciom. Obaj oni winni uwolnić biskupowi wójtostwo oprócz jednego młyna dzierżonego przez króla i oprócz rzeźni (kuthlow) jeszcze nie wybudowanej, którą biskup będzie mógł wybudować zgodnie z treścią przywileju. Mają też uwolnić to, co posiada Skarbek i ich stara matka, a także łaźnię, dług 100 zł Stanisława Ruska i 60 grz. zastawione ks. Sthebelowi za 2 grz. czynszu oraz wszystkie inne długi i zapisy dot. wójtostwa, w tym p. Frysztackiego. Bp Jan własnym kosztem zobowiązuje się usunąć przeszkody ze strony Henryka Kamienieckiego kaszt. san., lecz szkody mają wyrównać wójtowie. Piotr ma otrzymać osobno 70 zł podobnie jak Jan. Kiedy bracia uwolnią wójtostwo, wówczas biskup zapłaci resztę pieniędzy (XVI 3388); Jan i Piotr wójtowie ustanawiają Raychmertina mieszcz. san. do przejęcia rezygnacji wójtostwa na rzecz biskupa w sądzie (XVI 3389); 1490 Jan Gayszlar (Gayzlar) mieszcz. krak. przedkłada w sądzie wyższym prawa niem. w Sanoku pismo rady krośn. dot. ugody między nim a Piotrem wójtem (XVI 3433); Jan mieszcz. krośn. a niegdyś wójt, przedkłada pismo rady krośn. z r. 1467 [zob. wyżej] dot. ugody między nim a jego bratem Piotrem niegdyś wójtem (XVI 3434); tenże sprzedaje Janowi Gayzlarowi kąt zw. „Iankonis”, leżący poniżej granic Targowisk a należący do K., i 2 sadzawki za 270 grz. i otrzymuje należność (XVI 3435, 3436, 3444); ur. Andrzej Rzeszowski z Przybyszówki pożycza u Jana Krzywieckiego 1200 zł pod zastaw całego wójtostwa w K. (XVI 3454); 1491 szl. Jan Krzywiecki wójt krośn., będąc winien szl. Hieronimowi, Piotrowi i Annie rodzeństwu, wójtom niedzielnym san. 600 zł, daje im intromisję w wójtostwo krośn. w Białobrzegach, w młyn i daniny w Głowience, należące do wójtostwa, z czego tamci mają otrzymywać rocznie 20 grz. (XVI 3487); Hieronim wójt san. zapisuje ż. swej Annie połowę swej części pieniędzy, jakie ma zapisane z bratem i siostrami na wójtostwie krośn., tj. na folwarku, młynie i rolach (XVI 3488); 1493 król Jan Olbracht pozwala Janowi Kamienieckiemu swemu dworzaninowi wykupić wójtostwo krośn. z rąk tegoż dziedziców (MRPS IV s. 1160); Jan Raychman mieszcz. krak. z polecenia króla i w imieniu Piotra kan. krak., Mikołaja, Stanisława i Jana Wapowskich występuje przeciw Janowi Krzywieckiemu posiadaczowi wójtostwa dziedzicznego krośn., które należy się prawem bliższości po matce i ciotkach Wapowskim, aby Krzywiecki wyjaśnił, jakim prawem posiadł to wójtostwo (XVI 3500, 3502); woźny na instancję ks. Piotra Wapowskiego kan. krak. i ur. Mikołaja, Stanisława i Jana [Wapowskich], braci niedzielnych, pozywa szl. Jana Krzywieckiego wójta krośn. (XVI 3505); Maciej Byskupus z Nowej Wsi z polecenia króla i w imieniu ks. Piotra Wapowskiego kan. krak., Mikołaja, Stanisława i Jana, braci niedzielnych, oświadcza się przeciw szl. Janowi Krzywieckiemu wójtowi krośn., chcąc usłyszeć, jakim prawem ten posiadł wójtostwo krośn. (XVI 3506, 3518); ur. Stanisław Rzeszowski z Przybyszówki sprzedaje Janowi z Kamieńca wójtostwo krośn. za 2400 zł węg. i za 4 verodariis alias wosznyky wartości 100 zł, przez swego pełnomocnika szl. Rafała wójta z Sędziszowa. Szymon pełnomocnik Wapowskich wyraża sprzeciw (XVI 3508-3517); w związku z wyrokiem sądu najwyższego w Krakowie sąd wyższy prawa niem. w Sanoku uznaje wstrzymanie sprzedaży wójtostwa krośn. przez Stanisława Rzeszowskiego Janowi Kamienieckiemu, ponieważ Wapowscy zgłaszają większe prawo bliższości niż Rzeszowski (XVI 2520-2522, 2524); Jan Gayslar (Gayzlar) mieszcz. z Krakowa sprzedaje radzie i miastu K. łany, obszary i sadzawki położone między Suchodołem, Łężanami a Krościenkiem za 260 zł (XVI 3529, 2530); 1494 na żądanie Rafała z Krakowa pełnomocnika Jana Kamienieckiego, woźny kładzie areszt na łany, obszary i sadzawki zm. Jana niegdyś wójta krośn., aż do wyroku sądu (XVI 3532); 1495 Jan Kamieniecki zastawia Stanisławowi Jeżowskiemu za 600 zł wójtostwo krośn. z dworem folwarcznym (XVI 3542); Jan z Kamieńca wójt dz. w K. zastawia radzie krośn. za pożyczone 832 zł węg. wójtostwo krośn. a to łaźnię, rzeźników, szewców i piekarzy. Winien on bronić radę we wszelkich sprawach szczególnie przed ks. [Piotrem] Wapowskim oraz uiszczać czynsz król. i brać udział w wyprawie wojennej. Po 4 latach ma zwrócić pieniądze lub otrzymać resztę 1000 zł za wójtostwo (XVI 3554); tenże wójt dz. miasta K. (XVI 3556); 1496 Klemens z Kamieńca jako pełnomocnik brata swego Jana z Kamieńca star. chełmskiego zastawia ur. Mikołajowi Zborowskiemu za 1600 zł długu z prawem odkupu do 10 lat całe wójtostwo krośn. z warunkiem, że Jan będzie mógł w obrębie 10 lat wykupić je, a jeśli tego nie uczyni, Mikołaj zapłaciwszy 400 zł posiędzie wójtostwo wieczyście. W razie wydatków na jakąś budowę Jan je zwróci. Jeśli Mikołajowi nie spodoba się coś w tym zapisie, wówczas wszyscy bracia: Mikołaj krak. i san., Henryk bełski i Jan chełmski starostowie oraz Klemens, dziedzice z Kamieńca, winni to wnieść pod zakładem przed sądem najwyższym prawa [niem.] krak. (XVI 3557); Maciej Biskup, zastępca ks. Piotra Wapowskiego kantora krak. i tegoż braci rodzonych Mikołaja, Stanisława i Jana, pozywa Mikołaja Zborowskiego dzierżawcę wójtostwa krośn., dlaczego posiada to wójtostwo, które po śmierci Rzeszowskiego bpa krak. przypadło tego siostrom Małgorzacie Wapowskiej i Małgorzacie Makowieckiej, a po nich synom Małgorzaty Wapowskiej (XVI 3563-3566); [Mikołaj] Zborowski otrzymuje od rady krośn. 500 zł węg., za które dał intromisję w łaźnię i rzeźników krośn., a dla pewności i przywileje wójtostwa, które rada ma posiadać razem z łaźnią i rzeźnikami, jak posiadał je Zborowski od Mikołaja, Jana, Klemensa, Stanisława i Marcina dz. z Kamieńca, do oddania 500 zł (XVI 3568); 1496 Mikołaj krak. i san., Jan bełski starostowie, Klemens, Stanisław i Marcin dz. z Kamieńca, gwarantują sław. Stanisławowi Zalesiowskiemu (Zalyessowsky) mieszcz. i rajcy tarnowskiemu, terminowy zwrot 500 zł węg. intromisją w całe wójtostwo krośn.: w murowany dwór w K., w folwark należący do tego dworu, w młyn w Głowience i w szóstą część z czynszów, zachowując dla siebie jatki rzeźników i łaźnię, które zapisali za pewną sumę radzie krośn. Co, dopóki nie wykupią, winni Stanisławowi za jego zgodą, po umorzeniu tego zapisu, zapisać za 500 zł, wyjąwszy 6 kamieni łoju z wym. jatek, które mu zapiszą, resztę zostawiając sobie. Jeśli podczas tej dzierżawy spłonąłby dwór, folwark lub inny budynek, Kamienieccy winni odbudować własnym kosztem (XVI 3571); 1497 Mikołaj Zborowski zeznaje, że dał 1600 zł Janowi z Kamieńca star. bełskiemu za wójtostwo krośn., które posiadał na wyderkaf, i tę sumę ustąpił jako dług królowi, który powinien ją zapłacić braciom z Kamieńca. Za to Zborowski zwolnił wójtostwo Mikołajowi, Janowi, Klemensowi, Stanisławowi i Marcinowi, braciom z Kamieńca (XVI 3572); 1498 Mikołaj z Kamieńca star. krak. i san. zeznaje, że winien zapłacić za brata swego zm. Henryka star. bełskiego 166 grz. ur. Piotrowi Wolczkowi de Swyrsze pod gwarancją intromisji w 25 grz. rocznych dochodów z wójtostwa krośn., w cały folwark wójtowski położony na przedmieściu K. i w młyn w Głowience. Stanisław i Marcin bracia Mikołaja wyrażają zgodę (XVI 3573); Jan star. bełski, Klemens, Stanisław i Marcin z Kamieńca, bracia niedzielni, zastawiają szl. Janowi Suszowskiemu za dług 210 zł czynsz roczny 20 grz. z wójtostwa krośn., a to od rzeźników, szewców i rybaków dzierżawiących od nich prawo rybołówstwa na rz. Wisłok (XVI 3574); 1500 szl. Jan Suszowski zapisuje ż. swej Zofii 300 zł węg. m.in. na dzierżawie wójtostwa krośn., tj. na 20 grz. czynszu od jatek krośn., na folwarku wójtowskim, na szewcach, rz. [Wisłok] i na młynie w Głowience, zapisanych mu przez Jana, Klemensa i Marcina z Kamieńca (XVI 2610, 2611); 1501 Mikołaj z Kamieńca star. krak. i san. wykupuje za własne pieniądze wójtostwo krośn. od Jana Suszowskiego dzierżawcy u Rytarowiec [dziś Bykowce], któremu zastawił je brat Mikołaja Jan z Kamieńca star. bełski za 390 zł (XVI 3580); 1502 król Aleksander pozwala, aby Mikołaj kaszt. sandom. i star. krak., Jan star. bełski, Klemens, Stanisław i Marcin z Kamieńca zastawili posiadane przez nich wójtostwo w K. Andrzejowi Czuryle ze Stojanic stolnikowi przem. za 1000 zł w złocie z prawem wykupu do lat 4 (MRPS III 264); Mikołaj kaszt. sandom. star. krak. i san., Jan star. bełski i Klemens z Kamieńca, bracia rodzeni niedzielni, odstępują ur. Andrzejowi Czuryle ze Stojanic stolnikowi przem. na wyderkaf do 6 lat całe wójtostwo krośn. z dworem w mieście, folwarkiem poza miastem, domami, młynami, jatkami, łaźnią, szewcami, piekarzami i innymi rzemieślnikami za 600 zł, w tym 500 po 30 gr i 100 w złocie, jeśli nie wykupią wójtostwa do 6 lat, wówczas Czuryło ma im dać 1000 zł w złocie, a oni mają go bronić przed ich braćmi Stanisławem i Marcinem. W razie wybudowania domów przez Czuryłę, winili mu zwrócić koszt (XVI 3582); Mikołaj, Jan, Klemens i Marcin bracia z Kamieńca, zastawiają Andrzejowi Czuryle ze Stojanic stol. przem. za 100 zł węg. i 820 zł in medientibus długu na wyderkaf do 6 lat całe wójtostwo krośn. Jeśli nie wykupią do 6 lat, wówczas Czuryło zapłaci im 680 zł po 30 gr. W razie wybudowania domów przez Czuryłę, winni mu zwrócić koszt (XVI 3587); 1505 Andrzej Czuryło kwituje braci z Kamieńca i skreśla pierwszy zapis (XVI 3582); 1508 szl. Stanisław Jeżowski kwituje Klemensa kaszt. san. z 600 zł, za które trzymał w zastawie wójtostwo krośn. od Jana z Kamieńca (XVI 3030); Klemens z Kamieńca kaszt. san. oświadcza, że jeśli Jan z Kamieńca star. buski lub jego spadkobiercy zechcą wykupić z jego rąk wójtostwo krośn., winni mu zapłacić 600 zł, za które Klemens wykupił obie wsie → Jasienice, zastawione przez Jana Mikołajowi i Szczęsnemu Juriowskim. Po otrzymaniu 600 zł Klemens odstąpi Janowi wójtostwo krośn. i umorzy zapis dla Stanisława Jeżowskiego na wójtostwie. Natomiast wsie Jasienice przypadną równo Mikołajowi, Janowi, Klemensowi i Marcinowi (XVI 3637); Andrzej Czuryło pkom. przem. kwituje Klemensa z Kamieńca z 930 zł, które miał zapisane przez Mikołaja, Jana, Klemensa i Marcina na wójtostwie krośn. (XVI 3639); 1509 Klemens z Kamieńca kaszt. san. zobowiązuje się chronić szl. Jana Wilama w dzierżawie młyna i rzemieślników w Sanoku z gwarancją 400 zł na wójtostwie krośn. (XVI 3649); 1511 Mikołaj wwda i star. krak. i star. san., Jan lw., Klemens san. kasztelanowie i Marcin pkom san., bracia z Kamieńca, dają radzie krośn. intromisję w łaźnię i rzeźników krośn. za otrzymane 500 zł węg., a dla pewności oddają radzie przywileje wójtostwa krośn. (XVI 3662); 1512 król Zygmunt na prośbę Mikołaja z Kamieńca potwierdza dok. króla Kazimierza z r. 1367 dot. wójtostwa krośn. (MRPS IV 10262); tenże król na prośbę Mikołaja z Kamieńca potwierdza z powodu uszkodzenia dok. króla Jana Olbrachta z r. 1493 dot. wykupu wójtostwa krośn. (MRPS IV 10263); 1514 Klemens z Kamieńca kaszt. san. gwarantuje bratu Mikołajowi wwdzie i star. krak. i san. terminowy zwrot długu 200 zł zapisem na szóstej części czynszów należącej do wójtostwa krośn. z wsi Białobrzegi, Głowienka, Suchodół i Krościenko Niżne oraz na czynszu od szewców i piekarzy krośn. należącym do wójtostwa (XVI 3672); 1515 król Zygmunt zatwierdza zastaw łaźni i jatek rzeźniczych wójtostwa krośn. radzie miasta K. przez Mikołaja z Kamieńca i tegoż braci (MRPS IV 10594); 1515 zezwolenie dane Klemensowi z Kamieńca kaszt. san. na zastaw wójtostwa krośn. radzie krośn. za taką sumę, za którą zastawił radzie Jan z Kamieńca (MRPS IV 10590); król Zygmunt pozwala Klemensowi z Kamieńca kaszt. i star. san. na posiadanie wójtostwa krośn., wykupionego od Andrzeja Czuryły kaszt. przem. (MRPS IV 10602); 1516 Klemens z Kamieńca kaszt. san. zawiera kontrakt z radą miasta K., która przyjmuje jatki szewców i piekarzy z innymi jatkami zw. szragowe w wójtostwie krośn. i 3 kmieci w Krościenku [Niżnym] (XVI 3682); 1518 Stanisław Stano i Jan Schelnar rajcy krośn. z jednej, a Klemens z Kamieńca kaszt. san. z drugiej strony, kwitują się z sumy zapisanej na wójtostwie krośn. i z wszystkich działań sądowych (MRPS IV 11765); 1523 król Zygmunt pozwala Janowi Bonerowi burgrabiemu, żupnikowi i wielkorządcy krak., na sprzedanie dziedzicznego wójtostwa krośn. miastu K. (Lustr. 1661-1665 s. 288); na prośbę Jana Bonera, który odstąpił wójtostwo krośn. radzie miasta K. za 2400 zł, zostają wymienione i odnowione prawa i przywileje wójtostwa (MRPS IV 13721); 1530 zatwierdzenie zapisu 13 grz. rocznie na wójtostwie krośn. przez Jana Schelnara dla szpitala ubogich i innych dochodów na użytek miasta K. (MRPS IV 15829).

Podwójci, ława, pisarz: 1403 Michael iudex provincialis i ławnicy miasta K. Petrus Regeler, Iohannes zw. Clause, Francz Kensteyn tkacz, Paulus kramarz. Stephanus Furman, Petrus Hone, Iohannes Peszer zaświadczają, że Piotr wójt dziedziczny miasta K. wziął w zastaw część wójtostwa krośn. (III 78); 1420 król Władysław Jagiełło z powodu, że mieszkańcy miasta K. są niepokojeni przez szlachtę i ziemian, doznają gwałtów i oszczerstw, postanawia, aby mieszczanie ci odpowiadali przed własnym sądem wg prawa niem. magd., a jedynie za zranienie i zabicie szlachcica w mieście odpowiadać mają przed sądem król. (III 88); 1425 Jan Heynewelder pisarz (SPPP XI 1203); Jan pisarz krośn. (SPPP XI 1207); 1426 Jan pisarz miejski (XI 196); 1428 w wyniku decyzji marszałka Królestwa sąd ziemski san. rozpatruje sprawę z oskarżenia Mikołaja Żarnowieckiego przeciw ławie miasta K., która pojmała i uwięziła na wolnym targu tegoż poddanego z Turoszówki, skazała na ucięcie ręki i wykonała wyrok. Ławnicy powołując się na swe prawo magd., żądają odesłania sprawy do króla, do czego przychyla się starosta i sąd san. (XI 298); 1435 sąd wyższy krośn. sądzi mieszkańców Trześniówa, co uznaje sąd ławn. tej wsi (Trz. 34, 35); 1444 podwójci (iudex iuratus) z ławnikami krośn. wydają oświadczenie w sprawie mężobójstwa, sąd ławn. w Krościenku Wyżnym na podstawie pisma z sądu gajonego krośn. podejmuje się sądzić tę sprawę (SPPP XI 1828, 1829); 1461 Ława miasta K. wydaje dla sądu ławn. w Krościenku Wyżnym zaświadczenie z wiszącą pieczęcią ławn., że na roku potrzebnym wymienieni litkupnicy stwierdzili kupno konia z siodłem przez sołtysa z Krościenka Wyżnego od Jana Zatorskiego za 1 grz. 42 gr (SPPP XI 2359); 1475 Marcin Kyeszar podwójci (SPPP XI 2558); 1508 Marcin albo Martyczka podwójci (XVI 3640); 1521 Stanislaus Henszel przewodniczący, Gregorius rzeźnik, Paulus Mcher, Laurencius Henerich, Stanislaus stolarz, Gregorius miecznik, Petrus sukiennik, Georgius Karnner ławnicy (Wyrozumski, Rozwój s. 95-96); 1522 Georgius Kraws przewodniczący, Gregorius rzeźnik, Laurencius Henerich, Stanislaus stolarz, Georgius Karnner, Petrus Byelinsky, Valentinus Merer, Iohannes miecznik ławnicy (tamże s. 96); 1527 Hieronim Frycz bakałarz sztuk wyzw. i pisarz (Garbacik, Zabudowa s. 164); 1539, 1540 sąd ławniczy w K. jako wyższy wydaje ortyle dla sądu ławn. w Trześniowie (Trz. 859, 864).

5. Kościół parafialny: 1367 dziesięcina w czwartej części, czyli 1 skojec przypada plebanowi (III 17); 1387 Jakub kanonik przem. i pleban w K. (Borzemski, Archiwa s. 124-126); 1389 Niclos witryk kościoła w K. kwituje Jeszka (a Ieschcone) sołtysa z Lupnika (AKP 5 151); 1391 król Władysław przekazuje kapitule przem. prawo prezenty kościoła paraf. w K. (ZDM VI 1578; MRPS IV s. 352); 1405 pleban pobiera z polecenia ks. Jana, obecnie bpa ołomunieckiego [a więc przed r. 1397] po 1 mierze żyta i owsa z łanu (Das Lebuser Stiftsregister s. 68); 1412 Jan altarysta w K. (Ks. ł. Przem. 335, 340); 1416 Jan kapłan wikary w K. (Ks. ł. Przem. 970); 1423 papież Marcin V zatwierdza decyzję króla Władysława z r. 1391 (Garbacik, Zabudowa s. 142); 1424 kościół paraf. w K. (VIII 49); 1440 w domu ks. Marcina altarysty Narodzenia NP Marii, 11000 Dziewic i św. Małgorzaty w kościele paraf. w K. za cmentarzem tegoż kościoła. Jan Piesch i Elżbieta małżonkowie mieszcz. krośn., fundatorzy wym. ołtarza, przekazują na wypadek swej śmierci prawo patronatu tegoż ołtarza na rzecz Piotra sołtysa z Lubatowej i tegoż braci, oraz Mikołaja i Piotra sołtysów z Równego, z braćmi i spadkobiercami, a także na rzecz rady miasta K. Świadkowie m.in. Bernard magister sztuk i altarysta w kościele krośn., Wawrzyniec i Grzegorz wikarzy tegoż kościoła paraf. w K. (ZDM V 1511, VIII 2445); 1442 Fryderyk z Jaćmierza miecznik san. sprzedaje altarii 11000 Dziewic w K. 9 grz. czynszu z miasta → Jaćmierza, przedmieścia [dziś Posada Jaćmierska] i wsi Bażanówki za 200 grz. Altarię ufundował Hanus Piesch (XI 1447); 1443 Piotr bp przem. eryguje ołtarz Narodzenia NP Marii, 11000 Dziewic i św. Małgorzaty w kościele paraf. w K., ufundowany przez Hanuscha Piescha mieszcz. krośn. i jego ż. Elżbietę, którzy darowali 220 grz. zapisanych na ich domu w K. Marcinowi s. Szymka z Nowego Miasta altaryście, z obowiązkiem odprawiania mszy, oraz na wypadek swej śmierci przekazali prawo patronatu na Piotra sołtysa z Lubatówki oraz Mikołaja i Piotra sołtysów z Równego i ich braci. Elżbieta zaś po śmierci męża przekazała 80 grz. na kupno czynszu rocznego. Piotr bp za zgodą kapituły zatwierdza tę fundację i przenosi sumę 300 grz. na wójtostwo w Radymnie [z. przem.] przeznaczając za to 10 grz. czynszu rocznego dla wym. altarii z dziesięcin z wsi Krościenko i Iskrzynia, a w wypadku braku z tych wsi także z Haczowa (ZDM VIII 2445); 1449, 1451 magister Bernard altarysta krośn., Piotr Czarnochowski pleban krośn. oraz magister Jan z Wielunia pleban san., opiekunowie bractwa [kapłańskiego] (XI 2691, 2982); 1455 magister Bernard z K. przełożony bractwa kapłańskiego, Piotr Czarnochowski pleban z K. i inni opiekunowie bractwa kapłańskiego [które zapewne miało swą siedzibę w K] (XI MLV, 3237, 3238); 1460 Jakub prebendarz [kaplicy] Św. Krzyża w K. (VIII 83); 1461 oficjał przem. zarządza spis aktów dot. sporu o kustodię przem. między Jakubem z Pantalowic kustoszem a Jakubem Łysym (Calvus) z K., prebendarzem (kaplicy) Św. Krzyża (VIII 87); 1402 ks. magister Mikołaj z Czelatycz pleban w K. pożycza 30 grz. i 11 zł węg. od swego brata Pakosza z Czelatycz i zapisuje je na swym dziale w Czelatyczach (XIII 4749); 1463 kaplica Św. Krzyża w K. z dochodami należała przez pewien czas do kustodii przy katedrze przem. Papież Pius II poleca [Grzegorzowi z Sanoka] arcybpowi lw., aby zbadał sprawę ustanowienia kustodii przem. [w tym i dochodów z kaplicy Św. Krzyża w K.] i aby wydał wyrok (VIII 91); Iohannes Didaci de Coca, audytor delegowany przez papieża, wydaje wyrok w sprawie między Jakubem z Pantalowic kustoszem przem. a Jakubem Łysym s. Mikołaja z K., skazujący tego ostatniego (VIII 92); 1465 Martinus in Crosna altarista et Martinus curie, presbyterus, Albertus vicarius in K. opublikował wyrok z r. 1463 (VIII 92); 1466 Grzegorz [z Sanoka] arcybp lw. jako komisarz delegowany przez papieża Piusa II, rozstrzyga sprawę kustodii przem. na korzyść Jakuba z Pantalowic kustosza (VIII 96); 1482, 1485 Jan i Piotr wójtowie krośn. sprzedają ks. Marcinowi Stewbel altaryście ołtarza Św. Krzyża w kościele paraf. Św. Trójcy w K. oraz radzie miejskiej jako patronce i kolatorce tego ołtarza za 60 grz. 2 grz. czynszu rocznego płatne w ratach kwartalnych po pół grz. W wypadku sprzedaży wójtostwa Jan i Piotr winni wyłączyć te 2 grz. (XVI 3360, 3388); 1483 pleban w K. zapisał niegdyś [→ r. 1462] sumę w Czelatyczach Pakoszowi z Czelatycz (XIX 253); 1485 kaplica w K. (Rolny I 1205); 1486 ks. magister Marcin z Krakowa ustanawia Andrzeja z Bochni zastępcą w sprawach kościoła paraf. w K. diec. przem. (Rolny I 1480); 1494 13 kardynałów udziela odpustu dla kościoła w K. (Straty bibliotek III 205); 1513 król Zygmunt pozwala Szczepanowi Lochowskiemu plebanowi kościoła paraf. krośn. na kupienie 10 grz. czynszu z młyna krośn. na fundację ołtarza, czyli mansjonarii w kościele krośn. (MRPS IV 2018); 1519 pozwolenie dane Janowi Konarskiemu archidiakonowi krak. na rezygnację 20 zł czynszu zapisanego na wójtostwie miasta Jasła na rzecz mansjonarzom kościoła paraf. w K. (MRPS IV 12377); 1520 Jan Konarski archidiakon krak., kantor sandom. i sekretarz król., imieniem kapituły sandom. przekazuje mansjonarzy kościoła paraf. w K. po otrzymaniu 400 zł czynsz 20 zł zapisany na wójtostwie miasta Jasła (MRPS IV 12209); 1521 zatwierdzenie erekcji ołtarza Św. Ducha w K. (→ Sanok p. 5 Bractwo kapłańskie); 1526 Stanisław kantor, organista i dzwonnik (Garbacik, Zabudowa s. 143); 1529 cmentarz koło kościoła (tamże s. 143); rola plebana krośn. na przedmieściu dolnym → p. 3 Przedmieścia; 1530 zatwierdzenie fundacji przez Jana Schelnara mieszcz. krośn. ołtarza św. Mikołaja w kościele krośn. z kaznodzieją w jęz. niem., z czynszem 10 grz. (MRPS IV 15828); 1533 król Zygmunt pozwalając mieszczanom krośn. na palenie gorzałki, zastrzega część dochodu z czynszu na zapłatę roczną dla organisty kościoła paraf. (MRPS IV 17080) → p. 3 Przywileje; 1537 tenże król potwierdza dok. króla Władysława z r. 1391 dot. włączenia kościołów paraf. w Przemyślu i K. do kapituły katedry przem. (MRPS IV 18655); 1540 przyznanie organiście kościoła paraf. w K. czynszu 3 grz. z młynów krośn. na rz. Wisłok (MRPS IV 20352); 1543 kościół paraf. we wsi Targowiska nadany mansjonarii w kościele Św. Trójcy, ufundowanej przez mieszczan w K. (MRPS IV 21121); 1545 pozwolenie dla Andrzeja Stadnickiego kaszt. san. na zapis czynszu 65 zł za 1300 zł na dobrach Żmigród i Osiek dla mansjonarzy kościoła paraf. w K. na podstawie testamentu Stanisława Tarły bpa przem. (MRPS IV 22109); 1554 król Zygmunt August pozwala burmistrzowi i radzie krośn. na kupno czynszu na wyderkaf za 1000 zł dla ufundowania mansjonarii w K. przez Marcina z Kurowa, plebana w K. i kustosza przem., pod pewnymi warunkami (MRPS V 6587).

Klasztor Franciszkanów: 1397 4 VIII królowa Jadwiga potwierdza darowiznę ogrodu z folwarkiem i łanem roli, położonego naprzeciw klasztoru za rzeką koło miasta pod górą, dokonaną przez przez. Jana alias seultetus de Crosna obecnie mieszcz. krak., na rzecz klasztoru braci mniejszych [franciszkanów] w K. A ponieważ ks. Wawrzyniec z Krakowa, obecny gwardian z K., wraz z braćmi skarżyli się, że rada miejska usiłuje ingerować w sprawy klasztoru i jego dóbr, ufundowanego nie kosztem rady, lecz dzięki ofiarom pobożnych ludzi, królowa postanawia, aby klasztor nie był zależny od władz miejskich i aby one nie ingerowały w sprawy kościoła i klasztoru pod karą 1000 zł węg. dla skarbu król. i 100 [zł] dla starosty san. (III 64); 1400 → p. 2 Mury...; 1407 król Władysław potwierdza przywilej królowej Jadwigi z r. 1397 [→ wyżej] i dokument magistratu miasta K. z r. 1402 [→ wyżej] oraz uwalnia klasztor na jego prośbę od czynszu z tytułu ogrodu i folwarku oraz placu (area), na którym klasztor został wybudowany, a także od innych obowiązków, stacji i wojennego (III 82); 1420 gwardian krośn. otrzymuje pół grz. na roli Mikołaja Barruscha w Krościenku Wyżnym (SPPP XI 1106, 1107).

Kościół św. Wojciecha: 1460 Mikołaj Błażejowski bp przem. poświęca kościół św. Wojciecha (Summaria descriptio s. 144 wg W. Sarny, Opis s. 308; Prerii, sacra s. 125).

Kościół Św. Ducha: 1474 → Szpital; 1479 Andrzej Oporowski bp przem. eryguje kościół szpitalny Św. Ducha na przedmieściu krakowskim za bramą krak., wraz z prepozyturą szpitalną (Prem. sacra s. 127; Sarna, Opis s. 309); 1481 papież Sykstus IV zatwierdza kupno dziesięcin 10 (8) grz. rocznie z Haczowa przez arcybractwo kapłańskie u bpa A. Oporowskiego za 200 grz., co stanowi uposażenie kościoła Św. Ducha (Prem. sacra s. 132; Sarna. Opis s. 310); 1521 Zachariasz, nuncjusz apostolski w Polsce, zatwierdza bractwo kapłańskie w pow. san. i erekcję tegoż ołtarzy NP Marii w Sanoku i Św. Ducha w K. (Prem. sacra s. 192).

Kościół Św. Jakuba: 1515 Jan bp sufragan krak. poświęca kościół św. Jakuba na przedmieściu węgierskim, wybudowany przez Jana kaznodzieję kościoła farnego (Sarna, Opis s. 311); 1529 kościół wymieniony w aktach miejskich (Garbacik. Zabudowa s. 155); 1533 dom koło kościoła św. Jakuba (tamże s. 164).

Dwór biskupi: 1387 dwór bpów przem. w mieście K. (Borzemski, Archiwa s. 124); 1390 dwór biskupi w K. (VIII 88); 1408 izba większa w domu zamieszkania Macieja bpa przem. w K. (VIII 38); Mikołaj Erremberg kapelan kaplicy Św. Krzyża we dworze biskupim w K. (VIII 38, 40); 1412 dwór Macieja bpa przem. w K. (VIII 40); ks. Mikołaj rektor i kapelan kaplicy Św. Krzyża we dworze biskupim (VIII 40); 1417 ks. Mikołaj kanonik przem. i prebendarz kaplicy Św. Krzyża w K. (VIII 44); 1443 Piotr Chrząstowski bp przem. nadaje dożywotnio ur. [Piotrowi] Mleczce dz. w Jedliczu dwór biskupi w K., który po śmierci Mleczki tegoż spadkobiercy winni zwrócić biskupowi (Prem. sacra s. 100); Mleczko dz. z Jedlicza zobowiązuje się oraz swoich spadkobierców do zwrotu biskupowi przem. części domu biskupiego z budynkami przez siebie wybudowanymi, którą to część domu otrzymał dożywotnio od Piotra bpa (ZDM VIII 2464); 1444 Piotr Chrząstowski bp przem. przenosi uposażenie kaplicy Św. Krzyża w K., erygowanej niegdyś przez bpa Macieja (1392-1420) w oparciu o dziesięciny pieniężne z miasta K. i przedmieścia, na rzecz katedry przem. i włącza je do uposażenia kustodii (VIII 74; Prem. sacra s. 100)³→ p. 5 Kościół parafialny, gdzie późniejsze wiadomości o kaplicy Św. Krzyża z lat 1160, 1463 i 1182, ta ostatnia mówiąca, że ołtarz Św. Krzyża był w kościele parafialnym.

Szpital Św. Ducha: 1431 król Władysław na prośbę rady miasta K. pozwala jej na zakupienie 1 łanu na przedmieściu K. dla miejscowego szpitala i uwalnia ten łan od wszelkich powinności (ZDM VII 2072); 1474 szpital na przedmieściu i tegoż kościół spalone przez Węgrów. Jeden z Węgrów im. Tarczay, powodowany wyrzutami sumienia z powodu zniszczenia szpitala ubogich, zapłacił później 200 dukatów w złocie radzie miejskiej K. (III 113 przyp. 2; MPH III s. 249-250); 1479 zapis 210 grz. na wsi Haczów dla prepozytury szpitala Św. Ducha (Garbacik, Zabudowa s. 131); 1489 Gall młynarz w Trześniowie zapisuje w testamencie 1 grz. dla szpitala krośn. (Trz. 376); 1490 Bieniasz wraz ze swym przedmówcą ze szpitala z K. przybywają do Trześniowa i otrzymują 1 grz. zapisaną szpitalowi w K. przez Galla młynarza (Trz. 384); 1493, 1500 wyjazdy mieszczan krośn. do Rzymu, zapisane w księdze szpitala Św. Ducha: Mikołaj s. Mikołaja z siostrą Katarzyną i Mikołaj krawiec z ż. Weroniką w r. 1493 oraz Maciej Nyblong z ż. Barbarą i Marcin Gedanner (Gebauer) z ż. Urszulą w r. 1500 (Garbacik, Zabudowa s. 130-131); 1495 Casparus de Zelasznenogy prepozyt szpitala w K. (VIII 108, 109); 1524 Juliana wd. po Janie Seidelu bakałarzu i rajcy krośn. daruje szpitalowi Św. Ducha w K. czynsz tygodniowy 7 gr za 400 zł, zapisany jej dożywotnio (MRPS IV 13829); 1530 zatwierdzenie zapisu 13 grz. rocznie na wójtostwie krośn. przez Jana Schelnara dla szpitala ubogich (MRPS IV 15829).

Szkoła: 1413 miasto K. ma 2 szkoły (Archiwum Państwowe w Kr. Castr. Biec. 2 s. 32, wg A. Kamińskiego. Kw. Hist. 48:1934 s. 649); 1419 Jan rektor szkoły i pisarz krośn. (Trz. 5); 1442 królowa Zofia wydaje w Sanoku dekret, że rada krośn. ma przedstawić plebanowi krośn. kandydata uczonego, a za zgodą plebana ten ma być przyjęty na nauczyciela i pisarza, jak od dawna było w mieście utrzymywane (Summaria descriptio s. 15 wg Sarny, Opis s. 317); I poł. XVI w. bakałarze i scholares wymienieni w księgach ławn. krośn. (Wyrozumski, Rozwój s. III).

6. Pobyty królów i zdarzenia historyczne: 1365 20 V król Kazimierz wydaje w K. dok. dot. miasta K. (ZDM VIII 2535); pobyty króla Władysława Jagiełły w K.: 1387 XI, 1402 X. 1404 X, 1405 XI, 1407 XI, 1412 XI, 1415 III i XI, 1419 IV, 1421 V, 1423 IV, 1425 XI?, 1431 IV, 1433 X (A. Gąsiorowski, Itinerarium króla Władysława Jagiełły 1386-1434, Warszawa 1972, wg indeksu); 1431 sąd z. san. obraduje w K. i wydaje zaświadczenie dot. ziemian (XI 463, 464); 1433 sąd z. san. odbywa roki w K. (XI 377, 378, CLXXVIII-CLXXX); 1442-46 star. san. odbywa rok sądu gr. san. w K. (XI 1188 przyp. 1); 1455 14 IX królowa [Zofia] przebywa w K. i wydaje postanowienie w sporze między ziemianami san. (XI 3272); 1474 17 I Węgrzy pod dowództwem Racziego podchodzą pod K., nie zajmują miasta dzięki żołnierzowi w bramie głównej, ostrzelani kulami z dział, palą na przedmieściu domy, szpital i tegoż kościół (III 113 przyp. 2) → p. 5 Szpital; 1474 10 III król Kazimierz z powodu zniszczeń dokonanych przez Węgrów na przedmieściu i w sąsiednich wsiach nadaje przywileje miastu K. oraz wsiom Białobrzegi, Krościenko [Niżne], Suchodół i Głowienka (VI 118; MRPS 1 1146, 1155) → p. 3 Przywileje i ciężary.

Pożary, zarazy i inne klęski żywiołowe: przed 13 II 1400 pożar miasta i klasztoru Franciszkanów (III 77); 1427 pożar miasta spowodowany przez ziemian (III 113 przyp. 2); 1456 pożar w miejscu, gdzie jatki koło domu Mateusza Groschadilla (III 113 przyp. 2); przed 8 VI 1459 pożar miasta (III 113); 1474 szkody poniesione przez mieszczan podczas najazdu Węgrów → Pobyty królów i zdarzenia historyczne; 1482 epidemia, w wyniku której jednego dnia umiera 80 osób (III 113 przyp. 2); 1494 miasto K. zniszczone siłą wody (MRPS II 301) → p. 3 Przywileje i ciężary; 1498 najazd Tatarów sięgający po Pilzno, prawdop. obejmuje i okolice K. (MPH III s. 249-250; AGZ III s. 211 212); a. 12 VII 1500 spłonięcie miasta K. (XVI 2688; MRPS III 59); a. 6 IX 1504 pożar miasta K. (MRPS III 1661) → p. 3 Przywileje i ciężary; przed 26 X 1513 pożar miasta (MRPS IV 2187) → p. 3 Przywileje i ciężary; przed 23 III 1518 miasto zniszczone przez ogień (MRPS IV 11548) → p. 3 Przywileje i ciężary.

Studenci Ak. Krak. z Krosna: 1401 Marcin s. Jana uiścił 3 gr; Augustyn s. Piotra Marcha (Album stud. I s. 16); 1402 Andrzej s. Bogusza (I s. 18); 1404 Mikołaj s. wójta 2 gr (I s. 20); 1407 Zygmunt, Piotr s. Mikołaja 1 gr (I s. 26); 1408 Piotr s. wójta (sculteti) 6 gr (I s. 26); 1414 15 Augustyn Clause 6 gr (I s. 35); 1416 Bernhard s. Tomasza 8 gr. Andrzej s. Mikołaja (I s. 39); 1417 Jakub s. Bogosława 2 gr (I s. 40); 1419 Nynogneus 2 gr (I s. 46); 1420 Stanisław s. Piotra Crawze 4 gr, Bartłomiej s. Mikołaja 4 gr (I s. 47); 1427 Jan Lebogerne bakałarz sztuk Uniw. Wiedeńskiego 6 gr, Michał s. Wawrzyńca 8 gr (I s. 66, 67); 1431 Marcin s. Jana Czenckera 8 gr. Jan s. Jana 1 gr (I s. 77, 78); 1434 Zygmunt s. Mikołaja 1 gr (I s. 85); 1436 Erazm s. Erazma 2 gr. Szczepan s. Franciszka 1 gr (I s. 88, 89); 1440 Jakub s. Mikołaja 6 gr (I s. 96); 1441 Adam s. Michała 4 gr. Daniel s. Jakuba 3 1/2 gr (I s. 98, 100); 1442 Piotr s. Mikołaja 8 gr (I s. 102) ; 1443 Mikołaj s. Jakuba 4 gr, Marcin s. Mikołaja 8 gr (I s. 105); 1444 Mikołaj s. Jana Gromena 3 gr (I s. 109); 1445 Jerzy s. Marcina Przemisla 4 gr, Jan s. Macieja Reusa 4 gr (I s. 110); 1449 Mateusz s. Ambrożego 4 gr, Zygmunt s. Mikołaja Geislera 5 gr, Jerzy s. Jana 4 gr (I s. 122, 125); 1453 Donat s. Mikołaja 2 gr (I s. 137); 1456 Jan s. Łukasza Wyeluscha 8 gr, Jan s. Mikołaja Canczlerza 3 gr (I s. 148); 1457 Jan s. Mikołaja 2 gr, Jan Petirhews 2 gr, Jakub s. Jana Vitha 3 gr, Piotr s. Tomasza 3 gr (I s. 150, 152); 1458 Walenty s. Lamperta 3 gr (I s. 158); 1461 Mikołaj s. Andrzeja 2 gr (I s. 165); 1467 Mikołaj s. Macieja 3 gr, Andrzej s. Jakuba 3 gr (I s. 186); 1468 Michał s. Jana (I s. 189); 1472 Piotr s. Stanisława 8 gr (I s. 207); 1473 Piotr s. Michała 4 gr (I s. 210); 1474 Jakub s. Jakuba 4 gr, Stanisław s. Macieja 8 gr (I s. 217, 218); 1475 Andrzej s. Jana 8 gr (I s. 224); 1477 Mikołaj s. Mikołaja 8 gr (I s. 231); 1479 Jan s. Mikołaja 3 gr, Jan s. Macieja 3 gr, Wawrzyniec s. Macieja 4 gr (I s. 236, 239, 241); 1482 Jerzy s. Jana 4 gr, Stanisław s. Jana 3 gr, Jan s. Jana 3 gr (I s. 250); 1483 Maciej s. Michała 3 gr (I s. 254); 1484 Mikołaj s. Mikołaja 4 gr, Adam s. Jana 4 gr. Michał s. Stanisława 8 gr (I s. 261, 262, 264); 1486 Andrzej s. Piotra 2 gr (I s. 277); 1487 Marcin s. Marcina 2 gr, Marcin s. Jana 4 gr (I s. 281, 283); 1488 Stanisław s. Jerzego 4 gr (I s. 286); 1489 Jakub s. Jerzego, Mikołaj s. Jana 4 gr (I s. 292, 293); 1491 Jerzy s. Pawła 3 gr, Paweł s. Jana 5 gr (II s. 8, 11); 1493 Erazm s. Jana 2 gr (II s. 22); 1494 Stanisław s. Marcina 4 gr (II s. 30); 1495 Kasper s. Piotra 8 gr, Jan s. Jana 8 gr (II s. 36, 37); 1497 Jakub s. Hieronima 4 gr (II s. 43); 1498 Andrzej s. Andrzeja 4 gr, Mikołaj s. Mikołaja 4 gr, Jan s. Stanisława 4 gr (II s. 44); 1499 Mikołaj s. Augustyna 3 gr, Walenty s. Łukasza 4 gr, Jan s. Michała 3 gr, Jan s. Jana 2 gr (II s. 50, 52, 55); 1500 Jan s. Piotra 8 gr, Andrzej s. Macieja 2 gr, Jan s. Łukasza 8 gr (II s. 60, 63, 64); 1501 Jan s. Jana 4 gr (II s. 67); 1502 Bernard s. Pawła 8 gr, Urban s. Andrzeja 8 gr (II s. 78, 79); 1503 Jakub s. Jakuba 8 gr (II s. 84); 1504 Jan s. Mateusza 5 gr. Wojciech s. Stanisława 5 gr (II s. 89, 91); 1506 Jerzy s. Pawła 4 gr (II s. 102); 1507 Jan s. Macieja 3 gr (II s. 107); 1509 Adam s. Mikołaja 4 gr, Maciej s. Jana 4 gr, Szymon s. Michała 8 gr, Jan s. Mikołaja 8 gr, Adam s. Piotra 8 gr (II s. 115, 116, 118, 120); 1510 Jan s. Wawrzyńca 4 gr, Andrzej s. Klemensa 3 gr (II s. 122, 123); 1511 Adam s. Marcina 8 gr (II s. 131); 1512 Szymon s. Mikołaja 2 gr, Szymon s. Jana 2 gr (II s. 141); 1513 Jan s. Wojciecha 4 gr (II s. 145); 1514 Piotr s. Marcina 4 gr (II s. 152); 1515 Jakub s. Michała 4 gr (II s. 161); 1517 Szymon s. Walentego 4 gr (II s. 179); 1518 Piotr s. Macieja 3 gr, Hieronim s. Jana 4 gr (II s. 184, 189); 1519 Stanisław s. Grzegorza 4 gr (II s. 194); 1520 Andrzej s. Piotra 3 gr, Jan s. Marcina 3 gr (II s. 206); 1521 Stanisław s. Piotra 8 gr (II s. 217); 1524 Marcin s. Jerzego 4 gr, Łukasz s. Marcina 3 gr (II s. 224); 1529 Piotr s. Stanisława 1 gr (II s. 246); 1530 Mikołaj s. Jana 1 gr (II s. 251).

Przyjęcia krośnian do prawa miejskiego innych miast:

w Kazimierzu k. Krakowa: 1369 Henslo szewc; 1397 Iacobus (Chm. 2, 390);

w Krakowie: 1393 Franczil Cromer (Kacz. 93; KRK s. 97); 1400 Niclos Crosse piekarz (Kacz. 1117); 1409 Olbrecht (Kacz. 2006); 1415 Niclos Peysir alias Crosnar, Hedvigis Hanuses Schowbil relicta de C. (2849, 2872); 1422 Laurencius (3506); 1424 ... moler, Matis goldsmed [złotnik], ręczy za niego jego brat Olbricht, złotnik, Iohannes Crosin (3645, 3654, 3692); 1425 Stanisław Kmoro, Hannus Opeler szewc (3739, 3805); 1426 Gobil (3908); 1432 Martinus Crosner kramarz, Florianus kupiec (4410, 4458); 1435 Merten Meysner paśnik (4639); 1436 Nicolaus Bernhard kupiec (4768); 1440 Jungcloze barchannik (5027); 1441 Thomas VI (5189), w l. 1457 i 1473 rezygnuje (6382, 7417); 1444 Jorge kowal (5509); 1447 Lorencz f. Michaelis VI (5720); 1456 Jan niegdyś sługa Thomo VI (6335); 1461 Petir Crosner (6632); 1468 Martimis Greger (7069); 1470 Jan Crosczinszky syn Kuppirsmid (7234); 1474 Michil Priszner (7499); 1483 Iohannes wójt krośn. (8123); 1485 Petrus wójt krośn. (8216); 1490 Stenczel Lode, Thomas krawiec (8519, 8524); 1492 Hannus Reychel, Jorge Herman (8631, 8632); 1499 Margeretha Casper Welischen (8972); 1501 Nicolaus Yarzemb tkacz sukienny (9141); 1505 Valtynne shyn szewc (9328);

we Lwowie: 1407 Bartholomeus, Mathias Fricze (PdL II 140, 141); 1410 Laurencius (249); 1413 Iohannes Krauche (325); 1414 Martin Fleischer [rzeźnik?], Paulus Sneyder [krawiec?] (345, III 2); 1415 Paulus (III 68); 1417 Krewslecht Niclos szewc (149); 1422 Lorencz (289); 1423 Niclos Newmeyster, Pilgram Hofman peregrinus lanifex (326, 339); 1424 Iocusch (363); 1425 Michil Crauze krawiec (394).

Osoby z Krosna działające poza Krosnem:

w Krakowie: 1374, 1391-97 Iohannes (Hanco) Schultis (Scholtys, Scholteis, Scultetus) z K. (Krzyż, wg indeksu); 1392 Iohannes Halner z K. (Krzyż. 1492); 1394 Miczko z K. (Krzyż. 1844); 1414-19 Augustyn Clause bakałarz i magister (Quirini-Popławska, Studia s. 322-323); 1424 moler von Krossin (Cracovia artificum I 245); 1427- przed 1474 Michał z Krosna bakałarz, magister i doktor dekretów, wykładowca Uniw. Krak. (Quirini-Popławska, Studia s. 323); 1439- przed 1453 Piotr z Krosna doktor dekretów (Quirini-Popławska, Studia s. 322); 1487 1562 Marcin z Krosna magister sztuk wyzw., doktor medycyny, prof. Uniw. Krak. (Quirini-Popławska, Studia s. 326-327); 1491-1517 Paweł Procler z Krosna, poeta i wykładowca Uniw. Krak. (PSB XXV s. 384-386); 1529 Hans Frnoff murator (Cracovia artificum II 1317);

w Kazimierzu pod Krakowem: 1370 Henslo (Henslonem) z K. (Chm. 113); 1380 Hensil z K. (Chm. 127); 1396 maritus Crosnerinne (Chm. 351, 352); 1400 quidam de Croszna (Chm. 519); we Lwowie: 1416 Pauwel von Croszin (PdL III 130); 1441 Czwirner z K. w sprawie wełny (PdL IV 3); Jekil (Jekel) Frölich barchannik z K. winien jest 66 kóp gr Wincentemu pisarzowi miasta Lwowa (PdL IV 49, 87); Niclos Crawze z K. ze swym synem Andrissem (PdL IV 103); 1442 Lucas Welischen z K. (PdL IV 821); 1445 Hannus z K., Petir z K. (PdL IV 1458, 1465); 1447 Niclos Cromer z K., Jungcloss z K. (PdL IV 2343, 2378, 2379); 1495 Dorothea mulier z K. (Rolny II 1492, 1502, 1507, 1515);

w Przemyślu: 1418 Gerlach z K. (Ks. ł. Przem. I 1048); Martimis szewc z K. (Ks. ł. Przem. I 1019, 1020); 1428 Pesch z K. (Ks. ł. Przem. I 1995); 1445 Petrus Synecz z K. (Ks. ł. Przem. I 3486).

Duchowni z Krosna: 1406-12 Stanisław s. Marka z K., kanonik krak. i rektor kościoła (KUJ I 38; KK II 478, 499, 527, 532); 1407 Jan s. Mikołaja z K., kapłan diec. przem., kaznodzieja kościoła NP Marii we Lwowie (IV 15); 1412 Wawrzyniec z K. dworzanin Macieja bpa przem. (VIII 42); 1421 Jerzy z K. kanonik przem. (VIII 45); 1426 Szczepan s. Franciszka z K. wikariusz katedry lw. (V 38); 1472 Paweł Cluss z K., świadek dokumentu sądu z. lw. (VII 65); 1474 Jan z K. we Lwowie, świadek dokumentu oficjała lw. (II 118); 1482 distr. Jerzy Clisz z K. (Rolny I 177); 1482-83 Jakub Croszno, kaznodzieja niem. (Almanorum) we Lwowie (Rolny I 38, 219); 1482 Jakub z K., wikariusz katedry lw. świadek (Rolny I 107, 120, 141); 1484-98 Jakub z K., Jakub Bruchnal z K., wikariusz katedry lw., magister Germanus procurator, altarysta katedry lw., gracialis ecclesie Leopoliensis (Rolny I, II wg indeksów); 1489 Stanisław clericiis z K. (Rolny I 2604); 1492 Jerzy z K., clericus in minoribus ordinibus diec. przem. (Rolny II 747); 1510 król Zygmunt daje prezentę Mikołajowi z K. kapelanowi król. na kościół paraf. w Krościenku [Wyżnym] (MRPS IV 9350); zgoda król. Mikołajowi z K., plebanowi w Krościenku i kapelanowi król., na rezygnację z tego kościoła na rzecz ks. Mikołaja z K. (MRPS IV 9672); 1512 Mikołaj z K. kapelan król. prezentowany na kaplicę mansjonarską w kościele św. Michała na zamku krak. (MRPS IV 10297); 1513 Jan z K. kapelan król. otrzymuje altarię w kaplicy św. Marii Egipcjanki w zamku górnym krak. i św. Bartłomieja ap. i Emeryka męczennika (MRPS IV 1886); Mikołaj z K. pleban dynowski (MKPS IV 2148); 1514 Mikołaj z K. kapelan dworu król. otrzymuje 22 zł na sołectwie w Nowosielcach (MRPS IV 2236); 1515 Jan z K. pleban kościoła paraf. w Lubaczowie (MRPS IV 2607); Jan z K. kapelan król. otrzymuje prezentę na prebendę św. św. Feliksa i Adaukta na zamku krak. (MRPS IV 10555); 1537 Jan z K. wikary katedry krak. (MRPS IV 18909).

7. Literatura: W. Antoniewicz Bołoz, Klasztor franciszkański w Krośnie. Lwów 1910; Garbacik. Zabudowa; → PSB XXV; A. Lewicka, Krosno w wiekach średnich, Kraków 1934; Z. Perzanowski, Średniowieczne osadnictwo rejonu Krosna (w:) Krosno, Studia I s. 59-77; tenże, Przegląd najstarszych dziejów osad wiejskich regionu krośnieńskiego (w:) Krosno. Studia II s. 385-418; K. Pieradzka, Krosno centrum handlu winem węgierskim (w:) Krosno. Studia I s. 171-181; D. Qurini-Popławska, Studia nad szkolnictwem krośnieńskim. Studenci krośnieńscy w Akademii Krakowskiej w czasach Odrodzenia (w:) Krosno. Studia II s. 313-331; taż, Źródła i opracowania do dziejów Krosna i regionu krośnieńskiego (w:) Krosno. Studia II s. 419-434; J. Ross, Przeszłość artystyczna i zabytki sztuki Krosna i okolicy (w:) Krosno. Studia I s. 297-345; W. Sarna, Opis powiatu krośnieńskiego pod. względem geograficzno-historycznym, Przemyśl 1898; H. Szymusik, Stosunki prawne w dawnym Krośnie, Ilustr. „Rocznik Liter.” t. 5 Lwów 1904; Z. Wojas, Pieczęć i herb miasta Krosna nad Wisłokiem (w:) Krosno. Studia I s. 79-83; Wyrozumski, Rozwój.

8. a) Kościół par. Św. Trójcy, Wniebowzięcia NP Marii i in. z II poł. XV w. z reliktami poprzedniego murowanego kościoła, z wyposażeniem XV w. i późn., b) kościół franciszkanów Nawiedzenia NP Marii z XV w. z kaplicą Przemienienia Pańskiego z r. 1376, c) kościół św. Wojciecha drewniany z XVI w., d) fragmenty murów obronnych z XIV i XVI w., e) domy murowane z XV/XVI oraz z XVI w. (Kat. zab. Seria nowa Krosno, Dukla i okolice; R. Brykowski, Drewniana architektura kościelna w Małopolsce XV w., Wrocław 1981).