NOWOSIELCE

(1390 Nowesedlczcze, 1425 Nouosodlcze, de Nouosdlicz [!], de Nowosedlecz, 1426 Ruthenicalis Novosyelcze [w kopii z r. 1549], 1433 Nowosedlce, 1439 Nowesedlcze, 1454 Nowoszyedlcze, 1457 Nowoszyelcze) 10 km na W od Sanoka.

1. 1426 in terra Russiae et distr. san. (ZDM VII 1998); 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 146); 1526, 1530 z. san. (AS I 21 k. 412, 347).

2. 1390 droga z Jaćmierza [dziś Posady Jaćmierskiej] do N. (Dąbkowski, Ziemia I s. 178; ZDM VI 1568); 1426 wieś N. położona między wsiami Długie i Pisarowce, łąka koło granic wsi Długie (ZDM VII 1998); 1473, 1476 role zw. Pyelvyelskye położone między rolami nowosieleckimi (Novoszedlskye) (XVI 943, 1179); 1512 począwszy od granic wsi Strachociny rozgraniczenie między N. a Długiem aż do końca ról wsi N. i do granic Pielni aż do potoku zw. Pielnika (CS 21 k. 1459); 1569 granica z Pisarowcami i Pielnią → Pisarowce.

3. Własn. król., stwo san. 1425 Oleśko z N., niegdyś karczmarz tamże, rezygnuje z karczmy na rzecz starosty i zobowiązuje się nie grozić mieszkającemu w niej [karczmarzowi] (XI 137); Potryan Marcowicz przeciw Iwanowi Machaynowi z N. o 1 1/2 grz. (XI 145); 1426 król Władysław pozwala Janowi Dolińskiemu pomierzyć na łany frankońskie i urządzić na prawie niem. wieś N. → p. 4 (ZDM VII 1998); 1450 Kuźma i Masz służka z N. współręczą z mieszkańcami Beska za doprowadzenie bydła, i za Hnata i Demka służków, którzy zranili zarządcę z Beska (Xr 430); Dinisy z N. winien przybyć do p. Klimaszka z Pobiedna celem ugodzenia się w sprawie zbiegłego poddanego Klimaszka (XI 433); 1432 Mikulec [z Pielni ?] oświadcza, że nie został mu dany chłopak z N., którego uzyskał prawnie (XI 530); 1438 kmieć z N. przybyły do sądu gr. ze świadkami, winien zapłacić 30 gr tytułem kary (XI 1099); 1439 Marcin sołtys z N., Iwan Huhno, Lein służka z N., Piotr służka z N. i Turko winni przysięgać, że Turko nie zabrał Geleinowi 2 zł w złocie i 9 gr (XI 1239); 1440 Stepan kowal, Jurko Hredel, Zdankowicz Truchan, Maschco Corenyecz, Waisko s. Siemona, kmiecie z N., ręczą za Hrisza popa (badco) z N., że Piotr wójt san. nie powinien od Hrisza i tegoż siostrzeńca pobierać kary za podpalenia, i ręczą za jej zapłacenie (XI 1291); 1442 6 mieszkańców N. winno przysięgać w sprawie Lucza z N. (XI 1377); Paszko Pelczicz z N. pozwany przed starostę nie jawi się (XI 1579); Michno „oprawcza” ręczy za Stepana, obaj z N., że zapłaci 3 grz. (XI 1580); 1443 Andrzej kmieć z N. pozywa Piotra i Chodora sołtysów z Sielnicy o gwałt. Jan Kmita z Sobnia żąda przekazania sprawy sobie, ponieważ pozwani są jego sołtysami (XI 1723, 1726); Chodor Drosd kmieć z N. i Hrin z Pielni świadczą, że Hricz służka z N. nie jest winien kradzieży (XI 1729); Chonko, Chodor, Lein i Hricz służka z N. oraz Iain kmieć z Markowiec ręczą szl. Mikołajowi z Jurowiec za zapłacenie główszczyzny, jeśli nie zapłacą do 6 tygodni, winni dać 10 grz., 9 sztuk bydła, 19 macior, 2 konie i 3 owce (XI 1773); 1445 Jan Kuropatwa star. san. i Jan z Kobylan (Kobyleński) oświadczają, że pragną uwolnić u Jerzego Matiaszowicza z → Humnisk wieś N. z zastawu za 200 zł. Gdyby Jerzy miał przeszkody w posiadaniu tego zastawu, Kobyleński zobowiązuje się dać mu w posiadanie wieś → Gruszówkę i oboje Stroże (XI 2017); Onisko służka z N. pozywa szl. Jana z Tarnawy o rany (XI 2059h. 2061); 1446 Tomek i Jan z Pakoszówki winni według prawa niem. dochodzić spraw o rany wobec Fieda i Stonka, służków z N. i Płowiec (XI 2144); Malka z N. siostra Hrycia służki obwiniona przez Onyszka o spalenie (XI 2209, 2214, 2215); Jurko s. Leina i Hryć s. krawca, służkowie z N., pozywają Onyszka służkę z N. o rany (XI 2222, 2223); Wojciech z Michowa star. san. skarży 6 służków z N., że nie mełli w jego młynie. Każdy z nich skazany po 3 grz. (XI 2273); trzej mieszczanie san. pozywają. Maszka kmiecia z N. o 3 woły (XI 2290); 1448 wieś N. winna naprawić 22 łokcie parkanów wokół zamku san., co wskazuje na 22 łany we wsi (XI 2081); 1449 starosta ustanawia zakład między Turkiem służką z N. a Swienchem i Kliszem Scholtkowientha, kmieciami ze Strachociny (XI 2782); 1450 Turko służka z N. skazany na kary 18 grz. za 18 ran i 2 grz. za 2 rany zadane Marcinowi Czechowi i Kliszowi kmieciom ze Strachociny (XI 2842, 2843); 1452 stary Turko z N. obwinia Ioska z bratem Holanyowiczów z Płowieć o 9 grz. (XI 3091); 1453 prac Kuszma, Piotr melnyk, Michałko s. Lena i Czern służka, kmiecie; z N., ręczą za sławienie przed starostę Stanka Suchto (XI 3178); Paweł z N. pozwany przez swego brata Jakuba (XI 3189); 1454 Stanisław sołtys z N. z 7 innymi z N. i z miasta (? de civitate) ręczy za stawienie przed starostę Stana z N., który pobił sługi starosty pędzących maciory z lasu w Hłomczy (XI 3224); wojewoda zamku san. napomina poręczycieli, aby stawili Hylka z N. i Kulinę (Culynam) z Lubna z licem w sprawie zabrania klaczy i konia (XI 3228); 1455 Wyl i Piotr z N. ręczą za stawienie przed wojewodą zamku san. Andrzeja z N. obwinionego w związku z zabraniem kół przez poddanego z Długiego (XI 3271); 1456 szl. Mikołaj Thorchowski, dworzanin [Piotra Smolickiego] kaszt. san., skarży ur. Mikołaja Juriowskiego z powodu zabrania bydła roboczego kmieciowi Maszkowi z N. (XI 3317); 1457 wymienieni kmiecie z N. w liczbie 9 mają sprawę z ks. Swiętosławem plebanem w Sanoku o dziesięcinę w Besku (XI 3356); 1460 Andrzej i Stanisław bracia, sołtysi z N., ręczą Tomaszowi Kunczowiczowi za Mikołaja Pieniążka star. san. na 20 grz. gwarantując porękę intromisją w 2 kmieci w N. (XI 3584); 1470 szl. Mikołaj Biernaszowski ręczy szl. Marciszowi Mikulcowi za Mikołaja Pieniążka star. san. na 55 grz., gwarantując porękę intromisją w 7 kmieci posiadanych w N. (XVI 733); 1474 Stepan Copyk z N. stawia 3 poręczycieli w związku z zabiciem jego brata Senka przeciw Muszejowi z Siemuszowej, który również stawia poręczycieli, że będą żyli w pokoju (XVI 1014, 1015); 1478 Stanisław Pieniążek star. san. gwarantuje Mikołajowi Biernaszowskiemu terminowy zwrot 100 grz. intromisją w 10 grz. czynszu i stacje od 16 kmieci w N. Starosta będzie go zastępował w wyprawie wojennej, lecz będzie pobierał wojenne (XVI 1299); tenże gwarantuje Mikołajowi Biernaszowskiemu i Jakubowi Jacimirskiemu terminowy zwrot 55 grz. zastawem 8 kmieci w N. (XVI 1303); 1481 szl. Mikołaj Biernaszowski zapisuje ż. swej Katarzynie 400 grz. na połowie swych dóbr Długie. N. i Siedliska (XVI 1467); Stanisław Pieniążek star. san. będąc winien Jakubowi Jacimirskiemu 100 grz. daje mu intromisję w 10 grz. czynszu i stacji od 14 kmieci w N. (XVI 1512); 1483 tenże otrzymaszy od Mik. Biernaszowskiego 300 zł, zastawia mu 13 1/2 grz. czynszu i stacji od kmieci w N. oraz ich robociznę. Gdyby został wykupiony przez króla ze starostwa san., wówczas Jakub Pieniążek dz. w Jaćmierzu, zobowiązuje się dać Biernaszowskiemu 13 1/2 grz. z połowy przedmieścia przed Jaćmierzem. Biernaszowski ma otrzymywać w każdą sobotę 2 grz. z dochodów stwa san. z żupy tyrawskiej aż do pełnej spłaty 300 zł (XVI 1622); 1487 tenże otrzymawszy od szl. Mikołaja Kalińskiego 300 zł węg., zastawia mu 16 kmieci we wsi N. z 10 grz. czynszu i dodaje 1 kmiecia (XVI 1835); 1492 Katarzyna wdowa po Mik. Biernaszowskim dokonuje z synem swym Mikołajem podziału, mocą którego przypadają jej 130 zł na 9 kmieciach i połowie młyna w Długiem, zastawionych przez Mikołaja [Zarszyńskiego] podsędka san., 40 zł na długu u Stanisława Kmity z Sobnia, oraz 55 grz. na 8 kmieciach w N. zapisanych przez Stanisława Pieniążka star. san. Owe 55 grz. winny przypaść córce Katarzyny Agnieszce, a do jej zamążpójścia mają być u syna. Mikołajowi przypada sołectwo w N. oraz wszystkie „spadky” przypadłe matce po zmarłych synach (XVI 3499); taż odstępuje Stanisławowi Pieniążkowi star. san. 130 zł zapisanych jej przez synów na 9 kmieciach i połowie młyna w Długiem, a nadto zapisuje mu 50 grz. zapisanych jej przez synów na 8 kmieciach w N. z tym warunkiem, że starosta winien jej płacić czynsz po 12 grz. corocznie aż do pełnej spłaty (XVI 2108); 1495 szl. Mikołaj Kaliński stwierdza, że Jan Amor z Tarnowa kaszt. krak., opiekun Stanisława s. zm. Stanisława Pieniążka star. san., płaci mu 300 zł węg. lub 200 grz. za zm. Stanisława Pieniążka, , które to grzywny zapisał mu na dobrach król. N. (XVI 2266); 1496 Mikołaj Kaliński dzierżawca z N. (VI 2351); Mikołaj z Kamieńca star. krak. i san. zastawia Mikołajowi Kalińskiemu dzierżawcy w N. za 100 grz. 17 kmieci w N. (XVI 2350); 1499 Mikołaj Kaliński otrzymuje od szl. Wilama sołtysa z N. 10 grz. z sumy 20 grz., którą Kaliński ma zapisaną na młynie i karczmie w N. Kaliński wypuszcza Wilamowi połowę tego młyna i karczmy (XVI 2569); 1504 król Aleksander obiecuje Janowi z Tarnowa wwdzie ruskiemu oddać pożyczone 2300 zł lub zapisać je i zapisuje na zamku san., miastach m.in. Sanok i wsiach m.in. Prusiek, N. (MRPS III 1287; MK 20 k. 233); 1508 Wilhelm albo Wilam sołtys z N. otrzymuje od ks. Stanisława plebana san. i rady miasta Sanoka, opiekunów i prowizorów kościoła san., 100 zł ze skarbca tegoż kościoła, które zapisuje na 8 kmieciach wsi N.: Prasol, Chyzolko, Mychno, Iaczko, Byel, Chrycz, Dyak i ósme dworzyszcze puste. Kmiecie ci zostali przyłączeni do sołectwa N., a każdy z nich płaci 29 gr czynszu z przeznaczeniem dla księdza odprawiającego określone msze → Sanok p. 5. W wypadku wykupienia tych kmieci suma 100 zł zostanie złożona w kościele san. (XVI 3641); 1512 król Zygmunt, darując Andrzejowi Pełce z Grabownicy dział wsi Pielni, zachowuje użytek lasów dla sąsiedniej wsi król. N. (MRPS IV 1650); 1515 22 ł., młyn 6 gr, karczma 6 gr, pop 15 gr (ŹD XVIII s. 140); 1523 Katarzyna, ż. Jakuba z Sancygniowa a c. zm. Jana z Kamieńca, sprzedaje Stanisławowi Wspinkowi swój dział ojczysty i macierzysty w mieście Czesybiesy i we wsi król. N. (MRPS IV 1401); inwentarz dochodów w związku z objęciem stwa san. przez Mikołaja Wolskiego: Pascho Waszylkowcz, Ivan, Wasko, Ivan Zamyenya po 1/2 ł., Olexina 1 ćwierć, Fyedor Svni 3 ćw., Ivan Pyotraszow, Pyenkowya po 1/2 ł., Roman 1 ćw., Kascza 1/2 ł., Jaczko 1 ćw., Horka, Szyenko, Fyl po 1/2 ł., Anthosz, Stepan po 1 ćw., Olexa, Ivan Zynow po 1/2 ł., Byskup 1 ćw., Dynyscza, Skavynsky po 1/2 ł., Brzescza, Rath po 1 ćw., Czepyel, Stharka, Hryn, Lewko, Mathffey, Rokosz, Babcza, Michelcza po 1/2 ł., Dymikowa l ćw., Prey, Ląthfoythcza, Myelyn, Szyenko, Pascho, Michno, Stepan, Fyedor, po 1/2 ł., Ivan Loyncza 1 ćw., Stepankowa, Szlowyancza po 1/2 ł., Pantilicza 3 ćw., Pisczko, Kosczenowa, Borysz, Repka po 1/2 ł. Ci wszyscy płacą czynsz oraz (z wyjątkiem czterech zwolnionych na 4 lub 6 lat) stacje, podymne i achtelowe. Serviles ibidem: Olexandro, Hal, Maxim, Krawyecz, Szvm po 1/2 ł., ci płacą tylko wyższy czynsz. Agri deserti: Pachowskye 1/2 ł., Nyeczwyedzowskye 1 ćw., Lysskowskye 1/2 ł., Szyemyenyowskye 1 ćw., Pyerchowskye 1 ćw., Lachowskye 1/2 ł., Tetewczynskye 1 ćw. z czynszem jak w pierwszej grupie. Razem 22 1/2 ł., służkowie (serviles) 2 1/2 ł., role puste 2 1/2 ł., łącznie 27 1/2 ł. Płacą z całej wsi: czynsz 10 grz. 19 gr, ponieważ sołtysowi przypada 1 grz. 47 gr; stacje 8 grz. 10 gr 7 den.; podymne 41 gr; achtelowe 23 gr (AS I 21 k. 25-30); 1520 22 ł., młyn, karczma, pop (AS I 21 k. 412); 1530 22 ł., młyn. karczma, pop (AS I 21 k. 347); 1536 21 ł., młyn, karczma, pop (AS I 21 k. 559).

Mieszkańcy: 1425 Oleschko były karczmarz, Ywan Machayn (XI 137, 145); 1430 Cusma, Masch służka, Dinisy (XI 430, 433); 1439 Turko, Iwan Huhno, Lein służka, Piotr służka (XI 1239); 1440 Stepan Kowal [lub kowal], Iurko Hredel, Zdankowicz Truchan, Maschco Corenyecz, Waisko f. Syemon kmiecie (XI 1291); 1442 Lucz, Stepanko, Radz. Doschko Chanyow, Michno, Michalko Dambowey zięć, Andreas Hrinouicz, Paschko Pelczicz, Michno oprawcza, Stepan (XI 1577, 1579, 1580); 1443 Andreas kmieć, Hricz służka, Chodor Drosd kmieć (XI 1723, 1726, 1729); Chonko, Chodor, Lein, Hricz służka (XI 1773); 1445 Onisko służka (XI 2059h, 2061); 1446 Fyed, Stenko służkowie, Malka, jej brat Hricz, Onisko służka (XI 2144, 2209, 2214, 2215); Lein służka, Waisko Semyonouicz, Chonko służka, Radz, Semyon, Paschko Pharaszow (XI 2214, 2215); Iurko f. Lein, Hricz s. krawca służkowie (XI 2222, 2223); Chodor, Lein. Sneyca, Michno, Turko, Hricz służkowie (XI 2273); Maschko kmieć (XI 2290); 1449, 1450 Thurko służka (XI 2782, 2842); 1452 stary Turko (XI 3091); 1453 Paulus, jego brat Iacobus (XI 3189); prac. Kuszma, Pyotr Melnyk [lub mielnik], Michalko f. Len, Czern służka, kmiecie, Stanko Suchta (XI 3178); 1454 Michalko f. Lenyonis, Onaczko f. Suchczyn, Myeleny, Michno f. Ianuschonis, Pyotr Radowycz, Stano (a. Stanislaus) (XI 3224); Hylka, Chomko (XI 3228, 3231); 1455 Wyl, Pyotr, Andreas (XI 3271); 1456 Maschko kmieć (XI 3317); 1455 Wyl, Pyotr, Andreas (XI 3271); 1456 Maschko kmieć (XI 3317); 1457 pracowici kmiecie Paschko, Thurko, Lewko, Steppan, Michno, Syemon, Iacow, Petrus, drugi Iacow (XI 3356); Chodor brat Dempka Rusina z Beska (XI 3361); 1474 Stepan Copyk, jego brat Senko (XVI 1014, 1015); 1478 Ioszko, Onaczko, Schuchta, Hal, Mychalko, Iwan Chonyko, Mychno woźny, Cuszma, Zyn, Ivan Chonyko, Olexa, Zyn, Zany, Zany Holoschovicz, Stany Lyszkovyą, Diniszy kmiecie (XVI 1299); Hryn Skubyą, Gyelaczycz, Iwan Iacobus Bednarz [lub bednarz], Lewko, Coszka, Moszka, Starko kmiecie (XVI 1303); 1481 Ioszko, Onaczko, Schuchta, Hal, Michalko, Iwan Chonyko, Michno woźny, Cuszma Zyn, Iwan Chonyko, Olexa Zyn, Zany, Zany Holosskovicz, Stany Lyszkowyą, Dynyszy kmiecie (XVI 1512); 1484, 1493 Nicolaus woźny (XVI 3358, 3500, 3502, 3504); 1487 Krzywycz, Petrus Vosczynka, Hrycz ...vycz, Zany, Holasch, Dynyszy, Iacobus ..yny, Zyny, Iwan, Byskup, Dynyszy ..bka. Onaczk,. Schuchta, Hal...ko, Mychno z 2 rolami Maximowska i Pachowska, ...nsky kmiecie (XVI 1835); 1508 (XVI → p. 3; 1523 → p. 3 (AS I 21 k. 25-30).

4. 1426 23 V król Władysław powierza Janowi Dolińskiemu pomierzenie wsi N. na łany frankońskie i osadzenie na prawie niem. magd., nadaje mu sołectwo o 4 łanach, łąkę, młyny, sadzawki, zagrodników, rzemieślników, karczmę, obszary. Jan winien brać udział w każdej wyprawie w pancerzu, z kuszą, na dobrym koniu. Na kościół i plebana przeznacza 1 łan, łąkę i zagrodnika, meszne po 1 miarze żyta i owsa z łanu od kmieci oraz po 8 gr dziesięciny. Na skotnice 1 łan. Wszyscy kmiecie oraz przybywający do wsi otrzymują 20 lat wolnizny w lasach, 12 lat na dąbrowach i 8 lat na równych polach, po jej upływie każdy kmieć winien dawać z łanu 20 skojców czynszu, 2 koguty, 2 sery i 12 jaj oraz pracować 14 dni. Król przenosi wieś N. z prawa polskiego i ruskiego na niem. magii., nadaje immunitet i sądownictwo wg prawa niem. (ZDM VII 1998); 1430 Masch służka (servilis) z N. (XI 430)1Mimo wprowadzenia we wsi Nowosielce prawa niemieckiego, pozostała tam instytucja stożków, charakterystyczna dla prawa ruskiego, które obowiązywało w tej wsi przed r. 1426; 1433 szl. Jan Doliński [sołtys] kupuje od Janusza oprawcy (iusticionario) młyn w N. za 9 grz. płacąc 4 grz. i resztę w późniejszych ratach (XI 550); 1436 Piotr wójt san. sprzedaje młyn w Trepczy za 70 grz. Andrzejowi de Bytesch, sołtysowi w N. (XI 842, 843); 1439 Mikołaj Mleczko z Pielni zastawia szl. Marcinowi sołtysowi w N. i tegoż braciom Jakubowi, Andrzejowi i Stanisławowi 5 niw powyżej Laskowej Łąki za 4 grz. (XI 1155); Marcin sołtys z N. gwarantuje szl. Mikulcowi z Pielni terminowy zwrot 10 grz. daniem w posiadanie młyna w N. za 20 gr aż do ich spłaty. Nadto Marcin będzie zobowiązany dać Mikulcowi 4 miary owsa w ciągu 2 tygodni (XI 1197); Marcin sołtys z N., Lein i Piotr służkowie → p. 3 (XI 1239); 1440 Marcin sołtys z N. współręczy za stawienie Matysa z → Pielni przed starostę (XI 1305); 1442 Krzysiek z Wary jako opiekun Anny c. Mleczki dał sołtysowi z N. 4 grz. (XI 1434) → Pielnia; starosta san. jako zastępca Marcina sołtysa z N. mając jego przywilej pozywa radę miejską Sanoka (XI 1531); 1443 Hricz służka (XI 1729, 1773); 1445 Onisko służka (XI 2059h, 2061) → p. 3; 1446 Marcin sołtys z N. kupuje sołectwo w → Prusieku od Mikołaja s. Stanisława Niebylca (XI 2177, 2178, 2195); tenże jako ławnik sądu wyższego prawa niem. w Sanoku (XI DCCXXVa); Tomek i Jan [dziedzice] z Pakoszówki winni dochodzić wg prawa niem. o rany wobec służków z N. i Płowiec (XI 2144); Marcin sołtys z N. obwinia Tomka Leszczyńskiego (XI 2231, 2241); tenże skarży w sprawie sadzawek Mikołaja Leparza, który odwołuje się do wyższego sądu prawa niem. (XI 2257); Hricz służka (XI 2209); Lein, Chonko i Onisko służkowie z N. (XI 2214, 2215); Jan Kapturek sołtys z N. [?] (XI DCCXXXVIII); Jurko s. Leina, Hricz s. krawca, Onisko służkowie (XI 2222, 2223); Chodor, Lein, Sneyca, Michno, Turko i Hricz służkowie (XI 2273) → p. 3; 1449 Andrzej sołtys z N. jako ławnik sądu wyższego prawa niem. na zamku san. (XI CMXXXIIa); 1449, 1450 Turko służka (XI 2782, 2842) → p. 3; 1450 Stanisław sołtys (advocatus) z N. obwiniony przez szl. Mikulca z Pielni o podpaleme i uniewinniony (XI 2857, 2858); 1453 sołtys z N. jako asesor sądu gr., Andrzej sołtys z N. to samo (XI MXXV1II, 3176) → Maciej Szlenczka [mieszcz. san.] i Jakub sołtys z Prusieka ręczą za stawienie przed starostę Stanisława sołtysa z N. (XI 3177); Czern służka (sluszebny) (XI 3178) → p. 3; 1454 Stanisław sołtys z N. wraz z 7 mieszkańcami N. i inni ręczą za stawienie przed starostę Stana (Stanisława) z N., który pobił sługi starosty pędzących maciory z lasu w Hłomczy (XI 3224); Andrzej sołtys z N. współręczy za stawienie Jakuba, sołtysa z Prusieka, przed starostę (XI 3234); 1455 tenże jako asesor sądu gr. (XI 3248); 1457 tenże jako ławnik sądu wyższego prawa niem. w Sanoku (XI MCXLV); Andrzej i Stanisław bracia rodzeni sołtysi z N. ręczą Tomaszowi Kunczowiczowi rajcy miasta Sanoka za Mikołaja Pieniążka star. san. na 40 grz. (XI 3390) → Tyrawa Solna; 1458 ciż ręczą Tomaszowi Kunczowiczowi za Mikołaja Pieniążka na 100 zł (XI 3457) → Tyrawa Solna; 1460 ciż ręczą temuż za Mikołaja Pieniążka na 20 grz., gwarantując porękę intromisją w 2 kmieci w N. (XI 3584); 1460, 1462 ciż oraz Jakub sołtys z Prusieka, bracia, zobowiązują się dać Wacławowi krawcowi mieszcz. san. 15 grz. tytułem posagu jego ż. Małgorzaty (XI 3589, 3726); 1462 Stanisław i Andrzej sołtysi z N. jako współrozjemcy w podziale dóbr między ur. Stanisławem i Hryćkiem z → Morochowa (XI 3683); przez. Wacław krawiec mieszcz. san. skarży Andrzeja sołtysa z N. o zniesławienie, a Jakuba sołtysa z Prusieka o pewną sumę pieniędzy (XI 3742, 3743); Małgorzata c. zm. Marcina sołtysa z Prusieka [i z N.], ż. Wacława krawca mieszcz. san., przez swego męża kwituje swych braci Jakuba, Stanisława i Andrzeja sołtysów z Prusieka [i z N.] z pełnej zapłaty należnej jej z sołectw w Prusieku i N. (XI 3747); Dorota Maciejkowa wdowa po Macieju Stopce mieszcz. san. pozywa Andrzeja sołtysa z N. (XI 3721-3723); 1463 6 wymienionych imiennie mieszczan san. oświadcza, że przeprowadzili ugodę między Jakubem, Andrzejem i Stanisławem, sołtysami z Prusieka i N., a Maciejkową i jej c. Jadwigą w sprawie długu 16 grz. należnego zm. Maciejowi Stopce, i ustalili terminy rat (XVI 3189); Dorota Maciejkowa kwituje odbiór raty 6 grz. od sołtysów z Prusieka i N. oraz zleca odbiór swemu zięciowi Klemensowi krawcowi (XVI 3194); Zofia c. Marcina, niegdyś sołtysa z Prusieka [i N.], ż Mikołaja mieszcz. z Zarszyna, ma sprawo ze swymi stryjami [?] sołtysami z Prusieka i z N. zakończoną ugodą przez rozjemców, mocą której sołtysi ci winni dać Zofii w ratach 17 grz. i 1 wiard. (XVI 3190-3193); 1464 Maciej krawiec albo Maciejek wraz z ż. Dorotą otrzymują od Andrzeja z N. i Jakuba z Prusieka sołtysów 5 grz. według wcześniejszego zapisu (XVI 3200); Zolia c. zm. Marcina sołtysa wraz z mężem swym Mikołajem z Zarszyna, kwituje Stanisława, Jakuba i Andrzeja braci a swych stryjów, sołtysów z. Prusieka i N., z kwoty 17 grz. i 1 wiard. jako swej ojcowizny i macierzyzny z wym. sołectw (XVI 3201); Maciejek krawiec wraz ze swą ż. Jadwigą [?] kwituje odbiór od Jakuba, Andrzeja i Stanisława, sołtysów z Prusieka i N., pełnej należności z sołectw w Prusieku i N. (XVI 3216); 1469 sław. Andrzej sołtys z Głębokiego sprzedaje Mikołajowi Pieniążkowi pkom. krak. i star. san. swe sołectwo we wsi N. za 200 grz., otrzymuje 75 grz., a resztę otrzyma w rocznych ratach po 25 grz. (XVI 3230, 3231); Mikołaj Pieniążek star. san. sprzedaje szl. Mikołajowi Biernaszowskiemu sołtysowi z N. sołectwo w N. za 200 grz. i otrzymuje pełną zapłatę (XVI 3232); Marcin Vayssepth skarży Andrzeja i Jakuba, niegdyś sołtysów w Prusieku i N., w imieniu krewnych tychże o część macierzyzny należną tym krewnym po ich matce, siostrze Andrzeja i Jakuba (XVI 3233); 1472 Elżbieta i Anna, córki zm. Stanisława byłego sołtysa z N., przez swych opiekunów i zastępców prawnych zgłaszają pretensje do Mikołaja Biernaszowskiego sołtysa w N. o 100 grz. ich ojcowizny (XVI 3265-3268); 1472 szl. Mikołaj Zarszyński zastawia szl. Mikołajowi Biernaszowskiemu sołtysowi z N. za dług 40 grz. swych kmieci w → Długiem (XVI 869) → p. 3 r. 1470; 1473 Stanisław Zarszyński zastawia szl. Mik. Biernaszowskiemu sołtysowi z N. za dług 40 grz. swych kmieci w → Długiem (XVI 927); tenże (Stanisław Fiaska) zastawia temuż za dług 31 grz. kmieci w → Długiem (XVI 929); tenże zastawia temuż za dług 40 grz. kmieci w → Długiem, połowę młyna tamże i wszystkie role zw. Pyelvyelskye położone między rolami nowosieleckimi (XVI 943); Katarzyna c. Fryderyka (Henrici ?) miecznika san., ż. Mik. Biernaszowskiego (XVI 945-947); 1475 Mikołaj Biernaszowski sołtys z N. pełniący funkcję sędziego gr. san. (XVI D, DV); szl. Andrzej z Dukli, zięć zm. Stanisława niegdyś sołtysa z N., otrzymuje od Mik. Biernaszowskiego z N. 65 zł jako dział jego ż. Elżbiety z sołectwa (XVI 3277); ur. Jan podczaszy i wójt san. gwarantuje Mik. Biernaszowskiemu sołtysowi w N. terminowy zwrot 44 grz. intromisją w całą swą wieś Zabłotce (XVI 3278); 1476 Stanisław Zarszyński zastawia temuż za 50 grz. kmieci w → Długiem, połowę młyna i wszystkie role zw. Pelvelskye, położone między rolami nowosieleckimi (XVI 1179); 1478 Stanisław Pieniążek daje gwarancję intromisji w 16 kmieci w N. Mik. Biernaszowskiemu (XVI 1299) → p. 3; gwarancja intromisji w 8 kmieci w N. dana Mik. Biernaszowskiemu i Jakubowi Jacimirskiemu przez Stan. Pieniążka (XVI 1303) → p. 3; szl. Klemens i Jan, ss. zm. Andrzeja sołtysa z N., wraz ze swą siostrą stryjeczną Elżbietą, c. zm. Stanisława sołtysa tamże, ż. Andrzeja Dukielskiego, kwitują Stanisława Pieniążka star. san. ze 100 grz. i dla Elżbiety 50 grz. za dziedzictwo sołectwa, które kupił od nich Mikołaj Pieniążek star. san., ojciec Stanisława obecnego starosty, a w którym mieszka obecnie Mik. Biernaszowski (XVI 3292); 1479-80 przez. Szymon kowal z Dukli otrzymuje 18 grz. od Stanisława Pieniążka star. san. tytułem części ojcowizny jego ż. Anny. c. Stanisława niegdyś sołtysa w N. Mają jeszcze otrzymać 32 grz. w rocznych ratach po 5 grz. (XVI 3293, 3297); 1481 Szymon kowal z Dukli otrzymuje od Stanisława [Pieniążka] star. san. 33 grz. za sołectwo w N., w którym mieszka Mik. Biernaszowski (XVI 3305); Mik. Biernaszowski czyni zapis dla ż. Katarzyny (XVI 1467) → p. 3; 1483-84 Szymon mieszcz. z Dukli otrzymuje od Stanisława [Pieniążka] star. san. 5 grz. za sołectwo w N., a w r. 1484 5 grz., co razem czyni 43 grz. (XVI 3351, 3352); 1483 Stanisław Pieniążek star. san. zastawia Mik. Biernaszowskiemu 13 1/2 grz. czynszu kmiecego w N. (XVI 1622) → p. 3; 1486 tenże otrzymuje od tegoż 4 grz. (XVI 3408); 1487 Anna c. Andrzeja sołtysa wraz z mężem Szymonem kowalem z Dukli otrzymawszy pełną należność, rezygnuje na rzecz Stanisława Pieniążka star. san. z ojcowizny i macierzyzny, tj. z sołectwa w N. (XVI 3412); 1492 Katarzyna wdowa po Mikołaju Biernaszowskim dokonuje z s. Mikołajem podziału majątku. Przypadają jej 130 zł na 9 kmieciach i połowie młyna w Długiem, zastawionych przez Mikołaja [z Zarszyna] podsędka san., 40 zł na długu u Stanisława Kmity z Sobnia i 55 grz. na 8 kmieciach w N. zapisane przez Stanisława Pieniążka star. san., mające przypaść jej c. Agnieszce. Te 55 grz. winny pozostać przy Mikołaju aż do zamążpójścia Agnieszki. Mikołajowi przypada sołectwo w N. oraz „spadky” przypadłe Katarzynie po zmarłych dzieciach (XVI 3499); Katarzyna jw. odstępuje Stanisławowi Pieniążkowi star. san. 130 zł zapisane jej przez synów tytułem oprawy i wiana na 9 kmieciach i połowie młyna w Długiem, oraz zapisuje mu 50 grz. posiadane od dzieci na 8 kmieciach w N., z warunkiem, że starosta będzie jej wypłacał czynsz po 12 grz. rocznie aż do pełnej spłaty. Szl. Paweł Pełka z Grabownicy ręczy Katarzynie Biernaszowskiej za Stan. Pieniążka star. san. na 130 zł węg. i 50 grz. gwarantując porękę intromisją w połowę swych kmieci w Grabownicy (XVI 2108, 2109); 1494-95 szl. Mikołaj Biernaszowski [syn] sprzedaje szl. Janowi Wilamowi z Doliny sołectwo w N. za 210 grz. i otrzymuje na poczet tej sumy 120 grz. (XVI 3538, 3555); 1495 szl. Jan Wilamek sołtys z N. pozwany przez ur. Hieronima z Kobylan o podpalenie (XVI 2254); 1496 szl. Jan Wilam sołtys z N. pożycza od Mikołaja Kalińskiego 10 grz. pod gwarancją intromisji w młyn w N. (XVI 3500); tenże (Wylamek) pozwany przez Jana Suszowskiego (XVI 3562); tenże pożycza od Mikołaja Kalińskiego 20 grz. pod gwarancją intromisji w młyn i karczmę w N. (XVI 3569, 3570); 1498 Jan Wilamek zastawia szl. Stanisławowi Ujezdzkiemu (Vgyeszczszki) za 33 grz. na 2 lata swe sołectwo w N., zapewniając mu dochód roczny z sołectwa 12 grz. W razie śmierci Stanisława, tegoż ż. Jadwiga będzie je dzierżyć. Jan odstępuje Stanisławowi połowę zasiewu oziminy, co również ten ma uczynić (XVI 3575); 1499 starosta san. ustanawia zakład między Janem Wilamkiem sołtysem z N. a Stanisławem Ujezdzkim (Vyesdzki) (XVI 2512); Zygmunt Dedeński z Dydni ręczy za Stanisława Ujezdzkiego za zakład ustanowiony przez starostę (XVI 2561); 1500 Jan sołtys z N. zastawia szl. Jakubowi Radwanowi sołtysowi z Prusieka połowę swego młyna w N. za 6 grz. (XVI 2653); 1503 Jan Wilam sołtys w N. oświadcza przed sądem wyższym prawa niem. w Sanoku, że dał 50 zł na sołectwie w N. na fundację prepozytury w Sanoku razem z ks. Piotrem Barankiem, który również winien wnieść 50 zł. Jeśli szpital albo prepozytura nie dojdzie do skutku, wówczas pieniądze te mają być przeznaczone na fundację altarii i w kościele paraf. w → Sanoku, a altarysta ma otrzymywać rocznie 2 grz. z sołectwa (XVI 3590); 1503-1509 tenże jako sędzia i ławnik sądu wyższego prawa niem. w Sanoku (XVI MCDLV, 3590, MCDLVI, 3598, MCDLVIII-MCDLXI, MCDLXIII, MCDLXIV, MCDLXVII, MCDLXIX-MCDLXXIII, MCDLXXV i in.); 1505 tenże jako sędzia i asesor sądu gr. (XVI MCCLXXIII, MCCLXXIV); 1505 [!] Mikołaj Biernaszowski sprzedaje Janowi Wilamowi sołectwo w N. za 260 grz. (XVI 3615); 1507 szl. Wilhelm sołtys z N. zapisuje swemu siostrzeńcowi Janowi sołectwo w N. na 3 lata z wyjątkiem zaopatrzenia dla swej ż. Barbary (XVI 3624); tenże zapisuje Stanisławowi Zagorze mieszcz. san. dług 8 zł na połowie młyna w N. (XVI 3628); 1508 Agnieszka c. Mik. Biernaszowskiego kwituje braci swych Jana i Mikołaja z ojcowizny i macierzyzny w N. (XVI 3630); Wilhelm albo Wilam dziedzic sołectwa N. zapisuje 100 zł na 8 kmieciach wsi N. przyłączonych do sołectwa (XVI 3641) → p. 3; 1509 król Zygmunt pozwala Jerzemu Borowskiemu wykupić sołectwo we wsi N. z. san. z rąk Jana Wilamka (MRPS IV 501); szl. Jan Szeliski gwarantuje Janowi Wilhelmowi, niegdyś sołtysowi z N., terminową spłatę długu 15 zł intromisją w karczmę i młyn we wsi N. (XVI 3646); tenże sołtys z N. zapisuje ż. swej Zofii. c. zm. Augustyna Rowieńskiego, 140 grz. na połowie swych dóbr, szczególnie na połowie sołectwa w N. (XVI 3647); Wilhelm albo Wilam, niegdyś sołtys z N., zobowiązuje się wobec Jana Szeliskiego sołtysa z N. stawić swą ż. Barbarę przed sądem celem stwierdzenia, że zadość jej się stało z oprawy na połowie sołectwa w N. (XVI 3650); Jan Szeliski sołtys z N. zapisuje ks. Mikołajowi Rowieńskiemu dług 60 grz. na sołectwie w N. (XVI 3651); Wilhelm i Jan Rowieński oświadczają, że kiedy czynili umowę ze szl. Wilamem niegdyś sołtysem z N., Rowieński stwierdził, że Wilamek wymówił sobie spust nowej sadzawki, położonej powyżej sadzawki królewskiej w N., w ten sposób, że Wilamek winien dostać ryby według zwyczaju spustów pozostawiając drobne ryby (XVI 3652); 1510 Barbara, niegdyś ż. Stanisława [?] Wilamka byłego sołtysa w N., kwituje odbiór oprawy na sołectwie w N. zapisanej jej przez jej męża Jana Wilamka (XVI 3657); 1512 sąd wyższy prawa niem. na zamku san. zaświadcza, że Jan Wilam sprzedał w r. 1509 Janowi Sieliskiemu, niegdyś sołtysowi w Równem, sołectwo w N. za 450 zł (MRPS IV 1602); 1513 zatwierdzenie królewskie powyższego aktu (MRPS IV 2148); 1514 szl. Jan Szeliski albo Rowieński dz. z Sielisk, sołtys z N. zapisuje ż. swej Barbarze, c. zm. Stanisława Gładysza z Kowalowej, 150 zł na sołectwie w N. za zgodą króla oraz drugie 150 zł z racji jej wyprawy w złocie, srebrze, perłach i drogich kamieniach, jeśli Barbara umrze bezpotomnie, wówczas do jej krewnych wróci tylko 30 zł. Sąd wyższy prawa niem. w Sanoku stwierdza, że zapis na sołectwie w N. ma moc według zasad prawa niem. magd. (XVI 3674); Mikołaj z Krosna kapelan dworu król. otrzymuje 22 zł na sołectwie w N. (MRPS IV 2230); 1515 ks. Mikołaj Rowieński kwituje Jana Szeliskiego z długu zapisanego na sołectwie w N. (XVI 3678); Jan Szeliski sołtys w N. otrzymuje 77 grz. jako dział ojczysty Andrzeja Rowieńskiego, niegdyś dz. [sołectwa] z Równego, i zapisuje je Andrzejowi na czwartej części swego sołectwa w N. Zapis ten zostaje umorzony w r. 1519 (XVI 3679); 1523 N. utitur iure theutonico, lecz są i serviles ibidem w liczbie 5 (AS I 21 k. 25-30) → p. 3; 1531 król Zygmunt zachowuje dożywotnio Jana Szeliskiego albo Rowieńskiego i tegoż ż. Barbarę przy sołectwie we wsi N. pow. san. (MRPS IV 5815); dekret król. w sprawie między Janem Kowieńskim sołtysem wsi N. a starostą san. z powodu jednej sadzawki (MRPS IV 16182); akt komisarski zawierający oszacowanie sołectwa wsi N. stwa san. z r. 1531, zatwierdzony przez króla w r. 1555 (MRPS IV 7154); 1545 król zachowuje Jana (Joachima ?) i Adama, ss. zm. Jana Rowieńskiego, w dożywotnim posiadaniu sołectwa w N. z. san. (MRPS IV 7498); 1550 szl. Joachim Rowieński, dzierżawca działu sołectwa w N., sprzedaje jedną połowę za 115 zł i daje drugą połowę swego działu sołectwa swemu bratu Adamowi Rowieńskiemu (XVI 3727-3729).

5. 1426 przywilej na prawo niem. przeznacza 1 łan do wykarczowania, łąkę i zagrodnika w N. dla kościoła i plebana, meszne po miarze żyta i owsa z łanu, i ustala dziesięcinę 8 gr (ZDM VII 1998); 1440 Hrisch pop (badco) z N. (XI 1291) → p. 3; 1441 discretus Hrischco „pop alias baythco” z N. ustępuje swemu siostrzeńcowi Paszkowi (Paschconi alias Panthaley) swoje ruchomości i nieruchomości z warunkiem, że ten będzie go utrzymywał aż do śmierci (XI 1420); 1448 starosta san. zarzuca popom (popones seu badkones) Paszkowi z Odrzechowej i Josypowi z N., że niesławnie skarżyli na niego przed królową [Zofią], iż on otrzymawszy po 1 zł wojennego żądał drugiego zł (XI 2629); 1457 9 kmieci z N. ma sprawę z ks. Świętosławem plebanem w Sanoku o dziesięcinę w Besku [!]. Kmiecie ci ręczą za zapłacenie plebanowi 9 grz. (XI 3356); 1515, 1526, 1530 pop → p. 3.

6. 1449 posiedzenie sądu gr. san. w N. (XI 2750).

7. 1453 (XI MXXVIII); 1468 (XVI 486); Walerian Bętkowski, Z przeszłości i teraźniejszości Zarszyna, Długiego i Nowosielec, „Rocznik Sanocki” 1963 s. 11-133.

1 Mimo wprowadzenia we wsi Nowosielce prawa niemieckiego, pozostała tam instytucja stożków, charakterystyczna dla prawa ruskiego, które obowiązywało w tej wsi przed r. 1426.