OLSZANICA

(1436 Olschanicze, 1441 Olschanycza, 1467 Olszanycza) 8 km na E od Leska.

1. 1436 distr. san. (XIII 83); 1489 terra et distr. san. (XVI 1935); 1530 ziemia san. (AS I 21 k. 352).

3. Własn. szlach., dobra → Sobień, Lesko. 1436 Jan Goligyan jako zastępca ż. swej Małgorzaty występuje przeciw Mikołajowi [Kmicie], kaszt. przem., który zajął gwałtem dobra ojczyste Małgorzaty, przypadłe jej prawem bliższości po jej br. rodzonym zm. Janie Kmicie i dzieciach tegoż z Bachórza: zamek → Sobień z wsiami i wolami doń należącymi Uherce, O., Myczkowce i in. (XIII 83); 1441 na postawie podziału między Małgorzatą, ż. Mościca z Wielkiego Koźmina, a jej stryjem Mikołajem [Kmitą] z Wiśnicza, kaszt. przem., Małgorzata odstępuje Mikołajowi i jego synom zamek → Sobień z wsiami do zamku należącymi Myczkowce, Uherce, O. i in. (XI 1370); 1443 Steppek Wołoch z O. oczyszcza się samosiódm (XI 1747); 1453 Jan Kmita z Sobnia, kaszt. lw., ręczy swymi wsiami O. i Myczkowcami a Henryk z Kamieńca też swymi wsiami za Szczepana Świętopełka z Zawady albo z Bolestraszyc (XI 3157); Fedor, Stephko i Sidor, bracia z O., oskarżeni przez Artyma z Olchowiec o podpalenie i uniewinnieni (XI 3183); 1456-57 Stanisław, Mikołaj i Jan, bracia niedzielni z Wiśnicza synowie Mikołaja z Sobnia, pozywają Jana [Kmitę] z Wiśnicza, kaszt. lw., o gwałtowne zajęcie dóbr przypadłych im sorte vulgariter loszem: zamku Sobnia i wsi Myczkowce, O., Huzele i in. (XI 3348); 1461 Jan [Kmita] z Sobnia z br. swym Piotrem gwarantuje Janowi Wojtyckiemu zapłacenie 100 grz. posagu siostry ich a żony Wojtyckiego intromisją w wieś O. (XI 3599); 1489 Stanisław Kmita, kaszt. san., zapisuje ż. swej Katarzynie, córce Jana Amora z Tarnowa, 6000 zł węg. na połowie swych dóbr: zamek → Sobień, miasto Lesko, Uherce, O. i in. (XVI 1935); 1491 Stanisław Kmita, kaszt. przem., odstępuje księżnie Jarochnie z Przedzielnicy, wdowie po księciu Iwanie (alias Wanko), drogą sprzedaży i zamiany wsie Myczkowce, O. i Stefkowa Wola w ziemi san. za wsie Przedzielnica i in. w ziemi przem. z dopłatą przez Kmitę 1000 grz. (XVI 2024, XVIII 1958); tenże dokonuje zamiany dóbr z ks. Jarochną, dając jej kniaźstwo w Uhercach i dopłatę 700 grz. [błędnie 70] za wsie Myczkowce, O. i Stefkowa Wola. Gdyby Jarochna lub jej s. Jaczko zmarli, dobra te przypadną ich najbliższym spadkobiercom, ci zaś będą je posiadali aż Kmita dopłaci im 400 zł i wówczas otrzyma Myczkowce, O. i Stefkową Wolę (XVI 2029); 1499 Stanisław Kmita pozywa szl. Juryja (Iuryi) z Radyłowic, który winien był przyprowadzić do sądu z. san. swego wuja księcia Michała [s. Jarochny], aby skreślił zapis na 400 zł posiadany po bracie swym rodzonym [Jaczku] na wsiach O., Stefkowa i Myczkowce (XVIII 2763, 2764); 1502 Stanisław Kmita, wwda bełski i star. przem., gwarantuje Ulińskiemu terminowy zwrot długu 110 grz. intromisją w swą wieś O. (XVI 2827); 1504 tenże gwarantuje jw. (XVI 2973); 1515 O. należy do dóbr leskich [Kmity] Sobieńskiego (ŹD XVIII s. 147); 1523 O., Solina, Rajskie, Myczkowce, Huzele i Postołów płacą razem podymne 3 grz. 1 gr (AS I 21 k. 99); 1526 20 1/4 ł., młyn, karczma, folusz, piła, pop (AS I 21 k. 415); 1530 20 dworzyszcz, młyn, karczma, pop (AS I 21 k. 352); 1531 O. val[achica] 20 dworzyszcz (AS I 34 k. 440); 1536 ville iuris valachici… O. 20 areae valachicae, 3 młyny, pop, karczma (AS I 21 k. 558).

Mieszkańcy: 1443 Steppek Walachus (XI 1747); 1453 pracowici Fedor, Stephko, Sidor, Balko bracia (XI 3183); 1467 Stepko (XVI 420); 1482 Wlodek alias Wlodko de O. szluzebny (Oss. 9764 s. 49, 50); 1486 Danycz kmieć (Oss. 9764 s. 33);1557 Iwan s. popa, Iwanczo (Balzer 6); 1561 Iwanczo popowy syn (Balzer 14); 1565 Paweł s. Stecza Choyczaka przyjmuje prawo miejskie Leska (Oss. 9764 s. 175); 1585 Hryć, Mieszko, Feda kaczmarka, Lorczek Abramowy zięć, Paszko Fiedorków, Iwan Siemków, Iwan Kuziemka, Piotr Feczys, Rawchał, Iwan i Wasiel Panioszcząt (Balzer 62).

4. 1443 Wołoch → p. 3; 1447 Balko knyasius z O., obwiniony o chęć zrabowania i spalenia zamku san., odwołuje się do sądu swego pana (XI 2498, 2500); tenże Balko knyaz uniewinniony, lecz wraz z popem zw. Sanyo alias Sain z O. pragnie dla większej sprawiedliwości oczyścić się 12 świadkami (XI 2509, 2510); 1467 Stanko knasch i Stepko z O. ręczą wraz z innymi za stawienie popa z Zasławia przed starostę (XVI 420); 1482 knyazyem Iwan de Olszanycza jako ławnik sądu leńskiego w Lesku zwanego strągą z udziałem krajnika i innych kniaziów (Oss. 9764 s. 49, 50; A. Fastnacht, Osadnictwo s. 257); 1508 Dawid in Volszanycze de sua scult[ecia] płaci 8 gr (ŹD XVIII s. 119); 1531 wieś wołoska → p. 3; 1536 pr. wołoskie, dworzyszcza wołoskie → p. 3; 1537 do krainy olszanickiej należy wieś Boberka (Stadnicki, O wsiach s. 29).

5. 1447 Sanyo alias Sain pop z O. obwiniony wraz z kniaziem o chęć zrabowania i spalenia zamku san., następnie uniewinniony → p. 4 (XI 2509, 2510); 1467 baythko Costh z O. wraz z innymi ręczy za stawienie popa z Zasławia przed starostę (XVI 420); 1526, 1530, 1536 pop → p. 3.