SYMBOLE DOKUMENTACYJNE

 

 

W wykazie zamieszczamy symbole dokumentacyjne i skróty rzeczowe opublikowane na wstępie cz. I (1982) oraz ponownie w cz. IV (2001) wraz z uzupełnieniami wprowadzanymi w następnych zeszytach Słownika.

 

 

A – AAP, Zbiór dyplomów (obecnie w AAP zbiór rozbity na dwie części: DK perg. [dokumenty pergaminowe kapitulne] i D perg. [pozostałe dokumenty pergaminowe])

AA – Akta Aleksandra króla polskiego, wielkiego księcia litewskiego itd. (1501-1506), wyd. Fr. Papée, Kraków 1927, [w:] Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia, t. 19

AAG – Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie

AAP – Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu

ABMK – „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”

AC – Acta capitulorum nec non iudiciorum ecclesiasticorum selecta, wyd. B. Ulanowski, t. 1-3, Kraków 1894, 1901, 1908, [w:] Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia, t. 13, 16, 18

ACC – AAP, Acta causarum consistorii Posnaniensis

ACG – AAG, Acta causarum consistorii Gneznensis

AE – AAP, Acta episcopalia

AGAD – Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa

AG perg. – AGAD, Zbiór dokumentów pergaminowych

AGZ – Akta grodzkie i ziemskie, t. 1 i n., Lwów 1868 n.

AHPW – Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, t. 4: Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku, red. K. Chłapowski, M. Słoń, cz. 1-2, Warszawa 2017

AKsSzcz. – Archiwum Państwowe w Szczecinie, Archiwum Książąt Szczecińskich

AktRew. – AGAD, Lustracje 4, k. 301-309. Akta rewizorów ziemskich woj. kaliskiego [lustracja dróg i ceł przeprowadzona w l. 1571-72 na mocy konstytucji sejmu unijnego z 1569 r.]

APP – Archiwum Państwowe w Poznaniu

AR – Akta radzieckie poznańskie, t. 1-3, wyd. K. Kaczmarczyk, Poznań 1925, 1931, 1948

ArchObor – Archeologia powiatu obornickiego. Oborniki – Rogoźno – Ryczywół, Poznań 2005

AS – Album studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. 1-2, Kraków 1887-1892

ASK I – AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego (wykorzystano rejestry poborowe: Powiat poznański: r. 1507 t. 5, k. 1-3; r. 1508 t. 3, k. 1-32; r. 1509 t. 3, k. 33-72; r. 1510 t. 3, k. 245-280; r. 1563 t. 5, k. 210- 249; r. 1577 t. 5, k. 658-760; r. 1580 t. 6, k. 75-187v; Powiat kościański: r. 1530 t. 3, k. 73-152; r. 1535 t. 5, k. 140-143; r. 1563 t. 4, k. 238-302; r. 1570 t. 5, k. 393-448; r. 1580 t. 6, k. 188-337v; r. 1581 t. 6, k. 475-516v; Powiat wałecki: r. 1552 t. 5, k. 150-152; r. 1563 t. 5, k. 200-203; r. 1577 t. 5, k. 761-775; r. 1579 t. 3, k. 686-692; Powiat wschowski: r. 1535 t. 4, k. 36-41; r. 1563 t. 5, k. 204-210; r. 1566 t. 4, k. 304-308; r. 1567 t. 5, k. 296-302; r. 1570 t. 5, k. 393-448; r. 1577 t. 5, k. 776-785; r. 1579 t. 3, k. 661-672v, 681-681v)

AV – AAP, Acta visitationum

BenLub. – APP, Benedyktyni Lubiń; zobacz też Lub.

Bielińska – M. Bielińska, Kancelarie i dokumenty wielkopolskie XIII wieku, Wrocław 1967

BieniakKrąg – J. Bieniak, Krąg rodzinny wojewody kaliskiego Beniamina z Kołdrębia, [w:] Personae, colligationes, facta, Toruń 1991

BieniakWlkp. – Bieniak J., Wielkopolska, Kujawy, ziemie łęczycka i sieradzka wobec problemu zjednoczenia państwowego w latach 1300-1306, Toruń 1969

Biskup Spisy – M. Biskup, Spisy jeńców polskich z bitwy pod Chojnicami, „Przegląd Historyczny” 46, 1965, s. 88-103

BJ – Biblioteka Jagiellońska w Krakowie

BK – Biblioteka Kórnicka PAN w Kórniku

Bledz. – APP, Zbiór akt klasztornych, Cystersi Bledzew

Boniecki – A. Boniecki, Herbarz polski, t. 1-16, Warszawa 1899-1914

BR – Biblioteka im. Edwarda Raczyńskiego w Poznaniu

Brzeziński – W. Brzeziński, Koligacje małżeńskie możnowładztwa wielkopolskiego w drugiej połowie XIV i pierwszej połowie XV wieku, niepublikowana rozprawa doktorska, UMK Toruń 2005; wydanie drukiem: Wrocław 2012

BulPol. – Bullarium Poloniae, t. 1 n., wyd. I. Sułkowska-Kuraś i S. Kuraś, Roma 1982 n.

CA – AAP, Dokumenty papierowe

CDB – Codex diplomaticus Brandenburgensis, Hauptteil 1 (A) t. 1-25; 2 (B) t. 1-6; 3 (C) t. 1-3, wyd. A. F. Riedel, Berlin 1838-1869

CDS – Codex diplomaticus Silesiae, t. 1-36, Breslau 1857-1933; w tomach VII, XVI, XXII, XXIX i XXX Regesten zur schlesischen Geschichte, wyd. C. Grünhagen i in.

CE – Codex epistolaris saeculi decimi quinti, t. I, wyd. A. Sokołowski, J. Szujski, Kraków 1876; t. II, wyd. A. Lewicki, Kraków 1891, 1894, [w:] Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia, t. 2, 12, 14

Cechy – APP, Akta cechów; po „Cechy” następuje nazwa miasta

CEV – Codex epistolaris Vitoldi, wyd. A. Prochaska, Kraków 1882, [w:] Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia, t. 6

Chmielewski – S. Chmielewski, Manowie w ziemi wałeckiej w XVI w. Przyczynek do kwestii maństw wielkopolskich, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza” 11, 1960, s. 209-255

Cieplucha – Z. Cieplucha, Z przeszłości ziemi kościańskiej, Kościan 1930

CMP – Kodeks dyplomatyczny Wielkiej Polski, wyd. E. Raczyński, Poznań 1840

CoPr. – AAP, Constitutiones procuratorum

CP – AAP, Capitulum Posnaniense

Cyza – A. Bieniaszewski, J. Latzke, Rejestr poboru cyzy z miast Wielkopolski w latach 1462-1465, „Przegląd Historyczny” 68, 1977, s. 541-553 [w APP: M Poznań I 1854]

DA – Ioannis Dlugossii Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae, [t. 1 n.], Warszawa 1964 n.

DBL – Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, seria nowa, z. 1: Dokumenty opactwa benedyktynów w Lubiniu z XIII-XV w., wyd. Z. Perzanowski, Warszawa 1975

DembKan – P. Dembiński, Udział prałatów i kanoników w posiedzeniach poznańskiej kapituły katedralnej za pontyfikatu biskupa Uriela z Górki (1479-1498), RH 66, 2000, s. 171-213

DembPozn. – P. Dembiński, Poznańska kapituła katedralna schyłku wieków średnich. Studium prozopograficzne 1428-1500, Poznań 2012

DembProk – P. Dembiński, Prokuratorzy poznańskiej kapituły katedralnej w latach 1428-1500, RH 69, 2003, s. 127-166

DepTest. – AAP, Depositiones testium

DH – Joannis Dlugossii seu Longini canonici Cracoviensis Historiae Polonicae libri XII, wyd. I. Ż. Pauli, t. 1-5, Kraków 1873-1887, [w:] tegoż, Opera omnia, t. 10-14

DK – Kopiariusz przywilejów dominikanek (katarzynek) w Poznaniu. Rps w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie

DKM – Dokumenty kujawskie i mazowieckie przeważnie z XIII wieku, wyd. B. Ulanowski, Archiwum Komisji Historycznej 4, 1887, s. 111-531

Dogiel – Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lithvaniae, wyd. M. Dogiel, t. 1, 4, 5, Vilnae 1758-1759

Dogiel Limites – Limites Regni Poloniae et Magni Ducatus Lithvaniae, [wyd. M. Dogiel], Vilnae 1758

Dok. Kalisza – J. Senkowski, I. Sułkowska, Archiwum dokumentowe miasta Kalisza, [w:] Osiemnaście wieków Kalisza, t. l, Kalisz 1960, s. 293-336

Dok. og. duch. – APP, Zbiór akt klasztornych, Dokumenty ogólnoduchowne (zbiór dziś rozproszony po innych zespołach)

Dominikanie P-ń – APP, Dominikanie Poznań

Dominikanki P-ń – APP, Dominikanki Poznań

Duma – J. Duma, Nazwy wodne w dorzeczu Warty od Prosny po ujście do Odry (z wyłączeniem dorzecza Noteci), cz. I: Nazwy rzeki, cz. II: Nazwy jezior, Warszawa 2010

DwMat. – W. Dworzaczek, Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów wielkiej własności w Wielkopolsce, w zbiorach Biblioteki Kórnickiej w Poznaniu. Wykorzystano rpsy BK 14405-14421 (zobacz też TD)

Dworzaczek – W. Dworzaczek, Genealogia, Warszawa 1959

Ehrenberg – H. Ehrenberg, Urkunden und Aktenstücke zur Geschichte der in heutigen Provinz Posen vereinigten ehemal polnischen Landesteile, Leipzig 1892

ExpBel. – Acta expeditionum bellicalium palatinatus Calissiensis et Posnaniensis in Valachos et in Turcos a. 1497-1498, wyd. M. Bobrzyński, Kraków 1882, [w:] Starodawne prawa polskiego pomniki, t. 7

Fontes – „Fontes Archaeologici Posnanienses”. Wykorzystano zwłaszcza: Z. Kurnatowska, A. Łosińska, Weryfikacja grodzisk wielkopolskich na półmetku, 32, 1981 (wyd. 1983), s. 25-63; Sprawozdanie z weryfikacji grodzisk wielkopolskich w latach 1983-1984, 34, 1982-1985 (wyd. 1985), s. 77-85

Gaul – Mappa topograficzna, woyskowa i statystyczna części Wielkopolski, którą dziś Departament Poznański składa, wydana przez Edwarda Raczyńskiego – układana w r. 1807-1812, [rys.] Ernest Gaul

GG – APP, Gniezno – księgi grodzkie

Gilly – [Königliche Grosse Topographische Vermessungs Karte], oprac. David Gilly, Cron, Langner, 1:50000, Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz, Berlin, sygn. Kart N 14431

Gilly druk – Special Karte von Südpreussen aus der Königlichen Grossen Topographischen Vermessungs Karte unter Mitwürkung des Directors Langner reducirt und herausgegeben von Geheimen Bau-Rath Gilly, Berlin 1802-03, Simon Schropp und Comp. [1:150000]

Gollmert – Das Neumärkische Landbuch Markgraf Ludwigs des Älteren vom Jahre 1337, wyd. L. Gollmert, „Jahresbericht des historischstatistischen Vereins”, Frankfurt a. O. 1862

GołAtl – J. Gołaski, Atlas rozmieszczenia młynów wodnych w dorzeczach Warty, Brdy i części Baryczy w okresie 1790-1960, cz. 1: Środkowa Warta, Prosna i Barycz, Poznań 1980, cz. 2: Dolna Warta i Obra, Poznań 1988, cz. 3: Dolna Noteć, Drawa i Gwda, Poznań 1993

Górczak – Z. Górczak, Rozwój majątków możnowładztwa wielkopolskiego w drugiej połowie XV i początkach XVI wieku. Studium z dziejów wielkiej własności ziemskiej, Poznań 2007

G.Star. – A. Gąsiorowski, Starostowie wielkopolskich miast królewskich w dobie jagiellońskiej, Warszawa-Poznań 1981

GUrz. – A. Gąsiorowski, Urzędnicy wielkopolscy 1385-1500. Spisy, Poznań 1968

GWłocł – A. Gąsiorowski, Kanonicy włocławscy w najstarszej metryce kapitulnej (1435-1500), w: Duchowieństwo kapitulne w Polsce średniowiecznej i wczesnonowożytnej, Toruń 2000, s. 9-51

GZ – APP, Gniezno – księgi ziemskie

Hensel – W. Hensel, Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. I-III, Poznań 1950, Warszawa 1953, 1959; W. Hensel, Z. Hilczer-Kurnatowska, Studia... j.w., t. IV, V, VI, Wrocław 1972, 1980, 1987; W. Hensel, Z. Hilczer-Kurnatowska, A. Łosińska, Studia... j.w., t. VII, Poznań 1995

Hertel Blesen – L. Hertel, Geschichte des ehemaligen Zisterzienserklosters Blesen, Blesen 1928

Hock. – APP, Akta osób i rodzin: Heinrich Hockenbeck, Urkundenbuch der kölnischen Klosters in Polen [rps zawierający odpisy dokumentów dot. klasztorów cysterskich w Lądzie, Łeknie i Obrze]

IAE – Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Oddział w Poznaniu

IBP – Inwentarz dóbr i dochodów biskupów poznańskich z r. 1564, wyd. E. Długopolski, Archiwum Komisji Historycznej 15, 1939, s. 267-348

JurDok. – T. Jurek, Kilkanaście niedrukowanych dotąd dokumentów wielkopolskich z XIII i XIV wieku, w: Fontes et historia. Prace dedykowane Antoniemu Gąsiorowskiemu, Poznań 2007, s. 91-116

JurDz – T. Jurek, Dziedzic Królestwa Polskiego. Książę głogowski Henryk (1274-1309), Poznań 1993

JurObce – T. Jurek, Obce rycerstwo na Śląsku do połowy XIV wieku, Poznań 1996

K 1 – S. Kozierowski, Badania nazw topograficznych dzisiejszej archidyecezyi gnieźnieńskiej, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego” 36-39, odbitka: Poznań 1914

K 2 – tegoż, Badania nazw topograficznych dzisiejszej archidyecezyi poznańskiej, t. 1, tamże 41, Poznań 1916

K 3 – toż, t. 2, Poznań 1916

K 4 – tegoż, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski, t. 1, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego” 47, Poznań 1920

K 5 – toż, t. 2, tamże 48, Poznań 1921

K 6 – tegoż, Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej Wielkopolski, t. 1, Poznań 1926

K 7 – toż, t. 2, Poznań 1928

K 8 – tegoż, Badania nazw topograficznych starej Wielkopolski, [całego wydawnictwa] t. VIII, Poznań 1939

Kaczmarek – J. Kaczmarek, Archeologia miasta Poznania, t. 1: Stan badań i materiały, cz. 1-2, Poznań 2008

KalG – APP, Kalisz – księgi grodzkie

KalP – APP, Kalisz – księgi podkomorskie

KalZ – APP, Kalisz – księgi ziemskie

Karmelici P-ń – APP, Karmelici bosi Poznań

KarwKom – S. Karwowski, Komandoria i kościół św. Jana Jerozolimskiego w Poznaniu, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego” 36, 1911, s. 1-104

KBR – Katalog Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, Poznań 1885

KcG – APP, Kcynia – księgi grodzkie

KcZ – APP, Kcynia – księgi ziemskie

KDŚ – Kodeks dyplomatyczny Śląska, wyd. K. Maleczyński, A. Skowrońska, t. 1-3, Wrocław 1956-1964

KG – APP, Konin – księgi grodzkie

KH – „Kwartalnik Historyczny”

KKal. – Księga ziemska kaliska 1400-1409, wyd. T. Jurek, Poznań 1991

KMP – „Kronika Miasta Poznania”

KObceRyc. – S. Kozierowski, Obce rycerstwo w Wielkopolsce z XIII-XVI w., Poznań 1929

Kohte – J. Kohte, Verzeichnis der Kunstdenkmäler der Provinz Posen, t. 1-4, Berlin 1895-1899

Koleg. NMP – APP, Dokumenty i akta kościołów – zbiór szczątków zespołów, kolegiata NMP na Ostrowie Tumskim w Poznaniu

Kor.Abpi – J. Korytkowski, Arcybiskupi gnieźnieńscy, prymasowie i metropolici polscy, t. I i II, Gniezno 1888

Kor.Prał. – J. Korytkowski, Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej, t. 1-4, Gniezno 1883

Kornaszewski Nazwy – M. Kornaszewski, Nazwy wód stojących oraz ich części w pow. międzychodzkim [Poznań 1970], maszynopis w Bibliotece Głównej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu

Kosmas – Die Chronik der Böhmen des Cosmas von Prag, wyd. B. Bretholz, W. Weinberger, [w:] Monumenta Germaniae Historica, Scriptores rerum Germanicarum, nova series, t. 2, Berlin 1923

KoścG – APP, Kościan – księgi grodzkie

KoścZ – APP, Kościan – księgi ziemskie

Kowalenko – W. Kowalenko, Grody i osadnictwo grodowe Wielkopolski wczesnohistorycznej od VII do XII w., Poznań 1938

Kowalewicz – H. Kowalewicz, Niewydane zapiski sądowe z pierwszej poznańskiej księgi ziemskiej, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, t. 6, z. 2 (12) za rok 1960, Poznań 1961, s. 249-256

Koz. Nieznane – S. Kozierowski, Nieznane zapiski heraldyczne [cz. I], „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego” 43, 1915, s. 1-65 (cz. II w RTH 6, 1921/23, s. 1-22)

KP – Księga ziemska poznańska 1400-1407, wyd. K. Kaczmarczyk i K. Rzyski, Poznań 1960

KPKM – Knigi polskiej koronnej mietriki XV stoletija, [wyd. A. Mysłowski, W. Graniczny], Monumenta iuris 2, Warszawa 1914

KProm. – Księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z XV wieku, wyd. A. Gąsiorowski, przy współpracy T. Jurka, I. Skierskiej, W. Swobody, Kraków 2000

KR 1 – S. Kozierowski, Studia nad pierwotnym rozsiedleniem rycerstwa wielkopolskiego, I: Ród Bylinów, MH 6, 1913, s. 17-22, 50-61, 77-86

KR 2 – tegoż, Studia..., II: Ród Drogosławiczów, MH 7, 1914, s. 20-26

KR 3 – tegoż, Studia..., III: Ród Wczeliczów, MH 7, 1914, s. 59-67, 103-113; 8, 1915, s. 130-156

KR 4 – tegoż, Studia..., IV: Ród Nowinów, z 2 mapami, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego” 40, 1914, odbitka

KR 5 – tegoż, Studia..., V: Ród Przosnów, tamże 44, 1917, odbitka

KR 6 – tegoż, Studia..., VI: Ród Jeleni-Niałków, tamże 45, 1919, s. 87-124

KR 7 – tegoż, Studia..., VII: Ród Szaszorów-Opalów-Orlów, tamże 45, 1919, odbitka

KR 8 – tegoż, Studia..., VIII: Ród Samsonów-Watów, RTH 5, 1920, s. 1-38

KR 9 – tegoż, Studia..., IX: Ród Doliwów, Poznań 1923

KR 10 – tegoż, [Studia..., X] Leszczyce i ich plemiennik arcybiskup gnieźnieński św. Bogumił z Dobrowa, Poznań b.d

KR 11 – tegoż, [Studia..., XI] Ród Porajów-Różyców, RTH 9, 1928/29, s. 97-190

KR 12 – tegoż, Studia..., XII: Ród Korabitów, Łomża 1933

Krabbo – Regesten der Markgrafen von Brandenburg aus Askanischem Hause, wyd. H. Krabbo, Kontynuacja: G. Winter, Berlin 1910-1933

Krasoń – J. Krasoń, Uposażenie klasztoru cystersów w Obrze w wiekach średnich, Poznań 1950

KsLub. – Księga sądowa poddanych klasztoru benedyktynów w Lubiniu, [w:] Księgi sądowe wiejskie, t. I, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1921, s. 679-698, Starodawne prawa polskiego pomniki, t. 11

KZ – APP, Konin – księgi ziemskie

KZSz. – Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. V [Dawne] Województwo poznańskie, Warszawa 1952-1977

Ląd – APP, Cystersi Ląd

LBG – Jana Łaskiego... Liber beneficiorum archidiecezyi gnieźnieńskiej, wyd. J. Łukowski, [z] uwagami... J. Korytkowskiego, t. 1-2, Gniezno 1880-1881

LBP – Księga uposażenia diecezji poznańskiej z r. 1510, wyd. J. Nowacki, Poznań 1950

Lek. – Die ältesten grosspolnischen Grodbücher, wyd. J. Lekszycki, t. 1-2, Leipzig 1887-1889, Publicationen aus den K. Preussischen Staatsarchiven, t. 31, 38

Lites n. – Lites ac res gestae inter Polonos ordinemque Cruciferorum, t. l, wyd. H. Chłopocka, Wrocław 1970

Lites wyd. I – Lites ac res gestae inter Polonos ordinemque Cruciferorum, t. 2, Posnania 1855; t. 3, Posnania 1856; t. 4, Posnania 1880

Lites wyd. II – Lites ac res gestae inter Polonos ordinemque Cruciferorum, t. 1, 2, [wyd. I. Zakrzewski], Poznań 1890, 1982; t. 3 (wyd. I), wyd. J. Karwasińska, Warszawa 1935

L.prom. – Statuta nec non liber promotionum Philosophorum Ordinis in Universitate Studiorum Jagellonica ab anno 1402 ad annum 1849, wyd. J. Muczkowski, Kraków 1849

Lub. – APP, Benedyktyni Lubiń; obecnie cytujemy: BenLub.; jeśli jednak nie udało się ustalić nowej sygnatury po przesygnowaniu, nadal cytujemy starą (Lub.)

Ludat – Das Lebuser Stiftsregister von 1405, wyd. H. Ludat, Wiesbaden 1965

LutKap – K. Lutyński, Kapituła katedralna w Poznaniu w XVI wieku. Organizacja i majątek, Poznań 2000

LWK – Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1564-1565, cz. I, wyd. A. Tomczak, Cz. Ohryzko-Włodarska, J. Włodarczyk, Bydgoszcz 1961, cz. II, wyd. A. Tomczak, Bydgoszcz 1963, [cz. III]: Indeksy do cz. I i II, Bydgoszcz 1964

LWK 1616/20 – Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1616/20, cz. I-II, wyd. Z. Górski, R. Kabaciński, J. Pakulski, Wrocław 1994

LWK 1628/32 – Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1628-1632, cz. I-III, wyd. Z. Guldon, Wrocław 1967-1969

LWK 1659/65 – Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1659-1665, cz. I, wyd. Cz. Ohryzko-Włodarska, Wrocław 1978, cz. II, wyd. Z. Górski, J. Pakulski, A. Tomczak, Toruń 1996

ŁKrot. – J. Łukaszewicz, Krótki historyczno-statystyczny opis miast i wsi w dzisiejszym powiecie krotoszyńskim od najdawniejszych czasów po rok 1494, t. 1-2, Poznań 1869-1875

ŁOp. – J. Łukaszewicz, Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i in. zakładów dobroczynnych w dawnej diecezyi poznańskiej, t. 1-3, Poznań 1859-1863

M – APP, Akta miast; po „M” następuje nazwa miasta

MAd. – Mapy administracyjne powiatów w skali 1:100000: Powiaty Chodzież, Czarnków, Gostyń, Grodzisk, Kościan, Leszno, Międzychód, Międzyrzecz, Nowy Tomyśl, Oborniki, Poznań, Rawicz, Szamotuły, Śrem, Trzcianka, Wałcz, Wolsztyn, Wschowa, Państwowe Przedsiębiorstwo Kartograficzne, Warszawa 1959-1976

Maleczyński Studia – K. Maleczyński, Studia nad dyplomami i kancelarią Odonica i Laskonogiego (1202-1239), Lwów 1928

Maske – R. Maske, Geschichte der Stadt Bad Polzin in Pommern, Stettin 1937

Matuszewski Imm. – J. Matuszewski, Immunitet ekonomiczny w dobrach kościoła w Polsce do r. 1381, Poznań 1936

MetrLips. – Metrica nec non liber nationis Polonicae Universitatis Lipsiensis ab anno 1409 usque ad 1600, wyd. S. Tomkowicz, Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce 2, 1882, s. 409-467

Metryka 1 – Metryka Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400-1508, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska, przy współudziale R. Grzesika, t. 1-2, Kraków 2004

Metryka 2 – Metryka czyli album Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1509-1551, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska, przy współudziale R. Grzesika, Warszawa 2010

MH – „Miesięcznik Heraldyczny”

MHP – Materiały do historii prawa i heraldyki polskiej, wyd. B. Ulanowski, Archiwum Komisji Historycznej 3, 1886, s. 271-471

MikaOpisy – Opisy i lustracje miasta Poznania z XVI-XVIII wieku, wyd. M. J. Mika, Poznań 1960

MK – AGAD, Metryka Koronna

MKOpor – Księga Metryki Koronnej podkanclerzego Andrzeja Oporowskiego z lat 1479-1483, ze spuścizny A. Prochaski, wyd. G. Rutkowska, Warszawa 2005

Mosbach – A. Mosbach, Przyczynki do dziejów polskich z Archiwum miasta Wrocławia, Poznań 1860

MPH – Monumenta Poloniae historica, t. 1-6, Lwów 1864-1893

MPHn. – Monumenta Poloniae historica, Nova series

MPV – Monumenta Poloniae Vaticana, t. 1-3, wyd. J. Ptaśnik, Kraków 1913-1914; t. 9, wyd. S. Szczur, Cracoviae 1994; t. 10, wyd. M.D. Kowalski, Cracoviae 2002

MS – Matricularum Regni Poloniae summaria, t. 1-4, 5/1, wyd. T. Wierzbowski, Warszawa 1905-1919; t. 5/2, wyd. J. Płocha, A. Rybarski, I. Sułkowska, Warszawa 1961

MTop. (+ data) – Mapy topograficzne w skali 1:100000

Münch – H. Münch, Geneza rozplanowania miast wielkopolskich XIII i XIV wieku, Kraków 1946

Nazwy – Nazwy miejscowe Polski. Historia, pochodzenie, zmiany, red. K. Rymut, t. 1 n., Kraków 1996 n.

Neumark – Repertorium der im Königlischen Staatsarchive zu Königsberg in Preussen befindlichen Urkunden zur Geschichte der Neumark, [wyd.] E. Joachim, P. von Niessen, Landsberg a. W. 1895, „Schriften des Vereins für Geschichte der Neumark” 3

NG – APP, Nakło – księgi grodzkie

NKProm. – Najstarsza księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1402-1541, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska, Warszawa 2011

Not. – A. Gąsiorowski, Notariusze publiczni w Wielkopolsce schyłku wieków średnich. Katalog admisji w Gnieźnie i w Poznaniu 1420-1500, Poznań 1993

Now. – J. Nowacki, Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. 1-2, Poznań 1959-1964

Now. Kolegiata – J. Nowacki, Kolegiata NMP w Poznaniu, „Miesięcznik Kościelny Archidiecezji Poznańskiej” 6, 1951, nr 11-12, s. 314-341

Now. Nieznane – J. Nowacki, Nieznane dokumenty z XIII wieku, „Nasza Przeszłość” 4, 1948, s. 279-294

NZ – APP, Nakło – księgi ziemskie

Obra – APP, Cystersi Obra

Ołob. – APP, Cysterki Ołobok

Opisanie parafiów – Geograficzno-statystyczne opisanie parafiów Królestwa Polskiego w roku 179. [!] przez K. Perthéesa geografa króla Stanisława Augusta, t. V: Archidiecezja gnieźnieńska, t. VII: Diecezja poznańska. Mikrofilm w zbiorach Pracowni Atlasu Historycznego Polski w Instytucie Historii PAN w Warszawie

Ow. – APP, Cysterki Owińska

Perthées – Mappa szczegulna woiewodztwa kaliskiego zrządzona... przez Karola de Perthées pułkownika-geografa [b.d.]; Mappa szczegulna woiewodztwa poznańskiego zrządzona... przez Karola de Perthées pułkownika-geografa, 1791 (or. zaginiony; klisze w Pracowni Atlasu Instytutu Historii PAN w Warszawie)

PG – APP, Poznań – księgi grodzkie

Piotrkowska 1 – U. Piotrkowska, Struktura i rozmieszczenie własności ziemskiej w powiecie kościańskim i ziemi wschowskiej w drugiej połowie XVI wieku, „Rocznik Leszczyński” 1, 1977, s. 207-320

Piotrkowska 2 – taż, Struktura i rozmieszczenie własności ziemskiej w powiatach poznańskim i wałeckim w drugiej połowie XVI wieku, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza” (33), 17, z. 1, 1989, s. 5-112

Plany – Plany Poznania, opr. D. Książkiewicz-Bartkowiak, Poznań 2010

PmP – Przywileje miasta Poznania XIII-XVIII wieku, wyd. W. Maisel, Poznań 1994

Podymne – Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich rps 334/II, Rejestr podymnego woj. poznańskiego z 1631 r.; na k. 71-80 rejestr podymnego dla pow. kcyńskiego z 1635 r.

Pol. – Codex diplomaticus Poloniae, t. 1-2, wyd. L. Rzyszczewski, A. Muczkowski, Warszawa 1847, 1848, 1852

Posp. Rusz. – Materiały do dziejów pospolitego ruszenia z lat 1497, 1509, wyd. A. Pawiński, S. Kutrzeba, Archiwum Komisji Historycznej 9, 1902, s. 235-388

Pot. 304 – AGAD, Archiwum Publiczne Potockich rps 304, Regestr terminat, przywilejów poznańskiego, kaliskiego... województw... w roku 1564, 1565, uczyniony. Ten sam tekst również w BR rps 85

PP – APP, Poznań – księgi podkomorskie

PrCP – AAP, Producta in consistorio Posnaniensi

Preibisz – L. Preibisz, Zamek i klucz rydzyński, Rydzyna 1938

PrU – Preussisches Urkundenbuch, t. 1/1, [wyd. R.] Philippi, [P. K.] Wölky, Königsberg 1882; t. 1/2 [wyd.] A. Seraphim, Königsberg 1909

Przem. – APP, Cystersi Przemęt

PSB – Polski słownik biograficzny, t. 1 n., Kraków 1935 n.

PTPN – Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

PU – Pommersches Urkundenbuch, t. 1 [wyd. 2], [oprac.] K. Conrad, Köln-Wien 1970

PWc. – APP, Poznań – księgi wiecowe

PyG – APP, Pyzdry – księgi grodzkie

PyZ – APP, Pyzdry – księgi ziemskie

PZ – APP, Poznań – księgi ziemskie

Raczyński Wspomnienia – E. Raczyński, Wspomnienia Wielkopolski, t. 1-2, Poznań 1842-1843

Raumer – Die Neumark Brandenburg im Jahre 1337, oder Markraf Ludwigs des Aelteren Neumärkisches Landbuch aus dieser Zeit, wyd. G. W. von Raumer, Berlin 1837

Receptiones – Receptiones seu installationes ad episcopatum, praelaturas et canonicatus Ecclesiae Cathedralis Posnaniensis ab anno 1532 usque ad annum 1800, wyd. R. Weimann, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego” 35, 1909, s. 1-167

Reces – Reces graniczny między Wielkopolską a księstwem głogowskim z r. 1528-1531, wyd. Z. Celichowski, Poznań 1900

Reg. – Regesta historico-diplomatica Ordinis Sanctae Mariae Theutonicorum, [wyd.] E. Joachim, W. Hubatsch, cz. I: Index Tabularii Ordinis Sanctae Mariae Theutonicorum. Regesten zum Ordensbriefarchiv, t. 1/1 i t. 1/2: 1198-1454; t. 2: 1455-1510, Göttingen 1948, 1950; cz. II: Regesta Privilegiorum Ordinis Sanctae Mariae Theutonicorum. Regesten der Pergament-Urkunden aus der Zeit des Deutschen Ordens, Göttingen 1948

RejWozów – Rejestr wozów skarbnych od miast i miasteczek Rzeczypospolitej koronnych na wyprawę wojenną roku 1521 dostarczonych, wyd. C. Biernacki, Archiwum Komisji Historycznej 3, 1886, s. 473-499

RG – Repertorium Germanicum, t. 1-10, Berlin 1916 – Berlin-Boston 2018; materiał częściowo przeszukiwalny online: http://www.romana-repertoria.net/993.html

RPG – Repertorium Poenitentiariae Germanicum, t. 1-11, Tübingen 1998 – Berlin-Boston 2018; materiał częściowo przeszukiwalny online: http://www.romana-repertoria.net/993.html

RH – „Roczniki Historyczne”

Rospond Nazwy – S. Rospond, Słownik nazw geograficznych Polski zachodniej i północnej, t. 1 i 2, Wrocław 1951

RPD – Repertorium polskich dokumentów doby piastowskiej, oprac. Z. Kozłowska-Budkowa, z. 1, Kraków 1937

RŚ – Regesty śląskie, t. 1-5, red. W. Korta, Wrocław 1975-1992

RTH – „Rocznik (Polskiego) Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie”

Rykaczewski – Inventarium omnium et singulorum privilegorium, litterarum, diplomatum, scripturarum et munimentorum quaecunque in Archivo Regni in Arce Cracoviensi continentur, wyd. E. Rykaczewski, Lutetiae Parisiorum 1862

SBP – Stadtbuch von Posen, Acten des städtischen Rathes 1398-1433, wyd. A. Warschauer, Posen 1892

SBPK – Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz zu Berlin

Schmettau – Schmettausche Karte von Pommern um 1780, 1:50000, [w:] Historischer Atlas von Pommern, III, Sonderreihe, Köln-Graz 1963

Schmidt [recte Schmitt] – F. W. F. Schmitt, Geschichte des Deutsch-Croner Kreises, Thorn 1867

Schr.Eng. – F. L. Schroetter, F. B. Engelhardt, Karte von Ost-Preussen nebst Preussisch-Litthauen und West-Preussen nebst dem Netzdistrict, 1796-1802, 1:50000, SBPK, sygn. N 1020 Holzkasten

Schrötter – Karte von Ost-Preussen und Preussisch-Litthauen und West-Preussen nebst dem Netzdistrict aufgenommen unter Leitung des Königl. Preuss. Staats Ministers – – von Schroetter in den Jahren von 1796 bis 1802, 1:150000, Historisch-geographischer Atlas des Preussenlandes, Lieferung 6, Wiesbaden 1978

Schultz – Fr. Schultz, Das Deutsch Kroner Land im 14. Jahrhundert, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins” 39, 1899, s. 1-98

Schultz Geschichte – Fr. Schultz, Geschichte des Kreises Deutsch Krone, Deutsch Krone 1902

Schulz Netzegau – W. Schulz, Quellenband zur Geschichte der zweiten deutschen Ostsiedlung im westlichen Netzegau, Leipzig 1938, („Deutschland und der Osten”, t. 10)

Sent. – AAP, Sententiae

SG – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski i in., t. 1-15, Warszawa 1880-1902

SHG – Kartoteka w Pracowni Słownika Historyczno-Geograficznego Wielkopolski Instytutu Historii PAN w Poznaniu

SHGKrak. – Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. I n., Wrocław, Kraków 1980 n.

Sik. Dok. – F. Sikora, Dokumenty i kancelaria Przemysła I oraz Bolesława Pobożnego 1239-1279 na tle współczesnej dyplomatyki wielkopolskiej, Wrocław 1969

Sik. Kryt. – Krytyka autentyczności dokumentów Przemysła I, „Studia Historyczne” 11, z. 2 (41), 1968, s. 139-179

Sik. Niezn. – Nieznane dokumenty bożogrobców gnieźnieńskich, zebrał F. Sikora (maszynopis w SHG)

Sik. Przyw. – Przywileje rycerskie synów Władysława Odonica. Krytyka autentyczności, RH 34, 1968, s. 9-47

Sik. ZeSt. – Ze studiów nad średniowiecznymi kancelariami polskimi, „Studia Historyczne” 16, z. 1 (60), 1973, s. 3-47

SLP – Städtebuch des Landes Posen, wyd. H. Wuttke, Leipzig 1877

Spis – Spis miejscowości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1967

SRP – Scriptores rerum Prussicarum. Die Geschichtsquellen der preussischen Vorzeit bis zum Untergang der Ordenherrschaft, wyd. T. Hirsch, H. Töppen, E. Strehlke, t. 1-5, Leipzig 1861-1874

SRS – Scriptores rerum Silesiacarum, t. 1-17, Breslau 1835-1902

StCist. – Statuta capitulorum generalium Ordinis Cisterciensis ab anno 1116 ad annum 1786, wyd. J. Canivez, t. 1-8, Louvain 1933-1941

Straty – Straty bibliotek i archiwów warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 1-3, Warszawa 1955-1957

SU – Schlesisches Urkundenbuch, t. 1, wyd. H. Appelt, Wien-Köln-Graz 1963-1971; t. 2-6, wyd. W. Irgang, Wien-Köln-Graz 1978-1998

Syska – E. Syska, Rzekoma umowa graniczna polsko-nowomarchijska datowana na rok 1251, RH 64, 1998, s. 128-183

SzGniezn. – S. Kozierowski, Szematyzm historyczny ustrojów parafialnych dzisiejszej archidiecezji gnieźnieńskiej, Poznań 1934

SzPozn. – tegoż, Szematyzm historyczny ustrojów parafialnych dzisiejszej archidiecezji poznańskiej, Poznań 1935

SzwedaGrzym – A. Szweda, Ród Grzymałów w Wielkopolsce, Toruń 2001

SŹ – Studia Źródłoznawcze, t. 1 n., Warszawa, Poznań 1957 n.

Świechowski – Z. Świechowski, Budownictwo romańskie w Polsce. Katalog zabytków, Wrocław 1963

Tab. – APP, Księgi grodzkie i ziemskie – Zbiór tabel podatkowych i lustracji

TD – Teki Dworzaczka. Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów szlachty wielkopolskiej XV-XX w. [Płyta kompaktowa (CD-ROM)], Biblioteka Kórnicka Polskiej Akademii Nauk, opr. A. Bieniaszewski i R. Prinke, red. J. Wisłocki, wersja 1.0.0, wersja 1.2.0, Kórnik-Poznań 1995, 1997; dostępne też on-line: http://teki.bkpan.poznan.pl

Temp. – Urkunden und Regesten zur Geschichte des Templerordens im Bereich des Bistums Cammin und der Kirchenprovinz Gnesen, oprac. H. Lüpke, wyd. W. Irgang, Köln 1987

Theiner – Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae gentiumque finitimarum historiam illustrantia... collecta... ab Augustino Theiner, t. 1-2, Romae 1860-1861

Thietm. – Kronika Thietmara, wyd. M. Z. Jedlicki, Poznań 1953

UDR – Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII – XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, t. 1 n., Wrocław 1985 n., Kórnik 1990 n.

UMTB (+ data) – Urmesstischblätter [rękopiśmienna mapa topograficzna państwa pruskiego w skali 1:25000, opracowywana od 1822], Staatsbibliothek zu Berlin, Preussischer Kulturbesitz, Kartenabteilung, Kart. N 729

UN – Urzędowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych, [następuje nr zeszytu i strona]: nr 53 miasto Poznań i pow. poznański, 1966; nr 75 pow. chodzieski, 1967; nr 76 pow. czarnkowski, 1967; nr 78 pow. gostyński, 1970

VG – Wizytacje dóbr arcybiskupstwa gnieźnieńskiego i kapituły gnieźnieńskiej z XVI w., wyd. B. Ulanowski, Kraków 1920

Walczak – Materiały dot. osadnictwa ziemi wałeckiej, zebrane przez śp. dra Ryszarda Walczaka, przechowywane w SHG

Warschauer – A. Warschauer, Die städtischen Archive in der Provinz Posen, Leipzig 1901

Wągr. – APP, Cystersi Wągrowiec

Weise – Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preussen im 15. Jahrhundert, t. 1-3, wyd. E. Weise, Königsberg-Marburg 1939-1966

WG – APP, Wałcz – księgi grodzkie

Wielopolski – A. Wielopolski, Polsko-pomorskie spory graniczne w latach 1536-55, „Przegląd Zachodni” 10, z. 5/6, s. 64-111

Wierzbowski – T. Wierzbowski, Dwa fragmenty ksiąg kancelaryjnych królewskich z 1-szej połowy XV w., Warszawa 1907

Wp. – Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 1-4 [wyd. I. Zakrzewski], Poznań 1877-1881; t. 5, wyd. F. Piekosiński, Poznań 1908; t. VI, wyd. A. Gąsiorowski i H. Kowalewicz, Warszawa 1982; t. VII, wyd. A. Gąsiorowski i R. Walczak, Warszawa 1985; t. VIII-X, wyd. A. Gąsiorowski i T. Jasiński, Warszawa 1989, 1990, Poznań 1993; t. XI, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jasiński, T. Jurek, I. Skierska, Poznań 1999

WR – Wielkopolskie roty sądowe, wyd. H. Kowalewicz, W. Kuraszkiewicz, t. 1: Roty poznańskie; t. 2: Roty pyzdrskie, Poznań-Wrocław 1959, 1960; t. 3: Roty kościańskie; t. 4: Roty kaliskie, Wrocław 1967; t. 5: A. Roty gnieźnieńskie, B. Roty konińskie, Wrocław 1981

Wrede – G. Wrede, Grenzen der Neumark 1319-1817, Greifswald 1935

Wronki – APP, Dominikanie Wronki

WSB – Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa 1981

WsG – APP, Wschowa – księgi grodzkie

WsP – APP, Wschowa – księgi podkomorskie

WsZ – APP, Wschowa – księgi ziemskie

Zbiór akt kl. – APP, Zbiór akt klasztornych, materiały ogólne (zbiór dziś rozproszony po innych zespołach)

ZDM – Zbiór dokumentów małopolskich, t. 1-3, wyd. S. Kuraś; t. 4-8, wyd. I. Sułkowska-Kuraś i S. Kuraś, Wrocław 1962-1975

ZSK – Wybór zapisek sądowych kaliskich z lat 1409-1416, wyd. B. Ulanowski, Archiwum Komisji Historycznej 3, 1886, s. 153-270

ZSW – Wybór zapisek sądowych grodzkich i ziemskich wielkopolskich, t. I z. 1, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1902, [w:] tegoż, Studia, rozprawy i materiały z dziedziny historii polskiej i prawa polskiego, t. 6, z. 1

ŹD – Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym [rejestry poborowe], wyd. A. Pawiński, t. 1: Wielkopolska, Warszawa 1883, Źródła dziejowe 12

ŹrKart. Pozn. – Źródła kartograficzne do dziejów Poznania. Katalog wystawy. Muzeum Historii m. Poznania, Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, wrzesień 1978

Żychl. – T. Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, t. 1-31, Poznań 1879-1908

 

 

SKRÓTY RZECZOWE

 

a. – ante (przed)

abp – arcybiskup gnieźnieński

abstwo – arcybiskupstwo

archid. – archidiakon

bab. – babimojski

b.d. – bez daty

bened. – benedyktyni

biech. – biechowski

bledz. – bledzewski

bnin. – bniński

bożogr. – bożogrobcy

bp – biskup

bpstwo – biskupstwo

brand. – brandenburski

Brod. – Brodaty

buk. – bukowski

burgr. – burgrabia

burm. – burmistrz

bydg. – bydgoski

c. – córka

cc. – córki

chełm. – chełmiński

chor. – chorąży

Chrzc. – Chrzciciel

cyst. – cystersi

cz. – część

czarnk. – czarnkowski

ćw. – ćwiertnia

dek. – dekanat

den. – denar

diec. – diecezja

dobrz. – dobrzyński

dok. – dokument

dor. – doroczny

dot. – dotyczy, dotyczący

drewn. – drewniany

druż. – drużyński

dystr. – dystrykt

dz. – dziedzic, dziedziczka

ewent. – ewentualny, -ie

dziedz. – dziedziczny

dzierż. – dzierżawa

dzies. – dziesięcina

E – East (wschód)

ekon. – ekonomiczny

Ewang. – Ewangelista

fals. – falsyfikat

fl. – floreny

flam. – flamandzki

folw. – folwark, folwarczny

frank. – frankoński

gen. – generalny

giec. – giecki

głog. – głogowski

gnieźn. – gnieźnieński

gr – grosz

gran. – granica, graniczny

grz. – grzywna

h. – herb

handl. – handlowy

ident. – identyczny

imm. – immunitet

in. – inny, inni

inowrocł. – inowrocławski

interpol. – interpolowany

Jag. – Jagiełło, Jagiellończyk

jez. – jezioro

joan. – joannici

k. – koło (w tekście), karta (w sygnaturze źródłowej)

kal. – kaliski

kam. – kamieński

kan. – kanonik, kanonicki

kan. reg. – kanonicy regularni

kap. – kapituła, kapitulny

karczm. – karczmarski

karz. – karzecki

kaszt. – kasztelan

Kat. – Katarzyna

kat. – katedra

kcyn. – kcyński

kl. – klasztor

klar. – klaryski

klaszt. – klasztorny

km – kilometr

koleg. – kolegiata

komor. – komornik, komornicy

kon. – koniński

kop. – kopia

kor. – koronny

kostrz. – kostrzyński

kośc. – kościański

krak. – krakowski

krob. – krobski

król. – królewski

krusz. – kruszwicki

krzyw. – krzywiński

ks. – książę, księżna, księstwo

ksiąs. – ksiąski

kuj. – kujawski

l. – lata

Lask. – Laskonogi

lądz. – lądzki

lub. – lubiński

ł. – łan

łekn. – łekneński

łęcz. – łęczycki

Łok. – Łokietek

m. – miasto

Mac. – Maciej

Magd. – Magdalena

magd. – magdeburski

małd. – małdrat, małdratowy

Małg. – Małgorzata

małol. – małoletni

margr. – margrabia

Mat. – Mateusz

maz. – mazowiecki

miej. – miejski

mieszcz. – mieszczanin

międz. – międzyrzecki

Mik. – Mikołaj

mł. – młyn

młp. – małopolski

mod. – moderski

mogil. – mogileński

N – North (północ)

n. – następne

nak. – nakielski

nal. – należy, należący

niedz. – niedzielny

niem. – niemiecki

niezident. – niezidentyfikowany

niezn. – nieznany

NMP – Najświętsza Maria Panna

ober. – oberski

obl. – oblata

Od. – Odonic

odol. – odolanowski

ok. – około

ołob. – ołobocki

opat. – opatówecki

opust. – opustoszały

or. – oryginał

os. – osiadły, osadzony

ostrz. – ostrzeszowski

owin. – owiński

p. – punkt (rozdział hasła)

pap. – papież, papieski

par. – parafia, parafialny

parad. – paradyski

pien. – pieniężny

pleb. – pleban, plebański

Pob. – Pobożny

pobiedz. – pobiedziski

pocz. – początek

podkom. – podkomorzy

pol. – polski

pom. – pomorski

posp. – pospolity

pow. – powiat

pozn. – poznański

półgr – półgroszek

półł. – półłanek

półśl. – półśledzie (pół śladu)

pr. – prawo

prac. – pracowity

pras. – praski

prawdop. – prawdopodobnie

preb. – prebenda

prep. – prepozyt

przedm. – przedmieście

przem. – przemęcki

przyp. – przypis

przyw. – przywilej

pszcz. – pszczewski

pyzdr. – pyzdrski

radz. – radzimski

reg. – regest

rodz. – rodzony, -a

rogoz. – rogoziński

rps – rękopis

rz. – rzeka

rzem. – rzemieślnik

S – South (południe)

s. – strona, także: syn

sant. – santocki

sąd. – sądowy

sier. – sieradzki

sk. – skojec

sław. – sławetny (famatus)

snop. – snopowa

soł. – sołecki

ss. – synowie

St. – Stary

Stan. – Stanisław

star. – starosta

starogr. – starogrodzki

Stol. Apost. – Stolica Apostolska

stren. – strenuus

stryj. – stryjeczny

stwo – starostwo

szer. – szeroki

szl. – szlachetny (nobilis)

szlach. – szlachecki

szt. – sztuka

ś. – święty

śl. – ślad

śląs. – śląski

średz. – średzki

śrem. – śremski

śś. – święci

śwd. – świadek

tenut. – tenutariusz

trans. – transumpt

trzem. – trzemeszeński

uczc. – uczciwy (honestus)

ur. – urodzony (generosus)

v – verso

W – West (zachód)

wał. – wałecki

Warn. – Warneńczyk

Wawrz. – Wawrzyniec

wągr. – wągrowiecki

wczśr. – wczesnośredniowieczny

wd. – wdowa

wda – wojewoda

węg. – węgierski

wiard. – wiardunek, wiardunkowy

wielich. – wielichowski

Winc. – Wincenty

Wlkp., wlkp. – Wielkopolska, wielkopolski

własn. – własność

właśc. – właściciel

włocł. – włocławski

woj. – województwo

Wojc. – Wojciech

wójt. – wójtowski

wrocł. – wrocławski

wsch. – wschowski

wspomn. – wspomniany

wzm. – wzmianka

zagr. – zagrodnik, zagrodnicy

Zak. Krzyż. – Zakon Krzyżacki

zastrz. – zastrzeżenie

zbąsz. – zbąszyński

zł – złoty

zm. – zmarł, zmarły

zw. – zwany

ż. – żona

żnin. – żniński

żon. – żoński

żyd. – żydowski

→ – zobacz

 

Ponadto używa się skrótów konwencjonalnych, tutaj nie wymienionych.