(1344 Lobodnye, 1383 Lobbodne, 1404 Lobodne, 1448 Lyobodne, 1465 Llobodne, 1489 Lobodno, 1564 Lobodna) 4,5 km na NE od Kłobucka.

1. 1489, 1530, 1581 pow. lel. (RP k. 132, 65, ŹD s. 79); 1470-80 n. par. Kłobuck (DLb. 3 s. 170).

2. 1383 dąbrowa Ostrowy leżąca w dystr. krzepickim na granicy wsi: L., Kocin, Prusiecko [woj. sier.] i Jajki [woj. sier.] (ZDM4, 1066); 1551 droga przez L., którą kupcy często jeżdżą z towarami i pędzą bydło, zamiast starą, zwyczajową drogą przez → Kłobuck p. 2d.; 1555 L. graniczy z m. Kłobuckiem i wsią → Kamyk p. 2; 1564 na porzeczu [kłobuckim] między L. a Zagórzem znajdują się stawy – jeden Rosochać z młynem należącym do L. i drugi Łobodny Staw (LK 2 s. 16, 19); 1598 do plebana z Miedźna należą pola między tą wsią a L. (WR k. 348).

3. Własn. ryc, a następnie król. w stwie krzepickim. -a. Sprawy własnościowe. 1344, 1424, 1451 → p. 4; 1470-80 wieś L. własn. król. (DLb. 3 s. 170); 1489 L. należy do zamku Krzepice (RP k. 132r); 1532, 1564 L. wsią król. w stwie krzepickim (In. K 1 k. 17v; LK 2 s. 19); 1567 → p. 4.

-b. Kmiecie. 1344 → p. 4; 1464 n. kmiecie uprawiający role o określonym areale: 1464-71 Maciej Kur 1/2 ł.; 1464 Wiąsz 1/2 ł.; 1464 Żaczek 1 ł.; 1464-71 Tomasz Zaklika, Zakliczyc 1/2 ł.; Josz 1 1/2 ł.; 1464-71 Wojc. Palisz 1/2 ł.; 1464 Miczek „gener” sołtysa 1 ł.; 1464-71 Jakub Oleszka; 1464-71 Wawrzyniec 1/21.; 1464-71 Maciej Brzytwa 1/2 ł.; 1464-71 Bartłomiej, Bartek Oleszka 1 ł.; 1464-71 Maciej sołtys 2 ł.; 1464-71 Mika 1 ł.; 1464-71 Maciej Gołąb 1/2 ł. w 1464 i 1 ł. w 1. 1468-71; 1464-71 Stan. Piechota 1 ł.; 1464-8 Godek 1/2 ł.; 1464-71 Miczoch 1 ł.; 1464 Sikorzyna 1 ł.; 1464 Agnieszka 1/2 ł. po Adamkowej; Suchwast 1 ł. przed 1464; 1464-71 Maciej Gołyjan; 1464 Slakowa 1/2 ł.; 1464-71 Sowina 1 ł.; 1464-71 Sochała 1 ł.; 1464-71 Wojtek Swala 2 ł.; 1464-71 Więcław Gołek 1 ł. po Kochanie; 1464-71 Wojdyło; 1464 Maciej Swala 1/2 ł.; 1464-71 Marcin Latoń 1 ł.; 1464-71 Jan Czech 1 ł.; 1464 Piotr Dohar [?] 1/2 ł.; 1464-71 Bogusz role Błeszczyńskie; 1464 Strobodło; 1465 Jan Stolarz; 1465 Mik. Stary Zaklika; 1465-71 Jan Nos 1 1/2 ł.; 1465-8 Jan Sikora; 1465-71 Jan karczmarz; 1465-71 Jan sołtys; 1468 Maciej 1 ł.; 1468-71 Jan Żak; 1468-71 Zakliczyna wd. po Mik. Starym 1 ł. (BPAN rps 1967 k. 5v, 253, 258v, 271v); 1474-5 Gołek z L. uprawia 1 ł. w Kłobucku-Staromieściu (BPANrps 1967 k. 55, 62); 1482 Gołąb kmieć z L. (Spominki klasztoru kłobuckiego, oprac. Z. Perzanowski, Rocznik Muzeum Okręgowego w Częstochowie, Historia, 1, 1985, nr 102); 1564 w L. 26 kmieci, w tym 17 łanników i 9 półtorałanników, 2 karczmarzy, 2 młynarzy, sołtys (LK 2 s. 19).

-c. Areał, karczma, młyny, pobór. 1464-71 → p. 3b; 1470-80 we wsi L. 33 i 1/2 ł. kmiec., 6 ł. sołtysich, młyn król. bez ról i młyn sołtysi również bez ról. Nie ma karczmy, zagród i folwarku (DLb. 3 s. 170); 1530 w L. pobór z 18 ł. i 1 młyna dziedz. o 1 kole (RP k. 61); 1532 w L. 24 ł. kmiece, z których płacony jest czynsz po 32 gr, płacone stacje 2 gr i oddawane daniny; wójtostwo, karczma, 2 młyny i 2 dobre stawy (In. K 1 k. 17v); 1564 w L. 30 1/2 ł. kmiec., z których płacony jest czynsz, oddawana sep po 4 ćw. z łanu, 6 kogutów po 1 gr, 20 jaj; 1 ł. pusty, który kmiecie obsiewają na folwark; 2 karczmy z rolami, z których jeden karczmarz płaci 1 grz. 12 gr, a drugi 5 grz. czynszu; 2 młyny -jeden na Rosochaczu o 1 kole korzecznym, z którego młynarz tytułem dzierżawy płaci 3 grz., i drugi za L. z rolą o 1 kole, z którego młynarz tytułem dzierżawy płaci 5 grz. i wykarmia 2 wieprze; kmiecie płacą 36 gr miodowego, 12 gr wicnego albo obiednego, 36 gr polnego, a sołtys płaci 24 gr wicnego; kmiecie z L. pracują na folwarku król. w Zagórzu (LK 2 s. 19).

4. 1344 komes Mikołaj sędzia ziemski sier.¹W 1. 1311-30 był pkom. sier., a w 1. 1335-46 sędzią sier. (UŁS s. 115, 123, 174; J. Bieniak, Milites w procesie polsko-krzyżackim z 1339 roku, PH 75, 1984, s. 508) sprzedaje braciom Elingowi i Jakubowi za 7 1/2 grz. gr pras. sołectwo w swojej dziedzinie L. k. Kłobucka w ziemi krak., w wyznaczonych granicach z prawem osadzenia jej na pr. średzkim na 40 ł. Sołtysi mają mieć z tych wszystkich łanów 6 i 1/2 wolnego ł., łąkę zw. Wodzna, mogą założyć dla swego użytku barcie, młyn z sadzawką, karczmę, jatkę chlebną rzeźniczą, warsztat szewski i kowalski oraz smolarnię. Przysługuje im trzeci denar z opłat sąd. Winni dawać na wyprawę król. konia wart. 2 grz., są wolni od służby dla komesa poza granicami kraju, a obowiązani do niej w granicach kraju. W przypadku ubicia zwierzyny mają dać komesowi szynkę. Wolnizna od komesa 16 lat, od króla zaś 12 lat. Po jej upływie komes ma otrzymywać z łanu pokow [1/3 beczki] miodu i 8 sk. Kmiecie trzy razy w roku mają dawać utrzymanie wg pr. średz. komesowi lub jego wysłannikowi przybywającemu na sąd generalny. Komes zastrzega dla siebie rzekę zw. Trzebka, natomiast sołtys i kmiecie uzyskują prawo korzystania z rzeki zw. „Notcza” [dziś Biała Oksza] (DP 135; AJG rps 1307 k. 3-4 – kop. z 1 poł. XVII w.)²Dokument ten zachował się w dwóch kopiach, jednej – mocno zniszczonej i z licznymi lukami, którą wydał J. Fijałek w DP, i drugiej – pełniejszej z pierwszej połowy XVII w; 1424 Jan Mężyk z Dąbrowy [h. Wadwicz] star. krzepicki i ostrzeszowski nadaje za wierną służbę sław. sołtysom z L.: braciom Sobkowi, Tomkowi i Piotrowi pisarzowi swego brata Henryka z Rogowa [pow. wiśl., pieczętował się on h. Działosza]³Tekst dokumentu może sugerować, iż Jana Mężyka i Henryka z Rogowa łączyło pokrewieństwo, jednak według ustaleń B. Czwojdrak, Rogowscy herbu Działosza podskarbiowie królewscy. Studium z dziejów możnowładztwa w drugiej połowie XIV i w XV wieku, Katowice 2002, s. 28-31, obaj mogli być co najwyżej spowinowaceni miejsce na sadzawkę po obu brzegach rz. Okszy (in fluvio Noczcza) poniżej młyna stwa krzepickiego zw. Wielki Młyn⁴W kopii dok. wydanej drukiem przez J. Fijałka w DP błędny odczyt „Viszlny Mlin” (DP 136; AJG rps 1307 k. 4 – kop. z 1 poł. XVII w.); 1448 → p. 5; 1451 Kazimierz Jag. na prośby Tomasza sołtysa wsi król. L.⁵Prawdopodobnie tożsamy z Tomaszem sołtysem L., wymienionym w 1424 r., ewentualnie jego syn k. Kłobucka w stwie krzepickim zatwierdza dok. Mikołaja sędziego sier. z 1344 i dok. Jana Mężyka z 1424. Potwierdza też Tomaszowi posiadanie sołectwa i stawu (DP 134); 1464-71 Maciej sołtys uprawiający 2 ł.; 1465-71 Jan sołtys (BPANrps 1967 k. 5v, 253, 258v, 27lv); 1470-80 w L. sołtys ma 6 ł. i młyn bez ról (DLb. 3 s. 170); 1519 Zygmunt I na prośbę Stan. Łobodzieńskiego z L. kapelana król. nadaje jego br. Mikołajowi nowy przyw. na sołectwo we Wręczycy, należące do stwa krzepickiego, na które to sołectwo miał już przywileje Stanisława z Kurozwęk star. wieluńskiego i krzepickiego z zapisem 30 grz. (MS 4, 3056); 1530 pobór 12 gr od sołtysa w L. (RP k. 65); 1532 w L. wójtostwo (In. K 1 k. 17v); 1552 Zygmunt August nadaje Janowi i Marcinowi Łobodzieńskim w dożywocie sołectwo w L. (MS 5, 5593); 1564 sołtys w L. (LK 2 s. 19); 1567 tenże nadaje Jakubowi zw. Kuba i jego ż. Elżbiecie Pierzchnieńskiej (Piersczienska) w dożywocie połowę wójtostwa w L. (MS 5, 9933)⁶W 1589 r. Mik. Wolski star. krzepicki wykupił sołectwo w L. od Jakuba i Jana Sochałów (A. Kiełbicka, Studia nad sołectwami w województwie krakowskim w XVI-XVIII w., Toruń 1964, s. 104-5).

5. 1448 kościół par. w Kłobucku pobiera dzies. pien. m.in. we wsi L., z której sołtys i kmiecie płacą z każdego łanu 9 gr → Kłobuck p. 5aa; 1454 do uposażenia kl. kan. reg. w Kłobucku należy m.in. dzies. pien. w L. po 9 gr z łanu → Kłobuck p. 5aa; 1464-5 dzies. pien. w wysokości 6 gr z łanu w L. dla kl. (BPAN rps 1967 k. 253, 258v)⁷W tym fragmencie rachunków kl. kłobuckiego podano błędnie wysokość dziesięciny, która wynosiła nie 6, a 9 gr; 1468-87 kl. kłobucki pobiera z łanów zasiedlonych w L. dzies. pien. w wysokości 9 gr z łanu, a z łanów opust., ale uprawianych przez kmieci, dzies. snop. (BPAN rps 1967 k. 5v, 36v, 43, 51, 57, 64, 70, 76, 80v, 90, 98-98v, 106-106v, 115, 123v, 131v, 138-138v, 146, 152, 271); 1470-80 dzies. pien. w wysokości 9 gr z łanu z 33 ł. kmiec. i 6 ł. sołtysich w L. dla kl. kłobuckiego (DLb. 3 s. 170); 1529 dzies. pien. w wysokości 3 grz. z całej wsi L. dla tegoż klasztoru (LR s. 326).

6. 1404 Piotr s. Michała z L. studentem Ak. Krak.; 1500 Stanisław s. Macieja studentem Ak. Krak. (Ind. s. 251, 285); 1519 → p. 4; 1559 Bajuk z L. zamieszkuje Kłobuck-Zawadę (In. K 1 k. 139v-142).

7. Kłobuck. Dzieje miasta i gminy (do roku 1939), pod red. F. Kiryka, Kr. 1998, s. 79, 99, 104, 109, 131, 139, 143, 145, 150-1, 165-6, 172, 181, 186-7, 190, 193, 200.

Uw. Zapiska zawarta w ZK 313 s. 258-9, dotycząca rozgraniczenia Mokrej i Wilkowiecka od Walenczowa w 1435 r., wymieniająca m.in. drogę łobodzińską biegnącą do Łobodna, jest fałszywa → Kłobuck uw.