ŁYSA GÓRA

(1403 Lyssagora, 1423 Llyssagora, 1435 Lisschagora, Lisszagora, 1438 Lissagora, 1466 Liza Góra, 1469 Lyssa Góra, Llysagora, 1480 Lyszagora, 1528 Lysagora), 4,5 km na SE od Żmigrodu.

1. 1462 ziemia i pow. biec. (ZK 17 s. 23); 1530, 1581 pow. biec. (RP k. 50; ŹD s. 122); 1470-80 par. Żmigród Stary (DLb. 1 s. 482).

2. 1467 Mikołaj i Katarzyna [Stadniccy] oraz Jan i Krzesław [Wojszykowie] rodzeństwo [przyrodnie] pozywają Jana Kobyleńskiego o rozgraniczenie dóbr, m.in. L. G. → Draganowa p. 2; 1481 pola zw. Leszczyny przynależą do L. G. jako pozostałość po opust. cz. Leszczyn → tamże p. 3; 1497 młyn w L. G. → p. 3a; 1503 L. G. graniczy z → Iwlą, p. 2; 1570 droga na Węgry przez L. G. (LDK s. 45).

3. Własn. szlach. -a. Sprawy własnościowe. 1410 w wyniku podziału dóbr po śmierci Pakosza ze Żmigrodu pkom. krak. L. G. przypada Przybysławowi z Grodziny [dziś Grudzyny] oraz jego br. Pakoszowi i Jakuszowi (→ Grodzina p. 3, ZDM 6, 1738); 1423 Pakosz ze Żmigrodu zastawia za 120 grz. L. G. Piotrowi Mleczce z Jedlicz [pow. pilzn.] (ZB las. 263); 1429 ww. Pakosz zastawia za 120 grz. ww. Mleczce L. G. (ZK 378 s. 42-3); 1435 Piotr z Żarnowicy oświadcza, że Piotr Mleczko spłacił wszystkie swe długi ciążące na L. G., Polance i Świeżowej; ww. Mleczko ustępuje Mikołajowi z Żarnowicy L. G. posiadaną w zastawie za 120 grz. od Pakosza ze Żmigrodu (ZB 1a s. 282); 1438 br. Pakosz z Grodziny i Przybysław ze Żmigrodu dzielą się dobrami. Przybysławowi przypada Żmigród wraz z wsiami, m.in. z L. G. (→ Grodzina, p. 3; ZK 146 s. 400); 1443 Piotr Mleczko ustępuje Mik. z Żarnowicy za 120 grz. trzymaną w zastawie od Pakosza ze Żmigrodu L. G. (BPAN rps 1538 s. 22).

1453 Katarzyna z L. G. [h. Szreniawa] c. Elżbiety i Pakosza ze Żmigrodu i Grodziny, ż. Krzesława Wojszyka z Wojczy [2-gi mąż Katarzyny] pokojowca król. i burg. krak., daje mężowi 1/3 wszystkich dóbr należących do zamku w Żmigrodzie, w tym L. G. (ZK 151 s. 210); 1462 taż Katarzyna wd. po ww. Wojszyku, ż. Pawła Gołuchowskiego zapisuje 700 grz. synowi z 1-go małżeństwa Mik. Stadnickiemu na dobrach ojczystych Żmigród Stary, L. G. i → Leszczyny (ZK 17 s. 22-3); Katarzyna z L. G. zastawia tę wieś Miklaszowi z → Lipnicy Górnej p. 3, par. Brzyska; Elżbieta wd. po Pakoszu ze Żmigrodu zezwala c. Katarzynie ż. Pawła Gołuchowskiego zastawić za 100 grz. L. G., którą trzyma w ramach oprawy alias posagu od zm. męża Pakosza. Elżbieta zawiesza swoje pr. posagowe i wienne w tej wsi, która ma do niej wrócić po wykupieniu zastawu przez córkę. Katarzyna odstępuje matce tytułem wiana łan zw. Czadrowskie i folwark w Mytarzy, całą Mytarkę z wyjątkiem stawu, który może jeden raz spuścić (na geden spust), 30 owiec (oves alias barbacze), 3 kamienie łoju z miasta [Żmigrodu], 1 słód z młyna w Żmigrodzie, 2 ćw. (mensuras sive metretas) pszenicy i żyta rocznie oraz 1/3 cła w Żmigrodzie; ww. Katarzyna zastawia za 100 grz. L. G. z przynależnościami, m.in. sołectwem, młynami, barciami Janowi Kobyleńskiemu stolnikowi krak. Kobyleński ma wykupić za 100 grz. u Miklasza z Lipnicy w oznaczonym terminie zastawioną mu L. G., a jeżeli tego nie uczyni, powyższa umowa utraci ważność (ZB 1 s. 220-1); ww. Katarzyna reguluje sprawy spadkowe po 1-szym mężu [Mik. Stadnickim] i zapisuje dzieciom z tego małżeństwa Mikołajowi i Katrzynie ż. Jana Trzecieskiego 1000 grz. otrzymane od męża. Mikołajowi przypadło 700 grz., zaś Katarzynie 300. Sumy te Katarzyna zapisuje na swej ojcowiźnie, m.in. na L. G. i → Leszczynach, p. 3; 1466 Mik. Stadnicki z siostrą Kachnąż. Jana Trzecieskiego oraz Jan i Krzesław synowie zm. Wojszyka pkom. krak., będąc dziećmi tej samej matki [ww. Katarzyny], zawierają układ w sprawie dóbr macierzystych: miasta i zamku Żmigrodu wraz z przynależnymi wsiami, m.in z L. G. Wojszykowie mają otrzymać 1/3 dóbr, zaś Stadniccy zachowają 2/3 dóbr, w tym L. G., aż do spłacenia przez Wojszyków 700 grz. Mik. Stadnickiemu i 300 Katarzynie (→ Leszczyny p. 3; SP 2, 3824; ZK 146 s. 284-5 osobna wklejka, 689-90); 1469 Jan i Krzesław Wojszykowie pozywają Mikołaja [z Lipnicy] dzierżawcę w L. G. o wydzielenie trzeciej cz. tamże według zapisu ich matki Katarzyny (ZK 146 s. 713); 1469-70 Mikołaj z Lipnicy dzierżawca w L. G. jest zobowiązany do wydzielenia w ciągu tygodnia br. Janowi i Krzesławowi ss. zm. Rrzesława z Wojczy pkom. krak. trzeciej cz. w L. G., którą to część zapisała mężowi Katarzyna, matka ww. braci. Wydzielenie nastąpi pod warunkiem, że bracia będą wypłacać Mikołajowi 5 grz. czynszu z dwóch pozostałych cz. wL.G,; ww. Mikołaj ma na mocy wyroku w ciągu tygodnia wydzielić br. Krzesławowi i Janowi z Wojczy trzecią cz. w L. G (ZCz. 4 s. 397,403, 430).

1470-80 Jan i Krzesław Wojszykowie oraz Mik. Stadnicki dziedzicami L. G. (DLb. 1 s. 482, 489-90)1Na s. 489-90 Długosz błędnie przydał Stadnickiemu imię Jan, zamiast Mikołaj; 1478 Anna z Niedźwiedzia c. zm. Jana Szlanty z Niedźwiedzia ż. Jana Pielsza ze Świeradzic daje Mik. Stadnickiemu ze Stadnik cz. ojczyste i macierzyste w Niedźwiedziu, Brusie i Waganowicach w ziemi krak. i pow. prosz., w zamian za L. G. w ziemi i krak. i pow. biec. i 1200 fl. węg. Jeśli Stadnicki nie wypełni swoich zobowiązań, to wwiąże Jana Pielsza do Łyszkowic (ZK 201 s. 263 zp., 267-8); 1480 Mik. Stadnicki ze Żmigrodu pozywa na wiec braci niedzielnych Jana i Krzeszława Wojszyków o niewydzielenie 1/3 dóbr, tj.: zamku i m. Żmigrodu, Starego Żmigrodu i m.in. L. G.; Adam, Tomasz, Jan, Andrzej i Elżbieta, rodzeństwo niepodzielone ze Żmigrodu pozywa ww. Jana i Krzesława o wydzielenie 1/3 ww. dóbr po matce Katarzynie Trzecieskiej ze Żmigrodu (ZB 3 s. 15-6); Jan z Lipnicy Wielkiej i Nieczwi w imieniu swych dzieci odsprzedaje Mik. Stadnickiemu dobra po zm. żonie, [siostrze Stadnickiego], m.in. L. G.; tenże Stadnicki i Jan Trzecieski w imieniu swej zm. ż. Katarzyny z jednej strony i Jan Wojszyk z drugiej umarzają zapisy na 1070 grz. m.in. na L. G. (→ Kąty, p. 3; ZK 146 s. 728-31); 1481 Krzesław Wojszyk ze Żmigrodu umarza zapis w aktach zawarty pod wadium 1000 grz. z Mik. Stadnickim na podział dóbr macierzystych, tj. zamku Żmigród i m.in. L. G. (ZB 2 s. 54, 56-7); podział dóbr żmigrodzkich → Leszczyny p. 3; 1490 Jan Wojszyk zapisuje ż. Jadwidze c. zm. Żyrkowskiego 2000 grz. posagu i wiana na poL. swych dóbr, m.in. L. G. (MS 4, 2130); 1495-6 Jan Wojszyk zobowiązuje się zapłacić Wojciechowi Szebieńskiemu 50 grz. i 28 fl. W razie nie zapłacenia musi wwiązać Szebieńskiego do młyna i 10 dobrze osadzonych kmieci w L. G. (GB 4 s. 48 zp., 77-8); 1497 Wojciech z Szebni [pow. pilzn.] oświadcza, że pożyczył Janowi Woj szykowi 70 i pół ćwierci grz., w sumie tej zawarte jest także 28 fl. w złocie. Jeśli Wojszyk nie zwróci ww. kwoty w wyznaczonym terminie, to wwiąże Szebieńskiego do 10 dobrze osadzonych kmieci w L. G. i 2 młynów, jednego w Skalniku, drugiego zaś w L. G. (GB 4 s. 123 zp.); 1498 ww. Wojszyk oświadcza, że jeżeli nie zwróci Szczepanowi z Długiego 73 grz. i zawartych w tej kwocie 25 fl. w złocie, to wwiąże go do L. G. i młyna w Skalniku (GB 4 s. 196-7 zp.); 1499 po podziale dóbr żmigrodzkich Janowi Wojszykowi przypada połowa L. G., począwszy od sołtysa, a jego bratu Krzesławowi podczaszemu krak. druga połowa tej wsi (ZK 153 s. 232-3).

1511 Jan Wojszyk sprzedaje z prawem odkupu i za zgodą króla za 600 fl. burmistrzowi i rajcom Biecza czynsz 12 grz. w L. G. i na cz. Żmigrodu (MS 4, 1149); 1513 Krzesław Wojszyk ze Żmigrodu zobowiązuje się zapłacić 50 grz. Adamowi Bylickiemu z Bylic [ziemia przem.] pod warunkiem wwiązania go do całych Toków i połowy L. G.; Jan Wojszyk ze Żmigrodu i L. G. zastawia za 23 grz. Szczepanowi z Długiego role dziedz. w L. G., które uprawiają: dwaj br. Ryniowie, Baluluka, Piotraszek Żarnowiecki i Białek (GB 5 s. 213-4; ZB 4 s. 300-1 zp., 305-6); 1514 ww. Bylicki dzierż. Toków i połowy L. G. oddaje na rok dzierżawione przez siebie Toki oraz połowę L. G. Przecsławowi [= Krzesławowi] Wojszykowi ze Żmigrodu (ZB 4 s. 318-9); 1516 Jan Wojszyk zobowiązuje się zapłacić Hieronimowi Kobyleńskiemu 500 fl. pod rygorem wwiązania go do swoich dóbr dziedz.: cz. w Żmigrodzie, cła tamże oraz do Mytarki, L. G. wraz z sołectwami, Myscowej, Świątkowej, Krempnej i Grabią oraz do posiadanych przez niego dóbr król.: m. Osieku i wsi Skalnik. Zobowiązanie Jana Wojszyka poręczają jego ż. Jadwiga i Krzesław Wojszyk (ZB 5 s. 39-41); 1517 Anna ż. Stan. Wróblowskiego z Lusławic, dzierżawczyni Toków i połowy L. G. oświadcza, że oddaje na dwa lata te dobra ww. Krzesławowi. Jeśli Wojszyk nie zapłaci jej 90 fl. za dzierżawę, Anna wejdzie do tych dóbr bez przeszkód i będzie je trzymać do czasu ich wykupienia (ZB 5 s. 57-8); 1518 Szczepan Żarnowiecki z Długiego przeciw Hier. Kobyleńskiemu z Kobylan o zbrojny najazd na jego dobra dziedziczne w L. G. (ZB 3 s. 179). 1522 br. niepodzieleni Jan i Krzesiw Wojszykowie zastawiają Mik. Stasiowskiemu L. G. i Mytarkę z folwarkami i innymi przynależnościami; tenże Stasiowski wydzierżawia tymże Wojszykom na rok trzymane od nich w zastawie za 100 fl. L. G. i Mytarkę (GB 6 s. 193-4, 233); 1523 woźny Mik. Rataj oświadcza, że wniósł pozew króla w imieniu Anny ż. Stan. Wróblowskiego i Adama Sułowskiego przeciw Krzesławowi Wojszykowi o niedopuszczenie do wwiązania w Toki i połowę L. G. (GB 6 s. 275); 1524 Stasiowski ponownie ustępuje na rok ww. Wojszykom Mytarkę i L. G; 1525 Stasiowski znów wydzierżawia Wojszykom na rok trzymane w zastawie L. G. i Mytarkę (GB 6 s. 310, 372); 1527 Przecsław [Krzesław] Wojszyk zobowiązuje się zapłacić Mik. Zakrzewskiemu 240 fl., a w razie niezapłacenia wwiazać go do L. G., młyna i cła w Żmigrodzie. Przecsław zobowiązuje się uwolnić ww. dobra od wszelkich zobowiązań oraz przyprowadzić br. rodź. Jana, aby potwierdził jego zobowiązanie (ZK 162 s. 123-4; potwierdzenie Jana ZB 6 s. 416); Zygmunt I zezwala swemu pokojowcowi Przecsławowi [Krzesławowi] Wojszykowi [s. Jana] sprzedać za 40 grz. czynsz 2 grz. w L. G.; Krzesław Wojszyk ze Żmigrodu s. zm. [po 16 V, a przed 7 VI] Jana Wojszyka [i Jadwigi], dworzanin król. oddaje w dożywocie stryjowi Krzesławowi Wojszykowi cześnikowi krak. i kuchmistrzowi król. 1/4 m. Żmigrodu oraz m.in. 1/2 L. G.; tenże cześnik daje bratankowi Krzesławowi s. zm. Jama 1/4 dóbr (MS 4, 15240, 15267-8); 1528 br. niedzielni Krzesław i Jan Wojszykowie [ss. zm. Jana] zastawiają za 300 fl. Marcinowi Strzeszowi i jego ż. Jadwidze sołtysom z Rzepiennika Suchego połowę L. G. wraz z sołectwem, 1/4 młyna w Żmigrodzie, 1/4 cła tamże i 1/4 Myscowej. Bracia Wojszykowie zobowiązują się po wadium 300 fl. wpisać zastaw do ksiąg ziemskich biec. Zastaw ten mają potwierdzić także żony obu Wojszyków oraz ich matka Jadwiga; ww. Strzesz z ż. Jadwigą oddają Wojszykom w roczną dzierżawę pozyskane zastawem dobra. Po upływie dzierżawy wejdą w posiadanie tych dóbr bez przeszkód, jak do własnych (GB 6 s. 546-7); Krzesław Wojszyk [s. Jana] zapisuje bractwu duchownych dystryktu jasielskiego 2 grz. czynszu na L. G. od sumy 40 grz. które pożyczył od ww. bractwa (ZB 6 s. 478-9); 1532 Jan Kobyleński pozywa braci Jana i Krzesława Wojszyków [ss. Jana] o niewydanie 2 kmieci: Macieja i Tomasza, zbiegłych do L. G.; ciż Wojszykowie zastawiają za 300 fl. półgr Janowi i Piotrowi Strzeszom połowę L. G., całe sołectwo tamże, 1/4 młyna i cła w m. Żmigrodzie oraz 1/4 Nieczwi (ZB 6 s. 561-6); 1544 Jan Myszkowski z Mirowa rezygnuje na rzecz Andrzeja Stadnickiego ze Żmigrodu kaszt. san. z 1/4 m. Żmigrodu i m.in. L. G. (MS 4, 21703).

-b. Kmiecie i pobór. 1481 kmiecie z L. G. obrabiają role dworskie w Leszczynach → Leszczyny p. 3; 1497 10 kmieci → p. 3a; 1513 → p. 3a; 1532 kmiecie Maciej i Tomasz → p. 3a.

1508 pobór z 7 ł. (RB s. 460); 1530 pobór w L. G. z 6 1/2 ł., karczmy dorocznej, młyna 1-kołowego dorocznego (RP k. 50); 1536 pobór z 6 1/2 ł., karczmy, 2 komorników, młyn opust. (RP).

4. 1403-4 Michał Czyż sołtys z L. G. w sporze z Tyłonem wójtem z Dukli; tenże Michał ma przedstawić dokument w sądzie oraz wiarogodnych świadków (GB 1 s. 105-7)2Spór trwał jeszcze przypuszczalnie w 1407 r. Wskazuje na to zapiska w GB 3 na s. 518, wklejonej pod r. 1466, o terminie zawarcia ugody między stronami. Datowanie tej zapiski na r. 1407 jest możliwe na podstawie dwóch dat dziennych znajdujących się na stronie z ww. zapiską. Pierwsza data (feria tercia ipso die beati Johannis Evangeliste) czyli wtorek wypada na ten dzień w r. 1401 lub 1407, zaś druga (feria tercia post dominicam Jubilate) dla tych samych lat daje opowiednio dla 1401 26 kwietnia, zaś dla 1407 16 kwietnia. W GB 1 s. 89 w r. 1401 w dniu 26 IV odbył się sąd leński w Bieczu i nie ma wzmianki o ww. zapisce. Dla r. 1407 nie zachowały się księgi i można przypuszczać, że zapiski w GB 3 to ich szczątki; 1429 Piotr sołtys w L. G. (Teut. 1a s. 322); 1437 Jakusz z → Lisowa pozywa Wawrzyńca [najpewniej sołtysa] z Leśniówki o wzięcie w opiekę w L. G. bratanków tegoż Jakusza, synów zm. Wierzchosława, do której to opieki Jakusz jako stryj ma pr. bliższości, a także o zabranie im w L. G. 70 grz., 3 koni wart. 14 grz., bydła, owiec, kogutów, wieprzków, gęsi, sieci na ptactwo leśne i zające wart. 20 grz. i tyleż szkód (ZB 1 s. 12); 1462, 1528 sołectwo → p. 3a; 1532 całe sołectwo należy do Wojszyków → p. 3a.

5. 1470-80 dzies. snop. z łanów kmiec. wart. 4 grz. dla dziekanii w kol. S. Floriana w Kleparzu (DLb. 1, s. 482, 489-90 – tu podana jako dzies. pień. po 1/2 wiard. z łanu pierwszej prebendzie tejże kol.); 1515-16 dzies. w L. G. tejże kolegiacie (BJ rps 6035 k. 33, 73v).

1 Na s. 489-90 Długosz błędnie przydał Stadnickiemu imię Jan, zamiast Mikołaj.

2 Spór trwał jeszcze przypuszczalnie w 1407 r. Wskazuje na to zapiska w GB 3 na s. 518, wklejonej pod r. 1466, o terminie zawarcia ugody między stronami. Datowanie tej zapiski na r. 1407 jest możliwe na podstawie dwóch dat dziennych znajdujących się na stronie z ww. zapiską. Pierwsza data (feria tercia ipso die beati Johannis Evangeliste) czyli wtorek wypada na ten dzień w r. 1401 lub 1407, zaś druga (feria tercia post dominicam Jubilate) dla tych samych lat daje opowiednio dla 1401 26 kwietnia, zaś dla 1407 16 kwietnia. W GB 1 s. 89 w r. 1401 w dniu 26 IV odbył się sąd leński w Bieczu i nie ma wzmianki o ww. zapisce. Dla r. 1407 nie zachowały się księgi i można przypuszczać, że zapiski w GB 3 to ich szczątki.