MELSZTYN

(1340 [1347-1352] budowa zamku Melsthhin na terenie wsi Charzewice - Spominki przeworskie, wyd. A. Bielowski, MPH 3 s. 273; ZDM 1, 51; 1362 castrum Mylsteyn - ZDK 1, 61; 1363 castrum Melstin - ZDK 1, 62; 1364 castrum Melsthyn - ZDM 4, 971; 1368 Molsteyn - SP 1 s. 218; 1372 Melsten - ZDM 1, 140; AS 2, 44; 1375 Melsztyn, Molsten, Molstein - Mp. 1, 322; KMK 1, 49; F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. 1, Kr. 1899, s. 268; 1386 Milsteyn - ZDM 6, 1512; 1387 Mellstein - AGZ 3, 41, pieczęć; 1391 Melstyn, Melsthin - KK 2, 375, 378; AGZ 6, 3; 1393 Molstin, Melsteyn - KK 2, 393; Mp. 4, 1022; 1394 Muelsteyn - AKH 3 seria 2 s. 139; 1395 Mulsthin, Melsszthin - Najstarszy zbiór przywilejów i wilkierzy miasta Krakowa, wyd. S. Estreicher, Kr. 1936, 15; ZDM 4, 1122; 1397 Melsztin - ZDM 1, 219; 1402 Melsteijn - ZK 3a, s. 473; 1403 Melsztein - KK 2, 471; 1408 Melschtin - DSZ 131; 1411 Moelsten - KSN 2842; 1437 Mielstin - ZK 150 s. 81; 1487 arx Melsstyn - Mp. 5 P 45) zamek i dobra.

Treść hasła: 1. Przynależność administracyjna. 2. -a. Granice dóbr zamkowych, położenie zamku, topografia okolic zamku, -b. Cło. 3. -a. Zamek, -aa. Kaplica zamkowa, -b. Urzędy zamkowe. Burgrabiowie. Pisarze. Służba i rzemieślnicy zamkowi, -c. Podzamcze, -d. Właściciele, -e. Dobra i dochody Melsztyńskich, tablica genealogiczna Melsztyńskich, -f. Własność w Krakowie, -g. Fundacje kościelne i zapisy na rzecz instytucji kościelnych i Uniwersytetu Krakowskiego, -h. Urzędnicy dworscy i rzemieślnicy. 5. -a. Kościół par. Ś. Krzyża na podzamczu, -b. Ołtarz przenośny dziedziców z M. 6. -a. Działalność publiczna Melsztyńskich - ważniejsze sprawy. Działalność polityczna i publiczna Jana Melsztyńskiego. Dokumenty wystawione przez Spytka wwdę krak. Inne formy działalności publicznej Spytka wwdy krak. Działalność publiczna Melsztyńskich w XV w., -b. Incydenty z udziałem Melsztyńskich i osób podległych Melsztyńskim, -c. Przyjęcia do prawa miejskiego, -d. Osoby pochodzące z M. 7. Źródła i literatura. -a. Dodatkowe skróty, -b. Wykaz opracowań. 8. Kultura materialna.

1. 1390, 1391 ziemia krak. (ZDM 6, 1570; AGZ 6, 3); 1458, 1502, 1509 pow. czchow. sąd. (SP 2, 3600; ZCz. 7 s. 157; ZB 4 s. 192; ZK 154 s. 513-5); 1563, 1581 pow. sądec. (RP s. 375-6; ŹD s. 142); 1364 n., 1470-80, 1597 par. własna - kościół na Podzamczu (ZDM 4, 971; DLb. 1 s. 14; 2 s. 139; WR k. 101)1W 1796 r. parafię przeniesiono z M. do Domasławic, gdzie już w 1789 r. wybudowano murowany kościół (M. Smoleński, Melsztyn → s. 131, 135-7). ; 1470-80 dek. Dobczyce alias Szczyrzyc (DLb. 2 s. 139); 1513 dek. Chełm alias Lipnica [Murowana] (AKapKrak., Regestrum contributionis, s. 41); 1527, 1529, 1539 dek. Lipnica [Murowana] (AKapKrak., Liber retaxationum k. 41v; Regestrum contributionis, k. XXv; LR s. 59); 1565-70, 1597 dek. Wojnicz (NP 1, 1946, s. 79; WR k. 101); 1565-70 archidiak. Kraków (NP 1, 1946, s. 79).

2a. Granice dóbr zamkowych, położenie zamku, topografia okolic zamku. 1404 most w Domasławicach poniżej wielkiej drogi z Czchowa do M. (ZCz. 1 s. 146); 1464 → 1478; 1470-80 wieś Opatkowice k. M. położona nad Dunajcem (DLb. 1 s. 422; 2 s. 137, 272; 3 s. 197); 1478 Kazimierz Jag. wyznacza komisarzy do ustalenia granic między dobrami kl. tyn. Opatkowice i Ujazd, dziedziną Spytka z M. Charzewice i dziedziną król. Stróże. Kopce były usypane przed 14 laty [1464], ale z biegiem lat zniszczył je Spytek z M., a opat wystąpił ze skargą z powodu szkód (Tyn. 265); 1479 1 IV komisarze król. zebrani w Opatkowicach pod M., po przesłuchaniu starych ludzi ze Stróż, Opatkowic i Ujazdu, rozpoznali stare granice między tymi wsiami i stwierdzili, że kopiec narożny tych dóbr nie budzi zastrzeżeń, ponadto postanawiają aby Spytek z M. na nowo usypał lub poprawił poniszczone kopce, aż do Dunajca do 8 V tego roku, pod zakładem 200 grz. Spytek zaś przyznał, że od strony królewskiej wsi Stróże kopce mu nie wadzą (Tyn. 267); 6 V Jan Synowiec z Kociny pkom. krak. poświadcza, że na mocy dekretu komisarzy król. komornik Piotr Sąd z Zimnej Wody wyznaczył granice i usypał kopce zniszczone przed Spytka z M. między jego Charzewicami i M., a Opatkowicami i Ujazdem kl. tyn., poczynając od granic Stróż do potoku Strug [nazwa nie zachowana], a dalej do rz. Dunajec, zgodnie z wyrokiem ww. komisarzy i według wcześniejszego dok. pkom. krak. Mikołaja Pieniążka z Witowic [z 1464 r.] (Tyn. 268); 1480 Jan z Rzędowic [i Kociny] pkom. krak. poświadcza że komornik krak. wraz z trzema woźnymi dokonali w polu [pod M.] rozgraniczenia między wsiami kl. tyn. Ujazd i Opatkowice a wsiami Spytka z M.: Grodziska, Gruszki i Zawada. Granice biegną od kopca narożnego przy ścianie wsi Stróże, powyżej stawu zw. Święte (Swiate) i powyżej brzegu starego koryta Dunajca zw. Dunajczyskiem. I stąd sypano kopce wzdłuż stawu zw. Okrągłe Jezioro aż do smugu, który biegnie z tegoż koryta Dunajczyska aż do potoku Strug i dalej idą kopce tym smugiem do stawu zw. Bania i do brzegu potoku Strug, gdzie pod dwiema topolami usypano kopiec narożny. Stąd granice biegną wzdłuż wspomnianego potoku aż do jego ujścia do Dunajca. I stąd biegną granice brzegiem Dunajca do ściany wsi Lusławice, tj. do [rz.] Paleśnicy, z tym że do Spytka Melsztyńskiego mają należeć obydwa brzegi Dunajca od ujścia Strugu do tej rzeki aż do ściany Lusławic, tj. do [rz.] Paleśnicy i do wsi Opatkowice i Ujazd kl. tyn. Tenże klasztor ustępuje Spytkowi Melsztyńskiemu pole k. Zabierzowa przy ścianie wsi Zawada, leżące między starymi korytami Dunajca i Paleśnicy. Równocześnie zostaje unieważnione rozgraniczenie dokonane przez podkomorzych krak. zm. Mik. Pieniążka z Witowic [z 1464] i Jana z Rzędowic między wsiami kl. tyn. Ujazd i Opatkowice a wsią Charzewice i zamkiem M. tegoż Spytka. Klasztorny młyn zbudowany na potoku Strug będzie tam stał wieczyście. W przyszłości klasztor może ten młyn przenieść w inne miejsce, ale bez szkody Melsztyńskiego i bez zalewania jego młyna zbudowanego wyżej na tym samym potoku. Jeżeli wylew wody Strugu zniszczy jazy, wówczas zarówno klasztor, jak i Spytek wyślą swych poddanych w odpowiedniej liczbie do naprawy rzeki i jazów (Tyn. 271; ZCz. 5 s. 65-7, 89-90); 1498 wsie kl. tyn. Opatkowice, Ujazd i Zdonia blisko M. (Tyn. 290); 1502 potok Wielenia → p. 5; 1511 łąka naprzeciwko zamku M. położona za rz. Dunajec → p. 3e; 1515 → p. 3e; 1519 rz. Dunajec → p. 5; 1529 Opatkowice pod M. (LR s. 247); 1536 lasy pod zamkiem M., przewóz przez rz. Dunajec, 2 sadzawki w Wieleni, Wielkie Łąki, Stary Pastewnik k. Dunajca, jeziora → p. 3a; 1550 na Dunajcu pod [zamkiem] M. znajduje się most o długości 180 łokci [108 m] i szerokości 12 łokci [7,2 m], zbudowany z mocnego drewna, wsparty na palach dębowych z wierzchu okutych żelazem, zbity żelaznymi gwoździami. Most jest wyposażony w mocne poręcze z obu stron i zabezpieczony stróżnicami obitymi żelazem, kruszącymi lód. Stajanie dalej znajduje się odnoga Dunajca, która w przypadku przyboru wód stwarza niebezpieczeństwo dla przejazdu. Dziedzice planują wybudowanie na niej mostu o podobnej długości do pierwszego. Ciż dziedzice M. mają obowiązek naprawy drogi, która idzie ze Złotej aż do miasteczka Zakliczyna, począwszy od rzeki (AS rps 19 s. 212-3; LDK s. 50; B. Wyrozumska, Drogi w ziemi krakowskiej do końca XVI wieku, Wr. 1977, s. 42); 1557 założenie m. Zakliczyna na miejscu wsi Opatkowice niedaleko M. → p. 3e; 1564 wieś Niedźwiedza rozciąga się od granic lasu melsztyńskiego aż do wsi Łuniowa (LK 1 s. 100); 1570 pod zamkiem M. biegnie droga z Krosna i Jasła do Krakowa i jest przewóz na Dunajcu, zorganizowany na 4 spiętych łodziach. Przewidywana jest odbudowa mostu, który stał w tym miejscu (LDK s. 50-1).

2b. Cło. 1553 Zygmunt August zakazuje wybierania cła od rzeźników krak. w Przeworsku, Pilźnie, Miechowie, Januszkowicach i M., albowiem jest to czynione wbrew prawu (GK 70 s. 704).

3. M. zamek z podzamczem, dobra - własn. szlach.

3a. Zamek. 1340 [1347-52] Spycimir kaszt. krak. buduje zamek M. z cegły (Spominki przeworskie, MPH 3 s. 273; AGZ 7 s. 10 - zapiska w rps BO2W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 81 słusznie wiąże powstanie zamku M. z zakupieniem przez Spytka w 1347 r. 5 wsi nad Dunajcem na S od Tarnowa, w tym Charzewic, na gruncie których zamek leży. Ma również rację twierdząc, iż zapiska w rpsie BO (druk: Spominki przeworskie, MPH 3, s. 273), zawiera błędną informację o ufundowaniu zamku w 1340 r; DLb. 2 s. 6); 1364 na zamku M. sala dolna przed izbą (ZDM 4, 971); Mikołaj z Kórnika kan. krak. w obecności Jana z M. wystawia dok. w M. (ZDM 4, 971); 1372 Witek z Gręboszowa w obecności Jana z M. wystawia dok. w M. (ZDM 1, 140); Więcław ze Słupowa w obecności Jana [z M.] kaszt. krak. wystawia dok. w M. (AS 2, 44); 1390, 1391 zamek M. z dobrami → p. 3e; 1391 rada m. Krakowa płaci woźnicy 1 kopę za przewiezienie panu [Spytkowi] star. [krak.] rzeczy do M.; taż płaci 4 gr posłańcowi do M. do star. [Spytka] (KRK 2 s. 233); 1392 rada m. Krakowa płaci 10 gr Gryfowi posłańcowi do M. do pana star. [Spytka]; taż płaci Piotrowi pisarzowi miejskiemu udającemu się do star. [Spytka] w M.; taż płaci 8 gr [Miczkowi] Lichemu jadącemu tamże (KRK 2 s. 238); 1393 Spytek wwda i star. krak. wystawia dok. w M. (ZDM 1, 203); 1394-5 Mikołaj burgr. z M. pobiera w żupie bocheńskiej 2 beczki soli, a w kolejnym kwartale 2 cetnary soli [dla zamku M.] (AKH 3 seria 2 s. 139)3Dziedzice M. pobierali sól w żupie bocheńskiej na mocy przywilejów rodowych, unieważnionych przez Kazimierza W. w 1368 r. i przywróconych przez Władysława Jag. W 1386 r. (Rachunki żupne bocheńskie, wyd. J. Karwasińska, AKH 3 seria 2 s. 134; SP 1 s. 223; Mp. 4, 972); 1402-3 Andrzej burgr. (procurator) z M. pobiera w żupie bocheńskiej sól [dla zamku M.] (AKH 3 seria 2 s. 160); 1407 Tomek z Porąbki [Iwkowskiej par. Wojakowa] wraz ze Stanisławem kmieciem z Kątów [par. Wojakowa] pozywa Andrzeja burgr. z M. o bezprawne zatrzymanie tegoż kmiecia i zakucie go w dyby (GK 1b, s. 74, nr 406); 1411 Jan [z Tarnowa] star. krak. opiekun [synów Spytka wwdy krak.] w M. (ZCz. 2 s. 2)4Jan z Tarnowa został wymieniony błędnie z urzędem starosty, w rzeczywistości sprawował wówczas urząd wwdy krak. Starostą krak. był ojciec Jana również Jan z Tarnowa, pełniący ten urząd w l. 1406-9 (UM 469, 1287); 1427 Zbigniew [Oleśnicki] bp krak. wystawia dok. na zamku M. → p. 3aa; 1430 zamek M. z dobrami → p. 3e; 1431 sprawa między Jaszkiem sołtysem z Jasienia przeciwko Janowi przeorowi kl. Ś. Trójcy w Krakowie i jego słudze odesłana w sądzie grodzkim za 2 tygodnie z powodu sprawy o większe tj. o 30 grz. między tymże Jaszkiem a Mik. Burzeńskim na zamku M. wobec pana Spytka z M. (GK 4 s. 423); 1439 po śmierci Spytka z M. na polu bitwy pod Grotnikami wojska królewskie oblegają zamek M. a następnie odstępują od oblężenia, gdy wdowa po Spytku Beata zostaje przez króla Władysława III dopuszczona do posiadania zamku i dóbr melsztyńskich5Prawidłowa wiadomość zawarta jest w dok. król. o zwrocie synom i córkom Beaty i Spytka ich posiadłości dziedz. (ZDM 8, 2565) (DHn. 11-2 s. 202-4, porównaj ZDM 8, 2566 dotyczący zwrotu dóbr dziedz. dzieciom); 1447 rada m. Czchowa wysyła 1 achtel piwa za 15 gr do zamku M. w czasie gdy pan [Jan?] Melsztyński rozsądza spór tegoż miasta z panem Jeżowskim o gwałt wyrządzony przez niego miastu (RCz. k. 88v); 1452 Piotr Zuffala mieszcz. krak. oskarża Jana z M. o to że nie postawił przed sądem grodzkim krak. swego burgr. Marcina z M., który wyjechawszy wraz z 2 pomocnikami z Piotrkowic napadł na Piotra na drodze król. i zabrał mu siłą 4 konie i wóz z wyposażeniem wart. 30 grz. i zawiózł do M. (GK 11 s. 738); 1453 tenże przeciwko Janowi z M. o zabrane konie wart. 30 grz. (GK 12 s. 35); Jan Melsztyński wysyła z M. pismo do m. Koszyc [dziś Słowacja] w sprawie swego sługi Jana Kizwatera, któremu mieszcz. koszycki Pangracz zabrał towary wart. 300 fl.; Jan Kizweter sługa Jana Melsztyńskiego schroniwszy się na zamku M. dokonuje napaści na kupców węg. i grabieży ich towarów (Akta odnoszące się do stosunków handlowych Polski z Węgrami, wyd. S. Kutrzeba, AKH 9, nr 33-4); 1460-2 Jan z M. wysyła pismo do rady m. Bardiowa o ściągnięcie należności 5½ fl. od bardiowskiego mieszcz. Marcina (Archiwum Miejskie w Preszowie, Oddział w Bardiowie, nr 1296); 1461 Jakub z Sienna nominat papieski na bpstwo krak. skazany przez Kazimierza Jag. na banicję w czasie sporu o obsadzenie tegoż bpstwa i Jan Długosz starszy kan. krak., represjonowany przez tegoż króla za opowiedzenie się za Jakubem z Sienna, znajdują schronienie u Jana Melsztyńskiego na zamku M. i tu przebywają przeszło rok (DHn. 12 s. 351-3, 365; DH 5 s. 337; Bobrzyński i Smolka, Długosz, 183); 11 IX Jan z M. wysyła pismo z zamku M. do wójta m. Bardiowa [dziś Słowacja] z prośbą o 4 worki brzoskwiń (Sroka Dokumenty 2, 175); 1462 Kazimierz Jag. wysyła do zamku M. Piotra Branickiego i Jana Górskiego by przekonali Jana Melsztyńskiego o konieczności usunięcia z zamku biskupa Jakuba z Sienna, ale ich poselstwo nie osiągnęło celu (DHn. 12 s. 25; DH 5 s. 337)6W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 167 stwierdza że poselstwo Branickiego i Górskiego odbyło się jesienią 1461 r; mieszcz. i były rajca krak. Mik. Kreidler w obawie przed odpowiedzialnością za współudział w zabójstwie Andrzeja Tęczyńskiego chroni się w zamku M. (DHn. 12 s. 22; DH 5 s. 317, 335); 7 I Jan z M. wysyła pismo z zamku M. do wójta i rady m. Bardiowa z prośbą o ściągnięcie 300 fl. węg. od 3 mieszczan bardiowskich, które winni są Janowi z racji nie opłacenia cła i myta czchow. (Sroka Dokumenty 2, 179); 25 V tenże wysyła pismo do burmistrza i rady m. Bardiowa o należność 300 fl. od kilku woźniców bardiowskich z racji podróżowania do Krakowa drogami zabronionymi (Sroka Dokumenty 2, 182); 4 VIII Jan Długosz wysyła z M. list do kap. krak. (CE 1, 191; Bobrzyński i Smolka, Długosz, 188); 1463 13 III br. niepodzieleni Jan i Spytek wystawiają w M. dok. dla m. → Brzeżka p. 4; 21 VIII wspomnieni bracia widymują w M. 2 dok. dla m. → Czchowa, tj. Kazimierza W. z 1355 r. oraz Władysława Jag. z 1423 r. i potwierdzają ich prawdziwość (ZDM 1, 78; 7, 1932; Mp. 5 J 11); 1464 28 X Spytek dz. M. wystawia w M. dok. dla m. → Czchowa p. 3; 1472 → p. 3e; 1487 Spytek z M. wystawia dok. na zamku M. → p. 3g; 1491 Paweł bp laodycejski sufragan krak. wystawia dok. w M. → p. 3aa; 1496 archiwum zamku M. → p. 3e; 1499 Tomasz sługa Spytka z M. kaszt. zawichojskiego zobowiązany do złożenia zeznania na zamku M. → p. 3e; 1502 → p. 5; → p. 3e; 1503 zamek M. z dobrami → p. 3e; 1508 Bernard Wilczek arcbp lwowski wystawia dok. w M. → p. 3aa; 1509, 1510 zamek M. z dobrami → p. 3e; 1513 Jan Konarski bp krak. wystawia dok. na zamku M. → p. 3aa; 1517 → p. 5; 1518 zamek M. z dobrami → p. 3e; 1532 → p. 5.

1536 z podziału dóbr między br. Janem i Wawrzyńcem Spytkiem Jordanami z Zakliczyna dz. M. ss. Mik. Jordana z Zakliczyna dz. M. starszemu Janowi, zrodzonemu z pierwszej żony zm. Katarzyny Pielgrzymowskiej, przypada [na zamku M.] nowa wieża z kuchnią i stary dom zw. Tanecznicą z zabudową od fundamentów aż po dachy izb, sklepów i piwnic i aż do ściany nowego domu, a także izdebka i dwa sklepy pod nowym domem, dwie piwnice pod tymi sklepami, majdan między tymi sklepami i piwnicami aż do wieży nowej oraz odcinek muru z bramą aż do bramy, która prowadzi do przedzamcza (ad ante castrum). Obydwu braciom przypada po połowie ta brama, stary dom na przedzamczu, odcinek muru ciągnący się od lasu aż do wielkiej bramy, a także wielka wieża na przedzamczu, stajnia zw. tłok z obejściem i kaplica. Dach tej kaplicy ma naprawiać Spytek. Potrzeby tej kaplicy mają bracia pokrywać wspólnie. Koszty opłacania prebendarza ma jednego roku ponosić Jan, a następnego roku Spytek. Spytek ma zapłacić Janowi 100 fl. z tytułu odbudowy i rozbudowy przez niego zamku. Spytkowi przypada młyn na podzamczu z dochodami i czynsz przynależny do tej części, która mu przypadła z działu, tj. trzecia miara. Obaj mają ponieść nakłady na wybudowanie tracza [tj. piły czyli tartaku], a po jego wybudowaniu korzystać zamiennie, każdy przez dwa tygodnie. Jeśli jeden nie będzie posiadał w określonym czasie drewna czyli tramów wówczas ten drugi będzie ciął drewno. Każdy ma używać swojej sieci do połowu ryb i obydwaj mają się dzielić po połowie rybami. Zarówno jeden jak i drugi mogą umieszczać przy jazie sieci na łososie i obydwaj mają się tymi rybami dzielić. Obaj mają ponosić koszty budowy i naprawy młyna, tracza i jazu i korzystać przy tym z robocizny kmieci, należących do każdego z nich według dawnego zwyczaju. Mają też wzajemnie zaopatrywać tracz w drewno dębowe i inne, jak też młyn w niezbędne rzeczy. Spytek i jego poddani są wolni od pieszej robocizny przy naprawie jazu na rzece Dunajec. Do pieszej robocizny przy naprawie jazu zobowiązani są natomiast poddani Jana, o ile gwałtowny atak wody [Dunajca] nie zniszczy tego jazu. Jednak w razie konieczności do naprawy i rekonstrukcji jazu zobowiązani są poddani Spytka ze wsi Gwoździec, a do ewentualnej odbudowy i naprawy młyna kmiecie ze wsi Brzozowa, należący do Jana. Przewóz przez Dunajec ma należeć po połowie do obydwu dziedziców. Gdy przyjdzie zima obydwaj panowie mają udrożnić Dunajec dla utrzymania tego przewozu. Obu przypada po połowie zagroda z chmielnikiem. Janowi przypada mały sad przy zagrodzie prebendarza oraz dwie sadzawki w Wieleni, jedna powyżej, druga pod domem kowala. Obydwaj mogą zakładać miejsca dla swego użytku. Obaj po połowie mogą korzystać z lasów i z użytków leśnych koło zamku oraz wsi Gwoździec i Zawada. Łęgi pozostaną niepodzielone, tam gdzie będą wkrótce role, ten który je wykarczuje będzie je miał dla swego użytku. Wielkie łąki za rzeką Dunajec podzielone są po połowie, przy czym Janowi przypadają łąki koszone przez poddanych z Brzozowej i Niedźwiedzy, a Spytkowi łąki koszone przez poddanych z Gwoźdzca i Zawady, natomiast łąki koszone przez poddanych Podbrzeża i Wieleni dzielą obaj po połowie. Stary pastewnik koło Dunajca przypada Janowi. Mosty i drogi według starego zwyczaju mają naprawiać poddani obydwu dziedziców. Broń palna (pixides tormentha) z akcesoriami dzielona jest po połowie. Dunajec jak też jeziora przeznaczone są do zarybienia. Ten z panów, który pierwszy nasadzi [zarybi] te obiekty i zaopatrzy w odpowiednie urządzenia będzie miał prawo do pierwszego połowu. Jeśli którykolwiek z braci będzie chciał zbudować chłodnię albo piwnicę koło brzegu (porticus alias brzeg), to będzie mógł to uczynić, ale nie po obu stronach Dunajca. Strażnicy zamkowi, pełniący straż zamiennie, utrzymywani są przez obydwu panów. Wrotnemu zamkowemu Jan płaci pensję i zapewnia utrzymanie. Szewca i kowala zamkowego bracia utrzymują po połowie. Obaj mają użytkować po połowie robocizny [przysługujące zamkowi od kmieci z] wsi kl. tyn.: Opatkowice, Zdonia i Ujazd. Dwie sadzawki górne w Gwoźdźcu mają być przez 10 lat użytkowane przez Jana, a przez następne 10 lat przez Spytka. Janowi Jordanowi przypadają z podziału: wieś Charzewice z folwarkiem ze wszystkimi polami i niwami przynależnymi od dawna do tego folwarku, pola za wsią Faliszowice, cała wieś Niedźwiedza, cała Brzozowa, całe Polichty, pół wsi Faliszowice w kierunku wschodnim, 2 karczmy we wsi Wielenia, w których siedzą Paweł i Czejowa, łaźnia, zagrodnicy Bienik i Marek, we wsi Pobrzeże, kmiecie: Marcin Martyka, Paweł Rzywza, Jan Drab, Świrad, Łach, Wiączek, Marcisz, Walerius Martyka młodzieniec (iuvenis) i karczma Konieczkowska, cały źreb we wsi Druszków, wieś Ołpiny Dolne wraz z sołectwem, cała wieś Szerzyny, wieś Święcany w pow. biec., cały źreb we wsi Polanowice w pow. prosz. Jan Jordan ma uwolnić od długu za 1500 fl. wieś Święcany i wykupić ją dla siebie. Spytkowi Jordanowi przypada z podziału z bratem Janem wyszczególniona powyżej połowa zamku M., Domasławice z folwarkiem, Gwoździec z młynem, Zawada, pół Faliszowic w kierunku zachodnim, we wsi Pobrzeże role, na których siedzą kmiecie: wójt zwany Migdałkiem, Jan Bielecki, Tomakowic, Sobotka, Maciej Gad, we wsi Wielenia karczma w której siedzi Kępiec, zagrody w których siedzą: Żonacz, Stonóżek i Liszka, wsie: Olszyny z folwarkiem i sadzawkami, Ołpiny Górne, Filipowice i Olszowa. Jan Jordan ma prawo korzystać z lasów we wsiach Filipowice i Olszowa na potrzeby zamku i dla swego użytku. Spytek ma uwolnić od długu dla siebie wsie Filipowice, Olszowa i źreb w Druszkowie (ZB 8 s. 378-85).

1543 z podziału dóbr między br. Spytkiem Jordanem i Janem Jordanem Janowi przypada wyszczególniona liczba zwierząt hodowlanych, pewna liczba produktów żywnościowych i określona liczba sprzętów domowych i gospodarczych w Charzewicach, wyszczególniona liczba zwierząt hodowlanych w Faliszowicach i określone akcesoria wojenne, sprzęty gospodarcze i produkty żywnościowe na zamku M., a mianowicie w wieży spiżarnej: pancerzowych sztuk 12, jeden cały pancerz, kreptuchów 5, opona sukienna, chomąta 4, kagańców 3, oszczepów 5, kapaliny, kocioł stary w którym warzono kapustę, 10 korcy kaszy jaglanej, kocioł w którym warzono ogórki, chmiel, a z kolei w Tanecznicy: jeden namiot, płot płócienny, pierzyn 5, zbroi na 9 pachołków, kusz 10, sajdak 1, stare sieci rybne, malowany kosz, bęben kaczkowy, pawęży 3. Jan dostaje również wójtostwo w Myślenicach (GK 60 s. 842-845; BJ rps 5348 s. 285).

1597 z podziału dóbr między siostrami Magdaleną z Zakliczyna wd. po Stan. Sobku z Sułowa kaszt. sand. i Barbarą z Zakliczyna ż. Andrzeja Zborowskiego z Rytwian kaszt. biec. cc. Spytka Jordana z Zakliczyna i M. kaszt. krak. i Anny z Sieniawy Magdalenie przypada m.in. pół zamku murowanego melsztyńskiego na skalistej górze nad rz. Dunajcem, a mianowicie w wielkim domu, w średnich gmachach [ustawionych] rzędem gmaszek poboczny obok kaplicy, a w nim izba mniejsza i przysionki z ustępem (z priwetem), a za nimi komnata, to jest druga izba, i gmach sklepowy, ganek z filarami, ganki drewniane do izby jadalnej, to jest średniej, a w przeciwnej wieży, którą nazywają pierwszą wszystkie gmachy i schowki. Obie siostry mogą korzystać z rzeczy wspólnych [na zamku], do których należą: kręcone schody wielkie do wszystkich gmachów, dolny (spodni) ganek murowany z filarami, to jest trzeci, a także kaplica, brama, rury, koryta, cysterna zamkowa. Magdalenie przypadają też sklepiska z trzeciego ganku, izdebka nazwana Skałką i dwa sklepy obok niej, a ponadto dwoista piwnica, leżąca pod tymże domem pańskim, pięć sklepów, piekarnia i znajdująca się obok izba Lipskiego, drewniany dom od gruntu aż do wierzchu, mur zamkowy od piekarni aż do Wieży Wysokiej, ta wieża w całości. Tejże Magdalenie przypada też dom pod zamkiem z drewnianym browarem. Barbarze przypada druga połowa zamku M., wierzesne [wieżowe] gmachy w wielkim domu pańskim, altana, i wychodząca z niej komnata a obok komórka i ustęp (priweth), i tamże komnata z biblioteką (kownata Librarij), izdebka [idąca] z komnaty pierwszej, długa sala, a przed nią ganek z filarami i ganek drewniany do izby w przeciwnej wieży zwierzchniej, cała górna zabudowa (wszystkie zwierzchnie budowanie) z poddaszem. Wspólną własność stanowią wielkie kręcone schody do wszystkich gmachów, murowany ganek z filarami, tj. trzeci od góry (wierzchu), kaplica i brama oraz rury, koryta i cysterna zamkowa. Barbarze przypada też pierwszy sklep od schodów z trzeciego ganku, sklep „w jednym zamknieniu” zw. „Piacze Skliepy”, a na dole skrajna piwnica dwoista pod Skałką tegoż pańskiego domu, izba niemiecka w wieży pierwszej, tamże pod nią komnata, a pod tą komnatą piwnica w tejże pierwszej wieży, a także kuchnia i izba, piwnica pod kuchnią, komórka na piwnicznej szyji, drewniana łazienka, mur zamkowy od pierwszej wieży z furtką aż do wieży niżnej, cała wieża niżna oprócz bramy, która ma być wspólna, dom drewniany pod zamkiem ze stajnią, izbą i całą zabudową (GK 162 s. 80-105)7Regest tu zamieszczony nie uwzględnia gruntów i dóbr ziemskich, przynależnych do zamku i będących wówczas przedmiotem podziału.

3aa. Kaplica NMP i Ś. Jana Ewangelisty na zamku M. i jej prebendarze. 1362 Bodzęta bp krak. uwzględniając zasługi Jana z M. wwdy sand. dla Kościoła eryguje ołtarz pod wezw. Ś. Ducha w kaplicy NMP na zamku M. i dodaje od siebie dzies. z Dzierżanin i Miłkowej Woli [dziś Miłkowa] (ZDK 1, 61); 1363 kaplica Ś. Jana Ewangelisty na zamku M. otrzymuje odpusty od 15 arcybiskupów i biskupów; taż kaplica otrzymuje 40 dni odpustu od Bodzęty bpa krak. (ZDK 1, 62; MV 3 s. 417-8, nr 442; Bullarium 2, 1227); 1364 Mikołaj altarysta kaplicy na zamku M. (ZDM 4, 971); 1372 Mikołaj prebendarz (ZDM 1, 140); Mikołaj kapelan (AS 2, 44); 1389 Marcin z Postękalic [woj. sier.] s. Wrocława prebendarz kaplicy NMP na zamku w M. pleb. w Błogiem w diec. gnieźn. (Bullarium 3, 118; MV 8, 41); 1427 Zbigniew [Oleśnicki] bp krak. nadaje tejże kaplicy 40 dni odpustu i potwierdza wcześniejsze nadania (ZDK 1, 62 c; M. Koczerska, Zbigniew Oleśnicki → p. 7, aneks I, nr 18); 1454-6 Konrad prebendarz z M. (OK 7 s. 90, 650; 9 s. 631); 1470-80 do prebendarza w M. należy dzies. snop. i kon. z łanów kmiec. w Miłkowej i Dzierżaninach oraz z folwarku szl. w Dzierżaninach (DLb. 2 s. 245, 303)8W DLb. 2 s. 303 błędny zapis o pobieraniu dzies. w Dzierżaninach przez plebana z M; 1471-80 Jan Długosz starszy kan. krak. kupuje za zgodą Kazimierza Jag. za 2000 fl. od Spytka z M. połowę czynszu z żup wielickich zw. bergrecht (barkrath, barkracht) i zapisuje kl. Paulinów na Skałce z wyjątkiem 2 kop gr pras., z których jedna przypada prebendzie w M., a druga altarii Ś. Katarzyny w kat. krak. (DLb. 1 s. 225; 3 s. 115, 119-20); 1480 Jan z Rzeszowa bp krak. potwierdza wcześniejsze nadania dla kaplicy na zamku M. i dodaje jej 40 dni odpustu (ZDK 1, 62 d); 1491 Paweł bp laodycejski sufragan krak. nadaje tejże kaplicy 40 dni odpustu (ZDK 1, 62 e); 1492 Fryderyk elekt krak. nadaje tejże kaplicy 40 dni odpustu (ZDK 1, 62 f); 1494 Spytek z M. kaszt. zawichojski i jego s. Jan Melsztyński sprzedają i zapisują za 300 fl. w złocie prebendarzowi kaplicy w M. czynsz z wsi Gwoździec (OK 26 s. 809-10); 1504 Aleksander Jag. zezwala Maciejowi Rosparowi prebendarzowi w M. sołtysowi w Święcanach na uposażenie stałego kaznodziei kościoła Wszystkich Świętych w Krakowie sołectwem w tej wsi (MS 3, 1926); 1508 Bernard Wilczek arcbp lwowski nadaje kaplicy na zamku M. 60 dni odpustu (ZDK 1, 62 g); 1512-8 Maciej Brzeźnicki z Brzeźnicy prebendarz w M., bakałarz i kan. sądec. (Wypisy 1501-1515, 178; OK 26 s. 809-10; 34 s. 705, 728; 37 s. 642; ZCz. 9 s. 40-1; AKapKrak., Regestrum contributionis de Anno 1513, s. 41); 1512 Maciej z Brzeźnicy kan. sądec. i prebendarz kaplicy w M. kwituje Jana Melsztyńskiego reprezentowanego przez teścia Pawła Czarnego z Witowic z sumy 300 fl., za którą Jan z ojcem Spytkiem z M. sprzedali czynsz z wsi Gwoździec prebendarzowi tej kaplicy w 1494 r. i uwalnia tę wieś od tych obciążeń (OK 26 s. 809-10); 1513 prebenda [kaplicy zamkowej] w M. oceniona na ½ grz. Maciej prebendarz płaci 6 gr (AKapKrak., Regestrum contributionis de Anno 1513, s. 41); Jan Konarski bp krak. nadaje kaplicy na zamku M. 40 dni odpustu (ZDK 1, 62 h); 1516 Jan Melsztyński dz. Brzeżka sprzedaje za 200 fl. Maciejowi kan. sądec. prebendarzowi [kaplicy zamkowej] w M. 4 grz. czynszu rocznego z młyna i z dochodu łaziebnego w m. Brzeżku (ZCz. 9 s. 40-1); 1527 prebenda [kaplicy zamkowej] w M. oceniona na ½ grz. Prebendarz płaci 8 gr (AKapKrak., Liber retaxationum, k. 41v); 1529 do prebendy na zamku M. należy dzies. z Dzierżanin wart. 2½ grz., z Miłkowej wart. 6½ grz. i czynsz od 1 kmiecia w Gwoźdzcu w wysokości 34 gr (LR s. 281); 1533 6 IX z tytułu prezencji Jana i Spytka Jordanów patronów prebendy na zamku M. prebendę tę po śmierci Macieja z Brzeźnicy kustosza sądec. obejmuje Zygmunt z Szerzyn (OK 61 s. 311); 1533-48 prebendarz Zygmunt z Szerzyn (OK 61 s. 58, 311; 96 s. 157); 1536 kaplica na zamku, pensja prebendarza, zagroda prebendarza pod zamkiem → wyżej podział zamku p. 3a; 1539 prebenda [kaplicy zamkowej] w M. oceniona na ½ grz. (AKapKrak., Regestrum contributionis de Anno 1513, k. XXv); 1597 kapelan kaplicy zamkowej uposażony dzies. snop. z wsi Dzierżaniny i Miłkowa, ma też osobny dom z sadem (WR k. 101); kaplica zamkowa → wyżej podział zamku p. 3a.

3b. Urzędy zamkowe. Burgrabiowie9Do końca XV w. burgrabiowie melsztyńscy zarządzali też zamkiem w Czchowie i często zamiennie byli też nazywani burgrabiami czchow. (J. Laberschek, Melsztyński klucz → p. 7, s. 136. 1372 Mikołaj starosta (capitaneus) melsztyński (ZDM 1, 140); 1393-5 Mikołaj burgr. (ZDM 1, 203; AKH 3 seria 2 s. 139); 1398 NN. burgr. (GB 1 s. 72); 1400-9 Andrzej burgr. „procurator” (SP 8, 11119-20, 11145, 11168, 11174 - jako burgr. czchow., 11182-3, 11190, 11203 - bez tytułu; AKH 3 seria 2, s. 160; ZCz. 1 s. 102, 104, 106, 226; GK 1b, s. 74, nr 406; Fed. s. 136); 1400 → Łazy, par. Brzeźnica p. 3b; 1409 Przybysław z Gnojnika zastawia za 17 grz. półgr Andrzejowi burgr. z M. 3 ł. w Gnojniku (ZCz. 1 s. 226); 1410-13 Pełka burgr. (ZCz. 1 s. 256-7; 2 s. 26-7, 29-32, 34, 37, 40-1, 43-4, 47-8, 55, 58-9; Fed. s. 136)10W zapisce w ZCz. 2 s. 55 występuje jako „tenutarius castri Melstin”; 1413 Mikołaj burgr. (ZCz. 2 s. 70-1; Fed. s. 136); 1418-9 Jan Zagórski z Zagórzyc burgr. melsztyński (GK 1 s. 2, 12; ZCz. 2 s. 276; Fed. s. 136); 1420 Ulryk czyli Wietrzych burgr. (GK 1 s. 289; Fed. s. 136); 1422 Mikołaj burgr. (OK 4 k. 279r-v); 1440-2 Jan Pierzchała Lucławski z → Lusławic burgr. (RCz. k. 58v, 60r, 62r, 63r); 1440 starosta (capitaneus) melsztyński wraz z rajcami czchow. jedzie do Nowego Sącza (RCz. k. 58v); starosta (capitaneus) melsztyński obecny przy wyborze rajców w Czchowie. Rajcy dają star. Pierzchale 5 korcy owsa, piwo, 2 zające (RCz. k. 60r, 62r); 1442 Pierzchała burgr. melsztyński otrzymuje podarki od rajców czchow. z okazji wyboru nowej rady miejskiej (RCz. k. 62r); 1442-5 Eustachy z Książa star. m. [Czchowa] i dóbr melsztyńskich 1444-5 (RCz. k. 63r, 76r); 1444-5 Nieustęp [Słupowski] starosta „capitaneus” z M. dz. → Książa Małego 1402-48 (ZCz. 3 s. 209; RCz. k. 75r-v; Fed. s. 136); 1444 rada m. Czchowa przekazuje 1 kopę gr star. Dzieworkowi ze względu na wyjazd star. Nieustępa (RCz. k. 75r-v); 1446 starosta otrzymuje podarunki od rajców czchow. z okazji wyboru nowej rady miejskiej (RCz. k. 64); 1450-2 Marcin, Marcisz burgr. (RCz. k. 89v; GK 11 s. 738; Fed. s. 136); 1463 Stan. Roszkowski burgr. (Mp. 5 J, 3, 11); 1496 Aleksy [Gierałt] z Faściszowej niegdyś star. melsztyński (ZB 4 s. 40); 1518 Marcin Zajączek burgr., włodarz w M. (OK 37 s. 578, 601).

Pisarze. 1372 Mikołaj (ZDM 1, 140; AS 2, 44); 1393-5 Jerzy (ZDM 1, 203; 4, 1122); 1463 Jan Dankowski (Mp. 5 J, 3); Jan ze Złotkowa (Mp. 5 J, 11).

Służba i rzemieślnicy zamkowi. 1392-7 Miczek Lichy (KRK 2 s. 238; ZDM 1, 219); 1400 Małdrzyk domownik Elżbiety wd. po Spytku (SP 8, 10423-4); 1407-13 Mikołaj (AKH 3 seria 2 s. 166, 172, 174, 177, 179); 1422 Janusz tkacz złotogłowia (auritextor) z Krakowa sługa [Jana] Melsztyńskiego (Cracovia artificum, 229; OK 4 k. 284v-285); 1439 rajcy czchow. wydają 2 gr na utrzymanie i 10 sk. na jopulę dla sługi Spytka z M., który pojechał z panem; ciż wydają 15 sk. na wyposażenie służby [Spytka z M.], udającej się z panem w celach wojennych do Nowego Miasta Korczyna (RCz. k. 54; F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7); 1477 Adam kowal z M. (OK 2 s. 491); 1514 Jan Chwalibóg i Mik. Strzeż słudzy Jana Melsztyńskiego (OK 35 s. 41-3); 1518 Hier. Braciejowski domownik i sługa Mik. Jordana z M. kaszt. wojn. (OK 37 s. 578, 583); 1536 strażnicy zamkowi, wrotny, szewc, kowal → p. 3a.

3c. Podzamcze. 1364 siedlisko z ogrodem k. kościoła (ZDM 4, 971); 1430 zamek M. z otoczeniem (cum circuitu) przynależnym do zamku → p. 3e; 1470-80 → p. 5; 1492 kościół Ś. Krzyża na podzamczu M. → p. 5; 1519 role, winnica, ogrody przy kościele, karczma zw. Olszowa pod zamkiem M. → p. 5; 1531 Jakub Norek z podzamcza M. (de sub castro Myelstin) (ZK 163 s. 414, 421); 1536 młyn na podzamczu → p. 3a; 1543 Stan. kupiec, karczmarz z M. (GK 60 s. 306-7); 1563 na Podzamczu Melsztyńskim karczma doroczna z wyszynkiem i młyn doroczny z 3 kołami (RP s. 375-6)11Być może nazwa Podzamcze Melsztyńskie odnosiła się wówczas do osady Wieleni, nie notowanej w rejestrze poborowym z 1563 r., a posiadającej ówcześnie młyn i karczmę; 1588 Raszek i Sobierajczyk uprawiali rozbój pod M. (u Melstina) (J. Bubak, Słownik nazw osobowych i elementów identyfikacyjnych Sądecczyzny, cz. 2, Kr. 1992, s. 103); 1597 zagrodnicy naokoło zamku (WR k. 101).

3d. Właściciele. 1347-52 Spycimir, Spytek h. Leliwa dz. Charzewic, [zamku M.], Dębian [pow. wiśl.] do 1327, Tarnowa [pow. pilz.] 1327-52, Pomianowej 1321-52, Piasku (de Arena) [pow. wiśl.] 1334-52, poświadczony w l. 1312-52, łowczy krak. 1312-6, kaszt. sądec.1317-8, kaszt. wiśl. 1319-20, wwda krak. 1320-31, kaszt. krak. 1331-52, mąż Stanisławy 1325 (KRK nr 252, 366, 433, 541, 577, 1586, s. 55; Mp. 1, 153, 160, 163, 165, 171, 173, 176, 178, 180, 183, 188, 193, 195, 200, 202-5, 207, 210-1, 214, 218-9, 221, 229-30; 2, 567, 569, 572, 576, 581, 586, 589, 597, 604-5, 607; 3, 633, 639-40, 651, 657, 660-2, 668, 671, 690; KK 1, 138, 140, 144, 149, 169, 175, s. 157; KMK 1, 11, 13-4, 16-7, 20-2, 25; 2, 378; Pol. 1, 109; 3, 76, 81-2, 84, 86, 92-3, 95; Tyn. 43, 50, 58; AGZ 3, 112W streszczeniu tego dok. przy imieniu Spycimir wydawca błędnie dopisał „z Melsztyna”, sugerując czytelnikowi, iż w 1334 r. rycerz ten posiadał już Melsztyn, co jest nieprawdą → przyp. 1; 5, 1, 2; 7, 6; AS 2, 9-14, 1613Autorka hasła Jasień w SHGK w → p. 3 pod r. 1344 błędnie przy imieniu Spycimir dopisała „z Melsztyna”, sugerując, iż rycerz ten ówcześnie posiadał Melsztyn → przyp. 1. W dok., na który autorka się powołuje (AS 2, 16; Pol. 3, 95) Melsztyn nie jest wymieniony, 18; 5, 2; ZDM 1, 20, 32, 36-7, 51; 4, 903-4, 907, 909, 913, 924, 930; ZDK 1, 3814Autorka hasła Jadowniki w SHGK w → p. 5 pod r. 1331 niesłusznie przy imieniu Spycimir dopisała „z Melsztyna”, sugerując, iż rycerz ten ówcześnie posiadał Melsztyn, → przyp. 1. W dok., na który autorka się powołuje (ZDK 1, 38) Melsztyn nie jest wymieniony; Mog. 54, 59, 60-1; Wp. 2, 1088, 1119, 1125, 1129, 1135, 1203, 1210; 3, 1299; MV 3, nr 267, 312, 352; Theiner 1, 314, 452, 724; 2, 383; Bullarium 1, 1287-8, 1601, 1685; 2, 661, 1921; MPH 2 s. 638, 858; DHn. 9 s. 178, 180, 182, 212, 406-7, 414; 12 s. 498; DLb. 1 s. 604; 2 s. 6-7, 9, 276; Przyczynki do dziejów polskich z archiwum miasta Wrocławia, wyd. A. Mosbach, Poznań 1860, s. 74-6; BO rps 1873/I, s. 65-9; Codex diplomaticus Silesiae, t. 5, s. 240, przyp. 1; Codex diplomaticus Prussicus, wyd. J. Voigt, t. 2, Königsberg 1842, s. 191-2, 194-5; Kilkanaście dokumentów Władysława Łokietka z lat 1296-1329, wyd. K. Maleczyński, SŹ 6, 1961, nr 12; Nowy kodeks dyplomatyczny Mazowsza, cz. 2, dok. z l. 1248-1355, wyd. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, 302; Najstarszy zbiór przywilejów i wilkierzy m. Krakowa, wyd. S. Estreicher, Kr. 1936, 2, 3; Sprawozdanie z poszukiwań na Węgrzech, Kr. 1919, 14; OK 155 s. 359-62; S. Nakielski, Miechovia, Kr. 1634, s. 156-7; Sz. Starowolski, Sarmatiae bellatores, Kolonia 1631, s. 86, 89; Paprocki s. 481; F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich, Kr. 1899, s. 216, 226, nr 373, 394, fig. 250, 265; UM 134, 180, 460, 1023, 1089; F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 95-6; J. Bieniak, Rozmaitość kryteriów badawczych → p. 7, s. 147-8; B. Śliwiński, Kasztelan krakowski → p. 7, s. 105-112; tegoż, O pochodzeniu kasztelana krakowskiego → p. 7, s. 271-280; J. Tęgowski, Krąg rodzinny → p. 7, s. 123-137).

1325 Stanisława ż. Spycimira wwdy krak. (Theiner 1, 314; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 83; J. Bieniak, Rozmaitość kryteriów badawczych → p. 7, s. 147; B. Śliwiński, O pochodzeniu kasztelana krakowskiego → p. 7, s. 274-7; J. Tęgowski, Krąg rodzinny → p. 7, s. 130-1).

[1353]-1380 Jan, Jaszek dz. zamku M., Książa Wielkiego 1372-80, s. Spycimira15Jan nie może być utożsamiany z poświadczonym w l. 1335-9 r. Janem s. Spycimira dziedzicem młyna i 3 zagród nad rz. Prądnik za kościołem Ś. Mikołaja w sąsiedztwie Krakowa. (Mp. 1, 201; KMK 1, 237). W 1318 r. połowę tego młyna Grzegorz s. Jana Spycimira odstąpił swemu br. Hankowi (Mp. 1, 201; KRK 513), → Grzegórzki, mąż Zofii, Ofki, poświadczony w l. 1339-80, łowczy krak. 1339-44, kaszt. wojn. 1345-60, wwda sand. 1361-6, kaszt. krak. 1366-80, star. krak. 1373-5 (KMK 1, 27, 29-30, 32, 35, 37, 40, 41, 48-9, 55; 2, 378, 387; ZDM 1, 48, 57-8, 63, 78, 98, 100, 108, 112, 132, 140, 146; 4, 930, 938, 942, 960, 971-2, 979, 986, 989, 992, 999, 1001, 1017; 8, 2532, 2537; ZDK 1, 61-2; SŹ 27, 1983, s. 182; Mp. 1, 217-8, 225, 232, 239, 241, 245, 255-6 260, 262, 267, 269, 271, 293, 296, 304, 306, 309, 310, 314-5, 321-3, 331, 334 kop.16W liście świadków występuje z tytułem wwdy krak. zamiast kaszt. krak., co zapewne jest spowodowane błędnym odczytem kopisty, który wpisał niedbale ten dok. do księgi oblat, 335, 344-5, 359 - jako zm.; 3, 693, 695-6, 701, 710, 724-5, 729-30, 735, 741, 746, 748-9, 753, 756, 758, 760, 762, 767, 769, 772, 780, 786, 788-9, 799, 801, 814, 817, 824, 826, 828-9, 838, 846, 851-2, 854, 867-8, 884, 890, 893, 907-8, 913, 961, 964; 4, 974 - fals.; KK 1, 195, 198, 201, 214, 220, 224, 231-2, 237; 2, 263-4, 269; AGZ 3, 9, 12, 15, 17; 5, 3, 6; 7, 6; 8, 2, 7, 8; AS 2, 30, 36, 44-5, 51; Wp. 3, 1310, 1354, 1412, 1493, 1536, 1594, 2050; Materialy do istorji suspilno-politycznych i ekonomicznych widnosyn Zachidnoi Ukrainy, wyd. M. Hruszewskyj, Lwów 1905, nr 1; Pol. 1, 116; 2 b, 507; 3, 55, 89, 106, 115, 117, 128, 135, 144-5, 148, 150, 152-3, 158; Imbr. 13; Krzyż. 39; DSZ 8-16, 20; Tyn. 58, 74, 98, 102; Mog. 66, 82, 84, 90, 94, 147; SP 1 s. 212, 216, 218, 223; 8, nr 406, 411, 415-6, 445; Proch. 2; KRK 1586, 1702; DKM 13; DLb. 2 s. 83; 3 s. 470, 473; KUJ 1, 1; Katalog UJ, nr 125; Katalog perg. bitb. 8, 10, 12; Najstarszy zbiór przywilejów i wilkierzy m. Krakowa, wyd. S. Estreicher, Kr. 1936, 4, 8, 15; Kodeks dyplomatyczny wielicki, Lwów 1872, s. 6-7; „Towarzysz Duchowieństwa Katolickiego” 1, 1864 - dyplom Kazimierza W. wydany przez Sadoka Barącza; DHn. 9 s. 274, 438; Paprocki s. 43, 481; Fed. s. 12, 99; UM 136, 185, 977, 1132, 1281a; F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich, Kr. 1899, s. 267-8, ryc. 325; tenże, Rycerstwo polskie wieków średnich, t. 3, Kr. 1901, s. 354-5; J. Dąbrowski, Ostatnie lata Ludwika Wielkiego 1370-1382, Kr. 1918, s. 194-5, 311, 342; B. Wyrozumska, Melsztyński Jan, PSB 20 s. 410-1).

1347 Spytek s. Jana [kaszt.] wojn. (KRK 1586)17Przedwcześnie zmarły s. Jana. Nie może być utożsamiany ze Spytkiem wwdą krak. ur. ok. 1362 r. (W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 99-100; B. Wyrozumska, Melsztyński Jan, PSB 20, s. 411; A. Strzelecka, Melsztyński Spytek, PSB 20 s. 412).

1375 [rzekomy] Jan z M. (Mp. 1, 322)18Lista świadków tego dok. budzi poważne wątpliwości. Jedynie do Dobiesława wwdy krak. umieszczonego na pierwszym miejscu nie można mieć zastrzeżeń. Kolejny na liście Kmita występuje z błędnym urzędem star. krak., który w tym czasie pozostawał w ręku Jana z Melsztyna kaszt. krak. Trzeci w kolejności Jan z Melsztyna odnotowany jest bez urzędu, co rodzi pytanie, czy mamy rzeczywiście do czynienia z Janem z Melsztyna kasztelanem krak., którego nieopatrznie umieszczono w nieodpowiednim miejscu listy? Czwarty w kolejności Mikołaj prep. skalbmierski tożsamy z Mikołajem z Młynów synem Zawiszy, stoi przed wymienionym bez urzędu Pietraszem Szczekockim, który jak wiadomo był wtedy kaszt. lub., a więc w hierarchii ważności stał przed owym prepozytem. O szóstym świadku Krzesławie „de Cymel” można powiedzieć, iż prawdopodobnie jest tożsamy z Krzesławem z Chodowa, wymienionym na jednym z dok. królowej Elżbiety. Na uwagę zasługuje fakt, iż w dok. wymienieni są czterej Kurozwęccy: Dobiesław, Mikołaj z Młynów, Krzesław z Chodowa i Zawisza kanclerz. Nie można się zgodzić z R. Bubczykiem, Kariera rodziny Kurozwęckich w XIV wieku, W. 2002, s. 113, który stwierdza, że „o ile urząd Kmity można kwestionować, to nazwiska i tytulatura pozostałych świadków nie budzą zastrzeżeń”. W świetle naszych wywodów, oraz z racji licznych błędów językowych, wychwyconych w kopii przez wydawcę, nasuwa się nieodparcie pytanie, czy rzeczywiście mamy do czynienia z autentycznym dok., czy też z XV-wieczną, względnie XVI-wieczną podróbką?.

1376-99 Spytek Melsztyński z M., Charzewic 1383, Książa s. Jana z M. wwda krak. 1381-99, star. biec. 1383-86, star. krak. 1390-99, pełniący obow. pkom. krak. 1396, mąż Elżbiety (Tyn. 102, 117; Pol. 1, 141; 2, 333, 540, 553; 3, 158, 172, 175, 179, 183; 4, 6; Mp. 1, 355, 359; 3, 934; 4, 972, 986-8, 991, 993, 995, 999-1000, 1002, 1016, 1022, 1027, 1029-30, 1039, 1071, 1309; KK 2, 312, 314, 333, 344, 348, 356-7, 359-60, 362, 366, 369, 371, 374-5, 378-80, 387, 392-3, 395-7, 399 - heres Melstinensis, 400-4, 408, 410-11, 414-6, 424, 430, 469; KMK 1, 70, 75, 78, 83, 89, 245; KRK 2 s. 87, 92, 114, 148, 195, 198, 227-40, 242, 244, 246-7, 251, 253-6, 258-9, 290, 292, 297, 314, 324; Krzyż. 1406, 1778; Chm. s. 240, 263, 276, 304, 308, 309, 387; ZDM 1, 168-9, 174, 197, 199, 203 - heres Melstinensis, 219; 4, 1074, 1096b, 1102, 1119, 1122, 1124, 1138 - heres Mielstinensis; 6, 1512, 1514, 1522-3, 1525-6, 1536, 1541-2, 1544, 1550, 1552-5, 1558, 1564, 1566, 1570, 1576, 1578, 1586-7, 1589-90, 1594, 1598-9, 1601-2, 1605, 1607-8, 1616-7, 1622, 1742, 1836, 1842-3; 8, 2539-41, 2543, 2555; AS 1, 18-9, 21; 2, 59, 64-5, 67, 70-2; RD s. 38-9, 41-3, 138, 155, 168, 254; Rachunki królewskie z lat 1393-1395 i 1412, oprac. H. Wajs, W. 1993, s. 7, 9, 55; SP 1, Sądowa praktyka prawa, nr 84, 91, 111; 2, 4076; 8, 737, 790, 802, 2602, 3692, 3755, 4257, 4803, 4803a, 5273, 6019 - księga wwdy, 6989, 8287, 8708, 8750, 10633, 10717, uw. 70/20, 78/20, 96/4, 98/2, 101/26, 121/5, 160/5, 178/7, 246/5, 266/82, 275/12 - księga Spytka, 287/43, 290/59, 313/13, 325/96, 342/85; 2, 2012; DSZ 24-5, 33, 52, 62, 64, 66; ZK 1c, s. 22, 230, 239, 351, 468; 2 s. 36; 3a s. 248, 605; 7 s. 8; Proch. 9; Mog. 94, 96, 98, 104; DP 31, 33; KSN 95, 116, 186, 212, 221, 253, 292, 371, 384, 395, 422, 439, 444, 454, 456, 727; AGZ 2, 20; 3, 2, 37, 41; 5, 18, 21-2; 6, 2-6; 9, 2-3; KUJ 1, 6, 8, 9, 10, 14; Wp. 3, 1804, 1840, 1875, 1916, 1936-7, 1966; 6, 327; Sroka Dokumenty 1, 27; Stadtebucher des Landes Posen, wyd. H. Wuttke, Leipzig 1864, 35, 37; Hansisches Urkundenbuch, Bd. 4, Halle 1896, nr 1034, s. 459; Scriptores rerum Prussicarum, wyd. T. Hirsch i inni, t. 2, Leipzig 1863, s. 713; Imbr. 14; Bullarium 3, 50; CE 1, 6, 21; Dogiel 1, s. 539-40, 597; Codex epistolaris Vitoldi magni ducis Lithuaniae 1376-1430, wyd. A. Prochaska, Kr. 1882, 25, 102, 110, 115, 136; MS 4, 11844, 17783, suppl. 314, 357, 387, 481, 857; 5, 1588; „Przewodnik Naukowy i Literacki” 1, 1873, s. 44; Kodeks dyplomatyczny księstwa mazowieckiego, wyd. T. Lubomirski, W. 1863, 125-6, 129; MK 90 k. 84v-85; GrünMark. 2, nr 25, s. 321-2; MI 1, W. 1914, nr 102; AG Księgi ziem. łęcz. 18 b, k. 124v-125v; BCzart., rps. 3344/IV, k. 185, 196, 206v; BJ rps 5347/II, t. 2, k. 118; Akty litewsko-russkogo gosudarstwa, t. 1, wyd. M. Downar-Zapolski, Moskwa 1899, nr 1; Latopisiec Litwy i kronika ruska, wyd. I. Daniłowicz, Wilno 1827, s. 52; Katalog dok. perg. BPAN 1, 44; Katalog perg. bitb. 30; MPH 2 s. 733, 736, 754, 889; 3 s. 82, 312; MPHn. 12, Kr. 1996, s. 73 n.; DHn. 10 s. 116, 119-121, 138-9, 151, 157, 214, 217-8, 225-9, 254, 325-6, 334, 339, 342, 366, 368, 371-2, 385; 11 s. 72, 257, 275; 12 s. 40, 63, 115, 158, 387-8, 399, 416; Rozbiór krytyczny Annalium Poloniae Jana Długosza z lat 1385-1444, t. 1, Wr. 1961, s. 53-4; DLb. 1 s. 156, 192, 261; 3 s. 122, 216-7, 474; MBiecza 12; Fed. s. 25-6, 99-100; T. Jurek, Kilkanaście niedrukowanych dotąd dokumentów wielkopolskich z XIII i XIV wieku, w: Fontes et historia. Prace dedykowane Antoniemu Gąsiorowskiemu, pod red. T. Jurka i J. Skierskiej, Poznań 2007, nr 12, s. 113-4; Dokumenta dotyczące dawnej ekonomii samborskiej, DodGL, R. 1, t. 1, 1872, s. 45-8; M. Turkawski, Spytko z Melsztyna → p. 7, s. 17; F. Sikora, Wójtostwo → p. 7, s. 222; P. Węcowski, Działalność → p. 7, ss. wg. ind.; A. Strzelecka, Melsztyński Spytek, PSB 20 s. 412-5).

1381 Zofia, Ofka [z Książa Wielkiego] wd. po Janie z M., matka Spytka z M. i Jadwigi (Mp. 1, 359; DLb. 3 s. 47319Długosz mylnie nazwał Ofkę [Zofię] matką Jaszka).

1387-1404 Jadwiga Ocina z → Pilicy wd. po Ottonie z Pilicy, c. Jana z M. 1395, matka Elżbiety Granowskiej królowej 1417-20 (SP 8, 5722, 5781, 6558, 6579, 7361, 7388, 7868, 7935, 8318, 8318a, 8417, 8420, 8505, 8589, 8705, 9266, 9266a, 9753-4, 9783, 9797, 10578, 10618, uw. 95/34, 158/36-7, 160/28-9, 178/18-9, 229/118, 242/21, 246/12, 263/56, 264/39, 266/72-3, 268/73, 278/26, 34-5, 283/140, 325/65; 2, 737, 741, 780, 809-10, 863, 877, 881, 909, 918, 957, 965, 1063 - 10 V 1404; ZDM 4, 1093; Najstarszy zbiór przywilejów i wilkierzy m. Krakowa, wyd. S. Estreicher, Kr. 1936, 15; Album. 1 s. 9; KSN 768-9, 776, 787, 790, 813, 891 - 20 VIII 1387, 892; KRK 2 s. 232; ZK 2 s. 123, 378, 382, 402, 416, 429, 478, 499; 3 s. 234, 238, 261, 269, 274, 306, 312, 347, 378, 387, 389, 392, 395, 430, 442, 457, 494, 501, 539, 546, 550, 563, 583; 3a s. 256, 271, 283, 297, 302, 325, 329, 339, 355, 364, 377, 397, 486, 515, 520, 524, 534, 551, 596, 603-4, 622, 666; 3b s. 32, 94, 126, 164, 495, 508; 4 s. 3, 22-3, 66).

1394-9 Elżbieta ż. Spytka z M. wwdy krak., w l. 1399-1406 wdowa, między 8 V 1406 a 19 III 1408 została ż. Jana ks. Ziembickiego „de Monsterberg, de Muensterbarg, de Munsterbarg, de Sambice, de Sambicza” [Ziębice na Śląsku], zm. 22 II 1424 (Chm. s. 309; AGZ 6, 6; KK 2, 415, 469, 471-2, 572, 615; KRK 2 s. 258; AS 2, 82, 105; SP 8, 10423-4, 10633, 10694; 2, 681, 1002, 1153-5, 1169-71, 1178-80, 1199, 1209, 1246, 1300-2, 1350, 1443-5, 1545, 1593, 1782, 2012 - jako zm.; Al. 1 s. 2; ZDM 1, 246; 5, 1160; 6, 1742; Mp. 4, 1071; MS 4 suppl. 449, 481; DSZ 84; Metryka UK 1 s. 14; Materiały do historii miasta Sambora 1390-1795, wyd. A. Dorflerówna, Lwów 1936, s. 4-6: DHn. 10 s. 254; 11 s. 257, 275; DLb. 1 s. 192, 261; BCzart., Teki Naruszewicza 10, 76; ZK 3 s. 227; 5 s. 74, 77; 6 s. 201, 391; 7 s. 163; 193 s. 208-9; ZCz. 1 s. 103; M. Turkawski, Spytko z Melsztyna → p. 7, s. 71; Bon. 13 s. 332; A. Strzelecka, Elżbieta Melsztyńska, w: Prace Koła Historyków Uniwersytetu Jana Kazimierza, Lwów 1929, s. 109-119; tejże, Elżbieta żona Spytka z Melsztyna, PSB 6 s. 263-4; K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, t. 2, Wr. 1975, s. 68-70)20A. Strzelecka, Elżbieta żona Spytka z Melsztyna, PSB 6 s. 263-4 i W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 142, opierając się na wiadomości Jana Długosza o rzekomym zapisie tejże Elżbiety z 1454 r. na rzecz kaznodziei, ustanowionego przez bpa Zbigniewa Oleśnickiego (DLb. 1 s. 261), uznali, że Elżbieta żyła jeszcze w tym roku, tymczasem, jak podaje nekrolog henrykowski, zmarła już 22 II 1424 r. Informacja z nekrolologu posłużyła K. Jasińskiemu, Rodowód Piastów śląskich, t. 2, Wr. 1975, s. 68-70, do sformułowania wniosku, iż wiadomość Długosza jest niewątpliwie błędna i polega zapewne na jakimś nieporozumieniu. Za wiarygodnością nekrologu henrykowskiego przemawia także zapiska sądowa z 25 II 1425 r. (SP 2, 2012), z której wynika, że Elżbieta już wówczas nie żyła.

1397-1424 Jadwiga c. Spytka wwdy krak. i Elżbiety ż. Bernarda ks. Niemodlińskiego 1401-24 (DHn. 10 s. 218-9; G. Małaczyńska, Jadwiga z Melsztyńskich, PSB 10 s. 300-1; K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, wyd. 2, Kr. 2007, s. 577, 583).

Przed 1398-1427/1428 Jan Melsztyński z M., Książa Wielkiego 1405-28, Żabna 1423, Wielkiej Wsi 1426, tenut. Rabsztyna 1422-8 s. Spytka wwdy krak., brat Spytka z M. mąż Anny, ojciec Jadwigi → Książ Wielki p. 3a (AS 2, 92, 98, 103; 5, 10; KK 2, 471; SP 2, 1171, 1180, 1199, 1209, 1301, 1350, 1542-5, 1666, 1768, 1790-92, 1803, 1820, 1825, 1891, 1949, 1976, 2004, 2008-9, 2255 - jako zm., 2347, 2519, 2529, 2531, 2922, 2924-5; KSN 2842, 2859, 2874, 2918, 2922, 2944; DSZ 131, 134; ZDM 6, 1860; AKH 11 s. 427; Kodeks dyplomatyczny Litwy, wyd. E. Raczyński, Wr. 1845, s. 302; Katalog perg. bitb. 266/2; DHn. 10 s. 254; 11-2 s. 398; M. Turkawski, Spytko z Melsztyna → p. 7, s. 71; ZCz. 1 s. 204, 216, 242-3, 249-51; 2 s. 56, 60, 62, 68; ZK 3b, s. 525, 527; 5 s. 1, 74, 77, 85, 205, 221; 6 s. 37, 53, 292, 327, 369-70, 373, 391-2, 455, 517, 561, 564; 7 s. 8, 277, 410, 412; 8 s. 24, 26-7, 31, 36, 56; 194 s. 171, 173, 222, 287, 292; 195 s. 324, 390, 392; 196 s. 75, 78-80, 102-3, 129, 151, 219; 197 s. 103, 151, 419-20; 376 s. 549, 556; ZP 20 s. 70, 75-8, 100, 118; Teut. 1A s. 180, 221; GK 1 s. 58-9, 81, 121, 142, 190, 222, 224, 239, 493, 553, 580, 590, 597, 609; 1a, k. 37, 41v; 2 s. 213, 266, 287, 296, 307-8, 311, 334, 465; 3 s. 64; RCz. k. 12 - jako zm.).

1398-1439 Spytek Melsztyński z M., tenut. w Rabsztynie 1434-5, kaszt. biec. 1437-9, s. Spytka wwdy krak., brat Jana z M., mąż Beatrycze, Beaty, c. Dobrogosta z Szamotuł h. Nałęcz kaszt. pozn., zmarły z powodu odniesionych ran na polu bitwy pod Grotnikami w 1439, pochowany w kościele par. w Piasku (KRK s. 258 - wzmianka o chrzcie Spytka; AS 2, 92, 98, 103, 123-5, 132-4; 5, 10; KK 2, 471; SP 2, 1180, 1199, 1209, 1301, 1350, 1542-5, 1666, 1783, 1949, 2012, 2021, 2174, 2255, 2333, 2347, 2461, 2519, 2531, 2675, 2695, 2718c, 2868, 2912a - jako zm., 3244 - tu jako zm. kaszt. wojn., 3370; KSN 2842, 2859, 2874, 2918, 2922, 2944; ZDM 5, 1420; 6, 1860; 8, 2566 - jako poległy; Proch. 109; AGZ 2, 53; 5, 69, 75; 6, 17; DSZ 131, 134; Mog. 128; Wp. 5, 625; CE 2, 255; Kodeks dyplomatyczny Litwy, wyd. E. Raczyński, Wr. 1845, s. 302; DHn. 10 s. 254; 11-2 s. 130, 134, 136, 155, 176-7, 202-5, 347, 376, 398; 12 s. 435, 482, 495; ZCz. 1 s. 204, 216, 242-3, 249-51; 2 s. 198, 293, 357-8, 385-6; 3 s. 19, 31, 43, 64; ZK 5 s. 1, 77, 85, 205, 221; 6 s. 327, 391; 7 s. 8, 433; 8 s. 23-4, 33, 72, 125, 149, 177, 400; 9 s. 32, 37, 41-2, 248-50, 260-1, 290-1, 295-7; 10 s. 89, 227; 11 s. 106; 146 s. 5, 9, 32-3, 71, 81, 92-4, 98-9, 107, 144-5, 159; 150 s. 81; 195 s. 347-8, 374, 379, 398, 410; 196 s. 4-6, 38, 92-3, 114-6, 135, 154, 308; 197 s. 48, 136, 151, 287, 406, 475; ZB 1a, s. 115, 226-7, 241; ZP 20 s. 175-7, 179; 21 s. 275; GK 1 s. 121, 726; 1a, k. 37, 41v; 2 s. 112, 115-6, 459, 601; 3 s. 10, 428; 4 s. 423, 666-7, 673, 987, 1032; 5 s. 411, 471, 642, 678, 687, 691-2, 703, 708, 734-6, 783-4; 6 s. 325; RCz. k. 12, 54; AMetr., Liber privilegiorum 3, k. 573v-574; UM 12; F. Kiryk, Melsztyński Spytek, PSB 20 s. 415-7; B. Czwojdrak, Kilka uwag → p. 7, s. 197-211).

[Przed 1400] 1403-21 Dorota c. Spytka wwdy krak. zakonnica w kl. Klar. przy kościele Ś. Andrzeja w Krakowie 1403-21 (KK 2, 472; SP 2, 1790-92)21W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 139, 144 sądzi, że jest tożsama z Dorotą przeoryszą tegoż klasztoru, występującą 10 VI 1425 (Mp. 4, 1230).

[Przed 1400] 1408-67 Katarzyna z M., po 1438 r. z przydomkiem Białuszyna, Kasztelanowa (Castellana) krak. c. Spytka wwdy krak. ż. Janusza młodszego ks. maz. 1408-22, następnie ż. Mikołaja Białuchy z Michałowa wwdy sand., star. krak. i kaszt. krak. 1423-38, w l. 1439-65 wdowa, posesorka sołectwa w → Luboczy 1440-67, dobrodziejka kl. Dominikanów w Krakowie, pochowana w kościele Ś. Trójcy w Krakowie w 1468 (SP 2, 1153, 1169, 1178, 1246, 1302, 1444, 1542-4, 1666, 2012, 2243, 3210, 3244, 3263-4, 3427, 3575-6, 3683, 3798; ZDM 2, 372, 552; 7, 1942; ZDK 2, 501, 505-6, 544; KUJ 2, 169; KMK 2, 440; AS 2, 105; 5, 10; CE 1, 196, 198; Bullarium 6, 1198; MS 4 Suppl. 735; Mp. 5 L 6; U 5; ZK 8 s. 33; 200 s. 133-4; 204 s. 107-8; GK 12 s. 417; 15 s. 431-2; 16 s. 283, 293, 416, 849; 17 s. 171, 188, 481, 512, 516, 523, 543, 706; 18 s. 18, 31 - 26 I 1467 jako wd. po Mikołaju z Michałowa22Zapewne nie żyła już 30 VII 1467, skoro sołectwo w Luboczy, będące wcześniej w jej posiadaniu, było już własnością Dobiesława Kmity z Wiśnicza (ZK 152 s. 129); Teut. 3 s. 217; OK 1 s. 36, 172; 6 s. 785; 7 s. 589-90; 8 s. 911; 12 s. 10, 229, 232, 321, 464-5; Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie, rps XIII 21 k. 20r-20v; Kr 1 k. 114r-v; BO rps 165 k. 74r, 77r; Bon. 13 s. 255, 387; M. Koczerska, Zbigniew Oleśnicki → p. 7 Aneks I, nr 78, 179, 201; M. Sandozówna, Melsztyn → p. 7, s. 41-2; K. Jasiński, Rodowód Piastów mazowieckich, Poznań-Wr. 1998, s. 98-100; P. Mrozowski, Polskie nagrobki gotyckie, W. 1994, nr I 52, s. 195-6).

1428 [21 VI] - 1471 Anna z Żabna wd. po Janie Melsztyńskim z M., → Książa Wielkiego i Rabsztyna, posiadaczka m. Żabna z wsiami Kobylniki i Cieszkowy w 1471 (GK 3 s. 64; 17 s. 945-6; ZK 9 s. 41-2, 204, 295-6; 10 s. 330; 146 s. 293; 197 s. 103, 151; ZP 34 s. 75; SP 2, 2255, 2347, 4068; 7/2, 1429; OK 5 k. 294, 304; 6 s. 868; 8 s. 43-4; 9 s. 43, 161-2).

1429-57 Jadwiga c. Jana z M. i Anny, bratanica Spytka z M. kaszt. biec., ż. Andrzeja z Tęczyna i Kraśnika [woj. lub.] 1441-57 dziedziczka m. Książa Wielkiego z wsiami: Wielka Wieś, Moczydła, Wola [Cisia] i Wolica, m. Żabna z wsiami Kobylniki i Cieszkowy, tenutariuszka zamku Rabsztyn z wsiami → Książ Wielki p. 3a (też SP 2, 2255, 3221, 3263; ZK 9 s. 41-2; 11 s. 255, 519, 583; 146 s. 293; 147 s. 146, 195, 472, 481; 197 s. 151, 419-20; K. Dziwik, Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki PAN w Krakowie, cz. 1, Wr. 1966, 118; Kurtyka Tęczyńscy, ss. wg ind.).

1429-39 Beatrycze, Beata c. Dobrogosta Świdwy z Szamotuł h. Nałęcz pkom. kaliskiego 1423-36, kaszt. pozn. 1436-50, ż. Spytka z M., w l. 1439-40 wd. (ZP 20 s. 175-6; ZCz. 3 s. 64; GK 6 s. 331, 366; DHn. 11-2 s. 204, 398).

1439-68 Jan Melsztyński z M. s. Spytka z M., kleryk krak. 1454-63, bernardyn występujący z imieniem Wiktoryn [1464] 1465-6823W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 169 błędnie przyjmuje że Jan wstąpił do klasztoru w 1474 r., por. (F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 119), pochowany w kościele Matki Boskiej Śnieżnej przy kl. Bernardynów w Tarnowie (ZDM 1, 78; 7, 1932; 8, 2566; RI s. 204; RCz. k. 72v, 76v, 77r-v, 86v, 88v; SP 2, 3281, 3347, 3368, 3370, 3379, 3515, 3600, 3607, 3665, 3683, 3709-10, 3721, 3737, 3738b, 3787-8, 3964, 3968; KMK 3, 448; Tyn. 196; KUJ 2, 186-7, 208, 213; MS 1, 486-7; Cracovia artificum suppl. 1462-1475, 26, przyp. 83, s. 53; AS 2, 144, 179; Bullarium 6, 1623, 1864; MV 10, 544; Sroka Dokumenty 2, 175, 179, 182; MI 1, W. 1914, nr 210; AKH 6, 14; CE 3, 52-3; Theiner 2, 178; S. Kutrzeba, Akta odnoszące się do stosunków handlowych Polski z Węgrami z lat 1354-1505, AKH 9, nr 26, 29-31, 33, 36, 42; Bobrzyński i Smolka, Długosz, 183; DHn. 12 s. 172-3, 214, 265, 352, 365, 435, 465; DH 5 s. 337, 365, 382; DLb. 2 s. 239; Spisy jeńców polskich z bitwy pod Chojnicami, wyd. M. Biskup, PH 56, 1965, s. 94; ZB 1 s. 170, 176, 188-9; ZCz. 4 s. 12, 152, 176; ZK 14 s. 289, 291-2, 297, 354, 361-3; 15 s. 94, 339-43, 371; 16 s. 123; 17 s. 88, 130, 321; 146 s. 535-6, 540, 627, 687, 712; 147 s. 146, 179, 194-5, 207, 251, 311, 340, 387, 472, 481; 151 s. 11-2, 8324Zapiska ta sporządzona odmiennym pismem, bez wątpienia, XVI-wiecznym na niezapisanym, choć przekreślonym fragmencie strony, nosi wyraźne znamiona fałszerstwa. Informuje ona, że Jan z M. dz. obydwu wsi Brzozowa odstąpił w 1450 r. Wojciechowi Gierałtowi zw. Barkała z Faściszowej cz. młyna w Dolnej Brzozowej z jazem, młynówką (ductura aquae) z obydwoma brzegami rzeki, rolami, łąkami do granic Siemiechowa i że przyłączył do tegoż młyna Wojc. Barkały i jego spadkobierców wszystkich swych kmieci z Dolnej Brzozowej, w ten sposób, iż zobowiązał ich do mielenia zboża w tym młynie, 98, 116, 119, 125, 151, 201; 152 s. 35, 139, 148; 198 s. 405-6; 199 s. 70, 181-2, 192, 256-7; 200 s. 133-4; 257 s. 350; ZP 18 s. 67; 34 s. 279; GK 7 s. 477-8, 497, 531, 547; 8 s. 22-4; 9 s. 896; 10 s. 391; 11 s. 671, 676, 738, 770, 1017; 12 s. 35, 101-2, 159, 229-30, 266-7; 13 s. 4, 219, 289, 871; 14 s. 221, 351, 355, 456; 15 s. 151-4, 214, 431-2; 17 s. 180-4; Teut. 3 s. 106-7; OK 7 s. 589-90; 9 s. 441, 1026; 10 s. 37-9; Ep. 3 k. 173v; AKapKrak., Acta actorum 1 k. 22r; Mp. 5 C 63, 77; E 7; J 3, 11; N 342; APKr., Scabinalia Cracoviensia 8 s. 123, 162; J. Kłoczowski, Bracia mniejsi w Polsce średniowiecznej, w: Zakony franciszkańskie w Polsce, Lublin 1984, s. 73, 78-9, 90-91; W. Fałkowski, Elita władzy za panowania Kazimierza Jagiellończyka (1447-1492), W. 1992, s. 91-2, 109-11; M. Maciszewska, Klasztor bernardyński w społeczeństwie polskim, W. 2001, s. 73-4, 136-7, 139, 172; K. Moskal, Leliwici z Melsztyna → p. 7 s. 149-52; F. Kiryk, Melsztyński Jan, PSB 20 s. 411-2).

1439-1503 Spytek Melsztyński zw. Spokojnym z M., Gwoźdzca i Poręby s. Spytka z M., student Uniw. Krak. 1453, kan. kolegiaty NMP w Uniejowie w diec. gnieźn. 1454-525Pominięty przez Annę Jabłońską w książce Kapituła uniejowska do początku XVI w, kaszt. zawichojski 1486-1502, mąż Katarzyny c. Wincentego z Giżyc ojciec Jana, Wincentego, Stanisława zmarłego w niemowlęctwie, Rafała duchownego, Mikołaja Jąkały, Beaty, Katarzyny i Anny (ZDM 1, 78; 7, 1932; 8, 2566; RI s. 204; Metryka UK 1 s. 247; 2 s. 304, 704; Ind. s. 277; AGZ 4, 114; 6, 107, 146; 16, 1, 2; AS 2, 176, 179, 191, 224-6, 228; 5, 104; SP 2 s. 3370, 3683, 3709-11, 3721, 3737, 3738b, 3784, 3797, 3808, 3819, 3910, 3918, 4060, 4076, 4171, 4329; 6, 176; MS 2, 321; 3, 25426Tu z błędnym imieniem Jan, 1142; Tyn. 265, 267-8, 271 - wzm.; MBiecza 87-9, 115, 171; KUJ 2, 186-7, 208, 213; 3, 284; Cracovia artificum suppl. 1462-1475, 26; przyp. 61, s. 44; CE 3 s. 596, nr 93; Decreta iuris supremi Magdeburgensis castri Cracoviensis 1456-1481, wyd. L. Łysiak, K. Nehlsen von Stryk, Frankfurt 1995, nr 863; Bullarium 6, 831; MV 10 nr 544; DP 2, 33; DHn. 12 s. 356, 358, 495; DH 5 s. 557, 560, 610; DLb. 1 s. 14, 16, 36, 68, 177-8, 613; 2 s. 11, 139-40, 152, 165, 240, 267-9, 276, 295, 420-1; 3 s. 115, 119-20; Spominki przeworskie, MPH 3, s. 276-7 - z przydomkiem Pacificus; ZB 1 s. 170, 176, 188-9; 2 s. 51, 97, 217-8, 220-1, 250; 3 s. 109, 113; 4 s. 20-6, 28, 40, 46, 74; GB 4 s. 41, 134-5, 183-4; ZCz. 4 s. 152, 176, 280, 437; 5 s. 65-7, 82, 84, 89-90, 150, 155, 208-10, 226, 233, 238, 263-4, 275, 287-8; 7 s. 42-3, 77-8, 132, 157-157a, 158; 8 s. 89; ZP 3 s. 327; 21 s. 381, 497-8; 22 s. 158; 23 s. 46; 24 s. 372, 383, 385, 511-2; 34 s. 585-7, 597; ZK 14 s. 361-3; 16 s. 123, 354, 359, 378, 458, 463, 475, 477; 17 s. 130, 143-4, 312; 18 s. 330; 146 s. 687, 710; 147 s. 179, 194, 325, 454; 152 s. 138-9, 273, 356-7, 363-4, 374; 153 s. 62, 113, 213, 317-8; 156 s. 214; 163 s. 65-7; 200 s. 133-4; 201 s. 85-6, 139, 162, 179, 232, 262, 359-66, 412, 444; 202 s. 118, 133-4, 264, 271-3, 283-4, 322, 361, 438-40; 203 s. 21, 79; 204 s. 107-8, 326-7, 349; 262 s. 137; 263 s. 118; GK 7 s. 477-8, 497, 531, 547; 8 s. 22-4; 15 s. 431-2; 17 s. 157-8, 180-4; 20 s. 463, 480, 500, 527-8, 534, 555, 565, 689-90; 21 s. 536, 544, 767; 22 s. 746, 749, 1006, 1028, 1058; 23 s. 316, 466-8, 475, 693, 702-3, 1036; 24 s. 52, 520, 1021; 26 s. 583-4, 712, 876, 895-7; 27 s. 520, 639, 654-5, 865-6, 877, 1010, 1059, 1081, 1104, 1186, 1306; 28 s. 53, 306, 321, 561-2, 817; OK 2 s. 688; 3 s. 288-90, 369, 394; 7 s. 392, 404, 1026; 9 s. 1026-7; 10 s. 37-9; 11 k. 293v; 13 s. 19, 1059, 1062, 1074, 1221, 1300-1; 17 s. 522, 791-2; 24 s. 87, 422-3; 26 s. 809-10; 37 s. 625; 129 s. 333-4; Ep. 3 k. 173v; 4 k. 47r, 48v, 50v-51; 5 k. 269; Teut. 6 s. 117; Mp. 5 C 77; J 3, 11; K 1, 11; N 95, 342; O 133; P 45; R 38; T 124; BJ rps 5348, cz. 2 s. 172, 227, 656; Kumor Diec. krak. 2, s. 403-4, 413-4, 582; Materiały F. Kiryka; Fed. s. 189-90; T. Bilikiewicz, Maciej Miechowita na tle medycyny Odrodzenia, w: Maciej z Miechowa 1457-1523, Wr. 1960, s. 193; F. Kiryk, Melsztyński Spytek, PSB 20 s. 417-9).

1439-96 Dorota c. Spytka z M., ż. Michała Lasockiego z Lasotek 1445-72 star. łęcz. 1445-7, 1452-72, pkom. dobrzyńskiego 1450-4, pkom. łęcz. 1454-72, marszałka nadwornego 1462-72, podskarbiego nadwornego 1467, matka Jana, Stan. i Jakuba oraz Doroty, Beaty i Katarzyny Lasockich (ZDM 8, 2566 - wymieniona bez imienia; RCz. k. 65r, 76v; ZK 146 s. 712; GK 9 s. 896; 10 s. 391; 18 s. 153; SP 2, 3244, 3281, 3918, 3964, 3968; KUJ 2, 213; Bon. 13 s. 387; F. Kiryk, Lasocki Michał, PSB 16 s. 541-2; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7 s. 302).

1463-1507 Katarzyna c. Wincentego z Giżyc h. Gozdawa marszałka książąt maz. na Czersku i Warszawie kaszt. wiskiego ż. Spytka z M., od 1504 wd. (SP 2, 3709-11, 3737, 3784, 4553; AS 2, 224-6; ZB 4 s. 28; ZCz. 7 s. 157a, 158; ZK 153 s. 317-8, 322; 154 s. 66, 229-32; 203 s. 451-2; GK 28 s. 562, 953, 1095, 1392; BJ rps 5348 cz. 2, s. 181, 185; Mp. 5 T 56; Materiały F. Kiryka; Spominki przeworskie, MPH 3 s. 276-7; OK 3 s. 544-6; 17 s. 903; 23 s. 114).

1479-1517 Jan Melsztyński dz. M. 1479-1511, z Racławic 1502, Zawady 1502, Cerekwi 1507, m. Brzeżka, Bratucic, Mokrzesk i Szczepanowa 1510, Pomianowej, Jasienia, Okocimia, Poręby 1512, rycerz jerozolimski 1513, s. Spytka z M., mąż Agnieszki c. Pawła Czarnego z Witowic 1503-17, student Uniw. Krak. 1479, pochowany przy kościele par. w Jasieniu (Metryka UK 1 s. 406; 2 s. 304, 653; Ind. s. 344; MS 3, 1142; 4, 1563, 9498, 9751, 11581 jako zm.; AS 2, 224-6, 228; SP 6, 112 - jako zm., 120 - jako zm., 175-6 - jako zm.; Spominki przeworskie, MPH 3 s. 273, 277; Wypisy 1501-1515, 178; Teki A. Pawińskiego 2 s. 58; GK 28 s. 52, 772, 817, 877-80, 897, 953-5, 964, 1040, 1094-6; 30 s. 1801; 32 s. 372, 636, 675-6; BJ rps 5348 cz. 2, s. 174-5, 181-3, 227; ZB 4 s. 28, 40, 190, 192-4; ZCz. 7 s. 157-157a, 158, 293, 310-1, 337, 346; 8 s. 33-4, 62-3, 78, 88-9; 9 s. 40-1, 81 - jako zm.; ZP 24 s. 511-2, 537; ZK 23 s. 89, 145, 159, 171, 176, 203-4; 24 s. 247; 25 s. 119-25; 154 s. 66, 118-9, 229-35, 257-8, 302-4, 334-5, 422, 439-41, 513-7; 155 s. 54-6, 105, 147, 155-6, 178-9, 244, 321-6, 342-8, 375, 397-8, 431-2, 456-63, 465-6, 529-30; 156 s. 26-8, 90-1, 133, 166-7, 211-5, 257-9; 203 s. 348-9, 451-2; OK 3 s. 334-5, 353, 394 - jako pierworodny s. Spytka; 14 s. 828; 17 s. 784, 790, 935, 957; 23 s. 6, 85-6, 98-9, 129, 180, 263; 26 s. 809-10; 28 s. 34, 38, 44; 29 s. 65-6, 105; 31 s. 325; 33 s. 59, 340, 359; 35 s. 40-3, 87, 641; 36 s. 337; 40 s. 85-6; Ep. 5 k. 54v, 269; 6 k. 25-6; MBiecza 89, 115; APKr., Archiwum Lanckorońskich, perg. 55; Mp. 5 T 56; Materiały F. Kiryka).

1479-1534 Wincenty Melsztyński dz. M. 1479-1503, dz. Boczkowic, Gabułtowa, [pow. wiśl.] 1502-9, Piasku Wielkiego 1503-5, Sepnicy 1505-12, Dąbrowicy lub Dębowicy? 1518-21, Rudy 1523-6 s. Spytka z M., mąż Katarzyny c. Piotra Farureja z Osownicy 1502, następnie Polikseny z Wojciechowa 1502-5 i ostatecznie Zofii c. Piotra Kota z Przybenic 1509-30, student Uniw. Krak. 1479, ogłoszony banitą w 1518 (Metryka UK 1 s. 406; 2 s. 304, 721; Ind. s. 318, 344; MS 3, 1142; 4, 11221, 11386; SP 6, 112, 120, 176, 206, 250, 258, 289; AS 2, 228; 5, 104; Spominki przeworskie, MPH 3 s. 277; Wypisy 1501-1515, 178; Cracovia artificum suppl. 1462-1475, przyp. 158, s. 105-6; ZB 4 s. 74; ZCz. 8 s. 62-3, 88; 9 s. 81, 111-21; ZK 22 s. 71; 23 s. 89, 145, 159, 171, 176; 24 s. 197-8, 234a-234b, 271, 281-2; 25 s. 358, 477, 551; 26 s. 75-6, 85, 262; 154 s. 118-9, 215, 249-51, 257-8, 437-8; 155 s. 109, 187-8, 397, 527; 156 s. 90-1, 106-7, 133, 175, 216, 244, 287, 398-9; 157 s. 59-65; 158 s. 22-3, 200-1, 275-9, 350-2, 443; 159 s. 367, 390, 399, 427-8, 544, 553, 561; 160 s. 39-40, 42-3, 97, 117-8, 208, 225-6, 240-1, 283-4, 303-4, 317, 324-5, 332, 345, 359, 370-1; 161 s. 5, 13, 119-21, 153, 199, 203-4, 437, 621-2; 162 s. 450, 464-9; 163 s. 1-3, 7-13, 25-30, 33-4, 64, 85, 299-302, 365-6, 539-40, 571; 164 s. 260-3, 307-8; 188 s. 24-6; 206 s. 3-6; 264 s. 329-32, 335-6; ZP 2 s. 691; 20 s. 451-3; 24 s. 537; 27 s. 37, 219-20; GB 5 s. 421-2; GK 28 s. 953-5, 964; 31 s. 64; 34 s. 62, 64, 74-5, 294; OK 17 s. 146, 900; 21 s. 221; 23 s. 129, 134, 156, 174, 180, 192, 299, 325-6; 24 s. 694-5; 25 s. 35-6, 394-5, 613-6, 675; 27 s. 198-9; 28 s. 133, 265, 329, 374-5; 29 s. 87, 205, 285-6; 31 s. 147, 159, 181, 211, 237, 319, 396; 33 s. 38, 102, 276, 284, 415, 418, 422-3; 34 s. 62, 64, 353, 659, 701, 752, 756, 767, 809; 35 s. 15, 182-3, 194, 219, 515, 535, 565; 36 s. 36, 45, 49, 56, 75, 607; 37 s. 20, 57, 152, 161, 322; 40 s. 24-5; 44 s. 121, 459, 900, 977, 1035, 1115; 46 s. 550 - 20 X 1534 występuje po raz ostatni; Ep. 5 k. 90, 122, 133, 215, 269; 6 k. 176; 7 k. 56, 58v, 72r, 73r, 96v-97r, 431; 9 k. 39; 11 k. 240v; Ad. 2 s. 248 - 1538 r. występuje jako zm.; BO rps 2966 k. 122v-123r, 184r, 199r-v, 217v, 218v; BJ rps 5348 cz. 2, s. 175, 183, 185, 188, 195, 199-203, 206, 213, 217, 219, 224, 234, 248; ŹD s. 488; Fastnacht Katalog 49).

1488-1542 Beata Melsztyńska c. Spytka z M., bernardynka w kl. Ś. Agnieszki na Stradomiu 1488-1542 (SP 2, 4329; 6, 289, 415, 462, 487; MS 4, 4397, 4401, 4433, 11581, 13610, 19395; Spominki przeworskie, MPH 3 s. 277; Wypisy 1530-1533, 823; 1542-1545 s. 59 przyp. 1153; ZK 26 s. 262; 29 s. 99-101; 153 s. 322; 154 s. 229-35; 157 s. 385; 158 s. 24; 159 s. 401, 427-8; 160 s. 240, 302, 359, 371; 161 s. 71, 102, 110, 123, 159, 173, 437, 444-5, 521-2, 569; 162 s. 461-4; 163 s. 60-1, 65-7, 76, 84-5, 228-9, 370-1, 442, 525, 552-3; 164 s. 263-5, 351-2; 187 s. 143; 188 s. 171, 401-2; 189 s. 355; 190 s. 137-8; 205 s. 239; ZP 20 s. 449-451; 28 s. 366-7; GK 34 s. 74-5; BJ rps 5348 cz. 2, s. 200, 218, 227, 261, 265, 279; ZCz. 7 s. 42-3; 9 s. 81; OK 23 s. 98-9; 35 s. 224; 62 s. 227; Ep. 13 k. 106; 19 k. 453r, 455r).

1488-1520 Katarzyna Melsztyńska z M., c. Spytka z M., bernardynka w kl. Ś. Agnieszki na Stradomiu 1488-1520 (SP 2, 4329; 6, 258 - jako zm., 289; MS 4, 4433, 11581; Spominki przeworskie, MPH 3 s. 277; ZK 26 s. 262; 153 s. 322; 154 s. 229-35; 157 s. 385; 158 s. 24-5; 159 s. 401, 427-8; 160 s. 170 - jako zm.; 161 s. 621-2; 162 s. 464-9; 163 s. 1-3, 7-13, 65-7, 84-5, 299-302, 365-6; GK 34 s. 74-5; BJ rps 5348 cz. 2, s. 200, 224 - jako zm.; ZCz. 7 s. 42-3; 9 s. 81; OK 23 s. 98-9).

1490-1540 [?] Rafał z M. s. Spytka z M. kleryk 1490, zakonnik kl. Bernardynów w Tarnowie 1517 (Ep. 4 k. 47; ZCz. 9 s. 81; Spominki przeworskie, MPH 3 s. 277; Kronika OO. Bernardynów w Tarnowie, wyd. K. Leniek, Tarnów 1894, odb. z Sprawozdania Gimnazjum Tarnowskiego, s. 11; K. Moskal, Leliwici z Melsztyna → p. 7, s. 7, 172)27Informację W. Dworzaczka, Leliwici → p. 7, s. 176, zapożyczoną ze Spominków przeworskich, MPH 3 s. 277 jakoby Rafał był człowiekiem przedwcześnie urodzonym i wskutek tego zmarłym młodo, w konfrontacji z zachowanymi źródłami, dotyczącymi tej osoby, nie znajduje potwierdzenia. M. Maciszewska, Klasztor bernardyński w społeczeństwie polskim 1453-1530, W. 2001, s. 137 i K. Moskal, Leliwici z Melsztyna → p. 7, s. 172, błędnie utożsamiają Rafała z Janem Melsztyńskim synem Wincentego Melsztyńskiego.

1499-1524 Anna z M. c. Spytka z M., tenutariuszka Czchowa z dobrami 1499-1524, ż. Mik. Kamienieckiego z Kamieńca [ziemia san.] 1499-1515, kaszt. sand. 1501-5, wwdy sand. 1505-7, wwdy krak. 1507-15, hetmana wielkiego koronnego 1503-15, następnie ż. Adama Radzimińskiego z Radziemic 1517-24 (ZK 153 s. 213, 317-8; 155 s. 155-6; 158 s. 304-6; 160 s. 369; GK 27 s. 1132; 33 s. 544, 1084; BJ rps 5348 cz. 2, s. 194, 208; ZCz. 9 s. 319, 367-8 - 1 II 1524 występuje po raz ostatni; OK 35 s. 532, 668; 37 s. 387, 462, 479, 494, 484, 510, 517, 532, 673, 676; 57 s. 1144-5; MS 4, 996, 2990, 9795, 11732, 11874, 23206; AKP 9, 12; Spominki przeworskie, MPH 3 s. 277; Z. Spieralski, Kamieniecki Mikołaj, PSB 11 s. 517-20; Bon. 9 s. 180).

1502 17 III Katarzyna pierwsza ż. Wincentego Melsztyńskiego c. Piotra Farureja h. Sulima z Osownicy [dziś Osobnica]28W świetle ustaleń F. Sikory, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 121, Katarzyna była wdową po Mikołaju Kopaczu Bydłowskim wójcie kołaczyckim, zmarłym w 1498 r, wcześniej wd. po Mik. Kopaczu Bydłowskim wójcie kołaczyckim zm. 1498 (ZB 4 s. 74; ZK 163 s. 539-40 - jako zm.; BJ rps 5348 s. 217).

[Ur. przed 1502 lub w 1502] 1530-2 Jan Melsztyński s. Wincentego Melsztyńskiego i jego pierwszej żony Katarzyny c. Piotra Farureja z Osownicy (ZK 163 s. 61, 64 - jako s. Wincentego Melsztyńskiego, 202-3, 205, 539-40; GK 42 s. 450; BJ 5348 cz. 2, s. 234).

1502 28 IX - 1505 Poliksena Wojnarowska druga ż. Wincentego z M.29Była córką Mik. Kobylskiego z Wojciechowa i wdową po Janie Wojnarowskim (F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 121) (OK 21 s. 221; 24 s. 694-5; 27 s. 198-9; Ep. 5 k. 90, 133; ZK 154 s. 249-51 - 1507 r. niegdyś ż. Wincentego; BO rps 2966 k. 217v; Ep. 7 k. 56).

1503-40 Agnieszka Melsztyńska z Witowic, ż. Jana Melsztyńkiego z M. 1503-17, c. Pawła Czarnego z Witowic, w l. 1517-40 wdowa, dzierżawczyni m. Brzeżka i wsi przynależnych 1518-27 (AS 5, 104, 295; SP 6, 112, 120, 175-6, 231, 250; MS 4, 4401, 4776, 5002, 11581, 17325, 20325; RI s. 224; Fastnacht Katalog 49; Katalog perg. bitb. 182; Bon. 3 s. 376; GK 28 s. 1094-5; 34 s. 74-5, 294; BJ rps 5348 cz. 2, s. 202, 206-7, 218, 223, 248; ZK 23 s. 203-4; 25 s. 122-5; 26 s. 18, 262; 29 s. 432; 30 s. 701, 906-7, 909; 31 s. 56, 106-7; 32 s. 882 - jako zm.; 154 s. 302-4, 515-7; 155 s. 323-5, 462-3, 465-6; 156 s. 26-7; 157 s. 59-65, 385; 158 s. 22-5, 200-1, 275-8, 350-2, 359, 437, 443; 159 s. 148-9, 221, 227, 231-2, 257-8, 401, 427, 433; 160 s. 42-3, 69-70, 178, 241, 303, 332; 161 s. 444-5, 521-2, 569, 621-2; 163 s. 354, 368-9; 189 s. 354-5; ZCz. 9 s. 41, 111-21, 168, 368; OK 31 s. 325; 36 s. 337; Ep. 16 k. 81v, 117v).

1509-30 Zofia Kotówna z Widuchowej c. Piotra Kota h. Pilawa z Przybenic, Bełzowa i Kotek w pow. wiśl. i Katarzyny z Widuchowej, trzecia ż. Wincentego Melsztyńskiego, od 1518 zw. Melsztyńską, siostra Anny Kotówny Dębieńskiej i Doroty Psarskiej, ekskomunikowana przez sąd biskupi krak. w 1516 (OK 25 s. 613-6; 28 s. 133, 329, 374; 29 s. 87; 31 s. 226, 326; 37 s. 152, 161; Ep. 7 k. 56, 72r, 78, 96v-97r, 109v; ZK 159 s. 120, 478; 160 s. 108, 173, 209, 225-6, 303; 161 s. 8, 13, 119-21; 163 s. 272, 286; 205 s. 495-6; 264 s. 329-30, 335-6; BJ rps 5348 cz. 2, s. 188, 195, 199-201, 206, 219; SP 6, 467; Bon. 11 s. 391).

1509-39 Anna Melsztyńska c. Wincentego Melsztyńskiego i Zofii Kotówny z Przybenic ż. Benedykta Winiarskiego z Grodny 1538-9 (OK 25 s. 613-6 - 11 VIII 1509 poświadczona po raz pierwszy; ZP 4 s. 401, 490; ZK 161 s. 119; BJ rps 5348 cz. 2, s. 200).

1511-22 Mikołaj Jordan h. Trąby z M. i Zakliczyna 1467-1522, dz. Osieczan od 1505, dz. Trzemeśni i Poręby od 1510, kaszt. biec. 1509-11, kaszt. wiśl. 1511-5, kaszt. wojn. 1515-21, star. ośw. 1515-22, star. siew. 1515, star. spiski 1515-21, wielkorządca krak. 1515-21, mąż Katarzyny Pielgrzymowskiej z Pielgrzymowic i Kończyc, a następnie Anny z Jarosławia 1517, ojciec Jana i Katarzyny z pierwszej żony 1515-7 oraz Spytka Wawrzyńca i Rafała z drugiej żony (MS 4, 12782, 13010, 13135; ZCz. 8 s. 33-4, 169-70, 173-5, 180, 185-90, 192, 194, 200-1, 208, 212-3, 216, 219, 227-8, 259-61, 271-3; 9 s. 2, 9-11, 28-9, 73-5, 91-2, 100, 136-9, 247-9, 263-4, 279-80; ZK 25 s. 341, 547; 154 s. 454-5; 155 s. 42-3, 456-463, 465-6, 529-30; 156 s. 26-8, 90-1, 107, 126, 133, 166-7, 171, 211-5, 257-9, 407-10, 417-9; 157 s. 62, 385; 158 s. 368; 159 s. 106-9, 257, 428, 539; 160 s. 39-40 jako zm.; GK 29 s. 838-9, 922-3; BJ rps 5348 cz. 2, s. 198, 227, 243; Ep. 6 k. 24v, 25-6, 37, 228r, 231r; 8 k. 29v; OK 36 s. 946; 37 s. 578, 583, 799, 891; BO rps 2966 k. 199r-v; MK 35 s. 413-7; APKr., Archiwum Lanckorońskich, perg. 55; DP 2, 220, 222; Archiwum OO. Dominikanów w Krakowie, dok. perg. nr 265; M. Smoleński, Melsztyn → p. 7, s. 98-100; UK 5, 561, 755, 813, s. 229; US 1205, s. 183; Bon. 9 s. 75; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 276-7; A. Kamiński, Jordan Mikołaj z Zakliczyna, PSB 11 s. 280-1).

1515-47 Jan Jordan Melsztyński z M., Zakliczyna, z Osieczan, Poręby i Trzemeśni 1523-5, z Tęgoborza i Białejwody 1524-5, Pielgrzymowic 1520-39, Wężerowa 1520-47, dz. Polanowic 1525-47, Gorenic, Lgoty i Ostrężnicy 1524-7, Dukli 1540-47, s. Mik. Jordana z Zakliczyna i M. i Katarzyny Pielgrzymowskiej z Pielgrzymowic i Kończyc, celnik krak. 1542, mąż Anny z Iskrzyczyna [Śląsk] c. Mik. Iskrzyckiego 1528-47 (OK 47 s. 728-9, 758; 48 s. 758, 764, 769, 775, 809, 824, 829, 834, 837, 856, 978, 986; 61 s. 58, 311, 588, 672, 869, 1024-5; 62 s. 9, 34, 101-2, 121; Ep. 7 k. 244r, 380v-381; 13 k. 164v; 14 k. 29v; 19 k. 123r, 181r, 192r, 205v, 252r, 433v, 500r, 503v, 504v, 522v; Ad. 2 s. 78, 103, 151, 199, 201; ZB 8 s. 378-85; ZCz. 9 s. 519-21, 525-6, 535-7; 10 s. 53-5, 65-8, 204-5, 397-9, 559-60; 12 s. 62-3, 161-2, 221; ZK 27 s. 125-6; 30 s. 406-8, 765-71, 773-6; 156 s. 407-10, 417-9; 160 s. 39-40, 42-3, 58, 69, 77, 97, 99-100, 102-5, 173, 179, 189, 198, 316, 319-20, 324-5, 359, 372, 377; 161 s. 107, 153, 157, 193-4, 203-4, 218-21, 247-8, 256, 258, 263-4, 279-80, 292-3, 306-7, 335, 341-2, 352, 367, 385, 402, 405-6, 409-13, 419-20, 472, 512-3, 530-2, 536, 542, 558, 565-7, 569, 578-9, 582, 589, 593 b, 609-10; 162 s. 40-2, 73, 126, 205, 304, 323, 363, 400-1, 403-5, 461-9; 163 s. 19, 35, 57-9, 61-2, 65-7, 73, 76, 84-5, 127-8, 172-3, 228-9, 249-50, 266, 328-9, 351, 368-72, 442, 525, 552-3; 164 s. 260-5, 351; 187 s. 143; 188 s. 171, 401-2; 190 s. 137-8; 206 s. 299, 313-4; GK 37 s. 31-2; 47 s. 495-501; 48 s. 254, 506-8, 824-7; 59 s. 128-30; 60 s. 296-7, 337-8, 431-2, 503-4, 740, 842-5; In. M 1; MK 35 s. 413-7; DP 2, 457a; MS 4, 5683, 6329, 6337, 6713, 6872, 6928, 7230, 7275, 7277, 7859, 14914, 17182, 20064; 5, 46-7, 4533; SP 6, 214, 218, 234, 269, 289, 404, 415, 428, 462, 487; Mysz. 43; BJ rps 5348 cz. 2, s. 219, 227, 243, 277, 282-3, 285, 291, 309; Wypisy 1526-1529, 104, 130; Księgi przyjęć do pr. miej. w Krakowie 1507-72, wyd. A. Kiełbicka, Z. Wojas, Kr. 1993, nr 1822; Bon. 9 s. 75; L. Zarewicz, Leliwita → p. 7, s. 82-3).

1517-26 Anna, Joanna z Jarosławia c. Spytka z Jarosławia h. Leliwa, ż. Mik. Jordana z Zakliczyna i M. 1517-21, dzierż. oprawna M. w l. 1522-6 (MS 4, 11309, 12782, 13211, 14905; ZCz. 9 s. 73-5, 419-20; ZK 160 s. 40, 97, 324-5; 161 s. 159; GK 60 s. 740; BJ rps 5348 cz. 2, s. 198, 212, 219; MK 35 s. 413-7; Bon. 9 s. 75; L. Zarewicz, Leliwita → p. 7, s. 82; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 273, 276-7, 281, 291, 295, tablica VII).

1518-68 Spytek Wawrzyniec Jordan z M. i Zakliczyna, z Osieczan, Poręby i Trzemeśni 1523-5, dz. Polanowic 1525, Pielgrzymowic 1527, Dukli 1548, Opatkowic od 1557, s. Mik. Jordana z Zakliczyna i M. i Anny z Jarosławia, kaszt. sądec. 1549-55, podskarbi kor. 1550-55, star. przem. i kamionacki 1553-68, wwda sand. 1555-60, wwda krak. 1561-5, star. czchow. 1561-8, kaszt. krak. 1565-8, mąż Anny Sieniawskiej c. Mik. Sieniawskiego z Sieniawy wwdy bełzkiego 1552, zmarły w Mogilanach 11 III 1568, pochowany w kościele Ś. Katarzyny na Kazimierzu, ojciec: Elżbiety, Anny, Barbary, Magdaleny i Zofii (AS 5, 344; DP 2, 805; MS 4, 7230, 7277, 12782, 14914, 17182; 5, 46-7, 856-7, 1046, 1223, 1314, 1362-3, 1597, 1657, 1747, 1788, 1796, 1825, 1903, 1924, 2029, 2033, 2035, 2120-1, 2235, 2834, 2887, 3005, 3057, 3059, 3069, 3125, 3127, 3188, 3416-7, 3533, 3746, 3864, 3989, 4533, 4741, 4751, 4844, 5016, 5043, 5170, 5199, 5203-4, 5978, 5982, 6130, 6403, 6560-1, 6672, 7195, 7203, 7219, 7262-3, 7291, 7479-80, 7488, 7856, 7862, 7921, 7945, 7950, 8380, 8660, 8701, 8724, 8732-3, 8924, 8984, 9089, 9130, 9233-4, 9309, 9380, 9460-1, 9577, 9586, 9672, 9960, 10267, 10275, 10714; SP 6, 214, 218, 234, 269, 289, 404, 415, 462, 487; MBiecza 217-20; Kodeks dyplomatyczny wielicki, Lwów 1872, s. 73; Paprocki s. 958-9; MK 35 s. 413-7; ZB 8 s. 378-85; ZCz. 10 s. 65-8, 456-7, 502-4, 559-60, 583-5; 12 s. 101-3, 109-10, 161-2, 221; ZK 27 s. 125-6; 29 s. 377-8, 393-5; 30 s. 883-5, 902-3; 160 s. 39-40, 42-3, 58, 77, 97, 173, 198, 316, 324-5, 359, 372, 377; 161 s. 193-4, 203-4, 220-1, 292-3, 306, 335, 342, 367, 385, 419-20, 536, 565-7, 569, 609-10; 162 s. 73, 461-9; 163 s. 65-7, 76, 84-5, 266, 368-72, 442, 525, 552-3; 164 s. 263-5, 351; 187 s. 534-9; 188 s. 171, 401-2; 189 s. 353; 190 s. 50-2, 243, 531; GK 47 s. 495-501; 48 s. 1022-3; 59 s. 128-30, 288-9; 60 s. 306-7, 787, 798-9, 842-5; GS 5 s. 263-4; OK 61 s. 58, 311, 588, 1024-5; 62 s. 101-2, 121; 78 s. 676; Ep. 7 k. 244r, 266v; 13 k. 159v; 14 k. 29v; 19 k. 129r, 453r, 455r, 522v, 545r; Ad. 2 s. 103, 151; 5 s. 558-64; BJ rps 5348 cz. 2, s. 219, 227, 243, 252, 261, 285, 291, 311, 359, 388, 415, 431; Bon. 9 s. 75-6; L. Zarewicz, Leliwita → p. 7, s. 83-5; M. Sandozówna, Melsztyn → p. 7, s. 46-51; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 295; A. Kamiński, Jordan Spytek Wawrzyniec z Zakliczyna, PSB 11 s. 282-3; UC 745; UK 115, 405; UR 2027; US 951).

1520 Rafał Jordan z Zakliczyna dz. M., zm. młodo, s. Mik. Jordana z Zakliczyna i Anny z Jarosławia (W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 295; MK 35 s. 413-7).

3e. Dobra i dochody Melsztyńskich. 1347 Kazimierz W. poświadcza, że Spycimir kaszt. krak. odstąpił Charzowi i jego ss. Jakubowi i Piotrowi Przecławice i Porębę Elbrandową [dziś Poręba Mała] oraz 160 grz. w zamian za Charzewice, Gwoździec, Zawadę [Lanckorońską], Gruszki [dziś Podbrzeże] i Grodziska (ZDM 1, 51).

1364 → p. 5; 1368 Kazimierz W. anuluje Janowi kaszt. krak. i jego br. Rafałowi z Tarnowa przywileje zarządu żupy bocheńskiej na pobór czynszu z żupy, wynoszącego kopę gr tygodniowo (SP 1 s. 223); 1372 Witek z Gręboszowa [pow. wiśl.] zastawia za 50 grz. gr pras. Janowi z M. kaszt. krak. połowę Woli [Gręboszowskiej w pow. wiśl.] pod lasem Głoczów (ZDM 1, 140); Wacław ze Słupowa podzastawia za 200 grz. gr pras. Janowi kaszt. krak. dziedzinę Cieszkowy [pow. wiśl.]30W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 23, 341, błędnie zidentyfikował Cieszkowy z wsią Czechy w woj. krak. pow. prosz, którą ma w zastawie od br. rodz. Świętopełka i Nawoja z Sędziejowic [pow. wiśl.] (AS 2, 44); tenże Wacław zastawia temuż Janowi Cieszkowy za 220 grz. gr pras. (AS 2, 45); Jan z Książa Wielkiego sprzedaje za 70 grz. gr pras. Janowi kaszt. krak. cz. tamże wraz z pr. patr. kościoła; Adam z Książa Wielkiego sprzedaje temuż Janowi kaszt. krak. za 46 grz. gr pras. i ogród w Książu Wielkim część tegoż Książa wraz z pr. patr. kościoła (DSZ 9-10); 1373 Leonard s. Boguty niegdyś ze Starego Książa [Książą Małego] sprzedaje za 90 grz. gr pras. Janowi kaszt. i star. krak. Wolę [dziś Wolica] w ziemi krak. k. lasu Bryzdzyn (DSZ 11); Elżbieta Węg. potwierdza zakup przez ww. Jana części Książa Wielkiego od Jana i Adama i Woli od Leonarda Bogucica (ZDM 4, 1017); 1376 Jan kaszt. krak. bierze w zastaw od kl. tyn. wieś Zdonię nad Dunajcem za 40 grz., które będzie odliczał z czynszu rocznego należnego z tej wsi (Tyn. 102; Pol. 3, 158); 1377 Jan kmieć z Woli k. Książa, należącej do pana [Jana kaszt.] krak. w sprawie z Wojciechem sołtysem z Rzędowic o zwierzę pociągowe, skazany na karę LXX (SP 8, 406); Jan kaszt. krak. w sprawie z Dzierżkiem z Moczydła o konia i krzywdę (SP 8, 411, 445); tenże Jan w sprawie z Janem z Podlesia o 2 woły i 2 konie oraz w sprawie z Janem i Krzyżanem z Podlesia o konia i wiardunek (SP 8, 415-6).

1381 Spytek wwda krak. w sprawie z Janem z Owczar i jego kmieciami z Gołuchowic o 50 uli (SP 8, 737)31J. Laberschek, Dobra ziemskie urzędu wojewody krakowskiego w średniowieczu, w: Cracovia-Polonia-Europa. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Jerzemu Wyrozumskiemu, Kr. 1995, s. 104-5, sądzi że Spytek stanął przed sądem jako posiadacz wsi Siemierzyce, należącej do uposażenia urzędu wwdy, graniczącej z Gołuchowicami; tenże w sprawie z Sądkiem z Cikowic o 6 grz. szkody, o młynarza, o wieprza bezprawnie zabranego i o pr. niem. w swej wsi (SP 8, 790)32W haśle Cikowice Spytek wymieniony błędnie z urzędem kaszt. krak; 1382 Sędziwój star. krak. zaświadcza o sprzedaży przez Spytka wwdę krak. za 120 grz. gr pras. kl. miech. sołectwa w Mszęcinie (ZDM 1, 169); 1383 ks. maz. Siemowit IV pali m. Książ w odwecie za uniemożliwienie mu przez Spytka opanowania tronu w Krakowie (DHn. 10 s. 120-121); 1385 Spytek wwda krak. w sprawie z Pęcławem z Lubachów o granice z Chlewicami (cum Chewischkij) (SP 8, 3692, 3755); królowa Jadwiga nadaje Spytkowi wwdzie krak. pr. magd. dla jego dóbr [dziedz.] w Królestwie Polskim: m. Książa, m. Żabna [pow. pilzn.], m. Brzegu [Brzeżka, dziś Brzesko], Piasku i Zagajowa [obie wsie w pow. wiśl.], Oporzyszowa [dziś Odporyszów], Sieradzy, Chrząstowa i Niecieczy [wszystkie cztery w pow. pilzn.], Gwoźdzca, Zawady, Charzewic, Brzozowej, Policht, Brzezowca, Poręby [Spytkowskiej], Pomianowej Woli [dziś Pomianowa], Jasienia, Wrzosowic [Wrząsowic], Okocimia, Piotrkowic, Chlewic, Woli [Chlewskiej], Moczydeł, Jaroniowic, Wielkiej Wsi, Głogowian i Woli, Mianocic, Kobylnik i innych Kobylnik [pow. wiśl.], Chruścic [pow. wiśl.], Łęk, Paśmiechów, Cieszków Małych i Wielkich [pow. wiśl.] (ZDM 1, 174); taż zastawia za 1500 grz. aż do pełnego wykupu Spytkowi wwdzie krak. ziemię biec. z wyjątkiem czynszu z wsi król. w tej ziemi pobieranego na ś. Marcina, zarezerwowanego dla skarbu król. (ZDM 6, 1836).

1386 Władysław Jag. nadaje Spytkowi z M. wwdzie krak. wsie: Ołpiny, Szerzyny, Święcany i Olszyny na terytorium [w pow.] biec. (ZDM 6, 1512); tenże transumuje ww. dok. i potwierdza odbiór od Spytka 100 grz., które dopisuje do sumy 1500 grz. (ZDM 6, 1514); → Brzeżek p. 3; tenże król przywraca Janowi [z Tarnowa] wwdzie sand., Spytkowi wwdzie krak. i Spytkowi pkom krak. czynsz zabezpieczony na bergrechcie czyli prawie górniczym w żupach solnych, anulowany niegdyś przez króla [Kazimierza W.] (Mp. 4, 972); 1387-8 Spytek wwda krak. w sprawie z Szymkiem z Mironic o krzywdy (SP 8 uw. 70/20, 78/20, 101/26, 121/5, nr 4803, 4803a); 1387 Władysław Jag. na prośby Spytka wwdy krak. uwalnia mieszczan Brzeżka, należącego do Spytka od opłaty ceł w Królestwie Polskim (ZDM 6, 1522); 1388 Spytek wwda krak. oddala roszczenia Tomka z Więcławic i sióstr Heleny i Katarzyny do ról w Więcławicach (SP 8 uw. 98/2); Konrad II ks. oleśnicki i kozielski nadaje dożywotnio Spytkowi wwdzie krak. immunitet (supremum ius sive nostrum ius ducale) dla jego wsi Żyglin Mały [dziś Żyglinek] w dystr. bytomskim (AS 2, 64); 1389 Spytek wwda krak. w sprawie z Jakuszem z Częstoszowic (SP 8 uw. 160/5); Zbyszek ze Stadnik ustanowiony obrońcą kl. staniąt. w sprawach ze [Spytkiem] wwdą krak. a Jan z Polanowic ma bronić [Spytka] wwdę krak. w sprawach z tymże kl. (SP 8, 5273).

1390 Władysław Jag. potwierdza Spytkowi wwdzie krak. posiadanie zamków M. w ziemi krak. i Sambor na Rusi, miast: Żabno, Książ, Brzeżek, a także wsi: Nieciecza k. Żabna, Sieradza, Oporzyszów, Chrząstów, Piasek, Zagajów, Chruścice, Paśmiechy, Cieszkowy Małe i Cieszkowy Wielkie, Moczydła, Chlewice, Jaroniowice, Wola Chlewska, Piotrkowice, Wrząsowice, Łęka, Poręba [Spytkowska], Okocim, Jasień, Pomianowa Wola, Brzezowiec, Gwoździec, Zawada [Lanckorońska], Brzozowa, Ołpiny, Szerzyny, Święcany, Olszyny, Charzewice oraz domu w Krakowie przy ul. Ś. Franciszka [dziś ul. Bracka] (ZDM 6, 1570); tenże Spytek pan pow. samborskiego wwda i star. krak. sprzedaje za 80 grz. gr pras. Henrykowi niegdyś wójtowi w Łańcucie wójtostwo w Samborze od granic Strzałkowic do Hubic z przeznaczeniem na lokację m. Nowego Sambora na pr. magd. (AGZ 6, 2); 1391 królowa Jadwiga potwierdza Spytkowi wwdzie krak. posiadanie zamku M. w ziemi krak., zamku Sambor na Rusi, miast Żabna, Książa i Brzeżka oraz wsi: Niecieczy k. Żabna, Sieradzy, Oporzyszowa, Chrząstowa, Piasku, Zagajowa, Chruścic, Kobylnik, Paśmiechów, dwóch Cieszków [Małych i Wielkich], Wielkiej Wsi, Moczydeł, Chlewic, Jaroniowic, Woli Chlewskiej, Piotrkowic, Wrząsowic, Łęk, Poręby, Okocimia, Jasienia, Pomianowej Woli, Brzezowca, Gwoźdzca, Zawady, Brzozowej, Ołpin, Szerzyn, Święcan, Olszyn, Charzewic i domu przy ul. Ś. Franciszka (AGZ 6, 3); 1392 Spytek Melsztyński pan samborski wwda i star. krak. daje Seńce swemu diakowi monastyr Sozań w dystr. samborskim w zamian za wieś Jarołowice w tymże dystr. (ZDM 4, 1102; MS 4, 17783, suppl. 357).

1393 Spytek z M. wwda i star. krak. dz. wójtostwa i młyna wójtowskiego w Czchowie transumuje na prośbę młynarza czchow. Filipa dokument Wojsława wójta czchow. z 1333, zezwalającego na budowę młyna, oraz pozwala powiększyć liczbę kół w młynie i zastrzega dla siebie 2 miary (ZDM 1, 203)33W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 123, pisząc o przynależności wójtostwa w Czchowie do dóbr Spytka powołuje się na Gawędę, Możnowładztwo → p. 7, s. 102, a ten z kolei na dokumenty depozytowe w AP w Krakowie, tymczasem powinien znać ten dok. z wydanego drukiem przez S. Kurasia w 1962 r. (ZDM 1, 203); przed 1394 Spytek z M. uzyskuje od Władysława Jag. zapis 1000 grz. na zamku Rabsztyn (Mp. 4, 1071; KK 2, 469)34W związku z tym, iż w l. 1393-8 burgrabią zamku Rabsztyn był protegowany Spytka Iwan z Karmina w Wielkopolsce (KRK 2 s. 105, 244, 314; SP 8, 6733), nasuwa się oczywisty wniosek, iż zapis króla na rzecz Spytka miał miejsce przed nominacją Iwana na ten urząd, czyli przed 1394 r. Warto zauważyć, że Iwan na przełomie XIV i XV w. nabył w pow. lel. wsie: Obiechów, Jasieniec i Węgrzynów, które leżały w pobliżu dóbr Spytka: Chlewice, Jaroniowice, Wola Chlewska; 1394 królowa Jadwiga na prośby Spytka z M. wwdy i star. krak. uwalnia jego m. Sambor i przynależne doń dobra na Rusi od płacenia podatku król. zw. podymszczyzna (AGZ 6, 4); Władysław Jag. wydaje identyczne postanowienie (AGZ 6, 5); Niemsta ze Skroniowa w sprawie przeciwko kmieciowi z Moczydeł pana [Spytka] star. krak. ma postawić swego prebendarza Sądka na najbliższy wiec generalny, a jeśli się nie odbędzie, na najbliższe roki w Krakowie (ZK 1c, s. 351); rada m. Kazimierza wykłada 5½ gr na odwiezienie przez Jerzego [Elżbiety] ż. star. krak. [Spytka] do Książa (Chm. s. 309)35W haśle → Książ Wielki p. 3a pod błędną datą 1395; 1395 Mik. Kosmal włodarz z Piotrkowic pana wwdy [Spytka], Świętosław kmieć z tychże Piotrkowic → p. 6; królowa Jadwiga nadaje Spytkowi z M. ziemię podolską z wyjątkiem zamków Wowigród i Czerkasy z przynależnościami (ZDM 6, 1843); Władysław Jag. nadaje Spytkowi wwdzie i star. krak. zamki Kamieniec, Smotrycz, Czerwonygród, Skałę i Bakotę wraz z przynależnościami w ziemi podolskiej z wyjątkiem dystr. międzybohskiego, bohskiego i winnickiego i pod warunkiem że dystr. trębowelski i „Szczenki” pozostaną na prawach jakie posiadały za panowania Kazimierza W. i Władysława Opol. (Codex epistolaris Vitoldi, t. 1, Kr. 1882, 115)36O tym nadaniu szeroko pisze J. Kurtyka, Podole pomiędzy Polską i Litwą w XIV i I połowie XV w., w: Kamieniec Podolski. Z dziejów miasta i regionu, t. 1, pod red. F. Kiryka, Kr. 2000, s. 29-32; tenże, Nadanie starostwa podolskiego Teodorykowi z Buczacza w 1442 roku (z dziejów królewszczyzn na Podolu w XV i XVI wieku), „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, Folia 21, Studia Historica 3, 2004, s. 75; Spytek z M. pan księstwa podolskiego i księstwa samborskiego wwda i star. krak. sprzedaje za 26 grz. Mik. Serdeczko sołectwo w dziedzinie Strzałkowice w ziemi samborskiej z przeznaczeniem na lokację na pr. magd. wsi Strzałkowice od rz. Dniestr aż do rz. Jasienicy (ZDM 4, 1122; Dokumenta dotyczące dawnej ekonomii Samborskiej, DodGL, R. 1, t. 1, 1872, s. 45-837Dok. ten został wystawiony we wsi Oziminy, 12 km na SE od Sambora, co słusznie zaznacza S. Kuraś, a nie na zamku Olsztyn, jak podaje wydawca dokumentów samborskich w Dodatku do Gazety Lwowskiej).

1396 Władysław Jag. i królowa Jadwiga poświadczają, że Spytek z M. wwda krak. pan Podola zapisał swej ż. Elżbiecie z racji wiana 1000 grz. na m. Żabnie i przynależnych dobrach w ziemi krak. oraz na wsiach w pow. samborskim. W razie jej powtórnego zamążpójścia te dobra oprawne wrócą do spadkobierców Spytka po wypłaceniu Elżbiecie tejże sumy (AGZ 6, 6); Władysław Jag. poświadcza sprzedaż za 600 grz. gr pras. przez Spytka wwdę i star. krak. Iwanowi z Jedlczy wsi Paśmiechy w ziemi krak. (KK 2, 416); królowa Jadwiga nadaje Spytkowi z M. wwdzie krak. ziemię podolską (ZDM 6, 1843); br. Paszek, Marcin i Pietrasz jako opiekunowie siostry Elżbiety odstępują Spytkowi wwdzie i star. krak. sołectwo w Pobiedniku (KSN 439); → p. 3g; przed 1397 Spytek z M. wwda i star. krak. uzyskuje od Władysława Jag. zapis 1000 grz. na zamku i całym dystr. krzep. (BCzart., Teki Naruszewicza 10, 76); 1397 królowa Jadwiga zatwierdza nadanie Spytka dla altarii Ś. Katarzyny (KK 2, 424); Przemysław [Noszak] ks. cieszyński i jego ss. Bolesław i Przemysław biorą w zastaw za 1000 grz. od Spytka z M. wwdy krak. dystrykty: lubliniecki, oleski i gorzowski z miastami i zamkami Lubliniec i Olesno z wyjątkiem Boronowa i Koszęcina (Pol. 3, 183); Spytek z M. pan Podola wwda i star. krak. zezwala Miczkowi Pasternakowi na urządzenie sadzawki przy jego kuźnicy nad rz. Dzierżadlną w dystr. krzep. (ZDM 1, 219; MS 4 Suppl. 387, 857); 1398 tenże nadaje Marcinowi z Ostrowów wolny łan tamże z obowiązkiem służby na zamku w Krzepicach (ZDM 4, 1138); tenże w sprawie z Piotraszem z Górki o przyw. na sołectwo w Pobiedniku (SP 8 uw. 246/5, 266/82); 1399 tenże Spytek składa przysięgę w sprawie z tymże Pietraszem, że nie odzyskawszy kopaniny uwolnił przyw. (SP 8, 8287); tenże w sprawie z Halszką ż. Szczepana z Tczycy i Stanisławem kmieciem z Tczycy o odbicie ciąży (SP 8 uw. 287/43); Bichna wd. po Pietraszu z Mikluszowic w sprawie ze Spytkiem wwdą krak. (SP 8 uw. 290/59); Mik. Bochner żupnik zobowiązał się zapłacić radzie m. Krakowa 100 grz. długu Spytka wwdy krak., jednak rada wyasygnowała z tej sumy 20 grz. dla [Mik. Kurowskiego] bpa pozn. na pomoc dla Litwy, dlatego Bochnerowi pozostało do zapłaty 80 grz. (KRK 2 s. 195); przed 1400 Spytek z M. wwda krak. uzyskuje od Władysława Jag. zapis 200 grz. na zamku Lanckoronie (ZDM 6, 1742; MS 4 suppl. 481)38Zapis miał miejsce zapewne w l. 1397-99, skoro w okresie 1391-7 Lanckorona znajdowała się w zastawie u Mik. Strasza h. Odrowąż, → Lanckorona zamek p. 3a; tenże zagarnia siłą wieś Siemiechów kl. tyn. (DLb. 3 s. 216)39Wieś ta należała później do starostwa czchow., co świadczy o tym, że Spytek działał w porozumieniu królem.

1400 [Elżbieta] wd. po Spytku z M. występuje przeciwko Pietraszowi z Zabawy [pow. wiśl.] o pobicie jej domownika Małdrzyka, zadanie mu 4 ran sinych i 1 krwawej. Małdrzyk ma postawić przed sądem Jakuba woźnego, który widział rany. Taż [Elżbieta] powierza tę sprawę Chebdzie z Tropia (SP 8, 10423-4); sąd ziemski krak. wyznacza termin sprawy między Spytkiem wwdą krak. a Bichną sołtyską z Pobiednika wd. po Pietraszu z Mikluszowic [i Górki] i jej dziećmi na wiec (SP 8 uw. 313/13, 325/96, 342/85)40Choć Spytek zginął 16 VIII 1399 w bitwie nad Worsklą, jeszcze przez długi czas panowało przekonanie, że wwda krak. żyje, że powróci cało z niewoli tatarskiej i pozałatwia sprawy rozpoczęte w sądzie przed wyruszeniem na wojnę z Tatarami; Świętochna ż. Andrzeja z Mietniowa sprzedaje za 150 grz. gr pras. Elżbiecie ż. [wdowie] Spytka wwdy krak. i jej dzieciom części dziedzin po ojcu w Mokrzeskach [dziś Mokrzyska] i Szczepanowie wraz z pr. patr. kościoła w Szczepanowie i szóstą częścią młyna w Mokrzeskach z wyjątkiem 10 zagonów roli k. ogrodów plebana w Szczepanowie. Andrzej mąż Świętochny ręczy za ewentualne szkody (SP 8, 10633; 2, 681; AS 2, 82); Andrzej burgr. z M. przeciwko Pawłowi Krąpcowi [kmieciowi z Łazów w par. Brzeźnica] o granice (SP 8, 11168); tenże w sprawie z Marcem kmieciem z Mokrzesk o kradzież z domu wołu (SP 8, 11183); Wawrzyniec z Wróblowic w sprawie z Andrzejem burgr. z M. o rozpoczęcie i nieukończenie sądu w jego dziedzinie z czego wynikła szkoda 10 grz. (SP 8, 11190); sąd ziemski krak. oddala pozew Wawrzyńca z Wróblowic przeciwko mieszkańcom wsi Brzozowa należącej do Elżbiety wd. po Spytku z M. wwdzie krak. opierając się na przedłożonym dok. Władysława Jag., wyliczającym miasta i wsie, których mieszkańcy mają pr. odpowiadać tylko przed sądem ukonstytuowanym na pr. niem., a mianowicie miasta: Książ, Żabno i Brzeg [Brzeżek] i wsie: Piasek, Zagajów, Oporzyszów, Sieradza, Nieciecza, Gwoździec, Zawada, Charzewice, Brzozowa, Polichty, Brzozowiec, Poręba, Pomianowa Wola, Jasień, Wrząsowice, Okocim, Piotrkowice, Chlewice, Wola, Moczydła, Jaroniowice, Wielka Wieś, Głogowiany, Wola, Mianocice, Kobylniki i inne Kobylniki, Chruścice, Łęka, Paśmiechy, Cieszkowy [Małe] i inne Cieszkowy [Wielkie] (DSZ 84); 1400-1 Mściwój z Kozłowa składa przysięgę przeciwko Spytkowi wwdzie krak. i jego rządcy Wierzchosławowi, że nie zobowiązywał się dać wojewodzie za winy drewno na wypalenie 2 pieców wapna (SP 8, 10717; ZK 3a, s. 252)41→ przyp. 40, dotyczący utrzymującego się jeszcze przez kilka lat przeświadczenia, że Spytek nie zginął w bitwie z Tatarami.

1402 → p. 3g; → Mikluszowice; 1403 Władysław Jag. nadaje ks. Świdrygielle ziemię podolską pod warunkiem wykupienia jej za 5000 grz. od Elżbiety wd. po Spytku z M. i ich ss. Jana i Spytka (DHn. 10 s. 254); Elżbieta wd. po Spytku wwdzie krak. pobiera od Ścibora z Oględowa 2000 kop gr z ziemi podolskiej zebrane przez Rafała star. podolskiego (SP 2, 1002); Władysław Jag. zezwala Piotrowi Szafrańcowi podstolemu krak. wykupić za 1000 grz. z rąk ww. Elżbiety zamek Rabsztyn w ziemi krak. Piotr po dopłaceniu królowi 100 grz. może dzierżyć zamek do czasu wykupienia go z zastawu przez króla za 1100 grz. (Mp. 4, 1071; KK 2, 469); taż Elżbieta za radą i zgodą Jana z Tarnowa wwdy krak. nadaje dożywotnio swej c. Dorocie zakonnicy kl. Klar. przy kościele Ś. Andrzeja w Krakowie wieś Chruścice w dystr. buskim [woj. sand.]. Po śmierci Doroty po zapłaceniu klasztorowi 100 grz., które mają być obrócone na rozbudowę kościoła Ś. Andrzeja, wieś ma wrócić do Melsztyńskich (KK 2, 472); Dorota ż. Bernarda z Mokrzesk zastawia za 3 grz. Elżbiecie wojewodzinie krak. [wd. po Spytku wwdzie krak.] kmiecia Zdzicha tamże (ZCz. 1 s. 103); 1404 → Krzepice zamek i starostwo p. 3a; 1406 → p. 3g.

Ok. 1407 Jan z M. obejmuje Sambor po wypłaceniu matce Elżbiecie 1000 grz. posagu (M. Turkawski, Spytko z Melsztyna → p. 7, s. 71); 1407 Wrochna wd. po Mieszku z Mokrzesk sprzedaje za 100 grz. Janowi i Spytkowi dziedzicom z M. cz. dziedziny w Mokrzeskach (AS 2, 92); Jakusz Małdrzyk ze Szczepanowa wraz z ż. Elżbietą sprzedaje za 100 grz. Janowi i Spytkowi ss. [Spytka] wwdy [krak.] dziedzinę w Szczepanowie (ZCz. 1 s. 204); Dorota ż. Bernarda z Mokrzesk sprzedaje za 100 grz. Janowi i Spytkowi z M. cz. dziedziny w Mokrzeskach (ZK 5 s. 1); → Książ Wielki p. 3a; 1408 Pietrasz z Zabawy sprzedaje za 1000 grz. szer. gr br. Janowi i Spytkowi z M. wsie Faliszowice i Niedźwiedza wraz z lasem zw. Łęg położonym za rz. Dunajec z wyjątkiem pr. patr. prebendy Ś. Tomasza w kościele w Otwinowie (DSZ 131; ZK 5 s. 85); Żydzi krak. Kanaan i Abraham ss. Lewka oraz Kanaan i Jordan czyli Smerlin ss. Izraela oświadczają, że zostali spłaceni przez Jana i Spytka z M. z tytułu wszelkich długów, m.in. po ojcu [Spytku] (ZK 5 s. 85); Wojciech ze Szczepanowa ręcząc za swego s. Stanisława sprzedaje za 12 grz. Janowi i Spytkowi z M. cz. dziedziny w Szczepanowie (ZCz. 1 s. 216); br. Jan i Spytek z M. w sprawie przeciwko Imramowi starszemu z Czulic o sołectwo w Pobiedniku (ZK 5 s. 77); Katarzyna ż. Jana [Janusza] młodszego ks. maz. spowiada się swemu kapelanowi dworskiemu przeciwko matce Elżbiecie ż. Jana ks. ziembickiego w sprawie o 5000 grz. [posagu] (SP 2, 1153, 1169, 1178); taż Elżbieta w sprawie z Janem z Tarnowa kaszt. krak. o 5000 grz. [posagu córki Katarzyny] (SP 2, 1154, 1170, 1179); taż Elżbieta w sprawie z Janem z M. o [sumę posagową] 2000 grz. zabezpieczoną na wsiach Boronów i Koszęcin [obie wsie na Śląsku], które winien jej uwolnić pod zakładem 2000 grz. (SP 2, 1171); 1409 taż Elżbieta w sprawie z c. Katarzyną [o posag Katarzyny] (SP 2, 1246); Jan z Domasławic sprzedaje za 220 grz. szer. gr i 80 grz. półgr br. Janowi i Spytkowi z M. wieś Domasławice wraz z pr. patr. kościoła w Białym Kościele czyli Czchowie (DSZ 134; ZK 5 s. 205); Jakusz ze Zgłobic [pow. pilzn.] wraz z Katarzyną swą siostrą ze Zgłobic przeciwko Janowi i Spytkowi z M. o dziedzinę Szczepanów (ZCz. 1 s. 242-3, 249-51).

1410 → Lanckorona zamek i tenuta p. 3a; Pełka z Mokrzesk sprzedaje za 100 grz. szer. gr pras. br. rodz. Janowi i Spytkowi z M. części w Mokrzeskach i Szczepanowie (AS 2, 98; ZK 5 s. 221); 1411-2 siostry rodz. Małgorzata ż. Andrzeja i Elżbieta panna sołtyski z Pobiednika występują przeciwko Janowi i Spytkowi z M. o sołectwo w Pobiedniku (KSN 2, 2842, 2859, 2874, 2918, 2922); 1412 Andrzej sołtys z Pobiednika zachodźca swej ż. Małgorzaty i panny Elżbiety odesłany z sądu najwyższego pr. niem. przed sąd wójtowski w Zwierzyńcu w sprawie ze Spytkiem i Janem z M. o sołectwo w Pobiedniku (KSN 2944); Elżbieta ż. Jana ks. ziembickiego w sprawie przeciwko br. Janowi [z Tarnowa] wwdzie krak. i Spytkowi [z Jarosławia], przeciwko swym ss. Janowi i Spytkowi z M. i przeciwko swej c. Katarzynie księżnej maz. (SP 2, 1300-2); 1413 Jan z M. wraz z kmieciami z Przedmieścia [Czchowa] procesuje się z Wiktorem z Wiatrowic (ZCz. 2 s. 62); sąd ziemski sandom. rozsądza spór między Władysławem Jag. a br. Janem i Spytkiem ss. zm. Spytka z M. wwdy i star. krak. o dystr. samborski na Rusi, przysądzając go królowi i kasując przedłożone przez braci dokumenty do tegoż dystryktu (ZDM 6, 1860); 1414 ww. Elżbieta odstępuje swym ss. Janowi i Spytkowi sumę 2000 grz. gr pras., którą ma [na dobrach] w ziemi krak. w Królestwie Polskim [zdeponowaną] u Zbigniewa [z Brzezia] marszałka i innych poręczycieli (SP 2, 1350)42W świetle ustaleń W. Dworzaczka, Leliwici → p. 7, s. 142, księżna ziembicka odstąpiła synom swe prawa do dóbr w Polsce gdy została przez nich spłacona z racji posagu; 1415 Jan z M., ręcząc za Jana ze Zdakowa [pow. sand.], ma zapłacić 100 grz. półgr Annie wd. po Andrzeju kaszt. wojn. pod rygorem dania jej w zastaw wsi Piotrowice (ZK 6 s. 53); 1416 Elżbieta ż. ks. Jana ziembickiego uwalnia Jana z Tarnowa wwdę krak. ze sprawy o 5000 grz., o które pozwała Elżbietę jej c. Katarzyna księżna maz., a Jan uwalnia Elżbietę ze sprawy o 2000 grz. zakładu z tytułu wsi Boronów i Koszęcin (AS 2, 105; SP 2, 1444-5); Zbigniew z Brzezia marszałek Królestwa oddala roszczenia Elżbiety księżnej ziembickiej do 70 grz. szer. gr pras. i 75 grz. w monecie obiegowej z tytułu procentów od jej sumy posagowej 2000 grz. (SP 2, 1443).

1417 br. Jan i Spytek z M. zobowiązują się zapłacić swej siostrze Katarzynie ż. Janusza ks. maz. 1000 grz. z tytułu posagu do 29 marca po Wielkanocy r. 1418 i 1000 grz. do początku r. 1419, czyli po drugim Bożym Narodzeniu. Na mocy umowy między ks. maz. Bolkiem, księżną Katarzyną ż. ks. maz. Janusza młodszego a br. Janem i Spytkiem z M. ks. Janusz ma wyznaczyć ż. Katarzynie 1000 grz. wiana na ziemi czerskiej lub ziemi wyszogrodzkiej albo ciechanowskiej, a po dokonaniu wyboru ma posiadać Katarzyna dożywotnio 3000 grz. na tej ziemi (SP 2, 1542-4); Jan z M. główny dłużnik i Andrzej z Rawałowic jego poręczyciel winni zapłacić 90 grz. Janowi z Kowala (ZK 6 s. 292); Jan Melsztyński z M. zastawia w 240 grz. szer. gr pras. Janowi Karwacjanowi z Janowic 2 wsie Cieszkowy wraz z zasiewami ozimymi i jarymi. Jan Melsztyński z br. Spytkiem zobowiązują się chronić Jana Karwacjana od wszelkich przeszkód z tytułu tej transakcji (ZK 6 s. 327); → Książ Mały p. 3a; Jan z M. zobowiązuje się wypłacać matce Elżbiecie dożywotnio 32½ grz. czynszu z wójtostwa (de lanthadvocacia) w Olkuszu i z cła tamże [w kluczu rabsztyńskim], a Spytek również 32½ grz. z czynszu z wsi Ołpiny (ZK 6 s. 391); 1418 Jan z Czyżowa i Jan z Zagórzyc ręczą wspólnie za Jana z M., że ten dokona wpisu do ksiąg ziemskich wiślickich o poczynionym zastawie 2 wsi Cieszkowy za 400 grz. Zygmuntowi z Żukowa [pow. wiśl.] (GK 1 s. 58-9); 1419 br. rodz. Jan i Spytek z M. postanawiają, że którykolwiek z nich będzie spłacał długi z dóbr swoich i swego brata, nie może się wwiązywać do dóbr, które trzyma druga strona i będzie trzymać później (GK 1 s. 121); Jan ze Skorczowa sprzedaje Katarzynie ż. Janusza młodszego ks. maz. za 1000 grz., które dostała tytułem posagu od br. Jana i Spytka z M., wieś Skorczów w ziemi krak. w pow. prosz. (SP 2, 1666); Mik. Rogalec z Wróblowic sprzedaje za 40 grz. półgr Spytkowi z M. cz. dziedziny w Brzozowej (ZCz. 2 s. 293); Jan z M. przekazuje Janowi Karwacjanowi przez swego posłańca Nieustępa [z Książa Małego] 230 grz. za wieś [wsie] Cieszkowy (ZK 6 s. 517); Klemens Wątróbka ze Strzelec i Adam z Morska ręcząc za Jana z M. zobowiązują się zapłacić 200 grz. półgr Janowi Karwacjanowi (ZK 6 s. 561); Jan z M. zastawia za 405 grz. Zygmuntowi z Żukowa 2 wsie Cieszkowy (ZK 6 s. 564); wymienieni imiennie dostojnicy ręczą Katarzynie ż. Janusza młodszego księcia maz. za jej br. Jana i Spytka z M., że w ciągu 3 lat, licząc od najbliższego Bożego Narodzenia, zapłacą jej 2000 grz. tytułem posagu (AS 5, 10); 1419-21 → Książ Wielki p. 6a.

1420 Jan kmieć z Szyrzyn i jego pan Spytek z M. przeciwko Piotrowi sołtysowi z Czyrmnej, o to że samowtór uprowadził Jana i 3 innych kmieci z dziedziny, a jego uwięził i zadał mu 3 rany sine (ZB 1a, s. 215, 226-7, 241); 1421 Elżbieta wd. po Spytku wwdzie krak. ż. Jana ks. z „Monsterbark” [Ziębic] uwalnia poręczycieli Zbigniewa marszałka Królestwa od poręki z tytułu 1000 grz. długu (SP 2, 1782); Spytek z M. wraz z Janem swym karczmarzem z Jasienia zadośćuczynił Maciejowi z Bochni za zabicie jego syna (SP 2, 1783); Jan z M. zachodźcą Mik. Wierzynka ze Śledziejowic w sprawie z Dorotą zakonnicą kl. Klar. przy kościele Ś. Andrzeja w Krakowie o dziedzinę Chruścice; tenże Jan zobowiązuje się płacić swej siostrze Dorocie zakonnicy w tymże kl. dożywotnio 4 grz. co kwartał; taż Dorota uwalnia ze sprawy swego brata Jana z M. i Mikołaja ze Śledziejowic o wieś Chruścice (SP 2, 1790-2)43W zapiskach o nr 1790 i 1792 Chruścice wymieniono z błędną nazwą Croczice, Crocice; Jan z Melsztyna oskarża Mik. Morawca z Konaszówki o dokonanie samotrzeć nocnego najazdu na Książ Wielki, pobicie jego ludzi, zadanie 4 ran Maciejowi kapelanowi dworskiemu i poranienie kmiecia Błażeja (GK 1 s. 580, 589-90; SP 2, 1820-25)44Zapiski informujące o najeździe pochodzą z r. 1421, a nie jak podano w haśle → Książ Wielki p. 6a z lat 1419-21; 1423 br. Krystyn, Wojciech i Jerzy z Faściszowej sprzedają za 60 grz. Spytkowi z M. cz. dziedziny w Faściszowej. Ich matka Elżbieta rezygnuje ze swych praw do posagu (ZCz. 2 s. 385-6); Spytek z M. zastawia w 100 i ½ grz. Pawłowi z Wojciechowa swemu domownikowi wieś Mokrzeska (GK 2 s. 115); → Karniowice par. Bolechowice p. 3B; → Łuczyce p. 3B; 1424 Mik. [Kornicz] Siestrzeniec burgr. z Będzina zobowiązuje się zwrócić 154 grz. swym poręczycielom Janowi i Spytkowi z M. pod rygorem wwiązania ich do wsi Zawada i Przewodziszowice (SP 2, 1949); Spytek z M. nabywa wieś → Kościelniki p. 3; → Konaszówka p. 3.

1425 br. Mikołaj i Jan z Brzezia ss. zm. Zbigniewa marszałka Królestwa główni dłużnicy i Zbigniew z Wysokiej czyli Bąkowej Góry (de Alto Monte) ich poręczyciel zobowiązują się zapłacić 100 grz. szer. gr pras. Spytkowi z M. (ZK 8 s. 23-4); ciż zobowiązują się zapłacić 300 grz. szer. gr pras. w dwóch ratach Janowi z M. Jeśli Jan nie będzie mógł pobrać pieniędzy osobiście uczyni to z jego polecenia Nieustęp z Książa Małego (SP 2, 2008); Paszek z Wojciechowa ręcząc za Spytka z M. ma zapłacić Katarzynie kasztelanowej sand. i starościnie krak. 100 grz. półgr (ZK 8 s. 33); Katarzyna ż. Mikołaja z Michałowa wwdy sand. i star. krak. uwalnia swego br. Spytka z M. od wszelkich wysuwanych wobec niego roszczeń, a mianowicie do: 100 grz. w gotówce i tyleż szkody, do 2000 grz. posagu po swej matce i tyleż szkody, do kosztowności przypadłych jej [zm.] matce [Elżbiecie], po rodzicach wart. 4000 grz., tj. naszyjników z drogimi kamieniami, pereł, złota, srebra i innych cennych rzeczy i tyleż szkody, które jej przypadną po śmierci matki [Elżbiety], które miała ona po swej matce i ojcu oraz do 50 grz. szer. gr z cła w Różanie i Nurze, które posiada po swym zm. mężu Januszu młodszym księciu maz. (SP 2, 2012); Wilczek z Zakrzowa sprzedaje za 460 grz. Spytkowi z M. wsie po ojcu Bratucice i Dębowy Dział wraz z wsią Ruda i sadzawką przynależną do tej wsi ale bez pr. patr. kościoła w Cerekwi. Wilczek ręczy za bratanków i swe młodsze siostry, że do czasu ukończenia przez nich 15 lat, nie będą niepokoić Spytka z powodu tych dóbr (ZK 195 s. 347-8, 379); → Kościelniki p. 3; Jan z M. ma zapłacić w 2 ratach 180 grz. szer. gr pras. Janowi Kożuszkowi z Mnikowa (ZK 8 s. 31); Jan z M. ma zapłacić 180 grz. półgr Stanisławowi z Pogórzyc pod rygorem wwiązania go do wsi Moczydła (ZK 8 s. 36); 1426 Spytek z M. oddala sądownie roszczenia Pawła, Marcina i Jana ss. zm. Elżbiety z Cerekwi do dziedzin w Dębowym Dziale, Rudzie i Bratucicach (ZK 195 s. 374); Karzeł woźny sądu ziemskiego krak. dokonuje w sprawie między Marcinem i Janem ss. zm. Paszka z Cerekwi a Spytkiem z M. wizji między Cerekwią i Bratucicami po dąbek i drogę między tymi wsiami (ZK 195 s. 410); Jan Kożuszek [z Mnikowa] zeznaje, że Jan z M. zapłacił mu 100 grz. szer. gr za Jana Więcławskiego (GK 2 s. 465); Zbigniew z Bąkowej Góry (de Alto Monte) kaszt. rozpierski ręcząc za Mikołaja z Brzezia s. zm. [Zbigniewa z Brzezia] marszałka Królestwa zobowiązał się zapłacić 266 grz. 7 sk. Spytkowi z M. Spytek polecił pobrać tę sumę swoim domownikom Paszkowi Wojciechowskiemu i Andrzejowi z Leszcz [nie zid.] lecz ci nie otrzymali pieniędzy od Zbigniewa (GK 2 s. 601); → Książ Wielki p. 4c; → Kościelniki p. 3; 1427 Katarzyna wd. po Andrzeju z Pomianowej wraz z ss. Andrzejem i Tomaszem sprzedaje za 100 grz. Spytkowi z M. części dziedzin w Pomianowej i Okocimiu (ZCz. 3 s. 19); Spytek z M. nabywa cz. dziedziny w → Budziejowicach p. 3; [XII] Spytek z M. pozbywa się wsi → Kościelniki p. 3; → Książ Wielki p. 3h.

1428 rajcy czchow. na życzenie swego pana Spytka z M. wydają 2 grz. na stację dla orszaku wiozącego zwłoki zmarłego na Węgrzech Jana Melsztyńskiego wraz z jego licznymi rzeczami (RCz. k. 12; F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 114; Spytek z M. ręcząc za Mikołaja z Wiśnicza ma zapłacić 100 grz. półgr Helwigowi z Bieździedzy pod rygorem zapłaty podwojonej sumy (SP 2, 2174); → Budziejowice p. 3 (ZK 196 s. 135)45Regest tej zapiski został umieszczony w haśle Budziejowice p. 3 pod błędną datą 1427; Grot ze Słupczy sprzedaje za 1000 grz. Spytkowi z M. wieś Wadów; Spytek ma jeszcze zapłacić temuż Grotowi 250 grz. w dwóch ratach (ZK 146 s. 94); sąd ziemski krak. uwalnia Spytka z M. ze sprawy z Nankerem prep. ze Zwierzyńca o granice i orzeka, że prepozyt powinien wytoczyć sprawę osobie która dzierży dobra w Kościelnikach (ZK 146 s. 98-9); Spytek z M. oddala sądownie roszczenia Mikołaja z Zakrzowa z tytułu pr. bliższości do Dębowego Działu i Bratucic, wysuwane w związku z tym, iż wymienione wsie sprzedał Spytkowi Wilczek z Zakrzowa br. Mikołaja (ZK 146 s. 144-5); Wilczek z Zakrzowa oddala sądownie roszczenia Spytka z M. o uwolnienie lasu i łąki w Bratucicach z powodu nie złożenia przysięgi (ZK 146 s. 159; → F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7); 1429 Jan z Tarnowa wwda krak. ręcząc za Spytka z M. ma zapłacić 800 fl. węg. Barbarze wd. po Zawiszy Czarnym z Garbowa i jej dzieciom (ZK 9 s. 37); Spytek z M. zawiera ugodę z Anną wd. po Janie z Rabsztyna w sprawie pozostałych po zm. Janie ruchomości przewiezionych z Budy [Węgry] do m. Tarnowa. Spytek winien w obecności Jana [z Tarnowa] wwdy krak. i pod jego kontrolą zwrócić Annie perły, a jeśli Spytek nie zgodzi się na pośrednictwo Jana, wówczas Anna dowiedzie swych praw do pereł przed sądem. Ma też jej zwrócić tuniki z aksamitu, purpury i płótna, nie ozdobione perłami, nić purpurową, kobierce. Winien jej też przekazać podszewki od tych tunik purpurowych i aksamitnych zdobione perłami, po ich uprzednim ściągnięciu. W sprawie pozostałych rzeczy pozostawionych w Tarnowie, tj.: złota, srebra, naszyjników, pierścieni, kamieni szlachetnych, pasów, mis, kubków, naczyń, kielichów, oręża, koni oraz pereł przy tunikach i reszty tunik, w sprawie Jadwigi córki zm. Jana z M. bratanicy Spytka, i w sprawie posagu wdowy Anny, strony mają ustanowić sędziów na wiecu w Krakowie, którzy rozstrzygną te sprawy (SP 2, 2255; ZK 9 s. 41-2); Spytek z M. ma zapłacić 50 grz. Mik. Wierzynkowi ze Śledziejowic; tenże ma zapłacić 200 grz. półgr Stanisławowi z Pogórzyc (ZK 9 s. 42); tenże występując z tytułem „honorabilis”46Tytuł ten tłumaczony jako „czcigodny” przysługiwał osobom duchownym, można więc wyrazić przypuszczenie, że Spytek był kształcony na duchownego zeznaje, że „reformasse vulgariter oprawi” ż. Beacie 1500 grz. na wsi Sepnica [pow. pilzn.] i na dobrach przynależnych do tejże wsi, tj. Zawadzie, Woli Zawadzkiej, Paszczynie, Ostrowie i Sułostowej [wieś dziś nieistniejąca] i doda do tego zapisu 500 grz. w Krakowie; tenże sprzedaje za 400 grz. Paszkowi z Wojciechowa dziedzinę Chruścice w pow. sand. Wieś ta graniczy z jednej strony z Szarbkowem, z drugiej z Chwałowicami, z trzeciej z Czepcem i z czwartej z Podlesiem (ZP 20 s. 175-7).

1430 Spytek z M. sprzedaje za 1000 grz. Janowi z Tarnowa wwdzie krak. wieś Wadów (AS 2, 123; SP 2, 2333); tenże zapisuje [dopisuje] ż. Beacie 500 grz. „dotis vulgariter wyana” na wsiach: Ołpiny, Szerzyny i Święcany (ZCz. 3 s. 64); tenże zapisuje swym br. stryjecznym Janowi z Tarnowa wwdzie krak. i Spytkowi z Jarosławia na wypadek śmierci bez męskiego potomka zamek M. z otoczeniem przynależnym do zamku i wsiami: Gwoździec, Niedźwiedza, Domasławice, Faliszowice, Charzewice, Zawada, Brzozowa, Polichty wraz z sumami pieniężnymi na Czchowie i na wsiach do Czchowa przynależnych (ZCz. 3 s. 64); → Krzysztoporzyce p. 3a; 1431 Spytek z M. ręcząc za Piotra z Kurowa ma zapłacić 100 grz. szer. gr pras. i 100 grz. półgr Helwigowi z Bieździedzy, które ma złożyć u Konrada mieszcz. z Pilzna pod rygorem zapłaty 400 grz. zabezpieczonych na wsi Święcany (ZK 9 s. 248-9); sąd ziemski krak. potwierdza sprzedaż Wadowa przez Spytka z M. (AS 2, 124-5; ZK 9 s. 260-1); Barbara wd. po Zawiszy Czarnym z Garbowa kwituje Spytka z M. z sumy 800 fl. węg. (ZK 9 s. 267); → Kościelec p. 3a; → Książ Wielki p. 3a; 1432 → Łuczanowice p. 3a; Święch Głód mieszcz. z Włodzisławia puszcza wolno Annę wd. po Janie z M. ze sprawy o 12 grz. długu. Swych roszczeń będzie dochodził u Spytka Melsztyńskiego i u Jadwigi c. Anny (ZK 197 s. 151); Spytek z M. ręcząc za Mikołaja z Tarnawy [ziemia san.] żupnika obojga żup solnych ma zapłacić burgrabiom krak. 205 grz. pod rygorem zapłaty 410 grz. Jeśli w określonym czasie złoży im w Krakowie [na przechowanie?] 210 brył soli, każdej o wadze nie mniejszej niż 10 lub 9 cetnarów wówczas będzie wolny od poręki; tenże żupnik ma zapłacić swemu poręczycielowi Spytkowi ww. sumę (GK 4 s. 666-7); Szczepan z Pogórzyc zeznaje, że Spytek z M. spłacił dług 200 grz. zaciągnięty u jego zm. ojca Stanisława z Pogórzyc (ZK 10 s. 89).

1433 Piotr Głąb z Druszkowa [dziś Drużków] pozywa Jana Lągwę z Nieznamirowic o napaść w nocy wraz z siedmioma innymi towarzyszami równymi sobie na jego dziedzinę w Druszkowie, zabranie 2 wołów wart. 3 grz. i popędzenie przez 3 dziedziny oraz pocięcie pługa. Spytek Melsztyński staje przy swoim kmieciu o swoją karę. Sąd orzeka zwrot wołów Piotrowi i zapłacenie 3 grz. Spytkowi z tytułu kary. Zarzut o pocięcie pługa zostaje oddalony (GK 4 s. 987, 994, 1015, 1032); 1434 → Książ Wielki p. 3a; → Krzysztoporzyce p. 3a; 1435 → Krzysztoporzyce p. 3a; 1435-6 Spytek z M. wraz ze swymi poddanymi z Pomorzan pozywają rajców, wójta i całą społeczność m. Olkusza o zatrzymanie siłą i zakucie w dyby 2 kmieci z Pomorzan i 1 kmiecia z Osieka (GK 5 s. 411, 471, 642, 687, 708, 734, 783-4); 1436 Władysław Warn. nakazuje Piotrowi Odrowążowi wwdzie podolskiemu i star. samborskiemu zwrot dóbr w stwie samborskim Spytkowi z M. czego zażądał Władysław Jag. w ostatniej swej woli (AGZ 6, 17); Spytek z M. staje przy swoim poddanym Bartoszu mieszcz. z Czchowa w sprawie z Jaksą pełnomocnikiem [Zbigniewa Oleśnickiego] bpa krak. Bartosz zarzucił biskupowi bezprawne ustanowienie sądu w Uszwi, składającego się z sędziów z obcych powiatów, a nie z pow. krak. (SP 2, 2675); 1437 Jan z Oleśnicy marszałek Królestwa puszcza wolno Spytka z M. kaszt. biec. ze sprawy o 4000 grz. z tytułu ustanowienia sędziów dla zawarcia ugody między nimi (SP 2, 2695); tenże Spytek puszcza wolno tegoż Jana z Oleśnicy ze sprawy o 4000 grz. zakładu z tytułu ustanowienia sędziów. Tomasz Kalski kaszt. wiśl. i Mściwój ze Skrzynna ręczą za pana marszałka, że jeśli Spytek poniesie szkodę z racji tegoż zakładu to oni ją zrekompensują (SP 2, 2718c); → Krzysztoporzyce p. 3a (ZK 11 s. 106; 197 s. 47547W haśle Krzysztoporzyce błędnie ZK 195); Święch Głód mieszcz. z Włodzisławia uzyskuje 12 grz. długu na pannie Jadwidze c. zm. Jana z M. (ZK 197 s. 529); 1438 Spytek z M. kaszt. biec. (AMetr., Liber privilegiorum 3, k. 573v-574).

1439 Władysław Warn. zwraca br. Janowi i Spytkowi i ich siostrom48Z imieniem występuje tylko jedna z sióstr - Dorota dzieciom poległego w bitwie z wojskami król. Spytka z M. wszystkie skonfiskowane dobra dziedziczne w Królestwie [w tym zamek M. z wsiami], gdyż nie powinni oni odpowiadać sądownie za winy ojca (ZDM 8, 2566); 1439-40 z powodu niestawiennictwa Beaty wd. po Spytku z M. sąd nakazuje jej wieczyste milczenie w sprawie przeciwko Klemensowi i Janowi z Nieznamirowic o najście gwałtem na jej tenutę w Druszkowie, odbicie gwałtem domu kmiecego i usunięcie zeń kmiecia oraz o 10 grz. szkody (GK 6 s. 331, 366); Władysław Warn. przenosi na pr. niem. wsie Katarzyny z M. wd. po Mik. Białusze z Michałowa kaszt. i star. krak., a mianowicie wsie: Michałów, Braliczyn, Młodzawy, Skrzypiów, Zagajów i Kolosy [w woj.] sand. [w pow. wiśl.] oraz Karniowice i sołectwo w Luboczy w pow. krak. (ZDM 2, 552); 1441 → Książ Wielki p. 3a; Andrzej z Tęczyna zapisuje swej ż. Jadwidze c. Jana z M. 1000 grz. wiana na dziedzinie Podgaje i 2000 grz. na dobrach dziedz. w ziemi sand.: Skorocice, Latanice, Latowice, Biadoliny i na dziedzinie Boturzów w ziemi lub. (SP 2, 2922); taż Jadwiga odstępuje swemu mężowi Andrzejowi z Tęczyna trzecią cz. swych dóbr dziedz. a Andrzej spłaca 1600 grz. długu po jej ojcu Janie (SP 2, 2924-5); Jan i Spytek z M. ss. Spytka oskarżają Dziwisza Synowca włodarza z Krzeczowa o najazd z 2 pomocnikami ze szlachty na ich dobra w Dębowym Dziale i zniszczenie tamże granic w borze i lesie (GK 7 s. 478, 531, 547); 1443 Władysław Warn. zachowuje br. Jana i Spytka z M. w prawach do tenuty rabsztyńskiej (RI s. 204)49W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 161, z uwagi na błędną datację dzienną dok. oraz ze względu na fakt przejęcia przez Andrzeja z Tęczyna w 1441 r. dóbr rabsztyńskich w posagu za Jadwigę Melsztyńską z Książa, podejrzewa, że powyższy dok. jest falsyfikatem. Sugestii tej nie podziela Kurtyka Tęczyńscy, s. 511-2; Andrzej z Tęczyna ręczy za Jana i Spytka z M. ss. Spytka z M. że zapłacą Włodkowi ze Skrzynna i jego ż. Katarzynie 200 fl. węg. pod rygorem wwiązania obojga w charakterze zastawu do wsi Piotrkowice tychże Melsztyńskich (GK 8 s. 2-3 zp.); panna Dorota [Melsztyńska] otrzymuje achtel piwa od rajców czchow. (RCz. k. 72v); Anna wd. po Janie Melsztyńskim zastawia za 50 grz. Janowi ze Zdrochca [pow. pilzn.] wieś Oporzyszów (ZK 34 s. 75); 1444 taż panna otrzymuje ćwiertnię owsa od rady m. Czchowa; Jan Melsztyński dostaje od rajców czchow. 2 grz. (RCz. k. 72v).

1445 → Kostrzec p. 3; Katarzyna wd. po Mikołaju z Michałowa kaszt. i star. krak. przekazuje swej bratanicy Dorocie c. zm. Spytka z M. ż. Michała Lasockiego star. łęcz. z tytułu posagu trzecią cz. dóbr dziedz. w Skorczowie i Radzimicach i trzecią cz. pieniędzy, tj. 100 grz. z sumy 300 grz. (SP 2, 3244); panna [Dorota] z M. otrzymuje od rajców czchow. 8 achteli piwa (RCz. k. 65r); rajcy m. Czchowa dają młodemu panu Melsztyńskiemu [Janowi?] beczkę piwa wart. 20 sk. i 6 ćwiertni owsa wart. ½ grz., a z okazji małżeństwa panny [Doroty Melsztyńskiej z Michałem Lasockim] 6 achteli piwa i 2 zające wart. 8 gr (RCz. k. 76v); star. [burgr. Melsztyński] Eustachy gości na obiedzie u rajców w Czchowie (RCz. k. 76r); 1446 Jadwiga ż. Andrzeja z Tęczyna w sprawie przeciwko Katarzynie wd. po Mik. z Michałowa kaszt. krak., o to że utraciła prawa do pieniędzy i srebra w wysokości 1000 grz., z których 2 części mają przypaść Jadwidze po śmierci tejże Katarzyny i o to że utraciła prawa do złota wart. 1000 fl., z których 2 części mają przypaść tejże Jadwidze (SP 2, 3263); Jan z M. zobowiązuje się zapłacić 250 grz. Dorocie ż. Michała Lasockiego star. łęcz. (GK 9 s. 896); wymienieni imiennie panowie ręczą Janowi s. Spytka z M. za Dorotę siostrę tegoż Jana ż. Michała Lasockiego, że gdy zapłaci siostrze 250 grz. do najbliższego Bożego Narodzenia, wówczas ona na najbliższym wiecu w Wiślicy skwituje tegoż Jana z dóbr po ojcu i matce (SP 2, 3281); młody pan [Melsztyński] przebywający w Czchowie z okazji wyboru rajców do nowej rady miejskiej uzyskuje 1 grz. stacji (RCz. k. 77r); 1447 Elżbieta opatka kl. [Benedyktynek] w Staniątkach wraz z całym kl. zawiera układ z Janem z M. pod zakładem 200 grz. w sprawie starego młyna leżącego pod wsią Niegardów. Klasztor będzie mógł wybudować nowy młyn na skraju Niegardowa naprzeciw Glinnika poniżej drogi z Piotrkowic do Niegardowa i poniżej tegoż Glinnika i użytkować stary młyn do 1 niedzieli po Zielonych Świętach (ad festum sancte Trinitatis). Po czym ma go rozebrać (ZK 198 s. 405-6); 1448 Jadwiga ż. Andrzeja z Tęczyna w sprawie z Janem z M., o to że jego ojciec [zm. Spytek z M.] zabrał kosztowności wart. 5000 grz. po śmierci swego br. Jana z M. ojca Jadwigi, a które winien zachować i oddać tejże Jadwidze (SP 2, 3347; ZK 147 s. 195); taż w sprawie z Janem z M. o Rabsztyn i wsie przynależne do Rabsztyna (ZK 147 s. 472); rajcy czchow. dają podarunki panu [Janowi?] Melsztyńskiemu polującemu w okolicach Czchowa na jelenia (RCz. k. 86v); Jan z M. zobowiązuje się zwrócić 110 grz. Hanuszkowi słudze Piotra i Jakuba z Dębna pod rygorem wwiązania go na zasadzie zastawu do dziedzin: Bratucice, Dębowy Dział, Jasień i 1 dnia robocizny świadczonej przez jego poddanych do Bratucic (ZCz. 4 s. 12); 1448-51 Andrzej z Wierzbicy w sprawie z Janem i Spytkiem z M. o granice między Wierzbicą a Budziejowicami (ZK 147 s. 179, 194, 207, 251); 1448-9 → Książ Wielki p. 3a; 1449 Jadwiga z Książa puszcza wolno Jana z M. i jego młodszych braci ze spraw, które miała ze zm. Spytkiem z M. ojcem Jana z tytułu opieki nad nią i jej dóbr dziedz. (SP 2, 3370); Jan z M. zastawia za 400 grz. na rok Andrzejowi z Tęczyna połowę bergrechtu w żupach wielickich (ZK 146 s. 535 zp.); Jan z M. odstępując od swego powiatu ma zapłacić 500 grz. Mikołajowi z Morska pod rygorem wwiązania go w charakterze zastawu do dziedziny Piotrkowice w pow. prosz. (ZK 146 s. 535-6).

1450 → Książ Wielki p. 3a; Jan z M. zezwala Elżbiecie opatce kl. [Benedyktynek] w Staniątkach i całemu klasztorowi na budowę młyna na rz. Szreniawie w dziedzinie niegardowskiej poniżej Glinnika, poniżej drogi idącej z Niegardowa [do Piotrkowic] i naprzeciw tegoż Glinnika (ZK 199 s. 70); tenże Jan zobowiązuje się zapłacić 200 grz. Winkowi Klausowi [Kesingerowi] mieszcz. krak. pod rygorem dania w zastaw na rok wsi Piotrkowice i 50 grz. czynszu z sumy 200 grz. Ponadto zastawia temuż Winkowi za 300 grz. na 3 lata kamienicę przy ul. Ś. Franciszka w Krakowie (ZK 151 s. 11-2); 1451 tenże Jan zobowiązuje się zwrócić 95 grz. Mik. Brunowi z Chodenic pod rygorem wwiązania go do 10 ł. zasiedlonych w Jasieniu, płacących 10 grz. czynszu (ZK 151 s. 98); → p. 3f; 1452 tenże Jan zobowiązuje się zapłacić 100 grz. Tomaszowi z Karwina pod rygorem wwiązania go do wsi Piotrkowice (ZK 151 s. 116, 125); Zdziebor ze Świradzic i Mikołaj z Buczyny ręczą Tomaszowi z Karwina za Jana z M., że ten przybędzie na roki w Proszowicach i zapisze Tomaszowi 100 grz. pod zakładem 300 grz. i pod rygorem wwiązania go w tych 300 grz. do wsi Mik. Buczyńskiego Górka, leżącej nad Wisłą niedaleko Koszyc (GK 11 s. 770); 1453 Tomasz z Karwina oświadcza, że Jan z M. zadośćuczynił mu z tytułu zapisu 100 grz. (ZK 199 s. 192); Jan Melsztyński z M. zobowiązuje się zapłacić w ciągu 2 lat 300 grz. Winkowi Kezingerowi mieszcz. krak. pod rygorem wwiązania go w charakterze zastawu do swych dziedzin: Piotrkowice z folwarkiem, Budziejowice z zasiewami ozimymi z wyjątkiem zgromadzonych plonów. Jeśli Winek nie odzyska pieniędzy w tym czasie będzie mógł wspomniane dziedziny „inequitare alias wgyechacz” i wwiązać się do nich (SP 2, 3515); tenże Jan zobowiązuje się zapłacić 50 grz. długu Marcinowi z Kowar pod rygorem wwiązania go do wsi Budziejowice (GK 12 s. 101); Andrzej z Tęczyna wwiązuje Jana Melsztyńskiego z M. do bergrechtu (in officium barchracht) w żupach wielickich, który miał w zastawie, a który Jan wykupił (GK 12 s. 159); 1454 Jan z M. ma zapłacić 170 grz. długu Mikołajowi niegdyś z Chrobrza [pow. wiśl.] pod rygorem wwiązania go do wsi Jasień i Pomianowa, biorąc wspomniane wsie do części swojego działu (GK 12 s. 266); kardynał Zbigniew Oleśnicki zwraca się z prośbą do papieża o przydzielenie Spytkowi z M. jednej z prebend wakujących po zm. Janie Chebdzie z Niewiedza [woj. sier.] protonotariuszu Stolicy Apostolskiej (CE 3, s. 596); Spytek z M. jako kleryk krak. uzyskuje prowizję papieską na kanonię w kolegiacie uniejowskiej, wakującą po śmierci Jana Chebdy protonotariusza Kurii Papieskiej (Bullarium 6, 831); 1455 zobowiązanie do opłacenia annaty z kanoni w kościele NMP w Uniejowie, na którą prowizję otrzymał Spytek z M. (MV 10, 544).

1456 Jan i Spytek z M. zobowiązują się zwrócić 160 grz. długu Spytkowi z Wielopola pod rygorem wwiązania go do wsi Gwoździec, Niedźwiedza i do dworu, całej wsi i folwarku w Domasławicach (ZCz. 4 s. 152); Stanisław sołtys z Okulic sprzedaje za 20 grz. Janowi z M. połowę sołectwa dziedz. w Okulicach (Teut. 3 s. 106-7); Winek [Kezinger] mieszcz. krak. oświadcza, że Jan z M. skwitował go z sumy 300 grz. zapisanej w księgach ziemskich krak. na wsi Piotrkowice i umarza zapis na tej wsi (GK 13 s. 4); → p. 3g; Jan z M. ma zwrócić Dobiesławowi z Kurozwęk niegdyś kan. krak. 8½ grz. (OK 7 s. 589-90); 1457 br. rodz. niepodzieleni Jan i Spytek z M. zobowiązują się zwrócić 900 fl. węg. długu br. rodz. Piotrowi i Klemensowi z Turzy pod rygorem wwiązania ich do wsi dziedz.: Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany (ZB 1 s. 170); Jan z M. odstępując od swego powiatu zastawia za 320 fl. węg. Janowi Gałce z Niedźwiedzia burgr. zamku krak. dziedziny Piotrkowice i Budziejowice w ziemi krak. (ZK 14 s. 291-2); 1458 br. rodz. niepodzieleni Jan i Spytek z M. zobowiązują się zwrócić 430 fl. węg. w złocie Janowi z Gnojnika pod rygorem wwiązania go do m. Brzeżka i wsi Pomianowa i Mokrzeska (ZCz. 4 s. 176); Jan z M. sprzedaje czynsz wykupny w → Jasieniu p. 3 (SP 2, 3600; KMK 3, 448); → p. 3g; Jan z M. kupuje dziedziny w Bobinie → Łękawa Marcinkowice p. 3a; 1459 br. rodz. niepodzieleni Jan i Spytek z M. zobowiązują się w ciągu 2 lat od Ś. Jana Chrzciciela zapłacić 1100 fl. węg. w złocie br. Piotrowi Nosalowi i Klemensowi z Turzy pod rygorem wwiązania ich do wsi: Olszyny, Ołpiny, Święcany i Szerzyny (ZB 1 s. 188-9); Jan Melsztyński oświadcza, że Grot z Ostrowa [pow. sand.] tenut. Kazimierza [pow. lub. dziś Kazimierz Dolny] zadośćuczynił mu z sumy 200 fl. i uwalnia Jana z Oleśnicy [pow. wiśl.] wwdę sand. od poręki za Grota (GK 14 s. 221; 15 s. 151-4 zp.); Andrzej Wolski w sprawie z Janem z M. o granice (ZK 147 s. 311).

1461 dobra Jana Melsztyńskiego, tj. m. Brzeżek i wsie Bratucice, Pomianowa, Brzezowiec, Jasień, Poręba [Spytkowska], Szczepanów, Święcany (Orzeczani), Gwoździec i Niedźwiedza skazane przez króla Kazimierza Jag. na karę XIV za niezapłacenie wiardunkowego i 2 gr łanowego (GK 14 s. 22); 1462 te same dobra skazane na karę XIV za niezapłacenie wiardunkowego i 2 gr łanowego (SP 2, 3665; ZK 152 s. 35); 1461-2 Katarzyna wd. po Mik. Białusze z Michałowa kaszt. krak. wwiązuje br. rodz. niepodzielonych Jana i Spytka z M. do wsi Radzimice i Skorczów w ziemi krak. w pow. prosz. z tytułu 1200 grz. szer. gr pras. długu (GK 15 s. 431-2; ZK 200 s. 133-4 zp.; SP 2, 3683); 1463 Spytek z M. za zgodą swego br. starszego Jana z M. zapisuje swej ż. Katarzynie c. Wincentego z Giżyc [ziemia rawska] marszałka maz. 2000 fl. węg. w złocie posagu i tyleż wiana na całej kamienicy przy ul. Brackiej w Krakowie i na połowie dóbr dziedz., z wyjątkiem zamku M., które mu przypadną z ewentualnego działu z br. Janem. Gdy ten podział nastąpi oprawa Katarzyny zostanie zabezpieczona na tym co Spytek otrzyma. Jeśli do podziału z bratem nie dojdzie wówczas zapis na rzecz Katarzyny obejmie dobra dziedz. przynoszące 100 grz. czynszu, tj. kamienicę przy ul. Brackiej w Krakowie, m. Brzeżek z przedmieściami i przynależnymi wsiami: Brzezowiec, Okocim, Pomianowa, Jasień, Poręba [Spytkowska], Mokrzeska, Szczepanów, Bratucice i Dębowy Dział - wyłącznie te dobra, a nie inne. Jeśli z dóbr tych będzie niższy czynsz, wówczas Spytek doda jeszcze wsie Święcany i Szerzyny w pow. biec. (SP 2, 3709); taż Katarzyna zrzeka się na rzecz braci przyrodniego Pawła i rodzonego Jana z dóbr po ojcu, a na rzecz samego Jana z dóbr po matce. Jan i Spytek Melsztyńscy ręczą za Katarzynę, że poświadczy o tej rezygnacji zarówno przed królem pol. Kazimierzem Jag., jak też przed księciem maz. (SP 2, 3710); Wincenty z Giżyc marszałek maz. dz. Rusienic, Myśliborza w pow. opocz. odstępując od swego powiatu zobowiązuje się zapłacić Spytkowi swemu zięciowi 1000 fl. węg. z tytułu posagu za c. Katarzynę, a mianowicie 500 fl. na drugie Boże Narodzenie, a kolejne 500 fl. na trzecie Boże Narodzenie pod rygorem wwiązania Spytka w 500 fl. pierwszej spłaty do wsi Rusienice, Myślibórz, przedmieścia Żarnowa, Chełst i Zawady, z których ma 30 grz. czynszu rocznie (SP 2, 3711); na wniosek Waltera [Kesingera] wielkorządcy krak. sąd grodzki krak. zasądza od mieszczan Brzeżka i kmieci z wsi: Bratucice, Pomianowa, Brzezowiec, Jasień, Poręba Mokrzeska, Szczepanów, Okocim, Gwoździec, Zawada, Rzezawa, należących do [Spytka] Melsztyńskiego, karę XIV za niezapłacenie wiardunkowego. Pełnomocnik pana Melsztyńskiego szl. Maciej Brożyna odracza termin w tej sprawie (GK 16 s. 744); na wniosek tegoż wielkorządcy wsie Piotrowice i Budziejowice pana [Jana lub Spytka] Melsztyńskiego skazane na karę XIV za niezapłacenie podatku król. (GK 16 s. 950); na wniosek tegoż wielkorządcy mieszkańcy Brzeżka pana [Jana lub Spytka] Melsztyńskiego skazani na karę XIV za niezapłacenie 6 gr wiardunkowego i 2 gr podatku król. (GK 17 s. 20); na wniosek tegoż wielkorządcy kmiecie wsi: Pomianowa, Brzezowiec, Bratucice, Jasień, Poręba, Mokrzeska, Szczepanów, Gwoździec pana [Spytka] Melsztyńskiego skazane na karę XIV za odbicie ciąży i niezapłacenie podwójnego wiardunkowego 6 gr i podatku król. 2 gr (GK 17 s. 51); Andrzej z Sienna sprzedaje za 1000 fl. z pr. odkupu do 3 lat przez braci Andrzeja Spytkowi z M. wsie Klimkówka i Sieniawa [w pow. san.]; tenże Spytek wydzierżawia na 2 lata temuż Andrzejowi ww. wsie (AGZ 16, 1, 2; SHGSan. 2 s. 62); br. Jan i Spytek z M. odnawiają prawa i przywileje m. → Brzeżka [p. 4] i nadają prawa przedmieszczan mieszkańcom Pomianowej, Okocimia i Brzezowca; → Czchów m. p. 3.

1464 Spytek z M. oświadcza, że Jakub z Sienna niegdyś bp krak. zapłacił mu pozostałe 500 fl. węg. w złocie, w których Andrzej z Sienna br. Jakuba zapisał mu wsie Sieniawa i Klimkówka w pow. san. i w związku z tym odstępuje Andrzejowi te wsie (ZK 17 s. 143-4); tenże Spytek ma zapłacić 200 fl. węg. w złocie Piotrowi Potockiemu pod rygorem wwiązania go do wsi Piotrkowice i Budziejowice (GK 17 s. 157-8); Dobiesław [Kmita] z Wiśnicza kaszt. lub. ręczy Janowi i Piotrowi Gnojnickim braciom rodz. za Spytka Melsztyńskiego z M., że ten z racji długu 500 grz. zastawi tymże braciom wsie Piasek Wielki i Piasek Mały i Zagajów pod rygorem zapłaty im przez Dobiesława 1000 grz. (ZCz. 4 s. 280); Spytek z M. zobowiązuje się zapłacić 500 grz. Janowi z Pilicy wwdzie krak. pod rygorem dania mu w zastaw dóbr: Sepnica, Stobierna, Paszczyna (Parsczyna), Zawada, Sułostowa i Ostrów [w pow. pilzn.] (ZP 22 s. 158 zp.); wsie pana Melsztyńskiego Piotrkowice i Budziejowice skazane na karę XIV za niezapłacenie wiardunkowego i podatku król. 2 gr (GK 17 s. 291); na wniosek Waltera [Kesingera] wielkorządcy krak. dziedziny pana [Spytka] Melsztyńskiego Brzeżek, Bratucice, Pomianowa, Wrząsowice (Srozenica), Jasień, Mokrzeska, Szczepanów, Gwoździec i Zawada skazane na karę król. XIV za niezapłacenie podatku podwójnego 5 gr (GK 17 s. 459); → Czchów m. p. 3; 1465 → Małobądź p. 3; Sitek woźny sąd. zostaje prawnie zobowiązany do wwiązania Spytka z M. do dóbr Wincentego z Giżyc marszałka maz. w ziemi sand. w pow. opocz.: wsi Rusienice, Myślibórz, Chełsty i Zawada oraz do przedmieścia Żarnowa (SP 2, 3797); 1466 tenże Sitek zeznaje, że nie zdołał wwiązać Spytka z M. do ww. dóbr. Spytek oskarża Wincentego marszałka ziemi maz. o niedopuszczenie do wwiązania (SP 2, 3808, 3819); Jan starszy s. zm. Piotra z Buczyny ręcząc za młodszych br. Jakuba i Stanisława, oświadcza, że Spytek z M. zadośćuczynił mu z sumy 100 grz., którą tenże Spytek i jego br. Jan zapisali Piotrowi Buczyńskiemu na wsi Ołpiny. Jan umarza ten zapis (ZK 146 s. 687); → Książ Wielki p. 3a; 1467 Michał z Lasotek marszałek dworu król. oświadcza, że Spytek z M. wydał mu 2 dok. król. dotyczące m. Śremu przekazane wcześniej na przechowanie przez Jana z Pilicy wwdę krak. do wiernych rąk Janowi z M. i inne 2 dok. dotyczące Radziemic (ZK 152 s. 139); woźny Smach oświadcza przed star. krak. Jakubem z Dębna, że wwiązał Dorotę z M. ż. Michała Lasockiego pkom. i star. łęcz. do dziedzin Radziemice i Skorczów (GK 18 s. 153); 1468 Jan z M. skazany przez króla na karę XV za odbicie ciąży utrzymywanej od 4 lat na dobrach Piotrkowice i Budziejowice z racji nie zapłacenia podatku król. i wiardunkowego (ZK 152 s. 148).

1470-80 do Spytka Melsztyńskiego z M. należą wsie: Gwoździec, Charzewice, Zawadka, Podbrzeże, Piotrkowice, Budziejowice, Poręba Wielka, Faliszowice, Domasławice, Niedźwiedza, Szczepanów, Mokrzeska, Siemiechów, Brzozowa, Polichty, Jasień, Pomianowa, Sepnica, Zawada, Piasek Mały, Piasek Wielki, Zagajów, Skorczów oraz m. Brzeżek (DLb. 1 s. 14, 16, 36, 68, 177-8, 613; 2 s. 11, 139-40, 152, 165, 240, 267-9, 276, 295, 420-1); 1470 Stan. Ligęza z Bobrku i Przecławia [pow. pilzn.] sprzedaje za 400 grz. Spytkowi z M. lasy: Wielka Wielącza, Mała Wielącza, Koziechrzepty, bory Lipibór, Pożogi, Rudki, Żdżary i dziedzinę Męciszów [w pow. pilzn.] (ZP 34 s. 585-6); 1471 Spytek z M. sprzedaje za 212 grz. Mikołajowi z Taszyc komornikowi sędziego krak. dziedzinę w Faściszowej, którą ma w zastawie Gierałt, rolę dworską zw. Szczurkowska na końcu wsi Brzozowej, którą uprawia kmieć Miklasz, opust. sadzawkę na końcu tej wsi i role zagrodnicze tamże. Z uwagi na to że kmiecie z tej połowy wsi Brzozowej, która nosi nazwę Brzozowa Dolna, od dawna mielą zboże w młynie na końcu tej wsi, Mikołaj może zatrzymać mąkę temu kmieciowi z tej połowy wsi Brzozowa, który meł w innym młynie lub wiózł zboże do innego młyna, a panu Melsztyńskiemu przekaże w takim przypadku zajętego konia z racji kary (ZK 152 s. 273); 1471-80 → p. 3aa.

1472 → Brzeżek p. 3 Przywileje; wsie pana [Spytka] Melsztyńskiego Piotrkowice i Budziejowice skazane na karę król. XIV za odbicie ciąży i niezapłacenie podatku król. 2 gr (GK 19 s. 575); umowa Kazimierza Jag. ze Spytkiem z M. w sprawie stawów i budowy grobli nad rz. Jasionką, → Jadowniki p. 2; kardynał Marek legat papieski patriarcha akwilejski zezwala Spytkowi z M. na posiadanie przenośnego ołatarza i odprawianie przy nim mszy na zamku M. i w innych miejscach dla niego i całej rodziny (AGZ 6, 107); 1473 Maciej z Turów [nie zid.] zaświadcza, że Spytek z M. zadośćuczynił mu z racji sumy 450 fl. węg. w złocie, w której to trzymał w zastawie dobra Skorczów (ZK 201 s. 85-6); Spytek z M. daje Janowi i Dziersławowi Wilczkom z Boczowa połowę sołectwa w Okulicach w pow. prosz. wraz z dodatkiem 400 grz. w zamian za wieś Cerekiew w pow. prosz. [błędnie zamiast w pow. szczyrz.] i pr. patr. kościoła tamże oraz pole zw. Zastawa w Czasławicach (ZK 152 s. 356-7); br. nie podzieleni Jan i Dziersław Wilczkowie z Boczowa sprzedają za 1300 grz. Spytkowi z M. wsie Boczów, Brzozowa i Lipnik w pow. krak. (ZK 152 s. 363-4); przed 1475 pr. patr. kościoła par. w Czchowie należy m.in. do Jana Melsztyńskiego h. Leliwa (DLb. 2 s. 239).

1475 Dorota ż. Mikołaja z Szarbii c. zm. Niemierzy z Racławic sprzedaje za 150 grz. Spytkowi z M. cz. dziedziny w Racławicach zw. Niemierzyńska (ZK 201 s. 162); Stan. Ligęza z Bobrka i Chroszczyny występuje przeciwko Spytkowi z M. i Skorczowa o zabranianie mu przemiału zboża w młynie w Skorczowie mimo posiadania wieczystego prawa do mielenia bez opłaty, co potwierdza dok. Pełnomocnik Spytka Melsztyńskiego zeznaje, że [Katarzyna] ciotka Spytka była w posiadaniu młyna przez 40 lat, a sam Spytek od 3 lat i w tym czasie Ligęza nigdy nie korzystał z tego prawa (ZK 204 s. 107-8); Spytek z M. zastawia na rok za 180 grz. Stanisławowi z Potoku wsie Sepnicę i Zawadę (ZP 23 s. 46); niwa pana [Spytka] Melsztyńskiego u Mogiłek w Racławicach (Kilka aktów polskich z Archiwum Krajowego w Krakowie, wyd. B. Ulanowski, Sprawozdania Komisji Językowej AU 3, nr 1; → Mikluszowice par. własna p. 3a; 1476 Spytek z M. sprzedaje Stan. Ligęzie z Bobrka wieś Skorczów (BJ rps 5348, t. 2, s. 656); 1477 Jan i Jakub z Lasotek aresztują z pomocą woźnego sąd. Smacha dok. sprzedaży wsi Skorczów przez Spytka z M. Stan. Ligęzie z Bobrku (ZK 201 s. 232); sąd grodzki krak. odsyła kmieci Jana czyli Adama, Stan. Korczaka i Jana Maćkowica przed sąd w Piotrkowicach pana Spytka z M. w sprawie przeciwko Mikołajowi z Kośmirzowa (GK 20 s. 499-500, 565); Spytek z M. ma zapłacić 80 grz. Mik. Cikowskiemu pod rygorem wwiązania go do wsi Cerekiew (GK 20 s. 527-8); Piotr Dunin z Prawkowic [woj. sier.] pkom sand. i star. łęcz. wyznacza granice wsi Chotel Kościelny [pow. wiśl.] w posiadaniu Jana Długosza kustosza wiśl. z wsią sąsiednią Piaski Wielkie, należącą do Spytka z M. (Kopiarz Kolegiaty Narodzenia NMP w Wiślicy, wyd. B. Kumor, ABMK 10, 1965, nr 28); 1478 Spytek z M. oświadcza, że gotów był przyjąć od Jana Pielsza ze Świeradzic zapis 300 grz. na wsiach Bolów i Bolowiec (ZK 201 s. 262); Mik. Buczyński z Buczyny oświadcza, że pobrał od Spytka z M. 100 grz., w których zastawił Spytkowi wsie: Buczyna, Włostowice, Uście i Sobolowiec (ZK 18 s. 330); Zbigniew ze Służowa [pow. wiśl.] i jego ss. Mikołaj i Stanisław z Włostowic mają zapłacić 30 grz. Spytkowi z M. pod rygorem wwiązania go do dziedziny Włostowice (GK 20 s. 689-90); wsie pana [Spytka] Melsztyńskiego kaszt. [zawichojskiego] Gwoździec, Zawada, Charzewice, Olszówka, Siemiechów, Faliszowice i Domasławice skazane na karę król. XIV za odbicie ciąży i nie zapłacenie 8 groszowego podatku (GK 20 s. 847).

1480 → Dębowy Dział p. 3; Spytek z M. ma zapłacić 30 grz. w 3 ratach rocznych Piotrowi z Łagiewnik i Elżbiecie z Łagiewnik (ZK 201 s. 359-60); tenże Spytek daje Andrzejowi z Wyżyc s. zm. Piotra z Wyżyc ręczącemu za siostry Elżbietę, Annę i Jadwigę część wsi Polichty w pow. czchow. w ziemi krak. wraz z dodatkiem 652 grz. w zamian za cz. dziedzin w Wyżycach (ZK 201 s. 361-6)50Tę księgę błędnie ponumerowano, bo po stronie 363 dano ss. 366-7 zamiast 364-5; tenże Spytek ma zapłacić 200 fl. węg. w złocie Januszowi z Mstowa pod rygorem wwiązania go do wsi Piotrkowice i Budziejowice w ziemi krak. w pow. prosz. (GK 21 s. 123); tenże wydzierżawia dożywotnio za 1500 fl. węg. Mikołajowi s. Kaspra z Ropczyc [pow. pilzn.] swe dziedziny w pow. pilzn.: Sepnica, Paszczyna, Zawada, Sułostowa, Ostrów, Stobierna (ZP 21 s. 497-8); 1481 Spytek z M. zastawia za 900 fl. węg. Janowi Gietce z Wielopola wsie: Ołpiny, Szerzyny i Święcany. Jeśli Jan Gietka umrze wtedy suma ta przypadnie jego c. Barbarze ż. Hieronima z Branic (ZB 2 s. 51); 1482 Spytek z M. zobowiązuje się zapłacić Eleazarowi z Bruśnika 200 grz. w tym 144 fl. pod rygorem wwiązania go do wsi Ołpiny; Aleksy Gierałt z Faściszowej uzyskuje dodatkowo 200 grz. do sumy 300 grz., w której ma w zastawie od Spytka z M. wieś Olszyny (ZB 2 s. 97); Katarzyna c. Grzegorza Świdra z Batowic ż. Wawrzyńca Popowskiego występuje przeciwko Katarzynie wd. po Janie Wilkowskim z Racławic o ignorowanie jej pr. bliższości do cz. dziedziny w Racławicach, które ma po zmarłych dwóch braciach ciotecznych zw. Probołowie, odmowę przyjęcia pieniędzy i ustąpienia z tejże dziedziny. Katarzyna wdowa przez swego pełnomocnika zeznaje, że gotowa była przyjąć pieniądze od Katarzyny ż. Wawrzyńca, ale z roszczeniami o część Racławic i ofertą przekazania jej pieniędzy wystąpił też Spytek z M. i ona nie może się zdecydować od której strony przyjąć pieniądze (GK 21 s. 536-7, 543-4); Katarzyna ż. Wawrzyńca Popowskiego burgr. z Niepołomic występuje przeciwko Spytkowi Melsztyńskiemu z Piotrkowic, o to że, wszedł w posiadanie cz. dziedziny w Racławicach, która jej przypadła po zm. br. Bernardzie Proboło i do której ma ona pr. bliższości oraz o to, że Spytek pobiera z tej dziedziny czynsz 29 grz. z każdego roku, a który należy do niej. Pełnomocnik Spytka zarzuca Katarzynie, że nie określiła o jakiego brata chodzi: stryjecznego, rodzonego czy wujecznego (ZK 204 s. 326-7, 349); Spytek z M. uposaża kościół par. Ś. Jakuba w → Brzeżku p. 5; Jakub z Krakowa pisarz i pełnomocnik Spytka z M. sprzedaje w jego imieniu za 130 fl. węg. z pr. odkupu wikariuszom kolegiaty NMP w Nowym Sączu czynsz roczny 5½ grz. z wsi Faliszowice w diec. krak. i w pow. czchow. (OK 3 s. 288-90); 1483 małżeństwo Jan i Anna Wojnarowscy sprzedający połowę Biskupic Jakubowi z Dębna kaszt. i star. krak. mają ustalić sądownie granice tejże dziedziny, które są przedmiotem sporu ze Spytkiem z M. (GK 21 s. 766-8).

1485 Spytek z M. przedkłada dok. sąd. kupna lasów Wielka Wielącza, Mała Wielącza, Koziechrzepty, borów: Lipibór, Pożogi, Rudki, Żdżary i dziedziny Męciszów od Stan. Ligęzy z Bobrku i Przecławia; tenże ma usypać granice między swymi wsiami Sułostowa, Paszczyna i Ostrów a wsią Ocieka (Odcieka) Jana Tarnowskiego chorążego krak. (ZP 24 s. 372); 1486 Spytek z M. ma zapłacić 210 fl. węg. w złocie małżonkom Jakubowi i Katarzynie z Konar pod rygorem wwiązania ich w charakterze zastawu do wsi Cerekiew i cz. wsi Wyżyce (ZK 202 s. 133-4); tenże ma zapłacić 45 grz. Piotrowi Strzeszowi sołtysowi z Rzepiennika pod rygorem wwiązania go do wsi Niedźwiedza, z której ma 4½ grz. czynszu rocznie (ZCz. 5 s. 82); rozgraniczenie → Biskupic [par. Czchów p. 2] Jakuba z Dębna od Domasławic i Faliszowic Spytka z M. kaszt. zawich.; Jan Melsztyński starszy s. Spytka wysłany przez ojca pod opieką Zawiszki dla obejrzenia hołdu składanego przez wwdę mołdawskiego (Spominki przeworskie, MPH 3 s. 273); → Czchów m. p. 4; 1487 wsie: Faliszowice, Zawada, Pomianowa, Brzozowiec, Poręba, Gwoździec, Niedźwiedza, Szczepanów, Domasławice, Dąbrówka, Mokrzeska, Jasień, Okocim, Brzozowa, Charzewice skazane na karę król. XIV za niezapłacenie wiardunkowego i odbicie ciąży (GK 22 s. 746); te same wsie bez Dąbrówki skazane na karę król. XIV za niezapłacenie podatku 6 gr (GK 22 s. 746); dobra pana [Spytka] Melsztyńskiego Brzeżek, Pomianowa, Brzozowiec, Jasień, Poręba, Mokrzeska, Szczepanów, Okocim, Zawada, Brzozowa, Niedźwiedza, Gwoździec i Charzewice skazane na karę król. XIV za niezapłacenie wiardunkowego (GK 22 s. 749); → Brzeżek p. 5 pod r. 1482; 1488 siostry rodz. Beata i Katarzyna zakonnice w kl. Ś. Agnieszki na Stradomiu odstępując od swej ziemi i powiatu zrzekają się na rzecz swego ojca Spytka z M. kaszt. zawich. dóbr po ojcu i matce (SP 2, 4329); wymienieni imiennie panowie, opiekunowie dzieci zm. Jana Buczyńskiego z Olszyn wydzierżawiają na 3 lata współopiekunowi Spytkowi z M. dziedziny tegoż Buczyńskiego w ziemi krak. i sand. z obowiązkiem płacenia przez Spytka tymże współopiekunom sumy 140 grz. rocznie na dzień Ś. Stanisława (GK 22 s. 1027-8); Spytek z M. ma zapłacić 90 fl. Bernardowi z Janowic [par. Skrzydlna] pod rygorem zastawienia mu wsi Gwoździec (ZCz. 5 s. 150); tenże Spytek sprzedaje za 200 grz. br. rodz. Mikołajowi i Bartłomiejowi ze Zręczyc wieś Mordarkę, którą miał od Dziersława Wilczka i jego bratanka Bernarda (ZCz. 5 s. 155); 1489 ww. Spytek kaszt. zawich. zobowiązuje się zapłacić 250 fl. węg. w złocie Biernatowi Witkowskiemu dzierżawcy Lusławic pod rygorem wwiązania go do wsi Święcany (ZB 2 s. 217-8 zp.); Spytek z M., Ostrowa, Paszczyny i Sułostowej w sprawie z Janem z Tarnowa chorążym krak. o usypanie granic między lasami i borami Wielka Wielącza, Mała Wielącza, Koziechrzepty, Lapibór, Żdżary, Pożogi i Rudki a wsią Ocieka tegoż Jana (ZP 24 s. 385); tenże Spytek zastawia za 300 fl. węg. w złocie Stanisławowi z Chocimowa wieś Cerekiew wraz z robociznami kmieci wsi Bratucice (ZK 202 s. 271-2); → Jasień p. 4.

1490 Adam z Druszkowa odstępując od swego pow. czchow. sprzedaje za 320 fl. w złocie Spytkowi z M. kaszt. zawich. części po ojcu i matce w Druszkowie (ZK 153 s. 62); Spytek z M. kaszt. zawichojski zastawia na rok za 1300 fl. węg. w złocie Hier. Branickiemu z Ruszczy wsie: Olszyny, Ołpiny wraz z robociznami kmieci z Szerzyn i Święcan na folwarkach w Olszynach i Ołpinach oraz połowę sołectwa w Ołpinach (ZB 2 s. 220-1 zp.); tenże nabywa za 100 grz. od Szczepana z Jasienia [tu błędnie z Jasienny] i jego bratanków Mikołaja i Jana sołectwo w Jasieniu (ZCz. 5 s. 233); Bernard z Janowic zw. Chwalibóg kasuje zapis 100 fl. jaki ma od Spytka z M. na wsi Gwoździec (ZCz. 5 s. 226); 1491 tenże odstępuje Andrzejowi z Wyżyc dobra dziedz. tamże, które wcześniej nabył od Andrzeja (ZK 202 s. 361); wymienieni imiennie panowie, opiekunowie dzieci zm. Jana Buczyńskiego z Olszyn wydzierżawiają na dwa lata Spytkowi z M. 2 folwarki we wsiach Olszyny i Dobiesławice w dobrach tychże dzieci (GK 23 s. 467-8 zp.); Marcin Borzymowski wielkorządca krak. występuje przeciwko Spytkowi z M. o odbicie ciąży we wsiach Spytka z tytułu nie zapłacenia wiardunkowego (GK 23 s. 693); gaj zw. Stronie w Racławicach należący do Jana Potockiego z Głupczowa, położony nad Rędzinami między gajami pana Spytka z M. i Wawrzyńca Popowskiego (ZK 263 s. 118); 1492 Spytek z M. kaszt. zawich. zobowiązuje się zapłacić 50 fl. węg. w złocie Janowi z Gnojnika pod rygorem wwiązania go na zasadzie zastawu do kmieci w Niedźwiedzy, poczynając zastaw od kmiecia Ziemka, a następnie zastawiając kolejnych kmieci w tej wsi, z czynszem wynoszącym 4 grz. (ZCz. 5 s. 263-4); Jan Amor z Tarnowa kaszt. krak. występuje przeciwko Spytkowi z M. i Piotrkowic o kmiecia Stan. Pyczka aresztowanego przez woźnego sąd w Piotrkowicach (GK 23 s. 1036); Jan Melsztyński s. Spytka z M. ma zapłacić 17 fl. Katarzynie Kaszce Sworczowej z Krakowa (OK 14 s. 828); 1493 Spytek [z M.] odstępuje Janowi Jaworskiemu połowę sołectwa w Okulicach (Teut. 6 s. 117); → Faściszowa p. 3; 1494 Jan Olbracht potwierdza Spytkowi z M. kaszt. zawich. dz. Brzeżka przyw. nadany ongiś [tj. w 1386] dziadowi Spytka, zwalniający Brzeżek od cła (MS 2, 321); Spytek Melsztyński zeznaje, że wyłożył pieniądze, za które gotów był wykupić z zastawu od Hier. Branickiego wsie Ołpiny i Olszyny (GB 4 s. 41).

1495 Spytek z M. kaszt. zawich. sprzedaje za 250 grz. burmistrzowi i rajcom biec. starym i urzędującym czynsz wykupny 15½ grz. z wsi Szerzyny na uposażenie ołtarza Ś. Katarzyny i ołtarza Przemienienia Pańskiego w kościele par. w Bieczu; sąd ławniczy m. Biecza poświadcza, że rajcy bieccy kupili za 120 grz. od tegoż Spytka z M. czynsz roczny 7 grz. z wsi Szerzyny dla altarysty ww. ołtarza; tenże Spytek wraz z s. Janem pobrał 250 grz. od rajców biec. (MBiecza 87-9, 171; ZB 4 s. 24-6); tenże zastawia za 1300 fl. węg. w złocie Mikołajowi z Frysztaka [pow. pilzn.] swe wsie dziedz. Ołpiny i Olszyny wraz z robociznami kmieci z wsi Szerzyny i Święcany, przyłączonymi do folwarków Olszyny i Ołpiny i wraz z połową sołectwa, które ma w Ołpinach (ZB 4 s. 20-2); Jan Święczański (Szwyaczanszky) sołtys z Jodłówki ma zapłacić 27½ grz. Spytkowi z M. kaszt. zawich. pod rygorem wwiązania go do sołectwa w Jodłówce (GK 24 s. 1021); Spytek z M. kaszt. zawich. zastawia na rok za 53 fl. węg. w złocie Piotrowi Wronikowskiemu wieś Cerekiew (ZK 203 s. 79); → Kąśna p. 3; tenże Spytek odstępując od swego pow. zapisuje swym cc. Beacie i Katarzynie zakonnicom w kl. Bernardynek przy kościele Ś. Agnieszki na Stradomiu51Dworzaczek błędnie uznaje je za klaryski w dożywocie dwie wsie Piotrkowice i Budziejowice i ustanawia dla nich opiekunów (ZCz. 7 s. 42-3); tenże ustanawia na wypadek swej śmierci pełnomocników do dysponowania spadkiem w osobach: Jana Amora z Tarnowa, Spytka z Jarosławia wwdy krak., Jana z Pilicy wwdy rus., żony Katarzyny i syna Jana, których upoważnia do sprzedaży wsi: Ołpiny, Szerzyny, Święcany i Olszyny i spłacenia wszystkich długów, spisanych w osobnym liście testamentowym (ZB 4 s. 28); 1496 tenże Spytek ustanawia opiekunów ww. spadku w osobach: Spytka z Jarosławia wwdy krak., ż. swą Katarzynę, swego s. starszego Jana, Macieja z Brzeźnicy kan. sądec. i Aleksego z Faściszowej dawnego star. [burgr.] melsztyńskiego (ZB 4 s. 40); NN. prawnik na zlecenie [Spytka z M.] opiniuje 7 dokumentów znajdujących się w archiwum zamku M., dotyczących dóbr samborskich, tj. z lat: 1390, 1391, 1394, 1396, 1407 i 1436, dla uzyskania pewności czy ewentualne zgłoszenie roszczeń do tych posiadłości [przez Spytka] będzie prawnie uzasadnione (AGZ 6, 2-6, 9, 17, 146; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 174); 1497 Spytek Melsztyński kaszt. zawich. zobowiązuje się zwrócić 100 grz. Aleksemu Gierałtowi z Faściszowej pod rygorem wwiązania go do wsi Brzozowa i Polichty (GB 4 s. 134-5); tenże Spytek odstępując od sądu pr. niem. zastawia za 27 i ½ grz. szl. Ściborowi z Ossowa mieszcz. z Brzeżka sołectwo w Jodłówce, które ma w zastawie od Jana Święczańskiego (GK 26 s. 583); tenże ma zapłacić 200 fl. węg. w złocie Janowi i Stan. Zawiszom z Łąkty pod rygorem wwiązania ich do wsi: Domasławice, Gwoździec, Niedźwiedza w ziemi krak., pow. czchow. (GK 26 s. 583-4); → Lusławice Dolne i Górne; 1498 tenże Spytek zastawia za 162½ grz. Aleksemu Gierałtowi z Faściszowej wsie Brzozowa i Polichty (ZCz. 7 s. 77-8); tenże Spytek sumę 300 fl. w złocie pożyczoną od Mik. Frysztackiego, dopisuje temuż Frysztackiemu do sumy 1300 fl., za którą zastawił mu wcześniej dobra Ołpiny i Olszyny, tak że suma zastawu wynosi 1600 fl.; tenże zastawia za 100 grz. Tomaszowi z Ostrowa wieś Gwoździec (ZB 4 s. 46); szl. Ścibor z Ossowa odstępuje za 27½ grz. Mik. Podleskiemu sołectwo w Jodłówce, które ma w tej sumie od Spytka z M. (GK 26 s. 712); tenże ma zapłacić 25 grz. i 25 fl. węg. w złocie Stan. Proszowskiemu z Bogucic pod rygorem wwiązania go do wsi Cerekiew (GK 26 s. 876).

1499 tenże Spytek pozywa Jana Geislara celnika sand. o niezapłacenie mu dochodu z wydzierżawionego mu cła przynależnego do urzędu kaszt. zawich. (spectantem super castellanatum suum zawichostensem), tj. 62 grz. Jan oświadcza że dał za pośrednictwem Tomasza sługi Spytka 30 grz. z racji tej sumy, na co okazał kwity, a Spytek stwierdza, iż pobrał tylko 15. Spytek ma postawić tegoż Tomasza na zamku M. w dniu Ś. Katarzyny, aby zeznał, jaką sumę pobrał od Jana. Jeśli było to 15 grz. wówczas Jan będzie miał do zapłacenia 62 grz., a jeśli 30 grz., wówczas Jan zapłaci 47 grz. (GK 27 s. 865-6); Spytek z M. kaszt. zawich. zastawia na rok za 1000 grz. szer. gr pras. swej c. Annie ż. Mikołaja z Kamieńca star. krak. m. Czchów z dwiema wsiami Siemiechów oraz z wsiami Wola Stróska i Małe Stróże przynależnymi do Czchowa (ZK 153 s. 213); Mikołaj z Kamieńca star. krak. i san. zapisuje swej ż. Annie c. Spytka z M. 1000 grz. szer. gr pras. na połowie dóbr w pow. krak., tj. wsiach: Niezdów, Bukowniki i Komorniki oraz na połowie dóbr król. Sanok, znajdujących się w jego tenucie; Anna ż. Mikołaja z Kamieńca rezygnuje na rzecz Spytka z M. z dóbr po ojcu i matce (ZK 153 s. 213-4); Stan. Proszowski z Bogucic ma w zastawie od Spytka z M. kaszt. zawich. za 25 grz. i 25 fl. węg. wieś Cerekiew (GK 27 s. 520); Spytek z M. ma zapłacić 140 fl. Mikołajowi z Kamieńca star. krak. i sanockiemu pod rygorem wwiazania go do wsi Cerekiew (GK 27 s. 639 zp.).

1500 Jan Geislar celnik sand. skazany na karę XV Spytkowi z M. i tyleż sądowi za niezapłacenie 62 grz. (GK 27 s. 1010, 1104, 1186, 1306); Mikołaj z Kamieńca star. krak. zastawia za 140 fl. Jakubowi z Lubomierza wieś Cerekiew, którą ma w zastawie od Spytka z M. kaszt. zawich. (GK 27 s. 1059); Anna z M. wyraża zgodę na zastawienie za 1200 fl. przez swego męża Mikołaja z Kamieńca star. krak. Imbramowi Salomonowi [mieszcz.] z Krakowa miasta Czchowa z dobrami, które otrzymała w posagu za zgodą króla (GK 27 s. 1132); 1501 Mikołaj z Kamieńca star. krak. i sanocki wraz z ż. Anną c. Spytka z M. kaszt. zawich. zobowiązuje się płacić rocznie Katarzynie z Giżyc ż. tegoż Spytka 20 fl. dochodu dożywocia; taż Katarzyna c. Wincentego z Giżyc zapisuje temuż Mikołajowi swemu zięciowi 1200 fl. węg. w złocie na sumach posagowych i wiennych zapisanych jej przez męża Spytka na mieście Brzeżek, przedmieściach i wsiach przyległych do tego miasta: Pomianowa, Jasień, Poręba, Mokrzeska, Szczepanów, Bratucice, Dębowy Dział, Święcany i Szerzyny; taż Katarzyna zapisuje swej c. Annie ż. tegoż Mikołaja z Kamieńca 800 fl. w złocie na sumach posagowych zapisanych jej przez męża Spytka na ww. dobrach (ZK 153 s. 317-8); Mikołaj z Kamieńca zobowiązuje się zapłacić 100 grz. w ciągu 3 lat siostrom Beacie i Katarzynie cc. Katarzyny ż. Spytka z M. zakonnicom w kl. Bernardynek przy kościele Ś. Agnieszki (ZK 153 s. 322); Spytek z M. zastawia za 42 grz. na rok Jakubowi Kołdzie z Druszkowa cz. dóbr w Druszkowie, którą kupił od Więcka z Druszkowa (GK 28 s. 306); tenże ma zapłacić 100 fl. szl. Stanisławowi niegdyś ważnikowi (pensatori) z Bochni pod rygorem wwiązania go do wsi Falisławice [zapewne Faliszowice] (GK 28 s. 321); Jan s. [Spytka] Melsztyńskiego z M. winien zapłacić 20 grz. Agnieszce Ramołtowej z Krakowa i jej bratu Erazmowi Altofowi (OK 17 s. 784).

1502 Spytek z M. ma zapłacić 120 fl. Janowi Jordanowi z Zakliczyna pod rygorem wwiązania go do wsi Bratucice (GK 28 s. 561-2); Wincenty z M. s. Spytka Melsztyńskiego kaszt. zawich. zapisuje swej ż. Katarzynie c. Piotra Farureja z Osownicy 100 grz. posagu i tyleż wiana na połowie dóbr dziedz. (ZB 4 s. 74); Spytek z M. wydzierżawia na 7 lat za 127½ grz. Bartoszowi rajcy z Nowego Sącza wsie Niedźwiedza i Gwoździec, pod warunkiem że od kmieci i karczmarzy z tych wsi będzie Bartosz wybierać po 20 grz. rocznie (ZCz. 7 s. 132); tenże Spytek z M. kaszt. zawichojski. daje swemu s. Janowi z M. zamek M. wraz z wsiami doń przynależnymi, a mianowicie: Gwoździec, Niedźwiedza, Zawada, Charzewice, Faliszowice, Domasławice, Brzozowa, Polichty (Polykthy), Gruszki, Grodziska, m. Brzeg czyli Brzeżek, Pomianowa, Jasień, Okocim, Poręba Wielka, Brzozowiec, Mokrzeska, Szczepanów w pow. czchow., Cerekiew, Bratucice, Dębowy Dział, Ruda ze stawem zw. Rudny Staw, Piotrkowice, Budziejowice i cz. Racławic w pow. prosz., Olszyny, Ołpiny, Szerzyny, Święcany w pow. biec., Piasek Wielki, Zagajów, Piasek Mały w pow. wiśl. w ziemi sand., Sepnica, Zawada, Paszczyna, Ostrów, Sułostowa, Stobierna i Laskowa w pow. pilzn. w ziemi sand. wraz z sołectwami i wójtostwami w tych dobrach, pod warunkiem, że Jan może sprzedać wsie: Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany aby spłacić wszelkie długi swego ojca Spytka; Katarzyna ż. Spytka rezygnuje na rzecz s. Jana z M. z zapisu posagowego, który miała od Spytka; tenże Jan nadaje rodzicom Spytkowi i Katarzynie w dożywotnie użytkowanie ww. dobra (ZCz. 7 s. 157-157a, 158; AS 2, 224-6)52Regesty tej darowizny zawarte w AS 2, 224-6, noszą błędną datę 30 I 1503, skoro jej wpis do ksiąg czchow. miał miejsce 13 VI 1502, a na dodatek Jan i Wincenty synowie zmarłego Spytka podzielili się majątkiem już 12 I 1503 (GK 28 s. 953-5; F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 120-22); tenże ofiarowuje swemu s. Janowi dobra dziedz. w ziemi sand. w pow. pilzn.: Sepnica, Zawada, Paszczyna (Parsczyna), Ostrów, Sułostowa, Stobierna i Laskowa (ZP 3 s. 327; 24 s. 511-2); Jan z M. i Racławic zastawia za 40 grz. Andrzejowi Wrzępskiemu czyli Barczkowskiemu wieś Racławice (GK 28 s. 772); tenże ma zapłacić 106 fl. Stan. Jeżowskiemu pod rygorem wwiązania go do młyna dziedz., leżącego pod m. Brzeżkiem (GK 28 s. 817); tenże ma zapłacić 106 fl. Stan. Jeżowskiemu pod rygorem wwiązania go do wsi Zawada (GK 28 s. 877-8); tenże ma zapłacić 30 grz. Andrzejowi Czerwińskiemu za jego wierną służbę pod rygorem wwiązania go do wsi Cerekiew (GK 28 s. 878-81 zp.); tenże sprzedaje Andrzejowi Czerwińskiemu wieś Cerekiew (BJ rps 5348 cz. 2, s. 175); tenże winien zapłacić 10 fl. węg. Mik. Wróblewskiemu kan. krak (OK 17 s. 790); → p. 5.

1503 br. rodz. Jan i Wincenty ss. zm. Spytka z M. kaszt. zawichojskiego dzielą między siebie dobra po ojcu i matce. Janowi br. starszemu przypada zamek M. z wsiami: Charzewice, Podbrzeże, Faliszowice, Domasławice, Niedźwiedza, Gwoździec i Zawada w pow. czchow., Brzozowa, Polichty, Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Swięcany w pow. biec., Piotrkowice, Budziejowice i cz. w Racławicach w pow. prosz., a także dobra, które posiada na mocy zapisu matka Katarzyna z Giżyc wd. po Spytku z M., tj. m. Brzeżek i wsie: Pomianowa, Jasień, Okocim, Poręba, Bratucice, Dębowy Dział, Mokrzeska, Szczepanów, Brzozowiec w pow. czchow., co dokonuje się za jej zgodą, natomiast młodszemu br. Wincentemu przypadają wsie: Wielki Piasek, Zagajów, Mały Piasek w ziemi sand. w pow. wiśl. oraz wsie: Sepnica, Ostrów, Zawada, Paszczyna, Sułostowa, Stobierna i opust. Laskowa w ziemi sand. w pow. pilzn. Wincenty kwituje br. Jana z rekompensaty wynoszącej 670 fl. Obaj będą posiadać pr. patr. prepozytury i dziekanii w kościele Wszystkich Świętych w Krakowie. Janowi przypada też pr. patr. altarii w kościele katedr. krak., tj. w kaplicy Ś. Katarzyny i drugiej altarii w kościele Wszystkich Świętych, tj. ku czci Matki Bożej, ŚŚ. Józefa, Krzysztofa, Jerzego, Wojciecha pod chórem, ufundowanej na połowie sołectwa w Ołpinach. Wincentemu przypada też pr. patr. dwóch altarii w kościele Wszystkich Świętych w Krakowie, jednej ku czci Bożego Ciała, ŚŚ. Szymona i Judy i drugiej w kaplicy z boku ufundowanej. Jan Melsztyński zostaje zobowiązany do spłacenia ojcowskich długów. Bracia mają wpisać podział dóbr do ksiąg ziemskich krak. i pilzn. (GK 28 s. 953-5); Jan z M. ma uwolnić z zastawu br. swemu Wincentemu folwark w Wielkim Piasku z robociznami kmiecymi; tenże ma zapłacić Wincentemu w ciągu 5 lat 500 fl. zapisanych na dobrach Mały Piasek (GK 28 s. 964); Wincenty z M. występuje przed sądem ziemskim krak. w Krakowie przeciwko swenu br. Janowi o nie stawienie się w sądzie w celu wpisania do ksiąg ziemskich aktu podziału majątku po ojcu (ZK 23 s. 145); tenże Wincenty z M. zeznaje przed sądem ziemskim sand. w Pilźnie przeciwko br. Janowi z M. o swej gotowości do wpisania do ksiąg ziemskich pilzn. z ksiąg grodzkich krak. zapisu o podziale dóbr z tymże bratem (ZP 24 s. 537); Stanisław z Lednicy reprezentując Jana z M. pozywa Wincentego z M. o nie stawienie się w sądzie ziemskim krak. w celu wpisania do ksiąg ziemskich aktu podziału dóbr po ojcu (ZK 23 s. 159); Jan Melsztyński z M. ma zapłacić 230 fl. Stan. Jeżowskiemu pod rygorem wwiązania go do wsi Charzewice (GK 28 s. 1040); Paweł Czarny star. nowomiejski Korczyński, żupnik krak. oświadcza, że w ciągu 2 tygodni po Wielkanocy wyda za mąż za Jana z M. swą c. Agnieszkę pod zakładem 2000 fl. i zobowiązuje się wypłacić do ś. Michała temuż Janowi 2000 fl. węg. w złocie z tytułu posagu za Agnieszkę pod rygorem wwiązania Jana do m. Żabna i przynależnych wsi: Konary, Oporyszów, Sieradza, Nieciecza i Klisz. Jan zobowiązuje się zapisać Agnieszce tę sumę na swoich wsiach w powiecie biec. i bierze od Pawła Czarnego 170 fl. zaliczki (GK 28 s. 1094-6); Jan Jordan z Zakliczyna kaszt. biec., star. ośw. zastawia za 120 fl. Piotrowi Kmicie z Wiśnicza wwdzie krak. marszałkowi Królestwa Pol. wieś Bratucice, którą ma w zastawie w tej sumie od Spytka z M. kaszt. zawich. (GK 28 s. 1399); Katarzyna wd. po Spytku Melsztyńskim z M. poświadcza że otrzymała za pośrednictwem księdza Macieja komendarza czyli lektora mszalnego w Dębnie 13 fl. na poczet długu 15 fl. Jakuba Szczekockiego od szl. Jana Wojakowskiego sługi tegoż Jakuba (OK 17 s. 903); Jan Melsztyński zobowiazuje się zwrócić 50 fl. długu szlach. Rafałowi wójtowi sand. (OK 17 s. 935).

1504 Mikołaj z Kamieńca odstępuje Janowi z M. 1200 fl. węg. w złocie zapisanych mu przez teściową Katarzynę wd. po Spytku z M. c. zm. Wincentego z Giżyc na swej oprawie (ZK 154 s. 65-6); Jan z M. przeciw br. Wincentemu z M. o nie stawienie się w sądzie ziemskim krak. w celu dokonania wpisu do ksiąg ziemskich aktu podziału majątku po ojcu (ZK 23 s. 171); Wincenty z M. pozywa przed sądem ziemskim krak. Jana z M. o równy podział majątku (ZK 23 s. 176); Aleksander Jag. rozsądzając spór między br. rodz. Janem i Wincentym ss. Spytka z M. kaszt. zawich. o podział dóbr ojcowskich zatwierdza dokumenty Mikołaja z Kamieńca kaszt. sand. i star. krak., wydane w tej sprawie i stwierdza, iż podział został dokonany z poszanowaniem woli ojca i za zgodą obu stron (MS 3, 1142; AS 2, 228); tenże król potwierdza powyższy dok. wydany w tej sprawie (ZK 154 s. 118); Jan z M. ma zapłacić 500 fl. w ciągu 3 lat swemu br. Wincentemu, które są zapisane na Małym Piasku (ZK 154 s. 119); Jan Melsztyński z M. sprzedaje za 80 grz. Piotrowi Kmicie z Racławic cz. dziedziny w Racławicach z wyjątkiem gaju w Stroniu, położonego między gajem plebana, gajem Jana Potockiego i Jakuba Kmity w Racławicach (ZK 203 s. 348-9); Jan z M. zapisuje ż. Agnieszce c. Pawła Czarnego z Witowic star. brzeskiemu 3000 fl. węg. w złocie z racji posagu i tyleż z racji wiana na wsiach: Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany w pow. biec. (ZK 23 s. 203-4); → Brzeżek p. 2; Jan Melsztyński s. Spytka kaszt. zawich. sprzedaje z pr. wykupu za 55 fl. Maciejowi z Sieradza bakałarzowi sztuk, wikaremu w Niegardowie 2 grz. czynszu od swego kmiecia Kleszcza w Budziejowicach (OK 28 s. 34); tenże Jan jest winien 60 fl. Erazmowi Altofowi mieszcz. z Krakowa (OK 28 s. 44); Wincenty Melsztyński za zgodą Bartłomieja pleb. w Piasku Wielkim pożycza na rok z kościoła tamże: ornat przetykany złotem, albę, stułę i kielich srebrny (BO rps 2966 k. 122v-123r); Jan z M. sprzedaje Mik. Glińskiemu rajcy krak. wsie Piotrkowice i Budziejowice w pow. prosz. (BJ rps 5348 cz. 2, s. 182).

1505 Wincenty z M. i Sepnicy odstępując od ziemi sand. i pow. pilzn. ma zapłacić 200 fl. Januszowi Świrczowskiemu star. ropczyckiemu pod rygorem wwiązania go do wsi Ostrów w ziemi sand. w pow. pilzn. (ZK 154 s. 215); Jan Melsztyński zobowiązuje się zapłacić 41 fl. i 6 gr Janowi z Wodzisławia dr dekretów z kolegium kanonistów pleb. w Niegardowie (OK 17 s. 957); tenże Jan zobowiązuje się zapłacić 40 fl. długu Jodokowi czyli Jostowi mieszcz. krak. (OK 23 s. 85-6); tenże Jan z M. odstępuje Mik. Glińskiemu rajcy krak. dwór w Piotrkowicach w pow. prosz. wraz z folwarkiem i rolami folw., młynem i pożytkami z tegoż młyna, sadzawkami, łąkami, zagrodami i robociznami należącymi od dawna do tegoż dworu z wsi Piotrkowice i Budziejowice, a także gaj w Racławicach, należący do tego dworu w Piotrkowicach. Tenże Jan sprzedaje za 1332 fl. temuż Mik. Glińskiemu i za 500 fl. węg. w złocie wsie Piotrkowice i Budziejowice w ziemi krak. w pow. prosz. Jan Melsztyński będzie bronił tegoż Mik. Glińskiego od pretensji innych osób z tytułu tych dóbr, od zapisów na tych dobrach dla Beaty i Katarzyny swoich sióstr rodz., zakonnic w kl. przy kościele Ś. Agnieszki na Stradomiu i dla Katarzyny Melsztyńskiej swojej matki pod zakładem 1800 fl. Tenże Jan przenosi czynsz roczny 30 grz. zapisany tejże Beacie i Katarzynie przez zm. Spytka z M. kaszt. zawich. na wsiach Piotrkowice i Budziejowice na wsie Brzozową i Gwoździec w ziemi krak. w pow. czchow. Gliński zobowiązuje się wykupić te wsie z rąk doktorów „collegiatis artistarum” Uniw. Krak.; Jan Sienieński pełnomocnik ww. zakonnic kasuje w ich imieniu ww. zapis i przyjmuje przeniesienie tego dożywotniego czynszu 30 grz. jako ich posagu na Brzozową i Gwoździec (ZK 154 s. 229-235; OK 23 s. 98-9).

1506 Jan Melsztyński zeznaje, że jest winien 100 fl. Sewerynowi Zajfrydowi [Betmanowi] mieszcz. i rajcy krak. (Ep. 5 k. 54v); tenże ma zwrócić 30 fl. długu Mikołajowi pleb. z Książnic (OK 23 s. 180); tenże ma zapłacić 40 fl. długu Marcinowi z Wiślicy kustoszowi w kol. Ś. Michała w Krakowie (OK 29 s. 65-6); Wincenty Melsztyński z M. uwalnia z poręki wd. Katarzynę Kotową z Widuchowej, danej Katarzynie Karbuszowej w sprawie długu 42 fl. (OK 29 s. 87).

1507 Poliksena z Wojciechowa niegdyś ż. Wincentego Melsztyńskiego za zgodą swych br. Łukasza i Feliksa z Wojciechowa oraz Stan. Sądka z Tomaszkowic, odstępując od ziemi sand. i pow. wiśl., rezygnuje z zapisu posagu i wiana poczynionego jej przez tegoż Wincentego na dobrach: Sepnica, Piasek, Zagajów i innych wsiach i ma unieważnić oraz skasować ten zapis w aktach wiśl. (ZK 154 s. 249-51); Wincenty Melsztyński z M. i Piasku s. Spytka z M. kaszt. zawich. akceptuje transakcję zawartą między Janem Melsztyńskim a Mik. Glińskim w 1505 r., zrzeka się na rzecz tegoż Glińskiego z praw do dworu w Piotrkowicach, do folwarku, ról folw., młyna, sadzawek, łąk, zagród i robocizn z wsi Piotrkowice i Budziejowice, przynależnych do tego dworu, oraz z praw do tych wsi i do gaju w Racławicach, na których to dobrach miał Wincenty zapis od Jana Melsztyńskiego (ZK 154 s. 257-8); Jan Melsztyński z M. zapisuje swej ż. Agnieszce c. Pawła Czarnego z Witowic star. brzeskiego 3000 fl. węg. w złocie z tytułu posagu i tyleż z racji wiana na wsiach dziedz. Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany w ziemi krak. w pow. biec. (ZK 154 s. 302); tenże Jan daje Stan. Kmicie z Wiśnicza wieś Cerekiew w pow. prosz. w zamian za wieś Rudkę w pow. czchow. i dodatek 180 grz. (ZK 154 s. 334-5); tenże Jan z M. sprzedaje za 200 zł rajcom biec. czynsz wykupny 6 grz. z wsi Szerzyny (MBiecza 115, 171); Katarzyna Melsztyńska za zgodą Jana Melsztyńskiego s. Spytka z M. zastawia za 100 grz. na rok Mik. Pszonce z Więcławic całą wieś Bratucice wraz z łowiskami i barciami w lasach (ZK 203 s. 451-2); Wincenty Melsztyński z M. winien 200 fl. Erazmowi Althofowi mieszcz. i kupcowi krak. (OK 23 s. 192); Jan Melsztyński z M. zobowiązuje się zwrócić 50 grz. i 29 fl. Jerzemu Zebartowi mieszcz. i kupcowi krak. (OK 23 s. 263).

1508 Andrzej Mroczek ze Skowierzyna [pow. sand.] pisarz król. i ziemi sand. sprzedaje Andrzejowi ze Zborowa [pow. wiśl.] kaszt. żarn. wieś Mały Piasek w pow. wiśl., którą kupił od Wincentego Melsztyńskiego (ZK 154 s. 437-8); Jan z M. ma zapłacić 1150 fl. Pawłowi Czarnemu z Witowic star. ośw. pod rygorem wwiązania go do wsi dziedz.: Charzewice, Domasławice, Faliszowice, Niedźwiedza, Zawada, Podbrzeże, Polichty, Gwoździec i Brzozowa (ZK 154 s. 439-41); Jan z M. ma zapłacić 112 fl. Janowi Czermieńskiemu pod rygorem wwiązania go do wsi Podbrzeże czyli Gruszki (ZCz. 7 s. 310-1); → Druszków p. 3; Wincenty Melsztyński odstępuje Piotrowi Ligęzie z Bobrku cz. pr. patr. dziekanii w kol. Wszystkich Świętych w Krakowie (OK 25 s. 394-5; ZP 2 s. 691); tenże zastawia Katarzynie Malcherowej mieszcz. krak. wieś Gabułtów w pow. wiśl. (BJ rps 5348 cz. 2, s. 185); wsie Gabułtów i Jakuszowice w pow. wiśl. w posiadaniu Wincentego Melsztyńskiego (ŹD s. 488).

1509 Jan Melsztyński z M. zastawia za 2500 fl. Pawłowi Czarnemu z Witowic swe wsie dziedz. Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany (ZB 4 s. 190); tenże zastawia na 2 lata za 3500 fl. Pawłowi Czarnemu z Witowic star. brzeskiemu zamek M. z wsiami doń należącymi: Charzewice, Domasławice, Faliszowice, Niedźwiedza, Gwoździec, Zawada, Brzozowa, Polichty (Polikty), Podbrzeże czyli Gruszki i Grodziska w ziemi krak. w pow. czchow. (ZK 154 s. 513-4; ZB 4 s. 192-4); Paweł Czarny z Witowic star. brzeski zapisuje i zastawia w sumie 1000 fl. swej c. Agnieszce ż. Jana Melsztyńskiego wsie dziedz.: Witowice, Godprzydowice, Szarkówka i Topola w ziemi krak. w pow. ksiąs.; taż Agnieszka za zgodą swego męża Jana Melsztyńskiego wydzierżawia te dobra swemu ojcu Pawłowi Czarnemu; Jan Melsztyński zeznaje, że Paweł Czarny zapisał mu w aktach nowomiejskich korczyńskich 1800 fl. węg. w złocie posagu Agnieszki (ZK 154 s. 515-7); Jan Chyszowski z Boczkowic daje Wincentemu Melsztyńskiemu z Gabułtowa dwie wsie Boczkowice w pow. ksiąs. i dodaje 1000 fl. węg. w złocie w zamian za: Gabułtów, dwie wsie Jakuszowice, Mały i Wielki Hołdowiec, opust. Osmolice i łan Węchadłowski w Wielkich Jakuszowicach w pow. wiśl. Tenże Wincenty ma zastępować Jana w sprawach z Zofią c. Piotra Kota z Przybenic, którą Wincenty wybrał sobie na małżonkę, ale Jan bp krak. nie zezwolił Wincentemu na ślub z Zofią (ZK 264 s. 329-30); Wincenty z M. i Boczkowic ma zapłacić 450 fl. Janowi Chyszowskiemu z Gabułtowa pod rygorem wwiązania go do wsi Małe i Wielkie Boczkowice (ZK 264 s. 331 zp., 332); Więcław z Jodłownika wydzierżawia Janowi Melsztyńskiemu wsie zastawne w swej tenucie Faliszowice i Domasławice (ZCz. 7 s. 337); Wincenty z M. oświadcza, że jest winien Piotrowi Ligęzie 400 fl., a Zofii Kotównie, z którą zamierza się rozwieść, zapisuje 100 grz. w ten sposób, że gdy wyjdzie znów za mąż, będzie otrzymywać po 10 grz. rocznie, a jeśli umrze, wówczas 100 grz. przypadnie Annie c. Zofii i Wincentego. Egzekutorami testamentu mają być: Jan Sakran z Oświęcimia dr teologii, kan. krak., prof. Uniw. Krak., Michał Twaróg zw. Paryski z Biestrzykowa [woj. sier.] dr. teologii, prof. Uniw. Krak. i Katarzyna z Giżyc matka Wincentego (OK 25 s. 613-6).

1510 Zygmunt I zapisuje Annie z M. ż. Mikołaja z Kamieńca wwdy i star. krak. i hetmana wielkiego 2133 fl. węg. na m. Czchowie (MS 4, 996); Jan Czermiński (Czirmiński) rezygnuje na rzecz Andrzeja Pielsza z Rogów ze swych praw do dóbr Podbrzeże, które pozyskał od Jana Melsztyńskiego w sumie 112 fl. i zapisał w aktach ziemskich czchow.; Jan Melsztyński z M. zastawia na rok za 100 fl. Andrzejowi Pielszowi Rogowskiemu z Rogów wieś dziedz. Zawada; tenże Jan bierze w dzierżawę od Andrzeja Pielsza Rogowskiego te dobra (ZK 155 s. 54-6); tenżę Jan dokonuje zamiany dóbr, następnie unieważnionej, z Pawłem Czarnym z Witowic. Melsztyński daje Pawłowi zamek M. z wsiami: Charzewice, Domasławice, Faliszowice, Niedźwiedza, Gwoździec, Zawada, Brzozowa, Polichty, Podbrzeże, wraz z 4 wsiami „almanicis” [sołeckimi] Olszyny, Święcany, Ołpiny i Szerzyny w pow. biec. w zamian za m. Żabno z wsiami: Sieradza, Nieciecza, Odporyszów, Kłyż i Konary w pow. pilzn. oraz 5000 fl. (MS 4, 9498, 9751); Paweł Czarny z Witowic wraz z [zięciem] Janem Melsztyńskim z M. mają zapłacić 800 fl. Januszowi Świrczowskiemu dworzaninowi król. star. trembowelskiemu i ropczyckiemu (ZK 155 s. 105-6); Erazm Altof mieszcz. krak. kwituje Wincentego z M. z sumy 200 fl. pożyczki (ZK 155 s. 109); Więcław z Jodłownika rezygnuje na rzecz Andrzeja Pielsza z Rogów z zapisu 400 fl. na wsiach Domasławice i Faliszowice, jaki ma od Jana z M., w tejże sumie (ZK 155 s. 147); Jan z M., Szczepanowa, Bratucic i Mokrzesk ma zapłacić 800 fl. w 3 ratach, w pierwszej 200 fl., a w pozostałych po 300 fl. Mikołajowi z Kamieńca wwdzie i star. krak. pod rygorem wwiązania go do wsi dziedz.: Szczepanów, Bratucice i Mokrzeska; tenże Mikołaj z Kamieńca rezygnuje na rzecz Pawła Czarnego z Witowic z praw do wsi: Szczepanów, Bratucice i Mokrzeska pozyskanych od Jana z M. (ZK 155 s. 178-9, 244); Jan Melsztyński dz. M. zastawia za 1160 fl. Pawłowi Czarnemu star. brzeskiemu m. Brzeżek z przedmieściem (suburbium) z młynem i stawem pod Brzeżkiem; tenże Paweł wydzierżawia na rok temuż Janowi ww. dobra; tenże Paweł unieważnia i kasuje wszystkie zapisy pozyskane od Jana Melsztyńskiego na: zamku M. i dobrach zamkowych: Charzewice, Domasławice, Faliszowicach, Gwoździec, Niedźwiedza, Zawada, Brzozowa, Polichty, Podbrzeże, Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany; Agnieszka ż. Jana Melsztyńskiego za zgodą swego ojca Pawła Czarnego z Witowic unieważnia i kasuje wszystkie zapisy pozyskane od tegoż Jana na dobrach: Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany; tenże Jan zapisuje ż. Agnieszce 3000 fl. z tytułu posagu i 3000 fl. z tytułu wiana na m. Brzeżek, przedmieściu i wsiach: Pomianowa, Poręba, Jasień, Okocim, Mokrzeska, Szczepanów, Bratucice, Brzozowiec, przyznaje jej pr. poławiania ryb w stawach i ich sprzedawania i zaznacza, że w czasie gdy oprawiał jej posag i wiano był dziedzicem zamku M. i wsi: Charzewice, Domasławice, Faliszowice, Gwoździec, Niedźwiedza, Brzozowa, Polichty, Podbrzeże, Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany; Agnieszka ma umorzyć przed sądem ziemskim [sand.] w Pilźnie zapis posagu pozyskany od ojca na dobrach żabieńskich (ZK 155 s. 321-6); Jan z M. i Pomianowej daje Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. biec. wsie: Olszyny, Szerzyny, Ołpiny i Święcany w ziemi krak. w pow. biec. w zamian za wsie: Grajów, Sułów i Chorągwica w ziemi i pow. krak., łąkę przynależną do Grajowa, nabytą od Baltazara Kłęba i jego matki Jadwigi Kłębowej oraz dodatek 6000 fl. węg. w złocie; Jan Melsztyński z M., Grajowa, Sułowa i Chorągwicy sprzedaje za 1500 grz. Feliksowi Lubomirskiemu z Lubomierza wieś Grajów i częsci dziedz. w Sułowie i Chorągwicy (ZK 155 s. 342-8; APKr., Archiwum Lanckorońskich, perg. 52); Stan. Nosal z Lubomierza woźny sąd. wwiązuje Mik. Jordana z Zakliczyna kaszt. biec. do wsi Szerzyny, Święcany i dziedzin wsi Olszyny i Ołpiny, uwolnionych przez Jana Melsztyńskiego (ZK 155 s. 375); Wincenty z M. rezygnuje z pr. bliższości do dóbr: Szerzyny, Ołpiny, Olszyny i Święcany, sprzedanych przez swego br. Jana z M. Mik. Jordanowi (ZK 155 s. 397); Mikołaj z Kamieńca wwda i star. krak. odstępuje za 800 fl. Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. biec. swe prawa do dóbr: Szczepanów, Bratucice i Mokrzeska, zapisanych mu przez Jana Melsztyńskiego z M. (ZK 155 s. 397-8); Jan z M. ma zapłacić 100 grz. Pawłowi Czarnemu z Witowic pod rygorem wwiązania go do wsi Niedźwiedza (ZCz. 7 s. 346); Wincenty Melsztyński odstępuje Mik. Glińskiemu pr. patr. altarii Ś. Leonarda w kol. Wszystkich Świętych w Krakowie (OK 25 s. 675); tenże Wincenty uwalnia się od kar kościelnych nałożonych za niezapłacenie długu 100 fl. Piotrowi Sadlosze i Mik. Gliniarce mieszcz. wiśl., ponieważ zobowiązał się zwró­cić dług w ciągu tygodnia po powrocie z wojny wołoskiej (de bello Valachie), na którą właśnie wyrusza. Jeśli tego nie zrobi, zostanie obłożony znacznie cięższymi karami. Zobowiązanie testowali dworzanie króla Jan Maliński, Adam Żeleński i Stan. Winiarski (Ep. 5, k. 133v).

1511 Mikołaj z Kamieńca wwda i star. krak. ma zapłacić 612 fl. Janowi Melsztynskiemu z M. pod rygorem wwiązania go do m. Czchowa w swojej tenucie (ZK 155 s. 431-2); Jan z M. i Pomianowej zastawia na rok za 1200 fl. Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. biec. wsie: Polichty, Brzozowa, Zawadka, Gwoździec, Domasławice, Niedźwiedza, Faliszowice, Charzewice, Podbrzeże, Wielenia [dziś Wieleń cz. wsi Gwoździec - UN 3 s. 11] (ZCz. 8 s. 33-4); tenże odstępuje Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. biec. zamek M. z młynami leżącymi pod zamkiem i wsiami: Faliszowice, Wielenia, Gwoździec, Zawada z łąką położoną za rz. Dunajec naprzeciwko zamku, a także z przysługującymi od dawna temuż zamkowi robociznami z wsi kl. tyn.: Opatkowice, Ujazd i Zdonia, i z pr. patr. altarii, prebend i kaplic, przynależnym od dawna dziedzicom tegoż zamku. Jan zobowiązuje się bronić Mik. Jordana od wszelkich ewentualnych roszczeń zgłaszanych do tych dóbr przez różne osoby pod zakładem 3000 grz. (ZK 155 s. 456-8); tenże Jan sprzedaje za 6000 fl. temuż Mik. Jordanowi wsie: Brzozowa, Polichty, Podbrzeże z młynem nad Strugą (molendino in Struga), Niedźwiedza, Gruszki, Grodzisko i Domasławice (ZK 155 s. 458-461); tenże Mik. Jordan wydzierżawia dożywotnio Janowi Melsztyńskiemu z Pomianowej zamek M. z wsiami: Charzewice, Faliszowice, Wielenia, Gwoździec, Zawada, Podbrzeże, Brzozowa, Polichty, Niedźwiedza, Gruszki, Grodzisko i Domasławice. Z tytułu tej dzierżawy Jan ma płacić Mikołajowi 30 grz. rocznie na dzień ś. Marcina (ZK 155 s. 461-2; APKr., Archiwum Lanckorońskich, perg. 55); Mik. Jordan z Zakliczyna i Gniazdowic zobowiązuje się uwolnić Janowi Melsztyńskiemu do Bożego Narodzenia z rąk Pawła [Czarnego z Witowic] star. brzeskiego m. Brzeżek z młynem i stawem, płacąc mu 1160 fl., w których te dobra były Pawłowi zastawione, tak by oprawa pozyskana przez Agnieszkę Melsztyńską na tych dobrach była wolna od obciążeń. Ponadto Jordan zobowiązuje się uwolnić z rąk tegoż Pawła dobra: Bratucice, Mokrzeska i Szczepanów, odstąpione Pawłowi przez Mikołaja z Kamieńca, płacąc mu 300 fl., również dla odciążenia oprawy Agnieszki Melsztyńskiej. Jeśli Jordan nie zapłaci tym sum, wówczas da Janowi wwiązanie do Gniazdowic i Makocic, do czasu spłacenia 1460 fl. (ZK 155 s. 462-3); Jan Melsztyński ustanawia Mik. Jordana z Zakliczyna kaszt. biec., Mik. Taszyckiego i swą ż. Agnieszkę opiekunami i obrońcami dóbr dziedz. ruchomych i nieruchomych w ziemi krak. oraz pereł, klejnotów, pieniędzy, złota, srebra, szat i innych ozdób, koni i innych wszelkich rzeczy, które będą mogli sprzedać dla pokrycia jego długów. Jednocześnie wyklucza z opieki nad majątkiem osoby mogące zgłaszać pr. bliższości z tytułu pokrewieństwa lub pieczętujące się herbem Leliwa (ZK 155 s. 465-6); Paweł Czarny z Witowic zeznaje, że otrzymał od Mik. Jordana z Zakliczyna kaszt. biec. 200 fl., które zapisał mu Jan Melsztyński w księgach sądu nadwornego (ZK 155 s. 466); Paweł Frysztacki z Frysztaku kwituje Mik. Jordana z Zakliczyna kaszt. wiśl. z sumy 1600 fl. węg. w złocie, którą zapisał jemu oraz br. Mikołajowi z Frysztaku zm. Spytek z M. na wsiach: Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany (ZK 155 s. 519-20); Wincenty Melsztyński z M. oraz z Wielkich i Małych Boczkowic odstępując od swego pow. włodzisławskiego [właściwie ksiąs.] sprzedaje za 1000 fl. Mikołajowi z Kamieńca wwdzie i star. krak. wsie Wielkie i Małe Boczkowice (ZK 24 s. 234a-234b); Anna z M. ż. Mikołaja z Kamieńca wwdy i star. krak., hetmana wielkiego, odstępuje królowi m. Czchów z wsiami z wyjątkiem dochodów z tej tenuty, które będzie posiadać dożywotnio (MS 4, 9795); Jan Melsztyński zrzeka się na rzecz Mik. Jordana kaszt. wiśl. dz. M. dożywocia i wszelkich praw do tegoż zamku oraz przynależnych wsi, gdyż ten spłacił go całkowicie z ww. dóbr (ZK 155 s. 529-30); Wincenty Melsztyński ma uwolnić swych poręczycieli Piotra Sadłochę i Mik. Glinarkę z Wiślicy ze sprawy o 120 fl. długu, zaciągniętego przez niego u Mik. Jordana; tenże Wincenty jest winien 6 fl. Aleksandrowi pleb. z Sokoliny [pow. wiśl.] (BO rps 2966 k. 199r-v).

1512 Paweł Czarny z Witowic star. brzeski zeznaje, że został spłacony przez Mik. Jordana kaszt. wiśl. z sumy 1160 fl., zapisanej mu przez Jana Melsztyńskiego na m. Brzeżku, stawie i młynie na przedmieściu (ZK 156 s. 26-7); tenże zeznaje, że został spłacony przez Mik. Jordana z sumy 800 fl., zapisanej mu przez Mikołaja z Kamieńca wwdę i star. krak. na dobrach: Bratucice, Mokrzeska i Szczepanów (ZK 156 s. 27); Mik. Jordan z Zakliczyna zeznaje o spłaceniu Pawłowi Czarnemu sumy 1960 fl. i uzyskaniu satysfakcji od Jana Melsztyńskiego z racji tej sumy (ZK 156 s. 27-8); Wincenty Melsztyński z Sepnicy występuje przeciwko Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. wiśl. dz. Olszyn, Ołpin, Szerzyn i Święcan w ziemi krak. o kupno od Jana Melsztyńskiego br. Wincentego wsi dziedz.: Brzozowa, Polichty, Podbrzeże, młyna nad Strugą (in Struga), Niedźwiedza, Gruszki, Grodzisko i Domasławice z pominięciem pr. bliższości Wincentego do tych dóbr i jednocześnie zgłasza gotowość zwrócenia Jordanowi pieniędzy i przejęcia tych dóbr; tenże Wincenty odstępuje za 1000 fl. węg. w złocie temuż Mikołajowi pr. bliższości do ww. dóbr zamku M. (ZK 156 s. 90, 133); Jan Melsztyński z Pomianowej (de Panyow) i Brzeżka daje Pawłowi Czarnemu z Witowic star. brzeskiemu swe dobra: m. Brzeżek, wsie Pomianową, Jasień, Okocim, Poręba, Mokrzeska, Bratucice, Szczepanów i Brzezowiec w pow. czchow. [właściwie szczyrz.] w zamian za dziedzinę Adamowice w ziemi krak. w pow. ksiąs. i dodatek 4000 fl. węg. (MS 4, 1563); Mik. Jordan z Zakliczyna występuje przeciwko Janowi Melsztyńskiemu o 12000 grz. zakładu o czynienie przeszkód w posiadaniu dóbr m. Brzeżka (ZK 156 s. 166-7); tenże oskarża Jana Melsztyńskiego o nieuwolnienie sprzedanych mu dóbr od pewnych obciążeń i długów, tj. od sumy 100 grz. zapisanych Janowi z Żyrosławic na Faliszowicach, sumy 300 fl. zapisanych przez Spytka z M. kaszt. zawich. Maciejowi kan. sądec. bakałarzowi sztuk wyzwolonych na Gwoźdźcu, jak też od 4 grz. czynszu zapisanego przez tegoż Spytka Janowi z Gnojnika za 60 fl. węg. w złocie na Niedźwiedzy, tj. na kmieciu zw. Ziemek i na kolejnych kmieciach w tej wsi (ZK 156 s. 211-5); Jan Gnojeński z Gnojnika kwituje Jana Melsztyńskiego z sumy 60 grz., którą miał w zapisie na dobrach Niedźwiedza od Spytka z M. kaszt. zawichojskiego (ZCz. 8 s. 89; ZK 156 s. 214); Paweł Czarny z Witowic występuje jako zachodźca Jana Melsztyńskiego z racji dziedziczenia dóbr m. Brzeżka w sprawie z Mik. Jordanem z Zakliczyna; Mik. Jordan z Zakliczyna dz. M. kaszt. wiśl. odstępuje i uwalnia Pawłowi Czarnemu z Witowic sumę 12 000 grz. przezysków na Janie Melsztyńskim i jego dobrach dziedz.: m. Brzeżek i wsiach: Pomianowa, Mokrzeska, Okocim, Dąbrowa, Bratucice i Szczepanów z racji naruszenia przez Jana wcześniejszych zapisów i w związku z zobowiązaniem Pawła Czarnego do obrony Mik. Jordana przed ewentualnymi pretensjami do dóbr zamku M. i wsi przynależnych do zamku, które Mikołaj zakupił od Jana; tenże Mikołaj zeznaje, że został spłacony przez tegoż Pawła z sumy 470 fl. na dobrach Witowice (ZK 156 s. 257-9); Jan Melsztyński prezentuje Jana z Krakowa na dziekanię Wszystkich Świętych po zm. Stan. Zieliku (OK 34 s. 334-5).

1513 Jan Melsztyński wraz z br. Wincentym za pośrednictwem Mik. Jordana kaszt. wiśl., Jana Konarskiego kan. krak. Jana Tęczyńskiego i Mik. Mokrskiego zawierają ugodę z Maciejem z Brzeźnicy w sprawie 300 fl. zdeponowanych u wikariusza przez Jana Melsztyńskiego i jego poręczyciela Pawła Czarnego, jako dług ich ojca kaszt. zawich. Spytka z M. zgodnie z zapisem w jego testamencie i w sprawie 12 grz. procentów (Ep. 5 k. 269); Wincenty Melsztyński występuje w sprawie z Zofią Kotówną o unieważnienie ich małżeństwa (J. Krzemieniecki, Bernardinus Gallellus de Jadra vicarius et officialis generalis Cracoviensis 1509-1517, Kr. 1934, s. 91; OK 28 s. 133); tenże Wincenty staje przed oficjałem wiśl. w sprawie 200 fl. posagu i wiana byłej ż. Polikseny (BO rps 2966 k. 217v); tenże Wincenty jest upominany przez Jana Gnojno o niezapłacenie 13 fl. długu Stanisławowi prep. szpitala w Wiślicy; tenże Wincenty jest winien ½ grz. mniej 1 gr Katarzynie Gliniarce (BO rps 2966 k. 218v).

1514 Paweł Czarny z Witowic star. brzeski wydzierżawia dożywotnio Janowi Melsztyńskiemu swemu zięciowi z pełnym użytkowaniem i z dochodami m. Brzeżek z dworem i folwarkiem i wsiami: Pomianowa, Jasień, Okocim, Poręba, Mokrzeska, Bratucice, Szczepanów i Brzezowiec z wyjątkiem młyna miejskiego w Brzeżku, z którego Jan płaci i ma dalej płacić temuż Pawłowi i jego spadkobiercom 20 grz. na każdy dzień ś. Marcina pod rygorem zajęcia młyna przez teścia do momentu zwrotu tej sumy. Jan ma ponadto, jako dzierżawca, płacić dożywotnio 3 grz. tzw. wojennego na wypadek wojny. Po śmierci Jana dobra mają wrócić w posiadanie Pawła lub jego spadkobierców wraz ze sprzętami domowymi, inwentarzem żywym, zbożem, jarzynami, owocami, wozami oraz sieciami do połowu ryb i zwierzyny (ZK 25 s. 119-25); tenże Paweł odstępując od ziemi sand. i pow. wiśl. a przystępując do jurysdykcji sądu ziemskiego krak. zobowiązuje się płacić dożywotnio Janowi Melsztyńskiemu 20 grz. na każdy dzień ś. Marcina z młyna m. Żabna (ZK 25 s. 125); Mik. [Jordan] z Zakliczyna kaszt. wiśl. wydzierżawia Jakubowi Dębieńskiemu dobra Zamoście, które ma w tenucie (ZCz. 8 s. 169-170); tenże Jakub ze Szczekocin i Dębna odstępuje Mik. Jordanowi z Zakliczyna i M. wsie dziedz. Biskupice i Złota, które mu zapisał zm. Jakub z Dębna kaszt. i star. krak. po wykupieniu z rąk Agnieszki z Bnina kasztelanowej krak. ż. Jakuba (ZCz. 8 s. 173-5); Anna dz. Filipowic wd. po Jerzyku z Jaszczurowej sprzedaje za 250 grz. Mik. Jordanowi dz. M. kaszt. wiśl. cz. dziedziny po ojcu i matce we wsi Filipowice, położoną między dziedzinami Stróże i Druszków oraz rz. Dunajec (ZCz. 8 s. 186-7); Mik. Jordan z M. kaszt. wiśl. ma zapłacić 40 grz. Annie wd. po Jerzyku z Filipowic pod rygorem wwiązania jej do wsi Domasławice i folwarku tamże (ZCz. 8 s. 187-8); Dorota Filipowa z Krakowa w sporze z Wincentym Melsztyńskim (OK 33 s. 415, 418); Małgorzata Filipowa pozywa Wincentego Melsztyńskiego o dług 4 fl. i porękę 1 fl. za udzielone mu dobrowolnie utrzymanie, jakie miał wraz z czeladzią i 2 końmi u niej przez określony czas. Oficjał uwalnia Wincentego od roszczeń, bo zapłacił już te 4 fl. (OK 33 s. 422-3); słudzy Jana Melsztyńskiego: Stanisław [s.] Mikołaja z Tarnowa, Jan Chwalibóg i Mik. Strzeż (OK 35 s. 41-3); Jan Melsztyński pożycza na swoje potrzeby od Pawła Czarnego star. brzeskiego 311 fl. w złocie, zobowiązując się zwrócić tę sumę do dnia ś. Jana Chrzciciela (OK 35 s. 87); Wincenty Melsztyński jest winien 10 fl. Katarzynie Malcherowej [mieszczce krak., spalonej później na stosie] (OK 35 s. 182-3); Agnieszka Melsztyńska ż. Jana Melsztyńskiego z M. zapisuje pewną sumę pieniędzy Janowi s. Pawła Czarnego z Witowic star. brzeskiego studentowi Uniw. Krak. na jego własny użytek, tj. 25 fl. po 17 sk., które ma u Barbary Szczekockiej, 9 fl. w monecie u Stan. Jeżowskiego, 9 fl. w monecie u Mik. Glińskiego, 25 fl. w złocie i 30 fl. w monecie u Stan. Buczyńskiego, 13 sk. i srebro u Janińskiego, 2½ grz. u Chwalibogowej. Akt został spisany w kamienicy Pawła Szworca przy ul. Gołębiej w Krakowie, w komnacie białej dolnej (OK 36 s. 337).

1515 Jan Melsztyński z Pomianowej rezygnuje na rzecz Mik. Jordana z Zakliczyna dz. M. kaszt. wiśl. star. siew. z pr. patr. prepozytury i dziekanii a także altarii Ś. Józefa w kol. Wszystkich Świętych w Krakowie oraz altarii Ś. Katarzyny w kat. krak. Ma również zapłacić 20 grz. Kasprowi Podłęskiemu dziekanowi ww. kolegiaty i plebanowi w Niedźwiedziu (Ep. 6 k. 25-6; OK 40 s. 85-6); Jan Tęgoborski dz. Tęgoborza i Białejwody odstępuje Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. wiśl. i star. siew. całą wieś Białąwodę, która mu przypadła z podziału i w drodze wykupu od Bernarda Sadowskiego i jego ż. Katarzyny siostry Jana Tęgoborskiego (ZCz. 8 s. 189-190, 192); br. rodz. Stan. i Jan Jerzowie z Jaszczurowej rezygnują na rzecz Mik. Jordana z Zakliczyna dz. M. kaszt. wiśl. z sum na dobrach Filipowice, zapisanych ich zm. bratu Jerzemu z Jaszczurowej i im po bracie przypadłych (ZCz. 8 s. 192); Anna dz. Filipowic wd. po Jerzyku z Jaszczurowej odstępuje Mik. Jordanowi dz. M. karczmę dziedz., w której siedzi Kubianka i rolę, na której siedzą kmiecie Marcin i Grzegorz Olejarze, wraz z przynależnościami, a także z rolami folw., łąkami, pastwiskami i zaroślami za rz. Dunajec, należącymi do wsi Jurków i Biskupice, z wyspami (virgultis alias ispy), z brzegiem Dunajca i połową przewozu na tejże rzece, jeziorami, bagnami, z prawem łowienia ryb w Dunajcu i wycinania drzew w lesie w Filipowicach oraz wypasania trzody i bydła za wsią Filipowice na drugim brzegu rzeki; taż rezygnuje na rzecz tegoż Mikołaja z wszelkich dóbr po ojcu i matce w Filipowicach (ZCz. 8 s. 200, 208).

1516 Mik. Faściszowski z Faściszowej odstępuje Mik. Jordanowi z Zakliczyna dz. M. kaszt. wojn. i star. spiskiemu oprawę 60 grz. posagu i 90 grz. wiana na połowie Olszowej swej zm. matki Katarzyny, zapisaną jej przez zm. męża Jana Koczanowskiego (ZCz. 8 s. 212-3); Jan Tęgoborski z Tęgoborza odstępuje temuż Mik. Jordanowi dwór czyli „ffortalicium” i folwark z rolami fol. w Tęgoborzu (ZCz. 8 s. 259-60); Barbara z Kowalów za zgodą swego męża Jana Zaborowskiego odstępuje Mik. Jordanowi dz. M. 4 role kmiece w Olszowej, na których siedzą: Jakub Malik, Stan. Myłek, wójt Marcinek Wszyłek i Stanosz wraz z karczmą, w której siedzi i rolą karczemną (ZCz. 8 s. 260-1); Barbara Kowalowska z Kowalów i Olszowej ż. Jana Zaborowskiego sprzedaje za 170 grz. Mik. Jordanowi dz. M. kaszt. wojn. star. spiskiemu wieś Olszową w ziemi krak. w pow. czchow. (ZCz. 8 s. 271-3); Jan Tęgoborski z Tęgoborza sprzedaje za 400 fl. węg. w złocie, potrójną dzies., tj. dzies. z 3 lat po 15 grz. z wsi: Tęgoborze, Swidnik i Góra, konia wart. 30 fl. i sukno purpurowe wart. 11 fl. Mik. Jordanowi dz. M. kaszt. wojn. i star. spiskiemu cz. wsi Tęgoborze w ziemi krak. w pow. czchow. (ZCz. 9 s. 9-11); tenże Mik. Jordan tenut. dóbr w Zamościu oświadcza, że Jakub Szczekocki z Zamościa zadośćuczynił mu z racji 2 lat dzierżawy tychże dóbr (ZCz. 9 s. 28); Anna ż. Jana Tęgoborskiego z Tęgoborza rezygnuje na rzecz Mik. Jordana dz. M. kaszt. wojn. i star. spiskiego z zapisów posagu i wiana, które uzyskała od męża na dobrach Tęgoborze i Białawoda (ZCz. 9 s. 28-9); → p. 3a.

1517 Mik. Jordan z Zakliczyna kaszt. wojn., star. spiski, ośw. i zator. dz. M. zapisuje swej ż. Annie z Jarosławia wojewodzinie ruskiej c. Spytka z Jarosławia 2000 fl. posagu i 2000 fl. wiana na całym zamku M. i na wsiach dziedz. przynależnych do zamku: Gwoździec, Niedźwiedza, Wielenia, Charzewice, Domasławice, Faliszowice, Filipowice, Olszowa, Brzozowa, Polichty, Podbrzeże po obu stronach rz. Dunajec, Zawadka i na karczmie zw. Liszka w pow. czchow. oraz na wsiach: Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany w pow. biec. Mikołaj wyłącza z zapisu na rzecz Anny następujące dobra: Tęgoborze, Białąwodę, m. Tymbark z przedmieściem górnym i przedmieściem dolnym oraz wójtostwem dziedz., Zawadkę, Jasną, Słopnicę, folwark Chłochoł, Wilkowisko Większe, Wilkowisko Mniejsze, wójtostwo dziedz. w Myślenicach, wsie klucza myślenickiego: Osieczany, Łęki, Trzemeśnię, Porębę, Tokarnię, Łętownię, Malejową, Bystrą, Wysoką, Skawę, Rabkę, Malejówkę w pow. krak. [szczyrz.], oraz Gniazdowice, całe Makocice, Waganowice, Polanowice, Marszowice, Wężerów, Sieborowice i Pielgrzymowice w powiecie prosz. i ksiąs. (ZCz. 9 s. 73-5; BJ rps 5348 cz. 2, s. 198); Stanisław z Jodłówki woźny sąd. zostaje dodany Wincentemu z M., duchownemu Rafałowi bernardynowi oraz Beacie i Katarzynie z M. zakonnicom z kl. Ś. Bernarda [przy kościele Ś. Agnieszki na Stradomiu] rodzeństwu zm. Jana z M. do wwiązania ich do dóbr tegoż Jana, tj. dworu w Pomianowej, wsi Pomianowa, Jasień, m. Brzeżka, wsi Okocim, Poręba, Brzezowiec, Bratucice, Mokrzeska, Szczepanów, Dębowy Dział (ZCz. 9 s. 81); Więcław z Jodłownika, występując w imieniu Mik. Jordana z Zakliczyna dz. w M. przeciwko Pawłowi Filipowskiemu z Filipowic, oświadcza że gotów był przyjąć od niego zapis na rolach w Filipowicach, na których siedzą kmiecie: Tomasz, Rafał i Jan Cieczka w sumie 30 grz. (ZCz. 9 s. 100); zakonnice Beata i Katarzyna Melsztyńskie, a następnie ich brat Wincenty Melsztyński pozywają Agnieszkę wd. po zmarłym bezpotomnie Janie Melsztyńskim rycerzu jerozolimskim i jej br.: Jerzego, Pawła, Stanisława, Jana i Mikołaja Czarnych o cz. dóbr brzeskich po wspomnianym br. Janie; Agnieszka wd. po Janie Melsztyńskim jako posesorka dóbr brzeskich, na których ma opisaną oprawę posagu i wiana, pozywa Wincentego Melsztyńskiego, domagając się by udowodnił w sądzie, że jest szlachcicem osiadłym (GK 34 s. 74-5, 294; F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7); na mocy ugody między Wincentym Melsztyńskim a jego ż. Zofią Kotówną ich c. Anna ma pozostać przy matce aż do swego zamążpójścia. Zofia zrzeka się posagu na Gabułtowie, zapisanego jej przez tegoż Wincentego w księgach ziemskich wiśl. (BJ rps 5348 cz. 2, s. 200).

1518 24 I Wincenty z M. oskarża Agnieszkę z Witowic c. Pawła Czarnego wd. po Janie z M., Pomianowej i Brzeżka o pozbawienie życia męża, najpierw poprzez regularne trucie osłabiające organizm, a ostatecznie przez uduszenie, jak też o pochowanie go przed przyjętym zwyczajowo terminem przy kościele w Jasieniu i bez zaproszenia przyjaciół oraz samego Wincentego, a także o niedopuszczenie Wincentego do przeprowadzenia ekshumacji zwłok na miejscu w Jasieniu. Wincenty domaga się 2000 grz. jako spadkobierca Jana; sąd nadworny wobec niestawienia się Wincentego przed sądem uwalnia Agnieszkę od wszelkich oskarżeń (ZK 157 s. 59-61)53Pełny regest tej niezwykle interesującej zapiski zamieszcza F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 129-130; tenże Wincenty oskarża Agnieszkę o przywłaszczenie sobie z komnaty w wybudowanym przez zm. Jana Melsztyńskiego domu w Pomianowej 2 złotych łańcuchów wart. 400 fl., pstrej szuby z safianu i adamaszku wart. 70 fl., 2 szub podbitych sobolami wart. 300 grz., jednej z białego adamaszku ze złotem i drugiej z czerwonego i czarnego aksamitu, gotówki w wysokości 500 grz. i 12 pierścieni z szafirami, diamentami, szmaragdami, turkusami, rubinami wart. 600 fl. Agnieszka oddala pozwy wobec niestawienia się Wincentego i ze względu na jej status opiekuna dóbr ruchomych i nieruchomych po zm. Janie, który miała wspólnie z Mik. Jordanem kaszt. wojn. i Mik. Taszyckim (ZK 157 s. 62-5); 8 III Mik. Taszycki z Lusławic odstępuje swe prawa do opieki nad spuścizną po zm. Janie Melsztyńskim Wincentemu Melsztyńskiemu (SP 6, 112); 15 III Mik. Jordan z Zakliczyna kaszt. wojn., star. spiski, ośw. i zatorski odstępuje swe prawa do opieki nad spuścizną po zm. Janie Melsztyńskim Stan. Lasockiemu z Brzezin pkom. pozn. wojskiemu sochaczewskiemu (ZK 157 s. 385)54W świetle ustaleń W. Dworzaczka, Leliwici → p. 7, tabl. 2 oraz F. Sikory, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 118, 131-135 Stan. Lasocki był synem Michała Lasockiego i Doroty Melsztyńskiej siostry Spytka Melsztyńskiego kaszt. zawichojskiego, a zatem był bratem ciotecznym Wincentego Melsztyńskiego; 18 III Jerzy, Jan, Stanisław i Adrian Czarni z Brzeżka bracia Agnieszki z Witowic występują przeciwko zakonnicom Beacie i Katarzynie Melsztyńskim o bezprawne pozywanie Agnieszki z racji dóbr brzeskich, albowiem na mocy zapisu jej zm. męża Jana jest ona ich posiadaczką, a nie dziedziczką (ZK 157 s. 385); 20 III Wincenty Melsztyński żąda od Agnieszki z Witowic c. Pawła Czarnego wd. po Janie z M. rozliczenia się z dóbr ruchomych, a mianowicie: złota, pereł, kamieni szlachetnych i klejnotów złotych i srebrnych, znajdujących się we dworze w Pomianowej, wycenionych na sumę 5000 fl. węg. Sąd król. orzeka, że Wincenty nie posiada żadnego prawa do opieki nad dobrami ruchomymi i nieruchomymi i wyposażenia domu, skoro właśnie Agnieszkę wyznaczył zm. Jan na opiekuna. A zatem Agnieszka nic nie jest winna Wincentemu z tych dóbr (SP 6, 120; ZK 158 s. 22-3); siostry Beata i Katarzyna z M. zakonnice występują przeciwko Agnieszce z Witowic wd. po Janie Melsztyńskim rycerzu jerozolimskim posesorce m. Brzeska, oświadczając że są dziedziczkami części po ojcu i matce m. Brzeżka i wsi przynależnych (ZK 158 s. 24-5); 31 III siostry rodz. Beata i Katarzyna Melsztyńskie mniszki w kl. Ś. Agnieszki na Stradomiu za murami Krakowa, występując w sprawie przeciw Agnieszce z Witowic wd. po Janie Melsztyńskim w obecności komisarzy król. Piotra bpa pozn. i podkanclerzego Królestwa, Jana Zaremby z Kalinowy wwdy kaliskiego i Oty z Chodczy wwdy rus. odstępują Stan. Lasockiemu z Brzezin [woj. łęcz.] pkom. pozn. i wojskiemu sochaczowskiemu dobra, które im przypadły po ojcu Spytku z M.: zamek M., m. Brzeżek i wsie: Brzozowa, Podbrzeże, Zawada, Gwoździec, Niedźwiedza, Polichty, Domasławice, Faliszowice, Charzewice, Ołpiny, Szerzyny, Olszyny, Święcany, Pomianowa, Okocim, Poręba, Jasień, Mokrzeska, Bratucice, Dębowy Dział, Szczepanów, Brzozowiec, Cerekiew, Piotrkowice, Budziejowice w pow. krak., prosz., czchow. i biec., Wielki Piasek, Mały Piasek, Zagajów, Sepnica, Zawada, Paszczyna, Sułostowa, Ostrów, Stobierna i Laskowa w pow. wiśl. i pilzn. (MS 4, 11581); 18 V Stan. Lasocki z Brzezin pkom. pozn. wojski sochaczewski i Wincenty Melsztyński występują przeciwko Agnieszce wd. po Janie Melsztyńskim rycerzu jerozolimskim posesorce Brzeżka i wsi przynależnych (ZK 158 s. 200-1); Wincenty Melsztyński z M. dz. Dąbrowicy w sprawie Janem Zarembą z Kalinowy wwdą kaliskim o 24 fl. węg. długu po bracie (ZK 158 s. 201); 15 VI → Czchów zamek; 21 VI Wincenty Melsztyński pozywa Agnieszkę z Witowic wd. po Janie Melsztyńskim dz. Pomianowej i Brzeżka dzierżawczynię dóbr Brzeżek z tytułu zapisu poczynionego przez męża, o zabranie przez nią 2 koni inochodników gniadego i siwego, 2 wałachów płowego i wroniego z siodłami, 8 zbroi, 8 misek, 8 plechowic, 8 kapalanów, 8 pancerzy wart. 100 grz., o zabranie z dworu w Bratucicach: 5 sieci łowieckich na jelenie i sarny wart. 50 grz., zabranie ze schowka z domu czyli rezydencji męża w Pomianowej tuniki z purpurowego sukna z 10 pozłacanymi guzikami, kaftanu (kawthan) adamaszkowo-aksamitnego wart. 60 fl., pasa srebrnego pozłacanego wart. 60 grz., 6 kotłów, 1 naczynie na piwo, 3 panwie, 9 wielkich półmisków, 6 małych, 18 talerzy cynowych wart. 40 fl., szuby tabinowej koloru brunatnego podbitej futrem sobolim wart. 100 grz. bez 3 gr, 6 narzut i kołdry z aksamitu w różnych kolorach zw. „dzyka koldra” wart. 60 fl., złotego łańcucha wart. 100 grz. bez 6 gr, o zagarnięcie ze stajni w Pomianowej 4 koni woźników gliniastych z wozem wart. 90 fl., 65 grz. gotówki, szuby z czarnego sukna purpurańskiego podbitej lisimi skórkami i futrem sobolowym wart. 50 fl., o przywłaszczenie z obory na folwarku w Bratucicach: 30 krów, 4 wołów, 34 sztuki rogacizny, 30 świń i 6 wieprzków wart. 60 grz., z komnaty w nowym domu męża w Pomianowej kołpaka z soboli wart. 60 fl., czarnej szuby z sasinowego aksamitu, wycenionej na 60 fl., zbroi zw. kirysem wart. 60 fl., posrebrzanego sztyletu i posrebrzanego miecza wart. 80 fl., czarnej szuby sobolowej z adamaszku podbitej futrem wart. 80 fl., złotego sygnetu i 12 srebrnych łyżek wart. 40 fl. i z obór dworskich w Pomianowej 40 krów i 70 świń wycenionych na 50 grz. (ZK 158 s. 111-121); 16 VII, 27 VIII taż Agnieszka oddala przysięgą pozwy Stan. Lasockiego z Brzezin i Wincentego Melsztyńskiego o zabranie po zmarłym mężu Janie Melsztyńskim koni do jazdy, wozu, mienia domowego, broni, kosztowności, gotówki, szat z dworu w Pomianowej i z kamienicy w Krakowie. Natomiast nie złożyła przysięgi w sprawie bydła, trzody, koni używanych do zaprzęgu, 6 srebrnych łyżek i kołpaka z soboli, które mogą być nadal przedmiotem sporu (ZK 158 s. 275-8, 350-2); 7 X → Czchów zamek.

1519 31 I siostry rodz. niepodzielone Anna, Elżbieta i Katarzyna cc. Wojciecha Białego z Kończysk odstępują Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. wojn. części po ojcu i matce w Kończyskach, tj. młyn z przynależnymi polami, las zw. Urzut, rolę z kmieciem Jantoszem w Kończyskach i wszystkie role po obu brzegach rz. Paleśnicy powyżej i poniżej tego młyna; te siostry sprzedają za 50 grz. temuż Mikołajowi kaszt. wojn. pozostałe części dziedz. ojczyste i macierzyste w Kończyskach; woźni sąd. wwiązują Mikołaja do dóbr Kończyska (ZCz. 9 s. 136-9); 11 IV Agnieszka wd. po Janie z M. rycerzu Grobu Chrystusowego w Jerozolimie zapisuje swemu br. rodz. Jerzemu z Witowic tenut. w Urzędowie 1/3 posagu uzyskanego od tegoż Jana na dobrach dziedz., tj.: m. Brzeżek, Pomianowej, Jasieniu, Porębie, Okocimiu, Szczepanowie, Mokrzeskach i Bratucicach; zapis zostaje unieważniony (ZCz. 9 s. 168 zp.); 11 V Mik. Jordan z Zakliczyna kaszt. wojn. star. spiski, ośw. i zator. wielkorządca krak. dz. M. daje Andrzejowi Pielszowi z Rogów i Szlachtowej cz. Kunic z przynależnymi do tej wsi polami, lasami i zaroślami rozciągającymi się po obu brzegach rz. Raby w zamian za opust. wsie Szlachtowa i Jaworki w pow. czchow.; tenże Mikołaj daje Achacemu Jordanowi celnikowi krak. i sand. wsie Szlachtową i Jaworki w zamian za cz. wsi Kunice (ZK 159 s. 106-9); 21 V Anna z M. ż. Adama Radzimińskiego powierza w opiekę Janowi Wieczwieńskiemu z Wieczfni [Mazowsze] wojskiemu płockiemu, swemu bratu [Wincentemu], i Mikołajowi z Taszyc podsędkowi krak. dobra król. w swej tenucie Czchów, Stróże, Struska Wola i Siemiechów, które sobie wzajemnie z mężem zapisali (MS 4, 2990); 8 VI Stan. Lasocki z Brzezin pkom. pozn. pozywa Agnieszkę wd. po Janie Melsztyńskim dzierżawczynię m. Brzeżka, przedmieścia i wsi: Poręba, Jasień, Okocim, Mokrzeska, Szczepanów, Bratucice i Brzezowiec o przywłaszczenie opust. wsi Dębowy Dział z sołectwem w pow. prosz. (ZK 159 s. 148-9); 3 VIII, 5 VIII Mikołaj s. Pawła Czarnego z Witowic zastępuje Agnieszkę wd. po Janie Melsztyńskim dzierżawczynię m. Brzeżka i przynależnych wsi w sprawie ze Stan. Lasockim z Brzezin o wieś opust. Dębowy Dział (ZK 159 s. 227, 231-2); 3 X sąd nadworny oddala roszczenia Stan. Lasockiego do opust. wsi Dębowy Dział z sołectwem, którą otrzymał od swego br. [ciotecznego] Wincentego Melsztyńskiego spadkobiercy Jana Melsztyńskiego na sejmie w Piotrkowie, ze względu na przedłożenie przez Mik. Czarnego z Witowic pełnomocnika Agnieszki wd. po Janie Melsztyńskim dok. Kazimierza Jag. z r. 1480, wystawionego dla Spytka z M., na mocy którego opust. wieś Dębowy Dział została włączona do Bratucic, a Ruda do Mokrzesk; sąd ziemski krak. wydaje identyczny dekret (SP 6, 176; AS 5, 104; Fastnacht Katalog 49)55W dok. wydanym w AS 5 Jan Melsztyński zmarły mąż Agnieszki z Witowic ma błędne imię Stanisław, co być może jest powieleniem błędu pisarza sporządzającego dok; 12 XI Marcin Sokołowski pisarz Mik. Jordana dz. zamku M. (OK 37 s. 891).

1520 Zygmunt I zatwierdza ordynację Mik. Jordana z Zakliczyna kaszt. wojn., dotyczącą podziału dóbr pomiędzy ż. Annę z Jarosławia i małoletnich ss. Spytka i Rafała z tejże żony a swego najstarszego s. Jana z ż. Katarzyny [Pielgrzymowskiej]. Jan otrzymał po matce Katarzynie [Pielgrzymowskiej] Pielgrzymowice, Sieborowice, Marszowice, Bojańczyce i Wężerów. Mikołaj uzupełnił zapis na rzecz Anny, poczyniony na dobrach melsztyńskich [w 1517 r.], o nabyte później wsie: Zawada w pow. krak., połowę Filipowic i części wsi Kończyska, Słona i Druszków. Mikołaj zarezerwował dla swych małoletnich synów wieś Zawadę k. Myślenic i przeznaczył dla nich ogólnie dobra ojczyste i macierzyste (MK 35 s. 413-7); Zofia Kotówna pozywa męża Wincentego Melsztyńskiego w sprawie jego separacji małżeńskiej z Polikseną (Ep. 7 k. 56).

1521 Stan. Ożóg woźny sąd. zostawia u wójta z Jasienia 4 pozwy ze strony zakonnic kl. Ś. Agnieszki na Stradomiu Beaty i Katarzyny z M. przeciwko Agnieszce c. Pawła Czarnego dzierżawczyni Brzeżka i piąty pozew ze strony Stan. Lasockiego z Brzezin i Wincentego Melsztyńskiego przeciwko br. rodz. Jerzemu, Stanisławowi, Mikołajowi i Adrianowi Czarnym o dobra brzeskie (ZK 26 s. 262); Stan. Lasocki z Brzezin pkom. pozn. i Wincenty Melsztyński z Dębownicy jako opiekunowie spuścizny po zm. Janie Melsztyńskim i egzekutorowie jego testamentu pozywają Jerzego, Stanisława, Mikołaja i Adriana z Witowic ss. zm. Pawła Czarnego dz. Brzeżka (ZK 159 s. 399); ww. zakonnice Beata i Katarzyna z M. pozywają Agnieszkę c. Pawła Czarnego z Witowic wd. po Janie Melsztyńskim dzierż. Brzeżka (ZK 159 s. 401, 427); Wincenty Melsztyński z Dębownicy pozywa Agnieszkę z Witowic wd. po Janie z M. dz. Rudy dzierż. m. Brzeżka i przynależnych wsi (ZK 159 s. 427); zakonnice Katarzyna i Beata z M. cc. Spytka z M. pozywają Mik. Glińskiego z Piotrkowic i Budziejowic oraz Mik. Jordana z Zakliczyna dz. M. i przynależnych do zamku M. wsi (ZK 159 s. 428); sprawa między Stan. Lasockim pkom. pozn. a ww. Agnieszką o rzekome nieobesłanie przez nią wyprawy wojennej odesłana na sąd wiecowy (ZK 159 s. 433); Paweł Filipowski dz. Filipowic sprzedaje za 500 fl. węg. w złocie Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. wojn., star. spiskiemu, zator. i ośw., wielkorządcy krak. cz. dziedziny w Filipowicach (ZCz. 9 s. 263-4); Wawrzyniec Jaworski z Druszkowa sołtys Maszkienic sprzedaje za 60 grz. i za 2 konie wart. 20 grz. temuż Mik. Jordanowi cz. dziedziny w Druszkowie wraz z cz. przewozu pod m. Czchów (ZCz. 9 s. 279-80); Wincenty Melsztyński uwalnia br. rodz. Jerzego, Stanisława, Mikołaja i Adriana ss. Pawła Czarnego od przysięgi z tytułu kradzieży zbroji i wszystkich pozwów o zbroje (OK 44 s. 459). 1522 → Gniazdowice p. 3.

1523 16 III Anna z Jarosławia wd. po Mik. Jordanie z Zakliczyna kaszt. wojn. przeciw Wincentemu Melsztyńskiemu o bezprawne pozwanie br. niepodzielonych Jana [zrodzonego z Katarzyną] i Spytka [zrodzonego z Anną] Jordanów ss. Mik. Jordana z Zakliczyna o dobra należące do M., te oprawione jej przez zm. męża i inne posiadane przez wspomnianych braci (ZK 160 s. 39-40); 17 III Bernard Chyszowski z Gabułtowa w sporze z Wincentym Melsztyńskim (ZK 160 s. 40); Agnieszka c. Pawła Czarnego z Witowic wd. po Janie Melsztyńskim dzierżawczyni Brzeżka występuje przeciwko Wincentemu Melsztyńskiemu o bezprawne pozywanie Jana i Spytka Jordanów z Zakliczyna w sprawie wsi Pomianowa, stanowiącej jej dobra oprawne (ZK 160 s. 42); br. niepodzieleni Jan i Spytek Jordanowie z Zakliczyna i M. występują przeciwko Wincentemu Melsztyńskiemu o bezprawne pozywanie ich w sprawie dóbr dziedz. Domasławice i o bezprawne pozywanie Agnieszki wd. po Janie Melsztyńskim dzierż. Brzeżka o czwartą cz. dóbr czyli cz. posagu (ZK 160 s. 42-3); 20 III Anna z Jarosławia wd. po Mik. Jordanie z Zakliczyna dzierż. na mocy zapisu męża zamku M. i wsi przynależnych występuje przeciwko Wincentemu Melsztyńskiemu o bezprawne pozywanie br. Jana i Spytka Jordanów z Zakliczyna w sprawie jej dóbr oprawnych, tj. wsi Domasławice (ZK 160 s. 97); 24 III Wincenty Melsztyński przekazuje Stan. Lasockiemu pkom. pozn. star. rawskiemu wszystkie dok. królów i królowych dotyczące Podola i dóbr samborskich z wyjątkiem dok. dotyczących Rudy, które sobie zatrzymał (ZK 160 s. 117-8); 20 V Mik. Czarny z Witowic pozwany przez Agnieszkę wd. po Janie Melsztyńskim zeznaje pod przysięgą, że nie ma oryg. dok. [z 1480 r.] dotyczącego Dębowego Działu i Rudy lecz jedynie odpis z akt król. z pieczęcią sądu ziemskiego krak. (SP 6, 231; ZK 160 s. 178-9); → Gniazdowice p. 3; 22 V Bernard Chyszowski z Gabułtowa pozywa nieosiadłego Wincentego Melsztyńskiego o zakład 1000 fl. z racji niedoprowadzenia do sądu swej żony Zofii Melsztyńskiej (ZK 160 s. 225-6); w sprawie o dobra Ruda między Wincentym Melsztyńskim a Agnieszką wd. po Janie Melsztyńskim dzierżawczynią Brzeżka i przynależnych wsi sąd orzeka, że Agnieszka nie przedłożyła oryginalnych dok. o połączeniu [opust.] dóbr Dębowy Dział i Ruda z wsią Bratucice i w związku z tym zostaje zobowiązana do ustąpienia Wincentemu z dóbr Ruda z 2 kmieciami, młynem i sadzawką (SP 6, 250; ZK 160 s. 241); 28 VIII zakonnica Beata z M. przeciwko Mik. Glińskiemu z Piotrkowic i Budziejowic (ZK 160 s. 302); Wincenty Melsztyński z M. przypozywa Mik. Glińskiego z Piotrkowic i Budziejowic o czwartą cz. dóbr po zm. siostrze Katarzynie (ZK 160 s. 303-4; SP 6, 258); 29 VIII Wincenty Melsztyński dz. Rudy w imieniu br. Jana i Spytka [Jordanów] z M. i Kończysk oraz Anny [z Jarosławia] kasztelanowej wojn. dzierż. dóbr M. i Kończysk na mocy zapisu [zm. męża Mikołaja Jordana] występuje przeciwko Stan. Wróblowskiemu z Lusławic o pozwanie Mik. Siemiechowskiego sołtysa w Siemiechowie w sprawie dóbr w Kończyskach (ZK 160 s. 324-5); 1 IX Mik. Gliński z Piotrkowic i Budziejowic wnosi o oddalenie pozwu Wincentego Melsztyńskiego o czwartą cz. dóbr Piotrkowice i Budziejowice po zm. siostrze Katarzynie zakonnicy; tenże wnosi o oddalenie pozwu Beaty z M. zakonnicy o czwartą cz. dóbr Piotrkowice i Budziejowice (ZK 160 s. 370-1); → Gniazdowice p. 3; → Lgota par. Płoki p. 3b.

1524 18 I i 19 II zakonnica Beata c. Spytka z M. kaszt. zawich. w imieniu swoim i swej zm. siostry rodz. Katarzyny również zakonnicy, jako jej spadkobierczyni, darowuje Stan. Lasockiemu i jego spadkobiercom swe cz. zamku M., m. Brzeżka i wsi Brzozowa, Podbrzeże, Zawada, Gwoździec, Niedźwiedza, Polichty, Domasławice, Faliszowice, Charzewice, Ołpiny, Szerzyny, Olszyny56W MS błędny odczyt: Olstin. , Święcany, Pomianowa, Okocim, Poręba, Jasień, Mokrzeska, Bratucice, Dębowy Dział, Szczepanów, Brzozowiec, Cerekiew, Piotrkowice, Budziejowice w pow.: krak., prosz., czchow. i biec., a także wsi Wielki Piasek, Mały Piasek, Zagajów, Sepnica, Zawada, Paszczyna, Sułostowa, Ostrów, Stobierna i Laskowa w pow. wiśl. i pilzn. (MS 4, 4397, 4433; Bon. 13 s. 388); 22 I taż Beata zakonnica [w kl. Bernardynek] przy kościele Ś. Agnieszki na Stradomiu rezygnuje pod pewnymi warunkami i zakładem 1000 fl. węg. na rzecz Stan. Lasockiego pkom. pozn., wojskiego i star. rawskiego z zamku M., m. Brzeżka, Pomianowej, obydwu wsi Piaski, Sepnicy, Piotrkowic i innych dóbr, do których zgłosili roszczenia Agnieszka Melsztyńska57Zapewne tożsama a Agnieszką c. Pawła Czarnego z Witowic, ż. Jana Melsztyńskiego z M, Jan i Spytek Jordanowie, Mik. Gliński, Mik. Gnojeński, Piotr Ligęza i inni (MS 4, 4401); 17 II i 14 IV Mik. Gliński z Piotrkowic i Budziejowic pozywa Beatę z M. zakonnicę mającą dożywotnio 30 grz. czynszu z wsi Gwoździec i Brzozowa o odbicie ciąży na dobrach Brzozowa (ZK 161 s. 71, 173); 20 II Wincenty Melsztyński z M. zawiera ugodę z ż. Zofią Kotówną w sprawach majątkowych; taż Zofia za zgodą męża rezygnuje na rzecz Bernarda Chyszowskiego z zapisu oprawy uzyskanej od tegoż Wincentego na dobrach Gabułtów w ziemi sand. w pow. wiśl. (ZK 161 s. 119-21); 13 IV Anna z Jarosławia kasztelanowa wojn. [wd. po Mik. Jordanie z Zakliczyna i M.] dzierż. dóbr oprawnych M. pozywa Beatę Melsztyńską zakonnicę (ZK 161 s. 159); 15 IV Zygmunt I uwalnia Mik. Glińskiego z Piotrkowic od pozwu Beaty z M. zakonnicy o czwartą cz. dóbr po ojcu Piotrkowice i Budziejowice, tj. o 100 grz. szer. gr pras.; tenże król uwalnia Mik. Glińskiego z Piotrkowic od pozwu Wincentego Melsztyńskiego o czwartą cz. Dóbr, po zm. siostrze Katarzynie, Budziejowice i Piotrkowice, tj. o 100 grz. szer. gr pras.; tenże król uwalnia Jana i Spytka Jordanów z M. ss. Mik. Jordana z Zakliczyna dz. M. od pozwu Beaty z M. zakonnicy o czwartą cz. dóbr po ojcu M. z wsiami: Charzewice, Domasławice, Faliszowice, Podbrzeże, Brzozowa, Gwoździec, Niedźwiedza, Zawada, Olszyny, Ołpiny, Szerzyny, Święcany58W zapisce wydanej w SP 6 błąd odczytu „Sziryaczany” (SP 6, 289); tenże król uwalnia Jana i Spytka Jordanów z Zakliczyna dz. M. od pozwu Wincentego Melsztyńskiego o czwartą cz. dóbr po zm. siostrze Katarzynie, tj. M. z wsiami: Charzewice, Domasławice, Faliszowice, Podbrzeże, Brzozowa, Gwoździec, Niedźwiedza, Zawada, Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany (ZK 161 s. 203-4); Jan Jordan dz. Gorenic, Lgoty i Ostrężnicy wydzierżawia Pawłowi Kaufmanowi rajcy krak. za 50 grz. rocznie dobra dziedz.: Gorenice, Lgota i Ostrężnica w ziemi i pow. krak. wraz z kopalniami ołowiu i hutami z tytułu długu 1400 fl., który zaciągnął u tegoż Kaufmana jeszcze ojciec Jana Mik. Jordan (ZK 161 s. 218-21).

1525 → Gorenice p. 3 (ZK 27 s. 125-6); Jan Jordan z Zakliczyna dz. Białejwody i Tęgoborza s. Mik. Jordana kaszt. wojn. odstępując od swej ziemi i pow. rezygnuje na rzecz Hermolausa Jordana z Zakliczyna z folwarku białowodzkiego, młyna w Tęgoborzu i pr. patr. kościoła w Tęgoborzu (ZK 161 s. 409-10); tenże Jan sprzedaje za 1000 fl. temuż Hermolausowi dobra dziedz. Białawoda i Tęgoborze z bydłem, trzodą i zasiewami ozimymi (ZK 161 s. 411-3); Beata [z M.] zakonnica przez swego pełnomocnika występuje przeciwko Agnieszce wd. po Janie z M., dzierż. oprawionych jej dóbr m. Brzeżka i wsi przynależnych o sumę posagową 300 grz. szer. gr pras. z dóbr brzeskich, którą Beata była gotowa pobrać od Agnieszki (ZK 161 s. 444-5); taż Beata kwituje Agnieszkę Melsztyńską z sumy posagowej 300 grz. na dobrach: m. Brzeżek i wsi: Pomianowa, Jasień, Poręba, Okocim, Brzezowiec, Mokrzeska i Bratucice (ZK 161 s. 521-3); Jan Jordan z Zakliczyna oświadcza przed sądem koronnym asesorskim w obecności młodszego, niepełnoletniego br. Spytka, że skoro Beata z M. zakonnica uzyskała od Agnieszki Melsztyńskiej z dóbr Brzeżek i przynależnych wsi 300 grz. gr pras. sumy posagowej w rezultacie i została z niej spłacona, to on nie będzie jej płacił czynszu rocznego 30 grz. z dóbr Brzozowa (ZK 161 s. 569); Wincenty Melsztyński z M. odstępując od swej ziemi i pow. wycofuje się z roszczeń do Agnieszki Melsztyńskiej o posag po zm. Katarzynie z M. zakonnicy na dobrach brzeskich, tj. m. Brzeżku i wsiach: Brzezowiec, Okocim, Poręba, Pomianowa, Jasień, Bratucice, Szczepanów, Mokrzeska i Dębowy Dział, oprawionych tejże Agnieszce (ZK 161 s. 621-2); w imieniu Anny Wojnickiej [wd. po Mik. Jordanie z Zakliczyna i M. kaszt. wojn.] przezorny Jan z Lelowa pisarz Kaspra Podlodowskiego ma zapłacić mgrowi Bartłomiejowi z Wrocławia „colegiato maioris collegii” 8 grz. z tytułu czynszu z dóbr M. (OK 44 s. 953).

1526 Jan Jordan z Zakliczyna i M. jest winien swemu br. Spytkowi z Zakliczyna 1000 fl., z których ma mu płacić 50 fl. czynszu rocznie (MS 4, 14914).

1527 18 III król orzeka, że Jan Jordan z Zakliczyna po zapłaceniu Pawłowi Kaufmanowi sumy 1400 fl. ojcowskiego długu odzyska dobra Gorenice, Lgota i Ostrężnica, będące w dzierżawie u tegoż Kaufmana (SP 6, 404); 21 III Jan Jordan z Zakliczyna potwierdza i uprawomocnia sprzedaż wsi Siepraw i Nowa Wieś oraz nadanie wsi Kawęciny poczynione przez swego ojca Mik. Jordana z Zakliczyna Achacemu Jordanowi z Zakliczyna i dokonane przed sądem grodzkim krak., poprzez wpis aktu sprzedaży i donacji do ksiąg nadwornych (ZK 162 s. 403-5); 21 V wyrokiem sądu król. sprawa Beaty z M. zakonnicy w kl. Ś. Franciszka [Bernardynek] na Stradomiu c. zm. Spytka z M. kaszt. zawich. z braćmi przyrodnimi Janem i Spytkiem z Zakliczyna ss. zm. Mik. Jordana z Zakliczyna dz. M. o czwartą cz. dóbr [zamku] M. i wsi doń przynależnych: Charzewice, Domasławice, Faliszowice, Podbrzeże, Brzozowa, Gwoździec, Niedźwiedza, Zawada, Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany, tj. o jej posag wart. 400 grz. szer. gr pras. ma być powtórnie wniesiona z powodu błędnego wpisu wyroku (SP 6, 415; ZK 162 s. 461-4); sprawa Wincentego Melsztyńskiego z Mik. Glińskim z Piotrkowic o czwartą cz. dóbr Piotrkowice i Budziejowice po zm. siostrze Wincentego Katarzynie z M. (ZK 162 s. 464-6); sprawa Wincentego Melsztyńskiego z br. Janem i Spytkiem Jordanami z Zakliczyna dziedzicami niepodzielonymi M. o czwartą cz. dóbr M., Charzewice, Domasławice, Faliszowice, Podbrzeże, Brzozowa, Gwoździec, Niedźwiedza, Zawada, Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany po zm. siostrze Wincentego Katarzynie (ZK 162 s. 466-9); Stan. Czarny zapisuje królowi na wypadek bezpotomnej śmierci, czwartą cz. dóbr brzeskich i czwartą cz. sum zapisanych na tych dobrach siostrze Agnieszce wd. po Janie Melsztyńskim (RI s. 224; Bon. 3 s. 376).

1527 w kluczu melsztyńskim należącym do Jana Jordana znajdują się: Brzozowa, Charzewice, Domasławice, cz. Druszkowa, Faliszowice, Filipowice, Gwoździec, cz. Kończysk, Niedźwiedza, Olszowa, Podbrzeże, Polichty, cz. Słonej, Wielenia, Zawada, Olszyny, Ołpiny, Szerzyny, Święcany (In M 1)59Inwentarz ten nie zachował się w całości. Dziś brakuje początkowych kart do karty 23 włącznie, ale jeszcze w latach sześćdziesiątych XX w. inwentarz był cały, skoro Stanisław Kuraś poczynił z niego wypisy do kartoteki SHGK.

1528 Jan Jordan z Zakliczyna dz. M. zapisuje swej ż. Annie c. Mik. Iskrzyckiego stolnika kamienieckiego 1200 fl. z racji posagu i tyleż fl. z racji wiana na połowie dóbr dziedz. w jakichkolwiek ziemiach i powiatach (ZCz. 9 s. 519-20); tenże odstępując od swego powiatu zastawia za 1300 fl. tejże Annie dobra dziedz.: Wężerów, Waganowice, Polanowice i Marszowice w pow. prosz. (ZCz. 9 s. 520-1); Jan Buczyński z Olszyn za 1300 fl. rezygnuje na rzecz Jana Jordana z Zakliczyna z zapisu uzyskanego od Anny ż. Jana Jordana w tej sumie na złocie, srebrze, drogich kamieniach i perłach (ZCz. 9 s. 525-6); taż Anna za zgodą swego męża Jana Jordana z Zakliczyna dz. M. zastawia temuż Janowi Buczyńskiemu za 1300 fl. złoto, srebro, drogie kamienie i perły (ZCz. 9 s. 535-7); Beata Melsztyńska zakonnica z kl. Ś. Agnieszki na Stradomiu występuje przeciwko br. Janowi i Spytkowic Jordanom z Zakliczyna i M. z racji 30 grz. czynszu, zapisanego jej przez ojca Spytka i br. Jana Melsztyńskiego na zamku M. i wsiach Brzozowa i Gwoździec, które ojciec Jordanów zm. Mik. Jordan kupił od Jana Melsztyńskiego (BJ rps 5348 cz. 2, s. 227).

1529 Piotr [Tomicki] bp krak. na podstawie prezenty Agnieszki wd. po Janie Melsztyńskim i innych osób ustanawia Wojciecha z Wrocławia plebanem w Wielkiej [Spytkowskiej] Porębie, po dobrowolnym odejściu pleb. Stanisława ze Stawu (Katalog perg. bitb. 182); Jan Jordan z Zakliczyna zastawia za 1000 fl. Janowi Słaboszowi Mężykowi z Putnowic bugr. zamku krak. całe wsie: Filipowice - część po jednej i część po drugiej stronie rzeki Dunajec i Olszową (ZCz. 10 s. 53-5).

1530 4 II, 12 III Wincenty Melsztyński pozywa Mik. Glińskiego z Piotrkowic o czwartą cz. dóbr po zm. Katarzynie Melsztyńskiej Piotrkowice i Budziejowice (ZK 163 s. 1-3, 7-13, 25-30, 33-4); 26 III Beata Melsztyńska zakonnica w sprawie z Janem Jordanem z Zakliczyna o zapłacenie 60 grz. z racji czynszu za 2 lata, zapisanego jej przez ojca Spytka z M. na wsiach Piotrkowice i Budziejowice, a następnie przeniesionego jej przez Jana Melsztyńskiego s. Spytka na wsie Brzozowa i Gwoździec (ZK 163 s. 65-7); 28 III Wincenty Melsztyński pozywa br. rodz. Jana i Spytka Jordanów z Zakliczyna dziedziców niepodzielonych M. o część po zm. Katarzynie z M. (ZK 163 s. 85); 24 V Zygmunt I zezwala Janowi z Tarnowa wwdzie ruskiemu hetmanowi i Mik. Zamojskiemu prep. tarnowskiemu na wykup za 400 fl. od egzekutorów testamentu Macieja z Brzeźnicy kustosza sądec. 20 fl. czynszu rocznego na dobrach Jana Jordana z M. Olszyny i Ołpiny (MS 4, 5683); 2 VI sąd orzeka, że br. Jan i Spytek Jordanowie ss. Mik. Jordana z Zakliczyna kaszt. wojn. mają zapłacić 60 grz. Beacie [z M.] zakonnicy z racji czynszu za 2 lata, zapisanego jej przez zm. Jana Melsztyńskiego s. Spytka z M. na wsiach Brzozowa i Gwoździec (SP 6, 462); 23 IX Jan i Spytek Jordanowie pozywają Stanisława, Jerzego, Jana, Mikołaja Czarnych z Witowic posiadaczy dóbr brzeskich, tj. m. Brzeżka i wsi: Pomianowa, Jasień, Okocim, Poręba, Bratucice, Dębowy Dział, Mokrzeska, Szczepanów i Brzezowiec (ZK 163 s. 266); Wincenty Melsztyński rości sobie prawa do Budziejowic po śmierci siostry Katarzyny Melsztyńskiej (BJ rps 5348 cz. 2, s. 224).

1531 1 III Agnieszka z Witowic dzierż. Brzeżka wd. po Janie Melsztyńskim pozywa Beatę Melsztyńską zakonnicę c. Spytka z M. z tytułu dożywotniego czynszu 30 grz. z wsi Brzozowa i Gwoździec (ZK 163 s. 354); 2 III Mik. Gliński z Piotrkowic i Budziejowic ma dodatkowy termin rozprawy sądowej z Wincentym Melsztyńskim o część dóbr po zm. Katarzynie Melsztyńskiej z M. siostrze Wincentego (ZK 163 s. 365-6); 4 III Agnieszka wd. po Janie Melsztyńskim dożywotnia dzierż. m. Brzeżka i wsi: Pomianowa, Jasień, Okocim, Poręba, Bratucice, Dębowy Dział, Mokrzeska, Kępanów, Brzezowiec pozywa Jana i Spytka Jordanów z Zakliczyna ss. Mik. Jordana dz. M. i wsi przynależnych do tego zamku (ZK 163 s. 368-9); 4 III 13 V Beata z M. zakonnica domaga się od br. niepodzielonych Jana i Spytka Jordanów zapłacenia 30 grz. z tytułu czynszu, zapisanego jej na wsiach Brzozowa i Gwoździec, wraz z karą 3 grz. za zwłokę. Wysłani do niej do kl. Ś. Agnieszki na Stradomiu komornik i pisarz sądu ziemskiego krak. przyjęli zeznanie, że wspomnieni Jordanowie zapłacili jej 60 grz. za 2 lata wraz z karą 3 grz. za zwłokę (ZK 163 s. 370-2, 442; SP 6, 487); 26 IX Piotr Ligęza z Bobrku dz. Sepnicy wnosi o oddalenie pozwu Jana Melsztyńskiego s. Wincentego Melsztyńskiego o oprawę 100 grz. posagu i tyleż wiana, uzyskaną przez matkę Jana Katarzynę c. Piotra Farureja z Osownicy od tegoż Wincentego [wówczas jej męża w 1502 r.] na Sepnicy i wsiach przynależnych i wpisaną do ksiąg ziemskich biec. Po śmierci Katarzyny pieniądze posagowe miały przysługiwać Janowi z tytułu martwej ręki (ZK 163 s. 539-40)60Piotr Ligęza uzyskał dobra sepnickie Wincentego w 1505 r. dzięki zamianie (F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 123); 30 IX Beata c. Spytka z M. zakonnica pozywa br. Jana i Spytka Jordanów z Zakliczyna dz. M., Brzozowej i Gwoźdźca o 30 grz. czynszu i 3 grz. kary za zwłokę (ZK 163 s. 552-3); 15 XII Piotr Ligęza z Bobrku pozywa Wincentego Melsztyńskiego niegdyś z M. (ZK 163 s. 571).

1532 7 I br. rodz. Jan i Spytek Jordanowie z Zakliczyna dz. niepodzieleni z M. wnoszą o oddalenie pozwu Wincentego Melsztyńskiego z M. o czwartą cz. dóbr po zm. Katarzynie z M. zakonnicy siostrze Wincentego, tj. zamku M. i wsi: Charzewice, Domasławice, Faliszowice, Podbrzeże, Brzozowa, Gwoździec, Niedźwiedza, Zawada, Olszyny, Ołpiny, Szerzyny i Święcany, tj. o 400 grz. z racji posagu Katarzyny (ZK 164 s. 260-3); ciż wnoszą o oddalenie pozwu Beaty z M. zakonnicy o czwartą cz. dóbr melsztyńskich, tj. o 400 grz. jej posagu na dobrach melsztyńskich (ZK 164 s. 263-5); 30 I Beata c. Spytka z M. zakonnica pozywa br. Jana i Spytka Jordanów z Zakliczyna, dz. M., Brzozowej i Gwoźdźca (ZK 164 s. 351); Stan. Lasocki pkom. pozn. uwalnia Agnieszkę wd. po Janie Melsztyńskim, Jana, Stanisława, Jerzego i Mikołaja Czarnych oraz Jana i Spytka Jordanów z M. ze sprawy o dobra Beaty i [zm.] Katarzyny Melsztyńskich zakonnic (ZK 188 s. 171); Beata Melsztyńska seniorka w kl. Ś. Agnieszki na Stradomiu (Ep. 13 k. 106).

1533 Jan Jordan z M. zastawia za 1520 fl. Mik. Zębockiemu obie cz. wsi Filipowice, wieś Olszową i cz. Druszkowa (ZCz. 10 s. 204-5); Wawrzyniec Spytek z Zakliczyna i M. zobowiazuje się zapłacić 350 fl. Mik. Zębockiemu pod rygorem wwiązania go w charakterze zastawu do całej wsi Zawada i połowy wsi Podbrzeże (ZCz. 12 s. 101-3).

1534 z prezencji Jana i Wawrzyńca Spytka Jordanów kościół par. w Szerzynach po Zygmuncie preb. w M. obejmuje Andrzej ze Złotej (OK 61 s. 58); z prezencji Jana i Wawrzyńca Spytka Jordanów z M. kościół par. w Łętowni po śmierci Szymona obejmuje Maciej z Mysłowic (OK 61 s. 588); Jan Jordan z Zakliczyna dz. M. i Szerzyn (OK 61 s. 588); Mik. Więcławski dz. Więcławic sprzedaje z pr. odkupu za 200 fl. zakonnicom w kl. Ś. Agnieszki na Stradomiu, w tym Beacie Melsztyńskiej czynsz roczny wynoszący 12 fl. na całej wsi Więcławice (ZK 29 s. 99-101); uczciwa Katarzyna Gniadkowa ż. Andrzeja Gniadka z Brzozowej, przynależnej do Jana i Spytka Jordanów z Zakliczyna i M., przeciw kl. tyn. właścielowi dóbr: Opatkowice, Ujazd i Zdonia (ZCz. 12 s. 161-2); 1535 Jan Jordan z M. zastawia za 300 fl. Mik. Zębockiemu wieś Brzozową; Mik. Zębocki wydzierżawia tę wieś Janowi Jordanowi (ZCz. 10 s. 397-8); tenże Zębocki rezygnuje ze swych praw do wsi Faliszowice i Domasławice, które trzyma w zastawie za 300 fl. od Jana Jordana z M. na rzecz Anny żony tegoż Jana Jordana (ZCz. 10 s. 398-9); Jan i Spytek Jordanowie z M. spadkobiercy po ojcu Mikołaju zobowiązują się zwrócić Jodokowi Ataczowi mieszcz. i kupcowi krak. po 69 fl. i 5 gr długu ojca. Zobowiązanie złożyli w drewnianej komnacie (in stuba lignea) starostwa krak. na zamku krak. (OK 61 s. 1024-5); zakonnica Beata Melsztyńska ustanawia swoim pełnomocnikiem Piotra Kmitę z Wiśnicza kaszt. sand. w sprawie z Janem i Spytkiem Jordanami o długi, zapisy i czynsze (ZK 188 s. 401-2); 4 X Jan Jordan z M. dopisuje do sumy 600 fl., w której to Jakub Dębieński z Dębna trzyma w zastawie połowę zamku M., wieś Charzewice, połowy wsi: Niedźwiedza, Faliszowice, Podbrzeże i Wielenia w pow. czchow., a także wsie: Dolne Olszyny, Szerzyny, Brzozowa i Polichty w pow. biec., sumę 50 fl., tak że suma zastawu wynowi 650 fl. (ZK 30 s. 406-7); Jakub Dębieński z Dębna rezygnuje ze swych praw do ww. dóbr, zastawionych mu za 650 fl. przez Jana Jordana na rzecz Anny z Iskrzyczyna ż. Jana Jordana (ZK 30 s. 407-8); Mik. Łapka z Zagórzan rezygnuje ze swych praw do dóbr Zagórzany, zastawionych mu przez szl. Czabaja starszego na rzecz Jana Jordana z M. (ZK 30 s. 408).

1536 Spytek Jordan z M. zapisuje dobra Tęgoborze i Białawoda Hermolausowi Jordanowi dz. Tęgoborza (ZCz. 10 s. 502-4); tenże Wawrzyniec Spytek zobowiązuje się zapłacić 500 fl. Andrzejowi Branickiemu z Łużnej i Woli [Łużańskiej] pod rygorem wwiązania go do dóbr Domasławice (ZCz. 10 s. 583-5); Jan Jordan z Zakliczyna zastawia za 1600 grz. Janowi Morawcowi z Chrobrza całą wieś Wężerów i części wsi Waganowice, Polanowice i Marszowice w ziemi krak. w pow. prosz. (GK 48 s. 824-7); Wawrzyniec Spytek zobowiązuje się zapłacić 600 fl. Jakubowi Rokoszowi z Koszyc Wielkich [pow. pilzn.] pod rygorem zastawienia mu wsi Zawady i Gwoźdźca (GK 48 s. 1022-3).

1537 Wawrzyniec Spytek Jordan dz. cz. M. i wsi przynależnych do tej części odstępując od swego pow. sprzedaje z pr. odkupu za 1200 fl. Mik. Cikowskiemu z Wojsławic wójtowi bocheńskiemu i dworzaninowi król. dobra dziedz., które mu przypadły z działu [z br. Janem Jordanem], a mianowicie: cz. zamku M. oraz dobra w Gwoźdzcu, całe wsie Domasławice i Zawada i części wsi Faliszowice, Podbrzeże i Wielenia w ziemi krak. i pow. czchow. przynależne do tej cz. zamku M. (ZK 187 s. 534-9); 1538 Mik. Cikowski z Wojsławic wójt bocheński wydzierżawia Wawrzyńcowi Spytkowi Jordanowi z M. ww. dobra (ZK 190 s. 50-52); → Lusławice Dolne i Górne p. 2; Jan Jordan z Zakliczyna dz. M. i Zawady odstępując od swego pow. ma zapłacić 1000 fl. Mik. Regule Komornickiemu pod rygorem wwiązania go do wsi Zawada; Mik. Reguła Komornicki wydzierżawia temuż Janowi dobra Zawada (ZK 30 s. 765-7, 769-71); Mik. Reguła Komornicki z Zagórzan kwituje Jana Jordana z M. z zapłaty 2000 fl., zapisanych Mikołajowi na dobrach Święcany (ZK 30 s. 773-4); Zygmunt Kosecki posesor Zagórzan kwituje Jana Jordana z M. z zapłaty 100 fl., zapisanych Zygmuntowi na dobrach Zagórzany (ZK 30 s. 774); Jan Jordan z M. i Charzewic zobowiązuje się zapłacić Zygmuntowi Koseckiemu 100 fl. pod rygorem wwiązania Zygmunta do wsi Charzewice (ZK 30 s. 774-5); tenże Jan zapisuje w dożywocie swej ż. Annie c. Mik. Iskrzyckiego swoją cz. zamku M. z wsią Charzewice i folwarkiem tamże, całe wsie Niedźwiedza, Brzozowa, Polichty i części w dobrach: Faliszowice, Podbrzeże i Wielenia (ZK 30 s. 774-5); Spytek Jordan z M. odstępując od pow. czchow. dopisuje do sumy 1520 fl., zapisanej przez Jana Jordana Mik. Zębockiemu [w 1533 r.] na obydwu częściach wsi Filipowice, wsi Olszowa, cz. Druszkowa i przewozie w Filipowicach, a następnie zapisanej przez tegoż Mikołaja Achacemu Jordanowi z Zakliczyna kaszt. żarn. i z kolei zapisanej przez tegoż Achacego br. rodz. Stanisławowi, Andrzejowi i Januszowi Mstowskim z Mstowa sumę 100 fl., tak że ci bracia trzymają te dobra w zastawie w sumie 1620 fl. (ZK 30 s. 883-5); Wawrzyniec Spytek odstępując od pow. czchow. zobowiązuje się zapłacić 100 fl. Mik. Lutomirskiemu wojskiemu większemu sier. pod rygorem wwiązania go do dóbr dziedz. Podbrzeże w pow. czchow. (ZK 30 s. 902-3); Spytek Jordan z M. do sumy 1620 fl. zapisanej br. rodz. nie podzielonym Stanisławowi, Andrzejowi i Janowi Mstowskim na obydwu częściach wsi Filipowice, wsi Olszowej, cz. Druszkowa i przewozie w Filipowicach dopisuje 200 fl., tak że ci bracia trzymają te dobra w sumie 1820 fl. (ZCz. 12 s. 109-10); Piotr Ligęza z Bobrku godzi się z zakonnicą Beatą w sprawie dóbr sepnickich (ZP 28 s. 366-7); 1538 Beata Melsztyńska zakonnica w kl. Ś. Agnieszki na Stradomiu występuje przeciwko Wawrzyńcowi Spytkowicowi Jordanowi dz. M. i Faliszowic (BJ rps 5348 cz. 2, s. 261); → Lusławice Dolne i Górne p. 2 (ZK 29 s. 377-8, 393-5).

1539 Jan Żukowski z Bystrzycy sprzedaje za 1200 fl. węg. Janowi Jordanowi z M. prawa do dóbr dziedz., które ma po ż. Annie c. Leonarda Fogelwedera mieszcz. krak. (MS 4, 6329); Jan Jordan z M. wraz z ż. Anną z Iskrzyczyna c. Mik. Iskrzyckiego pkom. i star. kamienieckiego zastawia za 2000 fl. Hier. Staszkowskiemu ze Staszkówki i Polanowic kuchmistrzowi król. części dziedz. w Pielgrzymowicach, Sieborowicach i Waganowicach w pow. krak. (MS 4, 20064); zakonnica Beata Melsztyńska kwituje Jana Jordana z M. z zapłaty czynszów, zapisanych jej dożywotnio przez ojca Spytka z M. na dobrach Budziejowice i Piotrkowice i przepisanych jej następnie przez brata Jana Melsztyńskiego na dobra Brzozowa i Gwoździec (ZK 190 s. 137-8).

1540 Jan Jordan z M., Święcan, Szerzyn i Ołpin za zgodą ż. Anny z Iskrzyczyna c. Mik. Iskrzyckiego pkom. i star. kamienieckiego zastawia za 2000 fl. Piotrowi Rożnowi z Bruśnika, Jamny i Starego Buku dworzaninowi król. wieś Święcany w pow. biec. (MS 4, 6713); Zygmunt I na prośbę Jana Jordana z Zakliczyna, M. i Dukli nadaje m. Dukla jarmarki na dzień ś. Marii Magdaleny [22 VII] i na dzień ś. Katarzyny [25 XI] oraz targi w poniedziałki (MS 4, 6872); 1542 Spytek Jordan z M. przeciw Beacie Melsztyńskiej z kl. Ś. Agnieszki w sprawie czynszu (Ep. 19 k. 453r, 455r); [Beata] Melsztyńska z kl. Ś. Agnieszki przeciw Janowi Jordanowi w sprawie czynszu ze wsi Brzeziny. Jan twierdzi, że dobra te w wyniku transakcji posiadał Spytek z M. (Ep. 19 k. 455); 1543 Jan Jordan z M. za zgodą ż. Anny z Iskrzyczyna odstępuje Stan. Ługowskiemu z Szyku dwie wsie Wilkowiska z folwarkiem Chłochoł z zastrzeżeniem zapisania czynszu z nich dla szpitala Ś. Sebastiana za murami Krakowa (MS 4, 7275); Zygmunt I zatwierdza wyrok Piotra Kmity z Wiśnicza wwdy krak. w sprawie o dobra i krzywdy między braćmi Janem Jordanem i Spytkiem Jordanem z Zakliczyna (MS 4, 7277); 1547 Jan Jordan z M., Zakliczyna, Dukli i Szerzyn wójt myślenicki odnawia zapis 6000 fl. posagu i wiana dla ż. Anny z Iskrzyczyna c. zm. Mik. Iskrzyckiego pkom. i star. kamienieckiego (MS 4, 7859); 1547 [?] Jan Jordan sprzedaje za 11000 zł Janowi Ocieskiemu pkom. krak. wsie Szerzyny i Święcany (A. Sucheni-Grabowska, Ocieski Jan, PSB 23 s. 508); 1548 Anna Jordanowa z Iskrzyczyna c. zm. Mik. Iskrzyckiego star. kamienieckiego wd. po Janie Jordanie z Zakliczyna zapisuje Spytkowi Wawrzyńcowi z Zakliczyna dz. M. swemu szwagrowi swe dobra na wyższym przedmieściu m. Dukli i we wsiach Iwla, Mszana, Hyrowa, Zyndramowa, Barwinek i Tylowa (MS 5, 46); taż Anna odstępuje temuż Spytkowi pod pewnymi warunkami wszelkie pr. w m. Dukli, w przedmieściu dolnym Dukli, Trzcianie, Lipowicy, dzierżawę dóbr Dolne Ołpiny w pow. biec. a także wsie: Wężerów, Polanowice i Gniazdowice [?], które zapisał jej tytułem wiana i dożywocia zm. Jan Jordan z Zakliczyna (MS 5, 47); król zatwierdza Wawrzyńcowi Spytkowi Jordanowi z Zakliczyna nadanie wszelkich przezysków pozyskanych przez Piotra Kmitę z Wiśnicza star. krak., marszałka Królestwa na braciach rodz. zm. Janie Jordanie i tymże Wawrzyńcu Spytku Jordanie z Zakliczyna (MS 5 s. 4533); Zygmunt August potwierdza, że Wawrzyniec Spytek z Zakliczyna i M. skwitował Erazma Buczyńskiego z Niegłowic z sumy 1320 fl. zapisanej mu na dobrach Olszyny w ziemi krak. w pow. biec. (MS 5, 4741).

1550 Anna z Iskrzyczyna wd. po Janie Jordanie z Zakliczyna, obecnie ż. Hier. Lanckorońskiego z Brzezia star. skalskiego sprzedaje za 10500 fl. Spytkowi Wawrzyńcowi Jordanowi z Zakliczyna kaszt. sądec. br. Jana swe pr. do wójtostwa w Myślenicach, do wsi podlegających pr. magd. tj.: Polanki, Borzęty, Bysiny, Górnej Wsi i Dolnej Wsi oraz do wsi: Osieczany, Zawada, Łęki, Trzemeśnia, Poręba, Tokarnia, Skomielna, Więcierza, Łętownia, Bystra, Naprawa, Toporzysko, Malejowa, Wysoka, Skawa, Rabka, Słona, Zaryte i inna Skomielna z wyjątkiem dóbr w Krakowie; tenże Spytek kwituje Annę z Iskrzyczyna wd. po Janie Jordanie z rzeczy ruchomych i bydła (MS 5, 856-7); Zygmunt August potwierdza dokonaną przez Wawrzyńca Spytka Jordana z Zakliczyna dz. M., Olszyn, obu wsi Ołpiny w pow. biec. sprzedaż za 7000 fl. wsi Wężerów w pow. prosz. Karolowi Gucziemu Florentyńczykowi żupnikowi rus., obciążonej długiem 600 fl. na rzecz wikariuszy kol. kieleckiej (MS 5, 5016).

1551 Zygmunt August potwierdza przeniesienie przez Wawrzyńca Spytka Jordana z M. czynszu wykupnego 11 grz. i 12 gr dla 2 altarii w kościele par. w Bieczu z dóbr Szerzyny, należących niegdyś do Jana Ocieskiego podkanclerzego Królestwa, a kupionego za 306 fl. przez tegoż Wawrzyńca, na dobra Brzozowa (MS 5, 5203-5); Wawrzyniec Spytek z M. kaszt. sądec., podskarbi kor. dz. Brzozowej w ziemi krak. (Ad. 5 s. 558-64); Stan. Bębnowski sługa Spytka Wawrzyńca z Zakliczyna (Ad. 5 s. 622); 1553 Zygmunt August potwierdza zapis 250 fl. na wsi Brzozowa w pow. biec. dokonany przez Spytka Jordana z Zakliczyna i M. na rzecz Mikołaja [Herburta] Odnowskiego wwdy sand. z racji długu (MS 5, 6130); 1555 Krzysztof Łomnicki sługa Spytka Jordana płaci cło wodne w komorze celnej we Włocławku za 30 łasztów zboża spławianego Wisłą z dóbr melsztyńskich (Regestra thelonei aquatici wladislaviensis saeculi XVI, wyd. S. Kutrzeba i F. Duda, Kr. 1915, s. 44); 1557 Zygmunt August uwalnia wieś Opatkowice i inne wsie w ziemi krak., które Spytek Jordan z Zakliczyna wwda sand., star. przem. i kamieniecki pozyskał w drodze zamiany z Wincentym Baranowskim opatem tyn., od ciężarów i robocizn zwanych stróżą, świadczonych od dawna na rzecz zamku król. [w Czchowie] w tenucie Stan. Bonera z Balic star. biec. (MS 5, 2029); tenże król zezwala na zamianę dóbr Opatkowice i wsi przynależnych pomiędzy Spytkiem Jordanem z Zakliczyna wwdą sand. i Wincentym Baranowskim opatem tyn. (MS 5, 2033); tenże król na prośby Spytka Jordana z Zakliczyna zezwala mu na założenie na pr. niem. miasta na miejscu wsi Opatkowice, leżacej niedaleko M. (MS 5, 2035; L. Zarewicz, Leliwita → p. 7, s. 84); tenże król wystawia dokumenty na jarmarki w m. Opatkowice [dziś Zakliczyn], należącym do Spytka Jordana z Zakliczyna wwdy sand.; tenże uwalnia mieszczan Opatkowic na okres 30 lat od podatków i cła (MS 5, 2120-1).

1558 Spytek Jordan wwda sand. dz. Zakliczyna i M. zakłada na pr. niem. m. Zakliczyn na miejscu wsi Opatkowice między rz. Dunajec i Paleśnica w pow. czchow. (Fastnacht Katalog 237; L. Zarewicz, Leliwita → p. 7, s. 84; F. Kiryk, Rozwój urbanizacji Małopolski XIII-XVI w., Kr. 1985, s. 180-4, 207-8; R. Szczygieł, Lokacje miast w Polsce w XVI wieku, Lublin 1989, s. 232-3; B. Krasnowolski, Zabytkowy zespół urbanistyczny Zakliczyna i problemy jego ochrony konserwatorskiej, Rocznik Tarnowski 1997/98, s. 31-8); 1559 Zygmunt August zatwierdza zapis 5000 fl. dokonany przez Spytka Jordana z Zakliczyna na m. Dukli i przynależnych wsiach na rzecz Mik. Orzechowskiego pisarza ziemskiego przem. (MS 5, 8733); 1563 Zygmunt August nadaje w dożywocie Annie z Sieniawy ż. Spytka Jordana z Zakliczyna m. Czchów i wsie Stróża i Wola Stróska zobowiązując ją do płacenia corocznie 150 fl. do skarbu król. oraz zezwala jej na sprzedaż sołectwa w Woli Stróskiej (MS 5, 9130); tenże król nadaje w dożywocie Spytkowi Jordanowi z Zakliczyna wieś Siemiechów w ziemi krak. (MS 5, 9234); Zygmunt August za zgodą senatu i posłów ziemskich uwalnia dobra: Opatkowice, Zdonia i Ujazd w pow. czchow. pozyskane przez Spytka Jordana z Zakliczyna w drodze zamiany z kl. tyn. za dobra Brzozowa i Polichty w pow. biec. oraz dobra: Mogilany, Głogoczów i Włosań pozyskane przez tegoż Spytka w drodze zamiany z kl. szczyrz. za dobra: Wielkie i Małe Wilkowisko, Raciborzany, Markuszowa i Porąbka w pow. krak. [właściwie szczyrz.] od świadczeń i robocizn na rzecz Królestwa w zamian za odstępstwo na rzecz króla siedliska w Krakowie naprzeciw domu puszkarza „alias czeighaus”. Pozyskane przez Spytka dobra zostają wyłączene z pr. kościelnego i poddane pr. ziemskiemu (MS 5, 9309); 1564 Zygmunt August poświadcza o zamianie dóbr Spytka Jordana z Zakliczyna dz. M., tj. Brzozowa i Polichty w pow. biec. za Opatkowice, Zdonia i Ujazd. w pow. czchow. kl. tyn., dóbr Wilkowisko, Raciborzany, Markuszowa i cz. Porąbki w pow. krak. [właściwie szczyrz.] za Mogilany, Głogoczów i Włosań w tymże powiecie kl. szczyrz. i o ustąpieniu później królowi siedliska pod budowę dworu wewnątrz murów Krakowa między kościołem Ś. Idziego i dworem Hier. Lanckorońskiego po obu brzegach rz. Rudawki pod Kurzą Nogą zamku krak. naprzeciw domu puszkarza (MS 5, 2887); małżonkowie Spytek Jordan z Zakliczyna i dz. M. oraz Anna z Sieniawy c. Mikołaja wwdy rus., hetmana wielkiego zapisują sobie wzajemnie dożywocie na wszystkich dobrach (MS 5, 3005); Zygmunt August zezwala Spytkowi Jordanowi z Zakliczyna założyć na surowym korzeniu m. Jordanów (MS 5, 3059); 1566 Zygmunt August zatwierdza zamianę 3 [łanów] roli za 2 ł. na wzgórzach m. Czchów pomiędzy Spytkiem Jordanem z Zakliczyna i M. a radą m. Czchowa (MS 5, 9672); Spytek Jordan z Zakliczyna i M. kaszt. krak., star. przem., kamieniecki i czchow. dok. wystawionym w Stróżach potwierdza przywileje i wolności cechu szewców w Czchowie (MS 5, 3533); 1569 Zygmunt August potwierdza tenże dok. (MS 5, 3864).

3f. Własność w Krakowie. 1324 Spycimir wwda krak. nadaje szpitalowi Ś. Ducha w Krakowie cz. młyna nad rz. Rudawą k. cmentarza żydowskiego [na Kawiorach] (Najstarszy zbiór przywilejów i wilkierzy miasta Krakowa, wyd. S. Estreicher, Kraków 1936, nr 2); 1334 Kazimierz W. nadaje komesowi Spycimirowi kaszt. krak. za zasługi na rzecz Kró­lestwa i za szkody doznane w czasie wojny z Krzyżakami kamienicę w Krakowie przy ul. Ś. Franciszka [tj. Brackiej] (AGZ 3, 1; T. Liniecki, Dom wójta Henryka z wieku XIII w Krakowie, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” 33, 1988, z. 4, s. 287-296); 1339 Spycimir kaszt. krak. nadaje szpitalowi [Ś. Ducha] w Krakowie kamienicę położoną k. tego szpitala (KMK 2, 378); 1347 Otto z Munsterbeck [Ziębice na Śląsku] odstępuje paniczowi (domicello) Spytkowi s. Jana [kaszt.] wojn. i Spytkowi kaszt. krak. ogród przed bramą Mikołajską w Krakowie (KRK 1586); 1366 Jan wwda sand. odstępuje za 8 grz. gr pras. czynszu rocznego cechowi tkackiemu w Krakowie siedliska przed bramą Mikołajską o szerokości 8 dworzyszcz (KRK 1702); tenże Jan zawiera transakcję z br. Janem i Mikołajem „de Fundo” w sprawie dziedziny przy ul. Ś. Krzyża (Krzyż. 39)61W zapisce tej Jan nazwany został błędnie wwdą wiśl. (UM nr 977); 1375 w kamienicy w Krakowie w izbie górnej malowanej w rozmaite ozdoby i herby tenże Jan [z M.] kaszt. i star. krak. jako arbiter główny wraz z innymi ustanowionymi sędziami rozstrzyga spór między kl. zwierz. a m. Krakowem o pastwiska na przedmieściu między rz. Rudawą a Kawiorami (KMK 1, 49)62W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 93 sądzi, iż posiedzenie tego sądu odbyło się w kamienicy przy ul. Franciszkańskiej [dziś Brackiej] w Krakowie, niegdyś skonfiskowanej przez Łokietka wójtowi Henrykowi, a którą otrzymał ojciec Jana Spycimir od króla Kazimierza W. w 1334 r. za zasługi dla Królestwa, poniesione nakłady finansowe i za szkody doznane w czasie wojny z Krzyżakami (AGZ 3, 1). Pogląd ten podziela P. Węcowski, Działalność → p. 7, s. 44-5; 1390-1 dom Spytka w Krakowie przy ul. Ś. Franciszka [Brackiej] → p. 3e; 1390 tenże Spytek gości w swej siedzibie w Krakowie parę królewską z dworem (A. Przezdziecki, Życie domowe Jadwigi i Jagiełły, W. 1854, t. 2, s. 303); 1392 siedlisko pana [Spytka Melsztyńskiego] wwdy krak. przed Bramą Szewską sąsiadujące z ogrodem i domem Anny Czortkynne (Krzyż. 1406); 1394 w domu Spytka w Krakowie Morawianin Jenczyk Hiczyński h. Odrowąż z Jiczyna [na Morawach] mąż Elżbiety Pileckiej [siostrzenicy Spytka z M.] wraz ze swoją zbrojną eskortą dokonuje napaści na Wisława z Moraw, wcześniej porywacza tejże Elżbiety i konkurenta do jej ręki, a następnie morduje go tam zaraz po wyjściu z łaźni (DHn. 11 s. 72-3)63Jenczyk czyli Jan jako dz. Pilicy występuje w l. 1394-6. Zmarł w 1396 r., kiedy to występuje wdowa po nim Elżbieta (SP 8, 5649, 5652; ZK 2 s. 170, 337, 402-3; J. Laberschek, Rozwój osadnictwa w powiecie lelowskim w średniowieczu - do 1400 roku, mps; tenże, Posiadłości Leliwitów Melsztyńskich w Krakowie, w druku). A zatem do napaści na Wisława doszło przed 1394 r; 1394 Spytek podejmuje obiadem w swej siedzibie w Krakowie parę królewską z dworem (Rachunki królewskie z lat 1393-1395 i 1412, oprac. H. Wajs., W. 1993, s. 55); przed 1400 Stanisław ze Szczaworyża kupuje za pieniądze wysłużone u królowej Jadwigi od Spytka z M. kamienicę w Krakowie (SP 2, 4076)64W 1472 r. Mikołaj ze Szczaworyża [pow. wiśl.] zeznał przez swego pełnomocnika przeciwko Elżbiecie wd. po Jaroszu ze Szczaworyża [mieszcz. krak.] bracie stryjecznym Mikołaja, że po śmierci jej męża, który nie zostawił potomstwa, weszła bezprawnie w posiadanie kamienicy w Krakowie, położonej k. kamienicy narożnej Langpetra. Kamienicę tę odziedziczył Jarosz po ojcu Stanisławie ze Szczaworyża, który nabył ją za wysłużone pieniądze u królowej Jadwigi od Spytka z M., co zatwierdziła królowa Jadwiga, a następnie król Władysław Jag. Mikołaj oskarżył tę Elżbietę również o zawłaszczenie obu dokumentów (SP 2, 4076); 1403 → p. 3g.

1417 kapituła krak. nadaje w dożywocie Elżbiecie księżnie ziembickiej [niegdyś wd. po Spytku z M.] dom, położony naprzeciw katedry krak. i domu wicekustosza kapituły, zamieszkały przez praczkę katedralną pod warunkiem jego przebudowy na dom murowany, tak aby jego dotychczasowa drewniana zabudowa z powodu sąsiedztwa nie stwarzała niebezpieczeństwa [pożaru] dla katedry (KK 2, 572; R. Skowron, Przemiany w zabudowie miasteczka wawelskiego w okresie od XIV do XX wieku, w: Kraków. Nowe studia nad rozwojem miasta, pod red. J. Wyrozumskiego, Kr. 2007, s. 74-5); 1423 Władysław Jag. potwierdza rezygnację Elżbiety wd. po Spytku z M. wwdzie krak. ż. Jana ks. ziembickiego na rzecz kapituły krak. z domu na zamku krak., położonego po lewej stronie kościoła kat. krak., przylegającego z jednej strony do muru zamkowego, a z drugiej do skarbca kat. Ten piękny, murowany i wygodny dom Elżbieta wybudowała własnym sumptem na gruncie kap. krak. i odstąpiła tejże kapitule odzyskawszy zwrot kosztów (KK 2, 615; DLb. 1 s. 192; R. Skowron, Przemiany, s. 74-5); 1424 Jan i Szczepan z Olkusza świadkowie Janusza Haftarza (Afftars) z Olkusza zeznają, że w domu pana Melsztyńskiego w Krakowie Mikołaj Haftarz pobrał od Janusza 2 grz. [zaliczki] w celu wykonania określonych prac i ich nie odpracował. Tenże Mikołaj skazany na zwrot szkatułki temuż Januszowi pod karą 6 sk. (GK 2 s. 288); 1424-5 → p. 8; 1428 → p. 3h; 1440 dom Melsztyński przy ul. Brackiej (APKr., Scabinalia Cracoviensia 6 s. 195); 1446 Katarzyna wd. po Mikołaju [Białusze] kaszt. krak. wynajmuje dożywotnio od Jana bpa chełmskiego dom k. kl. Dominikanów przy kościele Ś. Trójcy i będzie mu płacić za wynajem (OK 8 s. 911); 1450 kamienica Jana z M. przy ul. Franciszkańskiej [Brackiej] → p. 3e; 1451 Anna Melsztyńska wd. po Janie z M. wynajmuje na 3 lata od kl. Franciszkanów w Krakowie dom w Krakowie naprzeciw kurii biskupiej Zbigniewa [Oleśnickiego] kardynała i bpa krak., w którym zamieszkiwał złotnik Hincza, z obowiązkiem opłaty 5 grz. rocznie i naprawiania ewentualnych szkód (OK 9 s. 161); 1455 dom w Krakowie Katarzyny [z M.] wd. po Mikołaju Białusze kaszt. i star. krak. pomiędzy domem Bożogrobców miech. i domem dominikanów → p. 3g; 1462 Katarzyna wd. po Mikołaju kaszt. krak. nadaje kl. Dominikanów w Krakowie ogród za murami miejskimi przed bramą Floriańską (OK 12 s. 10); 1463 kamienica Spytka z M. przy ul. Brackiej → p. 3e; 1464 Jan i Spytek z M. nadają Uniw. Krak. siedlisko i kamienicę przy ul. Ś. Franciszka [Brackiej] w Krakowie oszacowaną na 1500 fl.węg. pobrawszy od Uniwersytetu kwotę 900 fl. węg. w złocie. Katarzyna z Giżyc ż. Spytka zrzeka się swych praw do siedliska i domu z tytułu posagu i wiana. Jan Długosz kan. krak. reprezentuje Jana przy wpisie nadania do ksiąg ziemskich krak. (KUJ 2, 208; Cracovia artificum suppl. 1462-1475, 26; SP 2, 3737; GK 17 s. 180-4)65W kamienicy tej powstała bursa zw. węgierską (K. Morawski, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 2, Kr. 1900, s. 350; H. Barycz, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kr. 1935, s. 123; B. Przybyszewski, Kapituła krakowska za kanonikatu Jana Długosza 1436-1480, w: Dlugossiana. Studia historyczne w pięćsetlecie śmierci Jana Długosza, Kr. 1980, s. 82; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 175, przyp. 182; 1465 Spytek Melsztyński uwalnia wymienionych imiennie poręczycieli, zobowiązanych do stawienia przed sądem Katarzyny ż. Spytka, ponieważ Katarzyna zrezygnowała ze swych praw posagowych i wiennych, które miała na kamienicy przy ul. Brackiej (Bradska) w Krakowie i skasowała zapis, który uzyskała na tym domu od swego męża Spytka (SP 2, 3784); Michał Lasocki pkom. i star. łęcz. w imieniu swej ż. Doroty z M. rezygnuje na rzecz Uniw. Krak. z pr. bliższości do domu przy ul. Brackiej w Krakowie sprzedanego temuż Uniwersytetowi przez Jana i Spytka z M. (KUJ 2, 213).

1468 Spytek z M. wnosi przed sądem o oddalenie pozwu Uniw. Krak. w sprawie o 3000 fl. zakładu (ZK 146 s. 710; SP 2, 3910); Jan Tarnowski kaszt. wojn. zrzeka się na rzecz Doroty ż. Michała z Lasotek star. łęcz. pr. bliższości do kamienicy przy ul. Brackiej w Krakowie, którą niegdyś nadał Uniw. Krak. Jan Melsztyński i o którą tenże Tarnowski pozwał Uniwersytet (ZK 146 s. 712); Uniw. Krak. pozywa Spytka z M., o to że zobowiązał się chronić uczelnię od ewentualnych roszczeń z tytułu domu przy ul. Ś. Franciszka [Brackiej] nadanego uczelni, a gdy z pozwami wystąpiła Dorota ż. Michała Lasockiego pkom. i star. łęcz., a następnie Jan Amor z Tarnowa kaszt. wojn., nie uwolnił uczelni od sprawy (SP 2, 3918); 1469 Uniw. Krak. wnosi o oddalenie pozwu Doroty ż. Michała Lasockiego o kamienicę przy ul. Ś. Franciszka w Krakowie, kupionej od Jana Melsztyńskiego, do której Dorota zgłosiła pr. bliższości (SP 2, 3964, 3968); 1504 Katarzyna z Giżyc występuje przeciwko Uniw. Krak. o bezprawne posiadanie kamienicy przy ul. Brackiej w Krakowie, okupowanej przez bursę węg. i przedkłada dok. sądu ziem zawierający nadanie dla niej tej kamienicy (SP 2, 4553); 1515 Mik. Jordan z Zakliczyna kaszt. wiśl. dz. zamku M. i wsi doń przynależnych ustanawia prokuratorem w sprawach pr. patr. kościołów i altarii Kaspra pleb. w Niedźwiedziu (Ep. 6 k. 24v); Jan Melsztyński dz. Pomianowej patron i kolator prepozytury i dziekanii w kol. Wszystkich Świętych i altarii w kat. krak. rezygnuje z praw patr. na rzecz Mik. Jordana dz. zamku M. (Ep. 6 k. 25-6); [Mik. Jordan] kaszt. wojn. i dz. zamku M. ratyfikuje akty w sprawie prawa patr. u Wszystkich Świętych, wydane przez swego procuratora Kaspra Podłęskiego i Szymona z Łukowa jego substytuta (Ep. 6 k. 37); 1518 Adam Radzimiński wraz z ż. Anną z M. tenutariusze Czchowa i przynależnych wsi sprzedają za 200 fl. Stanisławowi z Pilicy pkom. przem. i star. san. dwór w Krakowie położony k. kamienicy Stanisława z Mielca kaszt. zawichojskiego naprzeciw kl. [Klarysek] Ś. Andrzeja (MS 4, 11732); 16 VII, 27 VIII kamienica Agnieszki z Witowic wd. po Janie Melsztyńskim → p. 3e; 1522 Jan Jordanowic dz. M. i opiekun swego małoletniego br. Spytka patron i kolator altarii Ś. Katarzyny w kościele kat. krak. prezentuje na altarię Marcina z Kurowa kan. sądec. po rezygnacji Marka z Brzeźnicy (Ep. 7 k. 244r); Achacy Jordan z Zakliczyna opiekun Spytka s. Mik. Jordana z Zakliczyna kaszt. wojn dz. M. prezentuje Jana Czyrmieńskiego z niższymi święceniami, w imieniu tegoż Spytka, na altarię Ś. Antoniego i Leonarda w kościele Wszystkich Świętych, wakującą po zm. Więcesławie z Koszyc (Ep. 7 k. 266v); 1523 Wincenty Melsztyński posiada pr. patr. altarii Ś. Leonarda w kościele Wszystkich Świętych (Ep. 7 k. 431); 1528 Wincenty Melsztyński winien 5 grz. Maciejowi Karczewskiemu wikariuszowi wieczystemu w kościele Wszystkich Świętych (Ep. 11 k. 240v).

1535 Wawrzyniec Spytek Jordan z Zakliczyna i M. wyraża zgodę na nadanie w dożywocie przez br. Jana Jordana z Zakliczyna Piotrowi Opalińskiemu kaszt. lądzkiemu, star. kościańskiemu i olsztyńskiemu, ochmistrzowi król. dworu po ojcu w Krakowie przy kościele Ś. Idziego i młynie k. rz. Rudawki przy dworze Stan. Lanckorońskiego (MS 4, 17182); 1537 Jan Jordan z Zakliczyna, dz. M. ma pr. patr. dziekanii w kol. Wszystkich Świetych w Krakowie (OK 62 s. 9, 34); tenże Jan oraz Spytek Jordan z M. mają pr. patr. altarii Bożego Ciała w kol. Wszystkich Świętych w Krakowie (OK 62 s. 101-2, 121); 1546 Wawrzyniec Spytek dz. z M. odstępuje Piotrowi Kmicie z Wiśnicza wwdzie i star. krak. dwór w obrębie murów Krakowa przy kościele Ś. Idziego k. rz. Rudawki i młyna leżącego pod Kurzą Nogą pod zamkiem krak. (AS 5, 344); 1549 Zygmunt August potwierdza sprzedaż domu pod zamkiem krak. nad rz. Rudawką przez Ludwika Wirada Wawrzyńcowi Spytkowi Jordanowi (MS 5, 4751); 1563, 1564 → p. 3e.

3g. Fundacje kościelne i zapisy na rzecz instytucji kościelnych i Uniw. Krak. dziedziców M. Po 1363 Jaszek z M. kaszt. krak. wykłada 300 grz. na piękny wystrój i na sklepienie z wypalanej cegły w kościele [Ś. Katarzyny] przy kl. Augustianów w m. Kazimierzu (DLb. 3 s. 470); przed 1365 Jan z M. wwda sand. funduje kościół par. Ś. Krzyża [na podzamczu] M. → p. 5; [ok. 1373-1380] Jaszek z M. kaszt. krak. wraz ze swą ż. Ofką [Zofią] funduje kl. Augustianów w Książu Wielkim, buduje z pięknej cegły murowany kościół klaszt., pokrywa dachem, wznosi budynki klaszt. i sprowadza zakonników (DLb. 2 s. 83; 3 s. 473); 1381 Spytek z M. wwda krak. s. Jana za zgodą matki Zofii i radą Klemensa z Moskorzowa kontynuuje proces fundacji i uposaża kl. w → Książu Wielkim p. 5d (Mp. 1, 359); przed 1381 Jan z M. funduje kościół Ś. Małgorzaty na Stradomiu [pod Krakowem] (P. J. Pruszcz, Klejnoty stołecznego miasta Krakowa, Kr. 1650, s. 61); 1386 → niżej rok 1521; 1396 Spytek z M. wraz z ż. Elżbietą zapisuje altarii Ś. Katarzyny w kat. krak. 5 grz. czynszu zw. bergrecht w żupie wielickiej (KK 2, 415; Katalog dok. perg. BPAN 1, 44); 1402 Elżbieta wd. po Spytku wwdzie krak. poświadcza darowiznę starej sadzawki czyli stawiska poczynioną przez Żyda Hannusa wójta Nowego Sambora na rzecz tamtejszego kościoła par. (ZDM 5, 1160; Materiały do historii miasta Sambora 1390-1795, wyd. A. Dorflerówna, Lwów 1936, s. 4).

1403 Elżbieta wd. po Spytku wwdzie krak. nadaje klasztorowi w m. Książu rolę położoną k. innych ról klaszt. i k. drogi do Żarnowca z prawej oraz k. drogi do Konaszówki z lewej strony, za ogrodami miej. płacącymi czynsz plebanowi (ZDM 1, 246); taż Elżbieta z ss. Janem i Spytkiem za zgodą Jana z Tarnowa wwdy krak. funduje i uposaża altarię Ś. Ducha w kościele Wszystkich Świętych w Krakowie, przy której mają się odprawiać msze za zmarłego Spytka wwdę i za jego żyjących potomków. Fundatorzy ustanawiają uposażenie na które składa się: 8 grz. czynszu rocznego z domów za bramą Rzeźniczą przy ul. do [kościoła] Ś. Mikołaja po lewej stronie, ½ grz. z domu narożnego Doroty wd. po bednarzu Mik. Venclu, ½ grz. z domu Golmana, 1 grz. z 2 domów Jana Pesbera, ½ grz. z domu Nysza, ½ grz. z domu zw. Polski Janusza, 1 grz. z domu Andrzeja Libentala oraz z domów przed bramą Rzeźniczą usytuowanych na wale naprzeciw rz. Rudawy, a mianowicie: 1 grz. z domu Mik. Strzelicza i Mik. Breiberga, ½ grz. z domu czapnika, ½ grz. z domu Schepfena, ½ grz. z domu Paczołta, 8 sk. z domu Mik. Siekierki, 8 sk. z domu Mikołaja cyrulika i Mikołaja czapnika, 8 sk. z domu Piotra Keiszlaka, ½ grz. z domów Jana, Pawła i Mikołaja ss. Pieczeja, ½ grz. z domu Becheja Kierbera garbarza, 1 wiard. z domu Jana Dageja, 1 wiard. z domu Mik. Straube rzeźnika, a także 2 kopy gr pras. z żup wielickich z czynszu zw. bergrecht (KK 2, 471); → p. 3e; 1406 Elżbieta wd. po Spytku z M. nadaje dominikanom miejsce pod budowę kl. w Samborze wraz z gruntem zw. Szada Jabłoń i dzies. z wsi: Ozimina, Łąki i Kupnowice (MS 4, 20879; suppl. 449; Materiały do historii miasta Sambora, s. 5-6).

1421 → p. 3e; 1425 Mikołaj z Michałowa wwda sand. i star. krak. czyni nadania na rzecz altarii Oczyszczenia NPM w swej kaplicy w kat. krak., i m.in. wraz z ż. Katarzyną nadaje dzies. z ról dworskich ze wsi Skorczów (ZDM 2, 372); 1436 Spytek z M. wznosi na miejscu dotychczasowego drew. kościoła w Jasieniu kościół murowany pod wezw. Wniebowstąpienia NMP (KatZab. t. 1, z. 3 s. 9); 1441 Jarosław bp laodycejski i Zbigniew Oleśnicki bp krak. konsekrują ołtarz Ś. Ducha w kościele Ś. Trójcy przy klasztorze dominikanów w Krakowie [ufundowany przez Katarzynę z M.] (Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie, rps Kr 3 k. 454r; Kr 8 k. 50v-51r); przed 26 VI 1447 Katarzyna wd. po Mikołaju kaszt. krak. funduje ołtarz ŚŚ. Stanisława i Katarzyny w chórze kościoła Ś. Trójcy przy kl. Dominikanów w Krakowie (ZDK 2, 501, 505-6); 1450 Zbigniew [Oleśnicki] bp krak. nadaje odpust 100-dniowy wszystkim, którzy nawiedzą ołtarze Ś. Krzyża, Ś. Ducha, Ś. Katarzyny i Ś. Leonarda w kościele Ś. Trójcy przy kl. Dominikanów w Krakowie, ufundowane przez Katarzynę z M., wd. po Mikołaju z Michałowa kaszt. krak. (ZDK 2, 544; M. Koczerska, Zbigniew Oleśnicki → p. 7, Aneks I, nr 179); 1452 taż Katarzyna wd. po Mikołaju [Białusze] z Michałowa kupuje za 270 grz. od Stanisława z Boturzyna czynsz 12 grz. z wsi Boturzyn i Wola [Boturzyńska] z przeznaczeniem na kolegiaturę w Kolegium Mniejszym Uniw. Krak. i na bursę ubogich (KUJ 2, 169; CE 1 Dodatek s. 337; M. Koczerska, Zbigniew Oleśnicki → p. 7, Aneks I, nr 201); 1453 Zbigniew bp krak. nadaje 100-dniowy odpust dla ołtarza Ś. Ducha w kościele Ś. Trójcy w Krakowie (M. Koczerska, Zbigniew Oleśnicki → p. 7, Aneks I, nr 213); 1455 ww. Katarzyna nadaje dominikankom dom w Krakowie sąsiadujący z domem Bożogr. miech. z jednej i z kl. Dominikanów z drugiej strony. Rajcy udzielają jej prawa do dożywotniego zarządzania tym domem, a po jej śmierci zarząd przypadnie radzie krak., tak jak to było wcześniej (KMK 2, 440; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 14466W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 144, przyp. 46 podaje błędną sygnaturę trego źródła); 1456 br. Jan i Spytek dz. M. sprzedają za 400 fl. węg. w złocie Uniw. Krak. 12 grz. czynszu wykupnego w Piotrkowicach (KUJ 2, 186-7); ciż bracia sprzedają za 300 fl. węg. kolegiacie Ś. Floriana w Krakowie 10 grz. czynszu wykupnego w Porębie [Spytkowskiej] (OK 10 s. 37-9; Mp. 5 C 77); 1457 ciż bracia sprzedają z pr. odkupu kolegiaturze Kolegium Większego „artistarum modernis” Uniw. Krak. 10 grz. czynszu rocznego z wsi Poręby [Spytkowskiej] w pow. czchow. (ZK 14 s. 361-3); 1458 Jan z M. sprzedaje wieś → Jasień p. 3 (SP 2, 3600; KMK 2, 448); tenże Jan odstępując od swego pow. czchow. oświadcza, że sprzedał z pr. odkupu za 350 fl. węg. Mik. Schonbergowi pisarzowi królowej Elżbiety egzekutorowi testamentu zm. Jana Stolle altarysty w kościele NMP w Krakowie wieś Okocim w pow. czchow. (ZK 15 s. 339-43); 1463 kl. Dominikanów w Krakowie zobowiązuje się do odprawiania mszy z określonymi intencjami w podzięce za dobrodziejstwa uzyskane od Katarzyny z M. wd. po Mikołaju kaszt. i star. krak. (Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie, rps XIII 21, k. 20r-20v; Kr 1 k. 114r-v); 1464 Spytek z M. wypełniając postanowienia testamentu swego br. Jana z M. przy udziale egzekutorów tego testamentu: Jakuba z Sienna niegdyś bpa krak., Jana Długosza starszego, Dymitra z Sienna i Piotra pleb. ze Szczepanowa przeznacza na fundację kl. Kartuzów w Krakowie, względnie w Kazimierzu albo na przedmieściu ewentualnie w innym miejscu diec. krak., czynsz zw. bergrechtem w żupie wielickiej, przynoszący 30 szer. gr dochodu tygodniowo. Zobowiązuje się jednocześnie bronić ten klasztor od ewentualnych roszczeń różnych osób. Uznaje za obowiązujący nadal zapis 2 kop czynszu na rzecz altarii Ś. Katarzyny w kat. krak.67W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 175, przyp. 183 podał błędnie, że chodzi o ołtarz Ś. Katarzyny w kościele Panny Maryi w Krakowie [z 1396 r.] i zapis 1 kopy gr czynszu na rzecz altarii Ś. Ducha w kościele Wszystkich Świętych w Krakowie [z 1403 r.]. W razie odmowy króla na zapis czynszu kartuzom Spytek zezwoli wykonawcom testamentu Jana z M. na sprzedaż tego czynszu jakiejkolwiek osobie (SP 2, 3738b); 1464, 1465, 1468, 1469 → p. 3f; 1469 Spytek z M. uposaża altarię Zwiastowania NMP w kościele Wszystkich Świętych w Krakowie czynszem 60 fl. węg. z sumy 433 fl. węg. (Kumor Diec. krak. 2, s. 413); 1473 Kazimierz Jag. zatwierdza sprzedaż przez Spytka z M. za 1000 grz. szer. gr pras. połowy czynszu zw. bergrecht z żupy wielickiej kl. Paulinów przy kościele Ś. Stanisława na Skałce, które Spytek pobrał od Jakuba bpa włocławskiego i Jana Długosza kan. krak. z wyjątkiem 3 kop gr pol., z których dwie należą do altarii Ś. Katarzyny w kat. krak., a trzecia należy do altarii w kościele Wszystkich Świętych w Krakowie (DP 2, 33); 1474 br. rodz. Jan i Spytek z M. sprzedają za 300 fl. węg. kościołowi par. Ś. Anny w Krakowie 10 grz. czynszu z wsi Poręby (AS 2, 179; Mp. 5 N 342); 1479 Spytek z M. egzekutor testamentu zm. Jakuba Słupowskiego z Włostowic sprzedaje za 600 fl. węg. altarii ŚŚ. Piotra, Pawła i Jakuba w kościele Wszystkich Świętych w Krakowie czynsz z połowy sołectwa w swej wsi Ołpiny w ziemi biec. w wysokości 14 grz. rocznie (Mp. 5 O 133); 1487 Spytek z M. uposaża kościół par. Ś. Jakuba w → Brzeżku p. 568W Mp. 5 P 45 ten zapis nosi datę 1482; 1490 wymienieni imiennie kolatorzy i patronowie kościoła Wszystkich Świętych w Krakowie, m.in. Spytek z M. wystawiają dok. fundacyjny kolegiaty i kapituły przy wyżej wymienionym kościele. Dotychczasowi altaryści, m.in. altarii Bożego Ciała i dwóch altarii pod chórem, znajdujących się pod patronatem Spytka z M., zostają kanonikami tejże kapituły (Kumor Diec. krak. 2, s. 403-4); 1491 tenże uposaża wybudowany przez siebie szpital dla ubogich w Brzesku (OK 129 s. 333-4; M. Wolski, Dzieje miasta → p. 7, s. 182; 1495 → p. 3e; 1499 Spytek z M. zagrożony ekskomuniką z powodu nie zapłacenia 30 grz. czynszu należnego altarii ŚŚ. Szymona i Judy w kościele NMP w Krakowie. Jan pisarz m. Krakowa udziela mu absolucji w nadzieji na spłatę czynszu przez Spytka (OK 17 s. 522); 1502 kard. Fryderyk bp krak. potwierdza fundację altarii Ś. Ducha z 1403 r. i transumuje dok. Elżbiety i jej synów (AKapKrak., Liber Privilegiorum 18 s. 236-43); 1503 → p. 3e; 1505 Katarzyna z Giżyc wd. po Spytku z M. i Brzeżka oraz Jan s. Spytka z M. fundują szpital w → Brzeżku p. 5; 1507, 1512 → p. 3e; 1521 powstaje fals. zawierający wiadomość o uposażeniu przez Jana z M. w 1386 r. ołtarza ŚŚ. Antoniego i Leonarda w kościele Wszystkich Świętych w Krakowie dzies. z folwarku swego w Piotrkowicach między Niegardowem i Zielenicami położonego nad brzegiem rz. Szreniawy w ziemi krak. (Mp. 4, 974; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 57); 1543, 1551 → p. 3e.

3h. Urzędnicy dworscy i rzemieślnicy69Wykaz nie obejmuje urzędników, sprawujących z nominacji Spytka urzędy w zamkach, znajdujących się we władaniu tegoż dostojnika, a mianowicie w: Bieczu, Krzepicach, Książu, Lanckoronie, Rabsztynie i Samborze. 1381 Klemens z Moskorzowa pisarz i doradca Spytka (Mp. 1, 359)70Klemens dzięki protekcji Spytka dostał się do kancelarii królewskiej, w której w 1387 r. awansował na urząd podkanclerzego Królestwa (S. Gawęda, Możnowładztwo → p. 7, s. 66-9; I. Sułkowska-Kurasiowa, Moskorzowski Klemens, PSB 22 s. 52-4; UC 616; UM 1101; UR 2543); 1390 Marcin kapelan i sekretarz Spytka z M. (KUJ 1, 14); 1392 Ścibor z Oględowa [pow. wiśl.] wwda [zamkowy] Spytka z M. (ZDM 4, 1102)71Zapewne już wówczas był wwdą zamkowym [burgr.] Sambora, skoro jako burgr. samborski występuje w 1395 r. Ponadto w r. 1393 świadkuje na dok. Spytka. W l. 1402-10 był star. san. Należy odrzucić stwierdzenie W. Dworzaczka, jakoby był dowódcą wojsk nadwornych Spytka (W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 125; P. Węcowski, Działalność → p. 7, s. 126; W. Bukowski, Burgrabiowie zamku krakowskiego XIII-XV wieku, Kórnik 1999, Wstęp, s. 14; KUJ 1, 8; ZDM 4, 1122; SP 2, 1002; UR 2544); 1395 Stan. Rudzki marszałek Spytka z M. (ZDM 4, 1122)72W l. 1397-8 występuje z tytułem burgr. 424 krzepickiego podległego Spytkowi (ZDM 1, 219; 4, 1138), w r. 1403 na dok. Elżbiety wd. po Spytku (ZDM 1, 246); 1399 Bernard marszałek, Mikołaj cześnik, Prokop pisarz, Przecław podskarbi, Dobrogost Sczepiecki dworzanin, Frycz dworzanin, Jan Oderski dworzanin - polegli w bitwie nad Worsklą; Paweł Koścień z Sędziszowa h. Jastrzębiec inny podskarbi Spytka uczestnik bitwy nad Worsklą, obwiniony przez Jana Długosza o grabież skarbu Spytka i kupno wielu posiadłości za zawłaszczone pieniądze (DHn. 10 s. 229); 1402 Frycz ochmistrz dworu Elżbiety wd. po Spytku wwdzie krak. (ZDM 5, 1160)73Zapewne tożsamy z Fryczem dworzaninem Spytka, którego Jan Długosz umieścił mylnie w wykazie poległych nad Worsklą dworzan Spytka z M; 1417-25 Nieustęp [Słupowski] z → Książa Małego poręczyciel i posłaniec Jana z M., później burgr. melsztyński (ZK 6 s. 373, 517; SP 2, 2004, 2008); 1423-9 Paweł, Paszek Wojciechowski z Wojciechowa domownik i poręczyciel Spytka z M. (GK 2 s. 115, 601; ZK 8 s. 33; 196 s. 5, 135, 308); 1424 Wojciech krawiec Jana z M. (GK 2 s. 287); 1425 NN „curiator alias dwornik” Jana z M. → p. 8; 1426 Andrzej z Leśc (de Lesscze) domownik Spytka z M. (GK 2 s. 601); 1427-8 Mik. Śpiewak z Lgoty [nie zident.] dworzanin Jana z M. występujący do 1429 (ZK 196 s. 75, 78-80, 219; 376 s. 549, 556); 1427 → Kalina Wielka p. 3; 1428 panna Katarzyna ochmistrzyni dworu [Katarzyny z M.] starościny krak. w sprawie z Zuzanną wdową z Krakowa o obrus i ręcznik oraz inne rzeczy wart. 2 grz. (SP 2, 2243); 1429 → Kalina Wielka p. 3; 1452 Jan Chniowski włodarz pana [Jana] Melsztyńskiego w Piotrkowicach (OK 9 s. 233); 1456 Piotr Zaklika i Piotrówka z Mianowa [ziemia łęcz.] oraz Daniel z Biechowa [pow. wiśl.] dworzanie Jana Melsztyńskiego z M. (OK 7 s. 589); 1463 Maciej Brożyna pełnomocnik Melsztyńskiego → p. 3e; 1482 Jakub z Krakowa pisarz i pełnomocnik Spytka z M. (OK 3 s. 288-90); 1486 Zawiszka opiekun Jana Melsztyńskiego starszego s. Spytka z M. (Spominki Przeworskie, w: MPH 3 s. 273); 1489 Klemens łowczy Spytka z M. (OK 11 k. 293r-v); 1499 Tomasz sługa Spytka z M. → p. 3e; 1501 Andrzej Czermieński sługa Spytka kaszt. zawich. i Mik. Pietrzykowski włodarz wsi Piotrkowice (OK 17 s. 791-2).

5a. Kościół par. Ś. Krzyża na podzamczu. 1364 Mikołaj z Kurnika kan. krak. wikariusz in spiritualibus Bodzęty bpa krak. zatwierdza uposażenie kościoła par. Ś. Krzyża w [na podzamczu] M., ufundowanego przez Jana z M. wwdę sand. Kościół otrzymuje siedlisko z ogrodem k. tegoż kościoła, role w Charzewicach, położone na wzgórzu k. winnicy i ciągnące się do granic Faliszowic, karczmę z ogrodem w Charzewicach, dzies. w Charzewicach i Żabnie [pow. pilzn.] (ZDM 4, 971); 1402 Wawrzyniec pleb. kościoła Ś. Krzyża przed M. skazany na karę XV za naganienie komornika przed sądem ziemskim w Czchowie (ZCz. 1 s. 71); Pietrasz z Zabawy spowiada się u Wawrzyńca pleb. kościoła Ś. Krzyża pod zamkiem M. przeciwko Jaszkowi z Domasławic (ZK 3a, s. 473); 1423 Piotr pleb. z M. (OK 4 k. 294r); 1470-80 kościół par. drewniany pod wezw. Ś. Krzyża usytuowany przed zamkiem M. i znajdujący się pod pieczą dziedziców tegoż zamku. Pleban posiada dom i sad. Do par. należą: Charzewice (Karnowicze, Karnowycze), Zawadka i Podbrzeże (DLb. 1 s. 14; 2 s. 139); 1472 → p. 3e; 1478 Marcin wikary w M. (OK 3 s. 137); 1488-9 Andrzej pleb. z M. (OK 11 k. 189v, 218r, 230r, 289v, 291v, 298r, 307v); 1488-9 Jakub prebendarz w kościele w Otwinowie procesuje się z Andrzejem pleb. kościoła Ś. Krzyża pod M. o dzies. w Faliszowicach (OK 11 k. 189v, 291v, 298r, 307v).

1502 6 XI w Krakowie w domu pani Przedborowej przy ul. Gołębiej Spytek z M. kaszt. zawich. daje plebanowi kościoła Ś. Krzyża na podzamczu M., z dawna ufundowanego, staw z zagrodą i zagrodnika Bernasia osadzonego w Wieleni, z rolami nieuprawianymi i chmielnikami i z rolą, gdzie wcześniej znajdował się chmielnik, po obu stronach potoku Wieleni na długość od stawu młyna aż do Głuchej Debrzy, a na szerokość od pobliskiej góry przy tymże stawie aż do drogi do Gwoźdzca w zamian za karczmę na Ujeździe z dawna należącą do tegoż kościoła (OK 24 s. 422-3; 37 s. 713-4; Mp. 5 R 38; T 124)74W hasłach Głucha Debrz i Gwoździec p. 2 zapiskę umieszczono pod błędną datą 1492; Szymon bakałarz niegdyś pleb. w M. (OK 24 s. 422-3; 37 s. 713-4; Mp. 5 R 38; T 124); 1503 9 III wpis zamiany Spytka z M. z plebanem kościoła Ś. Krzyża do ksiąg kościelnych (tamże); 1503-15 Franciszek ze Lwowa pleb. pod zamkiem M. (OK 23 s. 203; 24 s. 476; 35 s. 357, 379, 471; 36 s. 4; 37 s. 842-3, 889, 894-5; Ep. 5 k. 268r; AKapKrak., Regestrum contributionis s. 41; T. Glemma, Wizytacje diecezji krakowskiej z lat 1510-1570, NP 1, 1946, s. 47); 1504 Franciszek ze Lwowa pleb. pod M. zamienia tę parafię z Janem z Klukowa na parafię w Lipie (in Lijpa). Jan przez 3 lata ma płacić Franciszkowi po 6 grz. (OK 37 s. 842-3); 1507 Franciszek pleb. w M. ma zapłacić 6 grz. Mikołajowi z Bobowej klerykowi w kaplicy Hinczy (OK 23 s. 203); 1512 tenże pleb. z M. występuje przeciwko Jakubowi karczmarzowi z Opatkowic o 3 grz. za kupioną od plebana dzies. z połową słomy (OK 36 s. 4); 1513 tenże pleban oskarżony z okazji wizytacji archidiakonatu krak. (T. Glemma, Wizytacje, s. 47); parafia M. oceniona na 1 grz. Franciszek pleb. płaci 1 wiard. (AKapKrak., Regestrum contributionis, s. 41).

1516-7 Jan Bawczowski z Przedborza [pow. chęc.] pleb. kościoła „sub Melschtyn” (OK 35 s. 697; 58 s. 1130; Ep. 6 k. 97; 8 k. 29v); 1516 tenże Jan ma zapłacić 2 grz. 6 gr Stanisławowi pleb. z Czernichowa (OK 35 s. 697); 1517 12 I Jan Bawczowski z Przedborza pleb. kościoła Ś. Krzyża pod zamkiem M. rezygnuje z probostwa na ręce bpa krak. Jana Konarskiego. Mik. Jordan z M. kaszt. wojn. prezentuje Jakuba ze Strykowa na plebana; 14 III tenże biskup mianuje Jakuba Strykowskiego kleryka zakonu Braci Mniejszych rektorem kościoła Ś. Krzyża pod zamkiem M. po rezygnacji Jana Bawczowskiego (Ep. 6 k. 97; 8 k. 29v); 1517-19 Jakub Strykowski ze Strykowa [woj. sier.] pleb. w M. (Ep. 6 k. 97; 8 k. 29v; OK 37 s. 124, 131, 137, 201, 255, 295, 303, 305, 312, 317, 326, 328, 345, 366, 377-8, 382-3, 387, 392, 404, 412, 548, 560, 565, 569, 583, 589, 601, 625, 637, 672, 678-80, 685-6, 688, 700, 713-4, 799, 842-3, 889, 891, 894-5; 44 s. 17; 58 s. 1130; M. Smoleński, Melsztyn → p. 7, s. 98-100); 1517 spór między Jakubem Strykowskim pleb. kościoła par. pod M. z byłym plebanem tegoż kościoła Janem Bawczowskim kończy się ugodą, na mocy której Jakub w zamian za zrzeczenie się przez Jana praw zobowiązuje się na piśmie (na papierowej cedule) własnoręcznie napisanym spłacać 3 grz. z tytułu wynagrodzenia należnego Jerzemu z Ciechanowa kan. opol., a wynoszącego 9 grz., zabezpieczonego na tymże kościele. Ceduła zostaje spisana w domu plebana pod M. w obecności Andrzeja z Żydaczowa kantora tarnowskiego i Hieronima wikarego kościoła pod M. (OK 37 s. 201); Jakub Strykowski pleb. kościoła Ś. Krzyża pod M. zobowiązuje się kapłanowi Maciejowi z Żabna pełniącemu przez pełny rok posługę przy kościele Ś. Krzyża płacić za każdy kwartał po 3 wiard., dostarczać mu każdego dnia obiad i piwo za 6 oboli, dawać całą kwestę kościelną, zapewnić ciepłą izbę i inne niezbędne rzeczy w okresie zimy (OK 37 s. 255); tenże Jakub jest jednym z kandydatów prezentowanych do altarii NMP w kaplicy Szafrańców w kat. krak. (OK 37 s. 305, 317); 1517-8 tenże Jakub procesuje się z Klemensem pleb. Żabna i z Mikołajem pleb. Odporyszowa o dzies. z ról folw. w Żabnie i w związku z tymże sporem przedkłada w akcie notarialnym dok. z 1364 r., zatwierdzający uposażenie kościoła sporządzony „in sala inferiori ante stubam in castro M. dicti comitis palatini Sandomiriensis” (OK 37 s. 326, 328, 345, 366, 375-8, 382-3, 387, 392, 404; ZDM 4, 97175S. Kuraś, wydając ten dok., podaje błędnie pleb. Jakuba Stejkowskiego zamiast Jakuba Strykowskiego); 1518 tenże Jakub okazuje odpis z 9 III 1503 r. z akt wikariatu Jana Baruchowskiego, zawierający zapis stawów z zagrodą i zagrodnikiem kościołowi Ś. Krzyża pod M. przez zm. Spytka z M. kaszt. zawich. nadanych [w 1502 r.] (OK 37 s. 548); tenże procesuje się o dzies. w Żabnie (OK 37 s. 404, 412); tenże kwituje szl. Hier. Braciejowskiego sługę Mik. Jordana z zapłaty pożyczonych mu 4 fl. w złocie (OK 37 s. 583); szl. Marcin Zajączek włodarz z M. pozywa Jakuba Strykowskiego pleb. pod M. o zabranie przez niego z kościoła tamże wielkiej skrzyni zawierającej wyposażenie plebana z pewnymi rzeczami i księgami kościelnymi, a wyłączonymi przez tegoż Jakuba z tego wyposażenia i o wywiezienie ich do Krakowa wbrew woli burgrabiego. Zajączek domaga się ich zwrotu. Pozywa go też o brak 300 fl. w szkatule i zabranie ze skrzyni, tuniki i brunatnej szaty, którymi okryte były te księgi (OK 37 s. 601); tenże Jakub okazuje pewne przyw. napisane [w 1502, 1503] na pergaminie pod tytułem i pieczęcią zm. Spytka z M. kaszt. zawich. w sprawie darowizny sadzawki z zagrodą i zagrodnikiem Bernasiem osadzonym w Wieleni. Pieczęć Spytka znajduje się w drew. białej szkatułce. Pergaminy okazane do oceny autentyczności Marcinowi Wolskiemu pisarzowi, Stan. Bielowi prof. teologii dziekanowi św. Floriana na Kleparzu i doktorowi Jakubowi z Iłży (OK 37 s. 625).

1519 Jakub Strykowski okazuje dok. z 1502 r. Spytka z M. kaszt. zawichojskiego, w sprawie uposażenia plebana melsztyńskiego, który zostaje wpisany do akt oficjalatu (OK 37 s. 713-4); Mik. Jordan kaszt. wojnicki dz. zamku M. godzi się z Jakubem Strykowskim pleb. pod M. w sprawie wszelkich krzywd i bezprawia. Obie strony wyrzekają się machinacji. Świadkami ugody są: Mik. Bedleński scholastyk, Mik. Lanckoroński z Brzezia wikariusz generalny, Andrzej Zakrzewski dworzanin król. i Jan z Oświęcimia dr sztuk i teologii, kan. krak. (OK 37 s. 799); Jakub Strykowski pleb. w M. pozywa przed sąd biskupi Mik. Jordana, który nabywszy w 1511 r. dobra melsztyńskie nie wywiązuje się z obowiązków wobec plebana. Wyrokiem sądu Jordan ma dawać plebanowi drzewo na jego potrzeby, zezwala na połów ryb w Dunajcu oraz oddaje plebanowi rolę za winnicą i ogrody przy kościele oraz zapisuje 60 gr na karczmie zw. Olszowa, położonej pod zamkiem M. (M. Smoleński, Melsztyn → p. 7, s. 98-100); w związku z koniecznością objęcia kościoła par. Ś. Krzyża pod M. przez nowego plebana toczy się sprawa o pewne długi między Franciszkiem pleb. w Lipie niegdyś pleb. pod M. i jego pełnomocnikiem Stan. Brzezickim przeciwko Kasprowi Podłęskiemu dziekanowi w kościele Wszystkich Świętych w Krakowie, Grzegorzowi z Szamotuł [Wielkopolska] dr dekretów, Grzegorzowi z Ciechanowa [Mazowsze] kan. opol. i Jakubowi Strykowskiemu następnemu pleb. w tymże kościele. Franciszek ma dok. nominacyjny na parafię pod M., którą zamienił z Janem Klukowskim na parafię w Lipie zgodnie z aktem notarialnym, który wpisuje do akt. Parafię w M. miał Grzegorz z Ciechanowa kan. opol. (OK 37 s. 842-3); Jakub Strykowski pleb. w Mominie [pow. sand.] występuje przeciwko Franciszkowi pleb. w Lipie (OK 37 s. 889); Mik. Jordan kaszt. wojn. dz. zamku M. występuje przeciwko Jakubowi Strykowskiemu [niegdyś] pleb. pod M. (OK 37 s. 891) 19 XI Franciszek zgłasza roszczenia do objęcia na powrót beneficjum w M. przeciwko Jakubowi Strykowskiemu niegdyś pleb. pod M., gdyż nie został spłacony i w tej sprawie przedkłada dok. Spytka z M. prezentującego go na plebana i dok. kardynała Fryderyka Jagiellończyka z nominacją dla Franciszka (OK 37 s. 894-5); 1519-29 Kasper Podłęski pleb. pod M. (Wypisy z lat 1516-1525, nr 103 przyp. 3; Cracovia artficum suppl. 1462-1475, s. 105 przyp. 158; LR s. 59).

1520 Jan Kanczuka niegdyś komendatariusz w M. (OK 44 s. 249); Stanisław pleb. „im Melsthyn alias in Thąnczyn” posiada dzies. w Gnatowicach (OK 44 s. 345)76Zapewne był pleb. w M. przed 1517, skoro w 1518 r. przejął parafię w Tęczynku (in Tenczyn) po rezygnacji Jana z Kleparza (Ep. 8 k. 61v); 1527 parafia pod M. oceniona na 1 grz., pleban płaci 15 gr (AKapKrak., Liber retaxationum, k. 41v); 1529 Kasper Podłęski pleb. z M. posiada karczmę w Charzewicach z której karczmarz płaci czynsz 1 grz., dzies. snop. z ról folw. i od zagrodników w Charzewicach wart. 8 grz., tamże „apud polas” wart. 1 grz., z pewnych ról w Podbrzeżu wart. 4 grz., z wsi Stróże wart. 3 grz., dzies. pien. od sołtysa w Zawadce w wysokości 12 gr oraz 1 kopę gr stołowego i kolędy, wart. całego uposażenia 18½ grz.; Jakub kantor jarosławski zarządca i posiadacz kościoła par. w M. (LR s. 59); 1532 7 X Jakub „de Costen” [może z Kościana w woj. pozn.] kan. tarn. pleb. kościoła Ś. Krzyża pod zamkiem M. rezygnuje z parafii na rzecz Kaspra Podłęskiego kan. krak., a ten ceduje tę parafię na rzecz Mik. Grabowskiego (Ep. 13 k. 159v); 19 X Jan i Spytek Jordanowie z Zakliczyna i M. prezentują Mik. Grabowskiego na plebana kościoła Ś. Krzyża pod zamkiem M.; tenże Mikołaj mianowany pleb. kościoła par. pod zamkiem M. pod dobrowolnej rezygnacji Kaspra Podłęskiego kan. krak. ostatniego posesora (Ep.13 k. 164v; 14 k. 29v); 1532-48 Mik. Grabowski pleb. kościoła pod M. (Ep. 13 k. 159v; 14 k. 29v; 18 k. 164r; OK 52 s. 329; 96 s. 58; Ad. 1 s. 149, 202; AKapKrak., Regestrum contributionis, k. XXv); 1539 parafia pod M. oceniona na 1 grz. Mik. Grabowski pleb. kościoła płaci 1 wiard., a wikary ½ gr (AKapKrak., Regestrum contributionis, k. XXv); 1545 Stanisław wikariusz w M. (OK 78 s. 826-7); 1548 Grzegorz z Okocimia nauczyciel (minister ecclesie) w M. (OK 96 s. 58); 1565-1570 wizytacja diec. krak., w tym także parafii M., przeprowadzona na polecenie bpa krak. Filipa Padniewskiego (T. Glemma, Wizytacje, s. 79); 1597 pleban drew. kościoła pod wezw. Podniesienia Krzyża Ś. miał 1 ł. roli i karczmę w Charzewicach, które zagarnął dziedzic, ale jest nadal uposażony czynszem i dzies. z tego łana roli i karczmy w Charzewicach, dzies. snop. z ról folw. i od 5 kmieci, z roli kmiec. zw. Połomba i sołectwa przejętego przez dwór, z pól zw. Bania i Łukówka, z wsi Podbrzeże, z wsi król. Stróża, z pola zw. Nakieł należącego do folwarku Wesołów, dzies. od zagrodników mieszkających wokół zamku. Pleban ma plebanię z ogrodem i sadem, płaci 8 zł nauczycielowi nie posiadającemu domu; do par. w M. należą: zamek M. z zagrodami przed zamkiem, Charzewice, Podbrzeże, Zawadka i Wielenia (WR k. 101).

5b. Ołtarz przenośny dziedziców z M.: 1486 Spytek z M. kaszt. zawich. uzyskuje zezwolenie na korzystanie z ołtarza przenośnego (M. Sandozówna, Melsztyn → p. 7, s. 45).

6a. Działalność publiczna Melsztyńskich - ważniejsze sprawy.

Działalność polityczna i publiczna Jana Melsztyńskiego. 1355 Jan kaszt. wojn. uczestniczy w poselstwie do Budy od króla Kazimierza W. do króla Węgier Ludwika (KK 1, 201); 1364 Jan wwda sand. świadkuje na akcie erekcyjnym Uniw. Krak. (KUJ 1, 1); 1375 → p. 3f; 1377 Jan kaszt. krak. bierze udział w oblężeniu Bełza przez wojska Ludwika króla Węgier i Polski (Mp. 3, 893).

Dokumenty wystawione przez Spytka wwdę krak. 1383 Spytek wwda krak. i star. biec. wystawia dok. dla wsi → Libusza w ziemi biec. p. 4 (Mp. 3, 934; MS 4, 11844; Suppl. 314; MBiecza 12); 1384 Marek z Wolwanowic przedkłada przed sądem dok. sędziego [Spytka] wwdy krak. w sprawie z Dobkiem z Wolwanowic (SP 8, 2602); 1387 Spytek wwda krak. wraz z innymi dostojnikami wystawia glejt dla posłów m. Lwowa (AGZ 3, 41); 1390 Spytek wwda i star. krak. zaświadcza o sprzedaży wsi Chrapkowice w ziemi krak. [woj. sand. pow. wiśl.] za 200 grz. gr pras. Janowi bpowi krak. (KK 2, 366); 1391 tenże zaświadcza o sprzedaży przez Tomasza Łąkwę i jego ż. Morzkę mieszczan krak. Krystynowi z Ostrowa kamienicy przy ul. Grodzkiej w Krakowie między łaźnią a domem Mik. Strzały (KK 2, 374); tenże zaświadcza o rezygnacji Mik. Wątróbki ze Strzelec z pewnych praw w granicach wsi bpa krak. Zaborów, Szczurowa, Niedzieliska, Rajsko i Rząchowa [w pow. pilzn.] temuż biskupowi (KK 2, 375-6); tenże rozsądza spór między kmieciami wsi Przecławice a Stanisławem prep. miech. i Jakubem sołtysem z Przecławic o utratę dok. lokacyjnego wsi (ZDM 1, 197); tenże zaświadcza, że wg zeznania Stogniewa prep. kl. zwierzyn. las Koło z łąką należy do wsi Tropiszów kl. staniąt. (ZDM 4, 1096b); 1392 tenże Spytek poświadcza sprzedaż przez Dziersława s. Pełki sędziego ziemskiego sand. wsi Przewrocie i Poręba w ziemi sand. Janowi z Tarnowa (AS 2, 70); 1393 tenże zaświadcza o zastawie wsi Naramy w ziemi krak., dokonanym przez Zawiszę z Płazy i jego ss. Miczka i Jana na rzecz Grzegorza Nekandy z Grzegorzowic (KK 2, 395); tenże uwalnia mieszczan krak. od zwyczaju ofiarowywania mu jako wwdzie krak. postawu sukna brukselskiego z okazji wyboru nowej rady miejskiej w Krakowie (KMK 1, 78); tenże rozsądza spór między kl. jędrz. a dziedzicami Skroniowa o sołectwo w Słaboszowicach (ZDM 4, 1119); tenże zaświadcza o sprzedaży dwóch ścian domu przy ul. Ś. Anny w Krakowie przez Małgorzatę wd. po Szczepanie Pęcherzu z Rzeszotar Żydowi Josmanowi (KUJ 1, 8); 1394 tenże zaświadcza o sprzedaży przez tę wdowę domu przy ul. Ś. Anny w Krakowie Gerhardsdorfowi mieszcz. krak. (KUJ 1, 9); tenże wystawia 2 kolejne dok. (KUJ 1, 10, 14); tenże rozsądza spór między Żydem Josmanem a rajcami Krakowa (ZDM 6, 1842); tenże zaświadcza o sprzedaży przez Klemensa z Moskorzewa pkancl. za 200 grz. Mikołajowi kan. krak. domu naprzeciw kościoła Ś. Andrzeja w Krakowie (KK 2, 399); tenże rozsądza spór pomiędzy Bardiowem [Słowacja] a Nowym Sączem zewalając kupcom bardiowskim przejeżdżać przez Grybów z ominięciem Nowego Sącza, ale tylko z własnymi towarami (Sroka Dokumenty 1, 27); Mikołaj żupnik przedkłada dok. Spytka wwdy i star. krak. uwalniający go od sprawy z dziećmi zm. Gocza o dług (KRK 2 s. 114); 1395 Stanisław z Racławic sędzia Spytka wwdy i star. krak. orzeka w sporze między kmieciami z Baranowa kl. Klar. Ś. Andrzeja a Świętosławem kmieciem z Piotrkowic, że na podstawie przedłożonego przez nich przyw., nie odpowiadają oni przed sądem wwdy krak. (KK 2, 402); Spytek wwda i star. krak. widymuje dok. Bolesława Wstydl. z 1257 dla kl. Klar. z Zawichostu (KK 2, 403); tenże potwierdza m. Wieliczce posiadanie pr. niem. zgodnie z przyw. Kazimierza W. mieszczanie Wieliczki mają odpowiadać wobec wójta dziedz. (Katalog rękopisów Muzeum Żup Krakowskich z lat 1518-1971. Teki Fischera, wyd. K. Dziwik, s. 18-9; F. Sikora, Wójtostwo → p. 7, s. 222); 1396 tenże rozsądza spór między kmieciami wsi Tarnowy a kl. imbr. na korzyść klasztoru nakazując kmieciom uiszczać świadczenia (Imbr. 14); tenże ustala granice między wsią Raciborowice kap. krak. a wsią szlach. Zdziesławice [Zesławice], → Kończyce p. 2 (KK 2, 414; DLb. 1 s. 156); 1398 tenże rozsądza spory graniczne między książętami maz. Ziemowitem i Januszem (Kodeks dyplomatyczny księstwa mazowieckiego, wyd. T. Lubomirski, W. 1863, 129); przed 1400 Spytek wwda krak. wystawia dok. (Sroka Dokumenty 1 → p. 7, 59)77Być może dok. identyczny z dok. wystawionym przez Spytka 1 X 1394 r. (Sroka Dokumenty 1, 27).

Inne formy działalności publicznej Spytka wwdy krak. 1384 2 III na zjeździe rycerstwa w Radomsku Spytek z M. wwda krak. zostaje powołany do sześcioosobowego zarządu w ziemi krak. (CE 1, 2); tenże Spytek wysłany wraz z Sędziwojem z Szubina i Jaszkiem z Tarnowa z misją do Zygmunta Luksemburskiego przebywajacego w Lubowli w celu ustalenia ostatecznego terminu przybycia królewny Jadwigi do Polski (DHn. 10 s. 136-8); 1386 2 II tenże Spytek uczestniczy w uroczystym powitaniu Jagiełły wielkiego ks. Litwy w Lublinie (DHn. 10 s. 151); 1387 II-III tenże bierze udział w wyprawie wojennej królowej Jadwigi na Ruś Halicką w celu przyłączenia jej do Królestwa Polskiego (AGZ 3, 41; Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 106-7); 1391 Spytek uczestniczy w wyprawie wojennej na krak.-wiel. posiadłości księcia Władysława Opolskiego, dowodzi oddziałami skierowanymi na Wieluń, Ostrzeszów, Bolesławiec. Po zdobyciu przez oddziały królewskie zamku Olsztyn przebywa tam przez jakiś czas wysyłając posłów i odbierając transporty siarki z Krakowa na potrzeby wojenne (KRK 2 s. 234, 297; DHn. 10, s. 213-6; J. Laberschek, Wyprawa zbrojna króla Władysława Jagiełły na krakowsko-wieluńskie posiadłości księcia Władysława Opolczyka w 1391 r., w: Społeczeństwo Polski Średniowiecznej 6, W. 1994, s. 156-7; tenże, Wojna króla Władysława Jagiełły z księciem opolskim Władysławem. Batalia o odzyskanie Olsztyna, Częstochowy, Kłobucka, Krzepic i Wielunia w 1391 r., Almanach Częstochowy 1993, s. 5-10; J. Sperka, Wojny Władysława Jagiełły z księciem opolskim Władysławem (1391-1396), Cieszyn 2003, ss. wg ind.; 1392 Spytek z M. przebywa w Budzie z misją dyplomatyczną (KRK 2 s. 238-9; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7 s. 109); 1392-5 Sułek [z Góry] sędzia grodzki krak. Spytka (ZK 1c, s. 34, 320, 371; Fed. s. 138); 1393 25 III, 19-21 IV Spytek z M. uczestniczy w rokowaniach polsko-krzyżackich w Toruniu (CE 1, 24; Codex epistolaris Vitoldi magni ducis Lithuaniae 1376-1430, cz. 1, wyd. A. Prochaska, Kr. 1882, 102); [VIII-X] tenże bierze udział w wyprawie zbrojnej przeciwko Władysławowi Opolskiemu (KRK 2 s. 246; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7 s. 110); 1396 5 VIII tenże uczestniczy w Opolu w zawarciu pokoju między Władysławem Jag. a bratankami księcia Władysława opolskiego Bolkiem, Bernardem i Janem bpem kamieńskim [w Kamieniu Pomorskim] (Dogiel s. 539-40); 27 X poświadczony sąd pana [Spytka star.] krak. (ZK 1c, s. 468)78O funkcjonowaniu sądu wwdy krak. zob. J. Laberschek, Dobra ziemskie urzędu wojewody krakowskiego w średniowieczu, w: Cracovia-Polonia-Europa, s. 107 i Fed. s. 64; 1397 I Spytek z M. przebywa w Mołdawii u wwdy mołdawskiego Stefana w Suczawie, który daje Spytkowi list żelazny na podróże do Suczawy i z powrotem (Codex epistolaris Vitoldi, cz. 1, 136; AS 1, 21); 14 VIII tenże Spytek uczestniczy w zjeździe monarchów Władysława Jag., Jadwigi i Zygmunta Luksemburskiego w Starej Wsi [Słowacja] (AGZ 6, 6; Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 114-5); 3 X Szymek ślepiec [z Wieliczki] odwołuje się do księgi sąd. pana wwdy krak. [Spytka z M.] „pro wstecz” w sprawie z Klemensem z Łapanowa (SP 8, 6019); 1398 w Bądkowie [Mazowsze] Spytek z M. pośredniczy w zawarciu ugody między książętami maz. Siemowitem i Januszem (Kodeks dyplomatyczny księstwa mazowieckiego, wyd. T. Lubomirski, W. 1863, 129); 1399 8 I Jaszek z Polaninowic w sprawie z Maciejem z Irzykowic o odwołanie się do księgi [sąd. wwdy. krak.] Spytka [z M.] (SP 8 uw. 275/12); 10 V sąd ziemski krak. utrzymuje Iwana z Wywły w posiadaniu sołectwa w Kolbarku do czasu rozsądzenia przez Spytka wwdę krak. sporu o nie pomiędzy tym Iwanem a [sołtyską] Jachną Rybczyną [wd. po sołtysie Mirosławie Rybce] (SP 8, 8708); Elżbieta ż. Wincentego kaszt. nakielskiego nie stawia się w sądzie przeciwko Spytkowi wwdzie krak. o porękę z racji wiana. Wierzchosław pełnomocnik Spytka przedkłada dok., że Spytek był pozywany (SP 8, 8750); 14 VIII w bitwie wojsk litewsko-polskich z Tatarami nad rzeką Worsklą ginie Spytek z M. wraz z wieloma swoimi dworzanami (Rocznik Świętokrzyski, wyd. A. Bielowski, MPH 3 s. 82; DHn. 10 s. 226-9).

Działalność publiczna Melsztyńskich w XV w. 1423 Jan i Spytek z M. uczestniczą w zjeździe monarchów w Kieżmarku (Kodeks dyplomatyczny Litwy, wyd. E. Raczyński, Wr. 1845, s. 300-3); 1424 Jan z M. pobiera od starosty krak. 1 grz. z zasiłku dla króla Węgier na wyprawę wojenną przeciw Husytom (SP 2, 1976); 1425 Jan s. Paszka Wieżnego niegdyś ze Słupowa obiera sobie Jana z M. na opiekuna, a Jan z M. zobowiązuje się tegoż Jana „swego bratanka” [herbowego] bronić we wszelkich sprawach (SP 2, 2009); 1427-8 Jan Melsztyński przebywa na Węgrzech (ZP 20 s. 100, 118 - jako zm.; RCz. k. 12 - jako zm.; SP 2, 2255 - jako zm.; ZK 9 s. 41-2 - jako zm.); 1427 26 VIII Paweł z Chrząstowa [pow. pilzn.] winien w określonym terminie zadośćuczynić Jaszowi z Oporzyszowa [pow. pilzn.] z tytułu poręki za Jana Melsztyńskiego, który zobowiązał się przed tym ustalonym terminem wrocić z Węgier. Jeśli Jan nie wróci z Węgier w tym czasie wówczas termin ulegnie przesunięciu, a gdy Jan i w tym czasie nie przybędzie, wówczas Paweł zadośćuczyni Jaszowi zgodnie z zapisem w księgach (ZP 20 s. 100); 1428 15 V tenże Paszek ręczy Janowi z Laskówki [Odporyszowskiej w pow. pilzn.] za [zm.] Jana Melsztyńskiego z racji 40 grz. (ZP 20 s. 118); 1432 Spytek Melsztyński ręczy za Szczepana Rybkę z Gołczowic, że będzie go trzymał u siebie i strzegł aż do chwili, gdy ten się oczyści z zarzutów i zobowiązuje się go postawić przed kaszt. i star. krak. (GK 4 s. 673); 1434 Spytek z M. wraz z Dziersławem z Rytwian inicjuje zjazd szlachty w Opatowie w celu odłożenia koronacji starszego syna Władysława Jag. do jego pełnoletności (DHn. 11-2 s. 130-2); 25 VII Spytek z M. usiłuje bez powodzenia nie dopuścić do koronacji małoletniego Władysława s. Jagiełły na króla Polski w kat. krak. (DHn. 11-2 s. 134-7); 1435 na zjeździe duchowieństwa i panów świeckich w Piotrkowie Spytek z M. domaga się zmian w oddawaniu dziesięcin (DHn. 11-2 s. 154-5); 1438 Spytek z M. w odpowiedzi na zarzuty o sprzyjanie schizmatykom czes., przyjmowanie komunii pod dwiema postaciami i udzielanie schronienia heretyckim kapłanom urządza wraz z księciem ruskim Fryderykiem Ostrogskim zbrojny najazd na klucz majątkowy uszewski bpa krak. Zbigniewa [Oleśnickiego] i łupi oraz niszczy dwór, folwark i dobra w Uszwi (DHn. 11-2 s. 176-7); 1439 V Spytek z M. organizuje konny poczet, złożony z przyjaciół swoich i domowników i oddział piechoty, złożony z kmieci z wsi własnych, i przybywa do wsi Piasek Wielki niedaleko Nowego Miasta Korczyna, w której zakłada obóz wojskowy (DHn. 11-2 s. 202-3); → p. 3b; 3 V ponad 168 przedstawicieli rycerstwa, w tym Spytek z M., zwracając się ku majestatowi króla Władysława III, zawiązuje w Nowym Mieście Korczynie konfederację stawiającą sobie za cel wyprowadzenie Królestwa ze złego stanu [pod rządami bpa krak. Zbigniewa Oleśnickiego] i pociągnięcie przed sąd królewski wszystkich osób szkodzących państwu (CE 2, 255; B. Czwojdrak, Kilka uwag → p. 7, s. 206); następnie tenże Spytek dokonuje najazdu na Nowe Miasto Korzyn i grabi mienie swoich przeciwników politycznych [zwolenników bpa Zbigniewa Oleśnickiego], a następnie zakłada obóz pod miastem (DHn. 11-2 s. 202-3; B. Czwojdrak, Kilka uwag → p. 7, s. 199, 207-9); tenże wycofuje się ze swym wojskiem spod Nowego Miasta Korczyna i rozbija obóz we wsi Grotniki nad Nidą opasując go wozami i umacniając wałami i fosami (DHn. 11-2 s. 203; B. Czwojdrak, Kilka uwag → p. 7, s. 209-10); piechota królewska pod dowództwem Hińczy z Rogowa i Dobiesława ze Szczekocin szturmem zdobywa obóz, wycina wielu obrońców i ciężko rani Spytka, nad którym odprawia się sąd (DHn. 11-2 s. 203-4; B. Czwojdrak, Kilka uwag → p. 7, s. 197-211); po śmierci Spytka wojska królewskie oblegają zamek Rabsztyn, który zostaje poddany, oraz zamek M., który po bezskutecznym oblężeniu ostatecznie zostaje przekazany wdowie po Spytku Beacie (DHn. 11-2 s. 204)79Właściwie to król zwrócił M. dzieciom Spytka (ZDM 8, 2566).

1440 Włodek ze Skrzynna oddala oskarżenia Zygmunta z Dzietrzychowic o szkodzenie wraz ze Spytkiem z M. panom Królestwa (SP 2, 2868); 1446 → p. 3e; pan [Jan? Melsztyński] przebywa w Czchowie, a następnie wyjeżdża do Piasku (RCz. k. 77v); 1447 rada m. Czchowa wydaje 1 grz. na obiad z okazji przyjazdu pana [Jana] Melsztyńskiego dla rozsądzenia spraw (RCz. k. 86v) [Jan?] Melsztyński rozsądza spór Czchowa z panem Jeżowskim → p. 3a; 1448 Jan z M. wraz z innymi dostojnikami ręczy za [swego szwagra] Michała Lasockiego Janowi z Czyżowa kaszt. i star. krak. pod zakładem 2000 grz., że ten uwolniony z wieży na zamku krak. stawi się na sejmie walnym przed sądem Kazimierza Jag. (SP 2, 3368); 1453 30 VI Jan z M. uczestniczy w sejmie walnym w Piotrkowie (CE 52-3); tenże Jan bierze udział w oblężeniu przez wojska polskie zamku Wołek, bronionego przez Janusza ks. ośw. (DHn. 12 s. 173-4); 1454 tenże Jan Melsztyński wzięty do niewoli przez Krzyżaków w bitwie pod Chojnicami (DHn. 12 s. 214; Spisy jeńców polskich z bitwy pod Chojnicami, wyd. M. Biskup, PH 56, 1965, s. 94; M. Biskup, Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackimn 1454-1466, W. 1967, s. 254, 256, 266); 1456 Jan z M. wybrany na sejmie walnym w Nowym Mieście Korczynie do rady dysponującej pieniędzmi z nowo uchwalonego podatku na wykup ziem pruskich i ziemi ośw. (DHn. 12 s. 265); 1458 Kazimierz Jag. zabezpiecza Janowi z M. sumę 5000 fl. węg. pożyczoną od niego na potrzeby Królestwa [w związku z wojną z Zakonem Krzyżackim] na mennicy w Krakowie i na żupach przem., tj. na miastach Sól i Tyrawa; tenże król poświadcza o zobowiązaniu jego poręczycieli do zapłaty 5000 fl. węg. Janowi Melsztyńskiemu (MS 1, 486-7; M. Biskup. Trzynastoletnia wojna, s. 521); 1459 Jan z M. wraz z innymi posłami ziemi krak. występuje zbrojnie w czasie sejmu walnego w Piotrkowie (DHn. 12 s. 329-31); 1461 pap. Pius II nakazuje Janowi z Tęczyna kaszt. krak. i Janowi z M. poprzeć zbrojnie w razie potrzeby nominata papieskiego na bpstwo krak. Jakuba Sienieńskiego z Sienna (Theiner 2, 178); → 3a; 1462 → p. 3a; 1463 w związku z rezygnacją Jakuba z Sienna z bpstwa krak. Kazimierz Jag. udziela przebaczenia Jakubowi jak też jego zwolennikom, m.in. Janowi Melsztyńskiemu (DH 5 s. 365); Jan z M. i Andrzej z Sienna w imieniu Jakuba z Sienna usiłują nakłonić króla do przyznania Jakubowi dochodów z klucza sądec. ale rada koronna i sam monarcha sprzeciwiają się uszczuplaniu majątku bpstwa krak. (DH 5 s. 382); 1465 Szczepan Pogórski tenut. będziński i Piotr Szafraniec z Pieskowej Skały oświadczają, że przejęli dok. król. dotyczące dóbr będzińskich, które zmarły ojciec Piotra pkom. Piotr Szafraniec przekazał do wiernych rąk Jana Melsztyńskiego zakonnika reguły Ś. Franciszka (ZK 17 s. 321); 1468 Jan Melsztyński, występujący pod zakonnym imieniem Wiktoryn, pielęgnujący chorych braci klasztoru w Tarnowie, sam pada ofiarą choroby zakaźnej (M. Sandozówna, Melsztyn → p. 7, s. 44); 1471 Spytek z M. uczestniczy w wyprawie wojennej królewicza Kazimierza Jagiellończyka po koronę Węgier, przebywając m.in. w Nitrze [dziś Słowacja] (DH 5 s. 557, 560); 1474 grupa możnowładców małopolskich, w tym Spytek z M., uzależnia swój udział w wyprawie zbrojnej Kazimierza Jag. na Śląsk dla zapewnienia panowania tutaj Władysławowi Jagiellończykowi, od uzyskania żołdu (DH 5 s. 610).

6b. Incydenty z udziałem Melsztyńskich i osób podległych Melsztyńskim. 1408 Jan i Spytek ss. [Spytka] z Rabsztyna wwdy krak. występują przeciwko Szczepanowi z Janowic [par. Opatkowice - dziś Zakliczyn] o obcięcie ręki kmieciowi Leonardowi „de Goscze” [nie zident.] na wolnej drodze publicznej (GK 1a k. 37, 41v); 1421 Szczepan kmieć z Paczółtowic występuje przeciwko Michałowi Tutuli kmieciowi z Zimnego Dołu i dziedzicowi Janowi z M. o to że wraz z 2 pomocnikami zadali mu 12 ran sinych i 2 krwawe (GK 1 s. 580, 590); 1438 z inspiracji Spytka z M. Jan Krzyżanowski z Krzyżanowic zdobywa i łupi zamek bpi Iłżę i porywa Jadwigę Księską [bratanicę Spytka z M.] (MPHn. 10 cz. 2, s. 224 - katalogi biskupów krak.; SP 2, 3164; Kurtyka Tęczyńscy, s. 472); 1449 [Jan] Melsztyński i Jarosławski ręczą bpowi krak. Zbigniewowi Oleśnickiemu za Jana z Kunowej, który utopił plebana z Siedlisk (Bon. 13 s. 196); 1453 Jan Melsztyński koresponduje z rajcami m. Koszyc [dziś Słowacja] w sprawie swego sługi Jana Kizwatera Botenwaltera mieszcz. krak., któremu mieszcz. koszycki Pangracz zabrał towary wart. 300 fl. i który to sługa schroniwszy się w zamku M. dokonywał napaści na kupców węg. i grabieży ich towarów (Akta odnoszące się do stosunków handlowych Polski z Węgrami, wyd. S. Kutrzeba, AKH 9, nr 26, 29-34, 36); 1461 Spytek Melsztyński wraz z towarzyszami ze szlachty broni się w wieży kl. Franciszkanów w Krakowie w trakcie rozruchów mieszczaństwa krak., które doprowadziły do zabójstwa Andrzeja Tęczyńskiego (DHn. 12 s. 358); 1463 Jan Melsztyński staje przy swoim człowieku, tj. mieszczaninie Piotrze Trutce z Brzeżka, w sprawie przeciwko celnikowi z Uścia Maciejowi Drożdżakowi, który zarekwirował Trutce na drodze 3 konie wart. 10 grz. i wóz wraz z towarem wart. 10 grz., a następnie oddał zabrany inwentarz i rzeczy do obory król. nie okazując ich woźnemu sąd. Karłowi (GK 17 s. 63); 1473 Spytek z M. oddala sądownie oskarżenia Beaty wd. po zm. Mikołaju z Besowa o krzywdy, zadanie 1 rany krwawej i 25 ran sinych, wyrzucenie z domu i zniesławienie (ZK 152 s. 374); 1494 Spytek z M. kaszt. zawich. wyręcza pod zakładem 500 grz. swego domownika szl. Więcława zw. Waczkówką od odbywania kary w wieży i zobowiązuje się w ciągu dwóch tygodni po uprzednim zawiadomieniu postawić tegoż przed sądem król. (GK 24 s. 520); 1505 Wincenty z M. oskarżony o maltretowanie i wygnanie ż. Polikseny oraz o cudzołożenie z Anną ż. kmiecia z Piasku Wielkiego a także z Anną mieszczką krak. zostaje wyrokiem sądu kościelnego zobowiązany do przyjęcia żony z powrotem; w związku z odmową Wincentego do przyjęcia ż. Polikseny zostaje orzeczona separacja małżonków (OK 24 s. 694-5; 27 s. 198-9; Ep. 5 k. 90, 133; F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 121, 123-124); 1507 → p. 3e; 1518 na wniosek Agnieszki wd. po Janie Melsztyńskim sąd grodzki krak. ogłasza banitą Wincentego Melsztyńskiego szlachcica nieosiadłego czyli gołotę (BJ rps 5348 cz. 2, s. 202); 1519 Wincenty Melsztyński uwolniony od kar kościelnych dzięki wstawiennictwu Doroty Waszowej płaci 2 grz. (OK 44 s. 121); 1532 Katarzyna z Dąbrowicy [Firlejówna] wd. po Stan. Tarnowskim [z Rzemienia] kaszt. sądec. występuje przeciwko Janowi Melsztyńskiemu nieosiadłemu o przywłaszczenie sobie srebrnego kubka wart. 3 grz., którego na jej życzenie miał doręczyć Ziemmermanowi złotnikowi krak. dla sporządzenia pasa (GK 42 s. 450; BJ rps 5348 cz. 2, s. 234; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 180).

6c. Przyjęcia do pr. miejskiego. 1537 Jan Jordan z Zakliczyna i M. przyjmuje pr. miej. krak. (Księgi przyjęć do pr. miej. w Krakowie 1507-72, wyd. A. Kiełbicka i Z. Wojas, Kr. 1993, nr 1822).

6d. Osoby pochodzące z M.: 1543 Jakub Gębka z M. woźny ziemski (GK 60 s. 306-7).

7. Źródła i literatura. 7a. Dodatkowe skróty. RCz. - Rachunki miasta Czchowa. APKr., Akta Depozytowe 514; Sroka Dokumenty - Dokumenty polskie z archiwów dawnego Królestwa Węgier, t. 1-4, wyd. S. Sroka, Kraków 1998-2008; Theiner - Vetera Monumenta Poloniae et Lithuaniae, t. 1-2, ed. A. Theiner, Romae 1960-1.

7b. Wykaz opracowań. M. Baliński, Spytko z Melsztyna i ród jego, Biblioteka Warszawska, t. 3, W. 1844; J. Bieniak, Rozmaitość kryteriów badawczych w polskiej genealogii średniowiecznej, w: Genealogia, Toruń 1982, s. 131-48; P. Boda, Zamek Melsztyn, Tarnów 2008; B. Czwojdrak, Kilka uwag o konfederacji Spytka z Melsztyna, „Średniowiecze polskie i powszechne”, t. 2, Katowice 2002, s. 197-211; W. Dworzaczek, Leliwici Tarnowscy. Z dziejów możnowładztwa małopolskiego. Wiek XIV-XV, W. 1971; S. Gawęda, Możnowładztwo małopolskie w XIV i w pierwszej połowie XV wieku, Kr. 1966, ss. wg ind.; M. Koczerska, Zbigniew Oleśnicki i Kościół Krakowski w czasach jego pontyfikatu (1423-1455), W. 2004, ss. wg ind.; S. Kołodziejski, Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego, Kr. 1994, s. 76-7, 157-8; J. Kurtyka, Tęczyńscy, Kr. 1997, ss. wg ind.; J. Laberschek, Melsztyński klucz majątkowy od połowy XIV do połowy XVI wieku, w: Fontes et historia. Prace dedykowane Antoniemu Gąsiorowskiemu, pod red. T. Jurka i I. Skierskiej, Poznań 2007, s. 117-143; tenże, Posiadłości Leliwitów Melsztyńskich w Krakowie, w druku; tenże, Uzupełnienia do genealogii Melsztyńskich herbu Leliwa, w druku; E. Łomnicka-Żakowska, Początki portretu polskiego. Adoranci w polskim malarstwie tablicowym, miniaturowym i ściennym w wieku XV i w pierwszych dziesięcioleciach wieku XVI, SŹ 14, s. 27-8; A. Marciniak-Kajzer, Fundacje architektoniczne małopolskich Leliwitów, Łódź 2001; taż, Zamek Melsztyn i jego wieże. Die Burg von Melsztyn und ihre Türme, „Archaeologia Historica Polona” 12, 2002, s. 81-90; A. Marzec, Urzędnicy małopolscy w otoczeniu Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego (1305-1370), Kr. 2006, ss. wg ind.; K. Moskal, Leliwici z Melsztyna i ich zamki, Nowy Sącz 2007 - książka wykorzystująca w głównej mierze ustalenia badawcze W. Dworzaczka i F. Sikory; A. Prochaska, Konfederacja Spytka z Melsztyna, „Przegląd Naukowy i Literacki” 15, 1887; M. Sandozówna, Melsztyn i jego okolice, Biblioteka Macierzy Polskiej, nr 61, Lwów 1911; F. Sikora, Dzieje osadnictwa i własności w regionie brzeskim, w: Brzesko. Dzieje miasta i regionu, oprac. zbiorowe pod red. F. Kiryka i J. Lacha, Brzesko 2006, s. 89-150; tenże, Wójtostwo wielickie w średniowieczu, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, Folia 21, Studia Historica 3, 2004, s. 222; ks. M. Smoleński, Melsztyn. O zamku i jego panach, o kościele i plebanach, z dodatkiem o Domosławicach, Kr. 1888; W. Sobczyński, Z dziejów religijności w dawnej Polsce. Kaplica zamkowa i kościół parafialny w Melsztynie w wiekach XIV-XVIII, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 24, 2005, s. 91-8; A. Sochacka, Konfederacja Spytka z Melsztyna z 1439 r. Rozgrywka polityczna czy ruch ideologiczny?, „Rocznik Lubelski” 16, 1973, s. 41-65; B. Śliwiński, Kasztelan krakowski Spycimir z Tarnowa i jego związki genealogiczne z możnowładztwem małopolskim w I połowie XIV wieku, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Historia XXVI, Toruń 1992, s. 105-112; tenże, O pochodzeniu kasztelana krakowskiego Spycimira z Tarnowa w świetle najnowszych badań nad genealogią jego rodziny, w: Venerabiles, nobiles et honesti. Studia z dziejów społeczeństwa Polski średniowiecznej. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Bieniakowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin i czterdziestopięciolecie pracy naukowej, Toruń 1997, s. 271-80; J. Tęgowski, Krąg rodzinny Jarosława Bogorii, w: Genealogia, Toruń 1993, s. 123-37; M. Turkawski, Spytko z Melsztyna wojewoda krakowski, założyciel Sambora, Lwów 1876; P. Węcowski, Działalność publiczna możnowładztwa małopolskiego w późnym średniowieczu, W. 1998, ss. wg ind.; M. Wolski, Dzieje miasta od lokacji do końca XVI wieku, w: Brzesko. Dzieje miasta, s. 151-98; L. Zarewicz, Leliwita Spicimir, kasztelan krakowski, praojciec Melsztyńskich i Tarnowskich (1312-1352), oraz monografia Melsztyna, Kr. 1890.

8. Kultura materialna. 1334 przy dok. perg. Kazimierza W. przechowywanym w kl. w Mogile przywieszona pieczęć z herbem Leliwa i z napisem w otoku: S. Spicimiri de Arena [z Piasku] (Mog. 59; F. Piekosiński, Pieczęcie polskie wieków średnich, cz. 1, Kr. 1899, s. 216); 1375 przy dok. dostojników rozstrzygających spór między kl. zwierz. a m. Krakowem przywieszona m.in. pieczęć z ciemno-zielonego wosku z herbem Leliwa i z napisem w otoku: S. Iohannis de Molstein (KMK 1, 49; F. Piekosiński, Pieczęcie, s. 267-8); 1387 przy dok. dostojników polskich dla m. Lwowa przywieszona m.in. pieczęć z herbem Leliwa i napisem: S. d[omi]ni Spi[t]ko de Mellstein (AGZ 3, 41); 1424 Jan z M. pozywa Katarzynę wd. po Hanusborku i jej s. Janowi [Hanusborkowi] z Krakowa o 1½ grz. szer. gr pras. i 4 grz. z racji pereł i o tyleż szkody (ZK 7 s. 410, 412); 1425 tenże Jan skazany na karę XV Katarzynie wd. po Hanusborku mieszczce krak. i tyleż sądowi za odbicie ciąży przez jego dwornika (ZK 8 s. 56); kosztowności Elżbiety z M. → p. 3e; 1427 Jan z M. w sprawie przeciwko Mikołajowi z Tochołowa o nie zwrócenie wypożyczonej zbroji wart. 30 grz. Mikołaj nie stawił się przed sądem i nie okazał dok. większej sprawy (ZK 196 s. 129); 1428 → p. 3h; 1429 ruchomości i kosztowności po zm. Janie z M. → p. 3e; 1448 kosztowności Jadwigi Melsztyńskiej z Książa → p. 3e; 1450 Wincenty z Kiszkowa przepisuje dla Jana z M. Historię Trojańską; księgozbiór w M. obejmuje m.in. Żywot Aleksandra Wielkiego i utwór Bocaccia De Tancredo Salernitano (J. Wiesiołowski, Kolekcje historyczne w Polsce średniowiecznej XIV-XV wieku, Wr. 1967, s. 141); 1511 kosztowności należące do Jana Melsztyńskiego → p. 3e; 1518 ruchomości, szaty, zbroje, oręż, kosztowności i gotówka po zm. Janie Melsztyńskim, wyniesione rzekomo z nowego domu Jana Melsztyńskiego w Pomianowej tuż po jego śmierci, a znajdujące się we dworze w Pomianowej → p. 3e zapiski z 24 I i 21 VI; 1521 Jerzy, Stanisław, Mikołaj i Adrian ss. Pawła Czarnego z Witowic oddalają przysięgą oskarżenia Stan. Lasockiego z Brzezin pkom. pozn. o zabranie z dworu w Pomianowej zbroi wojennych, 9 „sagittaria alias strzelcze cum omnibus attinenciis” i 10 kirysów (ZK 159 s. 558-9).

Na zworniku sklepienia krzyżowego w prezbiterium kościoła par. w Jasieniu znajduje się herb Leliwa (KatZab. t. 1, z. 3, s. 81); w kościele par. w Domosławicach znajduje się chrzcielnica kamienna z datą 1490 i herbem Leliwa, ufundowana przez Spytka z M. kaszt. zawichojskiego dla kościoła w M., a w wiekach późnieszych przeniesiona do Domosławic (W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 175; KatZab. t. 1, z. 3, s. 78; J. Kuczyńska, Średniowieczne chrzcielnice kamienne w Polsce, „Rocznik Historii Sztuki” 14, 1984 s. 43); po r. 1512 powstaje tryptyk przeznaczony dla kościoła w Szczepanowie, przedstawiający w części środkowej rodzinę Marii i klęczącą postać mężczyzny w zbroji z herbem Leliwa u kolan, który zdaniem E. Łomnickiej-Żakowskiej, Początki portretu → p. 7, s. 27-8, pokazuje osobę fundatora tryptyku, ówczesnego dziedzica Szczepanowa Jana Melsztyńskiego rycerza jerozolimskiego (W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 178 oraz ilustracje po s. 112); w kościele Ś. Trójcy w Krakowie w posadzce prezbiterium przy zakrystii znajdowała się pierwotnie wapienna płyta nagrobna Katarzyny Białuszyny z M. przedstawiająca matronę w podwice i welonie z różańcem w dłoni, z wyrytym imieniem, datowana na przełom XV i XVI w., obecnie wmurowana w południową ścianę korytarza łączącego furtę z krużgankiem (M. Sandozówna, Melsztyn → p. 7, s. 42; P. Mrozowski, Polskie nagrobki gotyckie, W. 1994, nr I 52, s. 195-6; Sz. Starowolski, Monumenta Sarmatorum, Kr. 1655, s. 158); w kościele ŚŚ. Katarzyny i Małgorzaty w Kazimierzu manierystyczny, dwukondygnacyjny nagrobek Wawrzyńca Spytka Jordana wwdy sand., krak., kaszt. krak. zm. 1568, wykonany ok. 1603 r., m.in. z postaciami: tegoż Wawrzyńca, jego ojca Mikołaja Jordana, matki Anny z Jarosławia i żony Anny z Sieniawskich (KatZab. t. IV, cz. IV Kazimierz i Stradom, tekst s. 112-3, ilustracje nr 729-34).

Dziś na W od wsi Melsztyn na wzgórzu nad Dunajcem ruiny zamku M. (G. Leńczyk, Katalog grodzisk i zamczysk z terenu Małopolski, oprac. S. Kołodziejski, Kr. 1983, s. 24, 78; M. Sandozówna, Melsztyn → p. 7, zamieszcza rysunki ruin zamku M. autorstwa W. Łuszczkiewicza i J. Matejki, rejestrujące obiekty i detale architektoniczne istniejące jeszce na przełomie XIX i XX stulecia, a dziś nie zachowane, np. bramę wjazdową zamku.

Uw. W 1436 r. przed sądem ziemskim przem. obradującym w Samborze występuje Iohannes Myelstinski, który wraz ze Szczepanem Knapem procesuje się z Sienkowiczem i Proczowiczem z Rudnik (AGZ 13, 97). Z racji występowania Jana przed sądem w sprawie z osobami niskiego pochodzenia należy go zaliczyć również do ludzi o miernym statusie. Nie można zatem utożsamiać tegoż Jana z żadnym z ówczesnych Melsztyńskich, tym bardziej, że Jan Melsztyński syn wwdy krak. Spytka zmarł w 1428 r. w Budzie, a jego bratanek również Jan Melsztyński, syn Spytka kaszt. biec. był w 1436 r. jeszcze dzieckiem.

W BPAN zachował się dok. perg., będący XVIII-wiecznym fals., zawierający bałamutną wiadomość o uposażeniu przez Wisława z M. w 1297 r. kościoła par. w Polnej (Katalog dok. perg. BPAN 1, 3).

Dzięki uprzejmości Pana dr Franciszka Sikory, który udostępnił wiele własnych wypisów z ksiąg oficjalatu krak., możliwe było znaczne poszerzenie i wzbogacenie p. 5 hasła Melsztyn. Pan Sikora był też łaskaw przeczytać w całości hasło i nanieść na nie istotne poprawki, za co składam mu serdeczne podziękowanie.

1 W 1796 r. parafię przeniesiono z M. do Domasławic, gdzie już w 1789 r. wybudowano murowany kościół (M. Smoleński, Melsztyn → s. 131, 135-7).

2 W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 81 słusznie wiąże powstanie zamku M. z zakupieniem przez Spytka w 1347 r. 5 wsi nad Dunajcem na S od Tarnowa, w tym Charzewic, na gruncie których zamek leży. Ma również rację twierdząc, iż zapiska w rpsie BO (druk: Spominki przeworskie, MPH 3, s. 273), zawiera błędną informację o ufundowaniu zamku w 1340 r.

3 Dziedzice M. pobierali sól w żupie bocheńskiej na mocy przywilejów rodowych, unieważnionych przez Kazimierza W. w 1368 r. i przywróconych przez Władysława Jag. W 1386 r. (Rachunki żupne bocheńskie, wyd. J. Karwasińska, AKH 3 seria 2 s. 134; SP 1 s. 223; Mp. 4, 972).

4 Jan z Tarnowa został wymieniony błędnie z urzędem starosty, w rzeczywistości sprawował wówczas urząd wwdy krak. Starostą krak. był ojciec Jana również Jan z Tarnowa, pełniący ten urząd w l. 1406-9 (UM 469, 1287).

5 Prawidłowa wiadomość zawarta jest w dok. król. o zwrocie synom i córkom Beaty i Spytka ich posiadłości dziedz. (ZDM 8, 2565).

6 W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 167 stwierdza że poselstwo Branickiego i Górskiego odbyło się jesienią 1461 r.

7 Regest tu zamieszczony nie uwzględnia gruntów i dóbr ziemskich, przynależnych do zamku i będących wówczas przedmiotem podziału.

8 W DLb. 2 s. 303 błędny zapis o pobieraniu dzies. w Dzierżaninach przez plebana z M.

9 Do końca XV w. burgrabiowie melsztyńscy zarządzali też zamkiem w Czchowie i często zamiennie byli też nazywani burgrabiami czchow. (J. Laberschek, Melsztyński klucz → p. 7, s. 136.

10 W zapisce w ZCz. 2 s. 55 występuje jako „tenutarius castri Melstin”.

11 Być może nazwa Podzamcze Melsztyńskie odnosiła się wówczas do osady Wieleni, nie notowanej w rejestrze poborowym z 1563 r., a posiadającej ówcześnie młyn i karczmę.

12 W streszczeniu tego dok. przy imieniu Spycimir wydawca błędnie dopisał „z Melsztyna”, sugerując czytelnikowi, iż w 1334 r. rycerz ten posiadał już Melsztyn, co jest nieprawdą → przyp. 1.

13 Autorka hasła Jasień w SHGK w → p. 3 pod r. 1344 błędnie przy imieniu Spycimir dopisała „z Melsztyna”, sugerując, iż rycerz ten ówcześnie posiadał Melsztyn → przyp. 1. W dok., na który autorka się powołuje (AS 2, 16; Pol. 3, 95) Melsztyn nie jest wymieniony.

14 Autorka hasła Jadowniki w SHGK w → p. 5 pod r. 1331 niesłusznie przy imieniu Spycimir dopisała „z Melsztyna”, sugerując, iż rycerz ten ówcześnie posiadał Melsztyn, → przyp. 1. W dok., na który autorka się powołuje (ZDK 1, 38) Melsztyn nie jest wymieniony.

15 Jan nie może być utożsamiany z poświadczonym w l. 1335-9 r. Janem s. Spycimira dziedzicem młyna i 3 zagród nad rz. Prądnik za kościołem Ś. Mikołaja w sąsiedztwie Krakowa. (Mp. 1, 201; KMK 1, 237). W 1318 r. połowę tego młyna Grzegorz s. Jana Spycimira odstąpił swemu br. Hankowi (Mp. 1, 201; KRK 513), → Grzegórzki.

16 W liście świadków występuje z tytułem wwdy krak. zamiast kaszt. krak., co zapewne jest spowodowane błędnym odczytem kopisty, który wpisał niedbale ten dok. do księgi oblat.

17 Przedwcześnie zmarły s. Jana. Nie może być utożsamiany ze Spytkiem wwdą krak. ur. ok. 1362 r. (W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 99-100; B. Wyrozumska, Melsztyński Jan, PSB 20, s. 411; A. Strzelecka, Melsztyński Spytek, PSB 20 s. 412).

18 Lista świadków tego dok. budzi poważne wątpliwości. Jedynie do Dobiesława wwdy krak. umieszczonego na pierwszym miejscu nie można mieć zastrzeżeń. Kolejny na liście Kmita występuje z błędnym urzędem star. krak., który w tym czasie pozostawał w ręku Jana z Melsztyna kaszt. krak. Trzeci w kolejności Jan z Melsztyna odnotowany jest bez urzędu, co rodzi pytanie, czy mamy rzeczywiście do czynienia z Janem z Melsztyna kasztelanem krak., którego nieopatrznie umieszczono w nieodpowiednim miejscu listy? Czwarty w kolejności Mikołaj prep. skalbmierski tożsamy z Mikołajem z Młynów synem Zawiszy, stoi przed wymienionym bez urzędu Pietraszem Szczekockim, który jak wiadomo był wtedy kaszt. lub., a więc w hierarchii ważności stał przed owym prepozytem. O szóstym świadku Krzesławie „de Cymel” można powiedzieć, iż prawdopodobnie jest tożsamy z Krzesławem z Chodowa, wymienionym na jednym z dok. królowej Elżbiety. Na uwagę zasługuje fakt, iż w dok. wymienieni są czterej Kurozwęccy: Dobiesław, Mikołaj z Młynów, Krzesław z Chodowa i Zawisza kanclerz. Nie można się zgodzić z R. Bubczykiem, Kariera rodziny Kurozwęckich w XIV wieku, W. 2002, s. 113, który stwierdza, że „o ile urząd Kmity można kwestionować, to nazwiska i tytulatura pozostałych świadków nie budzą zastrzeżeń”. W świetle naszych wywodów, oraz z racji licznych błędów językowych, wychwyconych w kopii przez wydawcę, nasuwa się nieodparcie pytanie, czy rzeczywiście mamy do czynienia z autentycznym dok., czy też z XV-wieczną, względnie XVI-wieczną podróbką?

19 Długosz mylnie nazwał Ofkę [Zofię] matką Jaszka.

20 A. Strzelecka, Elżbieta żona Spytka z Melsztyna, PSB 6 s. 263-4 i W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 142, opierając się na wiadomości Jana Długosza o rzekomym zapisie tejże Elżbiety z 1454 r. na rzecz kaznodziei, ustanowionego przez bpa Zbigniewa Oleśnickiego (DLb. 1 s. 261), uznali, że Elżbieta żyła jeszcze w tym roku, tymczasem, jak podaje nekrolog henrykowski, zmarła już 22 II 1424 r. Informacja z nekrolologu posłużyła K. Jasińskiemu, Rodowód Piastów śląskich, t. 2, Wr. 1975, s. 68-70, do sformułowania wniosku, iż wiadomość Długosza jest niewątpliwie błędna i polega zapewne na jakimś nieporozumieniu. Za wiarygodnością nekrologu henrykowskiego przemawia także zapiska sądowa z 25 II 1425 r. (SP 2, 2012), z której wynika, że Elżbieta już wówczas nie żyła.

21 W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 139, 144 sądzi, że jest tożsama z Dorotą przeoryszą tegoż klasztoru, występującą 10 VI 1425 (Mp. 4, 1230).

22 Zapewne nie żyła już 30 VII 1467, skoro sołectwo w Luboczy, będące wcześniej w jej posiadaniu, było już własnością Dobiesława Kmity z Wiśnicza (ZK 152 s. 129).

23 W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 169 błędnie przyjmuje że Jan wstąpił do klasztoru w 1474 r., por. (F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 119).

24 Zapiska ta sporządzona odmiennym pismem, bez wątpienia, XVI-wiecznym na niezapisanym, choć przekreślonym fragmencie strony, nosi wyraźne znamiona fałszerstwa. Informuje ona, że Jan z M. dz. obydwu wsi Brzozowa odstąpił w 1450 r. Wojciechowi Gierałtowi zw. Barkała z Faściszowej cz. młyna w Dolnej Brzozowej z jazem, młynówką (ductura aquae) z obydwoma brzegami rzeki, rolami, łąkami do granic Siemiechowa i że przyłączył do tegoż młyna Wojc. Barkały i jego spadkobierców wszystkich swych kmieci z Dolnej Brzozowej, w ten sposób, iż zobowiązał ich do mielenia zboża w tym młynie.

25 Pominięty przez Annę Jabłońską w książce Kapituła uniejowska do początku XVI w.

26 Tu z błędnym imieniem Jan.

27 Informację W. Dworzaczka, Leliwici → p. 7, s. 176, zapożyczoną ze Spominków przeworskich, MPH 3 s. 277 jakoby Rafał był człowiekiem przedwcześnie urodzonym i wskutek tego zmarłym młodo, w konfrontacji z zachowanymi źródłami, dotyczącymi tej osoby, nie znajduje potwierdzenia. M. Maciszewska, Klasztor bernardyński w społeczeństwie polskim 1453-1530, W. 2001, s. 137 i K. Moskal, Leliwici z Melsztyna → p. 7, s. 172, błędnie utożsamiają Rafała z Janem Melsztyńskim synem Wincentego Melsztyńskiego.

28 W świetle ustaleń F. Sikory, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 121, Katarzyna była wdową po Mikołaju Kopaczu Bydłowskim wójcie kołaczyckim, zmarłym w 1498 r.

29 Była córką Mik. Kobylskiego z Wojciechowa i wdową po Janie Wojnarowskim (F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 121).

30 W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 23, 341, błędnie zidentyfikował Cieszkowy z wsią Czechy w woj. krak. pow. prosz.

31 J. Laberschek, Dobra ziemskie urzędu wojewody krakowskiego w średniowieczu, w: Cracovia-Polonia-Europa. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Jerzemu Wyrozumskiemu, Kr. 1995, s. 104-5, sądzi że Spytek stanął przed sądem jako posiadacz wsi Siemierzyce, należącej do uposażenia urzędu wwdy, graniczącej z Gołuchowicami.

32 W haśle Cikowice Spytek wymieniony błędnie z urzędem kaszt. krak.

33 W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 123, pisząc o przynależności wójtostwa w Czchowie do dóbr Spytka powołuje się na Gawędę, Możnowładztwo → p. 7, s. 102, a ten z kolei na dokumenty depozytowe w AP w Krakowie, tymczasem powinien znać ten dok. z wydanego drukiem przez S. Kurasia w 1962 r. (ZDM 1, 203).

34 W związku z tym, iż w l. 1393-8 burgrabią zamku Rabsztyn był protegowany Spytka Iwan z Karmina w Wielkopolsce (KRK 2 s. 105, 244, 314; SP 8, 6733), nasuwa się oczywisty wniosek, iż zapis króla na rzecz Spytka miał miejsce przed nominacją Iwana na ten urząd, czyli przed 1394 r. Warto zauważyć, że Iwan na przełomie XIV i XV w. nabył w pow. lel. wsie: Obiechów, Jasieniec i Węgrzynów, które leżały w pobliżu dóbr Spytka: Chlewice, Jaroniowice, Wola Chlewska.

35 W haśle → Książ Wielki p. 3a pod błędną datą 1395.

36 O tym nadaniu szeroko pisze J. Kurtyka, Podole pomiędzy Polską i Litwą w XIV i I połowie XV w., w: Kamieniec Podolski. Z dziejów miasta i regionu, t. 1, pod red. F. Kiryka, Kr. 2000, s. 29-32; tenże, Nadanie starostwa podolskiego Teodorykowi z Buczacza w 1442 roku (z dziejów królewszczyzn na Podolu w XV i XVI wieku), „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, Folia 21, Studia Historica 3, 2004, s. 75.

37 Dok. ten został wystawiony we wsi Oziminy, 12 km na SE od Sambora, co słusznie zaznacza S. Kuraś, a nie na zamku Olsztyn, jak podaje wydawca dokumentów samborskich w Dodatku do Gazety Lwowskiej.

38 Zapis miał miejsce zapewne w l. 1397-99, skoro w okresie 1391-7 Lanckorona znajdowała się w zastawie u Mik. Strasza h. Odrowąż, → Lanckorona zamek p. 3a.

39 Wieś ta należała później do starostwa czchow., co świadczy o tym, że Spytek działał w porozumieniu królem.

40 Choć Spytek zginął 16 VIII 1399 w bitwie nad Worsklą, jeszcze przez długi czas panowało przekonanie, że wwda krak. żyje, że powróci cało z niewoli tatarskiej i pozałatwia sprawy rozpoczęte w sądzie przed wyruszeniem na wojnę z Tatarami.

41 → przyp. 40, dotyczący utrzymującego się jeszcze przez kilka lat przeświadczenia, że Spytek nie zginął w bitwie z Tatarami.

42 W świetle ustaleń W. Dworzaczka, Leliwici → p. 7, s. 142, księżna ziembicka odstąpiła synom swe prawa do dóbr w Polsce gdy została przez nich spłacona z racji posagu.

43 W zapiskach o nr 1790 i 1792 Chruścice wymieniono z błędną nazwą Croczice, Crocice.

44 Zapiski informujące o najeździe pochodzą z r. 1421, a nie jak podano w haśle → Książ Wielki p. 6a z lat 1419-21.

45 Regest tej zapiski został umieszczony w haśle Budziejowice p. 3 pod błędną datą 1427.

46 Tytuł ten tłumaczony jako „czcigodny” przysługiwał osobom duchownym, można więc wyrazić przypuszczenie, że Spytek był kształcony na duchownego.

47 W haśle Krzysztoporzyce błędnie ZK 195.

48 Z imieniem występuje tylko jedna z sióstr - Dorota.

49 W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 161, z uwagi na błędną datację dzienną dok. oraz ze względu na fakt przejęcia przez Andrzeja z Tęczyna w 1441 r. dóbr rabsztyńskich w posagu za Jadwigę Melsztyńską z Książa, podejrzewa, że powyższy dok. jest falsyfikatem. Sugestii tej nie podziela Kurtyka Tęczyńscy, s. 511-2.

50 Tę księgę błędnie ponumerowano, bo po stronie 363 dano ss. 366-7 zamiast 364-5.

51 Dworzaczek błędnie uznaje je za klaryski.

52 Regesty tej darowizny zawarte w AS 2, 224-6, noszą błędną datę 30 I 1503, skoro jej wpis do ksiąg czchow. miał miejsce 13 VI 1502, a na dodatek Jan i Wincenty synowie zmarłego Spytka podzielili się majątkiem już 12 I 1503 (GK 28 s. 953-5; F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 120-22).

53 Pełny regest tej niezwykle interesującej zapiski zamieszcza F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 129-130.

54 W świetle ustaleń W. Dworzaczka, Leliwici → p. 7, tabl. 2 oraz F. Sikory, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 118, 131-135 Stan. Lasocki był synem Michała Lasockiego i Doroty Melsztyńskiej siostry Spytka Melsztyńskiego kaszt. zawichojskiego, a zatem był bratem ciotecznym Wincentego Melsztyńskiego.

55 W dok. wydanym w AS 5 Jan Melsztyński zmarły mąż Agnieszki z Witowic ma błędne imię Stanisław, co być może jest powieleniem błędu pisarza sporządzającego dok.

56 W MS błędny odczyt: Olstin.

57 Zapewne tożsama a Agnieszką c. Pawła Czarnego z Witowic, ż. Jana Melsztyńskiego z M.

58 W zapisce wydanej w SP 6 błąd odczytu „Sziryaczany”.

59 Inwentarz ten nie zachował się w całości. Dziś brakuje początkowych kart do karty 23 włącznie, ale jeszcze w latach sześćdziesiątych XX w. inwentarz był cały, skoro Stanisław Kuraś poczynił z niego wypisy do kartoteki SHGK.

60 Piotr Ligęza uzyskał dobra sepnickie Wincentego w 1505 r. dzięki zamianie (F. Sikora, Dzieje osadnictwa → p. 7, s. 123).

61 W zapisce tej Jan nazwany został błędnie wwdą wiśl. (UM nr 977).

62 W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 93 sądzi, iż posiedzenie tego sądu odbyło się w kamienicy przy ul. Franciszkańskiej [dziś Brackiej] w Krakowie, niegdyś skonfiskowanej przez Łokietka wójtowi Henrykowi, a którą otrzymał ojciec Jana Spycimir od króla Kazimierza W. w 1334 r. za zasługi dla Królestwa, poniesione nakłady finansowe i za szkody doznane w czasie wojny z Krzyżakami (AGZ 3, 1). Pogląd ten podziela P. Węcowski, Działalność → p. 7, s. 44-5.

63 Jenczyk czyli Jan jako dz. Pilicy występuje w l. 1394-6. Zmarł w 1396 r., kiedy to występuje wdowa po nim Elżbieta (SP 8, 5649, 5652; ZK 2 s. 170, 337, 402-3; J. Laberschek, Rozwój osadnictwa w powiecie lelowskim w średniowieczu - do 1400 roku, mps; tenże, Posiadłości Leliwitów Melsztyńskich w Krakowie, w druku). A zatem do napaści na Wisława doszło przed 1394 r.

64 W 1472 r. Mikołaj ze Szczaworyża [pow. wiśl.] zeznał przez swego pełnomocnika przeciwko Elżbiecie wd. po Jaroszu ze Szczaworyża [mieszcz. krak.] bracie stryjecznym Mikołaja, że po śmierci jej męża, który nie zostawił potomstwa, weszła bezprawnie w posiadanie kamienicy w Krakowie, położonej k. kamienicy narożnej Langpetra. Kamienicę tę odziedziczył Jarosz po ojcu Stanisławie ze Szczaworyża, który nabył ją za wysłużone pieniądze u królowej Jadwigi od Spytka z M., co zatwierdziła królowa Jadwiga, a następnie król Władysław Jag. Mikołaj oskarżył tę Elżbietę również o zawłaszczenie obu dokumentów (SP 2, 4076).

65 W kamienicy tej powstała bursa zw. węgierską (K. Morawski, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 2, Kr. 1900, s. 350; H. Barycz, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kr. 1935, s. 123; B. Przybyszewski, Kapituła krakowska za kanonikatu Jana Długosza 1436-1480, w: Dlugossiana. Studia historyczne w pięćsetlecie śmierci Jana Długosza, Kr. 1980, s. 82; W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 175, przyp. 182.

66 W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 144, przyp. 46 podaje błędną sygnaturę trego źródła.

67 W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 175, przyp. 183 podał błędnie, że chodzi o ołtarz Ś. Katarzyny w kościele Panny Maryi w Krakowie.

68 W Mp. 5 P 45 ten zapis nosi datę 1482.

69 Wykaz nie obejmuje urzędników, sprawujących z nominacji Spytka urzędy w zamkach, znajdujących się we władaniu tegoż dostojnika, a mianowicie w: Bieczu, Krzepicach, Książu, Lanckoronie, Rabsztynie i Samborze.

70 Klemens dzięki protekcji Spytka dostał się do kancelarii królewskiej, w której w 1387 r. awansował na urząd podkanclerzego Królestwa (S. Gawęda, Możnowładztwo → p. 7, s. 66-9; I. Sułkowska-Kurasiowa, Moskorzowski Klemens, PSB 22 s. 52-4; UC 616; UM 1101; UR 2543).

71 Zapewne już wówczas był wwdą zamkowym [burgr.] Sambora, skoro jako burgr. samborski występuje w 1395 r. Ponadto w r. 1393 świadkuje na dok. Spytka. W l. 1402-10 był star. san. Należy odrzucić stwierdzenie W. Dworzaczka, jakoby był dowódcą wojsk nadwornych Spytka (W. Dworzaczek, Leliwici → p. 7, s. 125; P. Węcowski, Działalność → p. 7, s. 126; W. Bukowski, Burgrabiowie zamku krakowskiego XIII-XV wieku, Kórnik 1999, Wstęp, s. 14; KUJ 1, 8; ZDM 4, 1122; SP 2, 1002; UR 2544).

72 W l. 1397-8 występuje z tytułem burgr. 424 krzepickiego podległego Spytkowi (ZDM 1, 219; 4, 1138), w r. 1403 na dok. Elżbiety wd. po Spytku (ZDM 1, 246).

73 Zapewne tożsamy z Fryczem dworzaninem Spytka, którego Jan Długosz umieścił mylnie w wykazie poległych nad Worsklą dworzan Spytka z M.

74 W hasłach Głucha Debrz i Gwoździec p. 2 zapiskę umieszczono pod błędną datą 1492.

75 S. Kuraś, wydając ten dok., podaje błędnie pleb. Jakuba Stejkowskiego zamiast Jakuba Strykowskiego.

76 Zapewne był pleb. w M. przed 1517, skoro w 1518 r. przejął parafię w Tęczynku (in Tenczyn) po rezygnacji Jana z Kleparza (Ep. 8 k. 61v).

77 Być może dok. identyczny z dok. wystawionym przez Spytka 1 X 1394 r. (Sroka Dokumenty 1, 27).

78 O funkcjonowaniu sądu wwdy krak. zob. J. Laberschek, Dobra ziemskie urzędu wojewody krakowskiego w średniowieczu, w: Cracovia-Polonia-Europa, s. 107 i Fed. s. 64.

79 Właściwie to król zwrócił M. dzieciom Spytka (ZDM 8, 2566).