MIERZANÓW

(1407 młyn Mierzanow - W. Smolarkiewicz, Parafia → p. 7, s. 5-10; 1425 molendinum dictum Mersonow - ZK 8 s. 30-31; 1448 [młyn] in Myerszanow - Mp. 4, 1506 or.; AJG rps 106 k. 5-6; 1470-80 molendinum dictum Merschanow, Myerzyanow - DLb. 2 s. 213; 1471 molendinum Myerszyonow - BPAU/PAN rps 1967 k. 43r; 1534 piscina et molendinum Mierzanow - AJG rps 1271 k. 7) młyn ze stawem, a następnie osada, notowana w 1748 i w 1790 r., jako pustkowie zamieszkałe przez 2 rodziny (AMetr., V. Zał. s. 438; Mat. do MWK, s. 182), oraz jeszcze w 1839 r. z nazwą Mierzynów (MKw.) dziś nieistniejąca, 10 km na E od Kłobucka.

1. [Pow. lel.]; 1470-80 par. Biała Wielka [?] (DLb. 2 s. 213); par. Kłobuck (DLb. 3 s. 170)1Skoro w protokołach wizytacyjnych diec. krak. bpa Andrzeja Stan. Załuskiego z 1748 r. (AMetr., V. Zał. s. 438) M. figuruje wśród osad należących do kościoła par. w Kłobucku, należy sądzić, iż M. należała nieprzerwanie od XV do XVIII w. do tej parafii. W związku z tym pogląd Długosza zawarty w DLb. 2 o przynależności młyna do parafii w Białej Wielkiej należy uznać za błędny.

2. 1407 łąka poniżej młyna zw. M. → p. 3; 1534 granice między wsiami szlach. Kamykiem i Libidzą biegną m.in. do smugu wpływającego do stawu zw. M. i tędy do wierzchowiska tego stawu i młyna „alias inferius aggerem Mierzanowski” i ostatecznie dochodzą do wsi szlach → Biała Mała (AJG 1271 k. 7; DP 2, 490); 1536 wpis tego rozgraniczenia w księgach ziemskich krak. na rokach w Lelowie (ZK 318 s. 395-402; DP 2, 490).

3. Własn. szlach. 3a. Sprawy własnościowe. 1407 Abel Biel z Błeszna uposaża kościół w Białej Wielkiej, m.in. łąką położoną poniżej młyna zw. M. (W. Smolarkiewicz, Parafia → p. 7, s. 5-10); 1425 z podziału dóbr między br. rodz. Henrykiem Bielem i Mik. [Bielem] z Błeszna, Henrykowi przypada m.in. młyn zw. M. z niwami przynależnymi do tego młyna (ZK 8 s. 30-31); 1470-80 młyn M. własn. król. [?] (DLb. 3 s. 170)2Stwierdzenie Długosza o przynależności młyna M. do monarchy w konfrontacji z innymi źródłami okazuje się błędne. Warto też zauważyć, że obiekt nie jest w ogóle uwzględniany w lustracjach dóbr monarszych w woj. krak. z XVI-XVIII w; 1534 → p. 2.

-c. 1425 młyn M. z niwami → p. 3a; 1470-80 młyn M. z rolami specjalnymi (DLb. 2 s. 213); 1534 młyn ze stawem M. → p. 2.

5. 1448 do kościoła par. w → Kłobucku należy m.in. dzies. snop. od młynarza w M. (Mp. 4, 1506 or.; AJG rps 106 k. 5-6); 1470-80 klasztor w Kłobucku pobiera dzies. snop. wart. 1 grz. z licznych ról specjalnych, należących do młyna M. Młynarz odwozi ją własnym wozem do spichlerza klasztornego (DLb. 2 s. 213; 3 s. 170); 1471-85 kl. kanoników reg. w → Kłobucku pobiera m.in. dzies. snop. z łąki młyna M. k. Białej (BPAU/PAN rps 43r, 51r, 57r, 64r, 70r, 76r, 90r, 98r-v, 106r-v, 115r, 123v, 131v, 138r-v).

7. J. Laberschek, Częstochowa i jej okolice w średniowieczu, Kr. 2006, ss. wg ind.; Kłobuck. Dzieje miasta i gminy (do roku 1939), pod red. F. Kiryka, Kr. 1998, s. 143, 145, 236, 288; W. Smolarkiewicz, Parafia i kościół w Białej pow. częstochowski, [Częstochowa] 1932.

1 Skoro w protokołach wizytacyjnych diec. krak. bpa Andrzeja Stan. Załuskiego z 1748 r. (AMetr., V. Zał. s. 438) M. figuruje wśród osad należących do kościoła par. w Kłobucku, należy sądzić, iż M. należała nieprzerwanie od XV do XVIII w. do tej parafii. W związku z tym pogląd Długosza zawarty w DLb. 2 o przynależności młyna do parafii w Białej Wielkiej należy uznać za błędny.

2 Stwierdzenie Długosza o przynależności młyna M. do monarchy w konfrontacji z innymi źródłami okazuje się błędne. Warto też zauważyć, że obiekt nie jest w ogóle uwzględniany w lustracjach dóbr monarszych w woj. krak. z XVI-XVIII w.