1388 or. Szymancowo (Lek. 1 nr 392), 1403 Symancowo, Szmacowo!, Szimancowo (KP nr 1475, 1510), 1422 Schymancowo (ACC 6 k. 5v, 6v), 1423 Symankowo, Schimankowo (WR 1 nr 1147, 1150), 1424 Schemąncowo, Schimancowo (PZ 7 k. 198, 206), 1438 Schymankovo (PZ 14, 24v), 1515 Szymankovo Maius et Minus (PG 15, 44v-45; →przyp. 7), 8,5 km na NW od Murowanej Gośliny.

1. 1388 S. w opolu →Chojnica (Lek. 1 nr 392); 1477 n. pow. pozn. (PG 9, 89); 1508 n. par. Uchorowo (ASK I 3, 23).

2. 1418 rozgraniczenie S. i Żernik, 1432 S. graniczy z Łukowem, 1447 kopce gran. między Uchorowem, Żernikami i S., 1477 młyn na Warcie w S. →p. 3; 1611 rozgraniczenie łąk i jezior [być może chodzi także o starorzecza Warty] między wsiami Maniewo, S., Gołaszyn, Gołębowo i Radzim oraz dobrami król. Oborniki (PG 665, 520, dawniej k. 265v).

3. Własn. szlach. 1391-1432 Dobrogost z S., Szymankowski [także z Uchorowa, i →Głęboczka], brat Mikołaja archid. pozn. i Piotra z Głęboczka, h. Łodzia (PZ 10, 50v): 1391-96 tenże, 1429 [najpewniej tenże] śwd. (WR 1 nr 207, 257, 1339); 1391 [najpewniej tenże¹Przydomek Krupka, z którym Dobrogost w znanych nam źródłach wystąpił tylko ten jeden raz, mógłby wskazywać na jego pochodzenie ze →Skórzewa (w którym jednak nie jest on potwierdzony), a zatem można by ewentualnie rozważać pochodzenie Dobrogosta z →Szymankowa na S od Poznania. Wydaje się jednak, że chodzi o nasze S.: Dobrogost świadczy bowiem w sporze między właścicielami →Parkowa i Boguniewa [obie wsie k. Rogoźna] – obok Dobrogosta Ludomskiego i Mikołaja z Potulic. Przydanie mu przydomka Krupka może być wynikiem omyłki pisarza „zasugerowanego” Mikołajem i Mścigniewem Krupkami (Dobrogost wymieniony jest po Potulickim, a przed Mścigniewem); obaj Krupkowie (analogicznie w 1393) nie mają podanego miejsca pochodzenia i obaj nie są potwierdzeni w →Skórzewie lub →Skórzewku (być może Mik. Krupka jest ident. z Mikołajem synem Andrzeja Krupki poświadczonym w →Skórzewie w l. 1418-43). O przypisaniu Dobrogosta do naszego S. zdaje się też przekonywać nazwanie go dziedzicem w Uchorowie (→przyp. 3)] Dobrogost Krupka śwd., m. in. obok Mik. Krupki i Mścigniewa Krupki (WR 1 nr 121); 1393 [najpewniej tenże²→przyp. 1] Dobrogost Szymankowski jest jednym ze śwd. Tuleckiego [prawdop. dziedzica wsi Tulce k. Kórnika, pow. pozn.] w jego sporze ze Świętosławem [Krupką ze →Skórzewa?]; inni śwd. to: Piotr Czapurski, Daszewski, Bodzęta Borzujewski oraz Mścigniew Krupka i jego brat Mikołaj (Lek. 1 nr 1499); 1392 tenże Dobrogost w sporze z Janem Łukowskim (Lek. 1 nr 1226); 1400 [najpewniej tenże] Dobrogost z ż. Herką, Katarzyna wd. po Dziersławie, Krystyna wd. po Hynku i Paszek [Wyskota z Chrząstowa: →niżej: Arka, pod 1403] z ż. Katarzyną, dziedzice w Uchorowie³Przypuszczalnie Herka, Katarzyna i Krystyna to siostry, jako kolatorzy altarii NMPanny [i Ś. Apolonii (Now. 1, 447-448)] w kat. pozn. prezentują na altarystę Szczepana (Stephanus) pleb. w Uchorowie (Wp. 6 nr 393); 1418 tenże wraz z braćmi [brak imion] z S. w sporze z Mikołajem z Żernik o rozgraniczenie S. i Żernik (PZ 5, 42v); 1422 w działach braci Dobrogosta, Pietrasza i archidiakona Mikołaja dziedziców z →Głęboczka [k. Murowanej Gośliny] tenże Dobrogost otrzymuje S.; 1423 tenże pozwany przez plebana w Głęboczku [o dziesięciny?] prosi o uwolnienie od zarzutu, przedstawiając wspomn. dok. podziału dóbr (ACC 6 k. 5v, 6v, dawniej k. 15v, 16v – tu obl. dok. z 1422; Wp. 5 nr 364 – reg. dok. podziału); 1423 tenże z S. w sporze z [bratem] Piotrem z Głęboczka zeznaje, że nie zatrzymał 3 koni o wartości 20 grz.; wspomn. Piotr zeznaje, że 50 grz. posagu swojej żony wniósł do swojej ojcowizny w Głęboczku, zużywając je na potrzeby [swoich braci] Dobrogosta i Mikołaja, a sobie nic z tej sumy nie zostawił (WR 1 nr 1147, 1150); 1423 tenże w sporze z Janem pleb. w Swarzędzu (ACC 6, 31v); 1424 tenże domaga się od [swego] brata Piotra z Głęboczka zapłaty 14 grz. wraz z karami (PZ 8, 9v); 1424 tenże i Andrzej Błożejewski w sporze z Mik. Spławskim, który zeznaje, że poręczył za wspomn. Andrzeja w sprawie 200 grz. posagu [czyjego?] (WR 1 nr 1170); 1425 temuż oraz Wojc. Konarzewskiemu i Mik. Chomęckiemu Andrzej kmieć z Bukowca Małego winien jest 23 grz. (SBP 152); 1425-27 tenże w sporze z kanclerzem pozn. Mik. [Górką] z Uchorowa⁴W 1415 kanclerz pozn. Mikołaj z Górki przedstawił w sądzie dok. nabycia (litera resignatoria) dziedziny Uchorowo, nikt nie zgłosił roszczeń z tytułu pr. bliższości (PZ 4, 84) (PZ 8, 63v; PZ 9, 129); 1427 tenże Głębocki (ACC 10, 40); 1427 tenże z S. pozwany o niezapłacenie 3 grz. długu pani starościnie [żonie starosty gen. Wlkp.: Tomka z Pakości (1426-28) czy Sędziwoja Ostroroga (1419-26)?] (WR 1 nr 1274); 1428 tenże w sporze z prac. Wojciechem kmieciem z Uchorowa (PZ 10 k. 63v, 76v, 88); 1428 temuż jego brat Piotr jest winien 100 grz., które przypadną mu po [śmierci?] pani Srebrnogórskiej⁵W 1405 Mikołaj ze Srebrnej Górki (11 km na S od Kcyni) otrzymał dożywotnie wwiązanie w Wierzenicę i →Barchcino (odpowiednio ok. 13 km na SSW i 11 km na S od Głęboczka; ZSW nr 849; KP nr 2317). W 1409 w sporze Dobrogosta i jego braci z Głęboczka ze Stanisławem z Worowa o młyn i zalanie gruntów wodą ów Mikołaj brał udział jako dożywotni posiadacz Wierzenicy i Barchcina (PZ 3 s. 172, 177). W 1422 Mikołaj zeznawał w procesie pol.-krzyż. i został określony jako mający 90 l. (Lites wyd. I t. 2 s. 171). W 1429 kanclerz pozn. Mikołaj z Górki zapisywał czynsz na rzecz uczniów szkoły katedralnej w Gnieźnie, m. in. na 3 częściach swojej wsi dziedz. Srebrna Górka (Wp. 5 nr 501), a także połowę pieniędzy, które uzyska od Jana syna Hugona ze Stęszewa; w tym ostatnim przypadku Dobrogost będzie partycypował w kosztach, które Piotr poniesie, odzyskując pieniądze (PZ 10, 70v-71); 1429 tenże przyrzeka, że nie będzie niepokoił Mikołaja [Mikosza] w jego sołectwie w →Poświątnym [k. Murowanej Gośliny] (ACC 12 k. 129v, 131); 1429 tenże przysięga, że z powodu niezapłacenia przez Wierzbiętę Smoguleckiego i Dobrogosta Sobockiego poręki za Jana Jezierskiego poniósł szkodę w wysokości 10 grz. (WR 1 nr 1343); 1430 w sporze z tymże Marcin Zajączkowski zaprzecza, że ręczył mu za swoją ż. Jadwigę (WR 1 nr 1364); 1432 tenże z S., Głębocki z Popowa, h. Łodzia →p. 6; 1432-35 [tenże?] z Popowa [prawdop. chodzi o któreś Popowo w pow. gnieźn.; →Popowo, przekazy o nieokreślonej lokalizacji] (WR 1 nr 1389; Wp. 9 nr 1359; WR 5A nr 351).

1400-12 pani (domina) Arka (Herka) z S. [i Uchorowa, gdzie potwierdzona 1400-12]: 1400 taż ż. Dobrogosta →wyżej; 1403-08 taż w sporach o dziedzinę S.: 1403 z Paszkiem Wyskotą z Chrząstowa [i Uchorowa] i jego ż. [Katarzyną], 1408 ze wspomn. Paszkiem o 150 grz. i o dok. na 110 grz. długu (KP nr 1475, 1510, 1614; BR 628 nr 30, 31); 1405 z Winc. Kobylnickim, ale sąd umacnia ją w jej prawach do S., zgodnie z posiadanymi dok. oprawnymi (litere donacionis; KP nr 2284, 2470); 1405 taż odpiera roszczenia Szymona Żyda z Pyzdr do 6 grz. sumy głównej i odsetek (KP nr 2325); 1412 taż z S. i Uchorowa w sporze [z kmieciem?] Kędziorą (PZ 3 k. 196, 198v).

1424 Więchna ż. Andrzeja z S. w sporze z Mikołajem z Łukowa (PZ 7, 206).

1424 Sędziwój z Ostroroga wraz z [prawdop. swym bratem stryj.] Niemierzą z Kiszewa i z Dobrogostem z →Kamionny w sporze z kan. pozn. Strzeszkiem z [Ułanowa i] Łagiewnik o dziedzinę S. (PZ 7, 198; KR 2, 159, błędnie pod 1421; Górczak 287, błędnie pod 1426).

1435 Bodzęta Szymankowski śwd. (PG 1, 116).

1440 wspomn. szlachetni Szymankowski, Dobrogost i Raczkowski, bracia rodz. niedz. (AC 2 nr 372).

1432-1503 Górkowie w S.:

1432 Mikołaj z →Górki [Miejskiej] kanclerz [kap. kat.] pozn. pozwany z S. przed sąd ziemski w Poznaniu przez Annę z Łukowa [k. S.] o to, że nie wymierzył sprawiedliwości swoim kmieciom z S., którzy rozorali kopce gran. Łukowa (Wp. 9 nr 1294)⁶Wg Górczaka 217, kanclerz Mik. Górka toczyć miał procesy o granice S. i Uchorowa z właścicielami sąsiednich Żernik: Klarą i Anną z Łukowa oraz z Jadwigą i jej mężem Mikołajem. W przytoczonych przez niego zapiskach z 1424 (PZ 7 k. 181v, 201v; PZ 8, 9) S. nie występuje, a sprawa toczy się o granice między Uchorowem i Żernikami. Nie występuje w nich także Jadwiga z Żernik; wspomn. Mikołaj (z Granowa) był mężem Anny (Hanki: PZ 7, 201v); 1432 tenże i jego [bratankowie] Wyszota i Łukasz kwitują Jana Krzyżewnickiego [z →Krzyżewnik] i Zbysława [Dobiesława?] Raczkowskiego [z Raczkowa k. Skoków, pow. gnieźn.] z tytułu [skasowania?] dok. oprawy (wyannego listu) na S., który to dok. uzyskali [sądownie? (acquisiverant)] od Dziersława Raczkowskiego i Jana Krzyżewnickiego; dok. został przedstawiony w sądzie (PZ 12, 64v); 1438 Łukasz z Górki wezwany przez opatkę z Owieńsk do przedstawienia [w sądzie] dok. nabycia S. (PZ 14, 24v); 1447 tenże Łukasz z Górki wda pozn. i starosta gen. Wlkp. oraz jego brat Wyszota prepozyt [kap. kat.] pozn. z S. i Uchorowa, bratankowie kanclerza Mikołaja; Anna i jej ss. Jan i Mikołaj dziedzice niedz. w Spławiu, Łukowie i Granowie anulują pozwy w sprawie rozorania kopców gran. między Uchorowem, Żernikami i S. skierowane przeciwko tymże Łukaszowi i Wyszocie w 1447 oraz ich stryjowi Mikołajowi w 1432 (PZ 16, 94v – z przytoczeniem treści pozwów).

1477 Mikołaj z Górki [syn Łukasza] daje Wojc. Siedleckiemu 1/4 S. w pow. pozn. i młyn wodny na Warcie w S. oraz 400 grz., a w zamian otrzymuje 1/6 wsi Siedlec i 1/6 fortalicjum tamże oraz 1/9 wsi Brzezie i Oborzyno w pow. pyzdr. (PG 9, 89).

1487 11 VI bp pozn. Uriel z Górki [syn Łukasza] wraz ze swoim bratankiem Łukaszem z Górki domaga się od Mac. Siedleckiego z S. zwrotu [poprzez wykup] wsi S., która została Siedleckiemu sprzedana z zastrz. pr. wykupu [przez Mik. Górkę]; starosta gen. Wlkp. [Mikołaj z Kutna] postanawia, że jeśli Siedlecki nie dokona tego do wtorku po ś. Janie Chrzc. [do 26 VI], to Uriel po złożeniu w kancelarii [grodu pozn.] stosownej kwoty [nie podano jej wysokości] będzie mógł otrzymać wwiązanie do S. (PG 58, 170v, dawniej k. 159v).

1503 Łukasz z Górki sta spicymierski [bratanek Uriela] daje Mik. Młyńskiemu [z Młynów w pow. pyzdr., k. Kórnika, obecnie Trzykolne Młyny] wsie Uchorowo, S. i Goślinka (zachowując związane z tymi dobrami pr. patronatu altarii [gdzie?, może chodzi o altarię NMPanny i Ś. Apolonii w kat. pozn.?, →wyżej: Dobrogost, pod 1400]), a w zamian otrzymuje Czmoń, 1/3 Młynów, cz. Radzewa, 1/2 Kantorowa i Januszewa oraz 1/4 przewozu (navigium) na rz. Warcie k. Kantorowa w pow. pyzdr. (PG 12, 237-237v); 1505 wspomn. Mik. Młyński daje Uchorowo, S. i Goślinkę Wojc. Potulickiemu kaszt. kamieńskiemu, a w zamian otrzymuje Brodowo i Młodzikowo w pow. pyzdr. (PG 13, 41); 1507 tenże Mik. Młyński dz. w Uchorowie, S. i Goślince (AE IV 99v – zapiska przekreślona).

1505-98 Potuliccy (dziedzice m. in. w Potulicach, Chodzieży i →Pniewach) w S.:

1505 Wojc. Potulicki →wyżej; 1515 Piotr Potulicki zapisuje swej ż. Barbarze c. zm. Ambrożego Pampowskiego po 2600 fl. posagu i wiana na połowie dóbr, które przypadną mu w dziale z bratem rodz. Mikołajem, m. in. na 1/2 m. Chodzież i połowach wsi Uchorowo oraz S.M. i Szymankowo Małe⁷Jest to jedyna znana nam wzm. o Szymankowie Małym, także nasze S. w in. znanych nam zapiskach nie było nazywane Wielkim. Być może jest to ślad podziału S. między braćmi Potulickimi (PG 15, 44v-45); 1518 Barbara wd. po Piotrze kwituje [swego szwagra] Mik. Potulickiego z tej oprawy, zapisanej m. in. na 1/2 Chodzieży oraz na częściach wsi, w tym Uchorowa i S. (PG 69 k. 187, 229v); 1525 wspomn. Mikołaj [wda inowrocł. 1540-42 i brzeski 1542 (PSB 28, 252; →Pniewy)] daje w dożywocie swej matce Kat. Potulickiej, wd. po [kaszt. kam.] Wojc. Potulickim, m. in. Uchorowo i S. (PG 16, 64); 1550 Kasper Potulicki syn zm. Mikołaja zapisuje swej żonie Urszuli Zbąskiej po 4000 zł posagu i wiana na 1/2 swych części należnych mu z działu z braćmi Piotrem i Stefanem, m. in. na m. Goślina i przyległych wsiach, w tym na Uchorowie i S. (PG 18, 569v); 1557 w działach braterskich Kaspra, Piotra, Stefana i Mik. Potulickich Stefanowi przypadają m. in. Uchorowo i S. (PG 19, 502); 1561 Stefan zapisuje swojej ż. Urszuli Jankowskiej posag i wiano m. in. na Uchorowie i S. (PG 20, 17); 1567 Stefan sprzedaje z zastrz. pr. wykupu swemu bratu Kasprowi wsie Uchorowo i S. oraz młyn zw. Nadolnik w Goślinie Kościelnej za 9000 zł (PG 20, 579); 1577 Piotr sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Melchiorowi Raczkowskiemu Uchorowo i S. za 1678 zł (PG 21, 725); 1593 Piotr daje swemu bratankowi Janowi, synowi zm. Stefana, Uchorowo i S.; dobra te z wyjątkiem mokradeł w Goślinie Kościelnej trzeba wykupić z rąk Mac. Bieganowskiego (TD).

1508 pobór od 5 półł. (ASK I 3, 23); 1510 pobór od 4 półł. (ASK I 3, 267); 1563 pobór od 1 1/2 ł. (tego lata spaliła się 1/2 śladu) i 1 karczmy dor. (ASK I 5, 238); 1577 pobór z dzierżawy (tenuta) Melchiora Raczkowskiego (ASK I 5, 722).

1432 kmiecie z S. →wyżej.

4. 1429 Mikołaj sołtys w S. (RH 14, 61).

6. 1432 Dobrogost z S. (Głębocki z Popowa)⁸Wydawcy Wp. 9 s. 305, przypuszczali (najpewniej jednak niesłusznie), że Dobrogost pisał się wówczas z Szymankowa k. Śremu (wsi prestymonialnej archidiakona pozn., którym był wtedy jego brat, Mikołaj z Głęboczka), bo S. było już własnością Mik. Górki (Wp. 9 nr 1294; →p. 3). Na pasku mocującym pieczęć 45 (którą bez wątpienia nal. odnieść do Dobrogosta z S. wymienionego w dok. wśród osób przywieszających doń pieczęć) napis: „Sigillum Dobrogostii Glemboczski”, a w otoku pieczęci: „s. dobrogostii de rogowo (?)”; ta wątpliwość odczytu inskrypcji napieczętnej wyrażona przez wydawców wydaje się słuszna, napis bowiem należałoby raczej odczytać jako „popowo”; właśnie z Popowa pisał się najpewniej w l. 1432-35 nasz Dobrogost Szymankowski (→p. 3) opatruje swoją pieczęcią z h. Łodzia akt, w którym szlachta i miasta woj. pozn. zobowiązują się uznać królem jednego z synów Władysława Jag. (Wp. 9 nr 1289, pieczęć 45).

Uwaga: →Szymanki, Szymankowo, Szymanowo przekazy o nieokreślonej lokalizacji, pod 1418 i 1521.