BISKUPICE

(1389 Biscupicz, Biscupicze, Byszkwpycze, Biscupice, Biskvpicze), dziś Biskupice Melsztyńskie, 4 km na NE od Czchowa.

1. 1483 pow. czchow. (GK 21 s. 766); 1536 pow. sądec. (RP; ŹD s. 141); 1470-80 n. par. Czchów (DLb. 1 s. 204).

2. 1400 potok → Mzura, rz. → Dunajec → p. 3; 1414 → p. 3; 1468 lasy za Dunajcem, siedlisko Tatarowskie, 3 sadzawki: ku Złotej pod gajem zw. Dąbrowa [dziś cz. B. - UN 3 s. 18]; pod Winnicą [dziś pole Winnica w B. - UN 3 s. 18], rybnik przed Tatarem → p. 3; 1486 Zbigniew pkom. krak. i star. lwowski rozgranicza B. Jakuba z Dębna od Domasławic i Faliszowic Spytka z Melsztyna kaszt. zawichojskiego. Pierwszy kopiec narożnik usypano u zbiegu granic Złotej, B. i Domasławic i stąd od potoku zw. Hinrowlyszką biegnie granica przez dąbrowę do zarośli zw. Winnica; następnie do przekopy z B. i nią aż do brzegu starego stawu alias Jeziorzyska (Yeszerzyszko), rozgraniczającego także B. i Domasławice, z którego będą korzystać obie strony na długość aż do kopca usytuowanego na jego brzegu. Z drugiej strony tego kopca ze stawu korzysta wieś B. aż do Dunajca. Od ww. kopca granica biegnie do narożnika z tej strony Dunajca, gdzie zbiegają się granice B., Domasławic i Faliszowic, dalej do rz. alias strugi zw. Gwnyuszka, skąd prowadzą znaki graniczne brzegiem wyspy do lasu alias łęgu zw. Przerycie, dalej w górę Dunajca i z drugiej strony Dunajca usypano narożnik blisko stawu zw. Jeziorzysko, gdzie zbiegają się granice B. i Grodziska (AGZ 4, 114); 1529 B. blisko Czchowa (LR s. 273); 1570 droga z Krosna i Jasła do Krakowa (LD s. 51).

3. Wg Długosza ongiś własn. król. (DLb. 1 s. 204)1Sądząc z nazwy wieś ta jeszcze wcześniej stanowiła własn. duch, następnie szlach. 1389-1403 Paszko, Paweł zw. Złodziej z B. i Pilchowic [Śląsk], z których pisał się od r. 1365, kaszt. biec. 1377-1403 (SP 8, 5024, 6371, 6580, 6774, 8501, 9064, 9230, 9782, 9798, 10144, uw. 290/27, 314/12, 326/38, 332/5, 334/1, 336/11; 2, 823, 913; ZDM 1, 145, 154; 4, 1720; DSZ 85, 100; ZCz. 1 s. 26, 30, 44, 48, 127, 146, 173, 195, 206; Bon. 1 s. 271; Fed. s. 35; S. Kozierowski, Obce rycerstwo w Wielkopolsce w XIII- XVI wieku, s. 71); 1397-8 Świętochna c. Paszka Złodzieja z B. wd. po Mik. Puszczu ze Sprowy (SP 8, 6370-1, uw. 229); 1398 Paszko z Pilchowic zastawia za 30 grz. Piotraszowi ze Swoszowic [pow. wiśl.] 4 kmieci w Szczegłowie [Szczygłowie] (SP 8, 6757, 7826); Paszko z B., kaszt. biec., przeciw Małgorzacie wd. po Andrzeju z Zagórzan o posiadłość Wola Chroberska [pow. wiśl.] (AKP 8, 224); 1399 Paszko Złodziej z Pilchowic z Jaśkiem Jelitko z Lganowa [Olganów, pow. wiśl.] o dług żydowski i wieś Chroberz [pow. wiśl.] (SP 8, 9122); 1400 Paszko Złodziej z B. oskarża Piotrasza z Zabawy [pow. pilzn.] alias z Faliszowic, iż ten wykopał rów wokół młyna w B. „et eduxit Mszuram per eadem foueam de fluvio Dunajec”, wyrządzając szkody w młynie i posiadłości Paszka (SP 8, 10196); 1402 Paszko Złodziej z B. z ss. Pełką i Paszkiem zastawiają za 140 grz. Andrzejowi Krezie, sołtysowi z Zedermanu, wieś Przeginię (ZK 3 s. 467); Andrzej i Grzegorz młynarze z B. pana Paszka (ZCz. 1 s. 68); 1403 Grzegorz młynarz z B. Paszka z B. (ZCz. 1 s. 127); Paszko Złodziej z B. z Świętochną wd. po Wątróbce ze Strzelec [Małych] o 40 dębów wyciętych w lesie k. Łętowni, o 5 barci i o łazy w lasach (SP 2, 878); Pełka junior Złodziej s. Paszka Złodzieja z B. zastawia za 100 grz. Stanisławowi zw. Rodak wójtowi biec. 2 wsie król. Glinnik w pow. biec. Poręczycielem jest br. rodzony Pełki Paszko junior (SP 2, 958); 1403-45 Paszko, Paweł junior zw. Złodziej z B. i Pilchowic h. Niesobia, rycerz hiszpański, miecznik krak. 1416-26, kaszt. małogoski 1426-38, kaszt. zawichojski 1439-45, star. biec. 1426-30 i 1434-5 (SP 2, 958, 2127, 2470, 2595; Prochaska 64, 69; Mp. 4, 580, 1254-5; Wp. 5, 626; ZDM 2, 457, 515; 5, 1430, 1467; 7, 1869, 2103; 8, 2300; ZCz. 3 s. 18, 24, 37, 43, 226; ZB 1 s. 39; GB 2 s. 277; ZK 5 s. 65; 8 s. 213, 217; 9 s. 139; 10 s. 111-2; 150 s. 86; Fed. s. 94, 97, 175, 189); 1407 Michał zw. Wróbel [kmieć z B.] (ZCz. 1 s. 204); 1414 Mikołaj z Kępna [z. wieluńska] oddaje Paszkowi z Pilchowic swój brzeg celem zbudowania dwóch stawów między wsiami Złotą i B., a Paszko zezwala Mikołajowi wybudować młyn nad tymi stawami (ZK 5 s. 415); 1415 Paszko z Pilchowic dzieli się dobrami z bratankami przyrodnimi Wierzbiętą i Laczkiem. Paszkowi przypada wieś B. i 100 grz., a bratankom Pilchowice i Piekary [par. Kościelec]. Oddają oni Paszkowi w dzierżawę Pilchowice z obowiązkiem płacenia im 20 grz. rocznie, a jeśli odbiorą tę wieś, wówczas będą mu płacić 10 grz. rocznie do spłaty długu 100 grz. (ZK 193 s. 237-8); 1419 Jan Gryf [kmieć] z B. (ZCz. 2 s. 277); 1441 Władysław [Warn.] zapisuje 300 grz. Pawłowi z B., kaszt. zawich., na m. Wojniczu oraz wsiach Łopoń i Ratnawy (ZDM 8, 2299); a. 1445 Paweł Złodziej h. Niesobia, rycerz hiszpański, ufundował ołtarz ŚŚ. Piotra i Pawła w Czchowie, któremu nadał m. in. 3 ł. w B. oraz karczmę z rolami i łąkami z rocznym czynszem 8 grz. (DLb. 1 s. 204; 2 s. 241); 1450 Anna wd. po Pawle z B., kaszt. zawich. z s. Janem ze Szczepanowic [zapewne Szczepanów] mają dać Piotr. Burzyńskiemu wwiązanie do kmieci osiadłych w B., którzy płacą 4 grz. czynszu rocznie (ZCz. 4 s. 63); 1451 taż z s. niedzielnym Janem zastawia za 163 grz. Piotrowi z Burzyna 1/2 m. Wojnicza z targowym i cz. młyna (ZCz. 4 s. 104); 1456 taż z synami przeciw Jakubowi Dębińskiemu, podczaszemu krak., o m. Wojnicz (SP 2, 3577-8); 1467 Anna wd. po Pawle z B. kaszt. zawich. (ZCz. 4 s. 164); 1467 Kochna ż. Mikołaja z Kołdrąbu [k. Radomska woj. sieradzkie], c. zm. Pawła z B., dziedziczka tamże, poświadcza ugodę zawartą między bratem stryjecznym Wierzbiętą z Piekar i jej siostrą Anną ż. Jana Wojnarowskiego, w sprawie Jana i Pawła, głuchoniemych braci ww. sióstr, o zapisy pieniężne przeniesione z m. Wojnicza na Kościelec (SP 2, 3868); 1468 Konstancja ż. Zawiszy [!] z Kołdrąbu i Anna ż. Jana z Wojnarowej, cc. zm. Pawła z B., dzielą się dobrami B. Anna bierze stary dwór z sadem za dworem; 5 łanów z kmieciami: Mikołajem zw. Mikulec, Mik. Avrylecz, Stan. zw. Latoszek, Janem Rurzyk i Wawrzyńcem Czechowicem; 3 zagrody z zagr.: Stan. Korytko, Bartkiem i Stanem Łyczko; 1/2 młyna i karczmy; 1/2 wszystkich łąk, ról folwarcznych i kmiecych oraz lasów za Dunajcem. Konstancja dostaje siedlisko zw. Tatarowskie z sadem i „szadem”; 1/2 ról folwarcznych; 5 łanów z kmieciami: Mac. Korabem, karczmarzem Stanisławem, Janem Avrylecz, Marcinem Czechem i Tatarem; 3 zagrody z zagr.: Madejem, Chnadkiem i Tyszycą; 3 sadzawki: ku Złotej, pod gajem zw. Dąbrowa, pod Winnicą, oraz rybnik pod jej dworem przed Tatarem (ZK 152 s. 151-2); 1469 Jan z Wojnarowej z ż. Anną c. zm. Pawła z B. biorą pod pewnymi warunkami 400 grz. zapisanych na Kościelcu, przeznaczonych na utrzymanie głuchoniemych braci Anny, Jana i Pawła. Godzą się też z siostrą Anny Kochną ż. Zawiszy z Kołdrąbu w sprawie spadku po śmierci ww. braci (SP 2, 3952-3); 1470-80 dz. B. córki Pawła Złodzieja h. Niesobia, kaszt. małog., dwór i folwark, 22 ł. kmiece, karczma z rolami, 8 zagród bez roli (DLb. 1 s. 204, 236-7; 2 s. 241)2W t. 2 DLb. na s. 248-9 Długosz umieszcza B. w parafii Tropie, własn. Wierzynka h. Janina, z nie wypełnionym formularzem. Zaszła tu widoczna pomyłka, gdyż ani Wierzynek nie był h. Janina, ani nie było Biskupic w par. Tropie. Nie może tu też chodzić o jakąś nieznaną wieś B; 1479 Elżbieta ż. Mik. Kleszczka [kmiecia] z B. (ZCz. 6 s. 32); 1483 Jan i Anna Wojnarowscy sprzedają za 1200 fl. węg. Jakubowi z Dębna kaszt. i star. krak. B. w pow. czchow. (GK 21 s. 766); 1486 → p. 2; 1487 Jakub z Dębna kaszt. i star. krak. sprzedaje za 3500 fl. węg. ż. Agnieszce wsie Złotą i B. z pr. wykupu (ZCz. 5 s. 117-8); tenże zapisuje tejże 3200 fl. węg. posagu i wiana na dobrach król. Jadowniki i Maszkienice oraz 7000 fl. węg. na dobrach dziedz. B. i Złota (MS 1, 1893); w podziale dóbr między braćmi Hieronimem, Janem i Jakubem z Kobylan, B. i Złota przypadają Janowi i Jakubowi (MS 1, 1878); 1488 sąd ziemski krak. poświadcza, że Jakub z Dębna odstąpił Jakubowi Szczekockiemu s. Jana ze Szczekocin zamek Dębno i wsie doń przynależne, m. in. B. (OK 20 s. 309-10); 1489 powyższą donację potwierdza Kazimierz Jag. (OK 20 s. 309-11); tenże poświadcza, że Jakub ze Szczekocin dz. Dębna zapisał ż. Barbarze, c. Rafała z Jarosławia [ziemia przemyska] kaszt. i star. sand. 3000 fl. węg. posagu i wiana na 1/2 dóbr Dębno, m. in. na B. (Mp. 5 t. V 52); z podziału dóbr między Janem i Jakubem z Kobylan Jan otrzymuje m. in. B. i Złotą (MS 1, 1963); 1493 Agnieszka z B. [i Bnina, woj. pozn.] wd. po Jakubie z Dębna kaszt. krak. ustępuje s. [z pierwszego męża Jana z Kobylan] Jakubowi Jadowniki i Maszkienice za sumę, za jaką je miała zapisane (ZCz. 5 s. 321-2); 1504 Jan Kleszczecz [kmieć] z B. (ZCz. 1 s. 202); Elżbieta ż. Wiktoryna z Sienna [pow. rad.] rezygnuje na rzecz braci Jana i Jakuba z Kobylan z dóbr i zapisów po matce [Agnieszce] we wsiach: Maszkienice, Złota, B. i Jadowniki (ZCz. 7 s. 226); 1506 powyższe zrzeczenie potwierdza sąd ziemski krak. (Mp. 5 t. B 149); 1515 Zygmunt Stary zezwala Stanisławowi [błędnie zamiast Hieronimowi] Kobyleńskiemu kaszt. rospierskiemu zastawić z pr. wykupu czynsz roczny 12 grz. za 439 fl. w Złotej i B. w ziemi krak. (MS 4, 2561); 1536 pobór z 1 i 3/4 ł., 1/2 ł. kmiec. włączono do folwarku, karczma dziedziczna, młyn o 1 kole (RP).

5. 1470-80 dzies. z folwarku i 2 niw dworskich uprawianych przez kmieci wart. 6 grz. prebendzie ŚŚ. Feliksa i Adaukta na zamku krak. z reszty wsi wart. 12 grz. artarii Ś. Wawrzyńca w katedrze krak. (DLb. 1 s. 204, 236-7; 2 s. 241); 1529 dzies. snop. z folwarku wart. 5 grz. prebendzie ŚŚ. Feliksa i Adaukta na zamku krak., z ról kmiecych wart. 14 grz. altarii Ś. Wawrzyńca w katedrze krak. w wybieraniu tej ostatniej przeszkadza dziedzic B. (LR s. 243, 273).

6. 1410 Paweł Złodziej [junior] z B. h. Niesobia walczył pod Grunwaldem (DH 4 s. 38).

1 Sądząc z nazwy wieś ta jeszcze wcześniej stanowiła własn. duch.

2 W t. 2 DLb. na s. 248-9 Długosz umieszcza B. w parafii Tropie, własn. Wierzynka h. Janina, z nie wypełnionym formularzem. Zaszła tu widoczna pomyłka, gdyż ani Wierzynek nie był h. Janina, ani nie było Biskupic w par. Tropie. Nie może tu też chodzić o jakąś nieznaną wieś B.