BODZANÓW

(1229 Bocanovo, Bozanow, Boczanow, 1397 Bogdanów!, 1398 Bozanoga!, Boszanoga, Bodzynow, Bodzanów, 1529 Bodzonow) 6 km na E od Wieliczki.

1. 1581 pow. szczyrz. (ŹD s. 65); 1281 n. par. własna (Pol. 3, 57); 1325 n. dek. Niegowić, dawniej Szczyrzyc (MV 1 s. 123, 194); 1374 dek. Kosocice (Rejestr świętop. k. 26); 1470-80 dek. Dobczyce-Szczyrzyc (DLb. 2 s. 103); 1529 dek. Wieliczka (LR s. 161).

2. 1406 → p. 4; 1409, 1420, 1421 gaje w B. (KSN 2535; SP 2, 1749; Tyn. 147; GK 1 s. 625); 1470-80 sąsiaduje z Przebieczanami, Biskupicami, Zakrzowem, Ochmanowem, Słomirogiem, Zakrzowcem, Szczygłowem i Zagórzem (DLb. 3 s. 195).

3. Własn. kl. Bened. w Tyńcu. 1229 pap. Grzegorz IX potwierdza kl. tyn. posiadanie dóbr, m. in. B. (Tyn. 11b); 1288, 1356 własn. kl. tyn. (Tyn. 36; ZDM 8, 2531); 1388 B. daje sep podrzęctwu niepołomickiemu (RD s. 8); 1406 Grzegorz kmieć z B.; 1412 Jaśko kmieć opata w B. (KSN 1720, 3098); 1424 Piotr i Paweł kmiecie z B. (GK 2 s. 255-6); 1437 Bogdał opat tyn. na mocy wyroku sądu ziemskiego krak. nie powinien obciążać kmieci z B. robocizną i powinnościami bardziej niż jego poprzednik (SP 2, 2714); 1456 Kazimierz Jag. potwierdza kl. w → Tyńcu wszystkie przywileje swoich poprzedników i posiadanie dóbr, m. in. B. (Tyn. 219); 1470-80 własn. jw. 23 ł. kmiece z czynszem 1/2 grz. z łanu. Kmiecie dają po 20 jaj, 2 koguty, 2 sery, 2 szynki lub 1/2 grz. i jedną krowę lub 1/2 grz. rocznie, 4 karczmy z rolami, z których dwie płacą po 2 grz. czynszu, a trzecia płaci 1 1/2 kopy gr i daje 3 kamienie łoju, czwarta płaci 1 grz. 3 zagrody z rolami, z których dwie płacą po 8 sk. czynszu, a trzecia 9 sk. W czasie pobytu opata dają 2 achtele piwa, 7 miar 1 korzec [owsa], 23 koguty i ćwierć wołu. Folwark pleb. z dobrym dworem i łąkami w B. (DLb. 2 s. 109-10; 3 s. 195); 1564 wieś pracuje dla stwa niepołomickiego (LK 1 s. 85).

4. 1281 sołectwo (ZDM 4, 880 fals., wpis do OK w 1528 z rzekomego oryg.); 1345 Klemens sołtys z B. (Mp. 3, 677); 1356 wg przyw. Kazimierza W. sołtys z B. ma zasiadać w sądzie wyższym pr. niem. na zamku krak. (ZDM 8, 2531; DH 3 s. 259); 1370-6 Krzesław sołtys w B. (Nakielski, Miechovia, s. 212; Mp. 3, 881); 1385-8 Chebda Rogowski z Jakuszowic [pow. wiśl.] sołtys z B.; → p. 6 (Mp. 3, 946; SP 8 uw. 95/40, 103/7, 132/7); 1397-8 Beata [sołtyska?] z B. (SP 8, 5957; uw. 243/76); 1398-9 Mikołaj sołtys z B. (SP 8, 8416, uw. 273/95; KSN 688, 701, 711-2, 720); 1406 Stanisław sołtys z Gunowa sprzedaje Mik. Wiśliczce z Kazimierza za 250 grz. swoje sołectwo w B. wraz z cz. dziedziny → Wytrzeszczki, sadem i Nidem („cum Nydo”), czyli miejscem pustym na sadzawkę1Nie da się stwierdzić, czy Nid jest w B., czy w Wytrzeszce, tak jak je kupił jego poprzednik Krzesław i przyrzeka uwolnić je od pretensji swego siostrzeńca Jaśka oraz od zadłużenia u: opata tyn., kmiecia Grzegorza, Doroty z B. i Jana Człowieczka (KSN 1654, 1656, 1683, 1701, 1720, 1731-2, 1742, 1750); Jan s. Klemensa [sołtys] z B. (KSN 1683); 1406-14 mgr Mik. Wiśliczka, Wiśliczo z Kazimierza sołtys w B. (KSN 3098; wg ind. WAP; KK 2, 553; Tyn. 142; ZDM 1, 280); 1408-10 Czochna wd. po Chebdzie z B. (wg ind. WAP); 1409 Jaśko z B. s. Jak. Książka bierze w dzierżawę za 10 grz. sołectwo w B. Winien zwrócić zbiory z zasiewu mgra Mik. Wiśliczki, z gajów może korzystać dla własnych potrzeb i wydawać drzewo dla domu ww. Wiśliczki. Winien dbać własnym sumptem o reparację domów, karczem, płotów itp., spełniać obowiązki i powinności sołtysie oraz przewodniczyć na sądzie gajonym w Tyńcu (KSN 2535); 1413-26 Jaśko, Jaśko Książek [s. Jak. Książka] sołtys w B. (KSN 3274, 3305; wg ind. WAP; SP 2, 2106; Teut. 1 A s. 21, 354); 1416 Jaśko s. Książka z B. winien dzieciom mgra Mik. [Wiśliczki] i ich opiekunom zwrócić 50 kop żyta ze zbiorów zasianych przez tegoż Mikołaja; por. wyżej 1409 (KSN 3819); Jaśko ustępuje za 10 grz. swe sołectwo w B. Jakubowi s. Książka (Teut. 1A s. 11); Piotr br. Jaśka sołtysa z B. (Teut. 1A s. 22); Mikołaj sołtys z B. (ZCz. 2 s. 162); 1420 mgr Jakub z Kazimierza pozywa Martę ż. Jak. Bema., c. [Mik.] Wiśliczki z Krakowa o nieprawne dzierżenie sołectwa w B. (GK 1 s. 252); mgr Jakub kustosz kol. Ś. Michała na zamku krak. i Michał Krupka mieszcz. z Kazimierza, opiekunowie Mikołaja s. zm. Wiśliczki mieszcz. kazimierskiego wydzierżawiają Jak. Bemowi mieszcz. krak. i jego ż. Marcie, c. tegoż Wiśliczki sołectwo w B. za czynsz 8 grz., w roku zaś wyprawy wojennej za 7 grz., do której to wyprawy Jakub będzie obow. Jakub przejmuje na siebie wszelkie powinności wobec opata, jest obow. do udziału w sądach w Tyńcu. Drzewo z gajów może pobierać tylko na opał i reparacje domów, płotów i karczem sołectwa (SP 2, 1749; Tyn. 147); 1421 Jakub fizyk z Kazimierza pozywa Jak. Bema o bezprawne wycięcie 17 drzew w gajach sołectwa w B. (GK 1 s. 605); Niklosz Bem sołtys w B. (GK 1 s. 239); 1423 mgr Jakub z Kazimierza opiekun małoletniego Mikołaja [s. zm. Wiśliczki] oraz Marta i jej mąż Jak. Bem z Kazimierza wydzierżawiają na 3 l. za 4 1/2 grz. czynszu szl. Szymonowi Pirzchale z Czechowic [Mazowsze] sołectwo w B. Pirzchała może brać drzewo na budowę i opał, jest obow. oczyścić 2 opust. stawy (GK 2 s. 10); Jak. Bem z Kazimierza sołtys w B. (GK 2 s. 102); 1424 opat tyn. ma sprawować sąd w B. w sprawie między [kmieciami] Dorotą ż. Andrzeja ze Szczygłowa a Piotrem i Pawłem kmieciami z B. (GK 2 s. 255-6); 1425 Jak. Bem mieszcz. kazimierski i jego ż. Marta gwarantują Szymonowi Pirzchale zwrot 60 grz. ewentualnym zastawem sołectwa w B. (Teut. 1 A s. 241); 1426 Jak. Bem i jego ż. Marta sprzedają za 300 grz. kl. tyn. sołectwo w B. (Teut. 1A s. 249); 1428 kl. tyn. wypłacił resztę tj. 50 grz. za kupione od Jak. Bema i jego ż. sołectwo w B. (tamże s. 305); Piotr kmieć z Niepołomic oskarża Stanisława opata tyn., że 1/2 ł. roli w B., którą pozyskał na Bemie, trzyma bezprawnie (GK 3 s. 31, 37); przysiężni w B. (GK 3 s. 83); 1470-80 sołectwa nie ma (DLb. 3 s. 195).

5. 1281 Paweł pleb. w B. i kl. staniąt. zawierają ugodę w sprawie poboru przysiężnego z wsi par. B. Plebanowi ma przypaść z wsi: Zagórze, Słomiróg, Zakrzowiec, Zakrzów, Krusinowa, Zabawa, Podłęże, a klasztorowi z wsi Chrość (Pol. 3, 57); Michał opat tyn. określa uposażenie kościoła par. pod wezw. ŚŚ. Piotra i Pawła. Pleb. otrzymuje 2 ł. na miejscu starej karczmy, przeznaczone do ponownego wykarczowania i 1/2 ł. czynszowego, który teraz zwalnia opat od czynszu. Ponadto dostaje pleb. karczmę przed wsią, k. młyna, łąkę z przynależnościami, dzies. z ról. kl., sołectwa i od wszystkich kmieci w B., 20 barci, dzies. w drzewie oraz czwartą cz. przysiężnego z pr. niemieckiego (ZDM 4, 880 fals., wpis do OK 1528 z rzekomego oryg.); 1325-7 pleb. Henkardus; 1325-7, 1350-1, 1354-6 par. oceniona na 15 grz.; 1325-8 świętop. 12 sk.; 1335-6, 1343-4, 1346-58 świętop. 15 sk. 1 gr; 1337 świętop. 16 sk. (MV 1-2 wg ind.), 1356 Wojsław pleb. w B. (Mp. 3, 713); 1371 Wyszko pleb. w B. (MV 2 s. 476); 1392-7 Marcin pleb. w B. (KK 2, 385; SP 8, 5790, 5957; Krzyż. 1482); 1406 Boguta pleb. w B. (KSN 1654); 1408-18 Michał pleb. w B., h. Ciecierza (SP 7/2, 283; ZCz. 1 s. 212; 2 s. 16, 47, 156, 160, 162, 167, 231, 250, 289; Teut. 1A s. 1-2; wg ind. WAP); 1429-30 Mikołaj pleb. w B. (wg ind. WAP); 1470-80 kośc. par. pod wezw. Ś. Piotra. Dzies. snop. i kon. z ł. kmiecych, karczem, zagród w B. wart. 20 grz.2Tak w DLb. 3 s. 195, w DLb. 2 s. 110-10 grz plebanowi w B., dzies. z folw. klaszt. klasztorowi. Pleb. ma w B. role wolne i łąki. Do par. należą: Zakrzów, Zakrzowiec, Słomiróg, Ochmanów, Zagórze, Węgrce, karczmy: Stańcza i Bolechówka (DLb. 2 s. 109-11; 3 s. 195); 1490 Maciej pleb. w B. (Teut. 6 s. 85); 1529 pleb. pobiera dzies. snop. wart. 8 grz. z ról kmiec. w B., z ról kmiec. w Jazdowicach i Nieszkowie, z 3 1/2 ł. w Słupowie, z ról folw. w Kawkach, dzies. kon. ww. wsiach (LR s. 161); 1597 par. pod wezw. ŚŚ. Piotra i Pawła (WR k. 217v).

6. 1366 kamienica zm. Klimka z B. na ul. Floriańskiej w Krakowie [późniejszy dom Bodzanowski] (KMK 36); 1385 Chebda Rogowski sołtys z B obłożony klątwą przez abpa gnieźnieńskiego za najechanie wsi abpa Prusy (Mp. 3, 946); 1487 Maciej z B. psałterzysta kat. krak. (Wypisy 3, 136).

1 Nie da się stwierdzić, czy Nid jest w B., czy w Wytrzeszce.

2 Tak w DLb. 3 s. 195, w DLb. 2 s. 110-10 grz.