BORZISOW

(1339 Borzisow) osada nie zidentyfikowana.

[Woj. krak. lub sand.]

1339 Pełka [z Rzochowa, pow. pilzn.] kaszt. sieciechowski z ż. Małgorzatą przekazują c. Cudce, ż. Niemierzy z Gołczy, wyłączne następstwo po sobie we wszystkich swych dobrach: Rzochów, Tarnowiec z dwiema wsiami [pow. pilzn. → Brzozówka] i zamkiem (castrum), Szczytniki [pow. wiśl.?], Gruszów, B. i Soboszów [pow. wiśl.] (AS 2, 15; Pol. 3, 90).

Uw. Skąpy materiał źródłowy nie pozwala prześledzić dokładniej dziejów wsi Szczytniki i Soboszów. Dobra Tarnowiec z wsiami i zamkiem były później w rękach Mądrostków, czyli potomków Niemierzy i Cudki. Podobnie Rzochów, ale już w r. 1379 Niemierza s. Pełki z Galowa (pow. wiśl.) sprzedał Janowi z Tarnowa Rzochów i Trześń (Pol. 3, 161). Jeszcze wcześniej, bo w r. 1361 Rafał z Tarnowa nabył Gruszów od Pachny i Elżbiety cc. Niemierzy i Cudki (AS 2, 25-6). Pachną była ż. Paszka Trestki z Giedczyc (pow. sand.), a Elżbieta ż. Wojciecha Czeleja z Sepnicy (pow. pilzn.).

Długi czas, jeśli idzie o Gruszów, widziano wieś o tej nazwie w pow. wiśl. k. Dąbrowy Tarnowskiej. S. Mateszew, Osadnictwo i stosunki własnościowe w powiecie dąbrowskim do końca XVIII wieku, [w:] Dąbrowa Tarnowska, zarys dziejów miasta i powiatu, W. 1974, s. 67, odrzucił tę lokalizację na tej podstawie, że dok. z r. 1361 stwierdza, iż Gruszów był położony ,,in terra Cracoviensi”. J. Bieniak i J. Wyrozumski wieś tę identyfikowali bez uzasadnienia z Gruszowem k. Bochni (PSB 22 s. 798). Z kolei K. Mosingiewicz, Mieleccy herbu Gryf, maszynopis w naszej Pracowni, przypuszcza, że mógł to być Gruszów sąsiadujący bezpośrednio ze wsią Trestków Sierosławicami k. Brzeska Starego. W tym Gruszowie było wielu właścicieli. Do dziś zatem pozostaje otwarta sprawa lokalizacji Gruszowa, koło którego być może leżała osada B. Nie zwracano jednak dotąd uwagi na fakt, że wszystkie dok. dotyczące Gruszowa z l. 1361 i 1365 nie opuściły archiwum Tarnowskich. Można więc mniemać, że wieś ta, a może i B., nie wyszły z rąk Leliwitów, i mogły być włączone po kupnie do jakiejś innej wsi, pozostającej stale w rękach tej rodziny.

K. Mosingiewicz w zasadzie wykluczył identyfikację B. z Boryszowicami w pow. sand., włączonymi z czasem do Długiej lub Mieleckiej Woli, gdyż były one raczej dawnym dziedzictwem Trestków, a brak danych, czy Trestkowie odziedziczyli cokolwiek po Pachnie ż. Paszka Trestki. Zwrócić wreszcie trzeba uwagę na wieś Borusową k. Nowego Miasta Korczyna, gdzie leżą również Szczytniki. Co prawda pierwsza wiadomość o Borusowej pochodzi dopiero z r. 1598 (WR), ale wcześniej występował w źródłach las Borysów między Wisłą a Nidą w stwie nowokorczyńskim (LS s. 59 z r. 1564), który mógł przyjąć nazwę od zanikłej średn. osady.