BRZOZÓWKA

(1418 Brzoszowa, Brzozowca, Brzowka, Brzozowka Kruszynina, Brzosowka), dziś Brzezówka, 9 km na SE od Jasła.

1. 1479 n. pow. biec. (ZB 1 s. 15); 1529 n. par. Tarnowiec (LR s. 75 ― meszne; ŹD s. 120).

2. 1464 Mikołaj z Jedlicza [pow. pilzn.] pozywa Piotra z Tarnowca o granice między Jedliczami i Męcinką Mikołaja Mleczki a B., Tarnowcem i Potakówką należącymi do Piotra (ZB 1 s. 236).

3. Własn. szlach. 1418-9 Tworek, Florian z B. (ZB 1a s. 152, 184); 1428 Pełka z → Tarnowca [i Galowa w pow. wiśl.] ma oddać 6 grz. szl. Wiernkowi pod gwarancją wwiązania go do cz. B., z której ma 2 grz. czynszu (ZK 378 s. 33); 1445 Jan Kruszyna z Tarnowca ma dać Piotrowi Kozłowskiemu wwiązanie do B. za dług 35 grz. (ZB 1 s. 93); 1464 → p. 2; 1470-80 łany kmiece (DLb. 1 s. 484); 1479 Piotr Kruszyna z Tarnowca [h. Mądrostka] ma oddać w terminie 100 grz. Mikołajowi z Gumnisk [pow. pilzn.] pod gwarancją wwiązania do B. w pow. biec. i do 2 kmieci w Tarnowcu płacących po 1 grz. czynszu (ZB 2 s. 15); 1480 treść jw., z tym że wwiązanie tylko do B. (ZB 2 s. 25, 31); 1487 tenże Piotr zastawia za 100 grz. Helenie ż. zm. Stan. Gorzeńskiego wieś B. (ZB 2 s. 172); 1505 Piotr Gołuchowski ze Zwienczycy [ziemia przemyska] oznajmia, że za zgodą ur. panów Uchacza, Wojszyka i Biechowskiego wziął w opiekę swego krewnego małoletniego Jana s. zm. Kruszyny i jego dobra Tarnowiec, B. i Potakówkę w pow. biec. Piotr będzie mu płacił rocznie 14 grz. do czasu uzyskania przezeń pełnoletności (AGZ 19, 791); 1508 B. Kruszynina pobór z 1 1/2 ł. (RP); 1511 Jan Kruszyna dz. Tarnowca, B. i Potakówki (ZB 4 s. 231); 1529 folwark (LR s. 75); 1530 w B. pobór z 1 ł., 3 prętów, 1 młyna o 1 kole dziedz. (RP k. 47); 1538 w B. pobór z 1 1/4 ł., młyn dziedz. o 1 kole, 1 komornik (RP).

5. 1470-80 dzies. snop. z łanów kmiecych wart. 1 grz. kantorii kolegiaty Ś. Floriana w Kleparzu (DLb. 1 s. 484); dzies. po wiard. z łanu kmiecego trzeciej prebendzie zw. Jasielska w kolegiacie Ś. Floriana (DLb. 1 s. 494); 1515, 1516-7 dzies. tejże kolegiacie (BJ rps 6035 III k. 33r, 73r, 99r); 1529 dzies. snop. z folwarku wart. 1 grz. oraz meszne plebanowi z Tarnowca; dzies. snop. wart. 3 wiard. ww.. kolegiacie (LR s. 75, 299).

8. Grodzisko stożkowate (grodziec) z XI-XII w. ? lub z XIV w. (H. Zollówna, Średniowieczne „Zamczysko” w powiecie jasielskim, „Wierchy”, 23, 1954, s. 228-30; taż, Jeszcze o grodzisku w Brzozówce, „Wierchy”, 24, 1955, s. 162; A. Kunysz, Grodziska w województwie rzeszowskim, „Materiały i Sprawozd. Rzeszowskiego Ośrodka Archeolog.”, za rok 1966, Rzeszów 1968, s. 45). Grodziec ten znajduje się na wzgórzu na lewym brzegu Jasiołki na terenie Podbuczyny, przysiółka Brzozówki, położonego na N od tej wsi. Wydaje się, że Brzozówka posiada znacznie starszą metrykę powstania czy raczej poświadczonego istnienia, niż na to wskazują zachowane źródła. Najpewniej była to pierwotnie jedna z osad źrebiowych wymienionych w r. 1339 (AS 2, 15) pod wspólną nazwą → Tarnowiec, a zamek (castrum) to właśnie ów grodziec.