CHARZEWICE

(1347 Chorzouicze, Charzewycze, Tarzowice, Chaszowice, Charzovycze, Charzowicze, Chalzowicze, Charzolowycze) 1 km na NW od Melsztyna.

1. 1509 pow. czchow. (ZB 4 s. 192); 1581 pow. sądec. (ŹD s. 142); 1470-80 n. par. Melsztyn (DLb. 1 s. 14).

2. 1364 góra k. Winnicy od strony Faliszowic (ZDM 4, 971); [a. 1474] Mik. Pieniążek z Witowic pkom. krak. wyznacza granice między wsiami kl. tyn. Ujazd i Opatkowice [Zakliczyn] a wsiami Spytka z Melsztyna Ch. i Melsztyn (Tyn. 268, 271 ― wzm.); 1478 Kazimierz Jag. wyznacza komisarzy do rozgraniczenia wsi kl. tyn. Opatkowice [dziś Zakliczyn] i Ujazd a wsią Spytka z Melsztyna Ch. oraz wsią król. Stróże (Tyn. 265); 1479 decyzją komisarzy król. Spytek z Melsztyna ma na nowo usypać kopce graniczne, które zniszczył i zburzył, między swoimi wsiami T. i Melsztyn, a wsiami kl. tyn. Opatkowice i Ujazd, począwszy od granic wsi Stróże aż do potoku zw. Strug i dalej do Dunajca (Tyn. 267-8); 1480 Jan z Rzędowic pkom. krak. ustala granice między wsiami kl. tyn. Ujazd i Opatkowice a wsiami Spytka z Melsztyna Grodziska, Gruszki [Pobrzeże] i Zawada [Lanckorońska]. Granice poczynają się od kopca przy ścianie wsi Stróże powyżej stawu zw. Swiate i powyżej brzegu starego koryta Dunajczyska i stąd kopce prowadzą do stawu zw. Okrągłe Jezioro i ad gurgitem alias do smugu, który bieży z koryta Dunajczyska do potoku zw. Strug i smugiem do stawu zw. Bania aż do potoku zw. Strug. Nad tym potokiem pod 2 topolami znajduje się kopiec narożny. Stąd wzdłuż potoku Strug granice biegną aż do jego ujścia do Dunajca i brzegiem Dunajca do granicy wsi Lusławice, tj. do rz. Paleśnianki z tym, że Spytek będzie miał oba brzegi Dunajca od ujścia Strugu do Dunajca do granic Lusławic, tj. do Paleśnianki i do granicy wsi Opatkowice i Ujazd. Ustąpił też kl. tyn. Melsztyńskiemu pole k. Zabierzowa przy granicy Zawady [Lanckorońskiej], leżące między starymi korytami Dunajca i Paleśnianki. Równocześnie zostaje unieważnione rozgraniczenie dokonane przez pkom. Mik. Pieniążka z Witowic i Jana z Rzędowic między wsiami kl. tyn. Ujazd i Opatkowice a wsiami Spytka Ch. i Melsztyn (Tyn. 271); 1570 przez Ch. droga z Krosna i Jasła do Krakowa (LDK s. 51).

3. Własn. szlach. 1347 Kazimierz W. poświadcza, że Spycimir kaszt. krak. odstąpił Charzowi i jego ss. Jakubowi i Piotrowi wsie Przesławice i Librantową w zamian za Ch., Gwoździec, Zawadę [Lanckorońska], Gruszki [dziś Podbrzeże], Grodziska (ZDM 1, 51); 1364 Mikołaj z Kórnika [woj. kaliskie] wikariusz generalny krak. zatwierdza uposażenie kościoła par. w Melsztynie przez Jana wwdę sand. Pleban, dostaje m. in. role w Ch. położone na górze k. winnicy aż do granic Faliszowic oraz karczmę z ogrodem (ZDM 4, 971); 1385 → p. 4; 1390 Władysław Jag. potwierdza Spytkowi z Melsztyna wwdzie krak. posiadanie zamków → Melsztyn i Sambor, miast i licznych wsi, m. in. Ch. (ZDM 6, 1570); 1391 tej treści dok. wydaje Spytkowi kr. Jadwiga (AGZ 6, 3); 1402 Petriswald [kmieć ?] z Ch. (ZCz. 1 s. 71); 1430 Spytek z Melsztyna zapisuje br. stryjecznym Janowi z Tarnowa i Spytkowi z Jarosławia zamek Melsztyn z przynależnymi doń wsiami, m. in. Ch. (ZCz. 3 s. 62-4); 1470-80 własn. Spytka z Melsztyna h. Leliwa, folwark, 5 zagród z rolami, czynsz i robocizna z 1 ł. kmiecego i karczmy z rolami plebanowi w Melsztynie (DLb. 1 s. 14; 2 s. 139 ― mylnie Karnowicze); 1487 dobra [Spytka] Melsztyńskiego, m. in. Ch. skazane na karę XIV za niezapłacenie poboru (GK 22 s. 749); 1502 Spytek z Melsztyna kaszt. zawichojski darowuje s. Janowi zamek → Melsztyn z wsiami, m. in. Ch. (ZCz. 7 s. 157-7a); 1508 Jan z Melsztyna ma zapłacić 1150 fl. w terminie Pawłowi Czarnemu z Witowic star. ośw. pod gwarancją zastawu dóbr dziedz.: Ch., Domasławic, Faliszowic, Niedźwiedzy, Zawady [Lanckorońskiej], Pobrzeża, Policht, Gwoźdzca i Brzozowej (ZK 154 s. 439-41); 1509 Jan Melsztyński zastawia za 3500 fl. Pawłowi Czarnemu z Witowic zamek → Melsztyn z wsiami, m. in. Ch. w pow. czchow. (ZB 4 s. 192; ZK 154 s. 513-5); 1510 Jan Melsztyński z Melsztyna dokonuje z Pawłem Czarnym z Witowic żupnikiem przemyskim zamiany dóbr, następnie unieważnionej, dając mu zamek → Melsztyn z wsiami, m. in. Ch., w zamian za m. Żabno i inne dobra (MS 4, 9498, 9751); 1511 tenże Jan sprzedaje Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. wojnickiemu zamek Melsztyn z wsiami, m. in. Ch. (W. Dworzaczek, Leliwici Tarnowscy, W. 1971, s. 178); 1518 Beata i Katarzyna Melsztyńskie zakonnice kl. Ś. Agnieszki na Stradomiu ustępują Stan. Lasockiemu z Brzezin [woj. łęczyckie] pkom. pozn. i wojskiemu sochaczewskiemu dobra przypadłe im po zm. ojcu Spytku z Melsztyna kaszt. zawichojskim, mianowicie zamek → Melsztyn i m. in., Ch. (MS 4, 11 581); 1519 Jakub Strykowski pleb. w Melsztynie pozywa przed sąd bpi Mik. Jordana, który nabywszy w r. 1511 dobra melsztyńskie, nie wywiązuje się z obowiązków wobec plebana. Wyrokiem sądu Jordan ma dawać plebanowi drzewo na jego potrzeby, zezwolić na połów ryb w Dunajcu oraz oddaje plebanowi rolę za winnicą [w Ch.] → Melsztyn (M. Smoleński, Melsztyn, s. 98-100 ― streszczenie); 1524 Beata z Melsztyna zakonnica kl. Ś. Agnieszki na Stradomiu ustępuje Stan. Lasockiemu swe cz. zamku → Melsztyn i wsi doń przynależnych, m. in. Ch. (MS 4, 4397, 4433); 1527 Ch. w kluczu melsztyńskim Jana Jordana. Karczmarz i 8 kmieci płaci po 12 gr, a 3 zagr. po 6 gr (In. M 1 k. 19); Wyrokiem sądu król. Sprawa Beaty z Melsztyna c. zm. Spytka kaszt. zawichojskiego z braćmi Janem i Spytkiem [Jordanami] z Zakliczyna o 1/4 cz. dóbr → Melsztyn, m. in. o Ch., tj. o jej posag wart. 400 grz., ma być ponownie wniesiona z powodu błędnego wpisu wyroku (SP 6, 415); 1529 karczma → p. 5; 1543 Ch. z folwarkami Pobrzeże i Wielenia należą do Jordana (PH 12, 1911, s. 95).

4. 1385 królowa Jadwiga nadaje wwdzie krak. Spytkowi pr. magd. dla m. Książ, Żabno i Brzeżek [Brzesko] oraz 33 wsi, m. in. Ch. (ZDM 1, 174); 1400 Ch. ma pr. niem. → Brzozowa p. 4.

5. 1364 wwda sand. Jan z Melsztyna nadaje plebanowi w Melsztynie dzies. z ról folw. w Ch. (ZDM 4, 971); 1470-80 dzies. snop. i kon. z zagród wart. 1 grz. dziekanii w kat. krak., dzies. z 1 ł. kmiecego, ról karczemnych i folwarku plebanowi w Melsztynie (DLb. 1 s. 14; 2 s. 139); 1529 dzies. snop. z pewnych ról folwarcznych i zagród wart. 8 grz., a także apud polas wart. 1 grz., czynsz 1 grz. od karczmarza plebanowi w Melsztynie, dzies. snop. z niektórych ról kmiecych łącznie z innymi wsiami dziekanii w kat. krak. (LR s. 59, 266).