BARBARKA

(1340 „mole uf dem bore”, 1400 Waldmühle, Barmole, Barbaren, Bormole, Börmöl, Uormulen, 1570 Borowiecz alias Bormhule, vel s. Barbara) 6 km na NW od Torunia.

1. 1340 mł., komt. bierzg. (PrU 3/1, nr 290); po 1415 komt. tor. (MT 173); 1517 teryt. m. Torunia (MT 174); par. Toruń (Bi. 73).

3. 1340 właśc. Henryk Junghorn; 1382 rodzeństwo Junghorn; czynsz z mł. 12 grz. (MT 173); 1437-8 B. płaci 12 grz. czynszu komt. tor. (GZ 93); 1438 w. m. Paweł Russdorf nadaje 1/2 czynszu z B. burm. tor. Hermanowi Reusop (MT 651); 1447-8 czynsz z B. 6 grz.; 1457 Kazimierz Jag. nadaje m. Toruniowi pr. dominium directum do młyna; Bartel von der Mylve sprzedał mł. z karczmą, 11 morgów i łąkę za 100 grz. Lorenzowi Knoffowi; na protest m. Torunia na zasadzie pr. dominialnego zwrócony przez Knoffa młyn sprzedaje Bartel 1517 Toruniowi (MT 173-4).

4. 1340 komtur bierzg. Jan Nothaft nadaje mieszcz. tor. Henr. Junghornowi mł. z karczmą i polaną na pr. chełm. z 1/3 opłat z sądownictwa za czynsz 10 grz.; w razie uszkodzenia wiatraków Zakonu właśc. B. ma mleć Zakonowi tygodniowo 1/2 łasztu ziarna i słodu, a czynsz 1 grz. płacić tylko od karczmy; ma również pr. użytkowania drewna na budulec i opał oraz warzenia piwa i paszenia 60 szt. bydła, 150 owiec, koni i świń (PrU 3/1, nr 290; MT 622).

5. Kaplica, miejsce pielgrzymek, istniała rzekomo już w 1299 r.; 1475 bp chełm. Winc. Kiełbasa buduje nową kaplicę, pr. patronatu ma m. Toruń (MT 175); 1488 kaplica Ś. Barbary podlega par. w Toruniu (UC nr 711).