(1360 Dalowicz, 1397 Dalowa, 1400 Dalow, 1401 Dalowicze, 1404 Daleuicz, 1410 Daliewice, 1415 Dalyoowice, 1421 Dalowice, 1499 Dalewicze) 6 km na NW od Proszowic.

1. 1470 n., 1581 pow. prosz. (BJ rps 5348 II s. 655; ŹD s. 15); 1414 kaplica (SP 2, 1333); 1470 n. par. Niegardów (DLb. 2 s. 152); ¹A. Strzelecka w PSB, 8 s. 143 daje błędnie „Wronów” zapewne za dok. wyd. z kopii w Mp. 4, 1184 1470, 1529 prebenda DLb. 1, s. 136; LR s. 104); dek. Kazimierza Wielka vel Witów (DLb. 2 s. 152); 1529 dek. Pleszów (LR s. 104).

2. 1470-80 D. nad rz. Ścieklec (DLb. 1 s. 271).

3. Własn. szlach., 1414 król., 1434 n. szlach.; 1360 → p. 6; 1376 Wilczek z D. (SP 8, 250); 1376-81 Jakub z D. (SP 8, 250, 651, 670); 1376-1400 Miecław z D. (SP 8, 278, 6712, 8681, 9631, uw. 241/1, 245/72, 248/74); 1379 Świetlik z D. (SP 8, 536); 1381 Michał z D. (SP 8, 651, 670); 1381 Andrzej kmieć Dziwisza z D. oskarża Michała kmiecia z D. o podpalenie domu (SP 8, 852); 1381-4 Piotr, Piotrasz z D. (SP 8, 1084, 1204, 1267-8, 2334, 2401, 2503); 1381-9 Andrzej z D. (SP 8, 670, 1614, 3552, 5063); Bodzko, Boczko z D. (SP 8, 670, uw. 16/10, 18/8); 1382 Święch zw. Szwab (SP 8, 1204, 1238); Piotrasz z D. kmieć Falisława (SP 8, 1290, 1382, 1485, 1566); Wilam z D. (SP 8, 1204); 1382-1400 Pełka z D. (SP 8, 1576, 1614, 2054, 3545, 3597, 3671, uw. 311/36); 1384 Petronela z D. (SP 8, 2341); wd. Jarosława z D. (SP 8, 2411); Zdzisław z D.; Tomasz z D.; Kusz z D.; Staszek krawiec z D.; Jan Kiełbasa z D. (SP 8, 2503); Świeszek i Staszek kmiecie z D. (SP 8, 2701); 1384-5 Wojciech z D. (SP 8, 2503, 3331); Paweł z D. (SP 8, 2503, 3276, 3322, 3331, 3414, 3462, 3539, 3605, 3660, uw. 65/14); 1385 Grzegorz z D.; (SP 8, 3446); Danik z D. (SP 8, 3446, 3552); Jan z D.; Maciej z D. (SP 8, 3552); 1387-1406 Gniewosz od 1387 z D., z Ćmielowa [pow. sand.] i Wnorowa¹A. Strzelecka w PSB, 8 s. 143 daje błędnie „Wronów” zapewne za dok. wyd. z kopii w Mp. 4, 1184 [pow. sand.] h. Strzegomia, star. lwowski i trembowelski 1393, pkom. krak. 1396, ochmistrz dworu królowej 1403, kaszt. sand. 1406, zm. 1406 (Fed. s. 50; A. Strzelecka, Gniewosz z Dalewic, PSB, 8, s. 143-4; DH 3s. 456-7, 478, 481-2, 556; SP 2, 782, 972, 5099; 8, 6497,10 441-2, uw. 234/35, 235/8, 236/36, 343/1; KK 2, 343, 354; Mp. 4, 994, 1007, 1096; Mog. s. 93, 98; KMK 1, 90; Wp. 1, 38, 45; Proch. 20; ZDK 1, 166; ZDM 1, 245; 5, 1158; 6, 1525, 1543, 1553, 1584, 1610, 1614, 1624, 1653, 1661, 1664, 1674, 1685, 1837; DSZ 182²Tu w r. 1396 Gniewosz „de Damycze” pkom. krak. Jest to błąd kopii lub wydawcy. Wg Fed. s. 50 Gniewosz z Dalewic był podkomorzym od 18 II 1397, lecz jego poprzednika Fed. notuje po raz ostatni w 1395 r; 1387 Gniewosz z D. sprzedaje za 800 grz. bpowi krak. Janowi [Radlicy] wieś Suchą w ziemi krak., w pobliżu wsi Jangrot (KK 2, 343); Machna z D.; Marcin z D. (SP 8 uw. 57/42, 59/14, 61/16); Bartosz, Bartosza z D. (SP 8 uw. 59/12, 63/20, 67/25); 1387-8 matka Pełki z D., wd. (SP 8 uw. 59/42, 83/13); 1388 Swak, Szwak karczmarz z D. (SP 8, 4720); Augustyn z D. (SP 8, 4731); Gniewosz z D. bierze w dożywocie wsie klasztoru koprzywnickiego w pow. lubelskim, w znacznej części opust.: Bystrzyca, Rciszyn i Sulów, zobowiązując się doprowadzić je do lepszego stanu (Mp. 4, 994); 1388-9 Zdziesława z D. (SP 8, 4524, uw. 173/26, 182/22); 1389 Piotr Świetlicz z D. (SP 8, uw. 151/23); Mik. Baraniec, Baranek, Baran z D. (SP 8, 5190, uw. 173/25, 195/29); Mroczek z D. (SP 8, 5402); 1397 Krystyna z Kazimierzy [Wielkiej] z Miecławem z D. o 30 grz. z poręczenia, 6 krów, o pal, 6 grz., 2 poduszki, pierzynę i powłoczki (SP 8, 6236); Jakusz z Czuszowa i jego ż. Beata zastawiają za 20 grz. Miecławowi z D. 2 kmieci w D. stanowiących spuściznę macierzystą Beaty (SP 8, 6159); 1397-8 Przechna z D. i Marszowic [par. Niegowić] (SP 8, 6497, uw. 234/35, 235/8, 236/36); 1400 Jakusz z Mnina sprzedaje za 100 grz. i 4 ł. w D. Gniewoszowi z D. pkom. krak. dom z siedliskiem k. kościoła Ś. Idziego w Krakowie (SP 8, 10 441-2); Niemierza Chomętowski [z. Chomentowa, pow. chęc.] z tymże Gniewoszem o dom murowany k. kościoła Ś. Idziego w Krakowie (SP 8 uw. 343/1); Jan Gaudanek z Nowej Wsi [par. Mninoga] sprzedaje za 200 grz. Miecławowi z D. całą cz. swoją i odkupioną od brata w Nowej Wsi (SP 8, 9631); 1401 Zyndram z Maszkowic zobowiązuje się uwolnić Gniewoszowi z D. w ciągu 2 tygodni wieś Lenartowice [pow. wiśl.] (SP 2, 787); 1403 Piotr, Bartosz i Stanisław z Charbinowic [pow. wiśl.] sprzedają Gniewoszowi z D. wieś Knihynice w ziemi ruskiej (SP 2, 972); Piech kmieć z D.; Niemiec włodarz z D. (wg ind. WAP).

1408-14³Występuje w źródłach do r. 1445, pisząc się dalej z D Gniewosz z D. i Ćmielowa zw. też Spriss lub Spross h. Strzegomia, s. Gniewosza [i Johanny zw. też Anną⁴W r. 1420 zw. Anną; ob. Mp. 4, 1184], podstoli krak. 1410, od 1414: niegdyś z D. (Fed. s. 90; SP 2, 1333; ZDM 5, 1251; 6, 1719, 1752; AKP 8/1, 621, 826; DH 4 s. 41; 5 s. 100, 105; wg ind. WAP); 1408 Elżbieta ż. Gniewosza z D., [c. Warsza z Michowa] pozyskuje prawnie na swoim stryju Rafale z Michowa [pow. chęc.] dobra dziedz. przypadające jej z sukcesji po ojcu (SP 2, 1277); 1412-3 Piotr młynarz z D. (wg ind. WAP); 1413 Johanna wd. po Gniewoszu z D. z ss. Gniewoszem i Dziersławem i z cc. Dorotą i Elżbietą sprzedają za 600 grz. i za 2 ł. w Rzędzinie [pow. pilzn.] Janowi z Tarnowa wwdzie krak. Tuszynę [pow. pilzn.] i połowę Kościelowa Małego [w pow. pilzn., dziś nie istnieje] (ZDM 5, 1251); 1413 Łączko włodarz w D.; Mikołaj włodarz w D. (wg ind. WAP); 1414 sąd ziemski krak. skazuje Maćka z Jelowic [dziś Lelowice] na karę XV sądowi i karę XV Gniewoszowi z D., jako że nie przedłożył przywileju i zniszczył młyn w D. (ZK 193 s. 175); Gniewosz z D. sprzedaje za 1200 grz. Władysławowi Jag. całą wieś D. wraz z pr. patronatu kościoła [tj. kaplicy] tamże; ob. też niżej 1470-80 (SP 2, 1333⁵S. Gniewosza Dziersław występujący w 1. 1417-26 pisze się z D. i Wnorowa, już D. nie posiadając); 1416 Elżbieta siostra Gniewosza z D., ż. Mroczka z Lubani [pow. wiśl.] uzyskuje na Mik. Kocie ze Zdzisławkowic [w pow. wiśl., dziś nie istnieją] pr. bliższości do cz. Lenartowic (AKP 8/1, 737); Gniewosz z D. zastępuje króla w sporze z Dziwiszem z Marzęcina [pow. wiśl.] o D. (SP 2, 1446); 1420-8 Elżbieta z Płaszowa, ż. Gniewosza niegdyś z D. (Mp. 4, 1185, ZDM 5, 1372, MS 3, s. 92; SP 2, 2181-3, 2185-6; BJ rps 5259 k. 40r); 1423 Krystyn [z Ostrowa] kaszt. krak. działając na rzecz Rafała z Michowa, nakłada prawem areszt na 400 grz. posagu ż. Warsza z Michowa u Janusza [z Tuliszkowa] kaszt. kaliskiego i na wszystkie dobra dziedz. Gniewosza z D. i jego aktualnej ż. [Elżbiety], zastrzegając, że nie mogą być sprzedane, ustępowane lub zastawione (ZK 7 s. 282); 1424 Klemens kmieć z D. (wg ind. WAP).

1434 Hryćko [Kierdejowicz] z Pomorzan [ziemia lwowska] kaszt. lwowski winien zapisać swej żonie 200 grz. wiana i 200 grz. posagu na całych dobrach D. i na połowie wszystkich swoich dóbr⁶D. zostały przez Władysława Jag. darowane Hryćkowi Kierdejowiczowi (F. Kiryk, Jan (Hryćkó) Kierdej, PSB, 12 (1966), s. 424) (ZK 10 s. 157); 1436 Ryczko [Hryćko, por. wyżej] z Winiar [ziemia lwowska] kaszt. lwowski i star. chełmski zastawia za 100 grz. swoją wieś D., niegdyś własn. Gniewosza, na 6 lat Mik. Fijołowi mieszczaninowi krak. (SP 2, 2679); 1441 Piotr z Pisar [i Rytra] ochmistrz król. poręcza Janowi z Pilicy za dług Andrzeja z Tęczyna swoją wsią D. (ZK 11 s. 573); 1462-89 Żegota Ryterski z Pisar, D. i → Błogocic burgr. krak. (Fed. s. 132; ZK 259 s. 152; GK 19 s. 976; ZZ s. 108); 1470 br. Żegota, Rafał i Piotr z → Rytra dokonują podziału dóbr ojczystych i królewszczyzn. Rafałowi i Piotrowi przypadają m. in. D. (BJ rps 5348/II s. 655); 1470-80 właśc. Rafał Ryterski h. Topór. 14 ł. kmiec., dwór ryc. z rolami folw., karczma prebendarza, karczma z rolami dziedzica, zagroda bez roli. Władysław Jag. kupił D. od Gniewosza, przeznaczając je na uposażenie psałterzystów i altarii Ś. Krzysztofa w kat. krak., następnie jednak włączył do skarbu król., wyznaczając w 1421 r. psałterzystom czynsz z żup (DLb. 1 s. 136, 271; 2 s. 152); 1477 Rafał Ryterski z D. (AC 216); 1491 Piotr Ryterski z D. (GK 23 s. 657); 1492 Andrzej, Indrzych [s. zm. Żegoty Ryterskiego] z D. ręczy Mikołajowi i Stanisławowi z Piekar za dług 28 fl. węg. karczmą i cłem w Stogniewicach (GK 23 s. 887); tenże ręczy Andrzejowi Kośmirzowskiemu połowami wsi D. i Błogocice oraz cz. Makocic (GK 23 s. 950); 1494 br. Andrzej czyli Indrzych, Żegota i Rafał Ryterscy dzielą dobra, Andrzejowi przypada połowa D., cała cz. Błogocic, cała cz. Makocic i Królówka. Żegota otrzymuje: Stogniewice z cz. dziedzictwa w Brzesku Nowym. Rafał dostaje wieś Słupów. Andrzej winien wyposażyć siostrę Małgorzatę ż. Andrzeja Kośmirzowskiego [z Kocmyrzowa], zaś Żegota i Rafał siostry Jadwigę i Dorotę (ZK 153 s. 89); ww. Andrzej dz. D. i Makocic zastawia za 500 grz. Andrzejowi z Kocmyrzowa i jego ż. Małgorzacie dobra D., Błogocice i Makocice (ZK 153 s. 91); 1498 Piotr z Kurozwęk [pow. wiśl.] pozywa ww. Małgorzatę, której dobra posagowe w D. zostały mu przyznane po konfiskacie za nieobesłanie wyprawy, o niedopuszczenie do objęcia tych dóbr w posiadanie (AKH 9, 412); 1499 Jan Olbr. zaświadcza, że Zofia c. zm. Żegoty Ryterskiego, wd. po Mikołaju z Targowiska [woj. lubelskie] zrezygnowała z zapisu 200 grz. swego wiana, a pozostała przy zapisie uczynionym jej przez ojca na wsi ojcowskiej D. (MS 2, 1412); 1527-8 Zygmunt Stary zezwala Rafałowi Ryterskiemu z D. i Rudy na zastawienie za 426 fl. czynszu z wsi D. (MS 4, 5279, 5316); 1529 12 grz. czynszu z pr. odkupu z D. dla altarii Ś. Marii Magdaleny w kaplicy mansjonarzy w kat. krak. (LR s. 183).

5. 1414 → p. 3; 1470-80 dzies. snop. i kon. po 4 kity konopia, wart. 14 grz., z łanów kmiec. prebendzie Marchockiej w kat. krak. Jest w D. „oratorium speciale, habens prebendam annexam” i pobiera dzies. snop. z ról folwarku ryc. Pleban z Niegardowa pobiera tu tylko kolędę (DLb. 1 s. 136; 2s. 152); 1477 dzies. od kmieci należy do kap. krak. (AC 216); 1529 dzies. snop. wart. 11 grz. z ról folw. prebendzie Nawiedzenia NMP w D., dzies. snop. wart. 18 grz. z reszty wsi ww. prebendzie Marchockiej (LR s. 104, 315); 1595 kościół pod wezw. Zwiastowania NMP zburzony przed 30 laty (WR k. 253).

6. 1360 Abraham s. Dzierżka z D. duchowny diec. krak. przewidywany na kanonikat w kol. w Skalbmierzu (MV 3 s. 376); 1385-90 o działalności politycznej Gniewosza, jako stronnika Władysława Opol. i ks. austriackiego Wilhelma ob. DH 3, s. 456-7, 478, 481-2, 556 i A. Strzelecka, Gniewosz z Dalewic, PSB, 8 s. 143-4; 1410 Gniewosz z D. h. Strzegomia podstoli krak. prowadził chorągiew pod Grunwaldem i walczył pod Koronowem (DH 4. s. 41, 100).

8. Osada wczesnośredn. (Żaki s. 520).