DUNAJEC BIAŁY

(1234 Dunaiecz z kop., 1254 Dunacia Alba, 1338 Dunayecz, 1346 Albus Dunayecz, 1480 Dunagyecz Albus, 1505 Byaly Dunayecz) rz. źródłowa Dunajca, wypływająca z Tatr i łącząca się z Dunajcem Czarnym pod Nowym Targiem.

[Pow. sądec.]

1234 Henryk ks. krak. i śląski zezwala wwdzie krak. Teodorowi osadzać Niemców w lasach nad rz. Ostrowsko, D. [Biały] i Dunajec Czarny (Mp. 1, 15); 1252 kl. szczyrz. lokuje m. Nowy Targ nad A. D. (Mp. 2, 612 fals.); 1254 do kl. cyst. w Szczyrzycu należą m. in. wody [rz.] D. A. i Dunajca Czarnego (Mp. 1, 40 ― fals. z XIV w. ?); 1338 Nowe Miasto [Nowy Targ] nad D.; zamek [Szaflary] nad D. (Mp. 3, 655 → Uw.); 1346 [1336] Kazimierz W. lokuje m. Nowy Targ na pr. magd. między rz. A. i Czarnym D. Wójt dostaje pozwolenie budowy młyna i innych urządzeń po obu brzegach tych rzek i połowu w nich ryb dwolonymi sieciami (Mp. 1, 221); 1480 → Dunajec; 1564 w Szaflarach role kmiece małe i niepomierzone, „bo im je D. kazi” (LK 1 s. 148); nowo osadzona wieś Dunajec Biały leży nad rz. D. B., który wypływa z Tatr na stronie polskiej, we włości nowotarskiej (LK 1 s. 149).

Uw. W r. 1338 Zbigniew kanclerz Królestwa i prep. krak. nadał niejakiemu Leopoldowi sołectwo w Szaflarach na pr. magd. Na dok. świadkowali: Johannes plebanus Noue civitatis in. D., Petrus de Slup castellanus castri ibidem in. D., Dytko advocatus Noue civitatis ibidem in Dunayecz”. W literaturze narosło sporo różnorodnych hipotez związanych z tą listą świadków. Przyjmuje się bowiem, że była „efemeryczna kasztelania dunajecka”, że zamek w Szaflarach nosił nazwę Dunajec itp. Z analizy odpowiednich źródeł wynika, że terytorium k. Nowego Targu nigdy nie nosiło nazwy Dunajec, stąd Nowa civitas in D., to Nowe Miasto, czyli Nowy Targ nad rz. D. Podobnie określono położenie nie nazwanego tu zamku szaflarskiego nad D. (Białym), a w tym wypadku castellanus należy tłumaczyć jako burgrabia.