DZIBICE

(1408 Dzybicze, 1414 Dzivicze, 1420 Dzibice, 1433 Dzywicz, 1441 Zdziwicz, 1521 Dzywycze) 9 km na SW od Lelowa.

1. 1474 n. pow. lel. (GK 19 s. 918; ŹD s. 68); 1581, par. Staromieście (ŹD s. 68).

2. 1420, 1433 Dz. k. Lelowa (Teut. 1A s. 146, 149; Kacz. 5145); 1564 2 młyny na stawkach na rz. Dzibicy [→Białej], trzeci młyn na większym stawie o długości 3 stajań, szerokości 2 stajań (LK 2 s. 43).

3. Własn. król. w stwie lel. 1428 Władysław Jag. nadaje dożywotnio wwdzie sier. Jakubowi z Koniecpola [woj. sier.], jego żonie Kochnie i ich ss. Janowi Taszce i Przedborowi zamek i m. Lelów z wsiami: Bliżyce, Dz. i Sokolniki, zachowując wszelkie prawa do tych dóbr. Nadanie uczynił król za zasługi Kochny przy wychowaniu ss. król. Władysława i Kazimierza, gdy byli niemowlętami. Jakub winien za 400 grz. wykupić ww. dobra (Mp. 4, 1255); 1444 karczmarz Marcin s. Pakosza swoją karczmę z rolami, a kmieć Jan swoje role w Dz. zastawiają za 30 grz. Stanisławowi z Młodziejowic. Marcin i Jan nadal mają być osadzeni na tych dobrach i spłacać sumę zastawną po 1 1/2 grz. rocznie (ZK 12 s. 262); 1464 Jan z Koziegłów tenut. lel. gwarantuje Mikołajowi plebanowi z Kroczyc zwrot 22 fl. węg. ewentualnym wwiązaniem w wieś Dz. (ZK 312 s. 193-4); 1511 Zygmunt Stary zezwala Stan. Hynkowi z Umienia [woj. łęczyckie] wykupić Dz. z rąk Nawojki z Kościelca [ziemia kujawska] wd. po Jakubie Węgorzewskim (MS 4, 10 176); 1523 własn. król. (SP 6, 228); 1564 własn. król. w stwie lel. 16 kmieci na 8 1/2 ł., płacą po 18 gr czynszu, dają po 2 kapłony, 10 jaj i 1 serze, sep z owsa, po 2 korce z łanu. Karczmarz płaci z ról czynsz i daje 6 kapłonów. 3 młyny, każdy z 1 kołem korzecznym, z których 2 na małych stawkach na rz. Dzibicy, a trzeci na większym stawie. Każdy młyn płaci 2 grz. Stawy nie są zarybione (LK 2 s. 43).

4. [a. 1370 → niżej 1414]; 1408 Mikołaj sołtys w Dz. i Sokolnikach (KSN 2363); 1414 tenże sołtys z Sokolników przedkłada przyw. króla Kazimierza na pr. niem. we wsiach Sokolniki i Dz. Mieszkańcy tych wsi winni odpowiadać tylko przed sołtysem (ZK 312 s. 54); 1420 Lenkerius, Lekarius s. Luchny z Kazimierza winien na mocy wyroku sądowego sprzedać w ciągu 14 dni dziedzictwo w Dz. k. Lelowa zastawione za 25 grz. jego matce Luchnie przez mieszczanina z Lelowa Mikołaja (Teut. 1A s. 146, 149); 1474 br. Stan. Kmita, Jan i Świętopełk dz. Białej [par. Lelów] sołtysi w Dz. i Sokolnikach (GK 19 s. 918); 1521 Zygmunt Stary zezwala Stan. Spinkowi z Będkowa [ziemia łęczycka] star. lel. wykupić sołectwa w Sokolnikach, Zagórzu [par. Staromieście] i Dz. od sołtysów Mik. Zagórskiego, Pawła Zacharza i Jana sołtysa (MS 4, 3989); 1564 sołectwo uprzywilejowane z 1 1/2 ł., na którym siedzą 2 kmiecie. Nie pracują jak inni kmiecie, czynią tylko na rozkaz star. lel. posługi do zamku (LK 2. s. 43).

6. Przyjęci do pr. miejskiego w Krakowie: 1433 Piotr Motyczka z Dz.; 1441 Maciek Motyczka z Zdz. k. Lelowa prasoł (Kacz. 4512, 5145).