GOŁUCHOWICE

(1375 Goluchouicze, 1381 Goluchouicz, 1396 Golochouicze, 1399 Goluchouice, 1406 Golussouicz, 1413 Goluchowice, 1424 Goluchowicze, 1429 Goluchow, 1439 Goluschouicze, Golischouicze, 1441 Golechowycze, 1443 Goluchowycz, 1470-80 Goluchowycze, 1530 Goluchovice) 11,5 km na S od Lelowa.

1. 1506 n., 1581 pow. lel. (RP s. 330; ŹD s. 70); 1470-80, 1598 par. Irządze (DLb. 2 s. 207; WR k. 340).

2. 1397 Jaszek i Filip z Mysłowic [dziś we wsi Pradła sąsiadującej z G. pole Mysłowiec ― UN 211 s. 22; MObr.] procesują się z Mikołajem, Przechną, Jaszkiem z G. i jego żoną o granice (SP 8 uw. 230/28); 1398 [Zuska] wd. po Jaszku z Owczar przeciwko Jaszkowi i Filipowi z Mysłowic o granice (SP 8, 7533, 7533 a, 7534, 7534 a); 1399 Filip i Jaszek z Mysłowic oskarżają Mikołaja i jego bratanka Jaszka i Zuskę z G. o zasypanie granic między G. i Mysłowicami (SP 8, 8283); 1412-3 młyn przed wsią G. (ZK 312 s. 21; 5 s. 355-6); 1413 dwie karczmy, jedna przed wsią, druga we wsi G. (ZK 5 s. 355-6); 1436 Zaklika z Bodziejowic i Jan z → Białej [par. Irządze] dokonują podziału dóbr dziedz. Jan oświadcza, że las z rolami i polami przed wsią G. należy do Bodziejowic, ale będą z niego korzystać obaj bracia. Zaklika odstępuje Janowi niwę roli pod lasem z lewej strony drogi z Białej do G. (ZK 11 s. 23-4); 1440 [rz.] Białka, granica Mysłowska, → p. 3 (ZK 378 s. 213-14); 1446 Jan z Białej i Anna wd. po Zaklice z Białej zawierają ugodę w sprawie lasu między G., Białą i Bodziejowicami leżącego za rz. Białą. Jan może korzystać z lasu na potrzeby swego dworu, zaś Anna podobnie na potrzeby swoje i kmieci oraz domowników z Bodziejowic. Anna ręczy za swego s. Stanisława nie mającego lat sprawnych (ZK 378 s. 323-4); 1459 Dorota wd. po Marciszu z Paszkowic [dziś Paszkówka] dziedziczka z Koszkowic [dziś Kostkowice] dokonuje zamiany dóbr ze Świętopełkiem z G. Dorota odstępuje Świętopełkowi Gołuchowskiemu brzeg rz. Czarnej płynącej z Kroczyc w jej dziedzinie Koszkowice, na którym Świętopełk może wybudować sobie staw, w zamian za łąkę kmiecą zw. Jachowska leżącą w dziedzinie G. przy tejże rz. Czarnej, którą Dorota może wykarczować na całej długości i szerokości (ZK 314 s. 122).

3. Własn. szlach. 1375 Świętosław z G. (Mp. 3, 874); 1381-96 Jan, Jaszek Owieczka z G. i Owczar ojciec Zygmunta, Piotra, Anny, Stanisława i Jana (SP 8, 737, 5747); 1381 Spytek [z Melsztyna] wwda krak. występuje przeciwko Janowi z Owczar i jego kmieciom z G. o 50 uli (SP 8, 737); 1387 Jan ze Sławic przeciwko Jaszkowi z Owczar o G. i o zabranie gwałtem dziesięciny (SP 8, 4269); 1396-1404 Zuska, Zuchna ż. Jana z Owczar i G., od 1397 wd. (SP 8, 5747, 7533, 7533a, 7534a, 8180, 8283, 8292, uw. 238/21; ZK 4 s. 4); 1396 Zuska ż. Jana z Owczar otrzymuje 150 grz. posagu i wiana na dziedzinie swego męża w Owczarach i w G., przeciwko Jakuszowi z Owczar (SP 8, 5747); 1397-1407 Mikołaj z G. i Zarzecza [par. Gołaczowy] stryj Jaszka z G. (SP 8 uw. 230/28, 242/79; nr 7647, 8283; ZK 311 s. 58); 1397-9 Jaszek z G. bratanek Mikołaja z G. (SP 8 uw. 230/28, 242/79, 7647, 8283); 1397, 1398, 1399 → p. 2; 1404 Zygmunt, Piotr i Anna dzieci Jaszka Owieczki i Zuski ręcząc za braci (uterinis) Stanisława i Jana sprzedają za 150 grz. gr pras. Elżbiecie wd. po Klemensie z Kwiliny [podczaszym królowej] całe swe cz. dziedz. po ojcu w G. (ZK 4 s. 4); 1406 Dorota wraz ze swą c. Elżbietą z G. i Siemierzyc i zięciem Kerstanem sprzedają za 30 grz. gr pras. i za łan w Bąkowcu Piotrowi dz. z Marcinowic [i Bąkowca] cz. dziedziny w G. i Siemierzycach (ZK 311 s. 32); 1407 Mikołaj dz. z Zarzecza wraz ze swą ż. Małgorzatą sprzedają za 60 grz. gr pras. Piotrowi dz. z Bąkowca 3 ł. kmiece w G., trzecią cz. karczmy, trzecią cz. młyna, trzecią cz. stawu i kmiecia w Siemierzycach (ZK 311 s. 58); 1408 Jan z Owczar ręcząc za swe siostry sprzedaje za 50 grz. Fraczkowi z Sąspowa całe swe cz. dziedz. w G. i Siemierzycach (ZKSs.35).

1412-59 Świętopełk z G. i → Siedliszowic s. Elżbiety wd. po Klemensie z Kwiliny podczaszym królowej, ojciec Machny (ZK 5 s. 355-6; 8 s. 121; 9 s. 9; 10 s. 234; 11 s. 23-4; 125, 231, 506; 193 s. 99-100, 234; 195 s. 254-5; 312 s. 21, 331, 335, 492; 313 s. 160, 198, 256; 314 s. 16, 122, 136, 220; 315 s. 84, 98; 365 s. 492-3, 525; 378 s. 213-14, 269-70, 227-8, 302, 348, 355; GK 2 s. 427, 440; 3 s. 260, 268, 313, 360; 4 s. 26, 30, 157, 158, 172; Imbr. 19, 20, 21; OK 5 s. 339; SP 7/2, 953); 1412 Elżbieta wd. po [Klemensie] podczaszym [królowej] z Różnicy dokonuje z ss. swoimi Mściwojem, Piotrem i Świętopełkiem podziału dóbr. Świętopełkowi przypadają wsie: Gniewięcin, Siedliszowice, G., Olpice. Świętopełk i Mściwoj winni wyposażyć dwie siostry Dorotę i Jadwigę, dając każdej 100 grz. (ZK 193 s. 99-100); 1413 Piotr [z Bąkowca] podsędek krak. i Świętopełk z G. dokonują zamiany dóbr. Świętopełk odstępuje Piotrowi trzecią cz. stawu, trzecią cz. młyna i połowę karczmy przed wsią G. w zamian za 2 cz. karczmy położonej we wsi G. (ZK 5 s. 355-6); 1415 Świętopełk z Siedliszowic ma zapłacić Andrzejowi z Rudy [zapewne w ziemi wieluńskiej] i jego ż. Dorocie 33 grz. i 8 sk. Jeśli nie zapłaci, da im zastaw do cz. swej dziedziny w G. wraz z zasiewami (ZK 193 s. 234); 1418 Stanisław kmieć z G. (ZK 312 s. 165); 1426 Świętopełk z G. ma zapłacić karę XV Stanisławowi z Szypowic i tyleż sądowi z powodu bydła Stanisława kmiecia z Sierbowic (ZK 8 s. 121); 1429 Świętopełk z G. oskarża Tomka z Pilczycy [pow. chęc.] o bezprawne wwiązanie się do dóbr dziedz. bratanków Świętopełka, synów zm. Jana z Kwiliny i przejęcie bezprawne opieki nad tymi bratankami do której prawo bliższości ma Świętopełk (ZK 9 s. 9). 1434 Jan z Sieciechowic z ż. Heleną [c. zm. Piotra z Bąkowca] sprzedają za 50 grz. i za konia wart. 100 grz. Mik. Morawcowi z Konaszówki zamek → Bąkowiec z wsiami, m. in. cz. w G. z 2 kmieciami (ZK 312 s. 479-80); 1435 Andrzej z Wierzchowiska [par. Szreniawa] dłużnik i Świętopełk z G. poręczyciel mają wspólnie zapłacić w wyznaczonym terminie Januszowi z Morawicy 20 grz. monety krak., a jeśli się z tego nie wywiążą, zapłacą 40 grz. pod gwarancją dania Januszowi wwiązania do całej cz. dziedz. we wsi Wielkie Wierzchowisko (Magna Wirzchowiska) (ZK 365 s. 525); Krystyn z Koziegłów kaszt. sądec. uzyskuje na Mik. Morawcu z Konaszówki na podstawie pr. bliższości zamek → Bąkowiec z wsiami, m. in. cz. Gołuchowic (SP 2, 2605); 1439 w podziale dóbr między br. Janem starszym, Krystynem i Janem młodszym ss. Krystyna z Koziegłów, Janowi młodszemu przypada zamek Bąkowiec z przynależnymi wsiami, m.in. G. (ZDM 2, 542; SP 2, 2795); 1440 Świętopełk z G. ma zapłacić Janowi z Mysłowic w wyznaczonym terminie 30 grz. pod gwarancją dania wwiązania do wszystkich kmieci i roli dworskiej w Siedliszowicach, aż do [rz.] Białki (Bialcza) i do granicy Mysłowskiej (ZK 378 s. 213-14); 1441 Świętopełk z Zawady podczaszy krak. uzyskuje na Piotrze z Solcy 10 grz. z tytułu poręki za dziesięcinę w Mikołajowicach. Piotr ma dać te 10 grz. na swych dobrach dziedz. w G., z których ma rocznie 1 grz. czynszu (ZK 378 s. 241); 1442 Piotr z Solcy ma dać wwiązanie Świętopełkowi z Zawady do 1 łanu osiadłego w G. (ZK 378 s. 255); 1443-6 Zdzich kmieć Świętopełka z G. (ZK 378 s. 269-70, 348); 1443 Świętopełk z Siedliszowic zastawia za 20 grz. Piotrowi z Solcy 3 kmieci osiadłych w G.: Marcina, Zdzicha i Jakuba płacących po 16 sk. czynszu rocznie (ZK 378 s. 269-70); Piotr z Zebrzydowic zastawia za 20 grz. Świętopełkowi z G. łan w Przechodach, na którym siedzi kmieć Paszek Czelej, z tytułu poręki za Jana Bala (ZK 378 s. 277-8); Jan z Mysłowic zastawia za 30 grz. Andrzejowi Pieczowi niegdyś ze Zdowa 6 kmieci siedzących w G. na 5 łanach, których ma w zastawie (ZK 313 s. 246); Świętopełk z G. zastawia za 100 grz. Janowi z Rogaczowa [woj. sier., pow. radomszczański] połowę wsi Olbrachcice [zapewne woj. sier., pow. radomszczański]. Świętopełk poręcza za br. rodzonego Piotra, z którym miał te 100 grz. z racji posagu po zm. Jadwidze ich siostrze rodzonej na połowie wsi Olbrachcice (ZK 312 s. 256); 1444 Świętopełk z G. ustępuje za 20 grz. Piotrowi z Zebrzydowic łan w Przechodach, na którym siedzi kmieć Czelej (Czeliegy), trzymany w zastawie za te 20 grz. (ZK 378 s. 302); 1447 Jan z Mysłowic zaspokojony przez Świętopełka z G. z sumy 30 grz. zwraca mu trzymane w zastawie Siedliszowice (ZK 378 s. 355); 1459 → p. 2 (ZK 314 s. 122).

1462-71 Paweł Gołuchowski z G. i Zegartowic h. Lis mąż Katarzyny dz. ze Żmigrodu kolejno wd. po Mik. Stadnickim i Krzesławie Wojszyku pkom. krak., po śmierci żony zakonnik tyniecki1Paweł z G. zapewne nie złożył ślubów ubóstwa, skoro będąc zakonnikiem dostał w dzierżawę wieś od opata tyn (ZB 1 s. 218-21, 242; ZK 17 s. 22-4, 26-7, 567; 315 s. 113, 137; GK 18 s. 6; Kopiarz jędrz. BPAN rps 926 k. 183 r.; MPH 5 s. 793; Bon. t. 6 s. 222; SP 2, 3791; 7/2, 1082, 1087-8, 1099, 1104; Tyn. 257; Mp. 5 t. M 95, 136; DLb. 1 s. 238); 1462 Katarzyna dz. ze Żmigrodu ż. Pawła Gołuchowskiego pożyczkę 100 grz. od męża zapisuje mu na mieście Żmigrodzie, zamku, młynie oraz na posiadłościach Kąty, Wola i Myscowa [dziś Majscowa] z folwarkiem (ZB 1 s. 221); taż daje w zastaw za 400 grz. swemu mężowi Pawłowi Gołuchowskiemu aż do pełnej spłaty swoje dobra dziedz.: Grodzina [dziś Grudzyny], Opatkowice, Wolę i Zegartowice (ZK 17 s. 26-7); 1463-75 Andrzej z G. (ZK 258, s. 396; 314 s. 220, 269, 302; 315 s. 113, 137, 151); 1464 Klemens z G. zapisuje swej ż. Katarzynie c. Pawła Beskiego (Besszky) 100 grz. posagu i tyleż wiana na połowie swych dóbr (ZK 258 s. 433); 1465 Paweł z Mysłowic i Solcy z ż. Machną c. Świętopełka Gołuchowskiego (ZK 314 s. 220); 1465-6 Wawrzyniec, Wawrzek kmieć karczmarz w G. (ZK 314 s. 220; 315 s. 95, 98; 17 s. 381); 1465 Andrzej z G. dał za 7 grz. Jakubowi z Koszkowic wwiązanie w karczmarza Wawrzka z G. (ZK 314 s. 220); Maciej opat tyn. i jego kl. oddają dożywotnio w dzierżawę Pawłowi z G. zakonnikowi tyn.1Paweł z G. zapewne nie złożył ślubów ubóstwa, skoro będąc zakonnikiem dostał w dzierżawę wieś od opata tyn wieś opustoszałą → Opatkowice koło Jędrzejowa (SP 2, 3791; ZK 152 s. 98); 1466 Jan z Białej [par. Irządze] przeciw Wawrzyńcowi karczmarzowi z G. (ZK 17 s. 381); 1468 Gaweł z Polukarcic i Piotrkowic przeznacza swej ż. Katarzynie c. Gołuchowskiego 30 grz. posagu i tyleż wiana na połowie swych dóbr dziedz. w Polukarcicach (ZK 17 s. 567); 1470-80 dz. G. Gołuchowski [Paweł lub Andrzej]. We wsi łany kmiece (DLb. 2 s. 207); 1475 → Dupice; 1489 brak danych o poborze w G. (RP s. 133); 1506, 1508 pobór z 1 ł. w G. (RP s. 330, 356); 1521 sąd ziemski krak. poświadcza, że Zbigniew Giebułtowski zapisał swej ż. Magdalenie 50 zł tytułem oprawy i tyleż tytułem wiana na połowie swych dóbr: Lgota, Lgotka, Podłesice, G., Siemierzyce, Przyłubsko, Siamoszyce, Żerkowice, Dupice w pow. lel. i Tuchołów w pow. ksiąs. (Fastnacht, Katalog 1 nr 53).

5. 1387 → p. 3 (SP 8, 4269); 1529 [dzies. snop.] z ról folw. w G. wart. 3 wiard. plebanowi w Irządzach (LR s. 257).

Uw. Porównaj Golchouo ?

1 Paweł z G. zapewne nie złożył ślubów ubóstwa, skoro będąc zakonnikiem dostał w dzierżawę wieś od opata tyn.