(1388 Gerlicz, 1399 Gorlicz, 1401 Gorlicza, 1404 Gorlice, Gorlicze, 1413 Garlice, 1417 Gerlicze, 1418 Gorlijcz, 1421 Gorlijcze, 1426 Gorlica, 1437 Gorlcza, 1456 Gorlycza, 1470-80 Gorliczyn, Gardlicza, 1486 Gorlijcza)¹Przekazy mogące dotyczyć G. albo m. Zgorzelca na Łużycach: 1367-96 Mikołaj Gyrlicz, Gorlicz, Gurlicz br. Hinrika (Krzyż. 153, 1325, 1470, 1494, 2229); 1371-75 Piotr Gorlicz (Chm. s. 28, 37, 54, 59); 1375-96 Heinco, Hinricus de Gorlicz, br. Mikołaja (Chm. 1140, 2229); 1376 Jan Gorlicz (KRK cz. 2 s. 42); 1391 Marcin Gorlicz (Krzyż. 1324); 1392 Mikołaj s. Mikołaja Gurlicz (Krzyż. 1494, 1603-4); 1393 Niclos Gorlicz (KRK 2 s. 97); 1397 Nic de Gorlicz (KRK 2 s. 172); 1398 Mikołaj Fredlant de Gorlicz (KRK 2 s. 177); 1399-1406 Mikołaj, Niclos Goerlicz czapnik (KRK 2 s. 193; Cracovia artificum nr 127, 153); 1400 Dorota Gorliczynna (KRK 2 s. 212); 1470-90 Stenczil Gorlicz czerwonoskórnik (Cracovia artificum nr 587, 752, 1034). Studenci Ak. Krak.: 1417 Mikołaj s. Michała de Gorlicz, 1444 Donat s. Bartłomieja de Gorlicz, 1469 Hieronim de Gorlycz, Jan Schertmolle de Gorlicz, 1486 Jan s. Mik. Bryknara de Gorlycz, 1495 Piotr s. Jan de Gorlycz (Ind. s. 223, 63, 112, 152, 39, 249). Osoby przyjęte do pr. miejskiego w Krakowie: 1393 Niclos Gorlicz, 1397 Mikołaj de Goerlicz, 1402 Hannos Gorlicz, 1406 Niclos Wesinburg de Garlicz, nożownik, Thomas Gorlicz, 1427 Lorencz Gorlicz, rzemieślnik, 1428 Hannus Han de Gorlicz, 1436 Niclos Gorlycz, garbarz, 1437 Niclas Kuene piekarz von Garlicz, 1467 Kuncze Gorlicz lawtnersloher, 1499 Michel Wedeman, czerwonoskórnik, 1506 Hannus Neyman de Goerlicz (Kacz. 90, 739, 748, 2766, 3624, 3634, 4026, 4140, 4743, 4851, 7049, 8982, 9436) miasto.

1. 1401 n. miasto (GB 1 s. 87-9 ― ciuis de Gorlicza); 1417 n. ziemia krak., pow. biec. (ZDM 6, 1818; ŹD s. 113, 152); 1411 n. par. własna (ZDM 5, 1233); 1529, 1596 dek. Biecz (LR s. 105; WR k. 132 v.).

2a. Położenie i granice: 1470-80 wieś parafialna Zagórzany graniczy m. in. z G. (DLb. 3 s. 201); 1476 Jan Karwacjan zawiera ugodę z Jakubem i Prokopem w sprawie granic między m. G. i wsią Glinik. Granica biegnie od wzgórz aż do dębu zw. Wągielnica, stąd do potoku zaczynającego się od roli Andrzeja Szyszoła (Szysszol) i płynącego przez las zw. Łęg [dziś w G. Łęgi, UN 56 s. 5] aż do miejsca zw. Moszczyny, a stamtąd do rz. Ropy z wyjątkiem ról szl. Jakuba, które znajdują się w tych granicach, a które zostały wyznaczone Jakubowi przy sprzedaży Glinika. Jakub ma posiadać dalej te role, a także las Łęg i wszelkie role po wykarczowaniu tegoż lasu (ZCz. 4 s. 509-510); m. G. graniczy z wsią Stróżówką i Ropicą (tamże); 1491 role leżące w granicach m. G. (in circuitu civitatis iacentes) (ZB 2 s. 253).

2b. Zabudowa miejska i podmiejska: 1411, 1426 kościół par. NMP w G., dom z siedliskiem leżący naprzeciw domu plebana, → p. 5 a.; 1426, 1446 kościół Ś. Mikołaja, → p. 5 b, → p. 3 b; 1446, 1469, 1488, 1490, 1496, 1502 dwór ogrodzony z wielkim domem należący do dziedziców G., położony po prawej ręce idąc do kościoła [par.], → p. 3 a i b; 1446 młyn przy drodze do kościoła Ś. Mikołaja, ulica Biecka, łaźnia [w rynku], rynek, ulice, młyn w mieście i inne młyny, → p. 3 b; 1471 młyn w G. w połowie należący do Jana [Karwacjana] z G., → p. 3 a; 1486 młyn w G. w dzierżawie u Jakuba dz. G., → p. 3 a; 1490 młyn w G. w połowie należący do Jana Karwacjana z G., → p. 3 a; 1501 młyn leżący w m. G. nad młynówką, browar w G., → p. 2 d.; łaźnia i młyn w G., → p. 3 a; 1512 dwór plebana leżący nad starą młynówką, szkoła, plan budowy szpitala dla ubogich, → p. 5 a.

2c. Przedmieście gorlickie: 1446 → p. 3 a.

2d. Obiekty topograficzne: 1411, 1426, 1446, 1476 rz. Ropa → p. 2 a, p. 3 b, p. 5 a; 1411 stawy i jeziora [w G.] k. drogi zw. Skotnica, → p. 5a; 1426 rz. zw. Młynna Przekopa pod m. G., fosa zw. Potok dzieląca lasek zw. Przelasek, → p. 5 a; 1446, 1476 las zw. Łęg [dziś w G. Łęgi, UN 56 s. 5] leżący na granicy G. i Glinika, role zw. Obszary powstałe w wyniku wycięcia tegoż lasu, → p. 3 b, p. 2 a; 1446 pastwiska zw. Pasterniki [dziś Pasternik góra i las w Stróżówce, UN 56 s. 17] od starego jazu, aż do [wsi] Ropicy, [miejsce zw.] Słopne, rz. Stróżówka [dziś rz. Stróżowianka, UN 56 s. 5], miejsce zw. Korczaki [dziś cz. G. zwie się Korczak, UN 56 s. 5], rz. zw. Sękowa [dziś rz. Sękówka, UN 56 s. 5], role miejskie, → p. 3 b; 1476 dąb zw. Wągielnica, miejsce zw. Moszczyny, → p. 2 a; 1488 sadzawka rybna leżąca pod miastem, → p. 3 a; 1501 Jan Karwacjan z G. pozywa Barbarę wd. po Jakubie z G. o zagrodzenie młynówki płynącej do młyna w m. G. (ZB 4 s. 63); Stanisław z G. i Ropicy pozywa Barbarę wd. po Jakubie Gorlickim o połowę browaru w G. o 2 zagrody i 2 łąki , leżące k. wielkiej sadzawki (ZB 4 s. 64-5).

2e. Drogi i cło: 1411, 1426 droga zw. Skotnica idąca [z G.] do Stróżówki, → p. 5 a; 1446 drogi do pędzenia bydła i trzody na pola zw. Wygony, droga Biecka, → p. 3 b; 1564 strażnica celna w G. podległa komorze celnej w Bieczu (LK 2 s. 135); 1570 droga z Biecza na Węgry przez G., Bielankę, Łosie, Klimkówkę i Uście. Wg informacji rajców biec. droga ta jest nieprzejezdna z uwagi na zniszczenia, jakich dokonał właściciel Uścia Baltazar Gładysz i wezbranie rzek (LDK s. 42 - 3).

3a. Stosunki własnościowe: 1398-1400 [zm. a. 1404] Dziersław Karwacjan z G. właśc. G. → Janowic [dziś Janowiczki par. Racławice] 1382-1400²Może s. Dzierżka Karwacjana, dz. Janowic w 1342 r. (ZDM 4, 928) Trzebini 1354-1400, Gruszowa [par. Wrocimowice] 1388-1400, Wierbki 1394-1400, Libiąża 1388-1400, stolnik sand. 1388-99 (SP 8 uw. 242/25, 307/44; ZDM 5, 1233; Fed. s. 203); 1398 Dzierżek Karwacjan z Janowic [i zapewne z G.] procesuje się ze Stanisławem i Jaszkiem z Łapszowa o dziedzinę Bystra³Skoro spór dotyczy wsi sąsiadującej z Gorlicami, a zatem być może Gorlice należały już wówczas do Dzierżka (SP 8, uw. 242/25); Dziersław s. Dziersława z Janowic przyznaje swej ż. Katarzynie c. Jaszka z Bidzin [pow. sand.] chorążego sand. 100 grz. posagu i tyleż wiana na całej swej wsi Janowice z wyłączeniem dziedzin wydzielonych z tejże wsi i całej wsi Gruszów (SP 8, 7362); 1399 Dziersław s. Karwacjana z Trzebini i jego służący Przedwój przeciwko Mikołajowi z Dulowej o zadanie ran i najście na dom (SP 8, 8718, 8736, 8884, 8884 a); Wierzchosław z Siedlisk [pow. lel.; par. Nakło] przeciwko Karwacjanowi z G. (SP 8 uw. 307/44); 1400 Dziersław z Janowic s. Karwacjana procesuje się z Janem [Ligęzą z Bobrka] wwdą łęczyckim o 12 tysięcy drzew do budowy domów i o brzeg rz. Przemszy (SP 8, 9706); Dzierżek s. Karwacjana z Janowic procesuje się ze Stanisławem sołtysem z Byczyny i jego synami Janem i Bartkiem o bezprawne zabranie w niewolę i przetrzymywanie kmiecia należącego do Dziersława (SP 8, 10 199); Andrzej z Dulowej przeciwko Dziersławowi Karwacjanowi z Trzebini i jego kmieciom o bezprawne zabranie kmiecia z D. (SP 8 uw. 348/16, 350/6, 351/44); 1402 Dziersław Karwacjan Młodszy procesuje się z Janem Ligęzą o granice między Bobrkiem a Libiążem (ZK 3 s. 756).

1404-25 Dziersław Karwacjan Młodszy (junior) z G. s. Dziersława Karwacjana z G. br. Jana z Janowic, mąż Katarzyny c. Jaszka z Bidzin [pow. sand.] chorążego sand. 1398-1415, właśc. G. i → Janowic 1398-1404, Gruszowa 1398-1425, Trzebini 1399-1404, połowy kopalni ołowiu w Trzebini i Libiążu 1404-15, Libiąża 1402-4, Glinika [pow. biec; par. Gorlice], Ropicy, Rychwałdu [dziś Owczary], Stróżówki ― wszystkie 1404-25, oraz od 1412 części, a od 1418 całości Imbramowic [par. Wrocimowice] (SP 8, 7362, 8718, 8884, 8884a, 9140, 9145, 9532, 9706-7, 10 199, 10 629, uw. 297/10, 11, 12, 328/44, 348/16, 350/6, 351/44; ZK 3 s. 756; 3b s. 291, 324, 495; 4 s. 96, 105, 212; 5 s. 17, 53, 143, 280, 318, 456; 6 s. 72, 115, 166, 333, 343, 349, 420; 7 s. 22-3, 27-8; SP 2, 1054, 1378, 1400, 2014; Mog. 1116; ZDM 6, 1818; GB 2 s. 68; ZCz. 2 s. 258; ZB 1 A s. 154, 238, 241); 1404 br. Dziersław i Jan ss. Dziersława Karwacjana z Janowic dzielą się dobrami dziedz. po ojcu. Dziersławowi przypada całe m. G. i wsie: Gruszów k. Proszowic, Glinik, Ropica, Stróżówka, Rychwałd w ziemi biec. zaś Janowi przypada zamek z wsią Janowice, 5 kmieci i karczma w Racławicach, cała wieś Wierzbka, Trzebinia, Libiąż. Obaj otrzymują po połowie góry [kopalni] ołowiu w Trzebini i Libiążu, o ile będą tam odkryte i razem mają posiadać pr. patr. kościoła w Oświęcimiu. Ponadto Dziersławowi przypada 1/3 gajów w Janowicach dla dóbr Gruszów. Dziersław ma wyposażyć siostrę Kachnę, a Jan Elżbietę (SP 2, 1054); Dziersław Karwacjan młodszy z G. przyznaje swej ż. Katarzynie c. Jaszka z Bidzin 100 grz. posagu i tyleż wiana na całej swej wsi Gruszów (ZK 4 s. 96); tenże przeciwko Janowi Ligęzie wwdzie łęczyckiemu o granice między Bobrkiem a Libiążem [Wielkim] i między Chrzanowem „ac inter villas ibidem omnes”, a także między inną wsią Libiąż [Libiąż Mały] (ZK 4 s. 105); Dziersław Karwacjan przeciwko br. swemu Janowi o to, że nie chce ustąpić z G. i zabrania ludziom w G. być posłusznym [wobec Dziersława] (ZK 3 b s. 291); 1404-5 Jan z Janowic przeciwko swemu br. Dziersławowi z G. (ZK 3 b s. 324, 495); 1411 → p. 5 a; 1412 Krystyn z Tarnawy [pow. szczyrz.] sprzedaje za 27 grz. i za łan roli w Rychwałdzie Dziersławowi Karwacjanowi z G. łan z łąkami i zaroślami w Imbramowicach (ZK 5 s. 280); Dzierżek z G. ma zapłacić Krystynowi z Tarnawy 17 grz. pod gwarancją wwiązania do swoich kmieci w Gruszowie płacących 3 grz. czynszu (tamże); Skarbek s. Zbyszka z Woli Jankowej [i Zręczyc] sprzedaje za 80 grz. i za całą łąkę w Gruszowie Dziersławowi Karwacjanowi z Gruszowa całą swoją cz. ojczystą w Imbramowicach (ZK 5 s. 383); 1415 Dziersław z G. i jego br. Jan z Janowic zawierają umowę o wspólnej eksploatacji ołowiu w Trzebini. Jedynie „Roschtowe” ma mieć Jan wyłącznie dla siebie (SP 2, 1378); Zbigniew Bąk [z Góry Wysokiej, ziemia sier.] kaszt. rospierski poręcza Klausowi [Kezingerowi] z Krakowa za Karwacjanów Dziersława z G. i Jana z Janowic, że zgodzą się na cenę sprzedaży Trzebini ustaloną przez Zbigniewa [z Brzezia] marszałka. W przeciwnym razie da Klausowi na ręce Jana z Pleszowa 200 grz. wadium (SP 2, 1400); Jan z Pleszowa poręcza br. Dziersławowi i Janowi Karwacjanom za Klausa [Kezingera z Krakowa] w ten sposób, iż Klaus ma za wieś Trzebinię dać braciom ustaloną przez Zbigniewa [z Brzezia] marszałka cenę 500 grz. do najbliższych Świąt Bożego Narodzenia i 700 do następnych Świąt Bożego Narodzenia w części szer. gr, w części półgr. Jeżeli nie zapłaci, wówczas Jan z Pleszowa zapłaci braciom całą sumę wadium (ZK 6 s. 115); 1416 Dziersław z G. i Jan z Janowic ss. Dziersława Karwacjana sprzedają za 500 grz. szer. gr pras. i 700 grz. półgr Klausowi Kezingerowi mieszcz. krak. całą ich wieś Trzebinię wraz z pr. patr. kościoła tamże ze wszystkimi prawami i przynależnościami (ZK 6 s. 166); 1417 Dziersław Karwacjan z G. orzeka, iż otrzymał od Klausa Kezingera pełną zapłatę za sprzedaną dziedzinę Trzebinia (ZK 6 s. 349); Dziersław Karwacjan z G. właśc. m. G. i wsi Gruszów, Ropica, Stróżówka, Glinik, Rychwałd Dolny i Górny (ZDM 6, 1818); 1418 Skarbek z Woli Jankowej pod karą XV stronie i XV sądowi winien wydać dziedzinę w Imbramowicach Dziersławowi Karwacjanowi z G.; tenże Skarbek i jego siostra Małgorzata dzieci Zbyszka przekazują wieczyście 2 ł. w Imbramowicach kupione przez ww. Karwacjana; Mikołaj i Bartosz ss. Skarbka ze Zręczyc sprzedają za 500 grz. Dziersławowi Karwacjanowi z Gruszowa całą swoją wieś Imbramowice (ZK 6 s. 420, 437, 462; 194 s. 188-9); 1420 Dziersław Karwacjan z G. ma zapłacić Samborowi z Młoszowej 45 grz. półgr pod gwarancją dania mu w zastaw całej wsi Imbramowice (ZK 7 s. 22-3); Mikołaj i Bartosz ss. Skarbka ze Zręczyc stwierdzają, że otrzymali pełną zapłatę od Dziersława Karwacjana z G. ze sprzedaży jemu wsi Imbramowice (ZK 7 s. 27-8); 1425 Jan Karwacjan z Janowic sprzedaje za 25 grz. półgr swemu br. Dziersławowi z G. połowę swego domu między szewcami (inter sutores) przed kościołem Ś. Franciszka w Krakowie (SP 2, 2790).

1426-1456 [zm. a. 1462] Jan Gorlicki z G. s. Dziersława, br. Piotra z G. właśc. cz. G., Glinika, Gruszowa 1426-45, Imbramowic 1426-45 (ZDM 2, 383; 3, 743, 765; 8, 2525; 378 s. 28; ZB 1 A s. 267, 275; ZB 1 s. 15, 79, 147-8, 274; GB 2 s. 318; 3 s. 415; SP 2, 3238; MBiecza 43); 1426-44 Piotr Karwacjan z G. s. Dziersława z G. br. Jana z G., mąż Warszki z Więckowic [pow. sądec] c. Dziersława z Więckowic, ojciec Jana Karwacjana, właśc. cz. G., Glinika, Gruszowa, Imbramowic i Stróżówki (ZDM 2, 383; GB 2 s. 326; ZK 12 s. 26; 150 s. 109; CE 2, 255; ZB 1 s. 32, 68, 79; SP 2, 3187); 1426 Jan i Piotr właśc. m. G., Glinika, Gruszowa, Imbramowic, → p. 5 a; 1442 Piotr z Gruszowa zapisuje swej ż. Warszce c. Dziersława Białonia [z Więckowic] 400 grz. posagu i wiana na połowie dóbr w Gruszowie i Imbramowicach w ziemi krak., a także na m. G. i dziedzinach Stróżówka [?] i Glinik w ziemi biec. (ZK 12 s. 26); 1443 Piotr dz. z G. ma zapłacić Janowi dz. z Bączala 36 grz. i 1 fl. w złocie pod gwarancją wwiązania go do swej wsi Stróżówka (ZB 1 s. 68); 1444 Jan dz. z G. potwierdza zapis uczyniony uprzednio na m. G. i Gliniku Dziersławowi Białoniowi dz. z Więckowic (ZB 1 s. 79); Jan dz. Kobylanki s. zm. Jakuba Radwana z Kobylanki wraz ze swym opiekunem Janem dz. z Bączala zeznają, że połowę wsi Stróżówka, którą mieli w zastawie za 40 grz. od Piotra dz. z G., odstąpili za 40 grz. Dziersławowi Białoniowi z Więckowic (ZB 1 s. 79); Piotr z Karniowa otrzymuje pr. wwiązania się do cz. dziedziny zm. Piotra Karwacjana z Gruszowa, w Gruszowie i → Imbramowicach, ponieważ zmarły winien mu był 300 grz. (SP 2, 3187); 1445 sąd rozstrzyga spór między Janem Gorlickim a Piotrem Karniowskim o dziedzinę Gruszów i Imbramowice na korzyść Piotra i jemu przysądza wwiązanie do tych dziedzin (SP 2, 3238); 1446 → p. 3 b; [ok. 1458] Jan dz. z G. zastawia br. Piotrowi i Mikołajowi sołtysom z Sokoła całą swoją cz. w Gliniku (ZB 1 s. 274).

1462-1514 Jan Karwacjan z G. s. Piotra Karwacjana z G. i Warszki z Więckowic, mąż Zofii Wojnarowskiej c. Jana z Wojnarowej, właśc. cz. G., Gruszowa, Imbramowic, Stróżówki 1462-91, Glinika 1462-91, Ropicy, Rychwałdu, tenut. w Grabnie 1494 (ZB 1 s. 211, 214, 253; 2 s. 48, 164-5, 188, 193, 202, 222-3, 231, 237, 249, 253, 271, 279; 3 s. 69, 81, 107, 123; 4 s. 42, 53, 63, 263, 319 ― ostatnia wzm. o Janie; ZCz. 4 s. 406, 409, 461, 468-70, 509-10; 5 s. 15, 138, 302, 315; 7 s. 62; ZDM 1, 324; DLb. 1 s. 119; 2 s. 78-9; GB 3 s. 652, 768; 4 s. 27, 33; AGZ 7, 70; Mp. 5 t. N 358; F. Kiryk, Rozwój urbanizacji [→ p. 7], s. 78, 383; tenże, Z dziejów miast [→ p. 7], s. 147; OK 20 s. 310; MBiecza 91-3; MS 2, 579, 1539; 3, 1117; 4 S 1221; Ep. 5 K 211 v); 1462 (zm. a 1471] Jan z G. s. Jana Gorlickiego z G., właśc. cz. G., Ropicy, Glinika, Rychwałdu (ZB 1 s. 214; ZCz. 4 s. 468); 1462 Warszka ż. Jana alias Żegoty z Mojkowic chorążego sier. odstępuje swemu s. Janowi z pierwszego małżeństwa z Piotrem Gorlickim dobra, które dzierżyła tytułem 400 grz. posagu i wiana od swego pierwszego męża Piotra, a mianowicie Gruszów i Imbramowice w pow. prosz. oraz m. G., Stróżówkę i Glinik w pow. biec. z racji przypadającej po jej śmierci temuż synowi dziedziny po ojcu w Więckowicach i Grabnie (ZB 1 s. 211); Jan [s.] zm. Jana z G. zastawia za 70 grz. Janowi s. zm. Piotra z G. dziedziny przypadłe mu z podziału w G., Ropicy, Gliniku i Rychwałdzie (ZB 1 s. 214); 1464 Jan Karwacjan Gorlicki zastawia Pawłowi Klęczańskiemu z Klęczan swą cz. w→ Gliniku (ZB 1 s. 253); 1469-83 Dziersław z G. s. Jana z G. br. Prokopa i Jakuba z G. mąż Heleny z Moszczenicy Polskiej, właśc. cz. G., Moszczenicy Polskiej 1469, Glinika, Ropicy, Broniszowa [pow. pilzn.] 1495 (GB 3 s. 596; ZCz. 4 s. 461-2, 469; ZB 3 s. 61); Prokop z G. s. Jana z G. br. Jakuba z G. i Dziersława z G., właśc. cz. G., Rychwałdu, Glinika, Ropicy (ZCz. 4 s. 400, 462, 509-10; ZB 2 s. 253; GB 4 s. 121); 1469-96 [zm. a. 1500] Jakub z G. s. Jana z G. br. Prokopa i Dziersława z G. mąż Barbary c. Jana Wojnarowskiego, właśc. cz. G., Rychwałdu, Glinika, Rzepiennika Dolnego i Górnego 1486, wsi opust. Nosalowa 1488, Ropicy (ZCz. 4 s. 400, 509-10; ZDM 1, 324; ZB 2 s. 48, 154, 162, 167, 172, 190-1, 223-4, 253; 3 s. 43; 4 s. 4, 41-2, 53-4 ― jako zm.; GB 3 s. 755, 768; 4 s. 33, 44, 81-2, 121; OK 20 s. 310); 1469 Piotr Moszczenicki sołtys Moszczenicy [Polskiej] ma zapłacić swej bratanicy (filiastre sue) Helenie Gorlickiej [ż. Dziersława z G.] 60 grz. pod gwarancją wwiązania jej do połowy swego sołectwa [w Moszczenicy Polskiej] (GB 3 s. 595); Dziersław dz. z G. stwierdza, iż Piotr sołtys z Moszczenicy [Polskiej] zastawił mu za 6 grz. swego kmiecia z Moszczenicy Polskiej zw. Czuryło i jego czynsz wynoszący pół kopy (GB 3 s. 596); Prokop z G. sprzedaje za 20 grz. swemu br. Jakubowi z G. połowę swej dziedziny w Rychwałdzie (ZCz. 4 s. 400); Jan s. zm. [Piotra] Karwacjana z G. przeznacza swej ż. Zofii c. Jana z Wojnarowej 100 grz. posagu i tyleż wiana na połowie wszystkich swych dóbr dziedz. w G. i na całym dworze w G. i rolach doń przynależnych (ZCz. 4 s. 406); 1470 (1417) br. stryjeczni Jan Karwacjan i Jakub dziedzice G. określają uprawnienia i powinności Klimy sołtysa i kmieci wsi Rychwałd [dziś Owczary]⁴W wydawnictwie dok. zamieszczono pod datą 1417, co należy uznać za błąd. Osoby występujące w dok., tj. dziedzice G., żyły w latach siedemdziesiątych XV w. Formułę datacyjną „anno Domini 147 decimo” trzeba rozumieć jako: 14 + siedem dziesiątek (ZDM 1, 324); 1470-80 Jan Karwacjan z G. h. Płomienie, Zadora, dz. Gruszowa i Imbramowic (DLb. 1 s. 119; 2 s. 78-9); 1471 Prokop z G. sprzedaje za 150 grz. swemu br. Dziersławowi z G. całą swą cz. działu, która mu przypadła w m. G. w Gliniku i Ropicy (ZCz. 4 s. 462); Jan Karwacjan z G. kwituje jako spłacony zapis, jaki miał od swego br. stryjecznego Jana z G. na 70 grz. (ZCz. 4 s. 468); Jan z G. ma zapłacić 29 grz. Dziersławowi z G. pod gwarancją wwiązania go do połowy młyna w G., na której jego ż. Zofia [Wojnarowska] nie ma zapisu (ZCz. 4 s. 469); Dziersław z G. sprzedaje Janowi Karwacjanowi z G. części w → Gliniku (ZCz. 4 s. 461); Jan Karwacjan z G. ma zwrócić 20 grz. Stanisławowi z Łapszowa pod gwarancją wwiązania go do swej wsi Glinik (ZCz. 4 s. 469-70); 1474 Mik. Szczepanowski wójt i burgr. biec. jest winien 50 grz. Janowi Karwacjanowi z G. Jeśli nie zapłaci w wyznaczonym terminie, da mu wwiązanie do swoich czynszowników w m. Bieczu przynależnych do wójtostwa, mianowicie 2 szewców i 2 piekarzy oraz do szóstego denara czynszu (GB 3 s. 652); 1476 → p. 2 a; 1480 Jakub z G. sprzedaje Janowi Karwacjanowi całą rolę w → Gliniku (ZB 2 s. 48).

1483-1506 [zm. a. 1512] Stanisław z G. s. Dziersława z G., br. Jana z G. i Jadwigi, właśc. cz. G., Ropicy i Rychwałdu (ZB 2 s. 144-5, 154, 167, 223-4, 253; 3 s. 61, 65; 4 s. 4, 41-2, 53-4, 64-6, 81-2; MS 2, 1538); 1484 Stanisław dz. z G. i Ropicy (ZB 3 s. 65); 1485-7 Jan z G. s. Dziersława z G. br. Stanisława z G. i Jadwigi, właśc. cz. G., Ropicy (ZB 2 s. 144-5, 154, 167); 1485 br. rodzeni Stanisław i Jan ss. Dziersława z G. mają zapłacić 60 grz. w ratach po 6 grz. Helenie ż. Piotra Syrmierza z Rzepiennika [Suchego] pod gwarancją wwiązania jej do kmieci w Ropicy (ZB 2 s. 144-5); 1486-97 [w 1498 jako zm.] Andrzej Strasz z Kościelnik [par. Górka Kościelnicka], Białaczowa [miasto pow. opocz.] i Zakrzowa [par. Białaczów] s. Mikołaja z Białaczowa sędziego ziemskiego krak. 1479-1505, mąż Zofii c. Jana Karwacjana z G., właśc. cz. G., Stróżówki, Glinika i połowy Rychwałdu (ZB 2 s. 154, 164-5, 193, 249, 254; 4 s. 42-3, 53; GB 4 s. 172-3, 190); 1486-1523 Zofia c. Jana Karwacjana z G. ż. l. Andrzeja Strasza z Białaczowa i Kościelnik, 2. Wojciecha Śmigielskiego ze Śmigla [woj. pozn.], matka Jana Strasza z Zakrzowa, dziedziczka G., Ropicy, Rychwałdu (ZB 2 s. 164, 254; 4 s. 121, 129-30, 248, 263; GB 4 s. 190; SP 6, 144, 213; MS 2, 1069 ― ostatnia wzm. o Zofii; 4, 11 435, 13 688); 1486-1506 Barbara c. Jana z Wojnarowej ż. Jakuba z G. (ZB 2 s. 162, 172, 190; 4 s. 41-2, 53-4, 63-6, 81, 129 ― ostatnia wzm. o Barbarze; MS 2, 1538-9); 1486 Jakub dz. z G. zapisuje Andrzejowi Straszowi z Kościelnik na 7 lat 50 fl. węg. na wszystkich dobrach i na cz. młyna, które ma w dzierżawie (in arenda) od swoich bratanków i da mu do nich wwiązanie pod warunkiem, że jeżeli Jakub ustąpi bratankom owe dobra, albo go z owych dóbr wykupią, wtedy Jakub da Andrzejowi za owe 50 fl. wwiązanie do swej cz. m. G. i cz. młyna w G. (ZB 2 s. 154); Jan z Wojnarowej ma zapłacić 143 grz. Jakubowi z G. z tytułu posagu po swej c. Barbarze pod gwarancją wwiązania Jakuba do połowy obu wsi Rzepiennik [Dolny i Górny], tj. tej połowy, na której nie jest zapisany posag i wiano Anny jego ż. i do połowy dworu (ZB 2 s. 162); Zofia ż. Andrzeja Strasza z Kościelnik syna Mikołaja z Białaczowa sędziego ziemskiego krak. ustępuje swemu ojcu Janowi Karwacjanowi z G. ze wszystkich dóbr po ojcu i matce (ZB 2 s. 164); Jan Karwacjan z G. zastawia Andrzejowi Straszowi z Kościelnik wieś → Glinik z racji posagu za c. Zofię (ZB 2 s. 164); Andrzej z Kościelnik umarza zapis od tegoż Jana na wsiach → Glinik i Stróżówka (ZB 2 s. 165); 1487 Jan z Wielkiej Wsi zastawia za 20 grz. Janowi Karwacjanowi z G. kmiecia Michała Kalapę w Wielkiej Wsi, gdzie są 2 grz. czynszu (ZCz. 5 s. 138); Helena ż. Piotra Syrmierza oświadcza, iż została zaspokojona z sumy 60 grz. inscriptis 14 grz. przez Jakuba z G. za Stanisława i Jana jego bratanków synów Dziersława z G. (ZB 2 s. 167); Jakub z G. zapisuje swej ż. Barbarze c. Jana z Wojnarowej 100 grz. posagu i tyleż wiana na połowie swych dóbr w G. (ZB 2 s. 172); 1488-95 Jadwiga c. Dziersława z G. siostra Stanisława i Jana z G. ż. Wojciecha Kopcia mieszcz. z G. matka Jana i Marcina Kopciów (ZB 2 s. 190; ZP 34 s. 502; GB 4 s. 44; SP 6, 213); 1488 Jan Wojnarowski dz. z Wojnarowej zastawia za 100 grz. Jakubowi Gorlickiemu dominium [prawo własności] we wsi Górny Rzepiennik. Jakub ma pobierać czynsz roczny w wysokości 10 grz. z dominium, a jeśliby go tyle nie było, ma go sobie dopełnić na karczmie w Rzepienniku Dolnym i na rolach opust. pustej wsi Nosalowa (Noszalowe), które przynależą do sołectwa (GB 3 s. 755); Jadwiga z G. ż. Wojciecha [mieszcz.] z G. ustępuje swemu stryjowi Jakubowi z G. ze wszystkich dóbr ojczystych i macierzystych (ZB 2 s. 190); Jakub z G. zapisuje swej ż. Barbarze c. Jana z Wojnarowej 150 grz. posagu i tyleż wiana na połowie wszystkich dóbr swoich w G. wraz z całym dworem w G., tak jak jest ogrodzony, z dużą sadzawką rybną leżącą pod miastem (ZB 2 s. 191); Andrzej Strasz z Kościelnik ma → Glinik w zastawie od Jana z G. (ZB 2 s. 193); 1490 Jan Karwacjan z G. zapisuje swej ż. Zofii c. Jana Wojnarowskiego 100 kóp gr tytułem posagu i 200 tytułem wiana na połowie dóbr swoich dziedz., tj. na połowie m. G., połowie młyna wraz z całym dworem w G., połowie wsi Rychwałd, połowie wsi Stróżówka i połowie bydła trzymanego w zastawie (ZB 2 s. 222-3); Stanisław s. Dziersława z G. sprzedaje za 10 grz. Jakubowi z G. dwie cz. dworu w G., tak jak jest ogrodzony wraz z sadem i folwarkiem (ZB 2 s. 223-4); Stanisław s. zm. Dziersława z G. darowuje Jakubowi z G. trzecią cz. dworu i domu w G., tak jak jest ogrodzony (ZB 2 s. 224); 1491 Jan Karwacjan z G. stwierdza, że zapisuje swej ż. Zofii dobra ruchome i nieruchome swego s. Jana (ZB 2 s. 231)⁵Przypuszczalnie Jan s. Jana Karwacjana zmarł w młodym wieku, skoro jest to jedyna wzmianka o nim, informująca przy tym o zapisie uczynionym na jego dobrach; Jan Karwacjan z G. zapisuje swej ż. Zofii c. Jana z Wojnarowej 1000 fl. węg. na swej cz. m. G., Stróżówce i na połowie Rychwałdu i na młynie (ZB 2 s. 231); Jan Karwacjan z G. zastawia za 140 fl. węg. Stanisławowi z Szalowej swoją wieś Stróżówka (ZB 2 s. 237); tenże sprzedaje Andrzejowi Straszowi z Białaczowa wieś → Glinik (ZB 2 s. 249); Prokop z G. za zgodą swego br. Jakuba z G. sprzedaje za 50 grz. Janowi Karwacjanowi z G. 8 cz. ról, czyli 8 kątów roli (angulos agri) w G., między granicami Jakuba z G. i braci Jana i Stanisława z G. oraz Jana Karwacjana, leżące w granicach miasta, które mu przypadły po zm. br. Janie (ZB 2 s. 253); 1491 lub 1492 Andrzej Strasz z Białaczowa zapisuje swej ż. Zofii c. [Jana] Karwacjana z G. 350 grz. posagu i tyleż wiana, m. in. na dworze w → Gliniku (ZB 2 s. 254); 1493 Jakub Spierz (Spyerz) z Rzepiennika ma zapłacić w terminie 100 fl. węg. Janowi Karwacjanowi z G. pod gwarancją wwiązania go do Wielkiego Lisowa (ZB 2 s. 271); Jan Karwacjan z G. oddala prawnie roszczenia Żegoty z Mojkowic o zabranie 120 grz. na kmieciach i karczmie w Grabnie (ZCz. 5 s. 315); 1494 Stanisław z G. ma zapłacić 50 fl. Jakubowi z G. pod gwarancją wwiązania go do cz., czyli działu w G., Ropicy i Rychwałdzie, które tenże Jakub ma dzierżyć przez 5 lat aż do pełnej spłaty tej sumy (ZB 4 s. 4); Jan Karwacjan dz. z G. tenut. w Grabnie (ZCz. 7 s. 11); Jan Karwacjan dz. z G. i tenut. Lisowa najął [oddał w czasowe użytkowanie] za 10 grz. Jakubowi Spierzowi dz. z Jodłówki swoją tenutę w Lisowie (GB 4 s. 27); 1495 tenże najął za 10 grz. Jakubowi Spierzowi dz. z Jodłówki wieś Lisów wraz z dworem, trzodą, bydłem, i folwarkiem (GB 4 s. 33); Jakub Gorlicki dz. z G., jeśli nie zapłaci 45 fl. długu za Jakuba Piecza star. biec. na ręce Mik. Żarnowieckiego, wówczas da mu wwiązanie do swoich mieszczan w G., mianowicie: Apolonii Baranowej, Stan. Boguty, Macieja Kowala, Tomka Malarza, Pawła Niećka, Błaszka Kozłowia, Włodka Świerczka (Swyrczek), Stylara, Przybka, Macieja Świeca i Michała. Mik. Żarnowiecki ma ich dzierżyć aż do pełnej spłaty. Na zapis ten wyraża zgodę Barbara ż. [Jakuba] Gorlickiego (GB 4 s. 33); Jadwiga c. Dziersława z G. ż. Wojciecha Kopcia mieszcz. z G. wraz ze swym br. Stanisławem z G. zeznają, że Jan s. zm. Stan. Klęczańskiego dz. z Broniszowa [pow. pilzn.] zaspokoił ich za dobra macierzyste w Broniszowie, które zm. Stanisław kupił za 100 grz. od ich ojca Dziersława (ZP 34 s. 502); Jakub Gorlicki dz. z G. ręczy 33 grz. sądowi za bratanka swego Stan. Gorlickiego i jego siostrę Jadwigę, którzy mają zeznać w sądzie, że nie mają żadnej macierzyzny w Broniszowie (GB 4 s. 44); 1496 Stanisław z G. zapisuje dożywotnio Jakubowi i jego ż. Barbarze cały swój wielki dom z dawna ogrodzony we dworze w G., leżący po prawej stronie idąc z kościoła (ZB 4 s. 41-2); Jan Karwacjan z G. sprzedaje za 600 fl. węg. z pr. odkupu Andrzejowi Straszowi z Białaczowa i Glinika na 3 lata połowę m. G. wraz z całą wsią Stróżówka i połową Rychwałdu wraz z całym zastawem, jaki ma na wsi Grabno, zapisanym mu przez Warszkę za 120 grz. Jeśli po 3 latach Jan Karwacjan nie zwróci Andrzejowi tych pieniędzy, wtedy po dodaniu mu przez Andrzeja 1200 fl. dobra te ma zatrzymać sobie wieczyście. Jeśli zaś po upływie 3 lat Andrzej nie doda Janowi owych 1200 fl., wówczas zwróci Janowi ww. zadatek 600 fl. i ww. dobra (ZB 4 s. 42); → Glinik (ZB 4 s. 43); Jakub Gorlicki dz. z G. zastawia za 30 grz. swemu bratankowi Stan. Gorlickiemu swoją cz. G., Rychwałdzie i Ropicy (GB 4 s. 82); Jan Karwacjan dz. z G. za zgodą kardynała Fryderyka bpa krak. funduje altarię NMP Śnieżnej w kościele par. w Bieczu i uposaża ją czynszem rocznym 9 grz. nabytym od króla Jana Olbr. za 300 fl. węg. 5 grz. zapisuje na dochodach m. Biecza, a 4 grz. na stacji król. w m. Dębowcu. Altarystą zostaje Mikołaj z G. (MBiecza 91-3); Jan Olbr. sprzedaje za 300 fl. w złocie [Janowi] Karwacjanowi dz. z G. czynsz wykupny 9 grz., tj. 5 grz. z dochodów swych z m. Biecza, a 4 grz. ze stacji w m. Dębowcu (MBiecza 92; MS 2, 579); 1496 lub 1497 Prokop Gorlicki dz. z Ropicy zastawia za 30 grz. swemu br. Jakubowi Gorlickiemu dz. z G. całą swoją cz. w Ropicy (GB 4 s. 121).

1497 Andrzej Strasz z Białaczowa ma zapłacić Janowi Wielopolskiemu 600 fl. pod gwarancją wwiązania go do połowy m. G. do wsi Glinik, Stróżówka, połowy Rychwałdu i do młynów biec. (GB 4 s. 172-3); 1498 Jan Wielopolski wydzierżawia za 20 grz. Zofii Straszowej wd. po Andrzeju Straszu wieś Glinik i połowę m. G. należącą dziedz. do niego (GB 4 s. 190); 1500 Jan Olbr. zwalnia Jana Karwacjana z G. od udziału w wyprawie wojennej (MS 4 S 1221); 1501 Jan Karwacjan z G. pozywa Barbarę wd. po Jakubie z G. o zagrodzenie młynówki płynącej do młyna leżącego w m. G. (ZB 4 s. 63); tenże procesuje się z ww. Barbarą ż. [wd.] Jakuba z G. (MS 2, 1539); Stanisław z G. i Ropicy pozywa ww. Barbarę o połowę browaru w G., o 2 zagrody dziedz. w G., o 2 łąki leżące k. wielkiej sadzawki i o posiadanie ról w Ropicy, na których siedzi kmieć Wojciech Kuczek (ZB 4 s. 64-5); tenże pozywa ww. Barbarę o zatrzymanie czynszu pobranego od ludzi w G. oraz z łaźni i młyna w G. (ZB 4 s. 66); tenże procesuje się z ww. Barbarą (MS 2, 1538); 1502 Barbara wd. po Jakubie z G. darowuje Stanisławowi z G. cały dwór w G. z przynależnościami, ruchomościami, bydłem, trzodą pod warunkiem, iż będzie mogła dożywotnio w nim mieszkać, korzystać z dochodów i zażywać wszelkich swobód (ZB 4 s. 81); 1504 → p. 3 b; 1506 Stanisław dz. z G. zastawia za 180 fl. węg. Zofii wd. po Andrzeju Straszu z Zakrzowa swoją cz. działu w m. G., Ropicy i Rychwałdzie (ZB 4 s. 121); Barbara wd. po Jakubie z G. wydzierżawia na czas swego życia Zofii wd. po Andrzeju Straszu z Zakrzowa całą swoją oprawę zapisaną jej przez męża zm. Jakuba na G., Ropicy i Rychwałdzie (ZB 4 s. 129); taż Zofia dziedziczka G. zobowiązała się ww. Barbarze płacić 10 grz. corocznie dożywotnio z wydzierżawionych jej przez Barbarę dóbr G., Ropica i Rychwałd (ZB 4 s. 130); 1507 Zygmunt Stary potwierdza dok. z r. → 1500 (MS 4, 158); 1508-18 Andrzej Wielogłowski dz. m. in. Tymowej i G. (Żychl. 6 s. 406; SP 6, 144, 213); 1508 pobór z 5 ł. w m. G. (RP s. 427); 1512 → p. 5 a; Jan Karwacjan Gorlicki dz. z G. zapisuje swej c. Zofii wd. po Andrzeju Straszu wszystko, co przypadło mu po Jakubie br. stryjecznym i Stanisławie bratanku w G., Ropicy i Rychwałdzie (ZB 4 s. 263); 1514 Jan Gorlicki dz. w G. zastawia za 100 fl. Pawłowi Farurejowi [z Ossownicy, dziś Osobnica] połowę swej cz. w G. (ZB 4 s. 319); 1517 Andrzej alias Henryk Wielogłowski z Tymowej kupuje od siostrzeńców Zofii z G. Janka i Macieja Kopciów ss. Jadwigi Kopciowej dobra w G., Rychwałdzie i Ropicy (SP 6, 213); 1518-23 Wojciech Śmigielski ze Śmigla [woj. pozn.] dz. z Gowarczowa [woj. sand., pow. opocz.] i G. drugi mąż Zofii c. Jana Karwacjana z G. (MS 4, 11 435, 13 688; SP 6, 213); 1518 sąd król. nakazuje Andrzejowi Wielogłowskiemu z Tymowej i G. wydzielenie Zofii wd. po Andrzeju Straszu z Zakrzowa i G. jej dóbr oprawnych w G., Rychwałdzie i Ropicy (SP 6, 144); → p. 3 d.; 1521 Zofia z G. ż. Wojciecha Śmigielskiego ze Śmigla na podstawie pr. bliższości występuje przeciwko Andrzejowi alias Henrykowi Wielogłowskiemu z Tymowej o dobra w G. i wsiach Rychwałd i Ropica kupionych w r. 1517 przez tegoż u jej siostrzeńców Jana i Marcina Kopciów ss. Jadwigi Kopciowej (SP 6, 213); 1523-42 Jan Strasz z Zakrzowa i Białaczowa s. Zofii dz. z G. i Andrzeja Strasza z Białaczowa, dz. G. i Glinika (MS 4, 13 688; ZDM 3, 743 ― insert); 1523 → Glinik (MS 4, 13 688).

3b. Nadania dla miasta. Przywileje, ciężary i obowiązki mieszczan: 1446 Jan dz. G. wraz z siostrzeńcami swymi Wydżdżycami (Wyszczycy) i swym br. [stryjem] Janem zatwierdza przywilej pr. niem. nadany niegdyś miastu przez jego dziadka Karwacjana oraz nadaje miastu wszystkie ogrody pod miastem i pastwiska zw. potocznie Pasterniki od stałego jazu w kierunku [wsi] Ropicy i aż do ujścia rz. Stróżówki do wielkiej rz. zw. Ropa, pustkowia na przedmieściu ciągnące się do młyna przy drodze do kościoła Ś. Mikołaja aż do Męki Pańskiej przy ulicy Bieckiej, drogi do pędzenia trzody i bydła na pola zw. wygonami, pierwszą poczynając „a Stopne” aż do granic z wsią Siary, drugą idącą od rz. zw. Stróżówka w kierunku Glinika aż do miejsca zw. Korczaki, trzecią w kierunku wsi Stróżówki aż do miejsca leżącego z dawna między kmieciem zw. Szurowo a kmieciem zw. Broda. Jan z G. nadaje też miastu las zw. Łęg (Ląg) leżący między pierwszą drogą do pędzenia bydła [wygonem] a rz. zw. Sękowa (Sankowa) wraz z rolami zw. obszary, powstałymi w wyniku karczunku tegoż lasu i leżącymi między wsią Siary a rolami miejskimi, z których czynsz płacony jest dziedzicom. Ponadto Jan z G. udziela mieszczanom zezwolenia na propinację wina, miodu, piwa, na tłoczenie oleju, sprowadzanie i przetwórstwo ryb solonych. Zwalnia mieszczan od podatków na wojny, tj. od wojennego. Ustala szos na 5 grz., czynsz z łaźni od mieszczan zamieszkujących w rynku na Suche Dni po 1 gr, a od mieszkańców ulic, komorników i zagrodników po 6 denarów, od ptaszników opłatę 6 denarów dla dworu (pro curia), od zięb (de frigellis), od piekarzy w rynku po 4 denary dla dworu na Wielki Post, od olejarzy (fussores olei) olej dla dworu. Zatwierdza prawa dla młyna w mieście, podobnie jak innym młynom. Mieszczanie zobowiązani są kosić dla dziedzica łąkę, która leży między drogą do Biecza i rzeką zw. Stróżówka, oraz zwozić siano do stodoły. Mają też zwozić zboże w ilości 4 wozów (quatuor curros dictos fury) do młyna, konserwować groblę i jaz w razie zniszczeń dokonanych przez wodę. Rajcy mają mieć prawa według zwyczajów panujących w innych miastach. Komornicy (inquilini) i ich żony mają pracować przy pieleniu lnu i konopi (ZDM 3, 743); 1501 Stanisław z G. i Ropicy pozywa Barbarę wd. po Jakubie Gorlickim o zatrzymanie czynszu pobranego od ludzi w G. z łaźni i młyna w G. (ZB 4 s. 66); 1530 szos z m. G. 5 grz. 12 gr (RP s. 66).

3c. Rzemiosło i cechy: 1418 Kasper krawiec z G. (ZB 1 A s. 177) 1446, 1447, 1454 wzmiankowane sukno gorlickie (AGZ 14, 1583, 3222; 12, 1837); 1446 łaźnia i młyn w mieście, ptasznicy, piekarze w rynku, olejarze (fussores olei), → p. 3 b; 1450 Jan dz. z G. na prośbę Tomasza mistrza cechowego i całego cechu szewców nadaje temuż cechowi statut wzorowany na statucie biec. (ZDM 8, 2525); 1495 Maciej Kowal, Tomasz Malarz mieszcz. z G. (GB 4 s. 33).

4d. Handel: 1433 Abraham Gorlicki wraz z Brzińskim [z Brzany?] pożycza mieszcz. Kieżmarku [Słowacja] 3047 fl. węg. (F. Kiryk, Z dziejów miast, s. 147, → p. 7); 1446 Piotr Kraczmar mieszcz. krak. ma za otrzymane od Krzysztofa celnika lwowskiego materiały na łączną sumę 1264 fl. węg. dać mu postawy i sztuki sukna gorlickiego tejże wartości (AGZ 14, 1583); 1447 Ignatko z Kutyszcz sędzia [ziemski halicki] przeciwko Bartoszowi mieszcz. halickiemu o 3 kopy, 6 postawów sukna gorlickiego i 5 łokci barchanu wart. 2 kop (AGZ 12, 1837); 1454 Jan Dloto sołtys z Porzecza w pow. lwowskim wraz z ż. Dorotą sprzedaje sołectwo w Porzeczu Grzegorzowi arbpowi lwowskiemu za 26 grz, 1 postaw sukna gorlickiego i konia (AGZ 14, 3222); 1481 mieszcz. gorlicki Andrzej Dzierlatek i przewoźnicy Jana Karwacjana dz. z G. wystawiają towary w Bardiowie [Słowacja]. Dzierlatkowi zabrano wówczas konia zakupionego w Bieczu, w związku z czym rada m. G. wystosowała do wójta Jauraja Stenczela i rajców bardiowskich pismo z prośbą o zadośćuczynienie poszkodowanemu (F. Kiryk, Z dziejów miast, s. 147, → p. 7); 1486 Jan Karwacjan dz. G. pisze do mieszczan bardiowskich w sprawie zwrócenia Gorliczanom długu przez łaziebników bardiowskich Janthola i Piotra (tamże, s. 147); 1495 Józef z G. wraz z Jakubem z Biecza przebywają w interesach handlowych w Nowym Sączu (F. Kiryk, Rozwój urbanizacji, s. 78, 383, → p. 7); 1496 Andrzej Russek z G. przebywa w sprawach handlowych w Nowym Sączu (tamże). XV-XVI w. ożywione kontakty handlowe G. z mieszczaństwem biec. i krak. (tamże); 1504 Aleksander Jag. na prośbę Jana Karwacjana dz. m. G. ustanawia w G. jarmarki w dniach Zwiastowania [25 marca] i Narodzenia [8 września] NMP, oraz targi w każdy poniedziałek (MS 3, 1117); 1518 Zygmunt Stary ustanawia w m. G. należącym do dziedziczki Zofii Gorlickiej i jej męża Wojciecha Śmigielskiego targi w poniedziałki i jarmarki w dniach 1 maja i 4 października w zamian za jarmarki ustanowione przez Aleksandra Jag. w dniach 25 marca i 8 września, oraz dodaje trzeci jarmark w dniu 22 lipca (MS 4, 11435; F. Kiryk, Rozwój urbanizacji, s. 78, → p. 7); 1564 komora celna w G. podlegająca komorze celnej w Bieczu (LK 2 s. 135).

3e. Mieszczanie: 1388 Hanka wd. po Klemensie [zapewne mieszcz.] z G. pozyskuje za 10 grz. od Fabiana wójta w Szymbarku i sołtysa w Bystrej połowę sołectwa w Bystrej (GB 1 s. 21); 1401 quidam civis z G. (GB 1 s. 87); Bartek mieszcz. z G. (GB 1 s. 88-9); 1418 Kasper mieszcz. z G. (ZB 1 A s. 149, 153, 155, 156, 160, 162, 165); Jan mieszcz. z G. (ZB 1 A s. 160, 162, 172); 1433 Abraham Gorlicki [zapewne mieszcz.] (F. Kiryk, Z dziejów miast, s. 147, → p. 7); 1446 mieszczanie mieszkający w rynku, mieszkańcy ulic (plateatores), → p. 3b; 1481 Andrzej Dzierlatek mieszcz. gorlicki (F. Kiryk, Z dziejów miast, s. 147, → p. 7); 1483-95 Wojciech Kopeć (Kopecz) mieszcz. z G. mąż szl. Jadwigi c. Dziersława z G. ojciec Jana i Marcina Kopciów dziedziców cz. G., Rychwałdu i Ropicy (ZB 2 s. 190; ZP 34 s. 502; SP 6, 213); 1495 Józef z G. [zapewne mieszcz.] (F. Kiryk, Rozwój urbanizacji, s. 78, 383, → p. 7); Jakub Gorlicki dz. G., jeśli nie zapłaci 45 fl. długu za Jakuba Piecza star. biec. na ręce Mik. Żarnowieckiego, wówczas da mu wwiązanie do swoich mieszczan w G., mianowicie: Apolonii Baranowej, Stanisława Boguty, Macieja Kowala, Tomka Malarza, Pawła Niećka, Blaszka Kozłowia, Włoka Świerczka (Swyrczek), Stylara (Sthylar), Przybka, Macieja Świeca i Michała. Mik. Żarnowiecki ma ich dzierżyć aż do pełnej spłaty. Na zapis ten wyraża zgodę Barbara ż. [Jakuba] Gorlickiego (GB 4 s. 33); 1496 Andrzej Russek z G. [zapewne mieszcz.] (F. Kiryk, Rozwój urbanizacji, s. 78, 383, → p. 7).

3f. Inni mieszkańcy G.: 1413-14 Wawrzyniec z G. (GB 2 s. 39, 41); 1418 Jakusz z G. (ZB 1 A s. 143, 148); Jan kmieć z G. (ZB 1 A s. 168); 1420 Mikołaj kmieć z G. (ZB 1 A s. 230); 1426 Biełczek, Janek i Leonard mający role w G. (ZDM 2, 383); 1429 Anna z G. (GB 2 s. 264); 1444 Anna ż. Marcisza z G. (GB 2 s. 369); 1446 Szurowo i Broda kmiecie [w G.] (ZDM 3, 743); komornicy i zagrodnicy zamieszkujący G. (tamże).

4. 1416 wójt, rajcy i ławnicy m. G. (GB 2 s. 58-9; F. Kiryk, Rozwój urbanizacji, s. 383, → p. 7; tenże, Z dziejów miast, s. 135, → p. 7); 1417 Władysław Jag. na prośby Dziersława Karwacjana z G. przenosi jego miasto G. wraz z wsiami: Gruszów, Ropica, Stróżówka, Glinik [par. Gorlice], Rychwałd [Dolny i Górny] w ziemi krak. w pow. biec. z pr. pol. na pr. niem. magd. Mieszkańcy miasta i wspomnianych wsi uzyskują zwolnienie od sądownictwa król. oraz kasztelanów i starostów, natomiast odpowiadają przed swoim wójtem i sołtysami. Wójt i sołtysi odpowiadają sądownie przed właścicielem Dziersławem Karwacjanem i jego prawnymi następcami (ZDM 6, 1818); 1446 Jan dz. G. wraz z siostrzeńcami swymi Wydżdżycami (Wyszczycy) i stryjem [bratem] swym Janem zatwierdza przywilej pr. niem. nadany niegdyś miastu przez jego dziadka Karwacjana, udziela m. szereg nadań oraz ustala prawa, przywileje i obowiązki mieszczan, → p. 3b; 1481 rada m. G., → p. 3d.

5a. Kościół parafialny: 1411 Dziersław s. zm. Dziersława stolnika sand. dz. G. uposaża ołtarz Ś. Jana Chrzciciela w kościele NMP w m. G. nadając mu dom z siedliskiem po lewej stronie, na rogu, idąc do kościoła, naprzeciw domu plebana w G., folwark z ogrodem i łanem po prawej stronie „in quartu situatione et limitatione a via, que vulgo dicitur Schotnica [Skotnica] iacentem”, łan, który niegdyś należał do sołtysa we wsi Ropica, z łąkami i przynależnościami, połowę łąki ciągnącej się aż do granic rz. Ropy ze stawami, jeziorami, potokami, dwie sadzawki k. drogi potocznie zw. Skotnica prowadzącej do Stróżówki, dziesięciny z ról dworskich w Gliniku i Gruszowie (ZDM 5, 1233); 1426 br. Jan i Piotr dz. G. uposażają ołtarz Ś. Jana Chrzciciela NMP w G. nadając mu dobra zawarte już w przywileju ich dziada Dziersława stolnika sand.: dom z siedliskiem po lewej ręce na rogu, idąc do kościoła, naprzeciw domu plebana w G., folwark z ogrodem pod miastem nad rz. zw. Młynna Przekopa (mlynna przekopa), połowę łanu położonego z drugiej strony rz. Ropy po prawej ręce, gdy się jedzie w kierunku Siar, leżącego między rolami młynarza i Biełczka (Belczkonis) przy drodze zw. Skotnica, dwie sadzawki przy drodze zw. Skotnica prowadzącej do Stróżówki, dziesięciny z ról dworskich we wsiach Glinik i Gruszów. Ponadto bracia oprócz dóbr wymienionych w przywileju ich dziadka Dziersława nadają ołtarzowi łan k. kościoła Ś. Mikołaja po prawej ręce, gdy się jedzie do Bystrej między rolami Janka i Leonarda wraz z lasem zw. Przelasek [może Przylasek], który dzieli fosa zw. Potok, połową roli nad Ropą po prawej stronie, gdy się idzie do Kobylanki i dziesięcinę ze wsi swojej Imbramowice [par. Wrocimowice] (ZDM 2, 383); 1444 Bartłomiej proboszcz w G. (ZB 1 s. 77); 1512 Jan Karwacjan dz. G. w zamian za siedlisko i ogród położone k. szkoły w G. daje Mikołajowi plebanowi ogród pod górą, gdzie stoi dwór plebana, obok starej młynówki (Ep. 5 k. 211 v.); 1529 pleban w G. pobiera dzies. snop. z ról folw. w G. wart. 3 1/2 grz., dzies. pien. z sołectwa w Sokole w wysokości 16 gr, meszne z m. G. oraz z wsi Stróżówka i Ropica 33 miary pszenicy i tyleż owsa miary biec. i 8 korców owsa, wszystko wart. 9 grz., meszne [z tychże miejscowości] z 2 ról kmiec., które dziedzic włączył do folwarku 3 1/2 korców pszenicy i tyleż owsa wart. 15 gr, z racji mesznego w Sokalu od kmieci 20 gr, w Gliniku od kmieci 14 gr, w m. G. z nowych upraw 14 gr, stołowe z całej parafii 1 kopa gr 7, kolęda z miasta 1 kopa (LR s. 105).

5b. Kościół Ś. Mikołaja w G.: 1426 → p. 5a; 1446 → p. 3b.

5c. Szpital w G.: 1512 wzmianka o planie budowy szpitala dla ubogich w G. (Ep. 5 k. 211 v.; F. Kiryk, Z dziejów miast, s. 153, → p. 7).

5d. 1529 dzies. snop. z wszystkich ról w G. gr 6 plebanowi w Zagórzanach (LR s. 202).

6a¹Przekazy mogące dotyczyć G. albo m. Zgorzelca na Łużycach: 1367-96 Mikołaj Gyrlicz, Gorlicz, Gurlicz br. Hinrika (Krzyż. 153, 1325, 1470, 1494, 2229); 1371-75 Piotr Gorlicz (Chm. s. 28, 37, 54, 59); 1375-96 Heinco, Hinricus de Gorlicz, br. Mikołaja (Chm. 1140, 2229); 1376 Jan Gorlicz (KRK cz. 2 s. 42); 1391 Marcin Gorlicz (Krzyż. 1324); 1392 Mikołaj s. Mikołaja Gurlicz (Krzyż. 1494, 1603-4); 1393 Niclos Gorlicz (KRK 2 s. 97); 1397 Nic de Gorlicz (KRK 2 s. 172); 1398 Mikołaj Fredlant de Gorlicz (KRK 2 s. 177); 1399-1406 Mikołaj, Niclos Goerlicz czapnik (KRK 2 s. 193; Cracovia artificum nr 127, 153); 1400 Dorota Gorliczynna (KRK 2 s. 212); 1470-90 Stenczil Gorlicz czerwonoskórnik (Cracovia artificum nr 587, 752, 1034). Studenci Ak. Krak.: 1417 Mikołaj s. Michała de Gorlicz, 1444 Donat s. Bartłomieja de Gorlicz, 1469 Hieronim de Gorlycz, Jan Schertmolle de Gorlicz, 1486 Jan s. Mik. Bryknara de Gorlycz, 1495 Piotr s. Jan de Gorlycz (Ind. s. 223, 63, 112, 152, 39, 249). Osoby przyjęte do pr. miejskiego w Krakowie: 1393 Niclos Gorlicz, 1397 Mikołaj de Goerlicz, 1402 Hannos Gorlicz, 1406 Niclos Wesinburg de Garlicz, nożownik, Thomas Gorlicz, 1427 Lorencz Gorlicz, rzemieślnik, 1428 Hannus Han de Gorlicz, 1436 Niclos Gorlycz, garbarz, 1437 Niclas Kuene piekarz von Garlicz, 1467 Kuncze Gorlicz lawtnersloher, 1499 Michel Wedeman, czerwonoskórnik, 1506 Hannus Neyman de Goerlicz (Kacz. 90, 739, 748, 2766, 3624, 3634, 4026, 4140, 4743, 4851, 7049, 8982, 9436). 1439 Piotr z G. podpisuje akt konfederacji korczyńskiej (CE 2, 255),

6b. 1502-4 Mik. Gorlicki tenutariusz w Łaskach i Przesiekach (GB 4 s. 145; ZB 4 s. 76; 3 s. 120, 122).

6c. Duchowni z G.: 1510, 1529 Stanisław z G. mansjonarz kościoła NMP w Krakowie (Katalog dok. perg. UJ 316; LR s. 148); 1529 Mikołaj z G. dziekan kol. w → Bobowej (LR s. 347); Stanisław z G. prebendarz prepozytury w Ruszczy (LR s. 140); Stanisław z G. pleban w Zagórzanach (LR s. 201); Stanisław altarysta kościoła NMP w Krakowie (LR s. 143); Stanisław pleb. w Sękowej (LR s. 141).

6d. 1475 Marcin katedralis krak. kopiuje kodeksy liturgiczne na zlecenie pleb. w G. (Cracovia artificum nr 641).

7. J. Bogdanowski, Obronna wieża mieszkalna dworu Karwacjanów w Gorlicach, [w:] Architektura rezydencjonalna i obronna województwa rzeszowskiego, Łańcut 1972, s. 151- 166; A. Janusz, Zbiory rękopiśmienne Muzeum Regionalnego w Gorlicach, „Roczniki Biblioteki PAN w Krakowie”, Rocznik 23, 1978, s. 125-130; K. Kiryk, Z dziejów miast zachodniej części ziemi bieckiej, [w:] Nad rzeką Ropą, Szkice historyczne, t. 3, Kraków 1968, s. 133-142; tenże, Rozwój urbanizacji Małopolski w XIII-XVI wieku ― maszynopis w posiadaniu Pracowni Słownika hist.-geogr. w Krakowie, s. 77-9, 383; T. Ślawski, Zarys historii powiatu gorlickiego, [w:] Gorlickie w PRL, Rzeszów 1972, s. 231; A. Wójcik, Gładysze, pionierzy osadnictwa na Pogórzu, Gorlice 1948, s. 31-7.

8. Znalezisko arabskiej monety brązowej z IX w. (J. Reyman, Wczesnośredniowieczne skarby srebrne w Małopolsce, [w:] Wczesnośredniowieczne skarby srebrne z Małopolski, Śląska, Warmii i Mazur, Wrocław 1966, s. 16-7); średniowieczna wieża obronno-mieszkalna (J. Bogdanowski, → p. 7, s. 151-166).