GORZKÓW

(1326 Gorchow, 1334 Gorscow, 1345 Gorzcow, 1374 Gorcow, 1382 Gorkow, 1389 Gosscow, 1392 Gorzgow, 1400 Gorzkow) 15 km na NE od Proszowic.

1. 1466 pow. prosz. (ZK 17 s. 402); 1467 pow. krak. (ZK 152 s. 123); 1500, 1518, 1581 pow. prosz. (ZP 22 s. 667; MS 4, 2842; ŹD s. 12); 1325-7 n. par. własna (MV 1 s. 133, 205); 1325-8, 1334, 1350-51, 1470-80 dek. Kazimierza Wielka (MV 1 s. 133, 205, 302, 354; 2 s. 334; DLb. 2 s. 143); 1335-6, 1343, 1345, 1349-50 dek. Wawrzeńczyce (MV 1 s. 373, 382; 2 s. 182, 188, 222, 231); 1346-8, 1351-8 dek. Brzesko Stare (MV 2 s. 193, 202, 212, 240, 249, 258, 273, 281, 289, 296, 394, 410); 1373-4 dek. Brzesko Nowe (Rejestr Świętop. s. 9, 32); 1529, 1598 dek. Witów (LR s. 69; WR k. 266).

2. 1400 2 łąki w G. Więcykowska w Rokiciu i Andrzejowska, → p. 3 (SP 8, 10 660, 10 686); 1410 w G. dziedzina zw. Jaszkowskie i 3 pola zw. Jutrzyny, → p. 3 (ZK 5 s. 224); 1415 wielka droga z G. do → Zagórzan [par. G., dziś Nagórzanki] (ZK 193 s. 312); 1437 br. Jan i Stanisław dz. z Wojsławic sprzedają za 600 grz. Piotrowi z Cikowic całą cz. w Wojsławicach z łąkami zw. Gosławskie (Goschlawskye) nad rz. Szreniawą leżące pod Koczanowem wraz z polami alias z niwami znajdującymi się w dziedzinie G. (ZK 150 s. 11); 1570 granice między Donatkowicami i Plechowem biegną m. in. do ściany wsi G., gdzie usypano 3 kopce narożne G., Donatkowic i Plechowa (ZK 408 s. 30-4); granice między G. a Plechowem poczynają się od ściany Donatkowic, od drogi ze Skalbmierza do Koszyczek [Koszyc] i ta droga jest graniczną dla G. i Plechowa aż do ściany wsi Wielka Chruszczyna i drogi wielkiej z Krakowa do Wiślicy, która dzieli G. i Wielką Chruszczynę i tu kopce narożne Plechowa i G. (ZK 408 s. 35-7).

3. Własn. szlach. 1374-94 Andrzej z G. h. Gierałt, zapewne ojciec Wawrzyńca z G. bakałarza pr. kanonicznego, → p. 6 (SP 8, 13, 15, 5106; ZK 2 s. 62); 1374-1402 Rosław z G. i → Wojsławic 1382-1412 h. Gierałt (SP 8, 14, 1788, 2900, 5152; ZK 3 s. 350); 1379 Klemens z G., mąż Doroty, ojciec Piotra z G. (SP 8, 588, 596, 7443); 1383 Marcin z G. (SP 8, 1945); 1385 NN ż. Piotra z G. (SP 8, 3718); 1388 Więcyk (Vanczik) i Hanka sprzedają za 60 grz. Janowi [Ligęzie] wwdzie łęczyckiemu całą swą cz. dziedziny w G. wraz z pr. patr. kościoła w G. (SP 8, 4693); 1389 Andrzej z G. dowodzi swego szlachectwa h. Gierałt przeciwko Goworkowi z Kliszowa [pow. sand.] (SP 8, 5106); 1394 Jan [Ligęza] wwda łęczycki ma postawić przed sądem Dzierżka kapelana z Niegowici przeciwko Andrzejowi z G. o dziedzinę G. (ZK 2 s. 62); 1395 Mikołaj dz. z G. (ZK 2 s. 261); 1396 Jan Ligęza wwda [łęczycki] w sporze z Mikołajem zw. Jaźwiec z Krzyszkowic o zaoranie 400 bruzd w G. (ZK 2 s. 404); tenże w sporze z Dominikiem z Zagórzyc o 3 cz. w G. (ZK 2 s. 408); Jurek z Koczanowa sprowadza świadków przeciw Janowi zw. Ligęza wwdzie łęczyckiemu o dziedzinę G., którzy świadczą, iż wwda „nigdi nebil tey nyue w dzerzenu ozansz zalowal in G. any gospodarzem” (ZK 2 s. 418); Szymek z G. (ZK 2 s. 478); 1398 Świętochna wd. po Jaszku [Żelaznym] z G. daje Małgorzacie c. Gniewomira z Witowa [pow. prosz.; par. własna] cz. swojej dziedziny po ojcu i matce w G. (SP 8, 7024); taż Małgorzata dz. z G. ż. Mik. Mazowszanina z Krakowa w sporze z Wrochem z Wojsławic o cz. dziedziny w G. (SP 8, 7292, 7443, 7468; SP 2, 892); Piotr s. Klemensa [sołtysa ze Ściborzyc] i Doroty z G. zastępuje Wrocha z Wojsławic w sprawie przeciw ww. Małgorzacie o cz. dziedziny G. (SP 8, 7443); 1399 Wroch z Wojsławic zastawia za 12 kwartników Janowi Ligęzie [z Bobrku] rolę w G., która należała do Jaszka zw. Żelazny z Chlewic [nie zid., może Chlewiska w pow. radom., lub Chlewice pow. lel.]. Jan Ligęza ma odstępować dożywotnio wd. po Jaszku Żelaznym trzecią cz. plonów z tej roli (SP 8, 8281); Piotr pleb. połowy kościoła Ś. Jakuba w Kazimierzu przysięga przeciwko Szymonowi pleb. w G. o 40 grz. szkody uczynionej w dziedzinie G. (SP 8, 8956); Szymon pleb. w G. skazany na zapłacenie kary XV Piotrowi pleb. połowy kościoła Ś. Jakuba [w Kazimierzu], XV sądowi i LXX królowi z powodu postawienia w sądzie fałszywych świadków w sprawie dziedziny [w G.] (SP 8, 8957, 8961, 9119); 1400 Wroch z Wojsławic przedstawia sądowi dok. przeciwko Świętochnie wd. po Jaszku Żelaznym z G., iż ma na dziedzinie w G. 60 grz. zastawione temuż Jaszkowi i zwolni tę dziedzinę dopiero po odzyskaniu owej sumy (SP 8, 9853); Jan Ligęza uzyskuje wieczyście na Dominiku i Mikołaju z Zagórzan [dziś Nagórzanki] wykupioną „de una sexagena” łąkę zw. Więcykowską (Wanczicowska) w Rokiciu (in Rokycze) w G. (SP 8, 10 660); świadkowie Dominika i Mikołaja z Zagórzan w sprawie przeciw Jaszkowi Ligęzie zeznają w sądzie, iż Dominik i Mikołaj dzierżyli 2 łąki w G., Więcykowską (Wanczikowska) i Andrzejowską, w spokoju przez 16 lat (SP 8, 10 686).

1401 Dominik i Mikołaj z Zagórzan oddalają prawnie roszczenia Jana [Ligęzy z Bobrku] wwdy łęczyckiego do 2 łąk po ojcu w G. (ZK 3 s. 229); 1402 Rosław z Wojsławic zastawia za 20 grz. gr pras. Szymkowi z Cianowic pół łanu z rolą w Wojsławicach i całą cz. swojej dziedziny w G. wraz ze wszystkimi prawami (ZK 3 s. 350); Żegota z G. br. Pielsza z Brodły (ZK 3 s. 428); 1404 Dominik z Zagórzan sprzedaje za 200 grz. gr pras. i za wójtostwo w Raciborowicach w ziemi lubelskiej Marcinowi i Piotrowi ss. Andrzeja z G. całą swoją cz. dziedziny po ojcu w Zagórzanach (ZK 4 s. 153); Jan zw. Kęsikot (Kanssikoth) kmieć z G. alias z Koczanowa (ZK 3 b s. 276); 1410 Wroch z Wojsławic zastawia za 7 grz. monety obiegowej i 3 grz. półgr i za łąkę należącą do zastawionej dziedziny Piotrowi Świradowi z Krzyszkowic trzecią cz. dziedziny zw. Jaszkowskie z wyjątkiem 3 pól zw. Jutrzyny i roli w G. (ZK 5 s. 224); 1412 Mikołaj s. Wrocha z Wojsławic zastawia za 50 grz. półgr aż do pełnej spłaty Piotrowi z Krzyszkowic całą swoją cz. w G. (ZK 193 s. 73; 376 s. 42); 1413 Mikołaj z Wojsławic zw. Wroch sprzedaje za 100 grz. gr pras. Piotrowi Świradowi z Krzyszkowic całą cz. swej dziedziny w G., która była Jaszka Żelaznego. Anna ż. Mikołaja zrzeka się swych praw posagowych i wiennych (ZK 193 s. 129); 1417 Kachna z [?] przeciwko Wojtkowi Smarszowi o trzecią cz. ról dworskich w G. (ZK 6 s. 303); Wojtek Smarsz z G. powierza Andrzejowi z Rawałowic trzecią cz. w Damianicach (ZK 6 s. 339); 1423 Mikołaj z G. przeciwko Andrzejowi z Wojsławic (GK 2 s. 160, 170); 1424 Wojtek Smarsz z G. powierza Janowi i Stanisławowi z Krzysztoforzyc 80 grz. półgr z racji posagu i wiana za swą siostrę Nastkę (ZK 7 s. 341); 1427 Mik. Kiełbasz kmieć z G. (ZK 196 s. 57); 1428 Stanisław [Ligęza] z Gorzyc [pow. wiśl.] i G. skazany na karę XV na rzecz sądu i X na rzecz Małgorzaty c. Rosława z Wojsławic z powodu bezprawnego [zagarnięcia] dóbr G. (ZK 146 s. 118); 1429 Stanisław [Ligęza] z Gorzyc zastawia za 20 grz. Katarzynie wd. po Mikołaju z Niewiarowa 2 grz. czynszu rocznie od 2 kmieci w G., aż do pełnej spłaty tej sumy (ZK 9 s. 78); 1430 Piotr pełnomocnik Stanisława Ligęzica z Chruszczyny występuje przeciwko Piotrowi Świradowi z Krzyszkowic o zabranie targowego w G. (GK 4 s. 127); 1436 Piotr Świrad z Krzyszkowic ma zapłacić w wyznaczonym terminie 23 grz. Piotrowi ze Stanisławic [pow. prosz.; par. Przemyków] pod gwarancją wwiązania go do swych części dziedz. w G. (ZK 197 s. 509; 376 s. 694); 1437 → p. 2 (ZK 150 s. 11); 1437-8 Małgorzata z G. wd. po Mik. Świradzie z G. zrzeka się na rzecz Piotra Świrada z Krzyszkowic wszelkich praw do posagu i wiana, które miała z tytułu małżeństwa na cz. dziedziny w G. (ZK 197 s. 604, 702; 376 s. 712, 728); 1449 Małgorzata ż. Mikołaja z Cudzynowic zastawia za 200 grz. krak. Janowi s. Świerada z Krzyszkowic swoją cz. w G. (ZK 199 s. 51); 1450 Jan z G. (ZK 13 s. 361).

1466 Stanisław [Ligęza] z Gorzyc alias z G. zobowiązuje się zapłacić w wyznaczonym terminie 60 grz. Jakubowi ze Stanisławie zw. Lancti pod gwarancją wwiązania go do wsi G. w pow. prosz. (ZK 17 s. 402); 1467 Stan. Ligęza z Gorzyc i z G. ma zapłacić w wyznaczonym terminie swemu zięciowi Jakubowi ze Stanisławic 66 grz. pod gwarancją wwiązania go do wsi G. w pow. krak. (ZK 152 s. 123); 1489, 1491-4, 1496-7, 1499 w G. pobór z 2 ł., 1490, 1498 brak danych o poborze, 1500-1, 1508 w cz. Cikowskiego pobór z 2 ł. (RP s. 138, 165, 181, 195, 212, 83, 119, 17, 152, 44, 255, 284, 346); 1499 Mik. Cikowski dz. → Wojsławic cześnik dworu król. z jednej strony oraz Maciej pleb. z G., Mikołaj, Feliks i Piotr Ligęzowie bracia dz. G. z drugiej strony zamieniają się dobrami. Mik. Cikowski daje Maciejowi pleb. w G. swoje łąki w Wojsławicach nad rz. Jawornik [dziś w G. rz. Jawor ― UN 22 s. 15], z których jedna leży między łąką kmiecia Mazurka i łąką szl. Świrada [z] Krzyszkowic, druga zaś leży z innej strony łąki Świrada i k. łąk wsi Zagórzany w zamian za łąkę należącą dotąd do kościoła w G. leżącą w części górnego nowego stawu w Wojsławicach nad rz. Jawornik, k. łąki kmiecia Sbola z G. (ZK 153 s. 215) Jan Olbr. zaświadcza, iż Mik. Cikowski z → Mikluszowic cześnik dworu król. zamienił się łąkami w Zagórzanach nad rz. Jawornik i w G. z Maciejem plebanem, Mikołajem, Feliksem i Piotrem Ligęzami z Bobrku (MS 2, 1369); 1500 z podziału dóbr między br. Mik., Feliksem, Stan. i Piotrem Ligęzami [ss. Stanisława], Feliksowi i Stanisławowi przypada, m. in. G. w pow. prosz. (ZP 22 s. 667); Mik., Feliks i Piotr Ligęzowie br. nie podzieleni z Bobrku i G. darowują Mik. Cikowskiemu z Mikluszowic podczaszemu król. trzecią cz. swoich dóbr w G. z dworem i rolami folw. (ZK 153 s. 265); Feliks Ligęza dz. z Bobrku i Mik. Cikowski z Mikluszowic podczaszy król. zamieniają się dobrami. Mikołaj uzyskuje wszystkie cz. w G. z wyjątkiem darowizny poczynionej mu uprzednio w zamian za burgrabiat alias burgrabiostwo na zamku krak. wraz z rocznym czynszem, czyli dochodami, 60 grz. należącymi do tegoż burgrabiatu z żup i z dodaniem temuż Feliksowi 1000 fl. węg. Zamiana ta dokonuje się za wiedzą braci Mikołaja i Piotra [Ligęzów] z Bobrku (ZK 153 s. 268-9); 1502 Dorota ż. szl. Stanisława z G. (ZB 4 s. 71); 1504 Mik. Cikowski z Wojsławic i Donatkowic miecznik krak., dz. wsi Wojsławice, Donatkowice, G. i Zysławice [pow. szczyrz.] (ZK 154 s. 194-7); 1518 Zygmunt Stary potwierdza, iż Mik. Cikowski kaszt. połaniecki zapisał swej ż. Annie c. zm. Jerzego Langa rajcy krak. 10 000 fl. pol. z tytułu posagu i wiana na połowie swych dóbr, m. in. G. w pow. prosz. (MS 4, 2842); 1530 w G. pobór z 2 ł. i karczmy dorocznej z 1 prętem roli (RP k. 17); 1543 Jan Cikowski z Wojsławic i cz. Donatkowic, dz. w Zysławicach, G. i Koczanowie zapisuje swej ż. Zofii c. Jana Myszkowskiego z Przeciczowa [pow. śl.] wd. po Mik. Gierałtowskim 3400 fl. posagu i wiana na połowie swych dóbr (MS 4, 7236).

5. 1326 Wincenty pleb. z G.; 1327 Mikołaj pleb. z G.; 1326-7, 1350-1, 1354-5 par. oceniona na 8 grz.; 1326-7 świętop. 21 sk. 4 den.; 1328 świętop. 15 1/2 sk.; 1334-6 świętop. 20 sk.; 1343, 1345 świętop. 6 sk.; 1346-53, 1355-8, 1373-4 świętop. 20 sk. (MV 1-2; Rejestr Świętop. s. 9, 32); 1379 Jakusz kapelan z G. (SP 8, 543); 1379-82 Mikołaj kapelan z G. (SP 8, 579-81, 992, 1261, 1414); 1382-5 Jan kapelan z G. (SP 8, 1617, 1661, 1881, 3683-4); 1384-5 Stanisław kapelan, wikary z G. (SP 8, 2333, 2547, 2923-4, 3135, 3229, 3647, 3713, 3718); 1385-1402 Szymon, Szymek w latach 1385-6 kapelan w G., 1396-1402 pleb. w G., dz. w → Plechowie 1399 (SP 8, 3135, 3586, 3647, 4044, 8520, 8539, 8943, 8946, 8946a, 8956-7, 8961, 9052, 9119, 9290, 9526, 9526a, uw. 271/54, 284/43, 287/9, 288/1, 291/30; KSN 115 [?]; ZK 1 c s. 7, 64, 121, 124; 2 s. 424; 3 s. 468); 1388 pr. patr. kościoła w G., → p. 3 (SP 8, 4693); 1394 Jan wikary z G. (ZK 2 s. 176); 1395 Florian kapelan z G. (ZK 2 s. 261); 1396 Maciej wikary z G. (ZK 2 s. 460); 1398 Maciej wikary z G. (SP 8, 6353, 6516); 1400 Piotr wikary z G. (SP 8, 9898); 1419 Mikołaj wikary z G. (wg ind. WAP); 1420 Mikołaj pleb. w G. dz. z → Wojsławic (ZK 195 s. 43); 1430 Maciej pleb. z G. (GK 4 s. 62-3); 1454 Maciej bakałarz pleb. w G. (MPH 4 s. 452); 1470-80 pleb. z G. pobiera dzies. z ról folw. w Odolanowie i zamiennie z plebanem w Bejscach [pow. wiśl.] co drugi rok dzies. z łanów kmiec. w Stojanowicach (DLb. 2 s. 143, 412); do parafii w G. należą: Chruszczyna, Stojanowice i Prześniów (DLb. 1 s. 222, 618; 2 s. 412, 431; 3 s. 432); 1490 Jan pleb. z G. (ZP 24 s. 389); 1499 Maciej pleb. w G. i jego br. Mikołaj, Feliks i Piotr Ligęzowie z Bobrku dziedzice G., → p. 3 (ZK 153 s. 215); 1529 kościół pod wezw. Ś. Małgorzaty; pleb. Mikołaj z Mińska [Mazowsze]; parafia pobiera dzies. snop. z całej wsi G. wart. 8 grz., z połowy wsi Piechów i 2 folwarków ryc. tamże wart. 12 grz., z folwarku w Kaczkowicach wart. 1 1/2 grz., z połowy Donatkowic wart. 4 grz., z połowy wsi Krzyszkowice i folwarku tamże wart. 5 grz., z ról folw. w Zagórzanach wart. 3 grz. i ról folw. w Odonowie wart. 3 grz. oraz kolędę pieniężną z tych wsi w wysokości 1 1/2 grz. (LR s. 69); 1536 Jan pleb. w G. kustosz kapituły w Wojniczu zm. 1536 (J. Szymański, Kapituła kolegiacka w Wojniczu, Lublin 1962, s. 197); 1598 do parafii w G. należą: G., Donatkowice, Kaczkowice, Plechów, Zagórzanki [dziś Nagórzanki], Krzyszkowice, Wojsławice, obie Chruszczyny [Mała i Wielka], Stojanowice, Prześniów, Doły (WRk. 266).

6. 1382-1414 Mik. Gorzkowski z G. h. Gierałt kan. krak. 1382, dr dekretów 1386, dziekan Ś. Floriana 1387, oficjał krak. 1394, rektor Akad. Krak. 1403, bp wileński 1408, zm. 1414 (PSB, t. 8, s. 336-7; Historia nauki polskiej, t. 6, s. 191); 1398 umiera w Pradze Wawrzyniec s. Andrzeja z G. bakałarz pr. kanonicznego altarysta altarii Ś. Władysława w katedrze krak. (MPH 2 s. 939).