(1405 n. Grabie z reg. z r. 1584, 1529 Zagrabow) 14 km na SE od centrum Krakowa.

1. 1405 pow. krak. (ZDM 6, 1850); 1581 pow. szczyrz. (ŹD s. 67); 1386-1400 zapewne par. Wola [Rusiecka], po r. 1400 własna (WR k. 256)¹W XV w. [tak datuje pismo wydawca] Piotr pleb. ,,de Wolagorzna” przestawił do oblaty dok. z r. 1400 (ZDK 1, 142), którym bp krak. Piotr na prośby Wierzbięty z Branic odnowił akt erekcji kościoła par. w Woli [Rusieckiej] z r. 1386 (ZDK 1, 93). Na odwrociu or. z r. 1400 odnotowano, że dok. oblatowano w obecności wikariusza Bogusława, mgra Jana ze Lgoty i Jana s. Jana z Oleśnicy. Mogło to nastąpić po r. 1420, od kiedy Jan ze Lgoty był mistrzem, a przed r. 1424, gdyż w tym roku uzyskał on doktorat. Wydaje się więc, że wiadomość w WR z r. 1598 o przeniesieniu kościoła z Woli do G. przed ok. 200 laty (→ p. 5) miała charakter raczej orientacyjny, fakt ten miał bowiem miejsce najpewniej w l. 1420-24. W DLb. brak opisu par. zarówno pod hasłem Wola, jak i G; 1529 dek. Witów (LR s. 139); 1598 dek. Proszowice (WR k. 256).

2. 1490 rz. Wisła, rybołówstwo → p. 3.

3. Własn. szlach. 1405 własn. Wierzbięty z Branic → p. 4; 1484 z podziału dóbr należących do Branickich z Ruszczy Wierzbięcie przypada: połowa Branic, Stryjów, Wola [Rusiecka], G., Zimny Brzeg [Zymbrzeg] i Szczurów (BJ rps 5348 2/2 s. 127); 1490 br. Hieronim, Piotr i Wierzbięta z Branic pod zakładem 100 grz. dzielą dobra [tzn. cz. majątku]. Hieronim bierze G., a br. nie podzieleni Piotr i Wierzbięta Wolę i Szczurów. Strony zastrzegają sobie pr. wolnego użytkowania lasu w Stryjowie dla dworu w Branicach, ,,et hoc quo ad stubis reliquendas”, ale bez szkody, bez ścinania drzew owocujących i na sprzedaż. Kmiecie z Branic będą mieć pr. wolnego wstępu do tego lasu 1 dzień w roku z własnym zaprzęgiem. Ww. godzą się też w sprawie rz. Wisły między Ruszczą z jednej strony a G. i Wolą z drugiej strony. Obydwa brzegi Wisły będą wolne dla rybołówstwa. Mieszkańcy G. i Woli zostają zachowani przy od dawna praktykowanym zwyczaju połowu (ligustra et retia). Hieronim doda łącznie 10 grz. braciom, którym zostanie ponadto przekazana wieś Szczurów (ZK 21 s. 51-2); 1522 br. Jan, Mikołaj, Stanisław, Piotr i Andrzej Braniccy z Branic i Ruszczy [ss. Hieronima] pod zakładem 1000 fl. dzielą dobra po ojcu i matce, z których Janowi, Mikołajowi i Stanisławowi przypadają: Ruszcza, Branice, Stryjów, Wola, G., Zimny Brzeg, Szczurów i Iwkowa. Ciż bracia wypłacą po 400 fl. posagu siostrom Barbarze i Katarzynie. Taki posag będą mieć siostry Anna i Zofia od Andrzeja i Piotra, którzy będą ponadto płacić po 4 grz. siostrom Dorocie i Urszuli zakonnicom w Sączu [Starym]. Siódma siostra panna Elżbieta ma posag od rodziców i jeśli umrze bez potomstwa i męża zostanie on podzielony po połowie. Po bezpotomnej śmierci Barbary i Katarzyny posag ich przypadnie Janowi, Mikołajowi i Stanisławowi, którzy ponadto będą mieć pr. patr. i prezenty prepozytury w kościele Ś. Grzegorza w Ruszczy i kaplicy w G. Po podziale dóbr dwaj przejmą to prawo w Ruszczy, a trzeci w G. Piotr i Andrzej zatrzymują pr. patr. scholasterii w Ruszczy. Wieś Iwkowa należy do króla i obecnie jest zastawiona przez Jana za pewną sumę pieniędzy. Jeśli bracia podzielą między siebie dobra, wieś Iwkowa zostanie przy Janie. Ciż bracia potwierdzą w Pilźnie sprzedaż wsi Rudki [par. Radłów, pow. pilzn.], dokonaną na rzecz Zakrzowskiego przez Mikołaja i Piotra (ZK 26 s. 475-8); 1525 Mik. Branicki z Ruszczy ma zwrócić 350 fl. pol. długu Janowi Buczyńskiemu z Olszyn pod warunkiem wwiązania go do wsi G. i Stryjów (ZK 161 s. 401-2); 1532 br. Mikołaj i Stanisław z Branic i Ruszczy dzielą się dobrami. Starszemu Mikołajowi przypadają Branice, Stryjów i G. oraz jezioro Nieciecza w lesie Stryjowa, połowa przewozu na Wiśle i pr. patr. kościoła par. w G. Od wspomnianego przewozu prowadzi starodawna droga do Branic wolna dla wszystkich, którą będą naprawiać, wycinać zarośla i obkładać ją nimi poddani z Ruszczy Stanisława i z Branic Mikołaja (ZK 187 s. 252-5); 1581 w G. pobór od 5 komor. z bydłem, 3 komor. bez bydła, 9 rybitwów i 1 przekupnia (ŹD s. 67).

4. 1405 Władysław Jag. zezwala Wierzbięcie z Branic stolnikowi krak. przenieść wsie Ruszczę, Mikluszowice i G. w pow. krak. z pr. pol. na niem. (ZDM 6, 1850 – z reg. z r. 1584).

5. Po r. 1400 przeniesienie kościoła par. z Woli do G. → 1598; 1522, 1532 → p. 3; 1529 w Z. kościół par. Wniebowzięcia NMP, posesor beneficjum Maciej z Koprzywnicy, w uposażeniu: dzies. snop. z ról folw. w Branicach wart. 5 grz., 2 grz. czynszu z karczmy w Zimnym Brzegu, tamże czynsz 40 gr z jeziora, dzies. snop. wart. 1 grz. z pewnych ról kmiec. w Zimnym Brzegu, kolęda 30 gr i dzies. kon. 8 gr z całej par. (LR s. 139-40); 1598 przed 200 laty przeniesiono do G. kościół z Woli [Rusieckiej] z powodu zalewania go przez wody [Wisły], w par.: G., Wola, czyli Wolica, Stryjów, Brzeg Pleszowski [dziś Brzegi], Szczurów i Zimny Brzeg (WR k. 256).