(1364 Grabe, 1397 Grabey, 1399 n. Grabye) 13 km na SE od Dobczyc.

1. 1489 n., 1581 pow. szczyrz. (RP s. 142; ŹD s. 54); 1489 n., 1597 par. Łapanów (RP s. 142; WR k. 64v).

2. 1394 G. graniczy z Łapanowem; 1397 „caldearium” → p. 3; 1398 sadzawka (SP 8, 7166); 1398-1400 Morzka wd. po Spytku z Kępanowa w sporze z Michałem z G. o las (SP 8, 6979, uw. 291/6, 300/86, 315/12, 328/10, 345/9); 1428 Spytek z G. zobowiązuje się wobec Jakusza z Lasocic wyznaczyć granice między Lubomierzem, Gruszowem, Żyrosławicami, G. i Kępanowem (ZCz. 3 s. 37); 1465 las → p. 3; 1480 wyznaczenie granic między Kępanowem i Żyrosławicami a Lubomierzem i G. (BJ rps 108/79 k. 4v – reg.); 1479, 1530 młyn → p. 3; 1514 wytyczanie granic między Słupią a Tarnową rozpoczęto od kopca narożnego przy Grabowskim Potoku i od ścian Lasocie i G., a stąd ku Szykowi (F. Navarra, Monografia kościołów, → Grabowski Potok); 1544 granice między Kępanowem a G. zaczynają się k. ścian Lubomierza i Kępanowa. Stąd biegną „krajem” przekopy prowadzącej wodę do młyna w G. „per stagnum alias Starym Jeziorzyskiem usque ad collem superius alias pod Pagorek”, na którym jest Boża Męka. Dalej biegną przez drogę z Kępanowa do G., na wierzchołek pagórka, blisko sadzawek na potoku zw. Okrzesiński Potok [prawy dopływ Stradomki], do lasu, który leży za Polem Kępanowskim. Tym lasem na S do potoku „alias w they debrze” do Krzywej Jedli i do ściany Lasocie, gdzie zakończono rozgraniczanie (ZK 406 s. 22-5).

3. Własn. szlach. 1364 Kazimierz W. kupuje od Michała dz. G. wieś Przesieki w pow. biec. (ZDM 1, 112); 1386-1411 Michał, Michałek Grabski, Laska dz. G., Boczowa – z tej wsi pisał się od r. 1398, Wieruszyc – z tej wsi pisał się w l. 1389-99, → Grzybowej w l. 1394-1400, h. Drużyna, s. Andrzeja Boczowskiego z Boczowa i Więckowic [pow. prosz.] (SP 1, 9; 8 uw. 23/21, 24/9, 98/16, 220/41, 232/10 i 33, 235/23 i 26, 244/32, 285/8, 287/18, 288/3, 290/65, 291/17-8, 70 i 81, 293/61, 295/7, 296/37, 298/82, 299/28, 300/22 i 71, 312/40 i 45, nr 5926, 6552, 7110, 7233-4, 7583, 7879, 8088, 8272, 8427, 8782, 8881, 8994, 9041, 9101, 9341, 9593, 9599, 10 054; ZK 2 s. 44, 171, 408, 513; 3 s. 299; 3b s. 6, 64, 90, 97, 318, 325, 402, 406, 412-3, 439, 649, 655, 663-4, 676, 680, 684, 689, 693; 4 s. 123, 165; 5 s. 81, 97, 386; GK 1a k. 52v); 1386 Jaszek z G., Boczowa – z tej wsi pisał się w l. 1384-1400, Zbigniewa [dziś Zbydniów] – z tej wsi pisał się w l. 1389-1400, h. Drużyna, s. Andrzeja Boczowskiego z Boczowa i Więckowic (SP 8 uw. 23/21, 24/9); Oland z G., Boczowa – z tej wsi pisał się w l. 1386-1405, Gdowa, h. Drużyna, s. Andrzeja Boczowskiego z Boczowa i Więckowic (SP 8 uw. 23/21, 24/9; → niżej l. 1403-5, w haśle Boczów jako datę końcową jego występowania podano r. 1401); Jaszek z Glewa przeciw Jaszkowi, Olandowi i Michałowi z G. ss. zm. Boczowskiego o 100 grz. zakładu (SP 8 uw. 23/21, 24/9); 1388-98 Prandota Laska z G., Boczowa – z tej wsi pisał się od r. 1382, Zbigniewa – z tej wsi pisał się od r. 1397, Zręczyc – z tej wsi pisał się od r. 1389, → Gdowa i Więckowic, h. Drużyna, s. Andrzeja Boczowskiego z Boczowa i Więckowic, wojski sand. od r. 1382, wspomniany jako zm. 4 II 1399 (SP 8 uw. 57/41, 65/29, 716, 98/20, 146/13, 153/16, 220/48, 229/11, 113, 128-30, nr 1560, 4662, 5271, 8209 – tu jako zm.; Mog. s. 80; ZDM 6, 1518; Fed. s. 93)¹Fed. s. 93 błędnie połączył w jedną osobę wojskiego krak. Prandotę z Rybia i wojskiego sand. Prandotę, piszącego się m. in. ze Zręczyc. Ten ostatni często występował jako wojski bez określenia ziemi lub z nazwą urzędu w języku polskim i równie często bez tytułu. Za datę początkową jego urzędu przyjmuję r. 1382, ponieważ w tym roku wraz z ojcem Andrzejem procesowali się z Mikołajem z Więckowic o źreb (SP 8, 1342-3, 1370, 1423) i w kolejnej, dotyczącej tej sprawy zapisce, Prandota został nazwany wojskim (SP 8, 1560); 1389 br. Jan ze Zbigniewa, Michał z Wieruszyc [i G.], Oland z Boczowa i Prandota zw. wojski godzą się z macochą Ewą [z Więckowic i Makocic] w sprawie cz. dziedz. w → Gdowie (SP 8, 5080); 1390 Władysław Jag. nadaje za zasługi wojskiemu sand. Prandocie Lasce w dziedz. posiadanie wsie Lipnik i Poznachowice [Dolne] w ziemi szczyrz. (ZDM 6, 1571).

1394 Prandota wojski nie stawił się przeciw Zbyszkowi ze Stadnik o zastaw Pajęczyn, tj. morgów, łąk i brzegu rz. Raby; dziedzice → Gruszowa [par. Brzesko Stare, również należeli do rodu Drużynów] dzielą się dobrami. Klemensowi przypada 1/2 Łapanowa, która w górnej cz. dochodzi do G., a Mikołajowi G. i Grabska Wola (ZK 2 s. 81, 132); 1396 Michał z G. przeciw [Klarze] wd. po Warcisławie z Jakubkowic o zniszczenie płotu i jeżdżenie przez siedlisko [w Jakubkowicach] (ZK 2 s. 475); Prandota wojski [sand.] ma podzielić po połowie [dobra] z Przybkiem ze Zręczyc (SP 8, 5757); Michał z G. przeciw Włodkowi z Wrocimirowej [dziś Roćmirowa] o zabranie wbrew prawu kmiecia i czynszu, a z jego żoną [Katarzyną] o spasienie owsa [w Jakubkowicach] (ZK 2 s. 476); 1397 Prandota ze Zbigniewa [i G.] skazany na karę XV, ponieważ nie chciał ustąpić Zbyszkowi ze Stadnik [przynależną do dóbr → Grzybowej] dziedzinę Pajęczyny [dziś nie istn., leżały k. Gdowa, nad rz. Rabą], łąki, role, isep [wyspę], jezioro i brzeg rz. Raby (SP 8, 6058, 6085); dziedzice Łapanowa godzą się w sprawie majątku. Klemens ma wyznaczyć Mikołajowi cz. działu w Woli Chudej [Grabskiej] i w G., gdzie nie może naruszyć „caldearium” [zbiornik wodny?] (SP 8, 6148); 1398-1402 Michałek z G. prowadzi spory z Jaszkiem i Jakuszem z → Grzybowej o przynależną do dóbr Grzybowej dziedzinę Pajęczyny (SP 8, 6548, 7378, 7380, 8076, 8364, 8871, 9179, 10 112, uw. 295/8, 296/37, 297/13, 298/74, 312/40-1; 2, 773, 866); 1398 tenże Michałek bierze w zastaw za 53 grz. od Szczepana Mruka wieś Szczekarzów (SP 8 uw. 244/32); Ewa z Więckowic przeciw [pasierbom] Jaszkowi, Michałkowi [z G.] i Olandowi z Boczowa o to, że ich br. Prandota nie uczynił jej zachodźcą o 2 ł. w Więckowicach na szkodę 100 grz. Ewa powierza sprawę s. Januszowi z Makocic (SP 8, 6412); Włodek z Wrocimirowej wykupuje za 15 grz. od Michałka z G. łan w Jakubkowicach (SP 8, 7110); bp laodycejski [sufragan krak.] Zbigniew z Łapanowa jako pozywający nie stawił się przeciw Michałowi z G. o bezprawne wyłowienie ryb z sadzawki (SP 8, 7166); Michałek z G. i Jaszek ze Zbigniewa nie stawili się przeciw Andrzejowi z Lewniowej, którego pozwali o 30 grz. poręki i tyleż kary oraz o 6 grz. czynszu (SP 8, 7879).

1399 → Gnojnik; Zbyszek ze Stadnik zeznaje, że Michałek z G. zapłacił mu za cz. dziedziny [Pajęczyny] i oddał dług 6 grz. po zm. swym br. orgiś wojskim [sand.] Prandocie z Boczowa. Zbyszek zwraca Michałowi 6grz. i odsępuje mu wszystkie dok. przeciw niemu i bratu o długi (SP 8, 8209); Michałek z G. zastawia na rok za 12 grz. Mikołajowi z Marszowic [pow. szczyrz.] 4 kmieci w Wieruszycach i las „Wletenstwo”²Nazwa ta być może oznacza lecieństwo, czyli wolny wyrąb w lesie na domowy użytek tamże. Zobowiązuje się wykupić zastaw w szer. gr (SP 8, 8212); 1399-1400 Ewa z Więckowic wd. po Andrzeju z Więckowic alias z Makocic w sporze z [pasierbami] Michałem z G., Olandem z Boczowa i Jaszkiem ze Zbigniewa o 2 ł. w Więckowicach i 100 grz. szkody (SP 8 uw. 296/123, 312/45); 1400 Jakusz z G.[i Grzybowej] (SP 8 uw. 312/40); Jaszek, Oland i Michał ss. Andrzeja z Boczowa pod zakładem 100 grz. godzą się z macochą Ewą. Taż ustępuje „eisdem filiis Jaschconis” [= Andrzeja] wieś Więckowice, w której siedziała z tytułu oprawy wdowiej, a ww. bracia uwalniają ją i jej s. Jakusza ze sprawy o „dotalicio wulgariter wano” (SP 8, 10 054)³W r. 1398 jako jej syn wystąpił Janusz z Makocic, czyli → Gniazdowic. Był on bratem owego Jakusza, również s. Ewy; 1401 Michałek z G. zastawia za 50 grz. gr pras. i 3 grz. kwartników Wilczkowi z Zakrzowa [pow. prosz.] całą wieś Szczekarzów (ZK 3 s. 220); 1403-5 Oland z Boczowa, Michał z G. i Mikołaj ze Zbigniewa [s. Jaszka, ich bratanek] przeciw Przybkowi ze Zręczyc o dziedzinę, na której siedzi, i o to, co tamże bezprawnie orze (ZK 3b s. 226, 249, 279, 292, 325, 402, 412); 1404-5 Śmiechna ż. Michała z G. (ZK 3b s. 266, 281, 300, 310-1, 347, 663); 1405 Michałek z G., Oland z Boczowa i Mikołaj ze Zbigniewa przeciw Przybysławowi ze Zręczyc o rolę Wolibogowską tamże oraz przeciw Bronisławowi i Janowi ze Zręczyc o rolę Wolibogowską tamże oraz przeciw Bronisławowi i Janowi ze Zręczyc o rolę Gawiszyńską (ZK 3b s. 647); 1408 Krzyżan krawiec z G. (ZK 5 s. 82).

1410 Michał z G. zastawia za 10 grz. półgr Marciszowi z Raciechowic wieś Ubrzeż z wyjątkiem robocizny, za którą zapłaci mu 2 grz. z czynszu (ZK 5 s. 230); 1414-25 Mikołaj z G. s. Michałka (ZK 5 s. 386; GK 1 s. 509; ZCz. 3 s. 3, 14, 17); 1414 z podziału dóbr po stryju Olandzie z Boczowa Mikołajowi z G. i jego braciom [nie wymienieni z imienia] przypadły wsie Boczów, Brzozowa i Lipnik, → Boczów; 1417-28 Spytek Grabski z G. i Lubomierza, w l. 1429-36 pisze się nadal z G. lub ongiś z G. i z → Chodenic (ZCz. 2 s. 219; 3 s. 3, 14, 17, 23, 61, 71; GK 1 s. 613, 624, 635, 643, 688; 2 s. 30, 60, 183, 188, 198, 205; 3 s. 2, 6, 18, 26-7, 45; ZK 146 s 141; 6 s. 286, 294-5, 395, 495; 7 s. 390; 9 s. 26, 158; 11 s. 46, 94; 196 s. 293, 300); 1417 → Boczów; 1418 Spytek Grabski zastawia za 20 grz. Jakuszowi Lasockiemu wieś Lubomierz (ZCz. 2 s. 244); 1421, 1423 → Góra Walowa; 1421 Spytek z G. zastawia za 10 grz. Jakuszowi z Lasocic [role] 2 kmieci w Lubomierzu, jeśli nie zapłaci tej sumy w wyznaczonym czasie, da mu wwiązanie do całej wsi (ZCz. 2 s. 363); Spytek z G. i Lubomierza, poręczając za br. Andrzeja ze Zbigniewa alias z Rupniowa, ten zaś za s. Mikołaja i inne dzieci, zastawia za 40 grz. Mikołajowi ze Zręczyc G. i Lubomierz (GK 1 s. 549); 1422 Mik. Palczek kmieć z G. (ZCz. 2 s. 382); 1426 Mikołaj kmieć z G. (ZK 8 s. 164); Spytek z G. wyznacza ż. Dorocie, c. Mikołaja z Racławic po 80 grz. gr krak. posagu i wiana na całej wsi Lubomierz (ZK 146 s. 20); 1428 Jakusz z Lasocic daje Spytkowi z G. całą cz. w Chodenicach i 80 grz. w zamian za wsie G. i Lubomierz (ZCz. 3 s. 37); Spytek z G. wyznacza ż. Dorocie po 80 grz. posagu i wiana na połowie Chodenic i unieważnia zapis na Lubomierzu (ZK 146 s. 119).

1445 Jakusz z Lasocic zastawia za 80 grz. Stanisławowi z Kawca i Klemensowi [sołtysowi] z Gostwicy dziedzinę G. z przynależnościami (ZK 12 s. 345); 1448-58 Paweł Otłuczony z G. i Krzeciesek [nie zid., pisał się też z Sułowa i Maszyc] (GK 10 s. 381; 11 s. 725; 13 s. 340); 1448 Stanisław z Kawca zastawia za 80 grz. Pawłowi Otłuczonemu z Krzeciesek i jego ż. Katarzynie całą dziedzinę G., którą trzyma z tytułu posagu swej ż. Małgorzaty; taż Małgorzata odstępuje na ten okres od pr. do posagu i wiana na dobrach w G. (ZK 13 s. 193, 199); 1451 Paweł [Otłuczony] z G. alias z Krzeciesek oddaje [drugiej] ż. Barbarze w 80 grz. tytułem zastawu wieś G. (ZK 14 s. 40-1); 1452 br. Piotr, Jan i Stanisław Lasoccy z G. (Bon. 15 s. 57); 1465 Piotr z Lasocic dz. Lubomierza dzieli się dobrami z br. Stanisławem z Lasocic. Starszy Piotr bierze Lubomierz, G., Górę Walową i Pasierbiec. Stanisławowi przypadają Lasocice, wszystkie cz. w Bojańczycach oraz powyżej wsi Sawy i rz. Sawy, łąka pod Bigorzówką, role i łąki w Balinie, Szyk Dolny, role 2 kmieci w Łososinie, role po obu brzegach rz. Łososiny. W lasach, które należą do G. i Lasocic, obaj bracia mają pr. wypasu bydła (ZCz. 4 s. 321); 1475-80 Piotr Lubomirski z Lubomierza i G., jego ss. Jakub i Piotr (SP 2, 4152, 4213; ZK 20 s. 18); 1476 Maciej kmieć z G. (ZK 19 s. 4); 1479-1513 Jakub z Lubomierza i G., s. Piotra, sędzia grodzki krak. od 1491, sędzia ziemski od 1506 (SP 2, 4213; ZK 20 s. 18; 22 s. 160; BJ rps 108/79 k. 4v; Żychl. 15 s. 100; Fed. s. 124, 141-2, 144); 1479 Jan Smolik kmieć, Piotr młynarz i Stan. Sitko karczmarz z G. (GK 20 s. 1043-4); 1480-1533 Feliks Lubomirski dz. Lubomierza, G., Góry Walowej, Pasierbca, Woli Grabskiej i Sławkowic (Żychl. 15 s. 102); 1480 br. Jakub, Stanisław, Dzietrzych [Dymitr] i Feliks z Lubomierza i G. (BJ rps 108/79 k. 4v); 1489 w G. i Lubomierzu pobór z 2 ł. (RP s. 142); 1490-4 w G. pobór z 1 ł. (ŹD s. 447; RP s. 169, 184, 198, 217); 1496-8 brak danych o poborze (RP s. 90, 125); 1499 w G. i Lubomierzu pobór z 2 ł. (RP s. 25); Feliks z Lubomierza sprzedaje za 600 fl. węg. br. Jakubowi całą cz. swych dóbr we wsiach: Lubomierz, G., Góra Walowa, Pasierbiec i Wola Grabska oraz młyn w Łososinie i łan kmiecy pod Górą Walową (ZK 21 s. 459-60).

1502 Jakub z Lubomierza sędzia grodu krak. wyznacza ż. Annie, c. zm. Mik. Wieruskiego 200 grz. „dotalicii alias wyana” na wsiach G., Wola Grabska i Pasierbiec (ZK 23 s. 43); 1504 → Gruszów par. własna; 1523-47 Joachim Lubomirski dz. G., Lubomierza, Sierakowa, Krzesławic [pow. szczyrz.], Sosnówki, Dziekanowic [par. własna], Jodłownika i innych wsi, s. sędziego ziemskiego krak. Jakuba z Lubomierza, dworzanin król. (GK 37 s. 46, 421, 428-9, 483, 514, 517; ZK 26 s. 587, 589; 48 s. 190, 203, 214, 408; BJ rps 5348 s. 217; MS 4, 22 824); 1523 tenże Joachim zastawia za 150 fl. Feliksowi Lubomirskiemu ze Sławkowic wieś Dziekanowice (GK 37 s. 212); 1524 tenże Joachim zastawia za 600 fl. kaszt. sochaczewskiemu Mik. Wolskiemu wsie dziedz.: G., Wolę Grabską, Wieżę, Gruszów, Kawec, Pasierbiec i Jodłownik oraz cz. w Markuszowej i w Nieprześni (MS 4, 13 822); 1525 tenże Joachim dz. G. i Sosnówki za zgodą wuja Fryderyka Łapki z Kobylca sprzedaje za 100 grz. Wincentemu Wieruskiemu wieś Sosnówkę (ZK 27 s. 47-8); tenże Joachim dz. G., Sierakowa, Zbyszkówki i Dziekanowic ustępuje wieczyście ur. Feliksowi Lubomirskiemu dz. Sławkowic wsie Sieraków, Zbyszkówkę i Dziekanowice (ZK 27 s. 201); 1527 Jan alias Janusz z Mstowa ma w dzierżawie dobra Krzesławice i Kwasowice od ur. Joachima dz. G. (ZK 27 s. 255-6); 1529 łany kmiece, folwark (LR s. 6, 166, 323); 1530 w G. pobór z 1 ł., karczmy i młyna dorocznego o 1 kole (RP k. 29); 1544 młyn → p. 2.

5. 1529 dzies. snop. z całej wsi [z łanów kmiec.] wart. 3 grz. bpowi krak., ze stajania ról folw. wart. 4 gr plebanowi w Łapanowie, z pozostałych ról folw. wart. 18 gr plebanowi w Słopnicach (LR s. 6, 166, 323).

6. 1388 Broniec i Sztogierz ze Zręczyc nie stawili się w sporze z Michałem z G. o główszczyznę po swym słudze (SP 8 uw. 98/16); 1395 Prandota Wojski [sand., z G.] skazany na karę XV na rzecz komornika Zbyszka, gdyż przezywał go mówiąc: „kuczcu kuczcu” (ZK 2 s. 314); 1398 Michał z G. skazany na karę XV sądowi i woźnemu Więcesławowi, któremu powiedział w sądzie: czynisz mi krzywdę (SP 8, 7233-4); 1399 Andrzej z Lewniowej ma przedłożyć dok. sądowy większej sprawy na roczkach czchow. przeciw Michałowi z G., ,,quod inibi habuit pro spolio vie” (SP 8, 9041, 9101); 1427 Czcibor z Kępanowa wygrywa sprawę ze Spytkiem z G. o zabranie mu w jego lesie 2 krogulców i wycięcie: 12 buków, 5 owocujących dębów i 30 wozów drewna oraz jedną ranę zadaną zwierzęciu pociągowemu; tenże Czcibor z braćmi wygrywają sprawę ze Spytkiem z G. o 5 owocujących dębów wyciętych w ich lesie i o 2 grz. za ranę zadaną zwierzęciu pociągowemu. Spytek skazany na karę XV sądowi i Czciborowi za bezprawne wycięcie 5 dębów (ZK 146 s. 75, 91); 1511 Nosal z G. woźny sądowy (ZK 24 s. 291); 1528 Stan. Lasocki z G. (ZK 48 s. 214).

7. Iura hereditatis ac dominii bonorum Tarnowa, Lubomierz, G., Kawec cum attinentiis z l. 1398-1789 (BJ rps 108/79 – regesty); Bon. 15 s. 57-9; Żychl. 15 s. 100-4.