GRÓDEK

(1512 n. Grodek), dziś przysiółek Wronowic na SW od tej wsi (Mapa Obrębów i UN 9 s. 83), 14 km na NW od Nowego Sącza.

1. [Pow. sądec.; par. Jakubkowice]

2. 1548 hereditas Wronowice alias villa G. graniczy ze Skrzętlą (ZCz. 11 s. 523).

3. Własn. szlach. 1512 Jan Szalowski z Wronowic wyznacza ż. Barbarze, c. Jana Kępieńskiego, po 100 grz. gr pol. posagu i wiana na połowie wsi: Wronowice, G., Rozdziele i Zawadka (ZCz. 8 s. 97); 1517 tenże Szalowski zastawia za 100 fl. Stan. Rdzawskiemti z Rdzawy i Łososiny [Dolnej] wsie Rozdziele, Zawadkę i G. (GS 1 s. 29-30); 1519-22 tenże Rdzawski wydzierżawia temuż Szalowskiemu każdego roku osobną umową za 2 grz. robociznę kmieci w ww. wsiach, które ma od niego w zastawie (GS 1 s. 114, 150, 190, 231); 1522 Jan Szalowski z Wronowic wyznacza ż. Annie, c. Stan. Rdzawskiego, po 120 fl. posagu i wiana na tej połowie wsi Wronowice i G., która jest wolna od oprawy zapisanej przezeń zm. ż. Barbarze, a do tego na połowie dóbr w Zawadce i Rozdzielu, Anna zaś rezygnuje z dóbr dziedz. na rzecz swego ojca; tenże Szalowski dopisuje Rdzawskiemu 20 fl do głównej sumy zastawnej 100 fl. na dobrach Rozdziele, Zawadka i G., zapisanej mu wcześniej w tych aktach. Dobra te będzie on trzymał do pełnej spłaty całej sumy długu (ZCz. 9 s. 312-3); 1526 Stan. Rdzawski z Rdzawy dzierż. dóbr Rozdziele, Zawadka i G. (ZCz. 9 s. 450); 1528 br. Adam, Stanisław i Jan Szalowscy dziedzice Łużnej, Gruszowa, Jazowska, Wronowic, Zawadki i Rozdziela dzielą dobra: Adamowi przypada Łużna i 350 fl. po śmierci matki Doroty, Stanisławowi Gruszów, Jazowsko i Obidza w pow. [sądowym] czchow. oraz 50 fl. od Jana, które wypłaci mu po śmierci Doroty Szalowskiej, Janowi Wronowice, Zawadka, Rozdziele i G. (ZCz. 9 s. 505-6).

1538 Jan Szalowski z Wronowic z ż. Anną oddają sobie wzajemnie w dożywocie wszystkie dobra ruchome i nieruchome, Anna oddaje swoje z posagiem i wianem; 1539 Adam Szalowski z Łużnej ustępuje br. Janowi cz. dóbr przypadłą mu po siostrzenicy (nepte) Annie w Wronowicach, G., Rozdzielu i Zawadce (ZCz. 10 s. 339-40, 367); 1555 Jan Szalowski z Wronowic zastawia na rok za 20 fl. pol. Piotrowi Otfinowskiemu rolę we wsi G. z kmieciem Maciejem Dudkiem z czynszem 24 gr i robocizną (GS 6 s. 708-10; 7 s. 202); 1558 Anna Szalowska wd. po Janie ustępuje s. Krzysztofowi i c. Annie, wd. po Janie Marcinkowskim, zabezpieczoną jej przez męża oprawę 700 fl. na dobrach Wronowice i G. (ZCz. 18 s. 365-8); 1561, 1564, 1565 Michał Szalowski z Wronowic i G. ustępuje br. Krzysztofowi za 200 fl. swe cz. we wsiach Wronowice i G. (ZCz. 18 s. 585-7, 690-2; GS 10 s. 28-9); 1564-8 Walenty i Maciej Dudki kmiecie z G., należący do Krzysztofa Wronowskiego, czyli Szalowskiego (GS 9 s. 866-7, 874; 10 s. 817; 11 s. 668; ZCz. 18 s. 832); 1565-6 tenże Krzysztof wydzierżawia za 415 fl. gotówki na 3 lata rajcy sądec. Mateuszowi Łobeskiemu i jego ż. Annie całe wsie Wronowice i G. z wyjątkiem białej izby i 2 komnat oraz ogrodu, w którym ma pszczoły (GS 10 s. 201-2, 817; ZCz. 18 s. 716-9).

7. L. Białkowski, Ziemia sandecka, PH, 12, 1911, s. 95; Pawłowski 1, s. 36; H. Stamirski, Rozmieszczenie punktów osadniczych Sądeczyzny w czasie (do r. 1572) i w przestrzeni, „Rocznik Sądecki”, 6, 1965, s. 16.

Uw. Wsi G. nie notują: ŹD z r. 1581; WR i RP z l. 1629 i 1680. Wokół lokalizacji G. narosło sporo nieporozumień. L. Białkowski sądził, że G. leżał prawdopodobnie k. Tęgoborza na górze Chełm. H. Stamirski lokalizował tę osadę k. Rozdziela. E. Pawłowski również umiejscawiał G. k. Rozdziela, a ponadto „podejrzewał” całkiem błędnie, że „chodzi tu o gródek na szczycie Białowodzkiej Góry, cz. Grodziska”. Na górze tej istotnie był zamek, ale zwał się Lemiesz i nie miał nic wspólnego z G., który leży k. Wronowic. O tej lokalizacji przesądzają zebrane w haśle wiadomości, zwłaszcza po r. 1530.