JODŁOWNIK

(1361 Jodłownik, 1364 Jodlownik, 1398 Jodlownyky, Jodlowniki, 1402 Jodlownijkij, 1403 Jodlownikij, Jodlowniky, 1408 Iodlownik, 1416 Iodlownijk, 1425 Jodlowa, 1427 Yodlownik, Yodlowniki, 1428 Jogdlownik, 1432 Jedlowniky, Jedlownik, 1446 Gijedlownik, 1449 Yadlowniky, Iadlowniky, 1454 Jadowniki, 1483 Gyodlownyk) 3 km na SE od Szczyrzyca.

1. 1364 dystr. sądec. (ZDM 4, 972); 1489 n., 1581 pow. szczyrz. (RP s. 143; ŹD s. 50); 1489 n., 1529 par. Skrzydlna (RP s. 143; LR s. 184 - meszne).

2. 1388 → p. 3; 1403 opustoszały staw nad rz. Potok między J. i Dobrogniewem, → p. 3; 1432 karczma i młyn w J. (SP 2, 2397); 1441 pole z łąkami w Kątach i Dobrogniewie leżące poniżej między Mstowem i J. k. karczmy Kostrzeckiej, → p. 4 (ZK 11 s. 530); 1454 ugoda między Więcławem z J. a Mikołajem z Markuszowej w sprawie granic (AS 2, 153); 1488 Więcław z J. pozywa Jana z Janowic o 100 grz. i o granice (SP 2, 4330); 1492 dwie sadzawki niższe leżące [w → Janowicach p. 3] przy granicy z J. (Mp. 5 R 35); 1493 Więcław z J. i Jan Lisowski z Markuszowej zamieniają się dobrami. Więcław daje Janowi całe „rippas suas” czyli Brzegi, które ma w J., leżące przy sadzawkach Jana Lisowskiego i przy granicy Janowskiej [z Janowicami] i Markuszowej. Jan daje Więcławowi wszystko w Łęgu we wsi Markuszowa, który to Łęg leży między granicami Markuszowej szl. Jana Wierzbięty i przy roli zw. Pod Dupnio (GK 24 s. 185); 1497 Więcław z J. zastawia za 100 fl. swemu br. Mik. Bogdałowi z Wilkowiska swoją karczmę, młyn z sadzawką, zagrodę, w której siedzi młynarz, role z łąkami zw. Poddębie [dziś cz. J. zwie się Poddębie, UN 6 s. 8; Metryka Józefińska] i rolę zw. Piątkowską ciągnącą się od potoku do góry w J. (GK 26 s. 278); 1498, 1500 rola Białochlebowska w J. (GK 27 s. 188, 1151); 1569 granice między dobrami J. i Dobrogniew zaczynają się k. potoku i miejsca zw. Miękiniów [dziś cz. wsi J., UN 6 s. 8; Mapa Obrębów], gdzie stoją 3 kopce narożne: jeden J., drugi Dobrogniewa i trzeci Janowic. Granica idzie tym potokiem, kopcami po obu jego brzegach, aż do wierzchowiny stawu kl. szczyrz., którego połowę kl. ma prawnie od poprzedników i dziedziców z J., Staw ten wg dok. zakupnego ma pozostawać w rękach kl. z wolnością podnoszenia wody, ale bez zalewania użytków i użytkowania rzeki. Od wierzchowiny tego stawu i potoku granica idzie w prawą stronę do brzegu tego stawu i aż do jego grobli i dalej tym potokiem, aż do drogi z J. do Mstowa i przechodzi tę drogę i przez łąki aż do rzeki, która płynie z J. do Mstowa, na brzegu, który należy do wsi Dąbrówka i gdzie są kopce narożne J. i Dobrogniewa (ZK 407 s. 304-7); 1570 odroczenie rozgraniczenia między wsiami kl. szczyrz.: Dobrogniew, Janowice, Raciborzany i Wilkowisko, a wsiami: Jodłownik. Kostrza i Ryje (ZK 407 s. 348-51); 1592 rozgraniczenie między wsią Janowice a wsią J. poczyna się od narożnego kopca wsi: Dobrogniew. J. i Janowice nad potokiem zw. Miękiniów [dziś cz. J. nosi taką nazwę, UN 6 s. 8; Mapa Obrębów]. Następnie kopce są sypane wzdłuż potoku zw. Granicznik. Dalsze kopce odchodzą od potoku na S i sypane są aż do drogi z J. do Janowic. Po jej przekroczeniu kopce mieszczone są na miedzy. Granica schodzi poniżej potoku zw. Janowski do mniejszej sadzawki naprzeciw grobli i potoku zw. → Dulka i stąd prosto na S, pod górę, do końca potoku Dulka. Tu granica skręca na W powyżej brzegu grobli i sadzawek należących do wsi Janowice i dochodzi do drogi z J. do Raciborzan. Następnie granica idzie prosto ścieżką między zaroślami, k. dębu. Dalszy kopiec zostaje usypany k. buku przy potoczku. Granica przekracza ten potoczek i na jego drugim brzegu znajdują się dalsze kopce. Kopce zostają usytuowane naprzeciw grobli sadzawki zw. Kędziorek, a następnie przy małym potoczku, aż do miejsca naprzeciw stawu zw. Kopalny, dalej przy gruszy naprzeciw stawu zw. Chłodniczny i tu k. ścieżki zamykają się granice z wsią J. Zostają usypane 3 kopce narożne: 1) na S przy wsi J. na lewym brzegu potoku zw. Pożarnicki, 2) na W przy wsi Markuszowa i 3) na N przy wsi J. na prawym brzegu potoku Pożarnickiego. Tenże potok rozgranicza też wsie J. i Markuszowa (ZK 406 s. 456-8; BPAN rps 7113 bez paginacji).

3. Własn. szlach. 1361 Zauescius [Zawisza] z J., → Dobra par. własna p. 5 (Pol. 3, 129); 1364 folwark J. w dobrach Rafała z Kostrzy, → p. 4 (ZDM 4, 972); 1388 Jakusz i Mikołaj Drobot dokonują podziału dóbr [dziedz.]. Jakuszowi przypada Kostrza i Ryje, a Mikołajowi J. Dobra te rozdziela potok, który ciągnie się do wierzchu górek głębokiej debrzy (wyrzchu gorek glyeboka dbrza) [dziś cz. Jodłownika i Kostrzy zwie się Górki - UN 6 s. 8] pod Ryjami i Kostrzą, aż do karczmy i młyna, które posiada Jakusz. W lasach, które nie zostają podzielone, obaj wraz ze swymi ludźmi będą korzystać wieczyście z wolności (SP 8 s. 280 przyp. 1)1Zdaniem wydawcy jest to późniejszy, pochodzący z przełomu XV i XVI w. dopisek, na co wskazuje odmienny charakter pisma i inny atrament. Wtręt ten dokonany był zapewne w interesie któregoś z piętnastowiecznych lub szesnastowiecznych właścicieli wymienionych wsi i według wydawcy nosi znamiona fałszerstwa, choć trzeba otwarcie przyznać, iż dane w nim zawarte, tj. osoby i ich posiadłości, odpowiadają stanowi faktycznemu z końca XIV w; 1388-1428 Mikołaj Miczek zw. Drobot z J. br. Jakusza z Kostrzy i Hanki ż. Dobka z Wierzbna, mąż Świętochny, ojciec Więcława i Katarzyny (SP 8, 7328, 9034, 9164, 9166, uw. 248/6, 253/7, 256/23, 296/31, 297/62, 312/32, 325/16, s. 280 przyp. 1; ZK 2 s. 35, 161; 3 s. 415; 3b s. 180, 191, 225, 254, 263, 277; 4 s. 13, 315; 5 s. 7; 6 s. 104, 122, 161, 339; 7 s. 151, 257; 8 s. 38, 39, 128, 147, 154, 155, 164, 170, 174, 186, 353, 359, 363; GK 1 s. 311; 1a k. 138; 2 s. 369, 379, 531-2; 7 s. 113, 134; Pol. 3, 187; ZDM 1, 275; 5, 1219; KK 2, 533; SP 2, 1428, 2135; 7/2, 262); 1394 NN wdowa po Klemensie z J. (ZK 2 s. 35); 1398-1441 Świętochna ż. Mik. Drobota z J. od 1440 jako wdowa (SP 8, 7328; 2, 2135, 2864, 2936, 2940; ZK 11 s. 403, 404, 530; GK 6 s. 562-3; 7 s. 113); 1398 Mikołaj [Drobot] dz. z J. zapisuje swej ż. Swiętochnie 50 grz. posagu i 250 grz. wiana na całej wsi J. (SP 8, 7328); 1399 → Janowice par. Skrzydlna (SP 8, 9034); 1399-1400 Mikołaj z Wilkowiska procesuje się z Jakuszem z Kostrzy, Mikołajem z J. i Paszkiem z Janowic o las i gwałtem zabrane 20 przeczyessi [belki na budulec] (SP 8, 9164, 9166, uw. 296/31, 297/62, 312/32, 325/16); 1403 Mikołaj dz. z J. nadaje klasztorowi w Szczyrzycu za 20 grz. połowę opustoszałego stawu leżącego nad rz. Potok między J. i Dobrogniewem (Pol. 3, 187); 1403-4 Hanka [Anna] ż. Dobka [Dobiesława] z Wierzbna procesuje się ze swym br. Mikołajem z J. o 40 grz. posagu i tyleż „wypuschny” [wyprawy] (ZK 3b s. 225; 4 s. 13); 1404 Mikołaj z J. i Paszek z Janowic procesują się z [Hanką] ż. Dobka z Wierzbna. Każdy z nich pozywa ją o 40 grz. posagu i tyleż wyprawy (ZK 3b s. 263); Mikołaj z J. i Paszek z Kostrzy procesują się z tą Hanką o 80 grz. posagu (ZK 3b s. 227); 1407 Anna wd. po Janie ze Zbigniewa [pow. sand., dziś Zbydniów] oddala prawnie pretensje Mikołaja zw. Drobot o pierzynę (culcitra) wart. 5 grz., koszulę (tunica) wart. 5 grz. i (lettistinis czy vettistinis?) wart. 5 grz. (ZK 5 s. 7); wsie zw. J. i Wilkowisko (KSN 1973).

1415 Mikołaj z Wilkowiska uzyskuje sądownie na Mik. Drobocie z J. 2 grz. z tytułu szkody za wypasienie łąki (ZK 6 s. 104); 1416 Mikołaj z Wilkowiska naganiony przez Mik. Drobota z J. oczyszcza swe szlachectwo przedstawiając 6 świadków (SP 2, 1428); 1417 Mik. Drobot z J. ma zapłacić karę XV Mikołajowi z Wilkowiska i tyleż sądowi i LXX królowi „pro repercussione pignoris” (ZK 6 s. 339); 1420 Mikołaj zw. Figa kmieć z J. (ZCz. 2 s. 315); 1421 Mikołaj z J., Jakusz z Kostrzy i Paszek z Janowic odstępuje Ratołdowi ze Skrzydlnej całą wieś Wrzeszczowka Wola (Wrzescowca Wola) [nie zid.] z wyjątkiem pewnych lasów tamże (ZK 7 s. 151); 1424-5 Mikołaj z Wilkowiska uzyskuje prawnie na Mik. Drobocie z J. 2 grz. z racji szkody, jakiej dopuścili się gwałtem trzej jego kmiecie wypasając łąkę i wycinając 4 drzewa na tej łące (ZK 7 s. 412-3; 8 s. 39); 1425 Mikołaj z Wilkowiska zapłaci karę XV Mik. Drobotowi z J. i tyleż sądowi za bezprawne zabranie bydła Mikołajowi i popędzenie do dworu w Tymbarku (GK 2 s. 369); 1426 Mik. Drobot z J. występuje przeciwko Mikołajowi z Wilkowiska, o to że jego kmiecie i służba wypaśli gwałtem 60 stogów owsa, wypaśli łąkę na szkodę 2 grz. i o to, że jego służąca uczyniła szkodę 3 grz. (ZK 8 s. 155, 174); 1427 Mikołaj zw. Drobot z Y. wraz ze swą ż. Świętochną nadaje swemu słudze Wawrzyńcowi z Y. za [wierną] służbę jeden łan roli, na którym teraz tenże Wawrzyniec siedzi (SP 2, 2133).

1428-1454 Więcław (Waczslaus, Wenceslaus, Lathslaus, Latslaus, Laczslaus, Ladislaus, Wladislaus)2Imię lej osoby występuje najczęściej z formą „Ladislaus”, która zdaniem językoznawców odpowiada imieniu Włodzislaw (Słownik Staropolskich Nazw Osobowych, t. 6. s. 143-8). Zdarzają się jednak wcale nierzadko formy „Wenceslaus” i „Waczslaus”, odpowiadające imieniu Więcław i Wacław (Tamże, s. 81-4). Skoro jednak syn tegoż szlachcica występujący w latach 1463-1518, poświadczony jest tylko jako Więcław lub Wacław, postanowiłem wprowadzić jednolitą dla ojca i syna formę imienia - Więcław z J. s. Mik. Drobota z J., mąż Weroniki, ojciec Bogdała, Mikołaja Bogdała zw. też Kolanem, Więcława i Anny, wójt dziedz. Ciężkowic 1438, star. w Goleszu 1445 (SP 2, 2397, 2538, 2920, 3049; J. Krzepela, Księga rozsiedlenia rodów ziemiańskich w dobie jagiellońskiej, cz. 1: Małopolska, Kraków 1915, s. 434; Mp. 4, 1514; DSZ 216; AS 2, 153; ZK 8 s. 366; 11 s. 263, 338, 426, 454, 459, 530, 579-80; 12 s. 6, 17, 297, 405-6, 413, 414; 13 s. 286, 418, 426 -7, 427-8; 14 s. 27-8, 29, 75, 78, 130; 147 s. 174; 196 s. 171; OK 5 s. 86; ZB 1 s. 83; ZP 34 s. 283; ZCz. 4 s. 17, 47; GK 5 s. 284; 10 s. 333, 365, 405; 11 s. 953; 12 s. 56, 224; BJ rps 5348 II s. 87; AGZ 15, 3460); 1428 Więcław z J. przeciwko Janowi kmieciowi z Lipia i jego panu Janowi o 2 rany sine (ZK 8 s. 366); 1432 Więcław z J. ma zapłacić Piotrowi z Kostrzy w wyznaczonym terminie 1 grz. z tytułu czynszu (redditus alias plathu) z dziedzin Ryje, z karczmy i młyna w dziedzinie J., które teraz posiada [w zastawie od Piotra] pod karą XV Piotrowi i XV sądowi i ustąpienia Piotrowi tejże dziedziny oraz karczmy i młyna (SP 2, 2397); 1434 Małgorzata wd. po Marcinie ze Zbigniewa [pow. sand., dziś Zbydniów] zawiera ugodę ze swym pasierbem Piotrem niegdyś z Kostrzy i Więcławem z J. bratankiem tegoż Piotra Kostrzeckiego w sprawie lasów. Piotr i Więcław nadają Małgorzacie, dopóki nie wykupią jej ze statusu wdowiego „omnem licenciam alias leczensztwo”, wszędzie, gdzie zm. Jakusz z Kostrzy jej mąż posiadał, a mianowice prawo użytkowania drewna i wypasania świń na żołędziach. Jeśli Piotr i Więcław naruszą wspomnianą ugodę (predictam licenciam), lub jeśli będą szkodzić kmieciom tejże Małgorzaty, wówczas zapłacą jej 20 grz. (SP 2, 2538); 1435 Więcław s. Drobota z J. obciął rękę Stan. kmieciowi ze Słopnicy (GK 5 s. 284); 1440 Mikołaj i Jurek z Wilkowiska ss. zm. Szczepana i Anny zastawiają za 60 grz. Świętochnie wd. po Mik. Drobocie z J. swoje role czyli niwy i łąki po miedzę Wacławowską w Wilkowisku (ZK 11 s. 403); Mikołaj i Jurek z Wilkowiska zastawiają za 17 grz. Swiętochnie wd. po Mik. Drobocie z J. kmiecia Marcina Głowę wraz z rolami, na których tenże kmieć od dawna siedzi i karczmę z rolami i karczmarzem Mikołajem w Wilkowisku (ZK 11 s. 404); Piotr z Kostrzy zastawia za 100 grz. aż do pełnego wykupu Więcławowi z J. całą swoją wieś Ryje i karczmę z młynem w Kostrzy, leżącym pod tą dziedziną Kostrza [ZK 11 s. 426); Więcław z J. uzyskuje karę XV na kmieciu Tomku ze Słopnicy, który od niego uciekł [ZK 11 s. 454, 459); sąd orzeka, iż opat kl. szczyrz. wraz z kl. ma spłacić [wydać?] w ciągu 2 tygodni według ziemskiego układu kmieciowi Piotrowi 3 woły pod karą XV, a pani Świętochnie z J. ma spłacić karę XV, którą wyrokiem sądu na opacie uzyskała po zajęciu wołów w Górze S. Jana (post visionem alias po liczowanyu in Góra) (SP 2, 2864); Grzegorz [kmieć] z J. (GK 6 s. 490); kmiecie z J.: Mikołaj, Mikołaj, Piotr Dębski (Dambsky), Szymon, Michał, Maciej, Jan, Paweł, Tomasz, Wawrzyniec (GK 6 s. 522-5); kmiecie z J.: Szymon, Tomasz, Michał, Wawrzyniec, Maciej, Jan karczmarz, Jan, Paweł, Jakub, Grzegorz (GK 7 s. 23-9, 71); Mikołaj opat kl. szczyrz. wraz z Bartłomiejem przeorem ze Szczyrzyca mają zapłacić 100 grz. Świętochnie z J. w terminie do dnia Ś. Jana Chrzciciela pod gwarancją dania zastawu do wsi Dobrogniew (GK 7 s. 134); 1441 Świętochna wd. po Mik. Drobocie z J. odstępuje swemu s. Więcławowi całą dziedzinę J., którą trzyma za posag i wiano (in dote et dotalicio). Więcław zobowiązuje się dawać swej matce cztery razy w ciągu roku dożywotnio 3 grz., 3 ćwiertnie żyta, jeden korzec pszenicy, jeden korzec grochu, jeden korzec prosa, pięć kapłonów, jedną kopę jaj, pół kopy sera, jeden skopiec (scopyecz) masła, na czas zaś wielkiego postu corocznie jeden korzec siemienia konopnego i jeden korzec maku, na Wielkanoc dwie szynki wieprzowe pod karą XV Świętochnie i tyleż sądowi (SP 2, 2920); kl. Cyst. w Szczyrzycu oddaje w dożywocie z obowiązkiem płacenia kl. 1/2 grz. rocznie Świętochnie wd. po Mik. Drobocie i jej s. Więcławowi z J. całe role z łąkami w Kątach i Dobrogniewie leżące poniżej między Mstowem i J. k. karczmy Kostrzeckiej (Cosztryeczka) z zaroślami poniżej Dobrogniewa, z których mogą korzystać ludzie z obu stron [klasztorni i z J.] i czynić w nich łazy (ZK 11 s. 530); Elżbieta z Janowic oświadcza, że jej br. stryjeczny Więcław z J. spłacił ją całkowicie z 60 grz. posagu i 60 grz. wyprawy. W związku z tym zrzeka się ona wszelkich pretensji do dóbr dziedz. w Janowicach i Porąbce [par. Dobra] (ZK 11 s. 579-80); 1442-52 Bogdał h. Szarża br. Więcława z J. opat tyn. w l. 1436-52 („Nasza Przeszłość”, 49, 1978, s. 92-5; SP 2, 3049; ZK 13 s. 427-8; 14 s. 75; DLb. 3 s. 225); 1442 Anna ż. Szczepana z Wilkowiska wraz ze swym s. Jurkiem zastawia za 120 grz. Więcławowi z J. 5 kmieci i młyn w Wilkowisku (ZK 12 s. 6); Więcław z J. oświadcza, że powierzył swemu br. rodz. Bogdałowi opatowi z Tyńca opiekę nad swymi dobrami dziedz. [w J.] (SP 2, 3049; ZK 12 s. 17). 1445-76 Weronika ż. Więcława z J. córka Helwiga z Bieździedzy [pow. pilzn.], od 1461 jako wd., a od 1468 jako ż. Stanisława z Żarnowca [pow. biec.] i J. (ZP 34 s. 283, 628; 3 s. 144; 23 s. 33; ZK 12 s. 413; 13 s. 427-8; 16 s. 3, 31, 45, 59, 84, 656, 673; 17 s. 119; 19 s. 52; 152 s. 26, 240; GK 18 s. 411; Bobrzyński i Smolka, Długosz 43; SP 2, 4166); 1445 Elwig [Helwig] z Bieździedzy zastawia Weronice ż. Więcława z J. 88 grz. na Sowinie [pow. pilzn. par. Bieździedza] (ZP 34 s. 283); 1446-51 Katarzyna c. Mik. Drobota z J. ż. Mikołaja ze Skawiny (ZK 12 s. 410, 414; 13 s. 418; 14 s. 27-8, 75); 1446 Mikołaj ze Skawiny zapisuje za zgodą swego br. Rafała kan. krak. swej ż. Katarzynie c. Mik. Drobota z J. 100 kop gr posagu i tyleż wiana na połowie ich wsi Gniazdowice (ZK 12 s. 410); Więcław z G. ustępuje Piotrowi z Kostrzy całe dobra dziedz. w Ryjach i młyn z karczmą w Kostrzy, które trzyma w zastawie (ZK 12 s. 405-6); Więcław z J. zapisuje swej ż. Weronice córce Helwiga z Bieździedzy 100 grz. posagu i tyleż wiana na połowie wszystkich swych dóbr (ZK 12 s. 413); Więcław z J. zastawia za 160 grz. swej siostrze Katarzynie ż. Mik. ze Skawiny całą cz. swej dziedziny w Słopnicy [pow. sądec.] (ZK 12 s. 414); 1450 w sprawie między Jadwigą wd. po Włostowskim i kmieciami z J. o wymiar robocizny sąd orzeka, że kmiecie będą pracować jak za poprzedników Jadwigi i wykonają wszystkie prace do przybycia do Krakowa i uroczystego wjazdu króla [Kazimierza]. Jeśli Jadwiga wyrządzi im jakieś krzywdy, mogą się skarżyć przed królem, ale jeśli nie wykonają prac. zapłacą karę XV Jadwidze i tyleż sądowi (SP 2, 3426); Anna ż. Szczepana z Wilkowiska z s. Jurkiem zastawia Więcławowi z J. wieś Wilkowisko (BJ rps 5348 II s. 87); 1451 Franczek z Podgrodzia wraz z ż. Elżbietą oświadczają, że dali Więcławowi z J. wwiązanie do całej cz. ich dziedziny w Wilkowisku (ZK 13 s. 426-7); Więcław z J. daje w dożywocie swemu br. rodz. Bogdałowi opatowi z Tyńca cały czynsz z dziedziny Słopnica poza robociznami i prawami, które rezerwuje dla siebie i swoich następców, a ponadto wszystkie stawy we wsi J. te odnowione i te, które będą odnowione w przyszłości. Po śmierci opata to wszystko wróci do Więcława i bratanków opata [czyli synów Więcława]. Weronika ż. Więcława zrzeka się pr. do ww. czynszu i stawów, a po śmierci opata będzie mieć pr. do oprawy. Opat wolny od obowiązku wypraw wojennych (ZK 13 s. 427-8); Elżbieta dz. z Wilkowiska ż. Franciszka z Podegrodzia sprzedaje za 100 grz. półgr Więcławowi z J. całą cz. swej dziedziny po ojcu i matce w Wilkowisku wraz z cz. pr. patronatu kościoła tamże należącą do tej części dziedziny (DSZ 216; Kl. w Szczyrzycu perg. 42); Katarzyna ż. Mikołaja ze Skawiny przedkłada dok. sąd. na dziedzinę Słopnica przeciwko Więcławowi z J. (ZK 14 s. 27-8); 1451-52 Anna ż. Tomka z Wilkowiska sprzedaje za 100 grz. półgr Więcławowi z J. całą cz. swej dziedziny w obydwu Wilkowiskach (in ambabus Wilcouiszka) wraz z całą cz. pr. patronatu kościoła tamże (ZK 14 s. 29; Kl. w Szczyrzycu perg. 43); 1452 Katarzyna ż. Mikołaja ze Skawiny c. Mik. Drobota odstępuje swoim br. rodz. Bogdałowi opatowi z Tyńca i Więcławowi z J. z dóbr dziedz. po ojcu i matce (ZK 14 s. 75); Dorota ż. Klemensa z Nieznamirowic [dziś Znamirowice] sprzedaje za 100 grz. półgr Więcławowi z J. całą cz. swej dziedziny w obydwu Wilkowiskach wraz z całą cz. pr. patr. kościoła tamże zobowiązując się wydać mu dokumenty dotyczące tej posiadłości (ZK 14 s. 78; DSZ 222, 224; Kl. w Szczyrzycu perg. 44); 1453 Elżbieta ż. Pełki z Zabawy zastawia za 20 grz. Więcławowi z J. całą swoją ojcowiznę w Janowicach [pow. szczyrz. par. Skrzydlna] (ZK 14 s. 130); Więcław z J. w imieniu swej ż. Weroniki i Piotra z Rozembarku z ż. Elżbietą, Jakub z Siekluki w imieniu ż. Anny i pana Niemsty spadkobiercy po śmierci Elwiga z Bieździedzy odebrali 30 grz. od Jana Długosza. Pożyczył je kanonik Jan z Sienna (Bobrzyński i Smolka, Długosz s. 43); Mik. Rzętcza, Mik. Swecz i Michał Łowko kmiecie z J. (GK 12 s. 207); Stan. Dusczel [?], Maciej Sęp (Samp) i Mazurek ze Słopnicy kmiecie Więcława z J. (GK 12 s. 56); 1454 → p. 2; Mikołaj, inny Mikołaj i Michał Lewko kmiecie z J. oraz ich pan Więcław z J. (GK 12 s. 224).

1463-1510 Bogdał z J. s. Więcława i Weroniki z J. br. Mikołaja i Więcława (ZK 17 s. 119, 327; 22 s. 63; 152 s. 240; ZP 3 s. 154; GK 23 s. 54-5, 719; 24 s. 131; 25 s. 978; 26 s. 294; 27 s. 115, 1437; 29 s. 654; ZCz. 1 s. 348; Kl. w Szczyrzycu perg. 48, 49, 72, 75); 1463-97 Mikołaj Bogdał zw. też Kolano z J. s. Więcława i Weroniki z J. br. Bogdała i Więcława (ZK 17 s. 1 19; 152 s. 240; GK 23 s. 695, 719; 26 s. 278, 294; ZP 3 s. 144; 23 s. 33; Kl. w Szczyrzycu perg. 46, 48, 49, 72); 1463-1518 Więcław (Vaczslaus, Wenceslaus, Vaczlaw, Waczlaw) z J. h. Krzywaśń [Drużyna] s. Więcława i Weroniki z J. br. Bogdała i Mikołaja, mąż Bogumiły, ojciec Bernarda, Sebastiana, Stanisława, Erazma i Weroniki (ZK 17 s. 119; 23 s. 14, 63, 88, 177, 212, 214-5, 234, 259, 313, 316, 402-3; 152 s. 240; 22 s. 33, 59, 63; 25 s. 153-4; 26 s. 21; 155 s. 79-80; 203 s. 464: ZP 3 s. 144; 23 s. 33; SP 2, 4330; ZCz. 7 s. 196, 304, 337, 346, 348; Kniaz. 182-3; Ep. 6 k. 252 v; GK 23 s. 54-5, 131; 24 s. 185; 25 s. 978; 26 s. 278, 294, 708-9; 27 s. 1151; 29 s. 654; SP 6, 11, 158; Kl. w Szczyrzycu perg. 48, 49, 50, 72; AGZ 16, 3119, 3124, 3127, 3146-7, 3150-52, 3163-4); 1463 Bogdał z J. s. Więcława z J. czyni zapis posagowy i wienny w charakterze zastawu swej matce Weronice z J. wd. po Więcławie z J. na całych wsiach J. i Stare Wilkowisko z racji zapisu posagowego i wiennego, jaki miała od Więcława z J. na połowie wszystkich jego dóbr dziedz. Bogdał ręczy za swych braci Mikołaja i Więcława (ZK 17 s. 119); 1465 Bogdał z J. s. zm. Więcława zapisuje swej ż. Dorocie c. Bartosza ze Zręczyc 75 grz. posagu i tyleż wiana na połowie wszystkich dóbr dziedz. przypadłych mu z działu majątkowego z braćmi (ZK 17 s. 327); 1468-80 Stanisław Żarnowiecki z J. i → Żarnowca [pow. biec. par. Jedlicze] 1458-93, drugi mąż Weroniki z J. ojczym Bogdała, Mikołaja i Więcława (GK 18 s. 411; ZP 34 s. 628; SP 2, 4104; ZK 152 s. 349; ZP 3 s. 144, 154; 23 s. 33; 21 s. 516); 1470-80 Anna c. zm. Więcława z J. ż. Jana Zimnowodzkiego z Zimnej Wody w ziemi lwowskiej (AGZ 15, 3460; ZP 21 s. 516); 1471 Bogdał, Mikołaj i Więcław dz. ze Słopnicy i ich matka Weronika wd. po ich ojcu Więcławie potwierdzają zapis posagowy matki na wsiach J. i Wilkowisko Niższe, a ona zapisuje synom swą cz. w Słopnicy i Wilkowisku Wyższym (ZK 152 s. 240); 1475 Więcław i Mikołaj br. rodz. nie podzieleni dz. z J. wraz ze swą matką Weroniką, żoną Stanisława z Żarnowca, sprzedają temuż Stanisławowi ich ojczymowi swe części dziedz., które mają im przypaść we wsiach Bieździedza i Lublica [pow. pilzn. par. Bieździedza] (ZP 3 s. 144; 23 s. 33); 1476 Weronika z J. zeznaje przed sądem, że nie naszła Jakuba z Sadka [pow. szczyrz. par. Góra Ś. Jana] w jego domu w J. nie obraziła, nie zabrała 40 grz. i nie groziła zabójstwem (SP 2, 4166); Bogdał dz. z J. sprzedaje za 50 grz. Stanisławowi z Żarnowca całe swe części dziedz., które mu przypadły po matce Weronice w Bieździedzy i w Lublicy (ZP 3 s. 154); 1480 Anna c. zm. Więcława z J. ż. Jana Zimnowodzkiego (Symanowodszky) zeznaje, że Stan. Żarnowiecki zaspokoił jej pretensje do dóbr macierzystych we wsi Bieździedza i Lublica (ZP 21 s. 516).

1483 Mikołaj kmieć z J. (ZK 19 s. 239); 1488-1501 Jakub Forstek kmieć z J. (GK 22 s. 1025; 23 s. 302; OK 24 s. 7); 1489-94, 1496-1501 w J. pobór z 4 1/2 ł. (RP s. 143, 156, 170, 185, 199, 218, 92, 127, 54, 27, 264, 292); 1492 Stanisław dz. z Żarnowca wykupuje dla Jerzego swego syna z zastawu wsie Bieździedza i Lublica, które miał zastawione od Weroniki [z J.] swej żony, a matki Jerzego (ZP 23 s. 181); 1493 → p. 2; 1496 sąd ziemski krak. poświadcza, że Mik. Kolano dz. z J. i Wilkowiska zapisał swej ż. Zofii córce Mikołaja Dymlickiego [Dymlińskiego z Dymlina w pow. wiśl.] 100 grz. posagu i tyleż wiana na całej połowie swoich dóbr w Wilkowisku (BPAN Teki Ulanowskiego 58 z or. szczyrz.; Kl. w Szczyrzycu perg. 46); Więcław czyli Wacław z J. odstępuje za 10 fl. w charakterze zastawu Piotrowi Wiplarowi z Uliny łan roli we wsi Gołyszyn, na którym siedzi kmieć zw. Wojtasz. Kmiecia tego Więcław uzyskał przedtem również za 10 fl. w charakterze zastawu od Jana Grodowskiego dz. z Gołyszyna (GK 25 s. 978); 1497 br. Bogdał, Więcław i Mik. Bogdał z J. opiekunami dzieci zm. Jana Kostrzeckiego (GK 26 s. 873); Jan z Grajowa zastawia za 55 fl. pol. Więcławowi z J. całą wieś Grajów (GK 26 s. 708-9); 1500 Bogdał dz. z J. zastawia za 10 grz. Więcławowi z J. rolę zw. Białochlebowska w J. (GK 27 s. 1151); tenże zastawia za 10 grz. Januszowi z Mstowa kmiecia w J. zw. Paweł Wrzesczek (GK 27 s. 1437); 1504-25 Weronika c. Więcława z J. ż. Tomasza z Osieczan, od 1507 r. jako wd. po Tomaszu, od 1518 jako wd. po Wacławie Siemionku Kwaśniowskim (ZK 23 s. 214, 234, 313, 402-3; GK 29 s. 952; MS 4, 4711, 11754); 1505 Więcław z J. dzierżawca w Jurkowie i Dobrej [par. własna] (ZK 23 s. 259); Tomasz mąż Weroniki córki Więcława z J. (GK 29 s. 952); 1506 Weronika ż. Tomasza z Osieczan c. Więcława z J. oświadcza, że ustąpiła swemu ojcu Więcławowi ze wszystkich jej dóbr dziedz., ojczystych i macierzystych (ZK 23 s. 313); 1508 w J. pobór z 3 ł. (RP k. 353); 1509 Więcław z J. wydzierżawia Janowi Melsztyńskiemu wsie zastawne jego tenuty Faliszowice i Domasławice (ZCz. 7 s. 337); 1510-19 Jakub z Lubomierza sędzia ziemski krak. dz. J., Nieprześni, Krzesławic, Zbyszkówki, Sierakowa, Dziekanowic [pow. szczyrz. par. własna] (Żychl. 5 s. 100); 1510 Achacy Jordan dz. Zakliczyna zamienia z Więcławem z J. swoje dobra dziedz. w J. za jego dobra dziedz. we wsi Wielkie Wilkowisko (Magna Vilkouiszko) (ZK 155 s. 79-80); Bogdał z Małego i Wielkiego Wilkowiska za zgodą br. Więcława z J. sprzedaje za 500 fl. węg. Mik. Jordanowi z Zakliczyna całą cz. w Wielkim Wilkowisku przypadłą mu po śmierci br. Mikołaja (Kl. w Szczyrzycu perg. 49, 72); tenże Bogdał nadaje Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. biec. i star. sier. cały swój folwark w Wilkowisku zw. Chlochol z dwiema zagrodami, z rolami i zabudowaniami (Kl. w Szczyrzycu perg. 75); Więcław z J. odstępuje Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. biec. cz. dziedziny, która przypadła mu po śmierci br. Mik. Kolano we wsi Małe (Minori) Wilkowisko i daje mu również cz. dziedziny po śmierci br. Bogdała we wsi Wielkie [Maior] Wilkowisko (Kl. w Szczyrzycu perg. 48); Więcław z J. rezygnuje na rzecz Mik. Jordana z Zakliczyna od swych praw [nabytych] od Stan. Kędziorki do 4 kmieci w Małym Wilkowisku na sumę 150 fl. jemu zapisaną i zastawioną (Kl. w Szczyrzycu perg. 50); Stan. Kędziorka z Wilkowiska za zgodą br. Mik. Kędziorki sprzedaje za 200 grz. pol. Mik. Jordanowi z Zakliczyna kaszt. biec. pozostałe swoje cz. w Wielkim i Małym Wilkowisku. Mikołaj Ścibor z Dobrej i Mik. Kędziorka ze Świdnika ręczą za Stan. Kędziorkę (Kl. w Szczyrzycu perg. 71, 73); Stan. Kędziorka za zgodą swego br. Mikołaja daje Mik. Jordanowi z Zakliczyna cały swój dwór w Wielkim i Małym Wilkowisku (Kl. w Szczyrzycu perg. 74).

1515 Jan Janina, Jan Szabura, Stan. Zdun, Stan. Wujek i Jan Wujek kmiecie Więcława z J. (ZK 25 s. 153-4); 1518-26 Sebastian Wacławowic zw. Jodłownickim z J. i Krępy s. Więcława z J. (SP 6, 158; MS 4, 4711; ZK 26 s. 104; 27 s. 178, 233); 1518-26 Bernard zw. Koydel z J. i Krępy tenut. w Przechodach 1523, mąż Zuzanny s. Więcława z J. br. Sebastiana (ZK 206 s. 137; MS 4, 4711; ZK 26 s. 43; 27 s. 127, 214, 230); 1518 Bogumiła ż. Więcława z J. (ZK 26 s. 21); Zuzanna ż. Bernarda z J. c. Stan. Świrczkowskiego z Gołyszyna (ZK 26 s. 43); 1524 Joachim Lubomirski [s. Jakuba] z Grabia dworzanin król zastawia za 600 fl. Mik. Wolskiemu kaszt. sochaczewskiemu wsie dziedz.: Grabie, Wolę Grabską, Wieżę, Gruszów, Kawiec, Pasierbiec, J. oraz części w Markuszowej i Nieprześni (MS 4, 13822); Joachim Lubomirski dz. J. zastawia za 100 fl. Zofii, Katarzynie, Krzysztofowi i Janowi dzieciom zm. Marcina Janowskiego z J. całą swoją wieś dziedz. J. (ZK 27 s. 24-5); 1525 → Ciężkowice m. p. 4; 1526 Bernard zw. Kydel niegdyś z J., teraz zaś z Krępy oświadcza, że zapisuje swej ż. Zuzannie c. Stan. Świerchowskiego 200 fl. z tytułu posagu i tyleż z racji wiana na połowie swych dóbr dziedz. w Krępie i na całym dworze w Gołyszynie (ZK 27 s. 214); Sebastian Wacławowie z J. i Krępy oświadcza, że zapisał swej ż. Hance w dożywocie wszystkie swe dobra dziedz., zastawne, ruchome i nieruchome w Krępie (ZK 27 s. 233); 1529 Joachim s. Jakuba Lubomirskiego sprzedaje Adamowi Niewiarowskiemu z Niewiarowa wsie: J., Markuszowa, Dziekanowice [pow. szczyrz.], Sieraków i Zbyszówkę (BJ rps 5348/2 s. 230); role folw. w J. (LR s. 183); 1530 pobór z 2 ł., 1 karczmy dorocznej, 1 młyna dorocznego o 1 kole i od 1 zagrodnika (RP k. 31).

4. 1364 Kazimierz W. przenosi z pr. pol. na niem. dziedziny Rafała z Kostrzy: Kostrza, Ryje, folwark J., a także wszystkie części dziedz. w Dobrej i Jurkowie w pow. sądec. i nadaje im imm. sąd. (ZDM 4, 972); 1408 w sporze między Mikołajem z Osieczan a Piotrem kmieciem z J., Piotr ma przedstawić dok. na najbliższy termin król., że Mikołaj nie ma prawa sądzenia kmieci w J. (GK 1a k. 64v); 1438 Więcław z J. oddala prawnie „per dimissionem juramenti” pretensje Anny wd. po Mikołaju z Wilkowiska ”pro iure Teutonico prout iurare debui quia nescite jus” (ZK 11 s. 338); 1450-51 kmiecie z J. i ich sołtys przedkładają sądowi przyw. z pieczęcią króla Władysława potwierdzający ich prawa (SP 2, 3419; ZK 151 s. 50).

5. 1403 Trojan z Olpic pleb. z Dziekanowic [pow. szczyrz.] występuje przeciwko Mik. Drobotowi z J. o bezprawnie zabraną dzies. z J. Sąd skazuje Drobota na karę XV (ZB 3b s. 180, 191); 1405 Trojan pleb. z Dziekanowic pozyskuje sądownie dzies. w J. zabraną bezprawnie przez Mik. Drobota z J. (ZK 4 s. 315); 1449 w sporze między Zbigniewem bp krak. i Więcławem dz. z J. o rodzaj oddawanej dzies. z ról ryc. czyli folw. i kmiec. w J. i Ryjach, sąd nakazuje Więcławowi oddawać na rzecz bpa dzies. snop., nie zaś pieniężną, o co zabiegał (Mp. 4, 1514); 1477 bp krak. Jan Rzeszowski zgodnie z wolą kap. krak. nadaje kaplicy Ś. Krzyża w katedrze wawelskiej ufundowanej i uposażonej przez króla Kazimierza Jag. dziesięciny z wym. imiennie wsi, m.in. z J. BCzar. Katalog dok. perg. nr 652); Jan z Rzeszowa bp krak. eryguje kaplicę Ś. Krzyża w katedrze krak. z ośmioma prebendami dodając do uposażenia dziesięciny z wym. imiennie wsi, m.in. z J. (BCzart., tamże nr 653); 1529 dzies. snop. z ról folw. w J. wart. 1 kopy plebanowi w Skrzydlnej; meszne w wysokości 20 miar żyta i tyleż owsa miary szczyrz. wart. 5 grz. 6 gr z wsi Skrzydlna, Kostrza, Janowice, J., Raciborzany, Przenosza, Kasina, Stróża, temuż plebanowi (LR s. 183-4).

6. 1388 NN kapelan [dworu?] z J. (SP 8 uw. 124/3); 1442-52 Bogdał h. Szarża z J. opat tyn. 1436-52, → p. 3; 1473 Mik. Śmił z Markuszowej oskarża Stanisława z J. i Żarnowca, o to, że ten wdzierając się do jego domu w Markuszowej wraz ze swymi 60 pomocnikami i trębaczami (tubicenis) zabił i poćwiartował jego br. Zbigniewa uprowadzając i wywlekając jego z domu (SP 2, 4104); 1489 Więcław z J. zapłacił 10 grz. Januszowi ze Mstowa z tytułu zabójstwa jego zagrodnika Stanisława ze Mstowa (GK 23 s. 54-5); 1493 Jan Ropisz z Janowic oddala przysięgą zarzuty Mikołaja kmiecia z J. należącego do Więcława z J. o napaść na wolnej drodze król. i zabranie kopii wart. 1 fl. Tenże kmieć występuje przeciwko szl. Piotrowi dz. z Lipia o to, że ten wraz z 10 osobami ze szlachty i 10 pomocnikami zajechał drogę król. z wsi Szadek do Lipia i zabrał mu dobrą kopię (bonam lanceam) wart. 1 fl. Za Mikołajem wstawia się jego pan Więcław z J. (GK 24 s. 131); 1499 Jan Skazimleko z J. przyjmuje pr. miejskie krak. (Kacz. 9002).

1 Zdaniem wydawcy jest to późniejszy, pochodzący z przełomu XV i XVI w. dopisek, na co wskazuje odmienny charakter pisma i inny atrament. Wtręt ten dokonany był zapewne w interesie któregoś z piętnastowiecznych lub szesnastowiecznych właścicieli wymienionych wsi i według wydawcy nosi znamiona fałszerstwa, choć trzeba otwarcie przyznać, iż dane w nim zawarte, tj. osoby i ich posiadłości, odpowiadają stanowi faktycznemu z końca XIV w.

2 Imię lej osoby występuje najczęściej z formą „Ladislaus”, która zdaniem językoznawców odpowiada imieniu Włodzislaw (Słownik Staropolskich Nazw Osobowych, t. 6. s. 143-8). Zdarzają się jednak wcale nierzadko formy „Wenceslaus” i „Waczslaus”, odpowiadające imieniu Więcław i Wacław (Tamże, s. 81-4). Skoro jednak syn tegoż szlachcica występujący w latach 1463-1518, poświadczony jest tylko jako Więcław lub Wacław, postanowiłem wprowadzić jednolitą dla ojca i syna formę imienia - Więcław.