KORZENNA

(1357 Corzenna, 1374 Chorzenna, 1402 Corzana, 1415 Corzena, 1428 Corzona, 1482 Corzenicza!) 10 km na NW od Grybowa.

1. 1530 n., 1581 pow. sądec. (RP k. 41; ŹD s. 134); 1357 n. par. własna; dek. Nowy Sącz (MV 2 s. 291); 1373 dek. Siedliska (Rejestr Świętop. k. 14); 1470 n. dek. Nowy Sącz (DLb. 2 s. 302); 1529 dek. Bobowa (LR s. 99).

2. 1570 droga z Nowego Sącza do Biecza idzie przez Trzycierz, K. - gdzie wąska droga idzie w dół, po jednej jej stronie jest staw - i dalej do Wojnarowej (LDK s. 38).

3. Własn. szlach. 1383-1415, zm. przed 1419 Stanisław z K. h. Strzemię, zaw. Ławszowa (KK 2, 322; SP 2, 1306; 7/2, 215; 8, 8977, uw. 229/121; ZK 3 s. 424; 5 s. 33; 6 s. 505); 1397 Jaszek z K. (SP 8 uw. 229/121); 1399 Andrzej i Święszek ze Stanisławic [par. Przemyków?] sprzedają za 60 grz. Stanisławowi z K. całą swoją cz. w Stanisławicach (SP 8, 8977); 1402 Staszek z K. procesuje się z Jaszkiem z Grodziny (ZK 3 s. 424); 1417-34 Anna, Hanka ż. Stanisława z K., 1419 wd., c. Zbyszka ze Stadnik (ZK 6 s. 304, 505-6; SP 2, 2536); 1417 Piotr i Mikołaj ss. drugiej żony Zbyszka ze Stadnik ustępują swej przyrodniej siostrze ww. Hance ż. Stanisława z K. jako jej dział z macierzyzny połowę całej wsi Podlesie i połowę z połowy wsi Moczydło [par. Książ Mały] oraz gwarantują jej wysłanie 90 grz. w rocznych ratach po 9 grz. z dochodów dóbr w Podlesiu i Moczydle (ZK 6 s. 304); 1419 ww. Anna wd. po Stanisławie z K. ustępuje Piotrowi i Mikołajowi i innym swym braciom z dóbr ojczystych i macierzystych w Stadnikach (ZK 6 s. 505-6); 1420-66 Mikołaj Korzeński h. Strzemię z K., Podlesia, Chotla [pow. wiśl.], Malikowic i Stanisławic, [s. Stanisława i Anny] 1453 kaszt. czechowski (GK 1 s. 293, 302; 2 s. 20, 335; 4 s. 1034, 1052; ZK 16 s. 316; 146 s. 117, 211; 151 s. 172, 196, 225; 195 s. 41, 59, 157; 196 s. 174; ZB 1a s. 230, 232, 238, 241, 249, 355; ZCz. 2 s. 363; Mp. 5 L 35; AS 2, 554, SP 7/2, 554; CE 2, 255; ZDM 2, 592; 3, 712, 719; KMK 1, 171; UM 56; Bon. 11 s. 233); 1423 tenże wydzierżawia na 6 lat Paszkowi z Balina całą swoją i swoich braci cz. w Podlesiu [po matce]. Po 6 latach dobra te mają być bez pieniędzy zwrócone Mikołajowi, który wziął już od Paszka 20 grz. z racji dzierżawy (ZK 7 s. 234); 1427 ww. Mikołaj oddala roszczenia krawca Stanisława, niegdyś swego służebnika o 13 grz. za służbę, o konia wart. 7 grz. i o 60 miar owsa (ZK 196 s. 9); 1432-65, wymieniona jako zm. 1466 Elżbieta Korzeńska ż. ww. Mikołaja z K., c. Jazda, Jaszka z Bólowa, dziedziczka Bolowa i Bolowca, 1 voto ż. Jana z Niedźwiedzia [→ Damianice, par. Koniusza 1426 i 1436] (ZK 16 s. 246-7, 281, 316-7, 399; 147 s. 325; 197 s. 112, 114-5, 493-6); 1432 taż zapisuje po swej śmierci br. Piotrowi, Tomaszowi i Imramowi z Niedźwiedzia 25 grz. swego wiana na trzeciej cz. swoich dóbr w Bolowie (ZK 197 s. 112, 114-5); 1434 Jan Grad z Mełchowa pozywa Annę wd. po Stanisławie z K. o wyrwanie 40 sosen w jego dobrach na szkodę 100 grz. (SP 2, 2536); 1434 Mikołaj z K. zapisuje ż. Elżbiecie c. Jazda z Bolowa 100 grz. wiana na całych swoich dobrach Malikowice i Stanisławice (ZK 146, s. 246-7); 1436 → Damianice; 1436-47 Dobiesław z K. (ZB 1 s. 3, 24, 264); 1446-69 Piotr Korzeński z K., Chotla i Moczydła [s. Mikołaja], gener [zięć?, szwagier?] Zdziebora ze Świeradzic [dziś Sieradzice]1Nie jest pewne, czy miał on K., czy tylko się z niej pisał. Drugi s. Mikołaja Stanisław Korzeński w latach 1453-83 miał Malikowice, Stanisławice, Podlesie i Chotel (SP 2, 3617; 7/2, 980; ZCz. 5 s. 44; ZK 17 s. 341; DLb. 1 s. 313) (DLb. 1 s. 313; OK 6 s. 929; Ep. 1 s. 24; ZK 14 s. 207; 17 s. 589); 1462 Mikołaj z K. i Chotla oraz jego br. mają współpatronat kościoła Ś. Jakuba na Kazimierzu (Mp. 5 L 35).

1464-82 Klemens z K. [s. Mikołaja] h. Strzemię dz. K., Miłkowej i Teluszowej (ZCz. 4 s. 290; 5 s. 39; DLb. 2 s. 245, 302); tenże zapisuje ż. Katarzynie [h. Odrowąż → p. 8] 200 grz. posagu i 200 grz. wiana na połowie swoich dóbr w K. i Miłkowej (ZCz. 4 s. 290); 1466-7 → Grodzina; 1470-80 dz. ww. Klemens h. Strzemię, folwark, łany kmiece (DLb. 2 s. 302); 1482-1503 Mikołaj Korzeński lub Korzenicki z K., Miłkowej, Malikowic, Dalechów s. Klemensa (ZCz. 5 s. 39, 60; 7 s. 51; ZK 153 s. 116; 202 s. 284; AA s. 313; Bon. 11 s. 233); 1482 tenże za zgodą ojca Klemensa zapisuje ż. Elżbiecie c. Mik. Nanajki z Wielogłów 400 grz. wiana i 400 grz. posagu na połowie swoich dóbr w K., Miłkowej, Przedonicy [dziś Przydonica], Teluszowej, Malikowicach, Dalechowach (ZCz. 5 s. 39); 1486 ww. Mikołaj sprzedaje za 60 grz. Piotrowi z Druszkowa [Pustego] swoją cz. w Przedonicy; tenże wydzierżawia na 6 lat za 10 grz. czynszu br. Piotrowi, Jakubowi i Janowi z Druszkowa [Pustego] całą swoją wieś Miłkową (ZCz. 5 s. 91-2); 1496 → Druszków Pusty; 1520 → Ilmanowa Nowa; 1525 Paweł Korzeński2W 1536 r. miał on w pow. wiśl.: Chotel, Wolicę Siesławską i Kawczyce (Kopiarz wiśl. k. 138-40), a nie miał chyba K (SP 6, 316; Bon. 11 s. 233); 1526 Jan z K., → Dalechowy (Bon. 11 s. 233); 1529 role folw.; → też p. 6 (LR s. 99); 1530 pobór z 6 ł., karczmy, młyna o 1 kole (RP k. 41); 1536 pobór jw. i od 2 komor. (RP).

5. 1348 erekcja kościoła; → też p. 8 (Rocznik diec. tarnowskiej 1972 s. 101; KatZab. 1 s. 301); 1357-8, 1373-4 świętop. 4 1/2 sk. (MV 2 s. 291, 298; Rejestr Świętop. k. 14, 37); 1470-80 par. kościół drewn. pod wezw. 11 Tysięcy Dziewic. Do par. należą Nieczwia [dziś Niecew], Teluszowa, Łyczana. Dzies. snop. z łanów kmiec. bpowi krak., z folwarku plebanowi w K. (DLb. 2 s. 302); 1529 pleb. Marcin z Pacanowa [pow. wiśl.]. Do pleb. należy dzies. snop. z ról folw.: w Nieczwi wart. 4 grz. 12 gr, w K. wart. 2 grz., w Łyczanie wart. 1 1/2 grz., meszne w życie i owsie wart. 3 1/2 grz. w K., stołowe wart. 10 gr w Łyczanie oraz 1 grz. klerykatury z wszystkich tych wsi par. Dzies. snop. łanów kmiec. w K., Teluszowej i Łęce [Siedleckiej] o łącznej wart. 13 grz. bpowi krak. (LR s. 44, 99).

6. 1439 Mikołaj z K. podpisuje akt konfederacji Spytka z Melsztyna (CE 2, 255); 1435-65 Mikołaj z K. kasztelanem czech. (UM 56); 1529 Marcin z K. pisarz włodarza w sądec. kluczu bpa krak. (LR s. 36).

8. Z pierwotnego kościoła drewn. erygowanego w 1348 r. [→ niżej Uw.] w kościele drewn. zbudowanym w r. 1770 istniała kamienna chrzcielnica z herbami z r. 1486, kamienna, gotycka kropielnica. Z tegoż pierwotnego kościoła pochodzi też wykonana z piaskowca płyta nagrobkowa Katarzyny h. Odrowąż ż. Klemensa z K. [ostatnia wzmianka o Katarzynie jako żyjącej z r. 1464, → wyż. p. 3]. Po pożarze XVIII-wiecznego kościoła w 1952 r. płyta - częściowo uszkodzona - z posadzki prezbiterium spalonego kościoła została przeniesiona do nowo zbudowanego, do jego podcieni. Na obrzeżu płyty napis w minuskule gotyckiej: Hic iacet nobilis Katherina coniux generosi Clementis heredis de Korzenna. Orate pro ea 14. [data nieukończona]. Na płycie wyobrażenie stojącej postaci kobiecej i dwie tarcze z herbami Odrowąż i Strzemię (KatZab. 1 s. 301-2; P. Mrozowski, Nagrobki gotyckie w Polsce 1, 19 - mps).

Uw. Rocznik diec. tarnowskiej na r. 1972 s. 101 zawiera informację o lokacji wsi K. w 1348 r. Zarówno lokacja wsi jak i erekcja kościoła w tym roku nie są potwierdzone przez dostępne źródła. Nie ma też potwierdzenia zawarta tu informacja, że pierwsza wzmianka o K. jest z r. 1350. Por. też SG 4 s. 436, gdzie wiadomość tylko o erygowaniu kościoła w 1348 r.

1 Nie jest pewne, czy miał on K., czy tylko się z niej pisał. Drugi s. Mikołaja Stanisław Korzeński w latach 1453-83 miał Malikowice, Stanisławice, Podlesie i Chotel (SP 2, 3617; 7/2, 980; ZCz. 5 s. 44; ZK 17 s. 341; DLb. 1 s. 313).

2 W 1536 r. miał on w pow. wiśl.: Chotel, Wolicę Siesławską i Kawczyce (Kopiarz wiśl. k. 138-40), a nie miał chyba K.