KUŹNICA KAMIENICA

(1439 ferrificium Coschik, 1470-80 fabrica ferri Kamyenycza, 1479 fabrica alias Cusznycza Bolesowska, 1487 minera Camyenicza; 1525 Kusznycza Kamyenycza, 1538 minera Camenicza) kuźnica nad rz. Kamienicą, funkcjonująca do 1636 r., następnie wieś, dziś Kamienica Polska (UN 202 s. 14) 14 km na S od Częstochowy.

1. 1529 ks. siew. (LR s. 16); 1470-80, 1598 par. Koziegłowy (DLb. 2 s. 129; WR k. 360).

2. 1487 → p. 3.

3. Własn. szlach. w kluczu koziegłowskim, od 1519 bpów krak., przed 1538 znów szlach. 1439-40 z podziału dóbr synów Krystyna z Koziegłów najstarszemu Janowi z pierwszego małżeństwa przypada, m. in. → zamek Koziegłowy z kuźnicami Koszyk1W r. 1433 Władysław Jag. nadał Krystynowi II Koziegłowskiemu stawy na królewskim brzegu rz. → Kamienicy, też → Koziegłowy miasto p. 2b. Dopiero po tym roku mógł zakładać kuźnicę nad tą rzeką. Wydaje się, że Koszyk może być identyczny tylko z K. K. Por. też F. Kiryk i J. Rajman, Miasta → Kuźnica Przedmiejska, s. 317, Kuźnicą Jurgowską [czyli Swankowską], Paweł [→ Kuźnica Pawłowska] i Nowy Zarszyn [→ Kuźnica Przedmiejska]; 1469 Jakub z Koniecpola [woj. sier.] ma w zastawie od Jana Koziegłowskiego dobra koziegłowskie [→ Koziegłowy zamek p. 3] z wszystkimi kuźnicami, cum omnibus mineris ferri [czyli K. K., Kuźnica Swankowską i Przedmiejską]; 1472 Jakub z Koniecpola star. przem. pozywa Jana Koziegłowskiego, jego ż. Elżbietę oraz ich ss. Jana i Krystyna dz. Koziegłów o to, że nie zapłacili mu 2600 fl. węg. długu. Bp krak. nakazuje wwiązać Jakuba do ich dóbr: zamku i m. Koziegłowy, Koziegłówek Mysłowa, Markowic, Wojsławic, Cynkowa, Gniazdowa, Siedlca, Gężyna, Winowna i 2 kuźnic [K. K. i Kuźnicy Jurgowskiej, zwanej Swankowską] (Ep. 3 k. 71r); 1470-80 K. K. wymieniona bez danych (DLb. 2 s. 192); 1479 Dorota c. Stan. Rudzkiego uzyskuje od męża Krystyna z Koziegłów zapis pieniężny na jego dobrach, m. in. na kuźnicy B. pod m. → Koziegłowy (Mp. 5 O 138)2Za utożsamieniem kuźnicy Boleszowskicj z K. K. przemawia wiadomość z r. → 1525. Marusza Siemykowska z Rogowa (→ też Kuźnica Swankowska p. 3: 1523) była bowiem c. Doroty Koziegłowskiej i Jana Rogowskiego. Z kolei Dorota była siostrą Krystyna Koziegłowskiego męża Doroty Rudzkiej; 1487 Piotr Radosz mieszcz. z Koziegłów zapisuje za służbę siostrzeńcowi uczc. Stanisławowi z Koziegłów klerykowi kan. krak. Jakuba z Radoszownicy [woj. sier.] 12 grz., które jest mu winien Szczepan mistrz kuźniczy z K. K. położonej w kierunku Koziegłów (OK 14 s. 176).

1493-5 mistrz kuźniczy Marcin Hybak z K. K. (OK 15 s. 209, 267; 16 s. 66; Cracovia artificum suppl. cz. 3, s. 121, 124); 1493 Barbara Tarnowska z Częstochowy w imieniu swoim i męża zapisuje s. Burhardowi pleb. w Lubczy pieniądze i rzeczy, które jest im winien mistrz kuźniczy Marcin z K. K. (OK 14 s. 895); 1519 K. K. przechodzi na własność bpa krak. → Koziegłowy zamek p. 3b; 1525 Piotr Tomicki bp krak. na prośbę Maruszy Siemykowskiej3→ przyp. 1 poleca otworzyć skrzynkę z pieniędzmi, które bp krak. [Jan Konarski?] był winien zm. Mik. Wąsikowi i jego ż. Katarzynie za Lgotę i K. K. Małżonkowie byli [od 1524] zadłużeni u Maruszy Siemykowskiej na sumę 200 zł. pol. bez. 15 grz. Katarzyna pobrała pieniądze ze skrzynki i wypłaciła Maruszy ową sumę (BPAN rps 8814 k. 42r-43r); 1527 Kat. Wąsikowa zeznaje przed sądem ziem. siew., że pobrała od biskupa krak. pieniądze za Lgotę oraz K. K. i kwituje z nich biskupa (BPAN rps 8814 k. 45v-46r; Noga, Słownik → Kuźnica s. 83); 1529 Jan [Hybaczek Błeszyński] z K. pleb. w Koziegłówkach (LR s. 122); z K. [K.] w ks. siew. czynsz 8 grz. bpowi krak. (LR s. 16); 1537 Mikołaj [Hybak] dz. z Błeszna, Wrzosowej i kuźnicy de Kozieglowi [= z K. K.] oraz jego br. Marcin naganieni w szlachectwie przez Bernarda Gołyskiego niegdyś pstar. olsztyńskiego udowadniają szlachectwo zeznaniami 8 świadków herbu Rogalczyk, Świnki, Gąski i Jelita (MS 4, 18532; Bon. 1 s. 285); 1538 z podziału dóbr między br. rodz. Marcinem i Mik. Błeszyńskimi, [Hybakami] Marcinowi przypada Błeszno i Wrzosowa, a Mikołajowi K. K. (ZK 320 s. 177-8).

5. 1529 z kuźnicy [K.] dzies. pien. wart. 24 gr plebanowi w Koziegłowach (LR s. 121).

Uw. O dalszych losach tej kuźnicy piszą: Noga → Kuźnica, s. 241-2; Noga, Słownik, s. 65-6; Miczulski → Kuźnica, s. 474.

1 W r. 1433 Władysław Jag. nadał Krystynowi II Koziegłowskiemu stawy na królewskim brzegu rz. → Kamienicy, też → Koziegłowy miasto p. 2b. Dopiero po tym roku mógł zakładać kuźnicę nad tą rzeką. Wydaje się, że Koszyk może być identyczny tylko z K. K. Por. też F. Kiryk i J. Rajman, Miasta → Kuźnica Przedmiejska, s. 317.

2 Za utożsamieniem kuźnicy Boleszowskicj z K. K. przemawia wiadomość z r. → 1525. Marusza Siemykowska z Rogowa (→ też Kuźnica Swankowska p. 3: 1523) była bowiem c. Doroty Koziegłowskiej i Jana Rogowskiego. Z kolei Dorota była siostrą Krystyna Koziegłowskiego męża Doroty Rudzkiej.

3 → przyp. 1.