(1326-7 Dyrscowicz, Dirzcow, 1347 n. Dyrscow, 1328 Dzirskowicze, ok. 1360 Dzcowicze!, 1405 n. Dzyerzkovicze kop., 1488 Dzerszkywoczycza!, Dzerszkowycze), 5 km SW od Urzędowa.
1. Pow. urzęd., par. Dz.
2. 1488 granice z Wolą Boiska, las. Droga do Opoki i promu w Dz. (LP 112-3).
3. Własn. ok. 1360 szlach.?, 1405 n. król. Ok. 1360 1 ł. sołtysa z → Chrośliny. 1439-1510 tenuta → Urzędów. 1502 król Aleksander zezwala Andrzejowi swemu dworzaninowi zastawić Dz. za 1000 fl. Mikołajowi Bystramowi (MS III 647). 1508 Zygmunt I postanawia, aby posłańcy król. z Krakowa na Litwę otrzymywali podwody m. in. w Dz. (MS IV 369).
1405 Michał z Dz. młynarz w Lublinie (ZDM VI 1679). 1461 Jakub kuśnierz w Dz. (OL II 243).
1531 pobór z 20 1/2 ł. km. i młyna, 1533 z 21 ł. km. i młyna (RP). 1564 folwark, 72 kmieci na 41 ł., 4 wolników na półłankach, 31! karczmarzy na 17 ł. kowal, krawiec, kołodziej, 11 zagr., 9 podwodników. 3 młyny, 3 stawy (L 97-101).
4. 1405 Władysław Jag. powierza Mikołajowi z Łopienna osadzenie w. Dz. na pr. średzkim na 100 ł. Nadaje sołectwo z 3 ł. (1 wykarczowany), prawo urządzenia stawu i młyna bez szkody dla innych młynów, karczmę, 1/3 z kar i 1/6 z czynszów, z obowiązkiem służby z kuszą. 2 ł. na skotnicę, 3 ł. kościołowi. Czynsz 1/3 grz. z ł. robocizny będą określone później (ZDM VI 1671).
1430 szl. Michał wójt w Dz. (ZL II 286). 1441 Władysław [Warneńczyk] zezwala Janowi Tęczyńskiemu tenut. urzęd. na skupienie wójtów w Dz. (ZDM VIII 2288). 1447-9 Maciej sołtys w Dz., ławnik sądu wyż. pr. niem. w Lublinie (ZK CL 297. Mp IV 1507). 1456-75 szl. Mściszek- Mścisław wójt w Dz. i Łęcznej (ZL IV 194, AGAD or. 6703). 1460-1 szl. Jan wójt w Dz. (ZL V 270, OL II 221-243). 1496 szl. Maciej wójt w Dz. (ZL VIII 70). 1497 Jan Olbracht nadaje Sebastjanowi z Oleśnik skonfiskowane wójtostwo w Dz. (MS II 821). 1520 Zygmunt I zezwala Maciejowi Kaznowskiemu na skupienie sołectwa w Dz. (MS IV 12817). 1531 wójtostwo dziedz. z 1 ł., 1533 z 1 1/2 ł. (RP).
5. Archid. zawichojski. 1326-7 plebani Stanisław i Świętosław; bez dochodów
(MV I 160, 235). Świętopietrze: 1327 2 1/2 sk., 1336-54 i 1373-4 3 sk. (MV I 312, 388-98, II 190-438, Gromnicki 391). 1443 Stefan wikariusz (ZDK III). 1452 Jan pleban (OL II 7). 1460 ks. Stanisław zamieszkały w Dz. (OL II 221). 1470-80 kośc. drewn. Ś. Mikołaja. Pr. patr. król. (DLB II 512). 1512 Zygmunt I zezwala Stanisławowi Szczekockiemu kanonikowi łuckiemu na zrezygnowanie z beneficjum plebana w Dz. na rzecz Jana z Jasła, lub Hieronima Okunia z Grodziska (MS IV 1434, 1576). 1529 dzies. snop. wart. 2 1/2 grz. oraz dzies. pien. 4 grz. 36 gr bpowi (LR 33, 35). 1531-3 do par. należy w. → Olbięcin (RP).
8. Znalezisko wczesnośr. (Żaki 522).