(1395 Szarschin, 1396 Zarissin, 1415 Zarchin, 1424 Sarschyn, 1434 Zarschin, 1438 Sarschin, 1463 Zarszyn, 1493 de Rzsyna, Szarchin) 14 km na W od Sanoka.

1. 1395 in terra san. (III 60); 1439 in terra et distr. san. (XI 1146); 1458 in distr. san. (XI 3448); 1467 in terra san. (XVI 368); 1508 z. san. (ŹD XVIII s. 117, 120); 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 175); a. 1441 i później par. własna (ZDM VI II 2352).

2. 1395 granice miasta Z., przedmieścia i wsi Długie od dawna oznaczone ab antiquo sunt limitata et distincta (III 60); 1434 sprawa wytyczenia granic między Z. a Jaćmierzem (XI 630) → p. 3; 1440 sprawa o zabranie siekier i płaszcza ludziom z Z. i Długiego w lasach nie rozgraniczonych alias w nyerozgiechanich [między Z. a Jaćmierzem] (XI 1290); 1441 pół łanu kościoła w Z. w kierunku wsi Bażanówki (ZDM VIII 2352); 1442 sprawa o granice między Z. a Jaćmierzem (XI 1468, 1489) → p. 3; 1443 decyzja w sprawie lasu między Z. a → Jaćmierzem (XI 1635, 1636); wieś Długie koło Z. (XI 1645a); 1456 spór o zabranie przez Fryderyka z Jaćmierza ludziom Piotra Smolickiego 8 siekier w lasach należących do Z. (XI 3325) → p. 3; 1458 Fryderyk z Jaćmierza pozwany o zabranie 3 koni poza granicami vssipanimi (XI 3404) → p. 3; 1460 sprawa o granice między miastem Z. a miastem Jaćmierzem (XI 3551); 1463 koniec Posady Jaćmierskiej idąc do Z. (XVI 41); 1477 Posada Jaćmierska sąsiaduje z Z. (XVI 1212); 1501 droga z Z. do wsi Odrzechowa, droga wielka san. (XVI 2722); sąsiedztwo z wsią Besko (XVI 2785); 1511 odległość 1 mili ze Zboisk do dworu Jakuba Pieniążka w Z. przez pola i lasy (XIX 3111); 1512 22 VII z powodu szkód wyrządzonych Jakubowi Pieniążkowi, Piotrowi, Szczęsnemu i Michałowi Zarszyńskim przez Mikołaja z Kamieńca, star. san., przez odwrócenie rz. Wisłok od dóbr król. Besko na pola dóbr Z. zwolnienie → p. 3a (MRPS IV 1, 1684); 20 VIII Mikołaj z Kamieńca, star. san., Marcin z Kamieńca, pkom. san., i in. komisarze król. przeprowadzają granice między wsią Besko stwa san. a miastem Z. Jakuba, Szczęsnego i Piotra Pieniążków (MRPS IV 2, 10276); 7 X król zatwierdza powyższy akt (MRPS IV 2, 10301).

3. Własn. król., od r. 1395 szlach.

3a) stosunki własnościowe: 1395 30 X król Władysław nadaje Jachnikowi zw. Dzieweczką (Dzeweczka) ze Sosweszowa (Schosueschow) miasteczko król. Z. z przedmieściem i wieś Długie, zachowując sobie podatek zw. podymczysna. Jachnik winien brać udział w wyprawie wojennej z kopią i 3 łucznikami (III 60); 1424 Mikołaj Pelwelski [z Pielni] pozywa Piotra Sbirskiego, zarządcę (dispensator) z Z. (XI 69, 75); 1429 Hincza zarządca (procurator) z Z. (XI CXVII); 1429-1437 Krystyn, Krzczon z Kozichgłów, kaszt. sądec. (XI wg indeksu); 1429 Fryderyk z Jaćmierza pozywa Krystyna z Kozichgłów, kaszt. sądec., o gwałtowny napad Hinczy zarządcy z Z. i ludzi Krystyna w Jacimirskiej Woli [dziś → Bażanówka] (XI 355, 360, 364); 1434 szl. Fryderyk z Jaćmierza pozywa wielm. Krzczona, kaszt. sądec., i tegoż synów w sprawie granic między Jaćmierzem a Z. i między Długiem a wsią Wolą Jaćmierz [dziś Bażanówka]. W imieniu Krzczona występuje Bartosz zarządca (procurator) z Z. (XI 330, 669); 1434-35 Michał p. Cebrowskiego pozywa Bartosza, zarządcę pana [Krzczona kaszt.] sądeckiego o 17 skojców poręki. W imieniu Bartosza występuje szl. Jan (XI 671, 673, 685, 696); Fryderyk i Mikołaj z Jaćmierza pozywają Bartosza zarządcę p. [Krzczona kaszt.] sądeckiego w sprawie osądzenia kmieci z Długiego za zadane rany (XI 675, 676, 686, 687, 692, 693); 1438 Bartosz młynarz z Z. sprzedaje swym braciom Stanisławowi i Marcinowi za 15 grz. przypadłą mu z podziału trzecią część młyna w → Besku (XI 1104-1107); 1439 szl. Jan z Kozichgłów Koziegłowski, s. zm. Krystyna kaszt. sądec., sprzedaje Piotrowi Smolickiemu, kaszt. i star. san., za 1000 grz. miasto Z. z wójtostwem i wieś Długie (XI 1146); tenże zobowiązuje się przyprowadzić br. swego rodzonego Krystyna do wyrażenia zgody na sprzedaż i oddać [Smolickiemu], kaszt. san., dokumenty dot. dóbr Z. oraz kwituje odbiór 400 grz. półgroszków (XI 1147, 1148); [Smolicki], kaszt. san., zobowiązuje się zapłacić Janowi Koziegłowskiemu w terminach 100 grz. półgroszków oraz 400 i 100 grz. drobnej monety (XI 1149), a jeśli Jan Koziegłowski zwróci do dnia 24 V tego roku 400 grz. półgroszków, oddać mu dobra Z. z powrotem. Koziegłowski winien zwrócić kasztelanowi pieniądze, które ten dał Dobiesławowi Szczekockiemu (Sczekoczki) (XI 1150); Katarzyna, c. Krystyna kaszt. sądec., siostra Jana Koziegłowskiego a ż. Dobiesława Szczekockiego, odstępuje braciom rodzonym Janowi i Krystynowi swój dział macierzysty na dobrach Z. i Długie (XI 1151); Krystyn z Kozichgłów, s. zm. [Krystyna], kaszt. sądec., zgadza się na kontrakt zawarty przez jego br. starszego Jana z Piotrem Smolickim w sprawie dóbr Z. i Długie (XI 1157) oraz stwierdza, że za jego zgodą br. Jan otrzymał 400 grz. półgroszków (XI 1158); tenże kwituje Piotra Smolickiego z sumy 100 grz. półgroszków i 200 grz. drobnej monety (XI 1159); Mikołaj Czarnocki ręczy Piotrowi Smolickiemu za Krystyna z Kozichgłów, że za otrzymane przez tegoż 300 grz. brat jego Jan nie będzie niepokoił Smolickiego. Czarnocki ręczy również za wym. braci, że dadzą Smolickiemu przywilej na dobra Z. i Długie (XI 1160); Piotr Smolicki zgadza się oddać obu wym. braciom dobra Z. i Długie, jeśli Krystyn zwróci mu 500 grz. półgroszków i 200 grz. zwykłej monety. Jeśli nie zwrócą, wówczas Smolicki po zapłaceniu 100 grz. półgroszków i 150 grz. zwykłej monety posiędzie wym. dobra, a jeśli wym. bracia zwolnią wójtostwo w Z. i Długiem, tj. młyn, 1 1/2 ł. roli i trzecią część kar [sądowych], zapłaci im 50 grz. zwykłej monety (XI 1161).

1439-63 Piotr Smolicki ze Smolic, h. Szreniawa, 1433-63 kaszt. san., 1438-42 star. san. (XI, XVI wg indeksów; ZDM VIII 2352; PSB XXVI, 430-431); 1439-40 Piotr Smolicki kupuje od Mala Antoszowicza z Witryłowa i in. wsie → Witryłów i → Końskie (XI 1165, 1299, 1301, 1307); 1440 tenże bierze w zastaw od Mikołaja, niegdyś sołtysa z Humnisk, 20 kmieci i sołectwo w → Zmiennicy (XI 1258); Fryderyk z Jaćmierza pozywa Piotra Smolickiego o 80 grz. (XI 1261, 1262); Piotr Smolicki ręczy za br. swego Marcisza tegoż ż. Helenie na 200 grz. intromisją w wieś → Wzdów (XI 1278); Jan z Kozichgłów stwierdza, że za jego zgodą br. Krystyn otrzymał należne pieniądze za dobra Z. i Długie od [Smolickiego] kaszt. san. i zobowiązuje się dać dokumenty (XI 1260); 1440-41 Piotr Smolicki wpłaca resztę należności za dobra Z. i Długie, tj. 300 grz. drobnej monety i 10 grz. półgroszków, a Jan i Krystyn kwitują go z należności (XI 1288, 1333, 1351, 1364-1366); 1440 woźny z. zeznaje, że licował w domu Fryderyka w Jaćmierzu 5 siekier i odzież wierzchnią, zabrane gwałtem ludziom z Z. i Długiego w lasach nie rozgraniczonych alias w nyerozgiechanich, oraz pozwał Fryderyka, jego s. Teodoryka, siostrzeńca Jana s. Wita, zarządcę Mikołaja Micholta, Macieja, Jana kucharza, Sowila i ich pomocników do jawienia się w sądzie z licem. Ci nie jawili się z licem ani nie oddali go w dworze królewskim alias w oboru [w Kostarowcach?]. [Piotr Smolicki], kaszt. san., staje za swoimi ludźmi i pozywa wymienionych, Mikołaj sługa Fryderyka tłumaczy chorobą nieobecność pozwanych w sądzie, sąd gr. obarcza winą Micholta, a po parokrotnym odraczaniu terminów skazuje pozwanych (XI 1290, 1292, 1293, 1296-1298, 1302); Piotr Smolicki nabywa część wsi → Pielni (XI 1306); 1441 tenże, kaszt. i star. san., ręcząc Janowi z Pilicy za Mikołaja Kmitę, kaszt. przem., i tegoż s. Jana na 600 grz. półgroszków albo 1200 grz. drobnej monety, zobowiązuje się dać intromisję w miasto Z., przedmieście, wsie Długie, Strachocinę i Wzdów i sołectwa (XI 1376, 1377); sprawa między Leobardem [z Pobiedna] a Andrzejem zarządcą z Z. (XI 1384); Piotr ze Smolic, dz. w Z. i Długiem, dokumentem wydanym w jego dworze w Z,. uposaża kościół parafialny w Z. już wcześniej istniejący (ZDM VIII 2352) → p. 5; 1442 Mikołaj Czarnocki kwituje Piotra Smolickiego z 50 grz., które poruczył dać Krystyn z Kozichgłów, syn kaszt. sądec. (XI 1428); Piotr Smolicki posiadacz wsi → Strachociny (XI 1444, 1452); tenże pozywa Fryderyka z Jaćmierza, miecznika san., o granice między miastami Z. a Jaćmierz i o 12 grz. oraz pozywa sołtysa i kmieci z Bażanówki o pastwiska (XI 1468, 1469, 1489-1491); 1443 Piotr Smolicki pozywa Fryderyka z Jaćmierza (XI 1611, 1692); tenże i Fryderyk z Jaćmierza godzą się na rozstrzygnięcie sprawy granic między Z. a → Jaćmierzem przez Jerzego Matiaszowicza z Humnisk, który wydaje decyzję (XI 1635-1636); Piotr ze Smolic, kaszt. san., zapisuje swym bratankom Mikołajowi i Stanisławowi, synom zm. Michała ze Smolic, 300 grz. macierzyzny na wsi Długie koło Z. (XI 1645a); tenże pozywa Stanisława Cergowskiego, sołtysa i kmieci z → Bażanówki (XI 1674, 1687, 1703); tenże kupuje od Keliana, s. Jana Pelwelskiego, połowę wsi → Pielni Górnej (XI 1691); 1444 spór między Piotrem Smolickim a Fryderykiem z Jaćmierza o kmieci w → Strachocinie (XI 1787-1789, 1791-1793, 1797, 1799-1801, 1820-1824); Piotr Smolicki zapisuje ż. swej Katarzynie 250 grz. na wsiach → Targowiska i → Łężany (XI 1805); tenże pozywa sołtysa i kmieci z Bażanówki w imieniu swych kmieci ze → Strachociny (XI 1827, 1857); 1446 spór między Piotrem Smolickim a Fryderykiem z Jaćmierza w sprawie kmieci ze → Strachociny (XI 2098-2104 i in.); 1447 Piotr Smolicki bierze w zastaw część sołectwa w → Haczowie (XI 2343); 1448 spór tegoż z Fryderykiem z Jaćmierza (XI 2528, 2529, 2540, 2541, 2553, 2554, 2561, 2573); Piotr Smolicki ręczy za Prokopa Pieniążka z Krużlowej, star. sądec., Wojciechowi z Michowa, star. san., na 100 i 90 grz. intromisją w wybraną przez Wojciecha wieś (XI 2559, 2560); tenże posiadacz wsi Wróblik Królewski, Targowiska i Łężany (XI 2681); 1449 cd. sporu Piotra Smolickiego z Fryderykiem z Jaćmierza (XI 2683, 2723, 2739, 2746); 1450 Piotr Smolicki kwituje Leonarda z Pobiedna ze 100 grz. jako macierzyzny swej siostrzenicy Barbary, i zabezpiecza je na wsi Długie (XI 2833, 2834); 1451 spór z Fryderykiem z Jaćmierza (XI 1901, 1912, 1956, 1967); Mikołaj Pełczyc z Jurowiec z matką Fienną zapisują Piotrowi Smolickiemu za 60 zł połowę Srogowa Dolnego z połową młyna (XI 3007); 1453 Małgorzata z Dynowa zastawia Piotrowi Smolickiemu za 200 grz. wsie Hyżne i Dąbrówkę (XI 3122); Piotr Smolicki kupuje od Henryka z Kamieńca wieś Malinówkę za 400 grz. (XI 3129); 1453-54 cd. sporu z Fryderykiem z Jaćmierza w sprawie granic i ludzi z Bażanówki (XI 3138, 3156, 3159, 3201); 1456-58 spór z Fryderykiem z Jaćmierza (XI 3315, 3325, 3350, 3351, 3444); 1456 spór między Piotrem Smolickim a Fryderykiem z Jaćmierza o zabranie przez Fryderyka ludziom Smolickiego 8 siekier w lasach tegoż należących do Z. Siekiery nie zostały oddane do dworu królewskiego [w Kostarowcach?] ani do wiernych rąk. Fryderyk odpowiada, że zabrał siekiery w swoich lasach, lecz zostaje skazany na karę i zwrot siekier (XI 3325); 1458 Anna i Katarzyna pozywają Fryderyka z Jaćmierza o zabranie ich ojcu 3 koni wartości 10 grz. poza granicami vssipanimi. Świadczą mieszkańcy Z. (XI 3403); Piotr Smolicki i jego poddani pozywają Fryderyka z Jaćmierza (XI 3444); Piotr ze Smolic albo z Z., kaszt. san., postanawia, że po jego śmierci Mikołaj i Stanisław, ss. jego zm. brata Michała, otrzymają miasto Z. z przedmieściem i wieś Długie, Jan, Maciej i Andrzej, ss. jego brata Marcisza, wsie Targowiska i Łężany, a po śmierci Katarzyny, ż. Piotra, wsie Wzdów, Strachocinę i połowy obu wsi Pielni. Natomiast Piotr, s. brata Mikołaja, otrzyma dobra w powiecie samborskim (XI 3448); tenże bierze w zastaw od Jana Dolińskiego, chor. przem., za 130 zł wieś → Trześniów z sołectwem i dworem (XI 3449); 1459 szl. Piotr, s. zm. Hinczy de Pylawa, kwituje P. Smolickiego z kwoty 30 zł w złocie oraz 20 grz. i 2 zł w złocie na konto winnych mu 50 grz. za wójtostwo zarszyńskie (XI 3471, 3486); Marcisz i Jakub, ss. zm. Mikołaja Oględowskiego, zaświadczają, że za ich dzieciństwa ich opiekun Piotr Mleczko z Jedlicza otrzymał od Piotra, kaszt. san., za ich zgodą 150 grz. za wieś Wróblik Królewski i 50 grz. za sołectwo tamże, oraz 100 grz. za sołectwo we wsi król. Iskrzyni. Teraz, po dojściu do pełnoletności, czynią wolnymi Piotra kasztelana i Piotra Mleczkę, i czynią to także imieniem siostry Doroty (XI 3499); Piotr ze Smolic kwituje szl. Sieciecha, sołtysa z Iskrzyni, z należności za sołectwo (XI 3500); 1460 cd. sporu Piotra Smolickiego z Fryderykiem z Jaćmierza (XI 3542, 3543); Piotr Smolicki pozywa Fryderyka z Jaćmierza o granice między Z. a Jaćmierzem i między Strachociną a Bażanówką (XI 3551); Jan z Jaćmierza zastawia Piotrowi Smolickiemu za 40 zł węg. połowę wsi Wielopole i całą wieś Ratnawicę (XI 3565).

1464-84 Stanisław Flaszka, Zarszyński, z Z. (XVI wg indeksu); 1464-97 Mikołaj Zarszyński, 1474 iudex protunc san., 1484-96 podsędek z. san., 1496-97 sędzia z. san. (XVI wg indeksu); 1464-65 wskutek skargi Marcina i Jana Beredy, braci rodz. niedzielnych ze Święcic (Swyencicze, Swaczycze), król powołuje komisję złożoną z Mikołaja Pieniążka, star. san., Jerzego z Humnisk, kaszt. san., Piotra z Rytarowiec, pkom. san., Leonarda z Pobiedna, wojskiego san., Krystyna z Wary, sędziego, i Pakosza z Pakoszówki, podsędka san., celem rozpatrzenia skargi. Marcin i Jan, ss. Anny, siostry zm. Piotra Smolickiego, kaszt. san., pozywają Mikołaja i Stanisława [ss. Michała] oraz Jana i Macieja [ss. Marcina], dzierżawców z Z., o to, że ci wtargnęli gwałtem do miasta Z. i wsi Długie, Pielnia, Strachocina, Wzdów, Malinówka, Targowiska, Łężany, połowa wsi Wróblik [Królewski] i Biskowice, wartości 1000 grz., należących do zm. Piotra ze Smolic, wuja powodów, podzielili je między siebie nie wołając ich ani nie dopuszczając do podziału, choć mają oni takie samo pr. bliższości po matce swej Annie nie wyposażonej. Nadto pozwani podzielili między siebie pieniądze, złoto, srebro, perły, szaty i cały skarbiec wartości 600 grz., bydło, trzody, konie wartości 200 grz. (XVI 187-189); 1464 wwda zamku san. pozywa Mikołaja, dziedzica z Z. za gwałt (XVI 173); 1467 Jan Bal, stolnik san., zastawia Mikołajowi Zarszyńskiemu za 57 grz. długu posażnego wieś swą Berezkę (XVI 366); 1467, 1469 Mikołaj Zarszyński zapisuje ż. swej Barbarze, c. [Jana Bala] stolnika san., 200 grz. oprawy i wiana na połowie miasta Z. i wsi Długie i Wróblik (XVI 367, 572); 1467 szl. Mikołaj de Pobyadra alias Brzesznycza i jego brat pozywają Mikołaja i Stanisława z Z. oraz Jana i Macieja ze Wzdowa w sprawie bliższości matki ich do dóbr Z., Długie, Pielnia, Wzdów, Strachocina, Wróblik, Malinówka, Targowiska i Łężany w z. san. i Biskowice w pow. przem. (XVI 368); 1468 Stanisław Flaszka (Slaska) z Z. zapisuje ż. swej Annie 140 grz. (XVI 424); Mikołaj Zarszyński ręczy za Mikołaja Pieniążka, star. san., Marciszowi z Pielni na 50 grz. intromisją w wieś Wróblik (XVI 477, 517); Stanisław z Z. współręczy za Mikołaja Jacimirskiego (XVI 525, 526); 1469 tenże zastawia swemu br. Mikołajowi z Z. za 45 grz. długu swój dział we wsi Długie (XVI 584); 1470 Stanisław Flaszka z Z. zapisuje ż. swej Elżbiecie 200 grz. na połowie swego działu miasta Z. i przedmieścia, oraz na połowie swego dworu, ról i młyna (XVI 728); tenże zastawia szl. Mikołajowi Biernaszowskiemu, sołtysowi w Nowosielcach, za otrzymane 60 grz. czynsz kmiecy 6 grz. we wsi → Długie i połowę młyna (XVI 729); 1471 Mikołaj Zarszyński zastawia szl. Stanisławowi Potrzebie za otrzymane 45 zł węg. czynsz kmiecy we → Wróbliku (XVI 843); 1472 tenże zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu, sołtysowi z Nowosielec, za dług 40 grz. czynsze kmiece w Długiem (XVI 869); Stanisław Flaszka z Z. pożycza od Mikołaja Biernaszowskiego, sołtysa z Nowosielec, 14 grz., zapisując je obok wcześniejszej kwoty 60 grz. (XVI 880); tenże pożycza od tegoż 20 grz. zastawiając mu czynsze kmiece w → Długiem (XVI 887); 1473 Mikołaj Zarszyński zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu za dług 49 grz. kmieci w → Długiem (XVI 927); Stanisław Flaszka z Z. zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu kmieci w → Długiem za dług 31 grz., razem 91 grz. z poprzednią sumą 60 grz. (XVI 929); tenże zastawia temuż kmieci i role w → Długiem za dług 40 grz. i poprzedni dług 60 grz. (XVI 943); tenże współręczy miastu Sanok i radzie miejskiej za przezornego Stanisława de Gobyelycze na 10 grz. (XVI 956); 1474 Mikołaj Zarszyński zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu za 60 grz. kmieci i połowę młyna w → Długiem (XVI 985); 1475 tenże zastawia sław. Mikołajowi Borkowi za pożyczone 45 zł węg. wieś → Wróblik (XVI 1062); tenże zastawia sław. Janowi, dworzaninowi Mikołaja Biernaszowskiego, za 20 zł kmieci i pół młyna w → Długiem (XVI 1111); Stanisław Zarszyński zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu za 50 grz. oprócz wcześniejszego długu 60 grz. kmieci, pół młyna i role w → Długiem (XVI 1179); 1477 7 ziemian ręczy za stawienie przed króla Mikołaja z Z., Jana Targowiskiego i Stanisława Flaszki z Z. celem oczyszczenia się (XVI 1238); Jan Targowiski, Maciej Wzdowski i Stanisław Zarszyński Flaszka ręczą za stawienie przed starostę szl. Mikołaja Zawadzkiego z Z. (XVI 1239); 1477-78 Stanisław Flaszka z Z. zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu za 130 grz. połowę wsi → Długie (XVI 1254, 1316); 1478 Mikołaj Zarszyński daje Mikołajowi Jacimirskiemu za dług 80 zł węg. intromisję w wieś → Wróblik (XVI 1271, 1292); tenże ręczy Szczęsnemu z Niewistki za Jana Bala na 30 zł węg. intromisją w kmieci w Długiem (XVI 1291); 1479 Stanisław Flaszka z Z. zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu za 145 grz. kmieci i połowę młyna w → Długiem (XVI 1383); Mikołaj Zarszyński zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu za 63 zł 6 kmieci w → Długiem (XVI 1393); 1480 tenże zapisuje ż. swej Barbarze 200 grz. na wsi Wróblik (XVI 1413); Stanisław Flaszka z Z. zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu za 150 grz. kmieci i połowę młyna w → Długiem (XVI 1425); Mikołaj Zarszyński pożycza 18 grz. od Mikołaja Biernaszowskiego i zastawia mu 5 kmieci w → Długiem (XVI 1439); Stanisław Flaszka z Z. zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu za 154 grz. kmieci i połowę młyna w → Długiem (XVI 1475); 1481 Mikołaj Zarszyński pozywa Stanisława Zarszyńskiego z poddanym do licowania, który pod władaniem Mikołaja ma spichlerz ze zbożem i bydłem, a w domu 6 grz. (XVI 1505, 1506); Mikołaj Zarszyński zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu za pożyczone 18 grz. i 50 zł 5 kmieci w [?] (XVI 1507); Mikołaj i Stanisław Zarszyńscy zgadzają się, aby każdy poddany płacił kary temu z nich, pod którym mieszka, choćby miał role i inne dobra pod drugim (XVI 1510); 1482 szl. Katarzyna, c. zm. Piotra Dolińskiego a ż. szl. Piotra z Z., kwituje matkę swą Burnetę, ż. Mikołaja Jacimirskiego, z kosztowności, naczyń, szat, bydła i trzody (XIX 237); Mikołaj Zarszyński gwarantuje Mikołajowi Biernaszowskiemu terminowy zwrot pożyczonych 17 1/2 zł intromisją w połowę młyna i w kmiecia w → Długiem (XVI 1581); Stanisław Flaszka Zarszyński gwarantuje Mikołajowi Biernaszowskiemu terminowy zwrot 50 zł zapisem na kmieciach w → Długiem wraz z poprzednim długiem, razem 155 grz. (XVI 1587, 1588); 1483 Mikołaj Zarszyński gwarantuje Mikołajowi Biernaszowskiemu terminowy zwrot 30 zł intromisją w kmieci w → Długiem (XVI 1593); Stanisław, star. san., i Jakub Pieniążkowie dają Stanisławowi Zarszyńskiemu 105 1/2 grz. ręcząc za skreślenie tej sumy przez Mikołaja Biernaszowskiego, który miał ją na wsi Długie (XVI 1598); Stanisław Zarszyński gwarantuje Janowi Mrochowskiemu terminowy zwrot długu 100 grz. intromisją w swą część wsi Pielni (XVI 1600); 1484 Stanisław Zarszyński daje Jakubowi Pieniążkowi 350 grz. jako posag swej c. Anny, i za tę sumę odstępuje mu wieś swą Pielnię (XVI 1635, 1638); tenże gwarantuje Mikołajowi Biernaszowskiemu terminowy zwrot długu 11 grz. intromisją w połowę młyna miejskiego w Z. (XVI 1677); 1485 Mikołaj z Z., podsędek z. san., zapisuje ż. swej Barbarze, c. Jana Bala, 200 grz. na swej połowie miasta Z., całym dworze, na połowie zastawu w Targowcach [Wróblik?, Targowiska?] i na sadzawkach położonych wokół Z. (XVI 1700); Anna, c. zm. Stanisława z Z., daruje swemu mężowi Jakubowi Pieniążkowi z Witowic całą swą trzecią część ojczystą i macierzystą w mieście Z., przedmieściu i Długiem, dworu, prawa patronatu kościoła i prebendy. Gdyby Jakub zmarł bez potomstwa, wówczas trzecia część dóbr wróci do Anny i jej spadkobierców (XVI 1703).

1485-1511 Jakub Pieniążek z Z., Zarszyński, mąż Anny c. Stanisława Zarszyńskiego (MRPS IV wg indeksu); 1485 Anna c. zm. Stanisława Zarszyńskiego, dz. z Z., zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu za dług 154 grz. i 30 zł węg. cały swój dział i kmieci w → Długiem i daje intromisję (XVI 1705); Mikołaj Zarszyński, podsędek z. san., zastawia Mikołajowi Biernaszowskiemu za 11 grz. i 6 zł połowę młyna i 2 kmieci w → Długiem. Jeśli nie zapłaci w terminie, wówczas dopisze tę kwotę do wcześniejszego długu 50 zł i 18 grz. (XVI 1711); 1488 Mikołaj z Z., podsędek zastawia [Mikołajowi] Biernaszowskiemu za pożyczone 130 zł 9 kmieci w → Długiem. Biernaszowski umarza wcześniejsze zapisy (XVI 1841); Mikołaj z Z. i Anna z Z. jego bratanica, a ż. Jakuba Pieniążka z Witowic, dokonują zamiany, mocą której Mikołaj daje Annie pół łanu roli zw. Bągowthowszkye z zagrodą i siedliskiem (sessione alias szyedlyszko), pół łanu roli Falyschowszka, zagrodę Mathlaczowszka, łąkę którą posiada Jan Rzymski w ćwierci roli od potoku Pella [dziś Pielnia] aż do góry, na co Rzymski wyraża zgodę, obszary ról (alias coyncze) Mikołaja lub jego kmieci, które winna zalać sadzawka, jeśli Anna zechce ją urządzić. Za to wszystko Anna daje Mikołajowi 2 kmieci zw. Fyolczązha siedzących na 1 łanie, 3 wiard. czynszu na roli Thworkowszkye i ćwierć roli zw. Rokowszka bez łąki ciągnącej się do potoku Pella, którą rolę winien posiadać Jan Rzymski za swą łąką i winien uwolnić od swego zagrodnika Nikiela kąt (angulum) skręcający do dworu Mikołaja, aby móc urządzić w tym miejscu sadzawkę, i pół ćwierci roli naprzeciw gaju Anny. Jakub Pieniążek mąż Anny wyraża zgodę (XVI 1845); 1490 Anna, dz. z Z. ż. Jakuba Pieniążka, ręcząc na 600 zł węg. Mikołajowi Balowi z Nowotańca za Stanisława Pieniążka, star. san., zapisuje na tę sumę swe dobra ojczyste i macierzyste: połowę miasta Z. z całym przedmieściem, i z połową młyna, z całym dworem i folwarkami należącymi do dworu (XVI 1993); 1491 Maciej z Z. (XVI DCCCXXXIX); Jakub Pieniążek Zarszyński gwarantuje Pawłowi Pełce z Grabownicy terminowy zwrot 100 grz. intromisją w wieś Pielnię (XVI 2004); Mikołaj z Z., podsędek z. san., zapisuje Mikołajowi z Siemuszowej dług 9 grz. i 2 gr na swojej połowie młyna miejskiego w Z. (XVI 2016); 1492 król Jan Olbracht pozwala Janowi Amorowi z Tarnowa, kaszt. krak. wykupić połowę wsi Wróblik z rąk Mikołaja z Z. (MRPS II 21); Jakub Pieniążek, wojski san., zwraca Pełce Grabownickiemu 30 zł z długu 100 grz. (XVI 2074); tenże ręczy Zawiszy i Wilhelmowi z Grabownicy za Stanisława [Pieniążka] star. san., na 200 grz. intromisją w połowę wsi → Długie, którą wykupił od [Mikołaja] Biernaszowskiego (XVI 2076); tenże gwarantuje Janowi Stroskiemu Hynkowi terminowy zwrot długu intromisją w 20 grz. czynszu w dobrach → Harta Nowa i Stara (XVI 2083, 2085); tenże gwarantuje Pawłowi Pełce z Grabownicy terminowy zwrot 70 grz. intromisją w wieś Pielnię (XVI 2090); Katarzyna, wdowa po Mikołaju Biernaszowskim, odstępuje Stanisławowi Pieniążkowi, star. san., 130 zł, zapisanych jej przez synów na 9 kmieciach i połowie młyna w → Długiem (XVI 2108-2110); 1493 Mikołaj Zarszyński, podsędek san., zastawia p. Zawiszy [Grabownickiemu?] za 6 zł i 14 gr połowę młyna koło Z. (XVI 2114); szl. Jan i Henryk sprzedają Jakubowi Pieniążkowi, wojskiemu san., wójtostwo w mieście → Tyrawa [dziś Mrzygłód] za 300 grz. (XVI 3525); 1495 Mikołaj z Z., podsędek san., sprzedaje Janowi Amorowi z Tarnowa, kaszt. krak., za 90 grz. sołectwo we wsi → Wróblik [W. Szlachecki] (XVI 3543-3545); 1495-96 Mikołaj z Z., podsędek z. san., biorąc w zastaw wieś → Wołodź, gwarantuje Janowi i Stanisławowi Racławskim spłatę 100 grz. intromisją w połowę miasta swego Z. z młynem miejskim, a Barbara, ż. Mikołaja, wyraża zgodę na ten zapis na swej oprawie w Z. (XVI 2238, 2239, 2318, 2371); 1495 Jan Amor z Tarnowa, kaszt. krak., jako prawowity opiekun nieletniego Stanisława, s. zm. Stanisława Pieniążka, star. san., zleca zarząd nad majątkiem Jakubowi Pieniążkowi, wojskiemu san. (XVI 2240, 2299); Katarzyna Biernaszowska z synami Jerzym i Mikołajem pozwalają Mikołajowi z Z. skreślić zapis jaki mieli na wsi Długie (XVI 2243, 2244); Mikołaj z Z., podsędek z. san., zastawia Janowi Hynkowi za pożyczone 130 zł węg. 9 półłanków osiadłych i 1 pusty we wsi swej → Długie (XVI 2245); tenże zastawia Hynkowi za pożyczone 100 zł węg. 5 pustych ćwierci łanu (XVI 2246); Jan Hynek Struszski, dzierżawca w Długiem, sprzedaje Jakubowi Pieniążkowi, wojskiemu san., za 130 grz. wójtostwo w Tyrawie [dziś Mrzygłód] (XVI 2247); Mikołaj z Kamieńca, star. san., zastawia Jakubowi Pieniążkowi, wojskiemu san., za pożyczone 270 zł miasto Tyrawę [dziś Mrzygłód] (XVI 2275); 1496 Mikołaj z Z., sędzia z. san., zapisuje ż. swej Barbarze, c. p. Bala, 200 grz. na połowie swych dóbr (XVI 2291); Jakub Pieniążek, dz. z Pielni, gwarantuje Mikołajowi i Janowi Uchaczom z Dobieszyna terminowy zwrot 100 grz. intromisją w wieś Pielnię (XVI 2360); 1496-97 Mikołaj z Z., podsędek, zastawia Piotrowi Oziębłowskiemu za dług 120 zł połowę miasta Z. Gdyby to miasto spłonęło, zastawi swą połowę młyna w Z. i 7 kmieci koło Z. Barbara, ż. Mikołaja, wyraża zgodę (XVI 2317, 2373); 1497 Rafał z Humnisk ręczy przezornemu Janowi Rzymskiemu, mieszcz. w Z., na 10 grz. za Pawła Pełkę z Grabownicy i zastawia 2 kmieci w Jurowcach (XVI 2374); Zofia, c. Mikołaja z Z., sędziego z. san., a ż. Mikołaja Szloczkowskiego, kwituje ojca swego z ojcowizny i macierzyzny (XVI 2385); taż Zofia z Z. ż. szl. Mikołaja de Zloczkovycze, wnosi mu posag 150 zł węg. (XVII 2922); Mikołaj, dz. z Z., sędzia z. san., gwarantuje szl. Mikołajowi de Szloczkow [swemu zięciowi] terminową zapłatę 30 zł intromisją w wieś Wołodź (XVI 2386)

1497-1511 Piotr s. Mikołaja z Z. (XVI, XIX wg indeksów); 1497 Piotr, s. Mikołaja dziedzica z Z. sędziego z. san., pozywa Jana Czeszyka z Bukowa (XVI 2367); 1498 Pełka z Grabownicy pozywa szl. Piotra z Z. z licem w postaci 12 sztuk bydła i koni, kobyły, źrebięcia, 2 kobiet, chłopca i starej kobiety (vetula) (XVI 2461); 1499 Jakub Pieniążek, wojski san., wraz z ż. swą Anną z Pielni gwarantują Wojciechowi Kościeckiemu terminowy zwrot pożyczonych 100 grz. intromisją w dzierżawę we wsi Pielni (XVI 2565); 1500-11 Szczęsny Zarszyński, dz. z Z., 1518-19 sędzia z. san. (XVI, XIX wg indeksów); 1500 szl. Mikołaj de Sloczkowycze potwierdza odbiór 100 zł posagu za ż. swą Zofię, c. zm. Mikołaja Zarszyńskiego (XIX 666); Zofia, ż. Pawła (dalej Mikołaja) Bolanowskiego, z br. swym Piotrem, dz. z Z., w sprawie zapisu oprawy i wiana na wsi Sloczkowicze (XVIII 2874); sąd z. san. przydziela woźnego Szczęsnemu Zarszyńskiemu do intromisji tegoż w dobra Z. i Długie (XVI 2573); Piotr Zarszyński pozywa Jana Czeszyka z Bukowa (XVI 2584); Piotr Oziębłowski kwituje Szczęsnego Zarszyńskiego ze 120 zł tytułem wykupna dóbr Z., które Oziębłowski trzymał zastawem od Mikołaja, sędziego san., ojca Szczęsnego (XVI 2588, 2596); Jan Hynek kwituje Szczęsnego Zarszyńskiego ze 150 zł tytułem wykupna dóbr [Z.], które Hynek trzymał zastawem od Mikołaja Zarszyńskiego, sędziego san. Piotr Zarszyński, starszy br. Szczęsnego, pozwala na zapis (XVI 2595); Szczęsny, dz. z Z., zapisuje ż. swej Barbarze, c. Wiązownickiego, 500 zł węg. na wszystkich swych dobrach (XVI 2595, 2597); Barbara, wdowa po Mikołaju Zarszyńskim sędzi san., odstępuje synom swym Piotrowi, Szczęsnemu i Stanisławowi swą oprawę na dobrach męża, zm. Mikołaja sędziego (XVI 2603).

1500-42 Stanisław z Z., s. Mikołaja sędziego z. san. (MRPS IV 1, 6936; XVI wg indeksu); Piotr, Szczęsny i Stanisław, bracia rodzeni niedzielni dziedzice z Z. [synowie Mikołaja Zarszyńskiego sędziego z. san.], dokonują podziału dóbr: Piotrowi br. starszemu przypadają wszystkie role należące od dawna do dworu, pastewnik, łan Gvgowszki koło wym. ról, obszar Karchowszki, łąka u Bożej Męki, obszar koło [roli] Kvszkowszkye, pół łanu Gvgowszkye powyżej gaju, przekopa wokół wieży, 2 małe sadzawki, sadzawka przed Czolkoszem, zagroda Paczynowszka z całym dworem, ogrodami i dworzyszczem, wyjąwszy 2 domy zapisane do Długiego. Jeśli ten, któremu przypada dział w Z., zechce spłacić wym. izbę i komnatę temu, któremu przypada Długie, winien mu zapłacić 7 grz. Kmiecie w Z. [prawdop. na Przedmieściu]: prac. Adam Czolkosch 3 ćwierci, Bazana pół łanu, Nicolaus Waschylczę pół ł., Stanislaus Nogay pół ł., ćwierć roli między rolami Kleszczowszkye a Szywynszkye, Iacobus Czyeszlycz 3 ćwierci, Podeszlobycz pół ł., ćwierć roli którą posiada Stanislaus tkacz w zaroślach i płaci 4 gr, Iohannes Bzymszki [!, Rzymski] płaci 4 gr od łąki, Myątha ćwierć roli płaci 4 gr, Nicolaus Lyassek pół ł., Zaręba pół ł. płaci 16 gr, Dvnay ćwierć płaci 5 gr i 5 oboli, Adam ćwierć płaci 3 gr, Nogayowa ćwierć, Paczonowszka ćwierć, Krzywakowszkye pół ćwierci roli pustej, Tworkowszkye 3 ćwierci, Czyeszlouszkye 3 ćwierci, Gląbyowszkye pół ł. Następujący mieszczanie z wszystkimi dochodami i czynszami: Stanislaus Okvnyecz, Iohannes Rzymszki, Koszyotha, Nicolaus Rzymszky, Iohannes tkacz, Paweł stary Folczycz, Szynwnek, Iacobus Kąsschy, Stanislaus Kocz, Panek, Fyalkowszkye, Przekrztha, Pylyawynszkye pół ł., Kvszkowycz z zagrody płaci 5 gr z robocizną, ćwierć roli koło Bazyana płaci 1 wiard., Quitek z działu roli, Pokrzywi, Iacobus Kąsschi ćwierć płaci 2 gr, Nicolaus Rzymszki ćwierć płaci 2 gr, Hanus tkacz ćwierć płaci 2 gr, Fyalkowszka ćwierć płaci 2 gr, jatki, Nicolaus Rzymszky Kopecz winien pracować jednego roku do Długiego, drugiego roku do Zarszyna do starego dworu i ogrodzenie wznosić po kolei z innymi, z łaźni miejskiej 1/2 grz., rola którą posiada Falysz, po jego śmierci połowa do Długiego i połowa do Z., prawo patronatu i prezenty kościoła par. w Z. winien posiadać na zmianę z p. Jakubem [Pieniążkiem wojskim san.], czynsz przypadający dla prebendy w Z. winien płacić [Piotr] w połowie i w połowie ogrody koło [roli?] Paczanowszka. Winien mieć wolność na blonyv, w lęgach, in stagnis alias w gyezyerzech. Szczęsnemu przypadają role i kmiecie w → Długiem, komnata w starym dworze w tyle wieży i izba cum szyedzenye. Jeśli ten, któremu przypada dział w Z., zechce spłacić wym. izbę i komnatę temu, któremu przypada Długie [Szczęsnemu], winien mu zapłacić 7 grz. Szczęsnemu przypadają następujący mieszczanie z wszystkimi czynszami i dochodami: Stawi Glowcza, Rykowycz Maczyek, Stanislaus szewc, Sthebel, Szroczynszkye puste, Barwynek, Szabysz, Dibige, Wrzeszczek, Stanislaus tkacz, Zylynszkye puste, Paulus Krethek, Schabowszkye puste, Marczinkowszkye puste, Zvrowszka ćwierć, Baythkowszka ćwierć, Pylyawynszkye pół łanu w zaroślach, z którego płaci 5 gr i 6 oboli, Stebel z domu zagrodniczego i z ćwierci, którą posiada, płaci 14 gr, Pokrzywi Sthebel posiada ćwierć i płaci 2 gr, Barwynek ćwierć i płaci 2 gr, Wrzeszczek ćwierć i płaci 2 gr, Stanislaus tkacz ćwierć i płaci 2 gr, jatki, Mayek winien chodzić pracować do Długiego, Kopecz winien pracować jednego roku do Długiego, drugiego roku do Z. do starego dworu i wznosić ogrodzenie z innymi, z łaźni miejskiej 1/2 grz., rola, którą posiada Falysz, po jego śmierci połowa do Długiego i połowa do Z., pr. patronatu i prezenty altarii i prebendy w Z. winien posiadać z p. Jakubem [Pieniążkiem] na zmianę. Czynsz przypadający dla prebendy w Z. winien płacić [Szczęsny] w połowie i w połowie ogrody koło [roli?] Paczonowszka. Winien mieć wolność na blonyv, w lęgoch, in stagnis alias w gyerzerzech. Stanisławowi przypadają dobra: połowa wsi Wołodź z połową młyna w Wołodzi, jak ojciec jego zm. Mikołaj Zarszyński, sędzia san., dzierżył. Stanisław jest wolny od wszelkich długów małych i dużych (XVI 2604); Piotr, Szczęsny i Stanisław bracia z racji odstąpienia im przez matkę Barbarę jej oprawy, dają jej dożywotnio cały młyn w Z. oraz 1 grz., którą ma otrzymywać od kmieci w → Długiem i na przedmieściu Volya, a także połowę wsi → Wołodź z połową młyna, trzymaną w zastawie (XVI 2605); Piotr z Z. zapisuje ż. swej Barbarze 300 zł oprawy i wiana na połowie swych dóbr ruchomych i nieruchomych w mieście Z., wsi Długie i przedmieściu w Z. oraz na połowie dworu w Z. (XVI 2613); szl. Henryk albo Andrzich, niegdyś wójt z Tyrawy [dziś Mrzygłód], kwituje Jakuba Pieniążka, wojskiego san., z 57 1/2 zł zapisanych na mieście → Tyrawie (XVI 2675); Piotr Zarszyński zastawia br. swemu Szczęsnemu Zarszyńskiemu za pożyczone 50 zł 6 domów w Z. z mieszczanami: Panek, Stanislaus Kocz, Iacobus Kąschy, Simon, Paulus i Stanislaus Przekrztha (XVI 2684, 2725); Szczęsny Zarszyński kwituje br. swego Piotra Zarszyńskiego z kwoty 130 zł zapisanej w aktach z. (XVI 2685).

1501 Piotr z Z. i Anna z Z. wraz ze swym mężem Jakubem Pieniążkiem dokonują zamiany dóbr w Z., a to łąk i ról. Piotr daje Annie i Jakubowi rolę położoną w tyle spichlerza Anny aż do sadzawki Szczęsnego z Z., a na szerokość od roli Anny aż do drogi prowadzącej do wsi Odrzechowej, pół ł. roli zw. Gvgowszki naprzeciw gaju Anny, i ćwierć koło obszaru Sthebela. Za to Anna z Jakubem dają Piotrowi ćwierć roli zw. Copczyowszka, ćwierć roli Baythkowszka, ćwierć roli, którą posiada Nicolaus Rzymszki, ćwierć roli in Pokrzywszka, którą posiada Czyeszlycz, i łąkę, którą posiada Iohannes Wrobl począwszy od wielkiej drogi sanockiej aż do gaju na Pasiekach. Barbara, ż. Piotra, wyraża zgodę (XVI 2722); Szczęsny z Z. i Anna z Z. wraz ze swym mężem Jakubem Pieniążkiem dokonują zamiany dóbr w Z. Szczęsny daje Annie i Jakubowi ćwierć roli zw. Stachanowszka, ćwierć roli, którą posiada Stebel mieszcz. z Z., zw. obszar, pół ł. zw. Pyczkowszki naprzeciw gaju Anny. Za to Anna z Jakubem dają Szczęsnemu pół ćwierci roli w Długiem, które posiada Martinus Dibiga, całą rolę, na której siedzi Bvchorz, 1 wiard. czynszu na roli Piotra Iwyecz z warunkiem, że kiedy Anna wykupi część wsi Długie, wówczas ten wiardunek czynszu winna zapisać Szczęsnemu na roli Kołodzieja [lub kołodzieja] naprzeciw młyna w Długiem, oraz ćwierć roli zw. Skvrbynszka na Woli. Barbara ż. Szczęsnego wyraża zgodę (XVI 2723); Stanisław Zarszyński odstępuje dożywotnio matce swej Barbarze Zarszyńskiej część swą we wsi → Wołodź (XVI 2735); Piotr, Szczęsny, Michał i Stanisław, br. rodzeni dziedzice z Z., dokonują podziału dóbr. Piotrowi przypadają: łan Gvgowszkye przy starej roli, ćwierć koło Męki [Pańskiej], przymiarek koło Beska, przymiarek in Pokywyszka [!, Pokrzywiska], sadzawki przekopa pod dworem i 2 inne, sadzawka alias paszthewnym cum lęg powyżej dworu. Kmiecie: Bazanya, Adam, Albertus Podeszlobye, Czyeszlycz, Zaręba, Wasszyl, Adam 5 gr z łąki, puste, 3 ćwierci Tworkowszkye, zagrodnik Maczyek 17 gr, Kocz w mieście 8 gr, Panek 1 grz. 4 gr, Mvscha 18 gr, Hanus 8 gr, Nicolaus Rzymszki 9 gr, Kosszszyotha 22 gr, Iohannes Rzymszki 33 gr 6 den., Okvnyecz 1 grz., Tyealkowszkye locus [!] z ćwiercią 1 wiard. czynszu i 5 gr szosu (exactionis), ćwierć koło pastewnika, Sroczynszkye koło Stebela, p. Michał brat winien płacić Piotrowi 5 gr szosu Szabycza, miejsce koło Bazyana na urządzenie sadzawki, Nicolaus Rzymszcza, ćwierć na Pokrzywiskach, ćwierć Czyeszlyczowszka, jatka, Nicolaus Rzymszky, podległość młynarza z Długiego, pr. patronatu kościoła z prebendą w Z., łaźnia do wspólnej budowy, ćwierć Glyąbyowszkye 1 wiard., zapłata prebendariuszowi 2 grz. Szczęsnemu przypadają: 5 ćwierci w Długiem naprzeciw młyna, ćwierć roli Gvgowszkye koło Nogaya, ćwierć Pyechowszka powyżej Thynyawa, obszar Barwyezowskye z klinem, sadzawka pod Czolkoschem. Kmiecie: Simek Karasch, Michael, Krethek, Dyak, Nogayow zięć, ćwierć pusta Dibiye koło Simkowszkiej, pół ł. Simkowszka, ćwierć Paczynowszka, Myhno Rzymschcza, ćwierć z pustej zagrody, część mieszczan Dibiye 18 gr, Wrzeszczek 18 gr, Quithek 10 gr, stary Paulus 18 gr, Tolczycz tkacz 5 gr, Przekrztha 40 gr, Simek 7 gr, Iacobus Kąszszy 22 gr 6 den., Iohannes Rzymszki 1/2 grz., Zvrowszka ćwierć 10 gr, Rykowycz 1 wiard. szosu, Stanislaus tkacz z ogrodu 4 gr i wyrzchowego 2 gr, Stebel wyrzchowego 2 gr, z ćwierci Baythkowszka połowa czynszu, ćwierć Kąssy in Pokrzywi, Wrzeszczek ćwierć powyżej Pokrzywi, Quitek tamże ćwierć, Schabowszkye miejsce pół ł. 5 gr czynszu, Maczynowszkye miejsce 5 gr szosu, ćwierć koło starego Pawła 5 gr, Kopecz jatka, podległość młynarza miejskiego, łaźnia do wspólnej budowy, trzecia część młyna w mieście i Długiem, pr. patronatu kościoła z prebendą w Z., ćwierć Gląbowszkye 1 wiard., prebendariuszowi zapłata wspólna. Michałowi przypadają: do dworu Kleszczowszkye, 3 ćwierci Szywynszkye, pół ł. Mvczkowszkye, pół ł. Barbyezowszkie, ćwierć koło gromady, te role należą do dworu, sadzawka pusta za ur. Jakubem Pieniążkiem, na wybudowanie której Piotr i Szczęsny bracia winni dać 4 zł, kmiecie w Długiem: Grzegorzowa, Tlvczka, Nogay, Iagoschka, Nicolaus Laskowycz, Bochorz ćwierć, Dvnagowszka i Sroczynszka, Mvszczyna ćwierć koło Grzegorzowej, 3 ćwierci puste Czyeszlynszkye, Stebel z ćwierci 1 wiard., z zagrody, z Krzykowszkyego 6 gr. Podział mieszczan: Slawyglowka 32 gr, Rykowycz 26 gr, Mayek 8 gr, Rypka 11 gr, Stebel 1 grz. i 6 gr, Stanislaus tkacz 40 gr, Szabysz 15 gr, Myathka 4 gr z ćwierci, ćwierć Baythkowszka połowa czynszu, Gvgowszkye 1/2 ł. i 5 gr szosu, dom Pyczkowszkye 5 gr szosu, połowa domu Sroczynszkye, podległość młynarza miejskiego, jatka Mayek, Stebel ćwierć na Pokrzywiskach, Stanisław tkacz ćwierć tamże, Hanus tkacz ćwierć tamże, pr. patronatu kościoła z prebendą w Z., zapłata prebendariuszowi. Trzej bracia winni każdy z osobna wybierać swój czynsz w swym dziale (XVI 2785).

1501-12 Michał s. Mikołaja sędziego z. san. (XVI, MS IV wg indeksów); Stanisław dz. z Z. winien zapłacić braciom swym Piotrowi, Szczęsnemu i Michałowi 50 zł jeśli zostanie wykupiony z Wołodzi przed śmiercią matki, jeśli zaś po jej śmierci, zapłaci tę kwotę w ciągu 2 lat po śmierci (XVI 2786); Michał dziedzic z Z. zastawia bratu Szczęsnemu całą swą część w Z. za pożyczone 155 zł (XVI 2787); Piotr Szczęsny, Michał i Stanisław, bracia z Z., oraz Jakub Pieniążek z ż. Anną zobowiązują się zachowywać zapis dot. zamiany ról (XVI 2788); 1502 Mikołaj Bolanowski, dzierżawca części Próchnika, potwierdza odbiór 100 zł posagu za ż. swą Zofię, c. zm. Mikołaja Zarszyńskiego (XIX 692, 810 z r. 1506); Michał dz. z Z. zastawia br. swemu Szczęsnemu z Z. całą swą część przypadłą mu z podziału i po matce, za 60 zł w złocie i 105 zł w półgroszkach (XVI 2821); Jakub Pieniążek, wojski san., gwarantuje Janowi Szusowskiemu terminową zapłatę 200 zł intromisją w połowę swej dzierżawy w mieście Z. z całym dworem (XVI 2865); 1503 tenże sprzedaje szl. Mikołajowi Niezackiemu wójtostwo w mieście Tyrawa za 300 grz. (XVI 3606); 1504 Anna, ż. Mikołaja Niezackiego, a c. Jakuba Pieniążka, stwierdza otrzymanie należnej jej ojcowizny i macierzyzny (XVI 2962, 2963); 1504-06 Jakub Pieniążek, posiadacz folwarku wójtowskiego w Sanoku (XVI 3016, 3042, 3154); 1504 tenże wraz z ż. Anną, dziedziczką z Z. i Pielni, gwarantują Wojciechowi Kościeckiemu terminową zapłatę 100 grz. intromisją w całą wieś → Pielnię (XVI 3022); 1505-06 Jakub Pieniążek i jego ż. Anna, dziedziczka z Z., zastawiają Janowi Zieleniowskiemu za 80 grz. całą swą część w Z. mieście i na przedmieściu, we dworze, młynie, sadzawkach i rolach (XVI 3093, 3158, 3168); 1508 Jakub Pieniążek, wojski san., sprzedaje Mikołajowi, wwdzie krak. star. krak. i san., Janowi, star. buskiemu, Klemensowi, kaszt. san., i Marcinowi, braciom rodzonym z Kamieńca, za 2000 grz. wójtostwo w → Sanoku (XVI 3638); tenże z dóbr działu swego w Z., Pielni, Międzybrodziu, Błażowej, Kąkolówce, Morochowie i Niebieszczanach płaci 12 1/2 grz. 19 gr (ŹD XVIII s. 117); wymienieni również: Piotr Zarszyński z dóbr swych płaci 3 wiard. 7 1/2 gr 2 den. oraz Szczęsny Zarszyński z dóbr swych płaci 2 1/2 grz. 4 gr (ŹD XVIII s. 118); 1511 Jakub Pieniążek z Witowic i Z., Piotr z Z., Szczęsny z Z., sędzia z. san. (XIX 3110, 3111, 3114); 1512 wskutek szkód wyrządzonych przez odwrócenie biegu rz. Wisłok na pola dóbr Z. należących do Jakuba Pieniążka oraz Piotra, Szczęsnego i Michała Zarszyńskich, braci, zwolnienie tych dóbr z 5 małdratów z liczby 9 małdratów owsa należnego za użytkowanie lasów, z tym, że pozostaje obowiązek dawania 4 małdratów na 11 XI (MS IV/1, 1684); 1525 Piotr z Z. zapisuje ż. swej Jadwidze, c. zm. Mikołaja Frysztackiego, 800 zł na połowie swych dóbr (MS IV/1, 4754); 1533 Jan Gamrat z Sowoklęsk sprzedaje Szczęsnemu Zarszyńskiemu, chor. san., za 1500 grz. wsie Pusta Wola, Siedliska, Sławęcin i Bączak [pow. biecki] (MRPS IV 2, 16877); 1549 Madlena [!] c. zm. Marcina Zar. [!], ż. Jerzego mieszcz. w Szczawnicy, sprzedaje Szczęsnemu Zarszyńskiemu z Z., chor. san., za 1000 zł swoje prawo do działu w mieście Z. z. san. (MRPS V 1, 602).

3b) sprawy miejskie: 1395 miasto → p. 3a; 1485-1500 [?] mieszczanie z Z. w Bardiowie, wstawiają się za nimi u rajców bardiowskich Jan, Szczęsny i Andrzej Pieniążkowie (Kiryk, Związki s. 11); 1500 jatki, łaźnia miejska (XVI 2604); 1501 łaźnia, szos, jatki (XVI 2785); 1508 miasto Z. płaci czopowe od piwa za kwartał 1 grz. 8 gr (ŹD XVIII s. 120); 1512 ustanowienie w mieście Z. 2 jarmarków dorocznych: w dzień św. Marii Magdaleny (22 VII) i w dzień św. Marcina (11 XI) (MS IV/1, 1684); 1515 miasto Z. płaci szos 4 1/2 grz., młyn wartości 40 grz. według taksy miejskiej 72 gr (ŹD XVIII s. 175); 1557 król Zygmunt August ustanawia w mieście Z. Jana Pieniążka z Niebieszczan, oraz Mikołaja, chor. san., i Serafina Zarszyńskich, oprócz jarmarków w dni 22 VII i 11 XI trzeci jarmark w dzień Wniebowstąpienia (MRPS V 1, 2062); 1589 miasto Z. płaci szos 8 zł, młyn o 2 kołach, 4 kom. bez bydła, 1 kocioł gorzałczany, 4 rzemieślnicy, różni (ŹD XVIII s. 60); rzemieślnicy: 1438 szewcy (XI 1105-1107); 1458 kowal, kuśnierz (XI 3404); 1500 tkacze, szewc (XVI 2604); 1501 kołodziej (XVI 2723); tkacze (XVI 2785).

3c) mieszkańcy: 1435 Zembek (XI 693); 1437 Chanko albo Stein (XI 1037); 1438 Barthossius młynarz, jego bracia Stanislaus i Martinus, Andrze [!] f. Swietlicow, Stasz, Martinus f. Czuicla, Wyesolko szewc, Macziek f. Traczow, Martinus Grzegorzkowicz, Micolai f. Tworkow, Michal Tluxa, Barthoss szewc, Martinus Mroz, Pyotrek, Herman szewc (XI 1105-1107); 1440 Stanislaus Thoporek, Gregorius Michael, Iohannes Szimonouicz, Iohannes f. Slaczkonis (alias Slenczkonis) (XI 1292, 1293); 1441 Stanislaus Chudy, Martinus Pulnar, Stephanus Trigan rajcy (ZDM VIII 2352); 1442 Maczko (XI 2434); 1448 Mathias Zawora (Trz. 93); 1457 Agnetha (SPPP XI 2276); 1458 Anna, Katherina, Iohannes Clucz, Maczyek Peluelsky, Stanislaus Cowal [lub kowal], Marczin Kiczka, Andreas kuśnierz, Petrus Glod (XI 3404); 1463-64 Sebastianus, Zophia, jej mąż Nicolaus, Cristinus (XVI 3190-3193, 3201); 1464 Cristanus mieszcz. i dworzanin szl. Mikołaja dz. z Z. (XVI 173); 1488 → p. 3a (XVI 1845); 1495 Byelyk (XVI 2238); 1497 Iohannes Rzymszky (XVI 2374); 1500 → p. 3a (XVI 2604, 2684, 2725); 1501 → p. 3a (XVI 2722, 2723, 2785); 1528 Helizabet Lukova, jej synowie Stanislaus, Mathias i Mychal (Trz. 691); 1538 prov. Georgius Chmielowski woźny z. (XIX 3137).

4. 1395 miasto, przedmieście (III 60); 1424 król nadaje [może potwierdza?] prawo niem. miastu Z. z wsiami Przedmieście i Długie (ZDM VII 1968); 1439 Jan z Kozichgłów Koziegłowski sprzedaje Piotrowi Smolickiemu miasto Z. z wójtostwem (XI 1146); tenże i br. Krystyn sprzedają Piotrowi Smolickiemu miasto Z. i wójtostwo tamże obejmujące młyn, 1 1/2 ł. roli, trzecią część kar [sądowych] (XI 1161); 1441 3 rajcy miasta Z. świadkowie dokumentu uposażającego kościół w Z. (ZDM VIII 2352); 1459 szl. Piotr, s. zm. Hinczy z Pilawy, kwituje Piotra Smolickiego z 30 zł w złocie na konto 50 grz. należnych za wójtostwo zarszyńskie (XI 3471); tenże kwituje Piotra Smolickiego z 20 grz. i 2 zł w złocie na konto 50 grz. należnych za wójtostwo zarszyńskie (XI 3486).

5. 1441 Piotr ze Smolic, kaszt. san., uposaża kościół par. Św. Marcina w Z. erygowany przez jego poprzedników i nie wystarczająco uposażony, którego pr. patronatu on posiada, nadaje kościołowi łan frankoński począwszy od nawsia przedmieścia Z. aż do granic starostwa san. w górach [wsi Odrzechowej], między wygonem z jednej, a rolami Stachanowska (Stanachowska) i Stebelowska (Slebelowska!) z drugiej strony, oraz pół łanu za miastem Z. od potoku Pielica [dziś Pielnica] w kierunku wsi Bażanówki między rolami zw. Czutkosowskie. Nadaje dziesięcinę snopową z własnego folwarku a jeśli w przyszłości zostaną założone folwarki na rolach kmiecych w Z., przedmieściu i wsi Długie, również z nich dziesięcinę, meszne od mieszkańców tych miejscowości, Polaków czy Rusinów, od łanu po 3 korce żyta i tyleż owsa. Pleban otrzymuje wolny połów ryb na bagnach, pr. ścinania drzew w lasach na budowę i użytek domowy oraz pr. wypasu (ZDM VIII 2352); 1455 Zygmunt alterysta z Z. (XI MLV, 3237); 1462 Piotr pleban w Z. (CS 151 s. 1433); 1485 Anna, c. zm. Stanisława z Z., daruje swemu mężowi Jakubowi Pieniążkowi m.in. pr. patronatu kościoła i prebendy → p. 3a (XVI 1703); 1500 z okazji podziału dóbr pr. patronatu kościoła par. w Z. otrzymuje Piotr z Z. na zmianę z Jakubem [Pieniążkiem], a pr. patronatu altarii i prebendy w Z. Szczęsny z Z. na zmianę z Jakubem [Pieniążkiem]. Czynsz dla prebendy winni płacić Piotr i Szczęsny z Z. w połowie oraz ogrody koło Paczanowskiej w połowie → p. 3 (XVI 2604); 1500-01 łąka i rola v bożey męki, penes Passionem (XVI 2604, 2785); 1501 z okazji nowego podziału dóbr bracia Piotr, Szczęsny i Michał otrzymują pr. patronatu kościoła z prebendą w Z., zapłata prebendariuszowi wspólna, w tym Piotr płaci 2 grz. (XVI 2785).

6. Przyjęci do prawa miejskiego w Krakowie: 1396 Nicolaus de Zarissin (Kacz. 621); 1415 Niclos Rotchen de Zarchin (Kacz. 2840); 1483-88 Stanislaus de Szarschyn (Zarschin) prepozyt lw. oficjał generalny, kanonik lw. (Rolny I 187 i wg indeksu); 1485 szl. Stanisław z Z., prepozyt katedry lw., jako świadek (XI 138); 1493 Gregorius de Rzsyna eyn rostewsir (rostucharius, konował), portavit litteram civitatis Szarchin circa Crosno (Kacz. 8660).

1498 Stanisław s. Mikołaja z Z. zapisany na Ak. Krak. płaci 3 gr (A. stud. II s. 44); Petrus Noszkowycz z Z., 1501 Petrus Szathanek z Z. przyjmują prawo miejskie Leska (Oss. 9764 s. 57, 42); 1556 Stanisław s. Stanisława z Z. zapisany na Ak. Krak. płaci 1 gr (A. stud. III s. 20).

7. W. Bętkowski, Z przeszłości i teraźniejszości Zarszyna, Długiego i Nowosielec, „Rocznik Sanocki” 1963 s. 11-133.